Bài giảng Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công): Phần 2

Chia sẻ: Cố Tiêu Tiêu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tập bài giảng "Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công)" trình bày những nội dung sau: Chương 5 - Tổ chức công tác vận chuyển trong thi công đường ôtô; Chương 6 - Thiết kế tổ chức thi công đường ô tô; phương pháp so sánh kinh tế - kỹ thuật các phương án thiết kế tổ chức thi công;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xây dựng đường ôtô (Phần: Tổ chức thi công): Phần 2

Ch−¬ng 5 Tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn Trong thi c«ng ®−êng «t« 5.1. kh¸i niÖm chung 5.1.1. C«ng t¸c vËn chuyÓn Trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®−êng ph¶i vËn chuyÓn mét khèi l−îng rÊt lín c¸c vËt liÖu x©y dùng, b¸n thµnh phÈm vµ cÊu kiÖn ®óc s½n. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn viÖc tæ chøc thi c«ng x©y l¾p vµ tæ chøc s¶n xuÊt ë c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô, do ®ã ¶nh h−ëng rÊt nhiÒu ®Õn thêi h¹n thi c«ng vµ gi¸ thµnh cña toµn bé c«ng tr×nh. 5.1.2. Ph©n lo¹i c«ng t¸c vËn chuyÓn Dùa theo ý nghÜa, theo lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn sö dông vµ cù ly vËn chuyÓn, ng−êi ta th−êng chia c¸c c«ng t¸c vËn chuyÓn trong x©y dùng ®−êng «t« thµnh c¸c lo¹i sau: a) VËn chuyÓn trong néi bé c«ng tr−êng C¸c c«ng t¸c nµy bao gåm: - VËn chuyÓn ®Êt ®Ó x©y dùng nÒn ®−êng trªn mét cù ly ng¾n (tõ 50÷500÷1000m) b»ng c¸c m¸y lµm ®Êt nh− m¸y ñi, m¸y xóc chuyÓn hoÆc b»ng c¸c c«ng cô c¶i tiÕn vµ nh©n lùc. - VËn chuyÓn c¸c vËt liÖu x©y dùng nh− ®¸, g¹ch, kim lo¹i, c¸c khèi bªt«ng, gç... ®Ó x©y dùng cÇu cèng vµ nhµ ë tõ c¸c kho cña c«ng tr−êng ®Õn n¬i thi c«ng b»ng b¨ng chuyÒn, cÇn trôc thi c«ng, m¸y n©ng hµng hoÆc b»ng c«ng cô c¶i tiÕn, nh©n lùc. Khi lËp dù to¸n kh«ng x¸c ®Þnh riªng gi¸ thµnh c¸c c«ng t¸c vËn chuyÓn nµy mµ tÝnh chung vµo gi¸ thµnh cña c«ng t¸c x©y l¾p. Chó ý: Khi vËn chuyÓn ®Êt trªn mét cù ly t−¬ng ®èi xa (1÷3km) th× gi¸ thµnh vËn chuyÓn n»m trong gi¸ thµnh cña c«ng t¸c lµm ®Êt nh−ng ®−îc t¸ch riªng ®Ó tÝnh to¸n vµ thanh to¸n riªng. b) VËn chuyÓn trong néi bé c¸c xÝ nghiÖp phô Gåm c¸c c«ng t¸c vËn chuyÓn thuéc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ cña c¸c xÝ nghiÖp phô nh−: - VËn chuyÓn ®¸ d¨m, c¸t, sái s¹n, tõ c¸c ®èng ®Õn m¸y trén vµ thiÕt bÞ c©n ®ong theo b¨ng chuyÒn, ®−êng d©y c¸p, goßng, m¸y ñi - VËn chuyÓn xi m¨ng bét, ®¸, v«i...tõ c¸c kho ®Õn m¸y trén vµ thiÕt bÞ c©n ®ong theo b¨ng chuyÒn hoÆc ®−êng èng. 50
- VËn chuyÓn nhùa bitum, gu®r«ng, nhiªn liÖu láng c¸c lo¹i, n−íc...theo c¸c ®−êng èng. - VËn chuyÓn c¸c khung cèt thÐp, c¸c cÊu kiÖn bªt«ng ®óc s½n trong ph¹m vi cña b·i ®óc cÊu kiÖn tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn kho, vËn chuyÓn hçn hîp bªt«ng tõ m¸y trén ®Õn n¬i ®óc. - VËn chuyÓn ®¸ trong néi bé má ®¸, tõ n¬i gia c«ng ®Õn m¸y nghiÒn vµ ph©n lo¹i theo b¨ng chuyÒn, ®−êng goßng. Gi¸ thµnh cña lo¹i h×nh vËn chuyÓn nµy n»m trong gi¸ thµnh chÕ t¹o s¶n phÈm cña c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô. c) VËn chuyÓn ngo¹i tuyÕn Gåm c¸c c«ng t¸c vËn chuyÓn ®ãng vai trß liªn hÖ gi÷a c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ c«ng t¸c x©y l¾p nh−: - §−a vËt liÖu x©y dùng, c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n tõ c¸c má vµ c¸c xÝ nghiÖp ®Õn c¸c kho trung chuyÓn hoÆc tõ kho trung chuyÓn ®Õn n¬i sö dông. - VËn chuyÓn c¸c vËt liÖu x©y dùng ®Þa ph−¬ng, c¸c cÊu kiÖn ®óc s½n vµ c¸c b¸n thµnh phÈm do c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô cña c«ng tr−êng tù s¶n xuÊt ®Õn n¬i sö dông. Trong ®ã, viÖc vËn chuyÓn ®¸ c¸c lo¹i, c¸c hçn hîp bªt«ng xi m¨ng, bªt«ng nhùa vµ c¸c vËt liÖu kh¸c ®Ó x©y mÆt ®−êng chiÕm mét tû lÖ lín nhÊt. Cù ly vËn chuyÓn c¸c vËt liÖu nµy cã thÓ ®Õn hµng chôc km vµ ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn chñ yÕu lµ c¸c lo¹i «t« vËn t¶i, «t« tù ®æ, «t« cã thïng xe ®Æc biÖt (®Ó vËn chuyÓn xi m¨ng, nhùa láng, n−íc). Trong dù to¸n th−êng t¸ch riªng gi¸ thµnh c«ng t¸c vËn chuyÓn nµy vµ ®−îc xem lµ mét h¹ng môc cña c«ng t¸c x©y l¾p. D−íi ®©y ta chØ nghiªn cøu tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn lo¹i h×nh vËn chuyÓn nµy. 5.1.3. Ph©n lo¹i vËt liÖu vËn chuyÓn Cã rÊt nhiÒu lo¹i vËt liÖu ph¶i vËn chuyÓn trong qu¸ tr×nh thi c«ng nh−ng cã thÓ chia chóng thµnh hai nhãm sau tïy thuéc vµo yªu cÇu vËn chuyÓn: - Nhãm 1: Lo¹i vËt liÖu kh«ng khèng chÕ thêi gian vËn chuyÓn vµ thi c«ng nh−: xi m¨ng, s¾t thÐp, c¸t, ®¸, bª t«ng nhùa r¶i nguéi... - Nhãm 2: Lo¹i vËt liÖu cã khèng chÕ thêi gian vËn chuyÓn vµ thi c«ng nh−: hçn hîp vËt liÖu gia cè xi m¨ng, hçn hîp bª t«ng xi m¨ng, hçn hîp bª t«ng nhùa r¶i nãng... Lo¹i vËt liÖu nµy nÕu kh«ng ®¶m b¶o thêi gian vËn chuyÓn cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ x©y dùng do c¸c b¸n thµnh phÈm nµy ph¶i lo¹i bá. 51
5.2. x¸c ®Þnh khèi l−îng vËn chuyÓn Vµ chän ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn 5.2.1. X¸c ®Þnh khèi l−îng vËn chuyÓn ViÖc x¸c ®Þnh khèi l−îng vËn chuyÓn ®−îc tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng, khi ®· biÕt n¬i giao hµng vµ n¬i nhËn hµng, sè l−îng hµng vËn chuyÓn, thêi h¹n vËn chuyÓn, lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn... Tæng khèi l−îng vËn chuyÓn cña c«ng tr−êng gåm khèi l−îng vËt liÖu x©y dùng, b¸n thµnh phÈm, cÊu kiÖn ®óc s½n, thiÕt bÞ, nhiªn liÖu... Tr−êng hîp ®· cã tæng khèi l−îng vËn chuyÓn yªu cÇu H0 nh−ng kh«ng cã yªu cÇu vËt liÖu hµng hãa theo tiÕn ®é th× tÝnh l−îng vËn chuyÓn trung b×nh hµng n¨m theo c«ng thøc: H0 Hn = (T.km) T0 Víi T0 – thêi gian thi c«ng tÝnh b»ng n¨m Tõ Hn cã thÓ tÝnh ra khèi l−îng vËn chuyÓn tÝnh to¸n trong mét ca Hca theo c«ng thøc: Hn Hca = .K t Víi t – Sè ngµy lµm c«ng t¸c vËn chuyÓn trong n¨m ; K – hÖ sè xÐt ®Õn viÖc vËn chuyÓn kh«ng ®iÒu hßa, víi ®−êng s¾t K = 1.5, ®−êng «t« K = 1.2. 5.2.2. Chän ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn Trong x©y dùng ®−êng ng−êi ta th−êng sö dông c¸c h×nh thøc vËn chuyÓn kh¸c nhau: xe th« s¬ c¸c lo¹i (xe c¶i tiÕn, xe sóc vËt kÐo), «t«, m¸y kÐo, ®−êng s¾t, ®−êng goßng, b¨ng chuyÒn, ®−êng èng... Mçi h×nh thøc vËn chuyÓn ®Òu cã −u ®iÓm cña nã vµ sö dông trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thÝch hîp nhÊt ®Þnh th× sÏ cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó chän h×nh thøc vËn chuyÓn, cÇn tiÕn hµnh so s¸nh kinh tÕ kü thuËt c¸c ph−¬ng ¸n vËn chuyÓn kh¸c nhau, cã xÐt ®Õn: - Gi¸ thµnh vËn chuyÓn - Lo¹i hµng - Cù ly vËn chuyÓn - §iÒu kiÖn bèc vµ dì hµng - TÝnh c¬ ®éng cña c¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn - ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu thêi tiÕt ®Õn viÖc vËn chuyÓn 52
Trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau th× h×nh thøc vËn chuyÓn cã lîi nhÊt còng kh¸c nhau. YÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt khi so s¸nh th−êng lµ gi¸ thµnh vËn chuyÓn. Trong x©y dùng ®−êng, khi cù ly vËn chuyÓn tõ 3÷50km th× vËn t¶i «t« lµ h×nh thøc thÝch hîp v× cã nh÷ng −u ®iÓm sau: - Tèc ®é vËn chuyÓn ®ñ lín (trung b×nh 20÷40km/h). - C¬ ®éng trong ph¹m vi khu vùc c«ng t¸c (cã thÓ cho tõng «t« thay ®æi vÞ trÝ bèc dì vµ dì hµng t−¬ng ®èi dÔ dµng). - Cã thÓ vËn chuyÓn ®−îc rÊt nhiÒu lo¹i hµng hãa kh¸c nhau: lo¹i thanh, côc, bét láng, dÝnh. H×nh 5.1. ¤ t« vËn chuyÓn xi m¨ng ®ãng bao, s¾t thÐp, g¹ch, v¸n khu«n, cÊu kiÖn... 53
H×nh 5.2. ¤ t« tù ®æ, chuyªn dông vËn chuyÓn ®Êt, c¸t, cÊp phèi ®¸ d¨m... H×nh 5.3. ¤ t« vËn chuyÓn hçn hîp bª t«ng t−¬i H×nh 5.4. ¤ t« vËn chuyÓn xi m¨ng rêi H×nh 5.5. ¤ t« vËn chuyÓn nhùa láng, nhò t−¬ng 54
Tuy nhiªn, vËn t¶i «t« còng cã nh−îc ®iÓm lµ n¨ng lùc th«ng qua, tèc ®é xe ch¹y phô thuéc vµo tr¹ng th¸i cña ®−êng vËn chuyÓn. VÒ mïa m−a, c¸c ®−êng c«ng vô th−êng bÞ lÇy léi, gi¸ thµnh vËn chuyÓn t¨ng, phÝ tæn nhiªn liÖu vµ hao mßn «t« còng t¨ng lªn nhiÒu, ®«i khi giao th«ng cßn bÞ gi¸n ®o¹n. §Ó ®¶m b¶o tËn dông träng t¶i cña «t« tù ®æ cÇn ph¶i chän c«ng suÊt cña ph−ong tiÖn bèc hµng phï hîp víi t¶i träng cña xe. VÝ dô khi bèc vËt liÖu h¹t (nh− ®¸ d¨m, c¸t, sái) th× nªn dïng m¸y xóc cã dung tÝch gÇu nhá h¬n dung tÝch thïng xe tõ 3 ÷ 4 lÇn. Thùc tÕ th−êng dïng c¸c m¸y xóc cã dung tÝch gÇu tõ 0,5 ÷ 1m3 ®Ó bèc hµng lªn c¸c lo¹i «t« tù ®æ träng t¶i tõ 3,5 ÷ 6 tÊn. Kh«ng nªn dïng m¸y xóc cã dung tÝch gÇu trªn 1m3 ®Ó bèc hµng, v× tuy thêi gian bèc hµng cã nhanh h¬n, nh−ng c¸c lo¹i gÇu nµy cã thÓ lµm háng lèp xe vµ thïng xe khi bèc nh÷ng hµng nÆng. Trªn c¸c ®o¹n ng¾n (cù ly vËn chuyÓn d−íi 3 km) nªn sö dông m¸y kÐo, kÐo r¬- moãc hoÆc xe xóc vËt kÐo thay cho «t« th× hîp lý h¬n. NÕu dïng m¸y kÐo th× nªn bè trÝ mét m¸y kÐo kÕt hîp víi 3 r¬ moãc lµ cã lîi nhÊt (mét r¬ moãc chay trªn ®−êng, mét r¬ moãc bèc hµng vµ mét r¬ moãc dì hµng). §Ó vËn chuyÓn vËt liÖu trªn cù ly ng¾n (tõ 0,5 ÷ 1km) cã thÓ sö dông c¸c thiÕt bÞ t¸c dông liªn tôc nh− b¨ng chuyÒn, ®−êng èng. C¸c thiÕt bÞ nµy cã c«ng suÊt cao vµ thÝch hîp ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh chËt hÑp kh«ng tiÖn dïng c¸c h×nh thøc vËn chuyÓn kh¸c. Khi chän ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn, cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh vËn chuyÓn néi bé theo c«ng thøc: Ct = Ck + Cbh + C® Trong ®ã: Ct – gi¸ thµnh vËn chuyÓn mét tÊn hµng; Ck – gi¸ th¸nh khai th¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn, tÝnh cho mét tÊn hµng. Cbh – gi¸ thµnh bèc dì mét tÊn hµng. C® – gi¸ thµnh khai th¸c ®−êng, tÝnh cho mét tÊn hµng. Gi¸ thµnh khai th¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc: Cm  2x  Ck = tb + td +  8Q H K 2  v  Víi: Cm - gi¸ thµnh ca m¸y cña ®¬n vÞ vËn chuyÓn, ®. QH – träng t¶i cña ®¬n vÞ vËn chuyÓn. K2 – hÖ sè sö dông träng t¶i cña ®¬n vÞ vËn chuyÓn , h. tb – thêi gian bèc hµng lªn ®¬n vÞ vËn chuyÓn, h. td – thêi gian dì hµng xuèng khái ®¬n vÞ vËn chuyÓn, h. 55
x – cù ly vËn chuyÓn trung b×nh, km. v – tèc ®é ch¹y xe trung b×nh, km/ h. §¬n vÞ vËn chuyÓn cã thÓ lµ 1 «t«, mét toa xe löa, 1 «t« kÐo r¬-moãc. Tõ c«ng thøc Ck ta thÊy nÕu ®· cho cù li vËn chuyÓn th× Ck chñ yÕu phô thuéc vµo t¶i träng vµ tèc ®é trung b×nh cña ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn. Gi¸ thµnh khai th¸c ®−êng t¹m cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc ®¬n gi¶n sau: A E Cd = + H0 Hn Víi: A- chi phÝ x©y dùng ®−êng t¹m (®−êng, c«ng tr×nh trªn ®−êng), ®. H0 – tæng khèi l−îng hµng vËn chuyÓn, tÊn. E – chi phÝ khai th¸c ®−êng, ®/ n¨m. Hn – l−îng hµnh vËn chuyÓn hµng n¨m, tÊn. Gi¸ thµnh bèc dì b»ng c¬ giíi 1 tÊn hµng, Cbh cã thÓ tÝnh theo c«ng thøc: Cbd = Ebd + ET + E ch + E0 Víi: Ebh – gi¸ thµnh khai th¸c cña m¸y bèc dì, tÝnh cho mét tÊn hµng ET – gi¸ thµnh chê bèc hµng cña ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn. Ech – gi¸ thµnh chê viÖc cña thiÕt bÞ bèc dì vµ thiÕt bÞ phô. E0 – gi¸ thµnh ®µi thä cho c«ng nh©n viªn qu¶n lý hµnh chÝnh. 5.2.3. TÝnh to¸n yªu cÇu vÒ ph−ong tiÖn vËn chuyÓn ë ®©y chØ xÐt ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n yªu cÇu c¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn t¸c dông chu kú. Sau khi ®· biÕt khèi l−îng, ph−¬ng tiÖn vµ thêi gian vËn chuyÓn, lo¹i søc kÐo vµ lo¹i ®¬n vÞ vËn chuyÓn th× x¸c ®Þnh sè ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn yªu cÇu b»ng c¸ch chia khèi l−îng vËn chuyÓn trong mét ngµy ®ªm cho n¨ng suÊt cña ®¬n vÞ vËn chuyÓn trong mét ca. Sè chu kú ho¹t ®éng trong mét ca cña ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: Tca m= K1 t ck Trong ®ã: m – sè chu kú ch¹y xe; Tca – thêi gian tÝnh to¸n trong 1 ca, h; tck- thêi gian cña 1 chu kú ch¹y xe. 2x tck = tb + td + v 56
K1 – hÖ sè sö dông thêi gian trong mét ngµy ®ªm, víi vËn t¶i ®−êng s¾t K1 = 0.9÷0.1, víi vËn t¶i «t« K1 = 0.67 N¨ng suÊt cña mét ®¬n vÞ vËn chuyÓn trong 1 ca, Pca b»ng: Tca .Q H .K 1 .K 2 Pca = m QH K2 = 2x tb + td + v Trong ®ã: K2 – hÖ sè sö dông träng t¶i cña ®¬n vÞ vËn chuyÓn b»ng 0.7÷1.0 Sè ®¬n vÞ vËn chuyÓn yªu cÇu Nct ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:  2x  H ca  t b + t d +  H ca  v  N ct = = Pca Tca .Q H .K 1 .K 2 5.3. ®Æc ®iÓm cña viÖc vËn chuyÓn «t« khi x©y dùng ®−êng Trªn c¸c c«ng tr−êng lín, vËn chuyÓn «t« th−êng chiÕm kho¶ng 90% tæng khèi l−îng vËn chuyÓn. V× khèi l−îng vËn chuyÓn vµ gi¸ trÞ vËn chuyÓn b»ng «t« kh¸ lín nªn cÇn nghiªn cøu kü viÖc tæ chøc vËn chuyÓn nµy. 5.3.1. C¸c yªu cÇu ®èi víi viÖc tæ chøc vËn chuyÓn b»ng « t« - Ph©n phèi ®Òu khèi l−îng vËn chuyÓn trong toµn n¨m. - Kh«ng ®Ó «t« vµ r¬-moãc chê viÖc, dï chØ trong mét thêi gian ng¾n. - B¶o ®¶m hoµn thµnh khèi l−îng vËn chuyÓn b»ng mét sè l−îng «t« Ýt nhÊt víi gi¸ thµnh vËn chuyÓn thÊp nhÊt. §Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trªn cÇn ph¶i: - V¹ch kÕ ho¹ch vËn chuyÓn vËt liÖu ®Òu ®Æn trong c¶ n¨m. - ¦u tiªn vËn chuyÓn cho ®o¹n xa nhÊt cña c«ng tr−êng trong thêi kú yªu cÇu vÒ vËt liÖu gi¶m bít. - Tr−êng hîp c¸ biÖt cã thÓ tæ chøc c¸c kho dù tr÷ ë hiÖn tr−êng ®Ó chë vËt liÖu ®Õn tr−íc (nÕu ®éi xe kh«ng ®ñ xe ®−a th¼ng vËt liÖu ®Õn hiÖn tr−êng kh«ng cÇn qua kh©u trung gian). - Chän s¬ ®å vËn chuyÓn cã cù li vËn chuyÓn ng¾n nhÊt, chuÈn bÞ ®−êng vËn chuyÓn theo h−íng ng¾n nhÊt vµ cã thÓ th«ng xe vÒ mïa m−a. - N©ng cao hÖ sè sö dông hµnh tr×nh vµ sö dông träng t¶i cña «t«. - Tæ chøc vËn chuyÓn nhiÒu ca trong mét ngµy. 5.3.2. Nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý khi tæ chøc vËn chuyÓn b»ng « t« 57
- CÇn ph¶i x¸c ®Þnh sè l−îng «t« riªng tõng lo¹i theo ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm kÕt cÊu cña nã. Ng−êi ta th−êng tæ chøc c¸c ®éi «t« riªng thÝch hîp ®Ó vËn chuyÓn vËt liÖu phôc vô cho c¸c d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp. - Khi ®iÒu ®éng c¸c ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn cÇn ph¶i sö dông « t« ®óng t¸c dông cña nã v× nÕu kh«ng sÏ lµm gi¶m n¨ng suÊt cña « t«, ®«i khi cßn lµm gi¶m chÊt l−îng hµng ho¸. VÝ dô nÕu dïng «t« tù ®æ ®Ó chë c¸c cÊu kiÖn bª t«ng cèt thÐp th× cã thÓ lµm h− háng thïng xe vµ søt mÎ c¸c cÊu kiÖn khi vËn chuyÓn. - Khi tæ chøc vËn chuyÓn cÇn ph¶i xÐt ®Õn ¶nh h−ëng cña thêi gian vËn chuyÓn ®Õn chÊt l−îng cña vËt liÖu ®−îc vËn chuyÓn. (C¸c lo¹i b¸n thµnh phÈm nh− hçn hîp bª t«ng xi m¨ng, bª t«ng nhùa nãng, ®¸ d¨m ®en r¶i nãng… chØ cã thÓ vËn chuyÓn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh). - §a sè c¸c c«ng t¸c vËn chuyÓn trong x©y dùng ®−êng cã cù ly vËn chuyÓn thay ®æi liªn tôc vµ cã khèi l−îng vËn chuyÓn kh¸c nhau lµm cho sè l−îng «t« yªu cÇu trong mét ca th−êng xuyªn thay ®æi. 5.3.2. C¸c ph−¬ng ¸n tæ chøc ®oµn xe cña c«ng tr−êng Trªn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®−êng, ng−êi ta th−êng tæ chøc c¸c ®éi xe theo mét trong ba ph−¬ng ¸n sau: - Ph−¬ng ¸n 1: C«ng tr−êng cã ®éi xe riªng víi sè l−îng vµ lo¹i xe kh«ng ®æi. H×nh thøc nµy th−êng gÆp khi thi c«ng c¸c ®−êng trôc lín xa thµnh phè. - Ph−¬ng ¸n 2: C«ng tr−êng hîp ®ång thuª xe hµng ngµy hoÆc hµng tuÇn. H×nh thøc nµy thÝch hîp khi thi c«ng trong thµnh phè. - Ph−¬ng ¸n 3: C«ng tr−êng cã ®éi xe riªng ®ñ ®Ó vËn chuyÓn mét khèi l−îng tèi thiÓu nµo ®ã, ®ång thêi trong nh÷ng thêi k× vËn chuyÓn cao ®iÓm th× cã thÓ thuª thªm xe. 5.4. Tæ chøc vËn chuyÓn «t« khi thi c«ng ®−êng theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn Khi tæ chøc thi c«ng ®−êng theo theo ph−¬ng ph¸p d©y chuyÒn ph¶i ®ång thêi vËn chuyÓn vËt liÖu ®Ó lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau. Nh− ®· biÕt, c¸c vËt liÖu nµy cã thÓ chia lµm hai nhãm: Nhãm 1: gåm c¸c vËt liÖu hµng ho¸ kh«ng ph¶i h¹n chÕ thêi gian vËn chuyÓn Nhãm 2: gåm c¸c vËt liÖu hµng ho¸ ph¶i h¹n chÕ thêi gian vËn chuyÓn trªn ®−êng v× tÝnh chÊt thi c«ng C¸c vËt liÖu thuéc nhãm 1 cã thÓ ®æ ®èng t¹i n¬i dù tr÷ ®−îc, cßn c¸c vËt liÖu nhãm 2 ph¶i dïng ngay sau khi chë ®Õn, kh«ng dù tr÷ ®−îc. Do cù ly vËn chuyÓn th−êng xuyªn thay ®æi nªn sè l−îng « t« vËn chuyÓn hµng ho¸ cña nhãm 1 (ký hiÖu 58
N1) vµ nhãm 2 (ký hiÖu N2) ®Òu thay ®æi. Nh−ng do tÝnh chÊt cña hµng ho¸ nhãm 1 nªn cã thÓ thay ®æi thêi gian vËn chuyÓn cña c¸c hµng ho¸ thuéc nhãm 1 sao cho tæng sè: N 1 + N 2 = ∑ N = cos nt Tr−êng hîp cÇn vËn chuyÓn vËt liÖu ®Ó x©y dùng mÆt ®−êng (xem vËt liÖu lµm líp mÆt lµ c¸c hµng ho¸ thuéc nhãm 2, vËt liÖu lµm mãng lµ c¸c vËt liÖu thuéc nhãm 1) th× cã thÓ x¸c ®Þnh tæng sè «t« yªu cÇu ∑ N theo c«ng thøc: Qm Q mg + = ∑N Pm Tn n 1 Pmg Tmg n 2 Trong ®ã: Qm vµ Qmg- khèi l−îng c¸c b¸n thµnh phÈm vµ c¸c vËt liÖu kh¸c cÇn vËn chuyÓn ®Ó x©y dùng c¸c ®o¹n mÆt ®−êng (líp mÆt vµ líp mãng) hµng n¨m hoÆc hµng quý, tÊn. Pm vµ Pmg – n¨ng suÊt cña mét «t« trong mét ca (tÝnh víi cù ly vËn chuyÓn trung b×nh) ®Ó vËn chuyÓn vËt liÖu lµm líp mÆt vµ líp mãng trªn ®o¹n ®−êng ®ã, tÊn. Tm vµ Tmg- thêi gian ho¹t ®éng cña d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp x©y dùng líp mÆt vµ líp mãng, ngµy ®ªm. n1 vµ n2- sè ca lµm viÖc trong mét ngµy ®ªm ®Ó x©y dùng líp mÆt (n1) vµ líp mãng (n2). N¨ng suÊt vËn chuyÓn cña «t« (Pm vµ Pmg) cã thÓ lÊy theo ®Þnh møc Nhµ n−íc hoÆc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc trªn. Dùa theo c¸c ®Þnh møc vµ c¸c biÓu b¶ng s½n cã mµ x¸c ®Þnh sè «t« cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o vËn chuyÓn vËt liÖu lµm líp mÆt Nm cho tõng ngµy c«ng t¸c (hoÆc km ®−êng) øng víi c¸c cù ly vËn chuyÓn thùc tÕ. Sè «t« ®¶m b¶o vËn chuyÓn vËt liÖu lµm líp mãng Nmg cho tõng ca c«ng t¸c sÏ b»ng: Nmg = N - Nm C¨n cø vµo c¸c sè liÖu tÝnh to¸n ®−îc tõ c«ng thøc trªn ®Ó vÏ tiÕn ®é vËn chuyÓn vËt liÖu lµm líp mãng. Cã thÓ ®iÒu chØnh sè «t« c«ng t¸c b»ng c¸ch phèi hîp hai d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp nèi tiÕp nhau, c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn: - Träng t¶i vµ cÊu t¹o thïng xe cña «t« cïng thÝch hîp ®Ó vËn chuyÓn vËt liÖu cña hai d©y chuyÒn. - Ph¶i ph©n bè vÞ trÝ lÊy hµng (nh− xÝ nghiÖp s¶n xuÊt phô, má, tr¹m cung cÊp vËt liÖu) sao cho diÖn c«ng t¸c chung kh«ng t¨ng lªn mét c¸ch ®ét ngét. 59
§iÒu kiÖn thø nhÊt cã thÓ ®−îc tho¶ m·n t−¬ng ®èi dÔ dµng v× ®¹i bé phËn vËt liÖu x©y dùng ®−êng ®Òu cã thÓ vËn chuyÓn b»ng «t« tù ®æ. §iÒu kiÖn thø hai th× hoµn toµn phô thuéc vµo viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c ®iÓm lÊy hµng. 5.5. vÝ dô vÒ tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn «t« VÝ dô 1: Tæ chøc vËn chuyÓn vËt liÖu ®Ó x©y dùng líp mãng ®−êng cña mét ®o¹n ®−êng dµi 40km trong tr−êng hîp má ®¸ n»m ë ®Çu tuyÕn. Tæ chøc lµm hai mòi vËn chuyÓn: - Mòi 1: VËn chuyÓn Km0 ®Õn Km20. - Mòi 2: VËn chuyÓn Km40 vÒ Km20. Nh− vËy tæng sè «t« sö dông trªn toµn ®o¹n sÏ kh«ng thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®ång thêi tËn dông ®−îc m¸y mãc lu lÌn mãng ®−êng. KÕt qu¶ tÝnh to¸n sè «t« cÇn dïng cho hai mòi vËn chuyÓn vËt liÖu (c¸c sè ghi trªn ®−êng xiªn ë h×nh 5.6) ®−îc tãm t¾t trong b¶ng 5.1. 25 25 BiÓu ®å yªu cÇu «t« 24 26 T.7 22 28 21 29 20 30 19 31 18 32 T.6 17 33 16 34 15 35 14 36 13 37 T.5 11 39 10 40 09 41 08 42 07 43 T.4 06 44 05 45 04 46 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Km 50 0.5 Má H−íng vËn chuyÓn H−íng vËn chuyÓn H×nh 5.6. BiÓu ®å vËn chuyÓn vËt liÖu tõ má n»m ë ®Çu tuyÕn ®Õn c¸c km ®−êng b»ng ®éi xe cã thµnh phÇn kh«ng ®æi. 60
B¶ng 5.1. tÝnh to¸n sè «t« ®ÓvËn chuyÓn vËt liÖu tõ má vËt liÖu ë ®Çu tuyÕn ®Õn c¸c km ®−êng b»ng hai mòi vËn chuyÓn Mòi vËn chuyÓn I Mòi vËn chuyÓn II N¨ng N¨ng Sè «t« Sè «t« suÊt suÊt Sè «t« Cù ly tÝnh Cù ly tÝnh C¸c vËn C¸c vËn tæng vËn to¸n vËn to¸n km chuyÓn km chuyÓn céng chuyÓn trong chuyÓn trong ®−êng cña ®−êng cña (chiÕc) (Km) mét ca (km) mét ca «t« «t« (chiÕc) (chiÕc) (T/ca) (T/ca) 1 1,5 68 4 40 40,5 6,6 46 50 2 2,5 95 5 39 39,5 6,7 45 50 3 3,5 48,8 6 38 38,5 6,8 44 50 4 4,5 41,5 7 37 37,5 7,0 43 50 5 5,5 36,9 8 36 36,5 7,2 42 50 6 6,5 33,7 9 35 35,5 7,4 41 50 7 7,5 30,7 10 34 34,5 7,6 40 50 8 8,5 27,5 11 33 33,5 7,8 39 50 9 9,5 24,3 13 32 32,5 8,1 37 50 10 10,5 22,5 14 31 31,5 8,3 36 50 11 11,5 21,0 15 30 30,5 8,6 35 50 12 12,5 19,8 16 29 29,5 8,8 34 50 13 13,5 18,2 17 28 28,5 9,1 33 50 14 14,5 16,9 18 27 27,5 9,4 32 50 15 15,5 16,0 19 26 26,5 9,8 31 50 16 16,5 15,2 20 25 25,5 10,2 30 50 17 17,5 14,5 21 24 24,5 10,6 29 50 18 18,5 13,8 22 23 23,5 11,0 28 50 19 19,5 13,0 24 22 22,5 11,5 26 50 20 20,5 12,5 25 21 21,5 12,0 25 50 VÝ dô 2: Tæ chøc vËn chuyÓn vËt liÖu ®Ó x©y dùng líp mãng ®−êng cña mét ®o¹n ®−êng dµi 40km trong tr−êng hîp má ®¸ n»m ë gi÷a tuyÕn (Km20). Tæ chøc lµm hai mòi vËn chuyÓn: - Mòi 1: VËn chuyÓn tõ Km0 ®Õn Km20. - Mòi 2: VËn chuyÓn tõ Km20 ®Õn Km40. 61
BiÓu ®å yªu cÇu «t« 06 24 07 23 T.7 08 22 09 21 10 20 11 19 12 18 T.6 13 17 14 16 15 15 16 14 17 13 T.5 18 12 19 11 20 10 21 09 22 08 T.4 23 07 24 06 25 05 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Km 30 1km H−íng vËn chuyÓn Má H−íng vËn chuyÓn H×nh 5.7. BiÓu ®å vËn chuyÓn vËt liÖu b»ng ®éi xe cã thµnh phÇn kh«ng ®æi, trong tr−êng hîp má vËt liÖu n»m ë gi÷a tuyÕn Tæ chøc nh− vËy còng ®¶m b¶o sè xe kh«ng ®æi trong suèt qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. VÝ dô 3: Tæ chøc vËn chuyÓn vËt liÖu ®Ó x©y dùng líp mãng ®−êng cña mét ®o¹n ®−êng dµi 40km trong tr−êng hîp má ®¸ n»m ë vÞ trÝ bÊt kú. Trong tr−êng hîp nµy cã thÓ tæ chøc c«ng t¸c vËn chuyÓn b»ng c¸ch kÕt hîp hai gi¶i ph¸p trªn. Trong hai th¸ng ®Çu sÏ ®ång thêi vËn chuyÓn vËt liÖu cho hai ®o¹n L1 vµ L2 (L1=L2), tæng sè « t« trªn ®o¹n nµy lµ kh«ng ®æi. Sau ®ã tiÕp tôc chë vËt liÖu cho c¸c ®o¹n L3 vµ L4 (L3=L4) th× tæng sè « t« trªn ®o¹n nµy còng kh«ng ®æi. Trªn h×nh 5.8. biÓu diÔn víi L1=L2=8km, L3=L4=12km. 25 25 BiÓu ®å yªu cÇu «t« 24 26 T.7 23 27 22 28 21 29 20 30 19 31 18 32 T.6 17 33 16 34 15 35 14 36 06 13 50 05 12 T.5 07 11 08 10 09 09 10 08 T.4 11 07 12 06 0 8 16 28 40 Km 18 1km H−íng VC Má H−íng VC H−íng VC H−íng VC H×nh 5.8. BiÓu ®å vËn chuyÓn vËt liÖu b»ng ®éi xe cã thµnh phÇn kh«ng ®æi trong tr−êng hîp má vËt liÖu ë vÞ trÝ bÊt kú 62
5.6. tÝnh to¸n thµnh phÇn cña ®éi xe vËn chuyÓn Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lu«n cã thÓ sö dông toµn bé sè ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn hiÖn cã trªn c«ng tr−êng vµo trùc tiÕp s¶n xuÊt, v× cã mét sè « t« ph¶i söa ch÷a vµ b¶o d−ìng ®Þnh kú. V× vËy ng−êi ta ph©n biÖt thµnh ®éi xe danh s¸ch vµ ®éi xe c«ng t¸c. - §éi xe danh s¸ch bao gåm tÊt c¶ «t« ®· thèng kª trong danh môc tµi s¶n cña ®¬n vÞ, gåm c¸c «t« ®ang dïng ®Ó vËn chuyÓn vµ c¸c «t« ®ang n»m söa ch÷a. - §éi xe c«ng t¸c bao gåm c¸c «t« cßn tèt cã thÓ dïng ®Ó vËn chuyÓn. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng cña ®éi « t« ng−êi ta th−êng dïng c¸c chØ tiªu sau: a) HÖ sè s½n sµng kü thuËt cña ®éi xe (Kkt) Lµ tû sè gi÷a sè «t« cña ®éi xe c«ng t¸c Nct vµ sè «t« cña ®éi xe danh s¸ch Nds N ct K kt = N ds NÕu sè «t« cña ®éi xe c«ng t¸c hoÆc ®éi xe danh s¸ch thay ®æi hµng n¨m hoÆc hµng th¸ng th× cÇn x¸c ®Þnh hÖ sè s½n sµng kü thuËt trung b×nh hµng th¸ng (hoÆc trung b×nh hµng n¨m) cña ®éi xe. HÖ sè nµy (K’kt) b»ng tæng sè ngµy xe cña ®éi xe c«ng t¸c ∑Act trªn tæng sè ngµy xe cña ®éi xe danh s¸ch ∑Ads. K ' kt = ∑A ct ∑A ds b) HÖ sè sö dông ®éi xe (Ksd) C¸c «t« cßn tèt kh«ng ph¶i lu«n ®−îc dïng ®Ó vËn chuyÓn v× chóng cßn nghØ viÖc trong c¸c ngµy chñ nhËt, ngµy lÔ, c¸c ngµy thêi thiÕt xÊu. §Ó tÝnh ®−îc thµnh phÇn cña ®éi xe danh s¸ch th× cÇn biÕt hÖ sè sö dông ®éi xe theo kÕ ho¹ch Ksd. Do ®ã ph¶i x¸c ®Þnh: - Sè ngµy xe mÊt vµo viÖc söa ch÷a b¶o d−ìng (Aa) - Sè ngµy chñ nhËt vµ ngµy lÔ (Ab) - Sè ngµy nghØ viÖc v× thêi tiÕt xÊu (theo sè liÖu cña tr¹m khÝ t−îng ®Þa ph−¬ng) nh©n víi hÖ sè 0.85 xÐt ®Õn nh÷ng ngµy thêi tiÕt xÊu trïng víi c¸c ngµy lÔ, chñ nhËt (Ac). - Sè ngµy nghØ viÖc v× nguyªn nh©n tæ chøc (Ad). NÕu tæ chøc vËn chuyÓn tèt th× sè ngµy nµy sÏ b»ng kh«ng. - Tæng sè ngµy xe c«ng t¸c theo kÕ ho¹ch (A®) (x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng). A® K sd = Aa + Ab + Ac + Ad + A® 63
§«i khi ng−êi ta dïng c¸c trÞ sè Ksd thùc tÕ t×m ®−îc trªn c¸c c«ng tr−êng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ tæ chøc t−¬ng tù. c) Thµnh phÇn cña ®éi xe danh s¸ch (Nds) Thµnh phÇn cña ®éi xe danh s¸ch cã thÓ t×m ®−îc theo c«ng thøc: N ct N ds = K sd Víi:  2x  H ca  t b + t d +  H ca  v  N ct = = Pca Tca .Q H .K 1 .K 2 Tr−íc khi b¾t ®Çu thi c«ng cÇn biÕt thµnh phÇn cña ®éi xe danh s¸ch Nds ®Ó lËp dù trï vÒ sè xe vµ lo¹i xe, ®Æt kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ b¶o d−ìng kü thuËt, chuÈn bÞ ®µo t¹o, xin c¸n bé, l¸i xe vµ c«ng nh©n b¶o d−ìng söa ch÷a «t«. 64
Ch−¬ng 6 ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®−êng « t« 6.1. Môc ®Ých, néi dung vµ c¸c giai ®o¹n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®−êng « t« 6.1.1. Môc ®Ých ViÖc lËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®−êng « t« nh»m hoµn thµnh c«ng tr×nh ®óng vµ v−ît thêi h¹n ®−îc giao víi chÊt l−îng tèt vµ gi¸ thµnh rÎ. 6.1.2. Néi dung Néi dung cña c«ng t¸c thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ®−êng « t« ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc t−¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c vÊn ®Ò sau: - Thêi h¹n x©y dùng xong toµn bé tuyÕn ®−êng vµ thêi h¹n hoµn thµnh c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh chÝnh (cÇu, cèng, c«ng tr×nh phßng hé, nÒn, mÆt ®−êng), thêi gian khëi c«ng chÝnh thøc. - Yªu cÇu vÒ ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt (ng−êi, xe, m¸y, thiÕt bÞ) vµ nguyªn vËt liÖu, c¸c d¹ng n¨ng l−îng, c¸c vËt t− kü thuËt ®Ó lËp ®−îc kÕ ho¹ch huy ®éng lùc l−îng vµ cung cÊp vËt t− nh»m ®¶m b¶o c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh ®óng thêi h¹n. - Quy m« c¸c xÝ nghiÖp phô cÇn thiÕt vµ sù ph©n bæ c¸c vÞ trÝ cña chóng däc tuyÕn. - C¸c biÖn ph¸p chÝnh vÒ tæ chøc thi c«ng nh−: ph−¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng cho toµn tuyÕn, cho tõng ®o¹n, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh. NÕu dïng ph−¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng d©y chuyÒn th× cÇn x¸c ®Þnh râ sè l−îng c¸c d©y chuyÒn tæng hîp, c¸c lo¹i d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp cÇn thiÕt còng nh− c¸c th«ng sè chÝnh cña d©y chuyÒn (h−íng triÓn khai, tèc ®é, chiÒu dµi ®o¹n c«ng t¸c vµ thêi h¹n ho¹t ®éng cña d©y chuyÒn). - Khèi l−îng vµ tr×nh tù tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ còng nh− thêi gian b¾t ®Çu triÓn khai c«ng t¸c chuÈn bÞ. 6.1.3. C¸c giai ®o¹n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng th−êng tiÕn hµnh theo hai giai ®o¹n víi néi dung c¸c vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt vÒ c¬ b¶n nh− trªn nh−ng cã môc ®Ých, yªu cÇu cô thÓ kh¸c nhau: giai ®o¹n ®Çu gäi lµ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o, giai ®o¹n sau gäi lµ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt. a) ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o Th−êng tiÕn hµnh trong giai ®o¹n thiÕt kÕ c¬ së vµ lµ mét bé phËn cña ®å ¸n thiÕt kÕ c¬ së. Giai ®o¹n nµy nh»m c¸c môc ®Ých sau: 65
- Lµm c¬ së ®Ó cÊp trªn duyÖt cho phÐp x©y dùng c«ng tr×nh, duyÖt vµ ghi vµo kÕ ho¹ch vÒ vèn ®Çu t−, thêi gian thi c«ng, kh¶ n¨ng huy ®éng lùc l−îng thi c«ng. - Chän s¬ ®å tæ chøc thi c«ng tæng qu¸t trªn toµn tuyÕn. - Lµm c¬ së ®Ó triÓn khai c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ thi c«ng (nh− gi¶i phãng mÆt b»ng, ®Æt mua vËt liÖu, huy ®éng c¸c ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt). ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o do c¬ quan thiÕt kÕ ®−êng ®¶m nhËn vµ tiÕn hµnh trªn c¬ së ®å ¸n thiÕt kÕ c¬ së. V× thÕ trong giai ®o¹n nµy c¸c vÊn ®Ò tæ chøc thi c«ng nh− ®· nªu ë trªn nãi chung ®Òu chØ gi¶i quyÕt mét c¸ch s¬ bé, chñ yÕu lµ ®Ò xuÊt nguyªn t¾c vµ ph−¬ng h−íng tæng qu¸t mµ kh«ng ®i s©u vµo c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng. Néi dung hå s¬ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o th−êng gåm cã: - Bè trÝ mÆt b»ng thi c«ng tæng thÓ toµn tuyÕn, cô thÓ lµ bè trÝ vÞ trÝ c¸c xÝ nghiÖp phô, c¸c ®−êng vËn chuyÓn, kho b·i, vÞ trÝ ph©n bè lùc l−îng vµ ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt. - LiÖt kª khèi l−îng c«ng t¸c x©y l¾p, c«ng t¸c chuÈn bÞ, c«ng t¸c vËn chuyÓn, dù kiÕn ph©n bè khèi l−îng thi c«ng hµng n¨m vµ thêi h¹n hoµn thµnh. - LËp kÕ ho¹ch vµ tiÕn ®é tæ chøc thi c«ng theo tuyÕn, kÌm theo c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng chñ yÕu. - LËp biÓu yªu cÇu vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu, xe, m¸y, thiÕt bÞ, khèi l−îng vËn chuyÓn, khèi l−îng c¸c c«ng tr×nh t¹m vµ nhu cÇu c¸n bé, c«ng nh©n. C¸c vÊn ®Ò nªu trªn ph¶i ®−îc thuyÕt minh râ rµng, ®ång thêi ph¶i thuyÕt minh vÒ ph−¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng cïng víi c¸c th«ng sè cña nã, vÒ c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña ®å ¸n tæ chøc thi c«ng, vÒ khèi l−îng vµ biÖn ph¸p tæ chøc b¶o ®¶m giao th«ng trong tr−êng hîp thi c«ng tuyÕn ®−êng cò n©ng cÊp c¶i t¹o. Khi thêi h¹n thi c«ng kÐo dµi nhiÒu n¨m th× cÇn dù kiÕn ph©n bè khèi l−îng vµ c«ng t¸c thi c«ng hµng n¨m. b) ThiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt §−îc lËp sau khi ®å ¸n thiÕt kÕ kü thuËt tuyÕn ®−êng ®· ®−îc duyÖt trªn c¬ së ®å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o vµ do ®¬n vÞ thi c«ng tiÕn hµnh (cã thÓ cã sù tham gia cña bªn thiÕt kÕ ®−êng). §å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt sÏ do cÊp trªn cña ®¬n vÞ thi c«ng trùc tiÕp duyÖt vµ lµ c¬ së cña ®¬n vÞ thi c«ng chØ ®¹o s¶n xuÊt cô thÓ, lËp c¸c kÕ ho¹ch chi tiÕt hµng quý, hµng n¨m vÒ ®iÒu ®éng nh©n lùc, xe, m¸y, vÒ cung cÊp vËt t−, ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra vµ thèng kª, nghiÖm thu viÖc hoµn thµnh c¸c khèi l−îng c«ng t¸c trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. 66
Néi dung cña ®å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt lµ nghiªn cøu, tÝnh to¸n gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ tæ chøc thi c«ng nh− trªn ®· nªu nh−ng víi møc ®é chÝnh x¸c vµ chi tiÕt h¬n so víi ®å ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o ë nh÷ng mÆt sau: - C¸c sè liÖu xuÊt ph¸t ®Ó tæ chøc thi c«ng kh«ng nh÷ng ®· dùa vµo ®å ¸n thiÕt kÕ kü thuËt mµ cßn ®−îc bæ sung kÕt qu¶ thÞ s¸t thùc ®Þa khu vùc x©y dùng ®−êng còng nh− t×nh h×nh thùc tÕ kh¸c thu thËp ®−îc. C¸c sè liÖu xuÊt ph¸t ®−îc bæ sung vµ chÝnh x¸c ho¸, vÝ dô nh−: khèi l−îng c«ng t¸c cña c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh sau khi ®èi chiÕu ®å ¸n thiÕt kÕ víi thùc ®Þa, vÞ trÝ má vËt liÖu, c¸c n¬i cã thÓ ®Æt c¸c xÝ nghiÖp phô, c¸c n¬i lÊy ®Êt, ®æ ®Êt (c¸c vÞ trÝ nµy gióp chÝnh x¸c ho¸ cù ly vËn chuyÓn c¸c lo¹i). - §i s©u nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p thi c«ng ®èi víi tõng c«ng tr×nh, tõng ®o¹n tuyÕn, lËp c¸c qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng chi tiÕt tíi tõng kh©u, tõng b−íc c«ng t¸c sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu vµ c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c. Trªn c¬ së ®ã mµ ®i s©u thiÕt kÕ d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp vµ d©y chuyÒn tæng hîp sao cho cã nh÷ng th«ng sè thÝch hîp cho tõng lo¹i tuyÕn, ®ång thêi b¶o ®¶m c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt tèt nhÊt (cã thÓ kh¸c víi c¸c s¬ ®å d©y chuyÒn ®iÓn h×nh). - ViÖc ph©n ®o¹n ®Ó nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c nhau theo däc tuyÕn còng ®−îc chi tiÕt ho¸ vµ chÝnh x¸c h¬n. - C¸c biÖn ph¸p ®−îc lùa chän vÒ thi c«ng vµ tæ chøc thi c«ng ®Òu dùa trªn c¬ së ®Ò xuÊt nh÷ng ph−¬ng ¸n vµ tiÕn hµnh so s¸nh kinh tÕ – kü thuËt. Néi dung hå s¬ thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chi tiÕt gåm: - MÆt b»ng thi c«ng tæng thÓ víi c¸c néi dung nh− trong giai ®o¹n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o nh−ng ®· chi tiÕt vµ chÝnh x¸c ho¸. - C¸c tµi liÖu chi tiÕt vÒ cÊu t¹o vµ vÒ khèi l−îng c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cho tõng ®o¹n tuyÕn (b¶n vÏ, b¶n thèng kª, thuyÕt minh). - KÕ ho¹ch c«ng t¸c tõng thêi gian quý, 6 th¸ng, n¨m vµ tiÕn ®é thi c«ng theo däc tuyÕn (®−îc lËp ®Çy ®ñ vµ chi tiÕt). - §å thÞ di chuyÓn cña c¸c xe, m¸y chÝnh vµ c«ng nh©n. - Tr×nh tù khèi l−îng vµ chi tiÕt c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng t¸c chuÈn bÞ. - §å thÞ nhËp vµ ®−a vËt liÖu lµm ®−êng, c¸c s¶n phÈm vµ kÕt cÊu ®óc s½n vµo thi c«ng theo tõng thêi gian. - B¶n vÏ c«ng nghÖ ®èi víi c¸c lo¹i c«ng t¸c phøc t¹p hoÆc thi c«ng theo ph−¬ng ph¸p míi, s¬ ®å c«ng nghÖ ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i c«ng t¸c cßn l¹i, thuyÕt minh vÒ ph−¬ng ph¸p thi c«ng vµ biªn chÕ c¸c tæ, ®éi s¶n xuÊt cïng trang thiÕt bÞ cho nh÷ng tæ ®éi ®ã. 67
- B¶n vÏ thi c«ng nhµ vµ c«ng tr×nh cña c¸c xÝ nghiÖp phô phôc vô x©y dùng ®−êng, s¬ ®å l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ trong xÝ nghiÖp. - B¶n thuyÕt minh cã luËn chøng c¸c gi¶i ph¸p thi c«ng vµ tæ chøc thi c«ng ®· lùa chän, cã chØ dÉn chi tiÕt qu¸ tr×nh c«ng nghÖ thi c«ng (nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng c«ng t¸c cã sö dông ph−¬ng ph¸p thi c«ng míi hoÆc sö dông c¸c m¸y míi vµ nh÷ng tr−êng hîp thi c«ng trong ®iÒu kiÖn phøc t¹p), cã nªu ®Çy ®ñ chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt chung cña toµn bé ®å ¸n thi c«ng còng nh− cho tõng c«ng tr×nh riªng. 6.2. TR×NH Tù LËP THIÕT KÕ Tæ CHøC THI c¤NG ViÖc lËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng chØ ®¹o hoÆc chi tiÕt ®−îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: B−íc 1. X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn thi c«ng - §iÒu kiÖn tù nhiªn cña khu vùc tuyÕn ®i qua, ®Æc biÖt lµ ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh, khÝ hËu, thêi tiÕt: §iÒu kiÖn ®Þa h×nh cã ¶nh h−ëng quan träng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc chän m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng, bè trÝ ®−êng t¹m, vËn chuyÓn trong qu¸ tr×nh thi c«ng. Nh÷ng vïng qu¸ hÎo l¸nh, hiÓm trë, Ýt d©n c− sÏ ¶nh h−ëng ®Õn biÖn ph¸p tæ chøc cung øng sinh ho¹t cho lùc l−îng thi c«ng. §iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu ¶nh h−ëng ®Õn thêi gian ho¹t ®éng hµng n¨m cña ®¬n vÞ thi c«ng, ho¹t ®éng cña c¸c d©y chuyÒn thi c«ng, do ®ã trùc tiÕp ¶nh h−ëng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng. CÇn ph¶i thu thËp sè liÖu nh−: mïa m−a, l−îng m−a, sè ngµy m−a, nhiÖt ®é, tèc ®é giã vµ h−íng giã, thêi gian mÆt trêi mäc vµ lÆn, sè ngµy s−¬ng mï...Sau khi cã c¸c sè liÖu trªn, cÇn tÝnh to¸n x¸c ®Þnh thêi gian thi c«ng ®èi víi tõng lo¹i c«ng t¸c trong tõng mïa, tõng n¨m. - §iÒu kiÖn khai th¸c vµ cung cÊp vËt liÖu x©y dùng ®−êng bao gåm kh¶ n¨ng khai th¸c t¹i chç vµ kh¶ n¨ng cung cÊp cña c¸c c¬ quan kh¸c còng nh− ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn vËt liÖu ®ã ®Õn c«ng truêng. - §iÒu kiÖn cung cÊp nh©n lùc, xe, m¸y, ®iÖn, nuíc, nhiÖt vµ c¸c trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt kh¸c. - VÞ trÝ cã thÓ ®Æt c¸c xÝ nghiÖp phô, n¬i ®ãng qu©n, n¬i ®Æt kho tµng, ®iÒu kiÖn vµ thêi gian gi¶i phãng mÆt b»ng c¸c c¬ së nãi trªn vµ mÆt b»ng thi c«ng. Nh÷ng vÊn ®Ò nµy cÇn cã ý kiÕn cña c¸c c¬ quan vµ tæ chøc ®Þa ph−¬ng. - Nh÷ng ®iÒu kiÖn liªn quan ®Õn chñ tr−¬ng x©y dùng tuyÕn ®−êng nh−: thêi h¹n vµ tr×nh tù c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh ph¶i hoµn thµnh theo quy ®Þnh, chñ tr−¬ng ph©n kú x©y dùng, yªu cÇu b¶o ®¶m giao th«ng... Nh÷ng ®iÒu kiÖn nªu trªn ®Òu cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng, nÕu x¸c ®Þnh kh«ng ®óng vµ kh«ng ®Çy ®ñ th× c¸ch gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ tæ chøc thi c«ng sÏ sai l¹c ngay tõ ®Çu vµ c¸c ph−ong ¸n h×nh thµnh sÏ kÐm kh¶ thi. 68
§Ó x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn, cÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu thu thËp tµi liÖu trong hå s¬ thiÕt kÕ ®−êng, c¸c v¨n b¶n vÒ chñ tr−¬ng x©y dùng ®−êng ®· ®−îc duyÖt. §ång thêi ph¶i tæ chøc ®iÒu tra nghiªn cøu, thÞ s¸t t¹i hiÖn tr−êng. Trong nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng nãi trªn, cÇn ph©n biÖt nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo lµ khèng chÕ (kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc) vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo cßn cã thÓ t¸c ®éng. C¸c ®iÒu kiÖn khèng chÕ th−êng lµ: ®iÒu kiÖn vÒ mÆt thiÕt kÕ (hå s¬ thiÕt kÕ sau khi ®· ®−îc ®¬n vÞ thi c«ng nghiªn cøu), ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn vµ chñ tr−¬ng x©y dùng tuyÕn ®−êng. C¸c ®iÒu kiÖn cßn cã thÓ t¸c ®éng ®−îc vÝ dô nh−: ®iÒu kiÖn khai th¸c vËt liÖu, vÞ trÝ ®Æt c¸c xÝ nghiÖp phô (cã thÓ chän khai th¸c chç nµy, hoÆc chç kh¸c), ®iÒu kiÖn vµ nguån cung øng c¸c ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt. ChÝnh c¸c ®iÒu kiÖn cßn cã thÓ t¸c ®éng ®−îc sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c ph−¬ng ¸n thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng kh¸c nhau trong cïng nh÷ng ®iÒu kiÖn khèng chÕ gièng nhau. LËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng th−êng ®−îc tiÕn hµnh víi nh÷ng ®iÒu kiÖn khèng chÕ kh¸c nhau d−íi ®©y: - Tr−êng hîp 1: khèng chÕ thêi h¹n vµ tr×nh tù hoµn thµnh c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh c¸c ®o¹n ®−êng. Trong tr−êng hîp nµy, ng−êi lËp thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän c¸c d©y chuyÒn chuyªn nghiÖp (kÓ c¶ d©y chuyÒn cña c¸c xÝ nghiÖp phô) vµ c¸c tæ hîp xe, m¸y, nh©n vËt lùc sao cho thi c«ng ®¹t ®−¬c thêi h¹n vµ tr×nh tù quy ®Þnh, ®ång thêi b¶o ®¶m kinh tÕ nhÊt, tËn dông ®−îc c¸c ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt ë møc ®é cao nhÊt . - Tr−êng hîp 2: khèng chÕ kh¶ n¨ng cung øng c¸c ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt vÒ lo¹i vµ sè l−îng, trong tr−êng hîp nµy chñ yÕu l¹i lµ vÊn ®Ò x¸c ®Þnh theo thêi h¹n vµ tr×nh tù thi c«ng c¸c ®o¹n ®−êng vµ c¸c c«ng tr×nh hîp lý nhÊt. - Tr−êng hîp 3: cã thÓ ®ång thêi khèng chÕ c¶ vÒ thêi h¹n vµ tr×nh tù hoµn thµnh còng nh− vÒ kh¶ n¨ng cung øng ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt (lo¹i, sè l−îng, thêi gian cã thÓ cung cÊp). Trong tr−êng hîp nµy ng−êi lËp tæ chøc thi c«ng ph¶i tÝnh to¸n c©n ®èi gi÷a hai mÆt khèng chÕ nãi trªn, nÕu thÊy kh«ng cã kh¶ n¨ng b¶o ®¶m ®ång thêi c¶ hai mÆt ®ã th× ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®Ó cÊp trªn xem xÐt l¹i. Tuy nhiªn cÇn cè g¾ng t×m tßi, khai th¸c c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng còng nh− c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc thi c«ng kh¸c ®Ó phÊn ®Êu thùc hiÖn ®−îc. - Tr−êng hîp 4: cã thÓ kh«ng khèng chÕ c¶ vÒ thêi h¹n còng nh− vÒ kh¶ n¨ng cung øng. Lóc nµy cã thÒ ®Ò xuÊt nhiÒu ph−¬ng ¸n tæ chøc thi c«ng vµ ph−¬ng ¸n ®−îc chän chñ yÕu lµ dùa vµo luËn chøng, so s¸nh c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt. Tuy nhiªn, tr−íc hÕt c¸c ph−¬ng ¸n ®Ò xuÊt ®Òu cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®−îc quy tr×nh kü thuËt thi c«ng, ®iÒu kiÖn lµm viÖc trªn hiÖn tr−êng cho mäi ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt lµ cã lîi nhÊt, phï hîp víi tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ vÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý vµ chØ ®¹o thi c«ng. 69