BÀI THU HOẠCH<br />
TẠI VQG CÁT TIÊN<br />
ĐA DẠNG SINH HỌC VÀ NHỮNG ĐE DỌA HIỆN<br />
HỮU,TIỀM NĂNG ĐỐI VỚI ĐDSH TẠI VƯỜN QUỐC GIA<br />
CÁT TIÊN<br />
<br />
GVHD: Ts. Phạm Hữu Khánh<br />
Ts. Nguyễn Tấn Phong<br />
Ts. Nguyễn Thị Mai Linh<br />
NHÓM 6<br />
<br />
<br />
Vũ Quang Phụng 91502112<br />
Võ Thị Thanh Nhã 91502072<br />
Trần Thị Hà 91502018<br />
Đặng Thanh Sang 41503014<br />
Trương Nguyễn Quỳnh Trân 91502120<br />
I. MỤC ĐÍCH BÁO CÁO<br />
1. Tại sao lựa chọn đề tài này?<br />
◦Lý do chọn đề tài này nghiên cứu: bởi vì giá trị của bảo <br />
tồn về ĐDSH là rất lớn,và VQG Cát Tiên là 1 trong <br />
những nơi làm được công việc này khá tốt và đã đạt <br />
được một số thành công nhất định.<br />
◦Tồn tại song song đó là những thách thức rất lớn mà nơi <br />
này đang phải đối mặt<br />
2. Đa dạng sinh học<br />
Đa dạng sinh học (tiếng Anh: biodiversity) được định nghĩa <br />
là sự khác nhau giữa các sinh vật sống ở tất cả mọi nơi, <br />
bao gồm: các hệ sinh thái trên cạn, sinh thái trong đại <br />
dương và các hệ sinh thái thuỷ vực khác, cũng như các <br />
phức hệ sinh thái mà các sinh vật là một thành phần trong <br />
đó<br />
2. Đa dạng sinh học<br />
Giá trị của đa dạng sinh học là vô cùng to lớn và có thể <br />
chia thành hai loại giá trị: giá trị trực tiếp và giá trị gián <br />
tiếp. <br />
♦ Giá trị kinh tế trực tiếp: là giá trị của các sản phẩm sinh <br />
vật mà được con người trực tiếp khai thác và sử dụng <br />
♦ Giá trị gián tiếp: là những thứ mà con người không thể <br />
bán phục vụ cho các nhu cầu khác nhau.<br />
3.Vai trò của đa dạng sinh học<br />
◦Đa dạng về sinh học nghiên cứu<br />
◦Đóng góp về y học <br />
◦Lợi ích nông nghiệp <br />
◦Nguồn cung thực phẩm <br />
◦Điều tiết môi trường <br />
◦Giá trị kinh tế <br />
◦Những giá trị vô hình<br />
II. GIỚI THIỆU VỀ VƯỜN <br />
QUỐC GIA CÁT TIÊN <br />
Điều kiện tự nhiên<br />
Vườn quốc gia Cát Tiên là một khu bảo tồn <br />
thiên nhiên nằm trên địa bàn 6 huyện: Tân Phú, <br />
Vĩnh Cửu (Đồng Nai), Cát Tiên, Bảo Lâm (Lâm <br />
Đồng) và Bù Đăng (Bình Phước) <br />
Hiện nay, VQG Cát Tiên là một trong những khu <br />
dự trữ sinh quyển thế giới ở Việt Nam<br />
Hệ thực vật<br />
Nằm giữa 2 vùng sinh học địa lý từ vùng cao nguyên <br />
Trường Sơn xuống vùng Đồng bằng Nam bộ hội tụ được <br />
các hệ thực vật phong phú, đa dạng :<br />
◦Đặc trưng là các kiểu rừng lá rộng thường xanh mưa ẩm <br />
nhiệt đới với thành phần các loài cây gỗ, chủ yếu thuộc <br />
các họ sao dầu và họ đậu <br />
VQG cát tiên hiện nay đã xác định được 1.610 loài<br />
Một số loài cây quý hiếm có tên trong sách đỏ như: <br />
gõ đỏ, gõ mật, cẩm lai bà rịa, cẩm lai nam, cẩm lai <br />
vú, giáng hương,....<br />
Hệ thực vật<br />
◦Hệ thực vật VQG Cát Tiên được chia thành 5 kiểu rừng <br />
chính <br />
Rừng lá rộng thường xanh<br />
Rừng lá rộng thường xanh nửa rụng lá<br />
Rừng hỗn giao gỗ, tre nứa<br />
Rừng tre nứa thuần loại<br />
Thảm thực vật đất ngập nước<br />
Hệ động vật<br />
Thống kê hệ động vật VQG Cát Tiên<br />
<br />
Nhóm Số Bộ Số Họ Số Loài<br />
Thú 12 38 113<br />
Chim 18 64 351<br />
Bò sát 4 17 109<br />
Lưỡng cư 2 6 41<br />
Côn trùng 10 68 756<br />
Cá 9 29 159<br />
Tổng số 55 222 1.529<br />
Hệ động vật<br />
Nhóm thú:nghiên cứu đã ghi nhận được ở Cát Tiên có 113 <br />
loài thú.43 loài đang bị đe doạ tuyệt chủng.38 loài có tên <br />
trong Sách đỏ Việt Nam (2007). <br />
Nhóm chim: Gồm 351 loài. Trong đó có 17 <br />
loài quí hiếm đã được phát hiện và có tên <br />
trong sách đỏ Việt Nam<br />
Hệ động vật<br />
◦Nhóm bò sát và lưỡng cư: <br />
Các loài bò sát có 109 loài, trong đó có 18 loài có tên trong sách Đỏ <br />
Việt Nam như: cá sấu Xiêm,trăn gấm, trăn đen …<br />
Các loài lưỡng cư có 41 loài, trong đó có 3 loài được ghi tên trong <br />
sách đỏ Việt Nam như cóc mắt chân dài , cóc rừng, chàng andecson<br />
Nhóm côn trùng: đã ghi nhận được 756 loài. Riêng <br />
các loài bướm đã xác định được 450 loài, chiếm hơn <br />
50% tổng số loài bướm được ghi nhận ở Việt Nam. <br />
Các loài quý hiếm có 2 loài là bướm phượng (Sách Đỏ <br />
Việt Nam năm 2007) và bướm phượng cánh sau vàng, <br />
bướm phượng cánh kiếm.<br />
Nhóm cá nước ngọt: Gồm 159 loài. Trong đó, có 1 <br />
loài nằm trong sách đỏ Việt Nam năm 2007 và Sách <br />
Đỏ IUCN 2008.<br />
Vùng đệm<br />
◦Quy mô: tổng diện tích Vườn quốc gia Cát Tiên là 73.878 ha, nằm <br />
trên địa bàn 3 tỉnh: Đồng Nai: 38.100 ha; Lâm Đồng: 30.635 ha; Bình <br />
Phước: 5.143 ha<br />
◦Vùng đệm nằm bao quanh Vườn quốc gia có diện tích 183.479 ha, <br />
thuộc địa bàn 4 tỉnh. Trong vùng đệm có 29.631 hộ dân cư với <br />
139.344 nhân khẩu. <br />
◦Vùng đệm đầu tư bằng dự án Bảo vệ rừng và phát triển nông thôn <br />
vay vốn của Ngân hàng thế giới (WB)<br />
◦Rừng tự nhiên và đất lâm nghiệp giao cho tổ chức,hộ gia đình và cá <br />
nhân là 64,875 ha<br />
◦Vùng đệm kinh tế xã hội :khoảng 118,604 ha,bao gồm 31 xã và 2 thị <br />
trấn<br />
Những đặc điểm kinh tế_xã hội của <br />
vùng đệm VQG Cát Tiên<br />
<br />
◦Nông nghiệp là thu nhập chính của người dân tại <br />
đây,trồng chủ yếu cây dài ngài như cao su,điều,..<br />
◦Thu nhập không ổn định,những ngày mất mùa,nông dân <br />
vào rừng khai thác lâm sản<br />
◦Nhiều diện tích đất rừng bị chuyển mục đích sử <br />
dụng,mất đi diện tích vùng đệm,làm tang sức ép với vùng <br />
lõi.<br />
◦Việc phát triển cây cao su góp phần nâng cao kinh tế của <br />
vùng nhưng về mặt xã hội còn những hạn chế<br />
Những hoạt động vào rừng của người <br />
dân<br />
◦Khai thác củi,gỗ,mật ong<br />
◦Thu hái Ươi,bời lời<br />
◦Lấy dây,đọt mây,măng Lồ ô<br />
◦Săn bắt cá,bẫy động vật rừng<br />
III. NHỮNG ĐE DỌA HIỆN <br />
HỮU<br />
◦Hoạt động khai thác lâm sản trái phép quy <br />
mô nhỏ vẫn thường xuyên xảy ra vì mang <br />
lại nguồn thu nhập rất cao cho người dân <br />
ở đây <br />
◦Khai thác các sản phẩm lâm sản ngoài gỗ <br />
(đọt mây, lá nhíp, song mây, dầu cây, …) <br />
◦Lấn chiếm rừng để sản xuất nông nghiệp<br />
Một số hình ảnh và khai thác <br />
lâm sản trái phép<br />
◦Chăn thả gia súc:tập quán chăn nuôi trâu bò thả <br />
rông kiếm ăn trong rừng đã ảnh hưởng tiêu cực đến <br />
tài nguyên rừng<br />
◦Cháy rừng: nguy cơ cháy rừng trong mùa khô vẫn ở <br />
mức độ cao tại một số khu vực như vùng bản ngập <br />
◦Tình trạng khai thác các nguồn lợi khác: như khai <br />
thác cá ( bằng xung điện ),vật liệu xây dựng trên <br />
sông Đồng Nai ảnh hưởng không nhỏ đến sự thay <br />
đổi dòng chảy làm xói lở bờ song tác động đến sự <br />
phân bố của ngồn lợi thủy sản <br />
Khai thác cát trái phép và đốt phá <br />
rừng ở VQG Cát Tiên<br />
◦Sự xâm lấn của các loài ngoại lai: Sự xâm lấn <br />
của các loài ngoại lai ( cây Mai dương, cỏ trấp ) <br />
cũng là một trong những nguy cơ gây khó khan <br />
cho công tác bảo tồn các hệ sinh thái rừng ở đây <br />
◦Xây dựng các đập thủy điện trên thượng nguồn <br />
sông Đồng Nai <br />
◦ Ô nhiễm nguồn nước do sử dụng hóa chất trong <br />
sản xuất nông nghiệp <br />
◦Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang <br />
dã<br />
Cây mai dương gây hại lớn đến <br />
VQG<br />
<br />
<br />
<br />
Xây đập thủy điện trên sông Đồng <br />
Nai<br />
IV. NHỮNG ĐE DỌA TIỀM <br />
NĂNG <br />
Gia tăng dân số, sự đói nghèo: <br />
Nhiều hộ thôn bản của cộng đồng dân cư nằm <br />
giáp ranh và trong ranh giới của VQG Cát Tiên.Do <br />
thiếu thốn các điều kiện sinh hoạt,kinh tế.Đây là <br />
nguy cơ quan trọng tác động đến tài nguyên thực vật <br />
của VQG Cát Tiên.<br />
Khi đất sản xuất ít,người dân đã xâm phạm VQG <br />
lấy diện tích canh tác nông nghiệp,hái nông sản,săn <br />
bắt động vật rừng.<br />
Tình trạng nghèo đói trong khu vực làm tăng áp lực <br />
đối với rừng tự nhiên của VQG Cát Tiên <br />
◦Nhận thức :<br />
Nhận thức của người dân về sự quan trọng VQG <br />
Cát Tiên còn hạn chế<br />
Trình độ dân trí còn thấp<br />
Hiệu lực pháp luật và chính sách còn hạn chế, <br />
hành lang pháp lý chưa đủ mạnh.Các vụ vượt <br />
quá thẩm quyền chuyển cấp trên, thời gian xử lí <br />
kéo dài, nên chưa có tác dụng răng đe và giáo dục <br />
cho công đồng <br />
◦Lực lượng kiểm lâm lỏng lẻo:<br />
Với tổng diện tích là 71.350 ha nhưng tổng số lực lượng <br />
kiểm lâm chỉ có 145 người. <br />
Bình quân mỗi người phải quản lí và bảo vệ trên 500ha. <br />
Vì phân bố tại 2 khu vực, tiếp giáp với nhiều địa phương <br />
nên rất khó thực hiện các biện pháp bảo vệ => đây là <br />
một khó khăn trong công tác quản lí bảo vệ rừng VQG <br />
Cát Tiên <br />
Thu nhập còn thấp so với mặt bằng xã hội và điều kiện <br />
sinh hoạt ở vùng sâu, vùng xa, khó khăn, nguy hiểm; <br />
kiểm lâm thường xuyên bị đe dọa bởi những đối tượng <br />
có hành vi xấu.<br />
Ảnh hưởng của kinh tế thị trường:<br />
Sự phân hóa xã hội sâu sắc<br />
Nhu cầu vật chất tăng,giá cao khiến người dân <br />
vào rừng khai thác lâm sản <br />
Sự kiểm soát của cơ quan chức năng và chính <br />
quyền địa phương còn nhiều hạn chế,bất cập<br />
Thú chơi cây cảnh nổi như cồn tạo ra một <br />
nguồn cầu lớn. <br />
Đặc biệt là giống cổ thụ bị khai thác trộm như <br />
Lộc Vừng, Sanh, Si, Cẩm Thị...đây là hình thức <br />
mới ở các vùng khu rừng đặc dụng <br />
Người dân săn bắt thú rừng <br />
trái phép<br />
Tác động tiêu cực của phát triển du <br />
lịch <br />
◦Nguyên nhân:<br />
Ranh giới vườn quốc gia Cát Tiên không có đường mòn,đi <br />
lại khó khăn<br />
Lực lượng kiểm lâm ít,tuần tra và kiểm soát bảo vệ rừng <br />
còn mỏng manh <br />
Quản lý dân cư trên quy mô rộng gây khó khăn rất lớn đối <br />
với công tác bảo vệ rừng,kẻ xấu lợi dụng sơ hở xâm hại <br />
đến tài nguyên VQG <br />
Kinh phí đầu tư cho các hoạt động của vườn quốc gia còn <br />
hạn chế <br />
Tác động tiêu cực của phát triển du <br />
lịch <br />
Dịch vụ tạo nên sự thu hút việc làm cho thanh niên, lao động <br />
phổ thông, lao động nông nhân của khu này chưa phát triển<br />
Xối lở sông do tàn phá cây trái phép ven sông và khai thác cát <br />
Dân số gia tăng nhanh dẫn đến nhu cầu đất nông nghiệp tăng <br />
để đảm đảm kinh tế cho cuộc sống các người dân sống bên <br />
trong vườn quốc gia và vùng đệm<br />
Thị trường buôn bán động vật hoang dã còn phổ biến<br />
Rác thải, tiếng ồn, thu hái lâm sản,...<br />
V. KẾT LUẬN<br />
o Công tác bảo vệ và quản lý rừng trong những năm qua đã đạt <br />
được kết quả tốt <br />
◦Tuy nhiên, địa bàn rộng,đường ranh giới dài, lực lượng kiểm lâm hạn <br />
chế, tài nguyên rừng đa dạng với nhiều loại động thực vật có giá trị cao <br />
như thú rừng, cây cảnh quý hiếm...người dân sống ở vùng ven thì đời <br />
sống khó khăn, thu nhập thấp, trình độ hiểu biết về pháp luật, về đa <br />
dạng sinh học, về bảo tồn tài nguyên còn ở mức rất thấp gây nên những <br />
thách thức rất lớn. <br />
◦Vì mưu sinh, vì cải thiện cuộc sống và thu nhập, vì tập quán sử dụng tài <br />
nguyên, một số cá nhân vụ lợi vì nguồn lợi lớn là sức ép của cộng đồng <br />
địa phương sống ven rừng đối với tài nguyên thiên nhiên. <br />
◦Những nguyên nhân trên sẽ gây nguy cơ làm cho rừng và tài nguyên đa <br />
dạng sinh học của vườn quốc gia Cát Tiên bị đe dọa. <br />
◦Vì vậy rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành từ trung ương đến <br />
địa phương trong việc nâng cao đời sống vật chất, nhận thức của người <br />
dân, tăng cường công tác phổ biến luật, tăng biên chế và chính sách đãi <br />
ngộ kiểm lâm..và đặc biệt xử lý nghiêm khắc các hành vi phá rừng nhằm <br />
hoàn thiện công tác bảo vệ rừng trong thời gian tới<br />
Tài liệu tham khảo<br />
◦Sở Tài Nguyên và Môi Trưởng tỉnh Đồng Nai (2013), Tài liệu bồi dưỡng <br />
kiến thức vè bảo tồn đa dạng và an toàn sinh học tỉnh Đồng Nai<br />
◦Ts. Phạm Hữu Khánh, Giới thiệu Vườn Quốc Gia Cát Tiên<br />
◦http://namcattien.vn/<br />
◦http://moitruong.com.vn/tainguyenthiennhien/moitruongtunhien/dieu<br />
canbietvedadangsinhhoccuarungvietnam18072.htm<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
