Bàn về nghê thuật quân sự

Chia sẻ: Nguyen Hoai Hung Hung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:178

Thêm vào BST

Báo xấu

143
lượt xem 50
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam có lịch sử truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước vô cùng oanh liệt. Các cuộc chie61ntranh chống kẻ thù xâm lược do nhân dân ta tiến hành đều là chiến tranh nhân dân chính nghĩa, thu hút được đông đào quần chúng nhân dân tham gia ủng hộ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bàn về nghê thuật quân sự

Th−îng t−íng - Gi¸o s− Nhμ gi¸o nh©n d©n - Gi¶i th−ëng Hå ChÝ Minh Hoμng Minh Th¶o Bμn vÒ nghÖ thuËt qu©n sù Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ NéI - 2007 2
hËu, th« s¬, nh−ng, d−íi sù l·nh ®¹o tμi t×nh cña c¸c vÞ chñ t−íng kÕt hîp víi tinh thÇn ®oμn kÕt cña toμn d©n, d©n téc ta lu«n chiÕn th¾ng nh÷ng thÕ lùc ngo¹i x©m hïng m¹nh ®ã. Nh÷ng m−u kÕ qu©n sù nh−: nghi binh, vu håi, sö dông chÝnh - kú, dùa vμo thÕ - thêi,... ®· trë thμnh binh ph¸p, thμnh nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam. Lêi nhμ xuÊt b¶n Víi mong muèn ®i s©u nghiªn cøu, tæng kÕt kinh nghiÖm nghÖ thuËt qu©n sù trong lÞch sö qu©n sù ViÖt Nam, Th−îng t−íng - Gi¸o s− - Nhμ gi¸o nh©n d©n Hoμng Minh Th¶o ®· ViÖt Nam cã lÞch sö truyÒn thèng ®Êu tranh dùng n−íc vμ viÕt cuèn s¸ch "Bμn vÒ nghÖ thuËt qu©n sù". Cuèn s¸ch ®Ò gi÷ n−íc v« cïng oanh liÖt. C¸c cuéc chiÕn tranh chèng kÎ cËp nh÷ng lý luËn vÒ nghÖ thuËt qu©n sù nãi chung, ®Æc biÖt thï x©m l−îc do nh©n d©n ta tiÕn hμnh ®Òu lμ chiÕn tranh nhÊn m¹nh lý luËn nghÖ thuËt qu©n sù ViÖt Nam; ph©n tÝch nh©n d©n chÝnh nghÜa, thu hót ®−îc ®«ng ®¶o quÇn chóng cô thÓ, chi tiÕt m−u kÕ chiÕn l−îc cña c¸c trËn ®¸nh lín trong nh©n d©n tham gia ñng hé. Trong c¸c cuéc chiÕn tranh Êy, c¸c cuéc chiÕn tranh chèng x©m l−îc cña d©n téc ta; ngoμi ra nhiÒu trËn ®¸nh hay ®· m·i m·i ghi vμo sö s¸ch, vμo t©m trÝ cßn tham kh¶o nghÖ thuËt dïng binh trong mét sè trËn ®¸nh mçi ng−êi d©n ViÖt Nam. Cã thÓ kÓ ra mét sè trËn ®¸nh tiªu næi tiÕng thÕ giíi. Cã thÓ nãi, cuèn s¸ch ®· t¹o dùng l¹i biÓu nh−: trËn B¹ch §»ng chèng qu©n Nam H¸n; trËn ®¸nh nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn ®Êu vμ chiÕn th¾ng mäi thÕ lùc thï trªn s«ng Nh− NguyÖt chèng qu©n Tèng; trËn Ch−¬ng D−¬ng - ®Þch cña d©n téc ViÖt Nam, gãp phÇn g×n gi÷, ph¸t triÓn kho Th¨ng Long, trËn B¹ch §»ng chèng qu©n Nguyªn M«ng; tμng nghÖ thuËt qu©n sù quý b¸u Êy. trËn Chi L¨ng - X−¬ng Giang chèng qu©n Minh; trËn Ngäc Xin tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Håi - §èng §a chèng qu©n Thanh; chiÕn dÞch Biªn giíi, chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ trong kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p; Th¸ng 7 n¨m 2007 chiÕn dÞch T©y Nguyªn, chiÕn dÞch HuÕ - §μ N½ng, chiÕn Nhμ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia dÞch Hå ChÝ Minh gi¶i phãng Sμi Gßn trong kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc Mü. Nh÷ng trËn ®¸nh kinh ®iÓn Êy g¾n liÒn víi tªn tuæi cña c¸c vÞ t−íng tμi: Ng« QuyÒn, Lý Th−êng KiÖt, TrÇn H−ng §¹o, Lª Lîi, NguyÔn Tr·i, Quang Trung, Hå ChÝ Minh, Vâ Nguyªn Gi¸p, v.v.. Ngμy nay, nh×n l¹i lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m cña d©n téc, chóng ta tù hμo vÒ truyÒn thèng hμo hïng Êy. HÇu hÕt trong c¸c cuéc chiÕn tranh, ta ®Òu gÆp bÊt lîi vÒ so s¸nh lùc l−îng: qu©n Ýt, vò khÝ trang thiÕt bÞ l¹c 3 4
quèc. Ai cã sóng dïng sóng. Ai cã g−¬m dïng g−¬m, kh«ng cã g−¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy géc. Ai còng ph¶i ra søc chèng thùc d©n Ph¸p cøu n−íc. Hìi anh em binh sÜ, tù vÖ, d©n qu©n! Giê cøu n−íc ®· ®Õn. Ta ph¶i hy sinh ®Õn giät m¸u PhÇn I cuèi cïng, ®Ó gi÷ g×n ®Êt n−íc” 1. mét sè vÊn ®Ò lý luËn Thêi ®¹i phong kiÕn lμ c¸c nhμ vua tiÕn bé hay mét tËp ®oμn l·nh ®¹o khëi nghÜa ®Òu ®éng viªn, tËp häp nh©n d©n. vÒ nghÖ thuËt qu©n sù TrÇn H−ng §¹o cã nãi víi nhμ vua: “Khoan søc d©n ®Ó lμm kÕ s©u gåc bÒn rÔ, ®ã lμ th−îng s¸ch gi÷ n−íc”. I. Môc ®Ých, tÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh NguyÔn Tr·i: “ViÖc nh©n nghÜa cèt ë yªn d©n. chèng x©m l−îc Qu©n ®iÕu ph¹t tr−íc lo trõ b¹o”. Môc ®Ých cña cuéc chiÕn tranh mμ nh©n d©n ta tiÕn vμ: "Bèn ph−¬ng d©n nghÌo tËp häp hμnh lμ kh¸ng chiÕn chèng x©m l−îc ®Ó gi¶i phãng d©n téc R−îu hoμ n−íc, d−íi trªn ®Òu mét bông cha con” vμ b¶o vÖ Tæ quèc, nh− lêi Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kh¼ng (B×nh Ng« ®¹i c¸o) ®Þnh: Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp, tù do! Cuéc kh¸ng chiÕn cña toμn d©n lμ chiÕn tranh nh©n TÝnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh: Lμ chiÕn tranh nh©n d©n. ChiÕn tranh nh©n d©n cã ba thø qu©n. Thêi phong d©n chÝnh nghÜa chèng x©m l−îc, ®Ó tho¸t khái ¸ch n« lÖ, kiÕn lμ qu©n triÒu ®×nh, qu©n c¸c lé vμ h−¬ng binh. Cô lÇm than; b¶o vÖ nÒn ®éc lËp, tù do cña Tæ quèc. thÓ, thêi nhμ Lý, ngoμi qu©n triÒu ®×nh ra, chóng ta cßn cã Do ®ã mμ toμn d©n tham gia kh¸ng chiÕn, kh«ng ph©n qu©n c¸c lé cña Th©n C¶nh Phóc ë L¹ng Giang. Thêi nhμ biÖt g¸i trai, giμ trÎ, t«n gi¸o, d©n téc; hÔ lμ ng−êi ViÖt TrÇn th× cã Hμ Bæng ë Yªn B¸i. Thêi nhμ Lª (Lª Lîi) th× cã Nam ®Òu ®oμn kÕt l¹i; d−íi sù l·nh ®¹o cña mét tËp ®oμn Lý HuÒ ë Chi L¨ng. kh¸ng chiÕn, kiÕn quèc. Thêi ®¹i Hå ChÝ Minh th× cã qu©n chñ lùc, qu©n ®Þa Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kªu gäi: ph−¬ng ë c¸c tØnh vμ d©n qu©n tù vÖ, du kÝch trong c¶ "Hìi ®ång bμo! n−íc. C¸c ®éi qu©n ®Þa ph−¬ng vμ d©n qu©n tù vÖ, du kÝch Chóng ta ph¶i ®øng lªn! th−êng thùc hiÖn chiÕn thuËt ®¸nh sau l−ng ®Þch. C¸ch BÊt kú ®μn «ng, ®μn bμ, bÊt kú ng−êi giμ, ng−êi trÎ, ____________ kh«ng chia t«n gi¸o, ®¶ng ph¸i, d©n téc. HÔ lμ ng−êi ViÖt 1. Hå ChÝ Minh: Toμn tËp, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, Nam th× ph¶i ®øng lªn ®¸nh thùc d©n Ph¸p ®Ó cøu Tæ 2002, t.4, tr.480. 6 5
®¸nh ®ã rÊt lîi h¹i, ®Ó chia c¾t qu©n ®Þch, ph¸ hËu cÇn, cña ta rÊt lîi. ThÕ ta th¾ng ®· râ rμng. ThÕ ®Þch thua ®· hËu ph−¬ng cña ®Þch; lμm rèi lo¹n ®éi h×nh cña ®Þch, tiªu râ rμng; nh−ng chóng cßn rÊt ngoan cè, ch−a chÞu tõ bá ©m m−u x©m l−îc n−íc ta” 1. diÖt tiªu hao nhá qu©n ®Þch; lμm cho ®Þch ¨n kh«ng ngon, ngñ kh«ng yªn, ¶nh h−ëng ®Õn tinh thÇn, t©m lý cña ®Þch. Ng−êi cßn nãi: “L¹c n−íc, hai xe ®μnh bá phÝ, GÆp thêi, mét tèt còng thμnh c«ng”2. ChiÕn tranh nh©n d©n ba thø qu©n lμ b¶o bèi cña kh¸ng chiÕn; thÓ hiÖn søc m¹nh cña toμn d©n kh¸ng NguyÔn Tr·i nãi vÒ thÕ, thêi nh− sau: “GÆp thêi ®−îc chiÕn. Chèng x©m l−îc bao giê còng cã ba thø qu©n míi thÕ th× mÊt biÕn thμnh cßn; nhá ho¸ ra lín. Kh«ng thêi th¾ng ®−îc giÆc. Ba thø qu©n ngμy nay ph¶i ®¸nh ®−îc mÊt thÕ th× to ho¸ ra nhá, m¹nh ho¸ ra yÕu, an l¹i thμnh m¸y bay, tªn löa hμnh tr×nh. D©n qu©n tù vÖ còng vËy. Bé nguy. Sù thay ®æi Êy chØ trong kho¶ng trë bμn tay” ®éi ®Þa ph−¬ng vμ d©n qu©n tù vÖ ®Òu ph¶i m¹nh míi (NguyÔn Tr·i toμn tËp). thμnh chiÕn tranh nh©n d©n ph¸t triÓn cao. Häc thuyÕt qu©n sù ViÖt Nam lμ chiÕn tranh nh©n d©n, ba thø qu©n chèng x©m l−îc cña toμn d©n chiÕn ®Êu, II. T− t−ëng chØ ®¹o chiÕn tranh kÕt hîp chiÕn tranh chÝnh quy víi chiÕn tranh du kÝch, kÕt T− t−ëng quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng. Cã t− t−ëng quyÕt hîp ba mòi gi¸p c«ng vμ ba vïng chiÕn l−îc, kÕt hîp hiÖn chiÕn quyÕt th¾ng míi cã t− t−ëng tiÕn c«ng. Cã tiÕn c«ng ®¹i víi th« s¬. míi tiªu diÖt ®−îc ®Þch, míi cã tÝnh s¸ng t¹o, chñ ®éng t×m Tr−êng ph¸i qu©n sù ViÖt Nam lμ lÊy nhá ®¸nh lín, Ýt mäi c¸ch ®Ó tiªu diÖt ®Þch. §ã lμ t− t−ëng lÊy nhá th¾ng ®Þch nhiÒu, víi t− t−ëng tiÕn c«ng vμ ®¸nh b»ng m−u kÕ, lín; lÊy Ýt ®Þch nhiÒu. Qu©n x©m l−îc bao giê còng ®«ng th¾ng b»ng thÕ, thêi. qu©n chÝnh quy h¬n ta. V× cã ®«ng chóng míi d¸m ®i x©m NghÖ thuËt chiÕn tranh ®Çu tiªn lμ t− t−ëng, ý chÝ, chiÕm n−íc ng−êi. Nh−ng nÕu ta huy ®éng c¶ ba thø qu©n quyÕt t©m. TiÕp ®ã lμ ®Õn vò khÝ, c«ng cô ®Ó chiÕn ®Êu. th× ta còng kh«ng Ýt h¬n ®Þch. Nh−ng vÒ vò khÝ th× ta kÐm Sau cïng lμ c¸ch ®¸nh vμ tæ chøc lùc l−îng chiÕn ®Êu. ®Þch. LÊy Ýt ®Þch nhiÒu; lÊy nhá th¾ng lín víi t− t−ëng tiÕn ChiÕn tranh cña ta lμ chiÕn tranh chÝnh nghÜa chèng c«ng th× ph¶i ®¸nh b»ng m−u kÕ, dùa vμo "thÕ", "thêi" vμ x©m l−îc, nªn chóng ta huy ®éng ®−îc toμn d©n tham gia cã ý chÝ cã quyÕt t©m chiÕn ®Êu ®Ó b¶o vÖ Tæ quèc, nh− chiÕn tranh, v× ®ã lμ quyÒn lîi sèng cßn cña nh©n d©n, cho vËy qu©n Ýt míi th¾ng ®−îc qu©n nhiÒu. nªn chÝnh trÞ tinh thÇn lμ c¬ së cña chiÕn tranh. Bé ®éi Hå ChÝ Minh nãi: “Qu¶ c©n chØ mét kil«gam, ë vμo thÕ chÝnh quy cña ta Ýt h¬n ®Þch, nh−ng kÕt hîp víi hμng triÖu lîi th× lùc cña nã t¨ng lªn nhiÒu, cã søc m¹nh lμm bæng d©n qu©n tù vÖ th× ta kh«ng Ýt h¬n ®Þch. Ph¶i huÊn luyÖn ®−îc mét vËt nÆng hμng tr¨m kil«gam. §ã lμ thÕ th¾ng ____________ lùc. Ta ®¸nh Mü, lÊy Ýt th¾ng nhiÒu ®−îc lμ nhê c¸i thÕ 1, 2. Hå ChÝ Minh: Toμn tËp, S®d, t.12, tr.455; t.3, tr. 287. 8 7
qu©n sù vμ trang bÞ cho d©n qu©n tù vÖ ngμy cμng tèt h¬n “§· do trêi mμ biÕt thêi theo sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. L¹i cã chÝ ®Ó c«ng thμnh” (Phó nói ChÝ Linh) Lóc ®Çu ta yÕu th× ph¶i ®¸nh du kÝch vμ ®¸nh vËn “Than «i! Tõ x−a ®Õn nay, tr¨m ®êi ®æi thay” (Phó nói ®éng, cã thÕ míi tån t¹i vμ ph¸t triÓn ®−îc. §¸nh lín ngay ChÝ Linh) sÏ kh«ng cã kh¶ n¨ng tiªu diÖt ®Þch mμ cßn bÞ tiªu hao lín, “Sèng nhôc thμ th¸c vinh. BiÕt qu©n ta dïng ®−îc” v× qu©n ta ch−a th¹o vÒ chiÕn thuËt vμ ch−a cã c¸c ph−¬ng (Phó nói ChÝ Linh) tiÖn, c«ng cô ®Ó ®¸nh lín. Khi ®· m¹nh lªn th× kÕt hîp c¶ “NhiÒu ho¹n n¹n míi dùng ®−îc n−íc, du kÝch, vËn ®éng vμ trËn ®Þa - ba lo¹i h×nh chiÕn thuËt L¾m lo phiÒn míi d¹y thμnh nh©n” (Lam S¬n thùc lôc) cña ba thø qu©n. Giai ®o¹n ®Çu cña chiÕn tranh, Chñ tÞch “BiÕt ng−êi biÕt m×nh; hay yÕu, hay m¹nh” (Phó nói Hå ChÝ Minh nãi, du kÝch chiÕn lμ chÝnh. ChiÕn tranh diÔn ChÝ Linh) biÕn ®óng nh− thÕ. §Õn giai ®o¹n gi÷a vμ sau ta míi cã “V¶ l¹i mÕn ng−êi cã nh©n lμ d©n; mμ chë thuyÒn, lËt trËn ®Þa chiÕn; nh− chiÕn dÞch Biªn giíi 1950 vμ chiÕn thuyÒn còng lμ d©n” (Qu©n trung tõ mÖnh tËp). dÞch §iÖn Biªn Phñ 1954. Trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn, C¸c c©u nãi trªn cña NguyÔn Tr·i chøng tá «ng cã chóng ta ®· kÕ thõa nghÖ thuËt qu©n sù tμi t×nh cña cha quan ®iÓm nh©n d©n vμ quan ®iÓm biÖn chøng. ¤ng biÕt «ng x−a. NguyÔn Tr·i ®· tõng nãi: sù vËt cã vËn ®éng, cã m©u thuÉn, cã ph¸t triÓn; cã mèi “YÕu ®¸nh m¹nh hay ®¸nh bÊt ngê. quan hÖ gi÷a kh¸ch quan víi chñ quan; vμ biÕt ®Êu tranh Ýt ®Þch nhiÒu th−êng dïng mai phôc” (B×nh Ng« ®¹i c¸o) ®Ó c¶i biÕn sù vËt. Vμ «ng biÕt r»ng sù ®Êu tranh chñ “LÊy x−a nghiÖm nay, xÐt cïng mäi lÏ h−ng vong” quan sÏ quyÕt ®Þnh, sÏ th¾ng. NguyÔn Tr·i lμ nhμ chÝnh trÞ, nhμ qu©n sù, nhμ ngo¹i (B×nh Ng« ®¹i c¸o) “Tr¶i biÕn nhiÒu th× m−u kÕ s©u giao, nhμ v¨n ho¸, nhμ triÕt häc, nhμ t− t−ëng lçi l¹c. ¤ng TÝnh viÖc xa th× thμnh c«ng l¹” (Phó nói ChÝ Linh) cã nhiÒu ®ãng gãp lín t¹o niÒm tù hμo vÒ nh÷ng tinh hoa “T«i th−êng nghe thêi cã thÞnh suy, quan hÖ ë vËn trêi; trÝ tuÖ ViÖt Nam. ViÖc cã thμnh b¹i, thùc bëi t¹i ng−êi lμm” (Qu©n trung Gãp phÇn lμm r¹ng danh nh÷ng tinh hoa trÝ tuÖ ®ã, nh÷ng ng−êi con ®Êt ViÖt thÕ kû XX ®· vËn dông nghÖ tõ mÖnh tËp) “V¶ l¹i, vËn trêi tuÇn hoμn, ®i råi l¹i l¹i, tõ x−a ®Õn thuËt qu©n sù trong hai cuéc tr−êng kú kh¸ng chiÕn. Lóc nay bao giê còng thÕ” (Qu©n trung tõ mÖnh tËp) ®Çu, t¹i sao ta ph¶i ®¸nh du kÝch? V× bé ®éi chÝnh quy cßn “T«i nghe c¸i ®iÒu ®¸ng quý cña ng−êi tuÊn kiÖt lμ Ýt vμ yÕu. §Õn khi bé ®éi chÝnh quy m¹nh lªn råi th× ph¸t biÕt thêi thÕ, hiÓu sù biÕn mμ th«i” (Qu©n trung tõ triÓn c¶ ba lo¹i h×nh chiÕn thuËt. ChiÕn tranh cuèi cïng lμ ph¶i ®¸nh tiªu diÖt chiÕn l−îc. Ph¶i cã mÊy ®ßn chiÕn l−îc mÖnh tËp) 9 10
Trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, ta cã hËu ph−¬ng miÒn vμ ®ßn quan träng lμ ®¸nh vμo tæng hμnh dinh cña ®Þch. B¾c, nªn cã thÓ vËn dông ®−îc c¸c lo¹i h×nh chiÕn thuËt Cã thÕ ®Þch míi hμng, nh− Ng« QuyÒn ®¸nh vμo ®¹o qu©n vμ chiÕn dÞch ë tr×nh ®é thÊp ®èi víi qu©n Mü. Cßn ®èi chñ lùc cña ®Þch vμ giÕt ®−îc t−íng chØ huy cña ®Þch lμ víi qu©n nguþ Sμi Gßn th× ta vËn dông c¸c lo¹i h×nh Ho»ng Th¸o. Lª §¹i Hμnh ®¸nh vμo ®¹o qu©n chñ lùc cña chiÕn thuËt vμ chiÕn dÞch ë tr×nh ®é th«ng th−êng vμ ®Þch vμ giÕt ®−îc t−íng chØ huy cña ®Þch lμ HÇu Nh©n tr×nh ®é cao. Cã thÕ ta míi gi¶i phãng ®−îc Sμi Gßn, B¶o. Cã chÝnh quyÒn, cã nhμ n−íc, cã qu©n ®éi chÝnh quy thèng nhÊt Tæ quèc. råi, TrÇn H−ng §¹o míi ®¸nh vμo bé tæng chØ huy cña ®Þch ChiÕn tranh hiÖn nay kh«ng ph©n biÖt chiÕn tuyÕn. ë Th¨ng Long vμ buéc Tho¸t Hoan ph¶i chui vμo èng ®ång §Þch cã thÓ ®¸nh kh¾p l·nh thæ, v× cã m¸y bay vμ tªn löa ch¹y trèn. Quang Trung ®¸nh vμo bé tæng chØ huy cña hμnh tr×nh. Do ®ã, kh«ng nh÷ng bé ®éi chÝnh quy ph¶i ®Þch ë Th¨ng Long vμ buéc chØ huy cña ®Þch lμ T«n SÜ m¹nh, ph¶i hiÖn ®¹i, mμ d©n qu©n tù vÖ còng ph¶i ®ñ NghÞ ph¶i th¸o ch¹y. m¹nh ®Ó b¶o vÖ ë c¸c khu vùc phßng thñ tØnh, thμnh. Cã §¸nh du kÝch th× kh«ng thÓ ®¸nh tiªu diÖt vμo bé tæng thÕ ®Þch ®¸nh vμo ®©u còng bÞ giam ch©n, chia c¾t, ph©n chØ huy, tæng hμnh dinh cña ®Þch ®−îc. Khi míi thμnh lËp t¸n t¹i chç. Cã thÕ bé ®éi chñ lùc míi kÞp thêi tiªu diÖt n−íc, ch−a x©y dùng ®−îc bé ®éi chÝnh quy th× ph¶i ®¸nh ®Þch. Qu©n x©m l−îc dï m¹nh ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ du kÝch, ®¸nh c¸c lo¹i h×nh chiÕn thuËt, chiÕn dÞch chØ cã th¾ng ®−îc mét d©n téc cã quyÕt t©m chiÕn ®Êu vμ ®oμn thÓ thùc hiÖn khi cã qu©n ®éi chÝnh quy. kÕt chiÕn ®Êu anh dòng. Mét n−íc ®· cã chÝnh quyÒn, ®· cã qu©n ®éi chÝnh quy th× cã thÓ vËn dông c¸c lo¹i h×nh chiÕn thuËt, chiÕn dÞch III. NghÖ thuËt t¸c chiÕn ngay tõ ®Çu. ChiÕn tranh x©m l−îc ngμy nay lμ kh«ng qu©n nÐm N¨m 1947, Nhμ n−íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoμ cßn bom, phãng tªn löa hμnh tr×nh tõ ®Êt liÒn vμ tõ tμu chiÕn non trÎ, nªn buæi ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p råi míi ®Õn lôc qu©n c¬ giíi ho¸ b»ng c¸c binh ®oμn c¬ ph¶i ®¸nh du kÝch vμ ch−a tæ chøc ®−îc c¸c lo¹i h×nh ®éng gän nhÑ, ®æ bé lªn bê biÓn hoÆc tõ biªn giíi tiÕn c«ng chiÕn dÞch cña bé ®éi chÝnh quy. Nhμ Lý ®· cã chÝnh ®−êng bé, kÕt hîp víi qu©n ®æ bé ®−êng kh«ng vμo hËu quyÒn, cã qu©n ®éi chÝnh quy nªn tæ chøc ®−îc chiÕn dÞch ph−¬ng ®èi ph−¬ng. TiÕn c«ng ®−êng bé th× cã xe t¨ng, xe phßng ngù trªn s«ng CÇu vμ chiÕn dÞch ph¶n c«ng qu©n bäc thÐp, ph¸o binh, ph¸o tù hμnh vμ dïng C4ISR ®Ó chØ Tèng. Nhμ TrÇn vμ nhμ T©y S¬n còng vËy. Nhμ n−íc huy t¸c chiÕn vμ dïng GPS ®Ó chØ ®Þnh môc tiªu. X«viÕt cã qu©n ®éi chÝnh quy hïng m¹nh nªn vËn dông ChiÕn tranh ngμy nay lμ chiÕn tranh b»ng ho¶ lùc ®−îc c¸c lo¹i h×nh chiÕn thuËt vμ tiÕn hμnh c¸c lo¹i h×nh ®−êng kh«ng, lμ m¸y bay, tªn löa hμnh tr×nh tiÕn c«ng tõ chiÕn dÞch lín, ®¸nh sang tËn ®Êt ®Þch. 12 11
xa, tõ m¸y bay, tμu chiÕn, råi ®Õn xe t¨ng, xe bäc thÐp vμ nh− Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi: "§¸nh cho Mü cót, ®¸nh bé binh, qu©n dï hoÆc ®æ bé b»ng trùc th¨ng. §Ó chiÕn cho nguþ nhμo”. ®Êu, chèng qu©n x©m l−îc còng dïng c¸c vò khÝ ®ã, nh−ng ChiÕn tranh ngμy nay lμ chiÕn tranh b»ng ho¶ lùc víi sè l−îng Ýt h¬n ®Ó chèng l¹i. Còng cã c¸ch kh¸c lμ dïng ®−êng kh«ng. Ba nh©n tè h×nh thμnh chiÕn ®Êu lμ ho¶ lùc, sóng, ph¸o phßng kh«ng, tªn löa phßng kh«ng cïng m¸y c¬ ®éng vμ ®ét kÝch. Ho¶ lùc ®−êng kh«ng thèng nhÊt ®−îc bay ®Ó chèng l¹i vμ d©n qu©n tù vÖ dïng sóng m¸y, sóng c¸c nh©n tè ®ã. Nã võa cã ho¶ lùc m¹nh; võa cã tÝnh c¬ tr−êng ; ngoμi ra hä cßn ph¶i chèng l¹i t¸c chiÕn ®iÖn tö. ®éng cao; võa cã søc ®ét kÝch m¹nh vμ bÊt ngê. Tªn löa ®i, Bé ®éi ®Þa ph−¬ng còng ®−îc trang bÞ vò khÝ hiÖn ®¹i h¬n ®¸nh tíi ®©u còng ®−îc; kh«ng bÞ c¶n trë vÒ ®Þa h×nh; ®Ó tiÕn hμnh chiÕn tranh, vÝ dô tªn löa phßng kh«ng v¸c kh«ng bÞ nói non, rõng rËm, s«ng ngßi ng¨n trë. M¸y bay vai ®Ó diÖt m¸y bay. trùc th¨ng lμ thêi gian, lμ lùc l−îng, lμ thêi c¬, lμ søc ChiÕn tranh ngμy nay, phßng kh«ng lμ rÊt quan träng; m¹nh. N¨m 1972, m¸y bay trùc th¨ng cña qu©n ®éi Sμi cã lóc cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh vÒ th¾ng lîi, nh− 12 ngμy Gßn võa ®i cøu Kon Tum, nho¸ng mét c¸i cøu ®−îc B×nh ®ªm §iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng trong kh¸ng chiÕn chèng Long vμ tiÕp ®ã lμ Qu¶ng TrÞ, thËt lμ lîi h¹i. Mü, mïa §«ng 1972 ë Hμ Néi, H¶i Phßng. §Çu tiªn ph¶i Ho¶ lùc ®−êng kh«ng lμ nh©n tè c¬ b¶n cña chiÕn ®Êu. ®¸nh m¸y bay vμ tªn löa hμnh tr×nh; ph¶i tæ chøc c¸c Ta ph¶i rÊt chó träng ®èi phã mét c¸ch hiÖu qu¶. §èi víi chiÕn dÞch phßng kh«ng cã ý nghÜa chiÕn l−îc; ®¸nh nÆng, mét n−íc ch−a ph¸t triÓn, ®Ó ®èi phã víi ho¶ lùc ®−êng ®¸nh ®au ho¶ lùc ®−êng kh«ng cña ®Þch, lμm cho binh lÝnh kh«ng, tªn löa phßng kh«ng lμ c«ng cô, lμ vò khÝ rÊt quan ®Þch mÊt tinh thÇn, sa sót vÒ chiÕn ®Êu, mÊt chç dùa chñ träng; tÊt nhiªn ph¶i hiÖp ®ång, phèi hîp víi c¸c lo¹i sóng, yÕu vÒ chiÕn ®Êu. ph¸o phßng kh«ng kh¸c vμ tªn löa v¸c vai cña ba thø VÒ t¸c chiÕn ë mÆt ®Êt, chñ yÕu thùc hiÖn tiªu hao qu©n. Ph¶i biÕt t×m nh÷ng c«ng cô (vò khÝ) míi phï hîp réng r·i vμ tiªu diÖt võa vμ nhá lùc l−îng ®Þch; x©y dùng víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn míi ®Ó ®èi phã víi c«ng cô míi, tèi lùc l−îng ba thø qu©n, khu phßng thñ c¸c tØnh, thμnh t©n cña qu©n x©m l−îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶, còng lμ mét nh»m chia c¾t ®Þch trªn c¸c chiÕn tr−êng, lμm cho ®Þch bÞ c¸ch lμm gi¶m t¸c dông cña vò khÝ c«ng nghÖ cao. §èi víi sa lÇy nghiªm träng; ®¸nh ph¸ c¸c c¨n cø bé binh vμ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, ch−a cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tèt kh«ng qu©n; lμm cho tinh thÇn binh lÝnh sa sót ch¸n n¶n, nhÊt lμ sö dông c¸c lo¹i tªn löa phßng kh«ng vμ sóng d− luËn trong n−íc vμ thÕ giíi ph¶n ®èi; kinh tÕ ®Êt n−íc ph¸o phßng kh«ng cña ba thø qu©n kÕt hîp víi tinh thÇn sót kÐm; lμm cho ®Þch nh− bÞ chui vμo ®−êng hÇm kh«ng chiÕn ®Êu phi th−êng vμ nghÖ thuËt chØ ®¹o chiÕn dÞch tμi giái th× cã thÓ ®¸nh ®au, ®¸nh nÆng vμo c¸c lo¹i ho¶ lùc lèi tho¸t, buéc ph¶i th−¬ng l−îng ®Ó gi¶i quyÕt chiÕn ®−êng kh«ng - mòi kiÕm s¾c cña qu©n x©m l−îc. Mòi kiÕm tranh, rót qu©n vÒ n−íc. §ã còng lμ mét c¸ch th¾ng lîi, 13 14
s¾c ®· bÞ ®¸nh cïn, th× søc chiÕn ®Êu cña chóng còng sÏ th¼ng cã thÓ chë xe t¨ng, xe bäc thÐp, phèi hîp víi qu©n suy gi¶m; bé binh mÆt ®Êt cña chóng còng khã hoμn dï ®Ó chiÕn ®Êu. thμnh ®−îc nhiÖm vô. ChiÕn côc ThÕ giíi cã hai lo¹i tªn löa phßng kh«ng tiªn tiÕn nhÊt ChiÕn côc lμ ho¹t ®éng t¸c chiÕn trong mét thêi gian lμ S300 cña Nga vμ Patri«t cña Mü. S300 tõ t− thÕ hμnh dμi, trªn ph¹m vi réng cña c¶ chiÕn tr−êng hay mét vμi qu©n chuyÓn sang t− thÕ chiÕn ®Êu chØ mÊt 5 phót. chiÕn tr−êng quan träng, nh− chiÕn côc Thu - §«ng, chiÕn Patri«t mÊt 20 phót. BÖ phãng cè ®Þnh cña SAM2 lμ mét côc §«ng - Xu©n, chiÕn côc Xu©n - HÌ, v.v.. qu¶ vμ tõ t− thÕ hμnh qu©n chuyÓn sang t− thÕ chiÕn ®Êu ChiÕn côc lμ ho¹t ®éng t¸c chiÕn chiÕn l−îc, nh»m mÊt 2 tiÕng r−ìi ®ång hå. tiªu diÖt, tiªu hao mét bé phËn lùc l −îng lín cña ®Þch, ChiÕn tranh ngμy nay lμ chiÕn tranh b»ng ho¶ lùc lùc l−îng chñ chèt cña ®Þch; ®¸nh b¹i c¸c ©m m−u chiÕn ®−êng kh«ng. M¸y bay ®æ qu©n, m¸y bay lªn th¼ng ®æ l−îc cña ®Þch ®Ó thóc ®Èy chiÕn tranh ph¸t triÓn, gi¶i qu©n b»ng trùc th¨ng h¹ c¸nh lμ mòi nhän cña t¸c chiÕn. phãng ®Êt ®ai, gi¶i phãng nh©n d©n; hoÆc lμ ®Ó kÕt thóc Ta ®¸nh ®au, ®¸nh nÆng m¸y bay, tªn löa hμnh tr×nh vμ chiÕn tranh. ®¸nh thiÖt h¹i nÆng m¸y bay lªn th¼ng; ®¸nh thiÖt h¹i ChiÕn côc do c¸c binh ®oμn lín, c¸c s− ®oμn, c¸c qu©n nÆng hoÆc ®¸nh b¹i qu©n dï th× cuéc t¸c chiÕn cña ®Þch ®oμn, c¸c côm qu©n ®oμn tiÕn hμnh. khã hoμn thμnh ®−îc nhiÖm vô. Cho nªn t¸c chiÕn ngμy Ta ®· cã chiÕn côc §«ng - Xu©n 1953-1954, gi¶i phãng nay träng ®iÓm lμ t¸c chiÕn phßng kh«ng vμ ®¸nh qu©n §iÖn Biªn Phñ kÕt thóc chiÕn tranh; chiÕn côc mïa Xu©n nh¶y dï, ®æ bé trùc th¨ng. Ph¶i t¨ng c−êng biªn chÕ trang 1975, gi¶i phãng Sμi Gßn kÕt thóc chiÕn tranh. bÞ cho ba thø qu©n c¸c lo¹i tªn löa phßng kh«ng vμ c¸c ChiÕn côc ph¶i cã m−u hay, kÕ giái, t¹o thÕ t¹o thêi, lo¹i sóng ph¸o phßng kh«ng. C¸c qu©n binh chñng ®Òu chia ®Þch ra mμ ®¸nh míi th¾ng ®−îc kÎ ®Þch. ChiÕn côc cÇn ®−îc trang bÞ sóng, ph¸o phßng kh«ng trong biªn chÕ mïa HÌ 1285, TrÇn H−ng §¹o dïng m−u t¸ch Toa §« vμ cña m×nh. Xe t¨ng, ph¸o binh, c«ng binh, hËu cÇn, vËn t¶i Tho¸t Hoan ra lμm ®«i ë T©y KÕt vμ Th¨ng Long ®Ó tiªu trong biªn chÕ ®Òu cÇn cã sóng, ph¸o phßng kh«ng ®Ó tù diÖt chóng, b¶o vÖ ®Êt n−íc. ChiÕn côc mïa §«ng th¸ng b¶o vÖ; d−íi l−íi löa cña tªn löa phßng kh«ng quèc gia, 10 vμ 11-1427, Lª Lîi ®· ®¸nh tan hai ®¹o qu©n Minh ®Õn cña phßng kh«ng qu©n khu, phßng kh«ng chiÕn dÞch. Tù x©m l−îc, gi¶i phãng ®Êt n−íc. m×nh chiÕn ®Êu còng cã thÓ b¶o vÖ ®−îc bÇu trêi cña ChiÕn côc §«ng - Xu©n 1953-1954, Hå ChÝ Minh ®· m×nh. Cã thÕ kh«ng qu©n ®Þch míi khã ph¸t huy ®−îc t¸c chØ ®¹o ph©n t¸n ®Þch ra n¨m chiÕn tr−êng, lμm cho dông. C¸c cuéc chiÕn tranh tr−íc, m¸y bay lªn th¼ng ch−a ®Þch kh«ng tËp trung vμo §iÖn Biªn Phñ ®−îc vμ bÞ ta chë ®−îc xe t¨ng, xe bäc thÐp. T−¬ng lai m¸y bay lªn 15 16
tæng dù bÞ chiÕn l−îc lμ Qu©n ®oμn 1 ë miÒn B¾c; Qu©n tiªu diÖt ë ®©y, gi¶i phãng mét nöa ®Êt n−íc. ChiÕn côc ®oμn 2 ë chiÕn tr−êng b¾c miÒn Nam vμ Qu©n ®oμn 4 ë mïa Xu©n 1975, ta ph©n t¸n ®Þch ra ba chiÕn tr−êng, chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé. So s¸nh lùc l−îng, ta më mμn lμ chiÕn dÞch T©y Nguyªn, sau ®Õn HuÕ - §μ ®· m¹nh h¬n ®Þch vμ cã lîi thÕ h¬n ®Þch, thÕ cña ba thø N½ng råi Sμi Gßn th¾ng lîi, gi¶i phãng ®Êt n−íc, thèng qu©n ®Òu tiÕn hμnh c¨ng ®Þch ra, chia c¾t ®Þch trªn toμn nhÊt Tæ quèc. Nava - t−íng chØ huy qu©n viÔn chinh bé chiÕn tr−êng. Ph¸p ®· nãi: ViÖt Minh ®· buéc qu©n Ph¸p ph¶i ph©n Tr−íc khi diÔn ra cuéc chiÕn, ba thø qu©n cña ta t¸n qu©n c¬ ®éng tíi 80-90%. ho¹t ®éng trªn kh¾p c¸c chiÕn tr−êng; ®Þch ph¶i ®èi phã ChiÕn côc cã chiÕn dÞch chiÕn l−îc, c¸c chiÕn dÞch nhá kh¾p n¬i. §Æc biÖt ta cã trËn Ph −íc Long th¾ng lîi - mét vμ võa cña chñ lùc vμ ®Þa ph−¬ng, d©n qu©n du kÝch. ®ßn trinh s¸t vò trang chiÕn l−îc rÊt cã ý nghÜa. N¾m ChiÕn côc ho¹t ®éng t¸c chiÕn nh− thÕ míi ®¸nh b¹i ®−îc t×nh h×nh ®Þch suy yÕu nh− thÕ, quyÕt t©m cña ta ®−îc ©m m−u chiÕn l−îc cña ®Þch, ®Èy ®Þch vμo thÕ suy yÕu; ph¸t triÓn thÕ m¹nh cña ta, ph¸t triÓn chiÕn tranh vμ cμng v÷ng. M−u kÕ chiÕn l−îc cña ta lμ quyÕt t©m gi¶i ®i ®Õn giμnh th¾ng lîi, kÕt thóc chiÕn tranh. phãng T©y Nguyªn tr−íc th× ph¶i k×m gi÷ lùc l−îng tæng ChiÕn côc mïa Xu©n 1975, ta ®¸nh ®Þch trªn ba chiÕn dù bÞ chiÕn l−îc cña ®Þch ë l¹i ®ång b»ng. ë l¹i ®ång tr−êng: chiÕn tr−êng T©y Nguyªn, chiÕn tr−êng HuÕ - §μ b»ng lμ ë ®©u? N½ng vμ chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé vμ Sμi Gßn. Cã hai môc tiªu chiÕn l−îc quan träng sèng cßn lμ Sμi H−íng thø nhÊt cña ta lμ chiÕn tr−êng T©y Nguyªn, v× Gßn vμ §μ N½ng. Sμi Gßn lμ thñ ®« cña chÕ ®é nguþ n¬i nμy ®Þch yÕu, dÔ giμnh ®−îc th¾ng lîi mét c¸ch nhanh quyÒn. §μ N½ng lμ khu liªn hîp m¹nh nhÊt ®Ó chèng l¹i gän, t¹o ra ph¶n øng d©y chuyÒn vÒ chiÕn l−îc. miÒn B¾c. §ã lμ hai n¬i ta cÇn k×m gi÷. QuyÕt t©m cña ta lμ gi¶i phãng T©y Nguyªn tr−íc, råi §Ó thùc hiÖn m−u kÕ ®ã, ta cho Qu©n ®oμn 2 ®øng ë ®Õn ®ång b»ng vμ cuèi cïng lμ Sμi Gßn, ®Ó kÕt thóc chiÕn gi÷a HuÕ vμ §μ N½ng. Qu©n ®oμn 4 ë ®«ng b¾c Sμi Gßn. Ta dùa vμo thÕ trËn lßng d©n, nªn míi cã thÓ Ðm ®−îc hai tranh, thèng nhÊt Tæ quèc. Muèn cho T©y Nguyªn ch¾c qu©n ®oμn ë n¬i mμ ta chän. Hai qu©n ®oμn cña ta ®øng th¾ng ph¶i b¶o ®¶m ë T©y Nguyªn kh«ng cã lùc l−îng ¸n ng÷ ®· buéc ®Þch ph¶i ®Ó s− lÝnh thuû ®¸nh bé gi÷ Sμi tæng dù bÞ c¬ ®éng chiÕn l−îc cña ®Þch ®Õn cøu, ph¶i k×m Gßn vμ s− dï gi÷ §μ N½ng. Trong khi ®ã lùc l−îng vò trang gi÷ ®−îc lùc l−îng tæng dù bÞ c¬ ®éng chiÕn l−îc cña ®Þch. ba thø qu©n cña ta vÉn tÝch cùc ho¹t ®éng trªn c¸c chiÕn K×m gi÷ ë ®©u vμ k×m gi÷ chóng nh− thÕ nμo? §ã lμ vÊn tr−êng. §ã còng lμ mét c¸ch nghi binh cho T©y Nguyªn. C¸i ®Ò mμ Tæng hμnh dinh cña ta ph¶i suy nghÜ. hay h¬n n÷a lμ Bé t¨ng c−êng cho T©y Nguyªn hai s− ®oμn §Þch cã hai s− ®oμn tæng dù bÞ chiÕn l−îc, lμ s− ®oμn vμ mét trung ®oμn, cïng c¸c binh chñng cña §oμn 559 dï vμ s− ®oμn lÝnh thuû ®¸nh bé. Ta cã ba qu©n ®oμn 18 17
ra mét ph¶n øng d©y chuyÒn vÒ chiÕn l−îc, më ra c¸nh Tr−êng S¬n. Nh− thÕ lμ T©y Nguyªn cã bèn s− ®oμn vμ cöa ®Ó tiÕn vÒ Sμi Gßn. bèn trung ®oμn ®éc lËp, l¹i cã S− ®oμn 3 Sao Vμng cña §ßn chiÕn l−îc thø hai lμ HuÕ - §μ N½ng. Ta cã Qu©n Qu©n khu 5 phèi hîp. T©y Nguyªn trë thμnh mét tËp ®oμn ®oμn 2 cïng c¸c lùc l−îng vò trang ba thø qu©n cña TrÞ - rÊt m¹nh, cã tíi s¸u s− ®oμn, m¹nh h¬n mét qu©n ®oμn. Thiªn - HuÕ vμ Qu©n khu 5. §ßn nμy còng th¾ng lîi rÊt §ã lμ c¸i nót cña th¾ng lîi. §ã lμ sù s¸ng suèt, nh×n xa nhanh, tõ ngμy 25 th¸ng 3 ®Õn 29-3-1975. tr«ng réng cña §¹i t−íng - Tæng T− lÖnh Vâ Nguyªn Gi¸p §ßn chiÕn l−îc thø ba lμ ®ßn quyÕt chiÕn chiÕn l−îc, ®Ó vμ Bé Tæng tham m−u. Ta võa cã thÕ, võa cã lùc l−îng tiÕn hμnh gi¶i phãng Sμi Gßn, thèng nhÊt ®Êt n−íc. §ßn m¹nh, nªn ta lμm ®−îc mäi nhiÖm vô, yªu cÇu cña mét quyÕt chiÕn nμy ta tËp trung toμn bé lùc l−îng cña n¨m chiÕn dÞch lín. qu©n ®oμn vμ c¸c qu©n binh chñng cña Bé, c¸c lùc l−îng ChiÕn dÞch T©y Nguyªn ®· hoμn thμnh mäi nhiÖm vò trang ba thø qu©n cña miÒn §«ng Nam Bé vμ Qu©n vô, t×nh huèng chiÕn dÞch. NhiÖm vô ®ét ph¸ thÞ x· khu 7, cïng sù næi dËy cña quÇn chóng. Bé ®éi biÖt ®éng, Bu«n Ma Thuét thμnh c«ng. T×nh huèng ®¸nh S− ®oμn ®Æc c«ng cã t¸c dông rÊt lín, hç trî cho bé ®éi cña c¸c 23, lùc l−îng dù bÞ c¬ ®éng chiÕn dÞch cña ®Þch ®Õn ph¶n qu©n ®oμn ®¸nh rÊt nhanh, rÊt tróng. §ßn nμy cã tÝnh kÝch, thμnh c«ng. §¸nh Bu«n Ma Thuét lμ mét trËn then chèt. §¸nh b¹i ph¶n kÝch cña ®Þch còng lμ mét chÊt quyÕt ®Þnh, tÝnh chÊt v¨n ho¸ qu©n sù rÊt cao, b¾t trËn then chèt rÊt quan träng. Hai trËn then chèt ®ã ®Çu tõ ngμy 26 ®Õn 30-4-1975 lμ gi¶i phãng Sμi Gßn. lμm thμnh mét trËn then chèt quyÕt ®Þnh. §¸nh ®Þch Nh©n d©n xuèng ®−êng ®ãn chμo bé ®éi vμo gi¶i phãng; ph¶n kÝch cã thμnh c«ng míi hoμn thμnh ®−îc th¾ng lîi kh«ng cã c¸i mμ kÎ ®Þch gäi lμ “t¾m m¸u”. trän vÑn. Nguyªn t¾c chiÕn ®Êu ®Æt ra bao giê còng ph¶i Ba ®ßn chiÕn l−îc cña chiÕn côc mïa Xu©n 1975 kÕ cã t×nh huèng ®¸nh ®Þch ph¶n kÝch. NhiÖm vô, t×nh tiÕp nhau, tiÕn hμnh rÊt nhanh gän, th¾ng lîi rÊt vÎ vang. huèng cuèi cïng lμ ®¸nh ®Þch rót ch¹y, ta còng hoμn M−u kÕ chiÕn l−îc vμ m−u kÕ chiÕn dÞch cña chiÕn côc nμy thμnh xuÊt s¾c. Mét sè sÜ quan ®Þch bÊy giê míi nghÜ rÊt hay, dùa trªn tinh thÇn quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng cña toμn d©n, t¹o ra th¾ng lîi lín vμ nhanh. §ã lμ tinh hoa vμ ®−îc rót ch¹y khái T©y Nguyªn lμ mÊt tÊt c¶. Hä phª trÝ tuÖ qu©n sù ViÖt Nam. ph¸n tæng tham m−u tr−ëng vμ thñ t−íng nguþ cïng dù cuéc häp ë Cam Ranh mμ kh«ng cã ý kiÕn g×, ®Ó ThiÖu ChiÕn dÞch chiÕn l−îc mét m×nh quyÕt ®Þnh. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc lμ ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô chiÕn ChiÕn dÞch T©y Nguyªn lμm ®−îc mäi nhiÖm vô, t×nh l−îc, nh»m tiªu diÖt lín lùc l−îng chiÕn l−îc cña ®Þch, gi¶i huèng ®Ó ®i ®Õn th¾ng lîi lín. Th¾ng lîi T©y Nguyªn lμm phãng mét vïng ®Êt ®ai réng lín, gi¶i phãng nh©n d©n, cho ®Þch cho¸ng v¸ng, g©y sù ®ét biÕn vÒ chiÕn l−îc vμ t¹o 20 19
ChiÕn dÞch chiÕn l−îc Ngäc Håi - §èng §a - Th¨ng ph¸t triÓn chiÕn tranh, ®Èy ®Þch vμo thÕ suy yÕu; hoÆc lμ Long cña Quang Trung thùc hiÖn rÊt râ nghÖ thuËt chÝnh ®Ó gi¶i phãng ®Êt n−íc, b¶o vÖ ®Êt n−íc. binh vμ kú binh. Vua Quang Trung ®¸nh chÝnh diÖn vμo ChiÕn dÞch chiÕn l−îc B¹ch §»ng lÇn thø nhÊt n¨m Ngäc Håi lμ chÝnh binh. §Æng TiÕn §«ng (quª ë Hμ T©y) 938, Ng« QuyÒn ®· ®¸nh b¹i Ho»ng Th¸o ®Ó b¶o vÖ ®Êt vu håi vμo §èng §a vμ tiÕn vμo T©y Long cung ®Ó ®¸nh n−íc. ChiÕn dÞch nμy lîi dông n−íc thuû triÒu lªn xuèng b¹i T«n SÜ NghÞ lμ kú binh. NghÖ thuËt qu©n sù cña vμ cäc B¹ch §»ng ®Ó ®¸nh b¹i qu©n thï. Ho»ng Th¸o chÕt Quang Trung rÊt hay vμ ®¸nh rÊt hiÓm, gièng nh− Hμn t¹i trËn vμ cuéc chiÕn tranh x©m l−îc kÕt thóc. §ã lμ c¸i TÝn ®¸nh TrÇn D− cña nhμ TriÖu trong trËn Bèi Thuû hay cña m−u kÕ thÕ vμ thêi. n¨m 204 tr−íc C«ng nguyªn. Ng« QuyÒn cho ®ãng cäc B¹ch §»ng, råi ra nhö qu©n ChiÕn dÞch chiÕn l−îc §iÖn Biªn Phñ, m−u kÕ cña Hå Ho»ng Th¸o vμo s«ng B¹ch §»ng lóc n−íc triÒu lªn cao. ChÝ Minh vμ Vâ Nguyªn Gi¸p lμ chia ®Þch ra n¨m chiÕn §îi khi n−íc triÒu xuèng, qu©n cña Ng« QuyÒn vμ phôc tr−êng kh¾p §«ng D−¬ng, ®Ó ph©n t¸n lùc l−îng c¬ ®éng binh hai bªn bê míi ®¸nh tr¶ l¹i. Qu©n Ho»ng Th¸o rót cña ®Þch vμ c« lËp §iÖn Biªn Phñ. ch¹y, thuyÒn v−íng ph¶i cäc B¹ch §»ng, bÞ tiªu diÖt vμ bÞ ChiÕn dÞch chiÕn l−îc gåm mét tËp ®oμn lín víi c¸c s− b¾t sèng. Ho»ng Th¸o chÕt t¹i chç. ®oμn 308, 312, 316, mét phÇn S− ®oμn 304 vμ bé ®éi ph¸o ChiÕn dÞch chiÕn l−îc Ch−¬ng D−¬ng - Th¨ng Long, binh, cao x¹, c«ng binh vËn t¶i cïng hμng v¹n thanh niªn TrÇn Quang Kh¶i ®· ®¸nh b¹i Tho¸t Hoan theo kÕ chÝnh - xung phong, d©n c«ng ®· tiªu diÖt vμ b¾t sèng 16.000 kú cña TrÇn H−ng §¹o. qu©n giÆc, gi¶i phãng mét nöa ®Êt n−íc; gi÷ v÷ng chÕ ®é M−u kÕ chiÕn dÞch chiÕn l−îc lμ v©y h·m thuû tr¹i d©n chñ céng hoμ. Ch−¬ng D−¬ng ®Ó “®iÖu hæ ly s¬n”, buéc Tho¸t Hoan ra ChiÕn côc mïa Xu©n 1975, ta ph©n t¸n ®Þch ra ba cøu thuû tr¹i Ch−¬ng D−¬ng, råi phôc kÝch ®¸nh b¹i Tho¸t Hoan. Chñ lùc qu©n do Tho¸t Hoan chØ huy ra cøu chiÕn tr−êng vμ gh×m lùc l−îng c¬ ®éng dù bÞ chiÕn l−îc Ch−¬ng D−¬ng, thμnh Th¨ng Long bÞ bá trèng; mét bé cña ®Þch lμ s− ®oμn dï vμ s− ®oμn lÝnh thuû ®¸nh bé ë Sμi phËn qu©n triÒu ®×nh, kÕt hîp víi qu©n ®Þa ph−¬ng cña Gßn vμ HuÕ - §μ N½ng ®Ó ta tËp trung n¨m s− ®oμn gi¶i NguyÔn TruyÒn, NguyÔn Kh¶ L¹p, TrÇn Th«ng chØ huy, phãng T©y Nguyªn, råi gi¶i phãng HuÕ - §μ N½ng vμ cuèi lËp tøc tiÕn vμo ®¸nh chiÕm thμnh Th¨ng Long ®· bá ngá, cïng tËp trung toμn bé lùc l−îng gåm 15 s− ®oμn vμ toμn bé c¸c qu©n binh chñng dù bÞ chiÕn l−îc cña Bé, tiÕn hμnh víi tÝnh chÊt lμ mét mòi kú binh. M−u kÕ kÕt hîp chÝnh trËn quyÕt chiÕn chiÕn l−îc gi¶i phãng Sμi Gßn, thèng binh cña TrÇn Quang Kh¶i víi kú binh cña NguyÔn Kh¶ nhÊt ®Êt n−íc. L¹p, TrÇn Th«ng, NguyÔn TruyÒn, ®· gãp phÇn lμm nªn M−u kÕ chiÕn l−îc trong chiÕn côc mïa Xu©n 1975 rÊt chiÕn th¾ng cña qu©n d©n nhμ TrÇn. 22 21
M«ng ®· kÕt hîp víi qu©n c¸c lé cña Hμ Bæng, Hμ §¼ng ë hay, ®¸nh rÊt hiÓm, th¾ng lîi gißn gi· vμ nhanh chãng. Yªn B¸i ®¸nh vμo sau l−ng ®Þch. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc cña M−u kÕ chiÕn l−îc lμ k×m gi÷ nh÷ng n¬i ®Þch m¹nh, ®Ó Lª Lîi ®¸nh qu©n Minh cã kÕt hîp víi Lý HuÒ ®¸nh vμo ®Þch tËp trung vμo ®ã, t¹o chç s¬ hë, chç yÕu; råi ta tËp ®»ng sau l−ng ®Þch ë Chi L¨ng. trung ®¸nh chç yÕu, s¬ hë tr−íc, giμnh th¾ng lîi chiÕn T¸c chiÕn chiÕn l−îc cã chiÕn dÞch tiªu diÖt chiÕn dÞch vμ chiÕn l−îc, nhanh chãng ®Èy ®Þch vμo thÊt b¹i d©y l−îc vμ chiÕn dÞch kh«ng cã tiªu diÖt chiÕn l−îc. NÕu hai chuyÒn vÒ chiÕn l−îc ®i ®Õn chç thÊt b¹i vÒ chiÕn tranh. bªn cã vò khÝ t−¬ng ®−¬ng nhau th× cã thÓ tiªu diÖt ChiÕn dÞch chiÕn l−îc th−êng do c¸c binh ®oμn lín, c¸c chiÕn l−îc ®−îc. Cßn kh¸c xa nhau nhiÒu th× chØ cã tiªu ®¹o qu©n tiÕn hμnh, tiªu diÖt lín qu©n ®Þch, gi¶i phãng diÖt võa vμ nhá. nhiÒu tØnh, huyÖn, thu hÑp trËn ®Þa cña ®Þch, g©y tæn thÊt Ng« QuyÒn vμ Ho»ng Th¸o ®Òu sö dông cung tªn, gi¸o lín cho ®Þch, gi¶i phãng nh©n d©n, buéc ®Þch ph¶i gi¶m m¸c th× cã thÓ tiªu diÖt chiÕn l−îc ®−îc, còng nh− Lý søc tiÕn c«ng hoÆc tõ tiÕn c«ng chuyÓn sang phßng ngù, Th−êng KiÖt víi Qu¸ch Quú; TrÇn H−ng §¹o víi Tho¸t hoÆc ®¸nh b¹i ©m m−u, ý ®å x©m l−îc cña ®Þch, gi¶i phãng Hoan; Quang Trung víi T«n SÜ NghÞ, v.v., hai bªn ®Òu sö ®Êt n−íc. dông vò khÝ th« s¬ cña thêi kú phong kiÕn. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc §iÖn Biªn Phñ gi¶i phãng mét Thêi ®¹i c«ng nghiÖp, hai bªn ®Òu cã vò khÝ c«ng nöa ®Êt n−íc. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc T©y Nguyªn gi¶i nghiÖp, vÉn cã thÓ tiªu diÖt chiÕn l−îc ®−îc nh− Hång phãng T©y Nguyªn vμ mÊy tØnh ®ång b»ng ven biÓn qu©n Liªn X« ®¸nh ph¸t xÝt §øc. Thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, Nam Trung Bé. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc quyÕt chiÕn Sμi ViÖt Nam cã vò khÝ thêi ®¹i c«ng nghiÖp ®¸nh víi Mü cã Gßn gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n−íc. C¸c vò khÝ c«ng nghÖ cao, nªn khã tiªu diÖt chiÕn l−îc ®−îc, chiÕn dÞch th−êng dïng mét qu©n ®oμn t¨ng c−êng vμ mμ chØ tiªu diÖt chiÕn dÞch; kh«ng tiªu diÖt ®−îc c¸c ®¬n vÞ mét sè qu©n ®oμn chñ lùc. C¸c chiÕn dÞch chiÕn l−îc th−êng kÕt hîp víi c¸c chiÕn lín cña ®Þch, cì l÷ ®oμn, s− ®oμn mμ chØ tiªu diÖt c¸c ®¬n dÞch võa vμ nhá trªn toμn quèc vμ c¶ ba thø qu©n. §Æc vÞ nhá cÊp tiÓu ®oμn vμ ®¸nh thiÖt h¹i cÊp l÷ ®oμn; ch−a biÖt c¸c chiÕn dÞch cña ta lu«n kÕt hîp víi bé ®éi ®Þa gi¶i phãng ®−îc c¸c huyÖn, c¸c tØnh mμ chØ ®¸nh b¹i ®−îc ph−¬ng vμ d©n qu©n du kÝch ®¸nh ë ®»ng sau l−ng ®Þch. cuéc tiÕn c«ng cña ®Þch vμo c¨n cø ta, gi÷ v÷ng ®Þa bμn. ChiÕn dÞch chiÕn l−îc cña Lý Th−êng KiÖt ®¸nh Qu¸ch NÕu sau nμy ®Þch tiÕn c«ng x©m l−îc th× ta cã phßng ngù Quú n¨m 1076 trªn s«ng Nh− NguyÖt cã Th©n C¶nh Phóc chiÕn l−îc vμ kh«ng cã phßng ngù chiÕn l−îc. ®¸nh vμo sau l−ng ®Þch ë Quang Lang, phÝa nam L¹ng §Õn thêi kú ®¸nh ®æ chÕ ®é nguþ quyÒn Sμi Gßn, hai S¬n; Hoμng Kim M·n ë ®«ng b¾c B¾c Giang, v.v.. ChiÕn bªn ®Òu cã vò khÝ hiÖn ®¹i, ®Þch h¬n ta vÒ m¸y bay th× ta dÞch chiÕn l−îc cña TrÇn H−ng §¹o ®¸nh qu©n Nguyªn vÉn cã thÓ tiªu diÖt lín qu©n ®Þch, sö dông c¸c s− ®oμn, 24 23
triÓn. §ã lμ mèi quan hÖ h÷u c¬ bªn trong, lμ quan hÖ cã qu©n ®oμn, tiªu diÖt qu©n ®oμn ®Þch vμ gi¶i phãng c¸c tÝnh chÊt c¬ cÊu cña c¸c sù vËt ¶nh h−ëng, t¸c ®éng lÉn tØnh, huyÖn vμ nh©n d©n ë trong c¸c tØnh, huyÖn ®ã. nhau, thóc ®Èy nhau cïng vËn ®éng, ph¸t triÓn. Víi thêi ®¹i ngμy nay, ®Þch cã vò khÝ c«ng nghÖ cao, ta Quan hÖ h÷u c¬ bªn trong gi÷a chiÕn thuËt vμ vò khÝ còng cÇn ph¶i trang bÞ kÞp thêi míi ®¸nh ®−îc ®Þch. MÊy biÓu hiÖn: yªu cÇu chiÕn thuËt ®Î ra lo¹i sóng ®¸nh thμnh. chôc v¹n qu©n chÝnh quy cña ®Þch cã vò khÝ c«ng nghÖ Sóng ®¸nh thμnh l¹i thóc ®Èy chiÕn thuËt ph¸t triÓn. Yªu cao. Ta cã mÊy triÖu qu©n cña lùc l−îng ba thø qu©n; cã cÇu ®¸nh thμnh sÏ sinh ra ph¸o, xe t¨ng. Cã xe t¨ng l¹i mét sè vò khÝ c«ng nghÖ cao cïng víi c¸c thø vò khÝ hiÖn sinh ra chiÕn thuËt c¬ ®éng chäc s©u, v.v.. ®¹i vμ nöa hiÖn ®¹i víi tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng C«ng cô chiÕn tranh lÊy tiÒn ®Ò tõ c«ng cô s¶n xuÊt, cña toμn d©n, toμn qu©n; cã tμi n¨ng chØ huy, cã nghÖ nghÜa lμ c«ng cô s¶n xuÊt ®Î ra c«ng cô chiÕn tranh. thuËt t¸c chiÕn tμi giái, ®−a ®Þch vμo thÕ bÞ tiªu hao lín; Ng−îc l¹i, c«ng cô chiÕn tranh l¹i thóc ®Èy c«ng cô s¶n tiªu diÖt nhá vμ võa; ®−a ®Þch vμo thÕ bÞ sa lÇy nghiªm xuÊt ph¸t triÓn. §ã lμ mèi quan hÖ t¸c ®éng lÉn nhau träng, g©y d− luËn ph¶n ®èi chiÕn tranh x©m l−îc trªn cïng ph¸t triÓn. C«ng cô s¶n xuÊt cã tÝnh chñ ®éng, thóc toμn thÕ giíi th× còng cã thÓ ®¸nh th¾ng ®−îc qu©n ®Þch ®Èy c«ng cô chiÕn tranh ph¸t triÓn. Tr¸i l¹i c«ng cô chiÕn b»ng ®μm ph¸n hoμ b×nh buéc ®Þch rót qu©n vÒ n−íc. tranh kh«ng hoμn toμn bÞ ®éng. ë møc ®é nμo ®ã nã còng Vò khÝ c«ng nghÖ cao cã thÓ võa tù s¶n xuÊt vμ võa cã tÝnh tÝch cùc, ¶nh h−ëng trë l¹i c«ng cô s¶n xuÊt. Cã mua. Vò khÝ c¬ giíi ho¸ ph¶i kÕt hîp víi vò khÝ mang v¸c c«ng nghiÖp nÆng míi cã m¸y bay lªn th¼ng. M¸y bay lªn vμ mang v¸c hiÖn ®¹i. S300 cña Nga (SAM10) lμ bÖ phãng th¼ng l¹i lμ cÇn cÈu bay cho x©y dùng. Qu©n sù ph¸t triÓn l−u ®éng tù hμnh trªn xe gåm bèn qu¶ tªn löa, víi t− thÕ b¾n dùng ®øng 90O rÊt linh ho¹t. BÖ phãng Patriot cña Mü c«ng nghÖ th«ng tin, sau ®ã l¹i ®−îc dïng trong d©n sù. l−u ®éng tù hμnh trªn xe, ®é b¾n 45O. BÖ phãng bèn qu¶ Ngμy nay ®Ó ®¸nh ph¸ hËu cø cña ®Þch, ta dïng vò khÝ mang v¸c vμ vò khÝ mang v¸c hiÖn ®¹i, mang tõng qu¶ tªn löa l−u ®éng tù hμnh trªn xe cña Nga - S300, tõ t− thÕ hμnh qu©n chuyÓn sang t− thÕ chiÕn ®Êu chØ mÊt 5 phót. BM13 c¾t rêi vμo hËu cø ®Þch, ®¸nh s©n bay, bÕn c¶ng, Patriot cña Mü mÊt 20 phót. Cßn bÖ phãng cè ®Þnh SAM2 doanh tr¹i ®Þch, sóng §KB lo¹i nhÑ b¾n ®¹n ria cã thÓ cña Nga còng chØ cã mét qu¶ ®¹n kh«ng cã l−u ®éng tù dïng cho bé ®éi huyÖn ®¸nh qu©n ®æ bé ®−êng kh«ng. hμnh vμ chuyÓn tõ t− thÕ hμnh qu©n sang t− thÕ chiÕn Vò khÝ vμ chiÕn thuËt cã mèi liªn quan, t¸c ®éng ®Êu mÊt 2 tiÕng r−ìi ®ång hå. lÉn nhau ®Ó cïng ph¸t triÓn. ChiÕn thuËt yªu cÇu ®¸nh Mèi quan hÖ gi÷a vò khÝ víi chiÕn thuËt lμ mèi quan thμnh th× sinh ra ph¸o binh vμ xe t¨ng. Xe t¨ng l¹i t¹o hÖ gi÷a c«ng cô víi ph−¬ng ph¸p, con ng−êi sö dông c«ng ra chiÕn thuËt chäc s©u. Qu©n ®éi X«viÕt th−êng tæ cô vμ hμnh ®éng, hai bªn thóc ®Èy lÉn nhau cïng ph¸t chøc c¸c côm chäc s©u trong qu¸ tr×nh ®ét ph¸. Bé ®éi 26 25
tiªu diÖt ®−îc nhiÒu tËp ®oμn chiÕn l−îc vμ mét sè tËp Qu©n ®o μn 2 cña ta dïng xe t¨ng, xe bäc thÐp chäc s©u ®oμn chiÕn l−îc chñ yÕu cña ®Þch. Cho nªn tiªu diÖt tiÕn vμo dinh §éc lËp. chiÕn l−îc lμ c¸i cèt yÕu cña chiÕn tranh, lμ quy luËt cña Ta kÐm ®Þch vÒ vò khÝ c«ng nghÖ cao nh−ng víi tinh chiÕn tranh. thÇn vμ ý chÝ kh¸ng chiÕn cña toμn d©n vμ víi tr×nh ®é t¸c C¸c cuéc chiÕn tranh chèng x©m l−îc th−êng lμ Ýt ®Þch chiÕn tμi giái, ta cã thÓ th¾ng ®−îc ®Þch b»ng ®μm ph¸n nhiÒu, nhá th¾ng lín. T¹i sao vËy? C©u tr¶ lêi lμ v× cã tinh hoμ b×nh ®Ó ®Þch rót qu©n vÒ n−íc. Ta cã nhiÒu kinh thÇn quyÕt chiÕn, quyÕt th¾ng cña toμn d©n, søc chiÕn ®Êu nghiÖm buéc ®Þch ph¶i th−¬ng l−îng, ®μm ph¸n hoμ b×nh, dòng m·nh cña ba thø qu©n, bé chØ huy cã tμi thao l−îc, kÕt thóc chiÕn tranh. §ã lμ bμi häc “Héi thÒ §«ng Quan” cã m−u kÕ thÕ - thêi, ®¸nh c¶ ë tr−íc mÆt vμ sau l−ng ®Þch, buéc V−¬ng Th«ng rót qu©n vÒ n−íc thêi Lª Lîi - NguyÔn cã h×nh trËn vμ thÕ trËn hiÓm nªn qu©n Ýt, qu©n nhá mμ Tr·i; bμi häc Héi nghÞ Gi¬nev¬ vμ Pari cña thêi ®¹i Hå ChÝ vÉn th¾ng ®−îc qu©n nhiÒu. Minh, ®· chøng tá ®iÒu ®ã. Trong lÞch sö c¸c cuéc chiÕn cã nhiÒu c¸ch gi¶i quyÕt ChiÕn dÞch cã ý nghÜa chiÕn l−îc chiÕn tranh, nhiÒu c¸ch giμnh th¾ng lîi. N¨m 1972 trong chiÕn côc Xu©n - HÌ, ta tiÕn hμnh ba Ng« QuyÒn, Lª §¹i Hμnh, TrÇn H−ng §¹o, Quang chiÕn dÞch cã ý nghÜa chiÕn l−îc trªn ba chiÕn tr−êng lμ Trung ®Òu ®¸nh ®Þch ph¶i th¸o ch¹y khái n−íc ta. §ã lμ Qu¶ng TrÞ, T©y Nguyªn vμ Léc Ninh ë miÒn §«ng Nam mét c¸ch. Lý Th−êng KiÖt, Lª Lîi, Hå ChÝ Minh sö dông Bé; chiÕn dÞch Qu¶ng TrÞ tiªu diÖt ®−îc c¸c trung ®oμn ®μm ph¸n hoμ b×nh ®Ó ®Þch rót qu©n vÒ n−íc. §ã lμ c¸ch tinh nhuÖ cña ®Þch, gi¶i phãng thÞ x· Qu¶ng TrÞ, §«ng Hμ, thø hai. C¸ch thø ba lμ tiªu diÖt ®Þch ngay t¹i ®Êt n−íc ¸i Tö vμ ®−êng 9. m×nh hoÆc ®¸nh sang tËn n−íc ®Þch ®Ó dËp t¾t lß löa chiÕn Sau ta kh«ng ph¶n c«ng vμo t©y HuÕ ®Ó k×m gi÷ ®Þch ë tranh, nh− Hång qu©n Liªn X« ®¸nh sang tËn Berlin ®Ó HuÕ vμ tiÕn hμnh phßng ngù ë s«ng Mü Ch¸nh ®Ó gi÷ ®Þch tiªu diÖt ph¸t xÝt Hitle. ë bê nam s«ng Mü Ch¸nh. Ta kh«ng lμm ®−îc v× kh«ng T¹i sao l¹i cã nhiÒu c¸ch ®Ó giμnh th¾ng lîi nh− thÕ? n¾m râ nghÖ thuËt chiÕn dÞch lμ cã tiÕn c«ng, cã phßng Tiªu diÖt chiÕn l−îc cã thÓ giμnh ®−îc th¾ng lîi nh− ngù vμ ph¶n c«ng, kh«ng døt kho¸t vÒ phßng ngù nªn ®Ó Ng« QuyÒn, Lª §¹i Hμnh, TrÇn H−ng §¹o, Quang Trung, cho ®Þch tËp trung qu©n ra chiÕm l¹i thÞ x· Qu¶ng TrÞ vμ v× tiªu diÖt t−íng tæng chØ huy ®Þch ngay t¹i trËn; hoÆc Thμnh cæ Qu¶ng TrÞ. M−u kÕ cña chiÕn dÞch nμy còng tiªu diÖt chiÕn l−îc ®−îc c¸c tËp ®oμn chñ yÕu cña ®Þch. ch−a thËt hay. Sö dông ®μm ph¸n hoμ b×nh v× kh«ng tiªu diÖt chiÕn ChiÕn dÞch T©y Nguyªn, ta tiªu diÖt hai trung ®oμn l−îc ®−îc, cßn diÖt ®Þch ngay t¹i n−íc m×nh hoÆc ®¸nh cña ®Þch ë §¾c T« - T©n C¶nh, gi¶i phãng phÝa b¾c tØnh sang ®Êt ®Þch lμ tiÕn hμnh nhiÒu chiÕn dÞch chiÕn l−îc, 28 27
Kon Tum vμ sau ®ã ®¸nh xuèng thÞ x· Kon Tum. §¸nh §ã lμ qu©n Ýt th¾ng qu©n nhiÒu. §©y lμ truyÒn thèng cña Kon Tum kh«ng thμnh c«ng, ta lui vÒ phßng ngù gi÷ v÷ng ViÖt Nam. Ta cÇn ph¶i kÕ thõa vμ ph¸t huy tinh hoa, trÝ vïng phÝa b¾c tØnh Kon Tum vμ §¾c T« - T©n C¶nh nªn tuÖ ViÖt Nam ®Ó lμm giμu kho tμng qu©n sù quý b¸u cña gi÷ v÷ng ®−îc vïng ®· chiÕm; ®Þch kh«ng ph¶n kÝch chiÕm d©n téc. l¹i ®−îc. Trong nghÖ thuËt chiÕn dÞch cã: ChiÕn dÞch Léc Ninh cã ý nghÜa chiÕn l−îc ®¸nh tiªu 1. NghÖ thuËt ®ét ph¸. diÖt c¸c trung ®oμn cña ®Þch, gi¶i phãng Léc Ninh. Sau ®ã 2. NghÖ thuËt chäc s©u. ta ®¸nh B×nh Long kh«ng thμnh c«ng nh−ng vÉn gi÷ ®−îc 3. NghÖ thuËt bao v©y vu håi. Léc Ninh. 4. NghÖ thuËt chÝnh - kú. Ba chiÕn dÞch nμy trong chiÕn côc Xu©n - HÌ 1972 ë 5. NghÖ thuËt chia c¾t chiÕn dÞch. chiÕn tr−êng miÒn §«ng Nam Bé, céng víi cuéc t¸c 6. NghÖ thuËt m−u kÕ thÕ, thêi. chiÕn phßng kh«ng §iÖn Biªn Phñ trªn kh«ng ë Hμ Néi, ChiÕn dÞch lμ tæng thÓ c¸c trËn ®¸nh, tiÕn hμnh trong H¶i Phßng 12 ngμy ®ªm, th¸ng 12-1972, ®· trë thμnh mét thêi gian trªn mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh, ®èi víi môc c¸c chiÕn dÞch cã ý nghÜa chiÕn l−îc, buéc Mü ph¶i rót tiªu, ®èi t−îng x¸c ®Þnh, theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt, cã qu©n vÒ n−íc. mèi quan hÖ h÷u c¬, trËn tr−íc lμ tiÒn ®Ò cho trËn sau, cã tæ chøc hiÖp ®ång chÆt chÏ thèng nhÊt, cã mét bé chØ huy IV. NghÖ thuËt chiÕn dÞch vμ chiÕn thuËt thèng nhÊt, víi môc ®Ých ®Ò ra cã tÝnh kiªn quyÕt vμ cã 1. NghÖ thuËt chiÕn dÞch trËn then chèt, then chèt quyÕt ®Þnh. §Þa ph−¬ng lín cã trung ®oμn m¹nh, hîp víi c¸c trung NghÖ thuËt chiÕn dÞch lμ lý luËn vμ thùc tiÔn, chuÈn bÞ ®oμn hoÆc c¸c tiÓu ®oμn kh¸c cïng d©n qu©n du kÝch, vμ thùc hμnh t¸c chiÕn cña c¸c ®¬n vÞ lín, tõ cì s− ®oμn trong mét ®iÒu kiÖn nμo ®ã còng cã thÓ tiÕn hμnh chiÕn trë lªn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ chñ lùc, bé ®éi chÝnh quy. Nã lμ dÞch ®Þa ph−¬ng ®−îc. thμnh phÇn cña nghÖ thuËt qu©n sù, kh©u nèi liÒn chiÕn a) NghÖ thuËt ®ét ph¸ chiÕn dÞch l−îc qu©n sù víi chiÕn thuËt. §©y lμ vÊn ®Ò rÊt quan §¸nh vμo n¬i ®Þch ®· cã bè phßng, cã phßng ngù, cã träng, nã thùc hiÖn nhiÖm vô qu©n sù, liªn quan ®Õn trËn ®Þa v÷ng ch¾c. Muèn ®ét ph¸ thμnh c«ng ph¶i cã søc thμnh b¹i cña chiÕn tranh. Nã lμ trung t©m cña hμnh qu©n t¸c chiÕn. m¹nh. Th−êng lùc l−îng ph¶i h¬n ®Þch gÊp vμi ba lÇn míi Nghiªn cøu nghÖ thuËt chiÕn dÞch rÊt cÇn thiÕt cho dÔ thμnh c«ng. ThÝ dô nh− ë Bu«n Ma Thuét, ta h¬n ®Þch ng−êi chØ huy. NghÖ thuËt chiÕn dÞch vËn dông vμo thùc vÒ bé binh lμ 4 lÇn, vÒ ph¸o binh lμ 5 lÇn, vÒ xe t¨ng, xe tiÔn ®Çy tÝnh s¸ng t¹o, thÓ hiÖn ra mu«n h×nh mu«n vÎ. bäc thÐp lμ 3 lÇn. Tuy ®Þch h¬n ta vÒ m¸y bay, nh−ng ta cã 29 30
sóng ph¸o phßng kh«ng, nªn chØ trong h¬n 30 tiÕng ®ång ®ét ph¸ vμ yÓm trî lÉn nhau. ë trËn Lít (Leutres) n¨m hå ta ®· gi¶i phãng ®−îc thÞ x·. 371 tr−íc C«ng nguyªn, £pamin«n®a ®· tËp trung 50 Trong trËn ®¸nh gi¶i phãng Sμi Gßn n¨m 1975, ta cã hμng ®Ó ®ét ph¸, ®ång thêi lμm mòi bao v©y vu håi. 15 s− ®oμn ®¸nh víi n¨m, s¸u s− ®oμn cña qu©n nguþ. ¡ngghen nhËn xÐt, ®©y lμ mét trËn ®iÓn h×nh vÒ nguyªn Cßn ph¸o binh phßng kh«ng, xe t¨ng, xe bäc thÐp th× ta t¾c tËp trung. Trong trËn Lít, qu©n Teb¬ cña £pamin«n®a tËp trung toμn bé lùc l−îng tæng dù bÞ cña Bé. Ta chØ kÐm ®ang bè trÝ ®éi h×nh hμng ngang, chuyÓn thμnh h×nh ®Þch lμ kh«ng cã m¸y bay chiÕn ®Êu qu©n binh chñng hîp nghiªng ®Ó dμn máng qu©n ®Þch ra, råi tæ chøc ®ét ph¸ thμnh, nh−ng l¹i cã sóng ph¸o phßng kh«ng. b»ng 50 hμng, bao v©y vu håi toμn bé ®éi h×nh qu©n ®Þch NghÖ thuËt ®ét ph¸ tËp ®oμn cø ®iÓm §iÖn Biªn Phñ vμ tiªu diÖt. rÊt hay. §ét ph¸ vμo nhiÒu cø ®iÓm s¸t nhau trong mét Trong trËn Ngäc Håi n¨m 1789, Quang Trung ®· tËp trËn ®Þa phßng ngù réng lín, cã chiÒu s©u nªn ph¶i ®ét trung phÇn lín lùc l−îng vμ cã c¸c biÖn ph¸p ®¸nh thμnh ph¸ song song nhiÒu mòi vμ lÇn l−ît hai, ba h−íng b»ng nh− lμm c¸c tÊm v¸n bäc r¬m cã tÈm n−íc ®Ó yÓm hé cho nhiÒu mòi. H−íng chñ yÕu lμ tõ h−íng ®«ng, ta chiÕm bé binh xung phong vμ sö dông voi chiÕn. Trªn l−ng voi ®−îc d·y cao ®iÓm phÝa ®«ng rÊt lîi h¹i v× khèng chÕ ®−îc chiÕn cã c¸c chiÕn sÜ b¾n ho¶ hæ. c¸nh ®ång M−êng Thanh, n¬i ®Æt Së chØ huy cña tËp ®oμn b) Tæ chøc mòi chäc s©u cø ®iÓm. Ta v©y lÊn toμn bé tËp ®oμn vμ chia c¾t s©n bay, §ét ph¸ muèn tiÕn nhanh th× sau khi ®ét ph¸ thμnh ®ång thêi kÐo ph¸o lªn cao, bè trÝ ë trong hÇm vμ b¾n c«ng, cÇn tæ chøc ngay mét mòi chäc s©u. Tæ chøc mòi th¼ng, khèng chÕ vμ kiÓm so¸t ®−îc c¸c trËn ®Þa ph¸o cña chäc s©u gåm xe t¨ng, xe bäc thÐp, ph¸o binh, ph¸o cao x¹, ®Þch. Bè trÝ ph¸o trong hÇm nh− thÕ cã tÝnh an toμn h¬n. c«ng binh bá qua c¸c ®iÓm chèng cù nhá lÎ däc ®−êng tiÕn VÞ trÝ ®øng ch©n cña c¸c mòi ®ét ph¸ cña ta ®· t¹o ®−îc qu©n. NÕu cÇn th× ®Ó l¹i mét bé phËn nhá ®Ó kiÒm chÕ vμ søc m¹nh vμ ch¾c th¾ng. Søc m¹nh cña ph¸o b¾n th¼ng ®îi qu©n ®Õn sau cïng kÕt hîp tiªu diÖt ®Þch. gÊp hai, ba lÇn ph¸o b¾n gi¸n x¹. ChiÕn dÞch Hå ChÝ Minh mïa Xu©n 1975, Qu©n ®oμn 2 ChiÕn thuËt ®ét ph¸ yªu cÇu ph¶i tËp trung lùc l−îng ®¸nh Sμi Gßn, ngay sau khi ®ét ph¸ Biªn Hoμ, ®· tæ chøc vμ ®¸nh b»ng nhiÒu mòi, cã mòi chñ yÕu. Trong trËn Bu«n mét côm c¬ ®éng chäc s©u ®Ó nhanh chãng tiÕn vμo chiÕm Ma Thuét ta ®· tËp trung mét mòi m¹nh cã xe t¨ng vμ dinh §éc lËp. ®Æc c«ng, ph¸o binh, ph¸o cao x¹ yÓm trî chi viÖn ®Ó ®ét c) Tæ chøc bao v©y vu håi ph¸ thμnh c«ng. C¸c mòi kh¸c cïng ®ét ph¸ phèi hîp ®Ó TiÕn c«ng ®Þch bao giê còng cã nhiÒu mòi, cã mòi tiÕn ph©n t¸n, ®èi phã víi ®Þch. c«ng chÝnh vμ c¸c mòi kh¸c ®Ó phèi hîp, cã mòi ®¸nh ë c¹nh s−ên ®Þch, cã tÝnh chÊt nh− mòi bao v©y, mòi vu håi. Trong lÞch sö chiÕn tranh, tËp trung lμ nguyªn t¾c cña 31 32
§a råi ®¸nh chiÕm T©y Long cung cña T«n SÜ NghÞ. Trong chiÕn dÞch Hå ChÝ Minh 1975, ta bao v©y ®ét TrËn Bèi Thuû n¨m 204 tr−íc C«ng nguyªn, Hμn TÝn ph¸ trªn toμn tuyÕn gåm n¨m mòi tiÕn c«ng ®ét ph¸. Môc ®· dïng chÝnh binh vμ kú binh ®Ó ®¸nh b¹i TrÇn D− - tiªu cña ®Þch bÞ bao v©y bèn mÆt. ThÓ hiÖn mòi thäc s©u t−íng nhμ TriÖu. vu håi lín nhÊt lμ trËn Xtalingrat cña Hång qu©n Liªn X« Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn M«ng lÇn n¨m 1942. Trong trËn nμy, Hång qu©n Liªn X« thùc hiÖn thø hai (1285), ë trËn Ch−¬ng D−¬ng - Th¨ng Long, m−u hai mòi vu håi chäc s©u vμo ®»ng sau ®éi h×nh tiÕn c«ng kÕ cña TrÇn H−ng §¹o nh− sau: Cho chÆn ®¸nh Toa §« tõ cña ph¸t xÝt §øc, hai mòi hîp v©y ®· gÆp nhau ë Kalas, b¾t sèng Thèng chÕ §øc Von Paulus. LÇn ®Çu tiªn sù Thanh Ho¸ ra vïng T©y KÕt ®Ó chia c¾t Toa §«, kh«ng huªnh hoang vÒ chiÕn th¾ng cña qu©n ®éi §øc bÞ vïi cho hîp víi Tho¸t Hoan ë Th¨ng Long. Chñ tr−¬ng t¸c xuèng ®Êt ®en. §©y lμ mòi hîp v©y tuyÖt vêi cña Hång chiÕn cña nhμ TrÇn lÇn nμy lμ quyÕt t©m tiªu diÖt Toa §« qu©n Liªn X«. vμ Tho¸t Hoan, giμnh l¹i ®Êt n−íc. H−ng §¹o v−¬ng cö TrËn Can (Cannes) n¨m 216 tr−íc C«ng nguyªn, TrÇn NhËt DuËt ®¸nh Toa §« ë T©y KÕt; cö TrÇn Quang Hannibal - Thèng chÕ qu©n B¾c Phi tæ chøc qu©n chiÕn Kh¶i ®¸nh Tho¸t Hoan ë Th¨ng Long. ®Êu b»ng mét ®éi h×nh b¸n nguyÖt; bè trÝ bé binh lïi vÒ M−u kÕ chiÕn dÞch cña TrÇn H−ng §¹o vμ TrÇn phÝa sau mét chót, nh−ng vÉn ®Ó kþ binh - ®éi xung kÝch ë Quang Kh¶i lμ cho v©y h·m thuû tr¹i Ch−¬ng D−¬ng ®Ó hai bªn s−ên; råi thùc hμnh bao v©y vu håi vμo ®»ng sau “®iÖu hæ ly s¬n”, kÐo Tho¸t Hoan ra cøu viÖn ®Ó tiªu ®éi h×nh qu©n La M·. Cuèi cïng 50.000 qu©n B¾c Phi ®· diÖt. Khi Tho¸t Hoan ra cøu Ch−¬ng D−¬ng th× bÞ ®¹i ®¸nh b¹i 86.000 qu©n La M·. qu©n cña TrÇn Quang Kh¶i phôc kÝch; råi mét bé phËn qu©n triÒu ®×nh cïng qu©n ®Þa ph−¬ng cña NguyÔn d) NghÖ thuËt chÝnh - kú §©y lμ mét nghÖ thuËt rÊt hay, giμnh th¾ng lîi nhanh TruyÒn, NguyÔn Kh¶ L¹p, TrÇn Th«ng vμo ®¸nh chiÕm chãng, bÊt ngê. TrËn Ngäc Håi - §èng §a trªn chiÕn thμnh Th¨ng Long ®· bá ngá. §¹i qu©n cña TrÇn Quang tr−êng Th¨ng Long, vua Quang Trung ®· vËn dông nghÖ Kh¶i ®¸nh Tho¸t Hoan lμ chÝnh binh, hai ®éi qu©n chñ thuËt nμy rÊt hoμn h¶o. lùc chäi nhau. Qu©n cña NguyÔn TruyÒn, NguyÔn Kh¶ Quang Trung chØ huy qu©n ®¸nh ë Ngäc Håi lμ tiÕn L¹p, TrÇn Th«ng lμ kú binh, ®¸nh bÊt ngê vμo ®éi qu©n c«ng chÝnh diÖn, lμ chÝnh binh. §Æng TiÕn §«ng ®¸nh vu yÕu, kh«ng cã phßng bÞ. håi vμo §èng §a, råi tiÕn vμo T©y Long cung, ®¸nh b¹i T− t−ëng qu©n sù cña TrÇn H−ng §¹o thÓ hiÖn ë T«n SÜ NghÞ, lμ kú binh. nghÖ thuËt sö dông chÝnh binh vμ kú binh. ¤ng nãi: Kú binh cña §Æng TiÕn §«ng chiÕm ®−îc thμnh Th¨ng “BËc th¸nh vâ trÞ ®êi, ®¸nh ë chç kh«ng cã thμnh, c«ng ë Long tr−íc Quang Trung sau khi ®· ®¸nh chiÕm gß §èng chç kh«ng cã luü chiÕn, ë chç kh«ng cã trËn, nhÑ nhμng 34 33
nh− m−a r¬i trªn kh«ng, lËp nªn cuéc ®êi v« sù” 1. ta ®Òu cã thÕ chia c¾t. ChiÕn dÞch T©y Nguyªn, ®¸nh Bu«n Bμn vÒ chÝnh - kú, «ng nãi: “Phμm t−íng hay dïng Ma Thuét, ta chia c¾t Pl©yku víi Bu«n Ma Thuét; ®¸nh chÝnh mμ kh«ng dïng kú lμ t−íng gi÷ g×n; hay dïng kú mμ chiÕm ®−êng 14 nèi liÒn Pl©yku víi Bu«n Ma Thuét, lμm kh«ng dïng chÝnh lμ t−íng chiÕn ®Êu; kú chÝnh ®Òu dïng cho Bu«n Ma Thuét bÞ c« lËp. TiÕp ®ã ®¸nh chiÕm ®−êng c¶ ®ã lμ t−íng gióp n−íc vËy”2. 21 nèi liÒn Bu«n Ma Thuét víi Nha Trang, lμm cho Bu«n Ma Thuét cμng thªm c« lËp. Cuèi cïng, ®¸nh chiÕm ®−êng - "Mét ngh×n ng−êi ph¶i kÐn 300 ng−êi lμm kú binh; 19 nèi liÒn Pl©yku víi Quy Nh¬n, lμm cho c¶ T©y Nguyªn mu«n ng−êi ph¶i kÐn ngh×n ng−êi lμm kú binh, th−êng bÞ c« lËp víi ®ång b»ng, c¾t ®øt nguån tiÕp tÕ chÝnh cña theo ë hai bªn t¶, h÷u ®¹i t−íng ®Ó øng dông trong khi cÇn kÝp"3. T©y Nguyªn. Sau khi dμn vμ bμy mét vÕ cña thÕ trËn chia c¾t tÊt - "Lén sßng kú víi chÝnh th× kh«ng biÕt biÕn ho¸ lμm sao"4. yÕu ®Þch ®©m ra hoang mang, ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn tinh thÇn chiÕn ®Êu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ta ®¸nh ®Þch. - "Phμm th¾ng ®Þch lμ nhê ë kú binh; lÊy Ýt mμ ®¸nh ®æ ®−îc nhiÒu ®Þch lμ nhê ë qu©n kú vËy"5. Qu¶ nhiªn sau khi ta ®¸nh chiÕm Bu«n Ma Thuét, ®Þch kh«ng ®i øng cøu, ph¶n kÝch b»ng ®−êng bé ®−îc, mμ ph¶i - "Tãm l¹i kh«ng ngoμi c¸ch dïng kú, n¾m c¬, ®¸nh óp vμ ®Æt phôc mμ th«i"6. ph¶n kÝch b»ng m¸y bay lªn th¼ng v× ®−êng bé ®· bÞ ta chiÕm c¾t. - "Ng−êi giái dïng binh, bá chç thùc mμ gi· vμo chç h−"7. §Þch ph¶n kÝch b»ng m¸y bay lªn th¼ng lμm cho ta dÔ - "Ta bÌn ®em kú binh ®¸nh vμo chç h−”8. ®¸nh h¬n, v× kh«ng cã xe t¨ng, xe bäc thÐp. §ã lμ do ngay tõ ®Çu ta ®· g¹n läc t×nh huèng. Ta chÆn c¾t ®−êng bé, e) NghÖ thuËt chia c¾t chiÕn dÞch buéc ®Þch ph¶i ®i b»ng ®−êng kh«ng. §Þch ®i ®−êng kh«ng, Chia c¾t chiÕn dÞch lμ mét vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt ®Ó chia ta cã kh¶ n¨ng thuËn lîi h¬n trong viÖc truy kÝch chóng. c¾t ®Þch ra, c« lËp ®Þch mμ ®¸nh. §ã lμ vÊn ®Ò t¹o thÕ cña Trong trËn HuÕ còng thÕ, ta chia c¾t HuÕ víi §μ N½ng. chiÕn dÞch. NÕu kh«ng chia c¾t ®Þch ra thμnh nhiÒu m¶nh, Qu©n ®Þch ë HuÕ hoang mang mÊt tinh thÇn, kh«ng cßn ph¸ thÕ liªn hoμn cña ®Þch, ®Ó ®Þch co côm l¹i hoÆc cã mèi hy väng qu©n ë §μ N½ng ®Õn cøu gióp, nªn ph¶i rót ch¹y liªn hÖ víi nhau, ®Ó ®Þch hç trî ®−îc cho nhau th× rÊt khã ra biÓn, sau khi bÞ ta tiÕn c«ng. Vμ trong cuéc th¸o ch¹y ®¸nh. VÊn ®Ò nμy kh«ng chØ ¶nh h−ëng ®Õn thÕ trËn, mμ ®ã, ®Þch bÞ tiªu diÖt, tiªu hao rÊt lín. cßn ¶nh h−ëng ®Õn t©m lý cña ®Þch. Trong c¸c chiÕn dÞch, Trong trËn ®¸nh Xu©n Léc, ta ®¸nh chiÕm ng· ba DÇu ____________ D©y, c¾t ®−îc mèi liªn hÖ gi÷a Xu©n Léc víi Biªn Hoμ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Binh th− yÕu l−îc, Nxb. Khoa häc x· héi, §Þch kh«ng cßn con ®−êng chi viÖn, nªn ph¶i rót ch¹y khái Hμ Néi, 1970, tr. 39, 50, 182, 149, 193, 145, 190, 191. 35 36
Xu©n Léc, sau ®ã ®· bÞ tiªu diÖt nÆng nÒ. phã ë chç kh¸c mμ ®Ó s¬ hë §¾c T« - T©n C¶nh. Chia c¾t chiÕn dÞch lμ mét nghÖ thuËt hay. Qu©n ®Þch Mïa Xu©n 1972, ®Þch cho lμ ta sÏ ®¸nh m¹nh, ®¸nh ®«ng, nhiÒu, ®ãng dμy ®Æc th× bao giê còng ph¶i chia c¾t, lín ë T©y Nguyªn, nªn chóng cho s− ®oμn dï (thiÕu) lªn ®Ó tiªu diÖt tõng nhãm, tõng côm, ®Ó ®i ®Õn tiªu diÖt T©y Nguyªn, ®ãng ë thÞ x· Kon Tum, ®Ó s½n sμng ®èi hoμn toμn nÕu cã ®iÒu kiÖn. Muèn chia c¾t tèt, cÇn ph¶i phã víi ta. V× vËy, ë T©y Nguyªn, ®Þch ®· m¹nh lªn sö dông linh ho¹t ba thø qu©n. Trong chiÕn dÞch Xu©n - nhiÒu. KÕ ho¹ch gi¶i phãng §¾c T« - T©n C¶nh sÏ gÆp HÌ 1972 ë T©y Nguyªn, ba thø qu©n c¶ chñ lùc, ®Þa nhiÒu khã kh¨n. ph−¬ng vμ du kÝch ®Òu tham gia chia c¾t ®Þch tõ Quy Muèn kh«ng cho ®Þch cã kh¶ n¨ng ph¶n kÝch lªn §¾c Nh¬n ®Õn Pl©yku, tõ Pl©yku ®i Kon Tum vμ chia c¾t tõ T« - T©n C¶nh, m−u kÕ cña ta lμ ph¶i gi÷ s− dï (thiÕu) cña Kon Tum ®Õn §¾c T« - T©n C¶nh, lμm cho ®Þch kh«ng ®i ®Þch ë l¹i thÞ x· Kon Tum, ®Ó ta r¶nh tay ®¸nh §¾c T« - cøu viÖn ®−îc T©n C¶nh. T©n C¶nh. Ta nghi binh, lõa ®Þch lμ ®Þnh ®¸nh thÞ x· Kon Chia c¾t lμ mét ®ßn hiÓm, mét thÕ trËn nh»m h¹n chÕ Tum. Ta cho lμm hai con ®−êng gi¶ ë phÝa t©y b¾c thÞ x·, sù ®iÒu ®éng cña ®Þch, giμnh chñ ®éng vÒ ta. Chia c¾t lμ c¸ch thÞ x· chõng 25km. mét thÕ ®¸nh kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña qu©n ®éi ta. Ba Ta cho c«ng binh lμm hai con ®−êng gi¶ vμ bè trÝ phôc thø qu©n ho¹t ®éng ë c¸c ®Þa bμn trªn c¶ n−íc, chÝnh lμ binh bÝ mËt ë quanh c¸c ®åi mμ ta ph¸n ®o¸n ®Þch cã thÓ chia c¾t ®Þch ra thμnh c¸c côm c« lËp nhau. ®æ qu©n xuèng ®Ó ph¸ hai con ®−êng ®ã. Ta bè trÝ S− ®oμn 320 phô tr¸ch h−íng nμy, do S− ®oμn tr−ëng Kim TuÊn vμ g) NghÖ thuËt m−u kÕ thÕ - thêi QuyÕt t©m cña t¸c chiÕn chiÕn dÞch lμ ph¶i cã m−u kÕ. ChÝnh uû PhÝ TriÖu Hμm chØ huy. Trong khi ®Þch víi ta Lu«n lu«n ph¶i ®Æt c©u hái: "§¸nh vμo ®©u?" vμ “Gi¶i gÇm ghÌ nhau ë phÝa t©y b¾c thÞ x· Kon Tum; th× ë h−íng phãng ®©u tr−íc?", sau ®ã míi ®Õn c¸c b−íc tiÕp theo. §¾c T« - T©n C¶nh ta bè trÝ S− ®oμn 2 Qu©n khu 5 do Muèn ®¸nh ®©u tr−íc, gi¶i phãng ®©u tr−íc th× ph¶i ®ång chÝ S− tr−ëng NguyÔn Ch¬n chØ huy, ®−îc t¨ng tÝnh tíi yÕu tè ch¾c th¾ng vμ th−¬ng vong Ýt, ®Þch Ýt cã kh¶ c−êng Trung ®oμn 66 cña T©y Nguyªn do ®ång chÝ Phïng n¨ng ph¶n kÝch chiÕm l¹i, vμ nÕu ®Þch cã ph¶n kÝch ®Þnh Quang Th−êng chØ huy, mét tiÓu ®oμn ®Æc c«ng cña T©y chiÕm l¹i th× ta còng cã kh¶ n¨ng ®èi phã ®Ó hoμn thμnh Nguyªn do ®ång chÝ §ç C«ng Mïi chØ huy, ®¬n vÞ ph¸o nhiÖm vô gi¶i phãng ®Þa bμn ®ã ®−îc an toμn. binh do ®ång chÝ T« ThuËn chØ huy vμ xe t¨ng cña T©y Mïa Xu©n 1972 kÕ ho¹ch t¸c chiÕn cña ta lμ ®¸nh Nguyªn ®Õn chi viÖn, cïng bé ®éi ph¸o cao x¹ 37 ly vμ chiÕm §¾c T« - T©n C¶nh ®Ó gi¶i phãng ®Þa bμn ®ã. Còng ph¸o cao x¹ tù hμnh 57 ly hai nßng cña Bé. Trong khi ë theo nghÖ thuËt trªn, m−u kÕ cña ta lμ thùc hμnh mét kÕ phÝa t©y b¾c thÞ x· Kon Tum, hai bªn ®Þch - ta ®Òu r¸o riÕt chuÈn bÞ, th× ë §¾c T« - T©n C¶nh hai bªn ®Òu im h¬i lÆng ho¹ch nghi binh, ®¸nh l¹c h−íng ®Þch, buéc ®Þch ph¶i ®èi 37 38
tiÕng. §Þch ph¶i tËp trung vμo phÝa t©y b¾c thÞ x· Kon T©n C¶nh. TrËn ®¸nh chØ diÔn ra trong mét ngμy lμ th¾ng Tum mμ ®Ó s¬ hë §¾c T« - T©n C¶nh. Ta lμm gÊp mét lîi; tõ ®ªm 23 ®Õn 11 giê ngμy 24-4-1972 lμ gi¶i phãng ®o¹n ®−êng qu©n sù nèi víi ®−êng 14. §Þch cho qu©n b¶o ®−îc T©n C¶nh. Ta diÖt gän hai trung ®oμn, giÕt §¹i t¸ Lª an vμ mét bé phËn qu©n chñ lùc ra quÊy rèi. Ta cö trinh §øc §¹t - S− tr−ëng S− ®oμn 22 qu©n ®éi Sμi Gßn, b¾t s¸t s− ®oμn ra ®èi phã. KÕ cña ta lμ n¸o ®éng mét phÝa vμ sèng §¹i t¸ Vi V¨n B×nh vμ thu ®−îc nhiÒu sóng ph¸o, xe im lÆng mét phÝa. Nh− thÕ ®Þch míi bÞ m¾c lõa. cé, v.v., tiªu diÖt vμ b¾t sèng nhiÒu binh lÝnh vμ tï binh. Ta tÊn c«ng m¹nh ë phÝa t©y b¾c thÞ x· Kon Tum, TrËn §¾c T« - T©n C¶nh do Phã t− lÖnh NguyÔn M¹nh Trung ®oμn 64 S− ®oμn 320 do ®ång chÝ Trung ®oμn Qu©n vμ Phã chÝnh uû §Æng Vò HiÖp, Së chØ huy tiÒn tr−ëng KhuÊt Duy TiÕn chØ huy ®· ®¸nh thiÖt h¹i nÆng ph−¬ng cña mÆt trËn T©y Nguyªn trùc tiÕp chØ huy. §ã lμ mét tiÓu ®oμn dï ë cao ®iÓm 1049 vμ côm ph¸o binh cña m−u kÕ chiÕn dÞch cña chiÕn dÞch §¾c T« 2 (§¾c T« - T©n ®Þch ë phÝa b¾c thÞ x· Kon Tum. Qu©n ®Þch véi v· co vÒ thÞ C¶nh 1972). x· vμ chuÈn bÞ rót vÒ Sμi Gßn, ®Ó ®èi phã víi h−íng Léc Cßn vÒ chiÕn dÞch T©y Nguyªn trong chiÕn côc mïa Ninh ë miÒn §«ng Nam Bé. Léc Ninh quan träng h¬n Kon Xu©n 1975, m−u kÕ l¹i cã c¸i kh¸c. §Çu tiªn, cÇn bμn vÒ Tum v× nã ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi Sμi Gßn. m−u kÕ chiÕn l−îc cña Tæng hμnh dinh. Trong chiÕn dÞch mïa Xu©n 1972, ta më ba chiÕn dÞch: N¨m 1974, ®Þch ®· suy yÕu vμ ta cã thÓ gi¶i phãng Qu¶ng TrÞ, Léc Ninh, T©y Nguyªn. Ba chiÕn dÞch nμy cã ý ®−îc miÒn Nam. QuyÕt t©m chiÕn l−îc lμ gi¶i phãng T©y nghÜa chiÕn l−îc, v× lÇn ®Çu tiªn ta võa tiªu diÖt ®Þch, ph¸ Nguyªn tr−íc, n¬i ®Þch yÕu vμ s¬ hë, vμ b¾t ®Çu tõ gi¶i vì mét côm phßng ngù cña ®Þch; võa gi¶i phãng ®Êt ®ai, phãng Bu«n Ma Thuét. Muèn gi¶i phãng ®−îc T©y gi¶i phãng d©n, thu hÑp trËn ®Þa phßng ngù cña ®Þch, ®éng Nguyªn, gi¶i phãng Bu«n Ma Thuét th× m−u kÕ chiÕn l−îc viªn nh©n d©n tin t−ëng vμo th¾ng lîi cña ta; lμm sôt lμ ph¶i k×m ®Þch ë hai ®Çu nam - b¾c chiÕn tuyÕn, tøc lμ gi¶m tinh thÇn chiÕn ®Êu cña ®Þch. §©y lμ c¸i hay trong k×m ®Þch ë Sμi Gßn vμ HuÕ - §μ N½ng, ®Ó ®Þch tËp trung phèi hîp chiÕn tr−êng cña chiÕn côc. Do ®ã, khi ta ®¸nh vμo chuÈn bÞ ®èi phã víi hai mÆt trËn trªn mμ ®Ó s¬ hë ë §¾c T« - T©n C¶nh, kh«ng cã lùc l−îng nμo cña ®Þch ®ñ T©y Nguyªn. §Þch ®Ó hai s− ®oμn tæng dù bÞ chiÕn l−îc lμ kh¶ n¨ng ph¶n kÝch. s− dï vμ s− lÝnh thuû ®¸nh bé ë Sμi Gßn vμ HuÕ - §μ VÒ trËn §¾c T« - T©n C¶nh, sau khi S− ®oμn 320 ®¸nh N½ng v× ta cho hai qu©n ®oμn lμ Qu©n ®oμn 2 ®øng ch©n ë s− ®oμn dï (thiÕu) cña ®Þch ë t©y b¾c thÞ x· Kon Tum, th× t©y HuÕ vμ Qu©n ®oμn 4 ®øng ch©n ë ®«ng b¾c Sμi Gßn. S− ®oμn 2 (thiÕu) Qu©n khu 5 ®−îc t¨ng c−êng Trung Do cã chiÕn tranh nh©n d©n ph¸t triÓn, cã thÕ trËn lßng d©n, ta míi Ðm ®−îc hai qu©n ®oμn - mét ®¬n vÞ lín nhÊt ®oμn 66, mét tiÓu ®oμn ®Æc c«ng cïng ph¸o binh, ph¸o cao cña qu©n ®éi - vμo mét thÕ trËn nh− vËy. x¹, xe t¨ng cña T©y Nguyªn cïng phèi hîp ®¸nh §¾c T« - 39 40