intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo: Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc trong điều kiện vụ xuân tại Ý Yên - Nam Định

Chia sẻ: Vồng Cầu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

90
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu được thực hiện trên hai giống lạc mới là L14 và MD7. Thí nghiệm được bố trí theo khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCBD) với 3 lần nhắc lại. Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng và năng suất. Kết quả nghiên cứu của thí nghiệm đã xác định được mật độ đã ảnh hưởng đến thời gian sinh trưởng, chiều cao cây, phân cành, ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo: Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc trong điều kiện vụ xuân tại Ý Yên - Nam Định

  1. Tạp chí Khoa học và Phát triển 2009: Tập 7, số 5: 563 - 571 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI ¶nh h−ëng cña mËt ®é ®Õn sinh tr−ëng, ph¸t triÓn vμ n¨ng suÊt cña mét sè gièng l¹c trong ®iÒu kiÖn vô xu©n t¹i ý Yªn - Nam ®Þnh Effect of Planting Density on Growth, Development and Yield of Groundnut Grown in Spring Season in Y Yen - Nam Dinh Vũ Đình Chính, Vũ Thị Thu Hiền Khoa Nông học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: vdchinhhau@yahoo.com TÓM TẮT Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc trong điều kiện vụ xuân tại Ý Yên - Nam Định nhằm xác định mật độ thích hợp để cây lạc sinh trưởng phát triển tốt, cho năng suất cao trong điều kiện vụ xuân. Nghiên cứu được thực hiện trên hai giống lạc mới là L14 và MD7. Thí nghiệm được bố trí theo khối ngẫu nhiên hoàn chỉnh (RCBD) với 3 lần nhắc lại. Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng và năng suất. Kết quả nghiên cứu của thí nghiệm đã xác định được mật độ đã ảnh hưởng đến thời gian sinh trưởng, chiều cao cây, phân cành, chỉ số diện tích lá, tích luỹ chất khô, số lượng nốt sấn, số lượng quả và năng suất. Mật độ thích hợp cho cả 2 giống lạc L14 và MD7 trong điều kiện vụ xuân tại Ý Yên - Nam Định là 40 cây/m2. Từ khoá: Cây lạc, mật độ, năng suất. SUMMARY The effect of planting density on growth, development and yield of spring groundnut at Y Yen - Nam Dinh was studied using two varieties, L14 and MD7. The results showed that planting density strongly influenced the growth duration, branching, leaf area index, dry matter accumulation, number of nodes, number of pods and grain yield. Optimum density for both groundnut varieties under spring cropping conditions is 40 plants per square meter. Key words: Density, groundnut, yield. 1. §ÆT VÊN §Ò Ngoμi gi¸ trÞ cung cÊp dinh d−ìng cho C©y l¹c (Arachis hypogaea L.) lμ mét con ng−êi th× l¹c cßn lμ nguån cung cÊp thøc trong nh÷ng c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngμy cã ¨n cho gia sóc do tû lÖ c¸c chÊt ®−êng, ®¹m gi¸ trÞ gi¸ trÞ dinh d−ìng cao vμ cã kh¶ n¨ng trong th©n l¸ l¹c kh¸ cao, ®Æc biÖt trong kh« c¶i t¹o ®Êt tèt. H¹t l¹c chøa 45 - 50% lipit, dÇu l¹c cã chøa tíi 50% protein. Bªn c¹nh ®ã 22 - 26% protein, 6 - 22% gluxit, ®ång thêi l¹c cßn ®−îc dïng lμm nguyªn liÖu cho chøa 8 lo¹i axit amin kh«ng thay thÕ vμ c¸c ngμnh c«ng nghiÖp Ðp dÇu sö dông lμm dÇu vitamin hßa tan trong dÇu nh− B1, PP, E, ¨n, sö dông trong y d−îc häc, s¶n xuÊt mü F... (Lª Ngäc T©n, 2008). phÈm, xμ phßng. 563
  2. Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc ... Trªn thÕ giíi vμ ë ViÖt Nam ®· cã mét sè 2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ mËt ®é vμ kho¶ng NGHI£N CøU c¸ch trång l¹c. KÕt qu¶ nghiªn cøu mËt ®é gieo trång l¹c cña NguyÔn ThÞ Chinh vμ cs. 2.1. VËt liÖu nghiªn cøu (2005) cho thÊy, ®èi víi c¸c gièng l¹c cò cao Gièng l¹c sö dông trong thÝ nghiÖm lμ 2 c©y, t¸n réng, gieo mËt ®é 35 c©y/m2 trong gièng l¹c míi L14 vμ MD7 ®−îc c«ng nhËn ®iÒu kiÖn vô xu©n lμ thÝch hîp, cho n¨ng quèc gia. Gièng l¹c L14 do Trung t©m ®Ëu ®ç suÊt cao nhÊt. TrÇn §×nh Long vμ cs. (2006) - ViÖn Khoa häc kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt x¸c ®Þnh r»ng, mËt ®é trång trong ®iÒu kiÖn Nam tuyÓn chän: c©y d¹ng ®øng, thêi gian ë vô thu ®«ng 45 c©y/m2 ë tØnh Th¸i Nguyªn sinh tr−ëng vô xu©n 120 - 135 ngμy. Gièng lμ hîp lý víi ®iÒu kiÖn cã che phñ nilon, t¨ng l¹c MD7 do Bé m«n miÔn dÞch - ViÖn Khoa so víi ®èi chøng 35 c©y/m2 tõ 15 - 18%. Trªn häc kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt Nam tuyÓn vïng ®Êt c¸t biÓn Thanh Hãa, TrÇn ThÞ ¢n chän: c©y d¹ng ®øng, thêi gian sinh tr−ëng vμ cs. (2004) thÊy r»ng, ®èi víi gièng l¹c L12 vô xu©n 120 - 125 ngμy. mËt ®é trång trong ®iÒu kiÖn ë vô thu 40 Ph©n bãn trong nghiªn cøu: Dïng ph©n c©y/m2 lμ hîp lý víi ®iÒu kiÖn cã che phñ chuång hoai môc, ph©n ®¹m urª, supe l©n, nilon. NÕu trång dÇy h¬n, n¨ng suÊt gi¶m do kali clorua, v«i bét. sù che khuÊt ¸nh s¸ng c¸c tÇng l¸ lμm gi¶m §Þa ®iÓm nghiªn cøu: HuyÖn ý Yªn - hiÖu suÊt quang hîp thuÇn vμ kh¶ n¨ng tÝch tØnh Nam §Þnh. Thêi gian thùc hiÖn 2007 - lòy. Duan Shufen (1998) cho biÕt, ë miÒn B¾c 2008. Trung Quèc víi gièng ®øng c©y, mËt ®é thÝch hîp lμ 36 - 42 c©y/m2 ë ®iÒu kiÖn kh«ng cã 2.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu t−íi vμ mËt ®é 30 - 38 c©y/m2 ë ®iÒu kiÖn cã ThÝ nghiÖm hai nh©n tè ®−îc bè trÝ theo t−íi. ph−¬ng ph¸p Split - Plot víi 3 lÇn nh¾c l¹i: ý Yªn lμ mét huyÖn trång l¹c träng Nh©n tè chÝnh lμ mËt ®é (« nhá): diÖn tÝch « ®iÓm, ®øng ®Çu toμn tØnh Nam §Þnh vÒ diÖn 10m2. Nh©n tè phô lμ gièng (« lín): diÖn tÝch tÝch vμ n¨ng suÊt, víi diÖn tÝch trång l¹c gÇn « 40m2. 3000 ha, n¨ng suÊt 35 - 37 t¹/ha. L¹c lμ mét Nh©n tè chÝnh (mËt ®é) gåm c¸c mËt ®é trong nh÷ng c©y trång quan träng trong c«ng sau: thøc lu©n canh, th©m canh t¨ng vô gãp phÇn CT1: MËt ®é 30 c©y/m2 mÆt luèng (§èi t¨ng thu nhËp trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. Tuy chøng). nhiªn, s¶n xuÊt l¹c t¹i ý Yªn vÉn cßn nhiÒu CT2: MËt ®é 40 c©y/m2mÆt luèng. h¹n chÕ, ch−a cã nh÷ng nghiªn cøu cô thÓ vμ CT3: MËt ®é 50 c©y/m2mÆt luèng. cã hÖ thèng, nhÊt lμ nh÷ng nghiªn cøu vÒ mËt ®é vμ ph©n bãn, v× thÕ ch−a ph¸t huy CT4: MËt ®é 60 c©y/m2mÆt luèng. hÕt tiÒm n¨ng vμ n¨ng suÊt cña c¸c gièng Nh©n tè phô (gièng) gåm 2 gièng: L14 vμ l¹c. MD7. §Ó t¨ng n¨ng suÊt l¹c h¬n n÷a, ®¸p øng Tæng diÖn tÝch thÝ nghiÖm (10 m2 x 8) x 3 nh÷ng yªu cÇu thùc tiÔn, gãp phÇn chuyÓn = 240 m2. dÞch c¬ cÊu c©y trång t¹i ®Þa ph−¬ng theo L−îng ph©n bãn/ha: Ph©n chuång 8 tÊn, h−íng s¶n xuÊt hμng hãa, nghiªn cøu nμy l−îng v«i 500 kg, 30 kg N + 90 kg P2O5 + 60 ®−îc thùc hiÖn nh»m x¸c ®Þnh mËt ®é thÝch kg K2O. hîp ®èi víi mét sè gièng l¹c míi trång t¹i ý Ph−¬ng ph¸p bãn ph©n ®−îc tiÕn hμnh Yªn - Nam §Þnh. bãn lãt toμn bé l−îng ph©n chuång, ph©n l©n, 564
  3. Vũ Đình Chính, Vũ Thị Thu Hiền ph©n kali vμ 50% v«i bét. Bãn thóc N vμo gieo trång víi mËt ®é cao cã thêi gian sinh thêi kú c©y cã tõ 2 - 3 l¸, bãn thóc 50% l−îng tr−ëng ng¾n h¬n so víi c¸c c«ng thøc kh¸c. v«i bét cßn l¹i khi c©y b¾t ®Çu ra hoa. Rót ng¾n thêi gian sinh tr−ëng chñ yÕu thêi kú tõ ra hoa ®Õn chÝn, do trong ®iÒu kiÖn 2.3. C¸c chØ tiªu theo dâi trång dÇy tÝch lòy vËt chÊt vμo qu¶ vμ h¹t ë X¸c ®Þnh thêi gian tõ gieo ®Õn mäc mÇm giai ®o¹n cuèi nhanh h¬n. Trong ®iÒu kiÖn (ngμy) tû lÖ mäc mÇm (%), thêi gian tõ gieo trång th−a do sinh tr−ëng th©n l¸ m¹nh giai ®Õn khi ra hoa, thêi gian sinh tr−ëng (ngμy); ®o¹n sau (sinh tr−ëng sinh d−ìng) lμm cho x¸c ®Þnh chiÒu cao th©n chÝnh (cm), chiÒu dμi tÝch lòy vËt chÊt vμo qu¶ vμ h¹t chËm dÉn cμnh cÊp 1 (cm), tæng sè cμnh/c©y, tæng sè ®Õn chÝn muén. nèt sÇn, sè nèt sÇn h÷u hiÖu (nèt/c©y), chØ sè diÖn tÝch l¸ vμ khèi l−îng chÊt kh« trªn c©y 3.2. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn (g/c©y). chiÒu cao th©n chÝnh vμ kh¶ n¨ng C¸c yÕu tè cÊu thμnh n¨ng suÊt ®−îc x¸c ph©n cμnh ®Þnh tr−íc khi thu ho¹ch mçi « thÝ nghiÖm, ë giai ®o¹n ®Çu, chiÒu cao th©n chÝnh mçi mÉu lÊy 10 c©y ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu cña gièng L14 ë c¸c mËt ®é kh¸c nhau chªnh lμ sè qu¶/c©y, tû lÖ qu¶ ch¾c (%), khèi l−îng lÖch kh«ng râ, ®iÓn h×nh giai ®o¹n 20 ngμy 100 qu¶ (g), khèi l−îng 100 h¹t (g). sau gieo chiÒu cao th©n chÝnh ë c«ng thøc 1 N¨ng suÊt lý thuyÕt (t¹/ha) = (P qu¶/c©y (CT1) mËt ®é th−a 30 c©y/m2 ®¹t thÊp nhÊt x mËt ®é c©y/m2 x 10.000 m2). lμ 1,67 cm vμ CT4 mËt ®é cao nhÊt còng chØ N¨ng suÊt thùc thu (t¹/ha) = (N¨ng suÊt ®¹t 1,69 cm, cμng vÒ sau sù chªnh lÖch cμng « /10 m2) x 10.000 m2. lín, vμo thêi kú thu ho¹ch chiÒu cao th©n X¸c ®Þnh møc ®é nhiÔm mét sè bÖnh h¹i chÝnh c«ng thøc 1 ®¹t thÊp nhÊt 31,62 cm, theo tû lÖ bÖnh vμ cÊp bÖnh (¸p dông theo 10 c«ng thøc 4 ®¹t cao nhÊt 35,29 cm (B¶ng 2). TCN 340: 2006). §éng th¸i t¨ng tr−ëng chiÒu cao th©n Sè liÖu ®−îc xö lý theo ph−¬ng ph¸p chÝnh cña gièng MD7 ë c¸c mËt ®é trång thèng kª sinh häc b»ng phÇn mÒm kh¸c nhau còng cho kÕt qu¶ t−¬ng tù nh− IRRISTAT 4.0 vμ Excel. trªn gièng L14, giai ®o¹n thu ho¹ch sù chªnh lÖch gi÷a CT1 vμ CT4 thÓ hiÖn râ. MËt ®é trång cμng cao th× ph©n cμnh 3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU cμng gi¶m (B¶ng 3). Sè cμnh cÊp 1 trªn c¶ 3.1. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn hai gièng L14 vμ MD7 ®Òu cã xu h−íng biÕn sinh tr−ëng cña mét sè gièng l¹c ®éng t−¬ng tù nhau, ë ba mËt ®é 30, 40, 50 trong vô xu©n t¹i ý Yªn - Nam §Þnh c©y/m2 sai kh¸c kh«ng lín, nh−ng so víi mËt Thêi gian tõ gieo ®Õn mäc, thêi gian tõ ®é 60 c©y/m2 th× sù sai kh¸c thÓ hiÖn râ. Trªn gieo ®Õn ph©n cμnh cÊp 1, thêi gian tõ gieo gièng L14 sè cμnh cÊp 1 cao nhÊt ë mËt ®é ®Õn ra hoa cña tõng gièng ë c¸c c«ng thøc 30 c©y/m2 ®¹t 4,5 cμnh vμ thÊp nhÊt lμ 3,97 thÝ nghiÖm kh«ng cã sù chªnh lÖch râ rÖt cμnh ë mËt ®é 60 c©y/m2; trªn gièng MD7 (B¶ng 1). Thêi gian sinh tr−ëng cña gièng còng t−¬ng tù sè cμnh cÊp 1 cao nhÊt ë mËt L14 biÕn ®éng tõ 124 - 127 ngμy, thêi gian ®é 30 c©y/m2 ®¹t 4,4 cμnh vμ thÊp nhÊt lμ sinh tr−ëng chªnh nhau gi÷a c«ng thøc 1 vμ 3,87 cμnh ë mËt ®é 60 c©y/m2. Sè cμnh cÊp 2 c«ng thøc 4 lμ 3 ngμy; trªn gièng MD7 biÕn cã sù biÕn ®éng kh¸ râ ®ã lμ khi t¨ng mËt ®é ®éng tõ 119 - 123 ngμy, thêi gian sinh trång th× sè cμnh cÊp 2 gi¶m, mËt ®é 60 tr−ëng chªnh nhau gi÷a c«ng thøc 1 vμ c«ng c©y/m2 cã sè cμnh cÊp 2 thÊp nhÊt: gièng L14 thøc 4 lμ 4 ngμy. Nh×n chung c¸c c«ng thøc lμ 2,73 cμnh, gièng MD7 lμ 2,43 cμnh. 565
  4. Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc ... B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng (ngμy) Công thức Thời gian Thời gian gieo - Thời gian Thời gian từ bắt đầu Thời gian Giống (mật độ) gieo - mọc phân cành cấp 1 gieo - ra hoa ra hoa - hết hoa sinh trưởng 2 CT1 (30 cây/m ) 7 16 48 28 127 2 CT2 (40 cây/m ) 7 16 49 28 125 L14 2 CT3 (50 cây/m ) 7 17 49 28 125 2 CT4 (60 cây/m ) 7 17 50 29 124 2 CT1 (30 cây/m ) 8 16 50 29 123 2 CT2 (40 cây/m ) 8 16 50 29 120 MD7 2 CT3 (50 cây/m ) 8 17 51 30 120 2 CT4 (60 cây/m ) 8 17 52 30 119 B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn ®éng th¸i t¨ng tr−ëng chiÒu cao th©n chÝnh (cm) Công Thời gian (ngày sau gieo) Giống thức 20 30 40 50 60 70 Thu hoạch CT1 1,67 3,50 7,51 11,83 14,83 20,83 31,62 CT2 1,65 3,67 7,63 11,98 15,18 21,28 33,04 L14 CT3 1,67 3,62 7,62 12,07 15,07 21,26 34,09 CT4 1,69 3,67 7,66 12,09 15,29 21,59 35,29 CT1 1,64 3,46 7,52 11,62 14,82 20,32 30,59 CT2 1,63 3,69 7,62 11,89 15,19 21,19 32,53 MD7 CT3 1,65 3,68 7,64 12,04 15,54 21,54 33,42 CT4 1,66 3,67 7,65 12,06 16,06 22,56 34,79 B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn ph©n cμnh cña mét sè gièng l¹c (cμnh/c©y) Công thức Giống Số cành cấp 1 trên cây Số cành cấp 2 trên cây Tổng số cành trên cây (mật độ) 2 CT1 (30 cây/m ) 4,50 4,07 8,07 2 CT2 (40 cây/m ) 4,43 3,87 8,30 L14 2 CT3 (50 cây/m ) 4,17 3,27 7,44 2 CT4 (60 cây/m ) 3,97 2,73 6,70 2 CT1 (30 cây/m ) 4,40 3,87 8,27 2 CT2 (40 cây/m ) 4,33 3,60 7,93 MD7 2 CT3 (50 cây/m ) 4,03 3,07 7,10 2 CT4 (60 cây/m ) 3,87 2,43 6,30 566
  5. Vũ Đình Chính, Vũ Thị Thu Hiền 3.3. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn c¸c c«ng thøc chªnh lÖch nhau kh«ng nhiÒu. kh¶ n¨ng h×nh thμnh nèt sÇn vμ tÝch Tæng sè nèt sÇn ë giai ®o¹n qu¶ mÈy ®¹t cao luü chÊt kh« nhÊt víi gièng L14 lμ 175,33 nèt; gièng MD7 Sù h×nh thμnh nèt sÇn vμ kh¶ n¨ng tÝch còng ®¹t cao nhÊt lμ 174 nèt. lòy chÊt kh« lμ chØ tiªu quan träng, ph¶n ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn kh¶ ¸nh sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y. Sù h×nh n¨ng tÝch luü chÊt kh«: c¬ quan lμm nhiÖm thμnh nèt sÇn ë rÔ l¹c do vi khuÈn céng sinh vô quang hîp ë thùc vËt chñ yÕu lμ l¸. C¸c cè ®Þnh nit¬ Rhizobium Vigna t¹o nªn khi s¶n phÈm quang hîp ®−îc sö dông ®Ó nu«i x©m nhËp vμo rÔ l¹c, lμm cho c¸c tÕ bμo gÇn c©y, t¹o ra c¸c bé phËn míi cña c©y vμ mét gèc rÔ bÞ vi khuÈn x©m nhËp ®· ph©n chia phÇn ®−îc dù tr÷ trong rÔ, th©n, l¸, sau ®ã nhanh ®Ó khu tró vi khuÈn t¹i mét khu vùc, ®−îc vËn chuyÓn vμo qu¶ vμ h¹t. n¬i ®ã rÔ bÞ ph×nh to thμnh nèt sÇn. Trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh, kh¶ n¨ng Nèt sÇn b¾t ®Çu xuÊt hiÖn tõ khi c©y tÝch luü chÊt kh« trong c©y cμng cao th× vËt l¹c cã 4 - 5 l¸ thËt. Sau ®ã l−îng nèt sÇn chÊt ®−îc chuyÓn vÒ qu¶ vμ h¹t cμng nhiÒu, t¨ng dÇn trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng cña tøc lμ cã kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt cμng cao. l¹c vμ ®¹t cùc ®¹i vμo thêi kú h×nh thμnh TÝch lòy chÊt kh« t¨ng m¹nh: ë giai qu¶ vμ h¹t, trong thêi kú chÝn cho tíi khi ®o¹n b¾t ®Çu ra hoa, chØ 3 - 4 g nh−ng ®Õn thu ho¹ch, phÇn lín nèt sÇn giμ, vì hoÆc bÞ thêi kú qu¶ mÈy, khèi l−îng chÊt kh« ®¹t tíi rông l¹i ®Êt. 28 - 29 g. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, mËt KÕt qu¶ theo dâi sù h×nh thμnh nèt sÇn ®é cμng cao khèi l−îng tÝch lòy chÊt kh«/c©y vμ kh¶ n¨ng tÝch lòy chÊt kh« thu ®−îc trong cμng thÊp, mËt ®é 60 c©y/m2 cña gièng L14 nghiªn cøu tr×nh bμy t¹i b¶ng 4. ®¹t 25,60 g nh−ng mËt ®é 30 c©y/m2 ®¹t Sù h×nh thμnh nèt sÇn cã sù biÕn ®éng 29,67 g; gièng MD7 ë mËt ®é 60 c©y/m2 ®¹t theo tõng giai ®o¹n sinh tr−ëng cña c©y, thêi 25 g nh−ng ë mËt ®é 30 c©y/m2 ®¹t 29,93 g kú qu¶ mÈy cã sè l−îng nèt sÇn cao nhÊt, ë (B¶ng 5). B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn sè l−îng nèt sÇn (nèt/c©y) Công thức Giống Thời kỳ bắt đầu ra hoa Thời kỳ ra hoa rộ Thời kỳ quả mẩy (mật độ) 2 CT1 (30 cây/m ) 32,63 78,50 171,70 2 CT2 (40 cây/m ) 34,50 79,33 173,87 L14 2 CT3 (50 cây/m ) 35,10 81,77 174,83 2 CT4 (60 cây/m ) 32,63 82,97 175,33 2 CT1 (30 cây/m ) 33,37 77,97 172,00 2 CT2 (40 cây/m ) 35,43 79,07 173,43 MD7 2 CT3 (50 cây/m ) 35,87 81,07 174,00 2 CT4 (60 cây/m ) 37,53 82,43 173,87 567
  6. Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc ... B¶ng 5. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn kh¶ n¨ng tÝch lòy chÊt (g/c©y) Công thức Giống Thời kỳ bắt đầu ra hoa Thời kỳ ra hoa rộ Thời kỳ quả mẩy (mật độ) 2 CT1 (30 cây/m ) 4,03 10,50 29,67 2 CT2 (40 cây/m ) 3,97 10,23 29,55 L14 2 CT3 (50 cây/m ) 3,77 9,97 28,75 2 CT4 (60 cây/m ) 2,67 8,37 25,60 2 CT1 (30 cây/m ) 3,97 9,23 29,93 2 CT2 (40 cây/m ) 3,57 9,00 29,45 MD7 2 CT3 (50 cây/m ) 3,53 8,67 27,13 2 CT4 (60 cây/m ) 2,50 7,43 25,00 CV% 6,9 C (sai khác giữa các công thức) 0,78 LSD0,05 G (sai khác giữa các giống) 1,11 3.4. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn chØ trong s¶n xuÊt hiÖn nay ®· ®Ò ra mét sè biÖn sè diÖn tÝch l¸ cña mét sè gièng l¹c ph¸p kü thuËt cã hiÖu qu¶ nh−: chän gièng ChØ sè diÖn tÝch l¸ (LAI) lμ sè m2 l¸/m2 cã d¹ng c©y ®øng, trång dμy hîp lý, bãn ®Êt ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng quang hîp cña quÇn ph©n, th× viÖc ®iÒu chØnh mËt ®é gieo trång thÓ ruéng l¹c. Tuy nhiªn ë mét giíi h¹n nhÊt còng lμ mét biÖn ph¸p ®Ó ®iÒu chØnh chØ sè ®Þnh, LAI cμng t¨ng th× kh¶ n¨ng quang hîp diÖn tÝch l¸. NÕu gieo trång mËt ®é hîp lý th× cμng cao, sù tÝch luü chÊt kh« cμng nhiÒu dÉn c©y sinh tr−ëng, ph¸t triÓn tèt vμ cho n¨ng ®Õn n¨ng suÊt cμng cao. NÕu LAI thÊp th× suÊt cao. l−îng chÊt kh« tÝch luü ®−îc Ýt, n¨ng suÊt sÏ KÕt qu¶ thÝ nghiÖm thÓ hiÖn ë b¶ng 6. kÐm. Nh−ng LAI qu¸ cao còng kh«ng tèt, do cho thÊy, qua 3 thêi kú theo dâi th× chØ sè cã hiÖn t−îng che khuÊt ¸nh s¸ng, lμm gi¶m diÖn tÝch l¸ ë thêi kú qu¶ mÈy ®¹t cao nhÊt. kh¶ n¨ng hÊp thô n¨ng l−îng ¸nh s¸ng mÆt ChØ sè diÖn tÝch l¸ thêi kú qu¶ mÈy trªn trêi cña c¸c tÇng l¸ phÝa d−íi, dÉn ®Õn gi¶m gièng L14 biÕn ®éng tõ 4,03 - 5,23 vμ ë gièng l−îng chÊt kh« tÝch luü. MD7 biÕn ®éng tõ 4,06 - 5,03. So s¸nh gi÷a §Ó n©ng cao n¨ng suÊt l¹c trªn ®ång c¸c c«ng thøc (mËt ®é) nhËn thÊy c¸c mËt ®é ruéng, th«ng qua viÖc t¨ng chØ sè diÖn tÝch l¸, 40 vμ 50 c©y/m2 cã chØ sè diÖn tÝch cao nhÊt. B¶ng 6. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn chØ sè diÖn tÝch l¸ cña mét sè gièng l¹c (m2 l¸/m2 ®Êt) Công thức Giống Thời kỳ bắt đầu ra hoa Thời kỳ ra hoa rộ Thời kỳ quả mẩy (mật độ) 2 CT1 (30 cây/m ) 1,65 3,97 4,03 2 CT2 (40 cây/m ) 1,87 3,77 5,16 L14 2 CT3 (50 cây/m ) 1,83 4,03 5,23 2 CT4 (60 cây/m ) 1,73 3,97 5,06 2 CT1 (30 cây/m ) 1,63 3,66 4,66 2 CT2 (40 cây/m ) 1,67 3,86 5,00 MD7 2 CT3 (50 cây/m ) 1,80 3,97 5,03 2 CT4 (60 cây/m ) 1,77 3,80 4,97 CV% 5,5 C (sai khác giữa các công thức) 0,27 LSD0.05 G (sai khác giữa các giống) 0,38 568
  7. Vũ Đình Chính, Vũ Thị Thu Hiền 3.5. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn gièng MD7 ë c¸c mËt ®é kh¸c nhau thÓ hiÖn møc ®é nhiÔm s©u bªnh h¹i chÝnh qua b¶ng 8 cho thÊy, khèi l−îng 100 qu¶ lμ Nh÷ng ®èi t−îng s©u bÖnh h¹i chÝnh chØ tiªu quan träng trong chän gièng do cã xuÊt hiÖn trong vô l¹c xu©n lμ: s©u khoang, t−¬ng quan chÆt chÏ víi n¨ng suÊt l¹c. Khi s©u xanh; bÖnh ®èm ®en, ®èm n©u, gØ s¾t vμ cã cïng sè qu¶ ch¾c/c©y th× gièng nμo cã khèi bÖnh thèi th©n, bÖnh thèi qu¶. l−îng 100 qu¶ cμng cao th× n¨ng suÊt cña gièng ®ã cμng cao. Khèi l−îng 100 qu¶ cña KÕt qu¶ theo dâi ¶nh h−ëng cña mËt ®é l¹c chñ yÕu do ®Æc ®iÓm di truyÒn cña gièng ®Õn møc ®é nhiÔm s©u bÖnh h¹i chÝnh thÓ quyÕt ®Þnh, ¶nh h−ëng cña ®iÒu kiÖn ngo¹i hiÖn ë b¶ng 7 cho thÊy, mËt ®é trång cμng c¶nh còng lμm biÕn ®æi khèi l−îng 100 qu¶, cao th× møc ®é nhiÔm s©u, bÖnh h¹i cμng nh−ng sù biÕn ®æi ®ã lμ kh«ng nhiÒu. t¨ng. N¨ng suÊt l¹c nh©n cã ý nghÜa rÊt lín - Trªn gièng L14 tû lÖ s©u khoang h¹i l¸ trong s¶n xuÊt. Khèi l−îng 100 h¹t lμ chØ ë c«ng thøc 1 lμ 30,5%, ë c«ng thøc 4 lμ tiªu quan träng quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt l¹c 43,5%; trªn gièng MD7 tû lÖ s©u h¹i l¸ ë nh©n, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr−êng c«ng thøc 1 lμ 31%, c«ng thøc 4 lμ 41%. trong n−íc vμ xuÊt khÈu. C¸c gièng l¹c cã - Tû lÖ bÖnh thèi th©n trªn gièng L14 ë khèi l−îng h¹t lín, vá h¹t mμu hång, hμm c«ng thøc1 lμ 1%, ë c«ng thøc 4 lμ 2%; trªn l−îng dÇu cao ngμy cμng ®−îc më réng trong gièng MD7 tû lÖ bÖnh thèi th©n ë c«ng thøc 1 s¶n xuÊt. lμ 1%, c«ng thøc 4 lμ 1,5%. Tæng sè qu¶ trªn c©y, sè qu¶ ch¾c trªn - Tû lÖ bÖnh thèi qu¶ trªn gièng L14 ë c©y, tû lÖ qu¶ ch¾c, khèi l−îng 100 qu¶, khèi c«ng thøc 1 lμ 2,5%, ë c«ng thøc 4 lμ 6,1%; l−îng 100 h¹t ë mËt ®é trång 30 c©y/m2 ®¹t trªn gièng MD7 tû lÖ bÖnh thèi qu¶ ë c«ng cao nhÊt, nh−ng n¨ng suÊt lý thuyÕt vμ n¨ng thøc 1 lμ 3,2%, c«ng thøc 4 lμ 7,5%. suÊt thùc thu ë mËt ®é nμy l¹i thÊp nhÊt (do mËt ®é thÊp nhÊt). N¨ng suÊt lý thuyÕt cña 3.6. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn gièng L14 ë mËt ®é 30 c©y/m2 chØ ®¹t 50,26 c¸c yÕu tè cÊu thμnh n¨ng suÊt vμ t¹/ha vμ n¨ng suÊt thùc thu ®¹t 35,9 t¹/ha; n¨ng suÊt t−¬ng tù gièng MD7 cã n¨ng suÊt lý thuyÕt KÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c yÕu tè cÊu thμnh chØ ®¹t 49,5 t¹/ha vμ n¨ng suÊt thùc thu ®¹t n¨ng suÊt vμ n¨ng suÊt trªn gièng L14 vμ 33 t¹/ha. B¶ng 7. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn møc ®é nhiÔm s©u bÖnh h¹i chÝnh trªn c¸c gièng l¹c Giống L14 Giống MD7 Sâu Bệnh đốm Bệnh thối Bệnh thối Sâu Bệnh đốm Bệnh thối Bệnh Công khoang lá thời kỳ thân thời quả thời khoang hại lá thời kỳ thân thời thối quả thức hại lá thời cây con kỳ cây kỳ làm lá thời kỳ cây con kỳ cây thời kỳ kỳ cây con (điểm 1-9) con quả cây con (điểm 1-9) con làm quả (%) (%) (%) (%) (%) (%) CT1 30,5 1 1,0 2,5 31,0 1 1,0 3,2 CT2 33,2 1 1,3 4,0 35,3 1 1,0 3,3 CT3 39,0 3 1,5 5,3 37,5 3 1,1 5,6 CT4 43,5 5 2,0 6,1 41,0 3 1,5 7,5 569
  8. Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của một số giống lạc ... B¶ng 8. ¶nh h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn c¸c yÕu tè cÊu thμnh n¨ng suÊt vμ n¨ng suÊt Công Số quả Tỷ lệ quả P 100 quả P 100 hạt NSLT NSTT Giống thức /cây(quả) chắc (%) (g) (g) (tạ/ha) (tạ/ha) CT1 17,33 86,55 145,30 59,70 50,26 35,90 CT2 16,66 84,63 144,00 57,06 60,52 43,23 L14 CT3 16,33 79,61 143,90 57,00 58,32 43,20 CT4 16,30 71,78 139,45 56,80 52,50 37,50 CT1 17,20 85,17 144,50 57,40 49,50 33,00 CT2 16,06 83,12 142,74 55,50 55,94 40, 96 MD7 CT3 16,00 80,62 142,50 55,56 54,00 40,00 CT4 15,97 69,69 139,70 52,90 49,42 35,30 CV% 6,9 4,6 C (sai khác giữa các công thức) 4,60 2,22 LSD0,05 G (sai khác giữa các giống) 6,55 3,13 Ghi chú: NSLT - Năng suất lý thuyết; NSTT - Năng suất thực thu MËt ®é trång 40 c©y/m2 cã sè qu¶/c©y, tû cøu ®Òu lμ d¹ng ®øng c©y t¸n gän, thuéc lo¹i lÖ qu¶ ch¾c, khèi l−îng 100 qu¶, khèi l−îng h×nh th©m canh trång dÇy kh«ng cã hiÖn 100 h¹t kh¸ vμ n¨ng suÊt thùc thu cao, thÓ t−îng lèp. hiÖn gièng L14 cã n¨ng suÊt lý thuyÕt ë mËt ®é trång 40 c©y/m2 ®¹t cao nhÊt lμ 60,52 4. KÕT LUËN t¹/ha vμ n¨ng suÊt thùc thu còng ®¹t cao MËt ®é cã ¶nh h−ëng tíi thêi gian sinh nhÊt 43,23 t¹/ha trong khi ®ã mËt ®é trång tr−ëng, chiÒu cao th©n chÝnh, kh¶ n¨ng ph©n 60 c©y/m2 cã n¨ng suÊt thùc thu thÊp nhÊt, cμnh. Thêi gian sinh tr−ëng cña c¶ 2 gièng chØ ®¹t 37,5 t¹/ha. T−¬ng tù gièng MD7 cã dμi nhÊt ë mËt ®é 30 c©y/m2 vμ ng¾n nhÊt ë n¨ng suÊt lý thuyÕt vμ n¨ng suÊt thùc thu mËt ®é 60 c©y/m2, chñ yÕu rót ng¾n thêi gian ®¹t cao nhÊt ë mËt ®é trång 40 c©y/m2 t−¬ng tõ ra hoa ®Õn chÝn. Kh¶ n¨ng ph©n cμnh øng lμ 55,9 t¹/ha vμ 49,426 t¹/ha (B¶ng 8). nhiÒu nhÊt ë mËt ®é 30 c©y/m2 vμ Ýt nhÊt ë Nh− vËy so víi mét sè kÕt qu¶ nghiªn mËt ®é 60 c©y/m2. cøu cña c¸c t¸c gi¶ tr−íc ë trªn vïng ®Êt MËt ®é ¶nh h−ëng tíi chØ sè diÖn tÝch l¸, kh¸c nhau nh− ®Êt c¸t biÓn Thanh Hãa, ®Êt c¸c c«ng thøc 2 vμ 3 t−¬ng øng víi mËt ®é 40 Th¸i Nguyªn vμ mét sè tØnh kh¸c, xu h−íng vμ 50 c©y/m2 cã chØ sè diÖn tÝch cao nhÊt vμ gieo th−a ch−a ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng n¨ng thÊp nhÊt lμ c«ng thøc 1 t−¬ng øng víi mËt suÊt cña gièng. Nghiªn cøu cña chóng t«i ®é 30 c©y/m2. tiÕn hμnh trong vô xu©n trªn vïng ®Êt phï MËt ®é cã ¶nh h−ëng tíi tÝch lòy chÊt kh« sa tèt cã n¨ng suÊt l¹c cao nhÊt cña miÒn trªn c©y, khèi l−îng chÊt kh« trªn c©y ®¹t B¾c thÊy r»ng, víi mËt ®é dÇy 40 c©y/m2 thÊp nhÊt ë mËt ®é 60 c©y/m2 vμ ®¹t cao nhÊt chÊp nhËn ®−îc ®· ph¸t huy ®−îc n¨ng suÊt ë mËt ®é 30 c©y/m2 ë c¶ 2 gièng L14 vμ MD7. cña quÇn thÓ tøc lμ t¨ng ®−îc sè c©y trªn MËt ®é thÝch hîp cho c¶ 2 gièng l¹c ®¬n vÞ diÖn tÝch, do ®ã lμ c¬ së cho n¨ng suÊt L14 vμ MD7 trong ®iÒu kiÖn vô xu©n trªn l¹c cao. MÆt kh¸c, c¸c gièng l¹c ®−îc nghiªn ®Êt ý Yªn - Nam §Þnh lμ 40 c©y/m2. ë mËt 570
  9. Vũ Đình Chính, Vũ Thị Thu Hiền ®é 40 c©y/m2 n¨ng suÊt thùc thu cña c¶ 2 nghiÖp ViÖt Nam, Nhμ xuÊt b¶n N«ng gièng ®¹t cao nhÊt t−¬ng øng lμ 43,23 t¹/ha nghiÖp tr. 43 - 45. vμ 40,96 t¹/ha. NguyÔn ThÞ Chinh (2005). Kü thuËt th©m §Ò nghÞ canh l¹c n¨ng suÊt cao, Nhμ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp, tr. 7 - 42. Trªn ®Êt huyÖn ý Yªn - Nam §Þnh TrÇn §×nh Long, D− Ngäc Thμnh (2006). ¶nh khuyÕn c¸o gieo trång víi mËt ®é 40 c©y/m2 cho c¸c gièng l¹c míi L14 vμ MD7 (t−¬ng h−ëng cña mËt ®é trång ®Õn sinh tr−ëng øng víi khèi l−îng l¹c qu¶ gièng 180 - 200 ph¸t triÓn l¹c L14 trong vô thu ®«ng ë kg/ha), cao h¬n so víi mËt ®é cña ng−êi d©n Th¸i Nguyªn. T¹p chÝ N«ng nghiÖp vμ Ph¸t ®ang trång 30 c©y/m2. triÓn n«ng th«n (14), Hμ Néi, tr. 66-68. Lª Ngäc T©n (2008). Nghiªn cøu kh¶ n¨ng sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña mét sè gièng vμ TμI LIÖU THAM KH¶O thêi vô gieo trång l¹c vô xu©n trªn ®Êt TrÇn ThÞ ¢n, §oμn ThÞ Thanh Nhμn (2004). chuyªn mμu thÞ x· Phó Thä, tØnh Phó X¸c ®Þnh mËt ®é thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn Thä, luËn ¸n th¹c sü N«ng nghiÖp, Tr−êng phñ nilon cho gièng l¹c L12 trªn ®Êt c¸t §¹i häc N«ng nghiÖp Hμ Néi. biÓn kh« h¹n Thanh Hãa trong vô xu©n Duan Shufen (1998). Groundnut in China - a vμ vô thu ®«ng. KÕt qu¶ nghiªn cøu khoa success story, Bankok, pp.10-15. Science häc quyÓn X ViÖn Khoa häc kü thuËt N«ng and technique, 1, pp. 33-34. 571
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2