intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bảo hiểm tiền gửi và vấn đề an toàn tín dụng "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

65
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bảo hiểm tiền gửi và vấn đề an toàn tín dụng Khi xác định hành vi cụ thể nào đó là hành vi pháp luật, hành vi đạo đức hay hành vi tôn giáo… cần phải dựa vào đặc điểm, tính chất của loại quy phạm xã hội điều chỉnh chúng. Khi xác định hành vi cụ thể nào đó là hành vi pháp luật, hành vi đạo đức hay hành vi tôn giáo… cần phải dựa vào đặc điểm, tính chất của loại quy phạm xã hội điều chỉnh chúng....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bảo hiểm tiền gửi và vấn đề an toàn tín dụng "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. §inh Dòng Sü * 1. C¸c ®Æc tr−ng cña ho¹t ®éng kinh ®éng kinh doanh tÝn dông l tÝnh liªn quan doanh tÝn dông lÉn nhau trong hÖ thèng tÝn dông v mèi Kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông l lo¹i h×nh quan hÖ cña c¸c ho¹t ®éng tÝn dông víi to n kinh doanh ®Æc thï trong nÒn kinh tÕ. TÝnh bé nÒn kinh tÕ. Sù th nh c«ng, tÝnh æn ®Þnh ®Æc thï cña lo¹i h×nh kinh doanh n y kh«ng hay sù thÊt b¹i, ®æ vì cña mét hay mét sè chØ ®¬n thuÇn v× sù ®Æc biÖt cña ®èi t−îng TCTD ®Òu cã t¸c ®éng ®Õn sù an to n cña c¶ kinh doanh l - tiÒn tÖ - lo¹i h ng ho¸ kh¸c hÖ thèng TCTD v còng t−¬ng tù, nã t¸c h¼n víi c¸c lo¹i h ng ho¸ th«ng th−êng cña ®éng tÝch cùc hay tiªu cùc ®Õn to n bé nÒn thÞ tr−êng nãi chung m cßn v× kinh doanh kinh tÕ. Thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi tÝn dông l kinh doanh “trªn sù kinh doanh hiÖn ®¹i ® cho chóng ta thÊy nh÷ng cuéc cña ng−êi kh¸c”. khñng ho¶ng kinh tÕ, t i chÝnh thÕ giíi hay Nãi nh− vËy kh«ng cã nghÜa l kinh khu vùc ®Òu Ýt nhiÒu cã liªn quan ®Õn c¸c doanh tÝn dông ho n to n phô thuéc v o ho¹t ®éng tÝn dông, tiÒn tÖ, thËm chÝ b¾t kh¸ch quan, v o kÕt qu¶ kinh doanh cña nguån tõ sù ®æ vì tÝn dông. ë ViÖt Nam, nh÷ng ng−êi vay vèn cña tæ chøc tÝn dông chóng ta ch−a thÓ quªn ®−îc bøc tranh kinh (TCTD) nh−ng ®Æc tr−ng hiÓn nhiªn v l tÕ ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kØ tr−íc víi sù thuéc tÝnh cña kinh doanh tÝn dông l phô ®æ vì h ng lo¹t cña hÖ thèng quü tÝn dông thuéc rÊt nhiÒu v o sù trung thùc v hiÖu qu¶ nh©n d©n, ® l m rèi ren thªm t×nh tr¹ng kinh doanh cña nh÷ng ng−êi vay vèn cña khñng ho¶ng v sa sót cña nÒn kinh tÕ lóc TCTD. Nh÷ng cè g¾ng mang tÝnh chñ quan bÊy giê. ChÝnh v× vËy, viÖc b¶o ®¶m an to n cña c¸c tæ chøc tÝn dông còng cã vai trß quan cho ho¹t ®éng kinh doanh cña hÖ thèng tÝn träng trong b¶o ®¶m an to n tÝn dông song râ dông ë mäi nÒn kinh tÕ l v« cïng quan r ng l nh÷ng nç lùc cña TCTD còng sÏ trë träng, trªn thùc tÕ nã ® v−ît ra ngo i sù tù nªn Ýt ý nghÜa nÕu rñi ro tÝn dông Ëp ®Õn tõ b¶o vÖ cña c¸c tæ chøc kinh doanh tÝn dông sù kh«ng trung thùc hay tõ sù thua lç, thËm v trë th nh mèi quan t©m chung cña mäi chÝ ph¸ s¶n cña nh÷ng ng−êi vay vèn. Do nh n−íc. Còng nh− vËy, ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò vËy, kinh doanh tÝn dông l lo¹i h×nh kinh an to n tÝn dông lu«n lu«n ®−îc coi l nhiÖm doanh cã nhiÒu rñi ro. vô rÊt quan träng trong c¸c ho¹t ®éng ng©n §Æc tr−ng kh¸c cña ho¹t ®éng kinh h ng c¶ trªn gãc ®é kinh doanh lÉn gãc ®é doanh tÝn dông l kinh doanh chñ yÕu b»ng qu¶n lÝ nh n−íc v b»ng nhiÒu biÖn ph¸p vèn cña ng−êi kh¸c, tøc l b»ng tiÒn huy kh¸c nhau v× môc tiªu an to n tÝn dông còng ®éng ®−îc m chóng ta vÉn th−êng nãi l ®i vay ®Ó cho vay. V ®Æc tr−ng n÷a cña ho¹t * V¨n phßng ChÝnh phñ 34 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi l an to n cña nÒn kinh tÕ. göi sÏ l m cho t©m lÝ cña ng−êi göi tiÒn 2. C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an to n tÝn kh«ng bÞ hoang mang, mÊt lßng tin v ng−êi dông ta sÏ kh«ng nghÜ ®Õn viÖc ph¶i véi v rót tiÒn §Ó b¶o ®¶m an to n tÝn dông, Nh n−íc tõ c¸c ng©n h ng kh¸c, ®iÒu ®ã tr¸nh ®ù¬c sù còng nh− c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i t×m kiÕm ®æ vì mang tÝnh d©y chuyÒn cã thÓ x¶y ra v ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau, ®èi víi hÖ thèng ng©n h ng, TCTD. Do vËy, chóng t«i t¹m xÕp chóng th nh hai nhãm l b¶o hiÓm tiÒn göi kh«ng chØ dõng l¹i ë môc c¸c biÖn ph¸p ph¸p lÝ v c¸c biÖn ph¸p tæ tiªu b¶o vÖ quyÒn lîi trùc tiÕp cña ng−êi göi chøc. Ngo i ra, còng cã thÓ kÓ ®Õn lo¹i biÖn tiÒn ë ng©n h ng, TCTD bÞ ph¸ s¶n m cßn l ph¸p n÷a l c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô cña c¸c mét trong c¸c c«ng cô ®Ó b¶o ®¶m an to n TCTD. tÝn dông, h¹n chÕ rñi ro v tr¸nh ®−îc sù ®æ C¸c biÖn ph¸p ph¸p lÝ ®−îc thÓ hiÖn chñ vì cã tÝnh d©y chuyÒn cña hÖ thèng tÝn dông. yÕu ë nh÷ng quy ®Þnh trong c¸c ®¹o luËt vÒ Môc tiªu tæng qu¸t cña b¶o hiÓm tiÒn göi ng©n h ng v c¸c tæ chøc tÝn dông, vÝ dô nh− chÝnh l sù æn ®Þnh cña c¶ hÖ thèng t i chÝnh. c¸c quy ®Þnh vÒ møc vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c 4. M« h×nh n o cho b¶o hiÓm tiÒn göi tæ chøc tÝn dông; vÒ dù tr÷ b¾t buéc; lËp dù Theo quan ®iÓm vÒ tÝnh dÔ bÞ tæn th−¬ng phßng rñi ro; quy ®Þnh vÒ c¸c h¹n chÕ tÝn cña lo¹i h×nh kinh doanh tÝn dông, ng y nay dông; vÒ giíi h¹n cho vay, b¶o l nh; giíi h¹n c¸c chÝnh phñ ®Òu nhËn thøc ®−îc r»ng sù ®æ gãp vèn, mua cæ phÇn; c¸c biÖn ph¸p b¶o vì cña mét ng©n h ng nÕu ®−îc xö lÝ mét ®¶m tiÒn vay... c¸ch thiÕu kinh nghiÖm v kh«ng ®óng ®¾n C¸c biÖn ph¸p tæ chøc nh− qu¶n lÝ nh rÊt cã thÓ kÐo theo sù sôp ®æ cña c¸c ng©n n−íc ®èi víi sù h×nh th nh v ho¹t ®éng cña h ng kh¸c, thËm chÝ l c¶ hÖ thèng tÝn dông. c¸c tæ chøc tÝn dông; th nh lËp c¸c tæ chøc Do vËy, v o nh÷ng n¨m 80 v ®Çu nh÷ng b¶o hiÓm, b¶o to n tiÒn göi. Trong ph¹m vi n¨m 90 cña thÕ kØ tr−íc, víi c¸c cuéc khñng b i viÕt n y chóng t«i xin ®−îc ®Ò cËp lo¹i ho¶ng t i chÝnh, tiÒn tÖ ng y c ng gia t¨ng, h×nh tæ chøc - lo¹i ho¹t ®éng cã liªn quan nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ® th nh lËp c¸c ®Õn an to n cña hÖ thèng tÝn dông ng©n tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi, ®Æc biÖt l c¸c nÒn h ng, ®ã l b¶o hiÓm tiÒn göi. kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi ë §«ng ¢u, hä ® 3. B¶o hiÓm tiÒn göi nh»m môc ®Ých g× ®Æt ra nhiÒu c©u hái v muèn ®−îc cã nh÷ng B¶o hiÓm tiÒn göi tr−íc hÕt l v× môc tiªu ý kiÕn t− vÊn tõ Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF) v b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng−êi göi tiÒn. Khi cã Ng©n h ng thÕ giíi (WB) ®Ó t×m ra m« h×nh ng©n h ng hay TCTD n o ®ã bÞ ph¸ s¶n, nÕu b¶o hiÓm tiÒn göi phï hîp. ng©n h ng ®ã tham gia v o c¬ chÕ b¶o hiÓm Theo t i liÖu chuyªn kh¶o ®−îc ph¸t tiÒn göi hoÆc ®−îc chÝnh phñ tuyªn bè chi tr¶ h nh bëi Quü tiÒn tÖ quèc tÕ víi tiªu ®Ò “B¶o b¶o hiÓm tiÒn göi th× nh÷ng ng−êi göi tiÒn t¹i hiÓm tiÒn göi - thùc tÕ v nh÷ng ®Þnh chÕ phï ng©n h ng ph¸ s¶n ®ã cã c¬ héi ®−îc tr¶ mét hîp”(1) cña t¸c gi¶ Gillian Garcia, tÝnh ®Õn phÇn hay to n bé sè tiÒn göi cña m×nh. Tuy n¨m 2000 trªn thÕ giíi ® cã 72 n−íc th nh nhiªn, ®iÒu quan träng h¬n l b¶o hiÓm tiÒn lËp tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi. Tuy nhiªn, ®©y T¹p chÝ luËt häc - 35
  3. nghiªn cøu - trao ®æi chØ l con sè thèng kª vÒ c¸c n−íc m chÝnh sÏ ®−îc tr¶ bao nhiªu ®Ó cã thÓ ph©n t¸n rñi phñ ®i theo m« h×nh c«ng khai tuyªn bè ro tiÒn göi. Do vËy, m« h×nh cã tæ chøc b¶o thanh to¸n b¶o hiÓm tiÒn göi. Cßn cã tíi 50 hiÓm tiÒn göi hiÖn h÷u sÏ t¹o ®−îc niÒm tin n−íc kh¸c tuy kh«ng th nh lËp tæ chøc b¶o cao h¬n cña d©n chóng ®èi víi c¸c ng©n hiÓm tiÒn göi nh−ng thùc tÕ chÝnh phñ ®Òu cã h ng. tr¶ b¶o hiÓm tiÒn göi cho d©n chóng khi cã M« h×nh b¶o vÖ ngÇm th−êng kh«ng ng©n h ng hay TCTD n o ®ã bÞ ph¸ s¶n. ®−îc x¸c ®Þnh tr−íc vÒ mÆt ph¸p lÝ m phô Thùc chÊt, c¸c tr−êng hîp n y ® t¹o ra “c¬ thuéc v o c¸c quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ chÕ b¶o vÖ ngÇm”. trong tõng tr−êng hîp cô thÓ. Tuú v o tõng Cã thÓ nãi, trªn thÕ giíi hiÖn nay cã hai t×nh huèng, chÝnh phñ cã thÓ trùc tiÕp bá tiÒn m« h×nh b¶o hiÓm tiÒn göi l m« h×nh c«ng ra ®Ó tr¶ b¶o hiÓm cho ng−êi göi tiÒn nh−ng khai chÝnh thøc b»ng viÖc th nh lËp tæ chøc còng cã thÓ th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi v m« h×nh “b¶o vÖ ngÇm v t i chÝnh kh¸c nh− c¬ cÊu l¹i ng©n h ng ®èi víi tiÒn göi” nh− nãi ë trªn. Ngo i ra, cã nguy c¬ ®ãng cöa b»ng c¸ch s¸p nhËp víi còng cã nh÷ng n−íc, chÝnh phñ gi÷ th¸i ®é c¸c ng©n h ng m¹nh; ®Çu t− thªm vèn ®Ó c¬ mËp mê trong viÖc tr¶ b¶o hiÓm tiÒn göi cho cÊu l¹i hoÆc cã thÓ mua l¹i c¸c kho¶n nî cña d©n chóng; cã n−íc th× thay v× tr¶ b¶o hiÓm ng©n h ng... Nãi chung, m« h×nh b¶o l nh tiÒn göi, nh n−íc thùc hiÖn nh÷ng −u tiªn ngÇm lu«n lu«n bÞ ®éng tr−íc tÝnh thiÕu kÕ ph¸p lÝ cho yªu cÇu tr¶ tiÒn cña nh÷ng ng−êi ho¹ch v ®Æc biÖt l søc Ðp vÒ t i chÝnh, v× göi tiÒn so víi nh÷ng ng−êi kh¸c trong qu¸ nguån vèn ®Ó tr¶ b¶o hiÓm th−êng kh«ng tr×nh thanh lÝ t i s¶n cña ng©n h ng ph¸ s¶n ®−îc lËp kÕ ho¹ch tr−íc; hoÆc trong khi nh− ë Hång K«ng; còng cã n−íc ho n to n chÝnh phñ ph¶i g¸nh v¸c qu¸ nÆng nÒ th× c¸c tõ chèi b¶o hiÓm tiÒn göi nh− New Zealand. ng©n h ng l¹i gÇn nh− ®øng ngo i sù ®ãng C¸c n−íc theo m« h×nh th nh lËp tæ chøc gãp vÒ t i chÝnh. V ®iÒu quan träng h¬n l b¶o hiÓm tiÒn göi th−êng ph¸p lÝ ho¸ vÊn ®Ò m«i tr−êng t i chÝnh, tÝn dông kh«ng t¹o b¶o hiÓm tiÒn göi th«ng qua c¸c v¨n b¶n ®−îc lßng tin ®èi víi d©n chóng. Trªn thùc ph¸p luËt, trong ®ã quy ®Þnh râ vÒ tæ chøc v tÕ, m« h×nh th nh lËp tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn c¬ chÕ ho¹t ®éng cña tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi víi c¬ chÕ tr¶ tiÒn b¶o hiÓm râ r ng vÉn göi; vÒ tr−êng hîp n o th× ph¶i tr¶ b¶o hiÓm ®−îc sö dông nhiÒu h¬n. tiÒn göi; vÒ c¸c nghÜa vô cña c¸c TCTD ph¶i 5. ChÝnh phñ hay t− nh©n l m b¶o tham gia b¶o hiÓm tiÒn göi v møc phÝ ph¶i hiÓm tiÒn göi? ®ãng; vÒ møc tiÒn b¶o hiÓm ®−îc tr¶ v vÒ Nh− ® ph©n tÝch ë phÇn trªn, b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn cña ng−êi göi tiÒn ®−îc tr¶ tiÒn b¶o an to n cho c¶ hÖ thèng ng©n h ng tÝn dông hiÓm... M« h×nh n y cã lîi thÕ l mäi ho¹t kh«ng chØ l ho¹t ®éng cña riªng ng nh ng©n ®éng còng nh− c¬ chÕ b¶o hiÓm ®−îc trë nªn h ng m cßn l sù quan t©m cña mäi nh râ r ng h¬n, ng−êi göi tiÒn còng biÕt ®−îc n−íc. Tuy nhiªn, c¸c c«ng ti b¶o hiÓm t− khi gÆp rñi ro (TCTD bÞ ph¸ s¶n) m×nh sÏ nh©n, chÝnh phñ hay hiÖp héi cña c¸c nh ®−îc tr¶ b¶o hiÓm, thËm chÝ cßn biÕt râ l hä kinh doanh ng©n h ng l m b¶o hiÓm tiÒn göi 36 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi th× cßn phô thuéc v o nhiÒu yÕu tè nh− tr×nh dông. Ch¼ng h¹n nh− ë CHLB §øc, Quü b¶o ®é ph¸t triÓn, t×nh h×nh t i chÝnh cña nÒn to n tiÒn göi cña HiÖp héi c¸c ng©n h ng kinh tÕ ®Êt n−íc; kh¶ n¨ng t i chÝnh v sù §øc cã sè vèn rÊt lín, møc tr¶ b¶o hiÓm tõ nhËn thøc, møc ®é quan t©m cña chÝnh phñ; quü n y ®−îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c båi kh¶ n¨ng tù b¶o hiÓm cña c¸c ng©n h ng th−êng to n bé. (th«ng qua tæ chøc hiÖp héi)...Tuy nhiªn, dï ViÖc cam kÕt tr¶ mét phÇn hay to n bé chÝnh phñ hay c«ng ti b¶o hiÓm t− nh©n thùc kh«ng chØ ®¬n thuÇn phô thuéc v o kh¶ n¨ng hiÖn b¶o hiÓm tiÒn göi th× vÊn ®Ò ph¸p lÝ gÇn t i chÝnh cña ng©n h ng hay chÝnh phñ m nh− cã tÝnh b¾t buéc l luËt ph¸p ph¶i quy ®«i khi c¬ chÕ n y cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®Þnh r ng buéc c¸c ng©n h ng cã nghÜa vô ®Õn c¸c hÖ qu¶ kinh tÕ, t i chÝnh nhÊt ®Þnh. ph¶i tham gia b¶o hiÓm tiÒn göi b¾t buéc. Cã nh÷ng tæ chøc b¶o hiÓm cam kÕt båi Trªn thùc tÕ, h×nh thøc b¶o hiÓm t− nh©n th−êng to n bé cho ng−êi göi tiÒn v do vËy h×nh nh− Ýt kh¶ thi h¬n v× kh¶ n¨ng t i chÝnh ng−êi göi tiÒn sÏ kh«ng cßn quan t©m ®Õn cã h¹n cña c¸c c«ng ti b¶o hiÓm t− nh©n. viÖc hä ph¶i lùa chän ng©n h ng lín, l m ¨n Trong khi nh÷ng rñi ro cña ng nh ng©n h ng cã uy tÝn ®Ó göi tiÒn m hä sÏ t×m ®Õn ng©n th−êng l rÊt lín, thËm chÝ l nh÷ng rñi ro h ng n o tr¶ l i suÊt cao nhÊt. KÕt qu¶ l cã mang tÝnh hÖ thèng th× c¸c nh b¶o hiÓm t− nh÷ng ng©n h ng thùc sù rÊt yÕu kÐm nh−ng nh©n th−êng Ýt khi chÊp nhËn hoÆc tho¸i th¸c th«ng qua l i suÊt tiÒn göi cao, rÊt cã thÓ sÏ tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm cña m×nh khi cã nh÷ng thu hót ®−îc nhiÒu tiÒn göi. §ã chÝnh l lÝ do rñi ro qu¸ lín x¶y ra. Do vËy, m« h×nh chÝnh ®Ó nhiÒu n−íc tõ chèi båi th−êng 100% cho phñ l m b¶o hiÓm tiÒn göi l thùc tÕ h¬n, víi ng−êi göi tiÒn. kh¶ n¨ng t i chÝnh cña chÝnh phñ v víi uy C¬ chÕ tr¶ b¶o hiÓm mét phÇn th−êng tÝn cña tæ chøc c«ng quyÒn, ch¾c ch¾n sÏ ®−îc ¸p dông ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, hÖ ®em l¹i niÒm tin lín h¬n ®èi víi c¸c ng©n thèng tÝn dông ng©n h ng ch−a lín m¹nh, h ng v c¶ d©n chóng göi tiÒn nãi chung. ho¹t ®éng b¶o hiÓm còng ch−a thùc sù ph¸t Còng cã nh÷ng n−íc kÕt hîp c¶ hai m« h×nh, triÓn. C¬ chÕ n y mét mÆt gi¶m bít g¸nh nh n−íc v t− nh©n hoÆc hiÖp héi cña c¸c nÆng cho c¸c ng©n h ng, tæ chøc b¶o hiÓm v nh kinh doanh ng©n h ng cïng l m b¶o c¶ chÝnh phñ, mÆt kh¸c còng l ®Ó san sÎ bít hiÓm tiÒn göi. mét phÇn rñi ro cho c¶ phÝa nh÷ng ng−êi göi 6. Møc chi tr¶ b¶o hiÓm tiÒn. ViÖc tr¶ b¶o hiÓm mét phÇn cßn l Trong c¸c m« h×nh b¶o hiÓm tiÒn göi nãi ph−¬ng s¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ng−êi göi trªn cã nh÷ng n−íc cam kÕt tr¶ b¶o hiÓm tiÒn ph©n t¸n rñi ro cña m×nh ë nh÷ng ng©n to n bé (100%) ®èi víi tiÒn göi nh−ng còng h ng kh¸c nhau v nh− vËy, ®é an to n v cã nhiÒu n−íc chØ cam kÕt tr¶ mét phÇn. ë tÝnh bÒn v÷ng cña hÖ thèng ng©n h ng h×nh nh÷ng n−íc ph¸t triÓn, n¬i cã hÖ thèng ng©n nh− sÏ cao h¬n. h ng t−¬ng ®èi hïng m¹nh, ho¹t ®éng b¶o 7. M« h×nh v c¬ chÕ b¶o hiÓm tiÒn göi hiÓm ® cã truyÒn thèng v ®i v o æn ®Þnh ë ViÖt Nam th× c¬ chÕ båi th−êng to n bé th−êng ®−îc ¸p V o ®Çu nh÷ng n¨m 90, sau sù ®æ vì cña T¹p chÝ luËt häc - 37
  5. nghiªn cøu - trao ®æi hÖ thèng quü tÝn dông nh©n d©n, Nh n−íc Sau thêi gian nghiªn cøu, m« h×nh b¶o còng nh− ng nh ng©n h ng ® nghÜ ®Õn viÖc hiÓm tiÒn göi ® ®−îc h×nh th nh theo NghÞ thiÕt lËp m« h×nh b¶o hiÓm tiÒn göi nh»m ®Þnh sè 89/1999/N§-CP ng y 1/9/1999, ®Õn b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng−êi göi tiÒn v b¶o ng y 9/11/1999 Thñ t−íng ChÝnh phñ ® kÝ ®¶m an to n cho hÖ thèng ng©n h ng v c¸c QuyÕt ®Þnh sè 218/1999/Q§-TTg th nh lËp TCTD. ý t−ëng n y ban ®Çu ®−îc h×nh th nh tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi víi tªn gäi “B¶o mét c¸ch chËm ch¹p do nh÷ng h¹n chÕ vÒ hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam”. mÆt nhËn thøc nãi chung còng nh− nh÷ng B¶o hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam l tæ chøc khã kh¨n vÒ mÆt t i chÝnh tõ phÝa Nh n−íc. t i chÝnh cña Nh n−íc, cã t− c¸ch ph¸p ViÖc nghiªn cøu t×m ra m« h×nh b¶o hiÓm nh©n, ®−îc ng©n s¸ch nh n−íc cÊp vèn ®iÒu tiÒn göi ë ViÖt Nam chØ thùc sù ®−îc nghiªn lÖ l 1000 tØ ®ång, ho¹t ®éng kh«ng v× môc cøu mét c¸ch nghiªm tóc tõ n¨m 1997 khi tiªu lîi nhuËn, ®−îc miÔn c¸c kho¶n thuÕ Ng©n h ng nh n−íc ViÖt Nam ®−îc giao nh−ng ph¶i b¶o ®¶m an to n vèn v tù bï ®¾p nhiÖm vô nghiªn cøu x©y dùng ®Ò ¸n vÒ b¶o chi phÝ. Chóng t«i cho r»ng ë ViÖt Nam hiÖn hiÓm tiÒn göi. §Æc biÖt l tõ khi Quèc héi nay, viÖc th nh lËp m« h×nh tæ chøc b¶o th«ng qua hai ®¹o luËt quan träng trong lÜnh hiÓm tiÒn göi thuéc së h÷u nh n−íc l phï vùc ng©n h ng v o th¸ng 12/1997, ®ã l LuËt hîp. Trong ®iÒu kiÖn hÖ thèng ng©n h ng, tæ ng©n h ng nh n−íc ViÖt Nam v LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ch−a thùc sù lín m¹nh v cßn chøc tÝn dông. nhiÒu rñi ro; ho¹t ®éng b¶o hiÓm th−¬ng m¹i T¹i §iÒu 17 LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ® trong lÜnh vùc dÞch vô t i chÝnh, ng©n h ng quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc tÝn gÇn nh− cßn bá ngá; vai trß cña hiÖp héi dông l ph¶i b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng−êi göi ng©n h ng ch−a thùc sù ®ñ m¹nh ®Ó ®øng ra tiÒn, th«ng qua viÖc tæ chøc tÝn dông ph¶i liªn kÕt c¸c ng©n h ng trong c¬ chÕ tù b¶o tham gia tæ chøc b¶o to n hoÆc b¶o hiÓm tiÒn vÖ; lßng tin cña ng−êi d©n v o hÖ thèng ng©n göi. Tuy nhiªn, cho ®Õn thêi ®iÓm ®ã chóng h ng tÝn dông ch−a cao th× Nh n−íc ph¶i ta vÉn cßn ch−a x¸c ®Þnh ®−îc m« h×nh b¶o ®øng ra th nh lËp tæ chøc b¶o hiÓm tiÒn göi hiÓm tiÒn göi phï hîp cho ViÖt Nam. NhiÒu cña Nh n−íc ®Ó chi tr¶ cho ng−êi d©n l m« ý kiÕn ® ®−îc ®Ò xuÊt, trong ®ã næi lªn hai h×nh hîp lÝ. Kinh nghiÖm cña nhiÒu n−íc quan ®iÓm chÝnh l : Th nh lËp tæ chøc b¶o trªn thÕ giíi, nhÊt l c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn hiÓm tiÒn göi cña Nh n−íc, quan ®iÓm ë khu vùc §«ng Nam ¸ còng l m nh− vËy. kh¸c th× cho r»ng nªn th«ng qua HiÖp héi Theo NghÞ ®Þnh sè 89 vÒ b¶o hiÓm tiÒn ng©n h ng ®Ó th nh lËp tæ chøc b¶o to n göi nãi trªn, c¸c tæ chøc tÝn dông v tæ chøc tiÒn göi theo m« h×nh cña CHLB §øc. Tuy kh¸c kh«ng ph¶i l tæ chøc tÝn dông nh−ng nhiªn, c¸c chuyªn gia cña Ng©n h ng ph¸t ®−îc phÐp thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng ng©n triÓn ch©u ¸ (ADB) th× khuyªn r»ng ViÖt h ng v cã nhËn tiÒn göi cña c¸ nh©n th× b¾t Nam nªn ®i theo m« h×nh tæ chøc b¶o hiÓm buéc ph¶i tham gia b¶o hiÓm tiÒn göi. Møc tiÒn göi cña Nh n−íc. phÝ b¶o hiÓm m c¸c tæ chøc n y ph¶i ®ãng 38 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi cho b¶o hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam l 0,15%/n¨m ng−êi göi tiÒn kh«ng göi nhiÒu h¬n 30 triÖu tÝnh trªn sè d− tiÒn göi b×nh qu©n cña c¸c c¸ ®ång ë mét TCTD. Nh− vËy, nÕu cã rñi ro nh©n t¹i tæ chøc tham gia b¶o hiÓm tiÒn göi x¶y ra hä lu«n ®−îc b¶o ®¶m theo c¬ chÕ tr¶ v ®−îc h¹ch to¸n kho¶n phÝ n y v o chi phÝ b¶o hiÓm to n bé. XÐt vÒ mÆt vÜ m«, c¬ chÕ ho¹t ®éng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c tæ n y ® t¹o ra sù tù ph©n t¸n rñi ro c¸c kho¶n chøc tÝn dông chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña tiÒn göi cña d©n c− còng nh− rñi ro cña c¶ hÖ b¶o hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam vÒ viÖc chÊp thèng ng©n h ng tÝn dông. h nh c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o hiÓm v vÒ an to n Sau khi tr¶ b¶o hiÓm, sè tiÒn göi v−ît ho¹t ®éng. §æi l¹i, tæ chøc tÝn dông ®−îc hç qu¸ møc tèi ®a ®−îc chi tr¶ sÏ ®−îc tr¶ cho trî tõ phÝa b¶o hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam trong ng−êi göi tiÒn víi t− c¸ch l c¸c chñ nî theo c¸c tr−êng hîp gÆp khã kh¨n trong thanh c¸c quy ®Þnh cña LuËt ph¸ s¶n. Cßn ®èi víi to¸n v nÕu bÞ ph¸ s¶n th× ®−îc b¶o hiÓm tiÒn b¶o hiÓm tiÒn göi ViÖt Nam, sau khi ® chi göi ViÖt Nam ®øng ra tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho tr¶ b¶o hiÓm th× trë th nh chñ nî cña TCTD ng−êi göi tiÒn. ®èi víi sè tiÒn m b¶o hiÓm tiÒn göi ® chi - §èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm l tiÒn göi tr¶ cho ng−êi göi tiÒn. B¶o hiÓm tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam cña c¸ nh©n t¹i tæ chøc ViÖt Nam ®−îc quyÒn tham gia qu¸ tr×nh tÝn dông. qu¶n lÝ v thanh lÝ t i s¶n cña TCTD bÞ ph¸ Khi TCTD bÞ ph¸ s¶n th× b¶o hiÓm tiÒn s¶n ®Ó thu håi nî theo c¸c quy ®Þnh cña göi ViÖt Nam cã tr¸ch nhiÖm chi tr¶ b¶o LuËt ph¸ s¶n. hiÓm tiÒn göi cho ng−êi göi tiÒn t¹i TCTD. Tuy nhiªn, tr¶ b¶o hiÓm tiÒn göi khi VÒ møc chi tr¶, §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 89 TCTD bÞ ph¸ s¶n chØ l gi¶i ph¸p cuèi cïng quy ®Þnh: Sè tiÒn b¶o hiÓm ®−îc tr¶ cho tÊt nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng−êi göi tiÒn. c¶ c¸c kho¶n tiÒn göi (gåm c¶ gèc v l i) cña CÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng víi sù tham gia mçi c¸ nh©n t¹i mét tæ chøc tÝn dông, tèi ®a b¶o hiÓm tiÒn göi, c¸c tæ chøc tÝn dông sÏ cã l 30 triÖu ®ång ViÖt Nam. Nh− vËy, c¬ chÕ lîi thÕ h¬n nhiÒu trong huy ®éng vèn tõ tiÒn tr¶ b¶o hiÓm tiÒn göi cña ViÖt Nam l theo göi v tÝnh an to n tÝn dông, an to n hÖ thèng c¬ chÕ tr¶ mét phÇn m kh«ng ph¶i l to n ®−îc n©ng lªn rÊt nhiÒu, ®ã thùc sù l c¸i lîi bé. Tuy nhiªn, c¬ chÕ tr¶ mét phÇn còng cã kh«ng nh×n râ ®−îc cña b¶o hiÓm tiÒn göi nhiÒu kiÓu, cã n−íc quy ®Þnh b»ng tØ lÖ % ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông. Nh− vËy, môc trªn tæng sè c¸c kho¶n tiÒn göi cña mçi c¸ tiªu cña b¶o hiÓm tiÒn göi kh«ng chØ dõng l¹i nh©n ë mét TCTD, ®iÒu ®ã l m cho ng−êi ë viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng−êi göi tiÒn göi tiÒn vÉn kh«ng yªn t©m. C¬ chÕ tr¶ tèi ®a m xa h¬n n÷a, nã chÝnh l sîi d©y b¶o hiÓm v« h×nh, b¶o ®¶m an to n cho c¶ hÖ thèng b»ng sè tiÒn tuyÖt ®èi nh− ë n−íc ta l c¬ chÕ ng©n h ng tÝn dông./. cã nhiÒu −u viÖt, v× theo c¬ chÕ n y, ng−êi göi tiÒn sÏ kh«ng bao giê ®em to n bé tiÒn (1). Gillian Garcia: B¶o hiÓm tiÒn göi – thùc tÕ v cña m×nh göi ë mét ng©n h ng. Nãi cô thÓ nh÷ng ®Þnh chÕ phï hîp. Quü tiÒn tÖ Quèc tÕ, h¬n, hiÖn t¹i ë ViÖt Nam, ®Ó ch¾c ¨n nhÊt th× Washington DC 2000. T¹p chÝ luËt häc - 39
  7. nghiªn cøu - trao ®æi 40 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2