intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo : Biến đổi cấu trúc hình thái và hóa học của gan chuột cống trắng nhiễm độc cấp thuốc trừ sâu Bassa

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

74
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thuốc bảo vê thực vật (TBVTV- pesticide) ngày càng được sử dụng rộng rãi trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Nước ta là nước nhiệt đới, khí hậu nóng ẩm rất thuận lợi cho sâu bệnh phát triển, nên việc sử dụng thuốc BVTV càng cần thiết để đảm bảo năng suất cây trồng [3],[13],[19]. Việc sử dụng thuốc BVTV nói chung và thuốc trừ sâu nói riêng rất rộng rãi. Mặc dù các cấp quản lý nhà nước đã có những quy định nhưng vì không được quản lý chặt chẽ, cùng với việc bảo quản tùy tiện,...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo : Biến đổi cấu trúc hình thái và hóa học của gan chuột cống trắng nhiễm độc cấp thuốc trừ sâu Bassa

  1. TCNCYH 27 (1) - 2004 BiÕn ®æi cÊu tróc h×nh th¸i vµ ho¸ häc cña gan chuét cèng tr¾ng nhiÔm ®éc cÊp thuèc trõ s©u Bassa NguyÔn ThÞ B×nh, Bïi Thanh Thuû §¹i häc Y Hµ Néi G©y nhiÔm ®éc cÊp thuèc trõ s©u Bassa cho chuét cèng tr¾ng víi liÒu 205 mg/kg c©n nÆng (1/2 LD50). Theo dâi biÕn ®æi cÊu tróc h×nh th¸i vµ ho¸ häc cña gan ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau sau nhiÔm ®éc, nhËn thÊy: • Nh÷ng thay ®æi trong gan x¶y ra rÊt râ rÖt trong 3 ngµy ®Çu sau nhiÔm ®éc cÊp Bassa víi c¸c biÓu hiÖn: Rèi lo¹n tuÇn hoµn m¸u trong gan, tho¸i ho¸ mì bµo t−¬ng tÕ bµo gan, gi¶m sè l−îng tÕ bµo gan 2 nh©n, gi¶m l−îng glycogen vµ t¨ng l−îng lipid trong bµo t−¬ng tÕ bµo gan, l−îng ADN trong nh©n tÕ bµo gan kh«ng thay ®æi. • Sau ngµy thø 3, c¸c tæn th−¬ng håi phôc nhanh chãng vÒ c¶ cÊu tróc h×nh th¸i vµ ho¸ häc. i. §Æt vÊn ®Ò cña thuèc BVTV tíi cÊu tróc, chøc n¨ng Sù gia t¨ng sö dông c¸c thuèc b¶o vÖ cña gan [1, 2, 3, 7]. thùc vËt (BVTV), viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n §Ó gãp phÇn nghiªn cøu ¶nh h−ëng kh«ng ®−îc chÆt chÏ, sù thiÕu hiÓu biÕt cña thuèc BVTV ®Õn vËt nu«i, c©y trång vµ cña ng−êi sö dông, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ngé con ng−êi, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®éc vµ tö vong do ngé ®éc thuèc BVTV ®Ò tµi nµy. t¨ng cao [4, 5]. Môc tiªu cña ®Ò tµi nh»m: Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do chÝnh s¸ch më • Theo dâi nh÷ng biÕn ®æi cÊu tróc h×nh cöa kinh tÕ, nhiÒu lo¹i thuèc BVTV å ¹t th¸i vµ ho¸ häc cña gan chuét sau nhiÔm ®−îc nhËp vµo ViÖt Nam, nh−ng qua ®éc cÊp thuèc trõ s©u Bassa. nghiªn cøu cña c¸c nhµ khoa häc trong • §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¸i t¹o håi phôc n−íc, mét sè thuèc BVTV nh−: DDT, cña gan sau nhiÔm ®éc cÊp thuèc trõ s©u Monitor, Wofatox... ®· bÞ cÊm hoÆc h¹n Bassa. chÕ sö dông. ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p Bassa-mét thuèc trõ s©u nhãm nghiªn cøu Carbamat ®−îc n«ng d©n dïng diÖt rÇy 1. §èi t−îng: n©u, rÇy xanh... HiÖn c¶ n−íc cã tíi 14 41 chuét cèng tr¾ng ®ùc, 2-2,5 th¸ng c«ng ty ®¨ng ký nhËp Bassa víi nhiÒu tªn tuæi khi b¾t ®Çu thÝ nghiÖm, träng l−îng th−¬ng phÈm kh¸c nhau. ViÖc kiÓm so¸t 130-150g/con, ®−îc nu«i trong ®iÒu kiÖn sè l−îng nhËp khÈu vµ sö dông trong n«ng phßng thÝ nghiÖm. nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. Gan lµ c¬ quan chuyÓn ho¸ vµ khö ®éc, nhiÒu nghiªn cøu ®· cho thÊy ¶nh h−ëng 23
  2. TCNCYH 27 (1) - 2004 2. VËt liÖu: iii. KÕt qu¶ Bassa 50EC cña h·ng Novatis pha 1. Thay ®æi cÊu tróc h×nh th¸i cña trong dÇu h−íng d−¬ng thµnh dung dÞch gan chuét cèng tr¾ng. 13,7mg/ml. - Gan chuét l« b×nh th−êng vµ gan 3. Ph−¬ng ph¸p: chuét l« uèng dÇu h−íng d−¬ng: ranh giíi c¸c tiÓu thuú kh«ng râ rµng. C¸c mao 3.1. Ph©n l« thÝ nghiÖm: m¹ch nan hoa cã lßng râ thµnh lîp bëi tÕ • L« 1: 5 chuét b×nh th−êng bµo néi m« vµ tÕ bµo Kupffer. C¸c tÕ bµo • L« 2: 18 chuét, mçi chuét ®−îc uèng gan t¹o thµnh bÌ Remak. C¸c tÕ bµo gan qua sonde d¹ dµy 1 lÇn dÇu h−íng d−¬ng: h×nh ®a diÖn, cã 1-2 nh©n trßn, bµo t−¬ng 1,5ml/100g c©n nÆng. mÞn mµng chøa nh÷ng h¹t −a base. M« • L« 3: 18 chuét, mçi chuét uèng 1 lÇn liªn kÕt ë kho¶ng cöa Ýt, chøa èng mËt, dung dÞch dÇu Bassa liÒu 205mg/kg c©n ®éng m¹ch gan vµ tÜnh m¹ch cöa. nÆng (1/2LD 50). C¸c chuét l« 2, l« 3 ®−îc - Gan chuét uèng Bassa liÒu 205 mg/kg chia nhãm nhá (3 chuét/nhãm) theo mèc c©n nÆng: thêi gian 30 phót, 1, 3, 7, 15 vµ 30 ngµy • 30 phót sau uèng Bassa: ë møc ®é sau uèng dÇu hoÆc Bassa. LÊy mÉu gan vi thÓ, trong gan ch−a thÊy cã biÕn ®æi. lµm tiªu b¶n ngay sau khi giÕt chuét. 3.2. C¸c kü thuËt vµ chØ tiªu nghiªn cøu. • Mét ngµy sau uèng Bassa: tuÇn hoµn m¸u trong gan bÞ rèi lo¹n: c¸c tÜnh • Thêi gian giÕt chuét: 8-9h s¸ng. m¹ch cöa vµ tÜnh m¹ch trung t©m tiÓu thuú •MÉu gan cè ®Þnh b»ng dung dÞch gi·n réng vµ ø ®Çy m¸u. C¸c tÕ bµo gan ë Carnoy, ®óc nÕn, c¾t l¸t 5-7µm. vïng gi÷a vµ ngo¹i vi tiÓu thïy bµo t−¬ng bÞ tho¸i ho¸ hèc, nh©n tÕ bµo b×nh th−êng. • LÊy 3 tiªu b¶n/mÉu gan, nhuém Kho¶ng cöa cã nh÷ng ®¸m tÕ bµo trßn (HE) ®Ó quan s¸t, nhËn xÐt sù biÕn ®æi cÊu th©m nhiÔm. tróc vi thÓ, x¸c ®Þnh chØ sè gi¸n ph©n, sè l−îng tÕ bµo gan 2 nh©n. • Ba ngµy sau uèng Bassa: gan bÞ tæn th−¬ng rÊt nÆng nÒ, xung huyÕt d÷ déi • LÊy 3 tiªu b¶n/mÉu ®Ó nhuém PAS ë c¸c tÜnh m¹ch trong gan. HÇu hÕt c¸c tÕ vµ 3 tiªu b¶n/mÉu nhuém Feulgen ®Ó bµo gan tr−¬ng to lµm mÊt cÊu tróc bÌ nhËn xÐt sù ph©n bè cña glycogen vµ ADN Remak. Bµo t−¬ng cña c¸c tÕ bµo gan trong tÕ bµo gan. Sö dông ph−¬ng ph¸p tho¸i ho¸ hèc, nh©n mét sè tÕ bµo nh¨n b¸n ®Þnh l−îng cña Kaplow [6] ®Ó tÝnh ra nheo hoÆc teo nhá. l−îng glycogen vµ ADN tõng l«, so s¸nh. • 7 ngµy sau uèng Bassa: rèi lo¹n •Mçi mÉu lÊy 3 tiªu b¶n c¾t l¹nh, l¸t tuÇn hoµn m¸u trong gan ®· gi¶m. CÊu c¾t 10-15µm, nhuém Soudan III ®Ó ph¸t tróc cña c¸c tÕ bµo gan vïng xung quanh hiÖn mì vµ nhËn xÐt sù ph©n bè mì trong tÜnh m¹ch trung t©m tiÓu thuú vµ vïng gi÷a bµo t−¬ng c¸c tÕ bµo gan chuét. tiÓu thuú ®· håi phôc. C¸c tÕ bµo vïng ngo¹i vi tiÓu thuú bµo t−¬ng cßn tho¸i ho¸ hèc. HiÖn t−îng th©m nhiÔm c¸c tÕ bµo trßn ë kho¶ng cöa gi¶m h¼n. 24
  3. TCNCYH 27 (1) - 2004 • 15 ngµy vµ 30 ngµy sau uèng ë l« b×nh th−êng vµ l« chøng, tÕ bµo Bassa: tõ ngµy thø 15 trë ®i, cÊu tróc h×nh gan 2 nh©n nhiÒu vµ ph©n bè ®Òu kh¾p th¸i vi thÓ cña gan hÇu nh− ®−îc kh«i phôc tiÓu thuú. ë gan chuét l« nhiÔm ®éc cÊp b×nh th−êng. Bassa, sè l−îng tÕ bµo gan 2 nh©n cã sù 2. BiÕn ®æi sè l−îng tÕ bµo gan 2 thay ®æi theo tõng giai ®o¹n. nh©n B¶ng 1. Sè l−îng tÕ bµo gan 2 nh©n cña gan chuét cèng tr¾ng. Giai ®o¹n TN L« chøng (0/00) L« thÝ nghiÖm (0/00) p ⎯X ± SD ⎯X ± SD 30 phót 64,88 ± 20,59 >0,05 1 ngµy 41,16 ± 6,99
  4. TCNCYH 27 (1) - 2004 L−îng glycogen gi¶m ë nh÷ng ngµy mì kh¸c nhau tuú giai ®o¹n sau uèng ®Çu thÊp nhÊt ë ngµy thø 7 sau uèng thuèc (ngµy thø 1 → ngµy thø 7), ngµy thø Bassa cao nhÊt ë ngµy thø 3, sù kh¸c biÖt 15 trë ®i c¸c tÕ bµo gan kh«ng cßn c¸c so víi l« chøng cã ý nghÜa thèng kª víi giät mì trong bµo t−¬ng. p0,05). Trªn c¸c tiªu b¶n nhuém Feulgen, nh©n Trªn c¸c tiªu b¶n nhuém Sudan III: bµo tÕ bµo gan mµu ®á tÝm. KÕt qu¶ b¸n ®Þnh t−¬ng c¸c tÕ bµo gan chuét b×nh th−êng l−îng nh− sau. hÇu nh− kh«ng chøa mì nh−ng trªn c¸c tiªu b¶n gan chuét nhiÔm ®éc cÊp Bassa, bµo t−¬ng tÕ bµo gan chuét cã chøa l−îng B¶ng 3: L−îng ADN trong nh©n tÕ bµo gan chuét Giai ®o¹n TN L« chøng L« TN p ⎯X ± SD ⎯X ± SD 30 phót 2,400 ± 0,110 > 0,1 1 ngµy 2,427 ± 0,123 >0,05 3 ngµy 2,375 ± 0,140 2,482 ± 0,157 >0,05 7 ngµy 2,657 ± 0,178
  5. TCNCYH 27 (1) - 2004 thø 15 sau khi chuét bÞ nhiÔm ®éc cÊp n¨ng phôc håi cña gan chuét cèng tr¾ng. thuèc trõ s©u Bassa. LuËn ¸n PTS Y d−îc häc, Hµ Néi. v. KÕt luËn 4. Vò V¨n §Ýnh (1995), Ngé ®éc c¸c • Khi nhiÔm ®éc cÊp thuèc trõ s©u thuèc kh¸ng Cholinesterase. Håi søc cÊp cøu, TËp I, tr: 149-166. Bassa, gan bÞ tæn th−¬ng sím vµ râ vÒ c¶ cÊu tróc h×nh th¸i vµ ho¸ häc trong 3 ngµy 5. Lª Trung (1997), BÖnh nhiÔm ®éc ®Çu. thuèc trõ s©u. Nhµ xuÊt b¶n Y häc, Hµ Néi. 6. Kaplow L.S (1995), Cytochemistry • C¸c tæn th−¬ng cña gan nhanh in reasearch blood. Vol 10, phosphoryl chãng ®−îc håi phôc mét c¸ch toµn diÖn. 1023-1029. Tµi liÖu tham kh¶o 7. Jeyartman. T (1985), Issues of 1. NguyÔn ThÞ Minh ¸ng (1986), ¶nh health concerning the use perticides in h−ëng cña Wofatox lªn h×nh th¸i, ho¸ häc developing countries. Brit.J. ind Med, 42, gan chuét cèng tr¾ng trong ®iÒu kiÖn thiÕu 8, 505 – 506. dinh d−ìng. TËp san H×nh th¸i häc, 88-93. 8. Lorenz G (1987), Wound of liver 2. TrÞnh B×nh vµ céng sù (1995), ¶nh after contacting pesticides. Wiss, Beitr M. h−ëng cña thuèc trõ s©u dïng phæ biÕn Luther – Unir. Hall-Wilten-berg. 99, 334- trong n«ng nghiÖp-Wofatox ®Õn ®éng vËt. 342. B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiÖm thu ®Ò tµi cÊp bé. 3. NguyÔn ThÞ B×nh (1991), ¶nh h−ëng cña Wofatox ®Õn cÊu tróc vµ kh¶ Summary Changes morphologycal and chemical structure of rats liver intoxicated by perticide Bassa Poison the rats by pesticide Bassa with dose 205mg/kg of their body mass. Observe the changes morphologycal and chemical structrure of rats liver, remark: - The changes in the liver were clearly show on the thirdly days, find expression: disorder circulation of the blood, degradation cytoplasma of hepatocytes, number hepatocytes with 2 nuclei diminished, decrease in quantities glycogen, increase in the number lipid. - After the third day, regeneration of the liver rapidly happened. 27
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2