zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Bộ luật hình sự với việc quy định dấu hiệu lỗi trong cấu thành tội phạm "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

129
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bộ luật hình sự với việc quy định dấu hiệu lỗi trong cấu thành tội phạm Bằng tình cảm đạo đức, chủ thể không cần phải do dự khi lựa chọn hành vi cần thực hiện đồng thời lại tích cực, say mê thực hiện hành vi với quyết tâm cao độ… Yếu tố tình cảm chi phối, ảnh hưởng đến tất cả các giai đoạn trong diễn biến tâm lí của hành vi, từ việc hình thành động cơ cho đến sự tự đánh giá về hành vi của mình....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Bộ luật hình sự với việc quy định dấu hiệu lỗi trong cấu thành tội phạm "

nghiªn cøu - trao ®æi pgs.ts. nguyÔn ngäc hoµ * M c dù d u hi u l i có ý nghĩa r t quan tr ng nhưng trong B lu t hình s (BLHS), d u hi u này h u như không ư c Lu t hình s quy nh hai lo i t i là t i c ý và t i vô ý. Nhưng i tư ng ch y u và trư c h t c a lu t hình s là các t i ph m ph n ánh trong các c u thành t i ph m c ý. Trong BLHS Vi t Nam nói riêng cũng (CTTP).(1) Trong t ng s 270 CTTP ư c như các b lu t hình s các nư c nói chung, quy nh trong BLHS ch có 20 CTTP th s t i c ý ư c quy nh luôn chi m a s . hi n rõ d u hi u l i là c ý ho c vô ý(2) và 6 Nhi u hành vi c a các t i ph m c ý ã t CTTP khác có n i dung th hi n gián ti p th hi n d u hi u l i c ý như hành vi dùng d u hi u l i là c ý tr c ti p.(3) Trong t t c vũ l c, hành vi l a d i, hành vi e do v.v.. các CTTP còn l i u không có s mô t lo i Hơn n a, khi d u hi u l i không ư c mô t l i là c ý hay vô ý. Vi c xác nh này hoàn trong CTTP thì ph i hi u l i c a t i ư c mô toàn thu c v cơ quan gi i thích, cơ quan áp t trong CTTP ó là l i c ý. V i nh ng lí do d ng cũng như ngư i nghiên c u lu t hình như v y, d u hi u l i c ý có th không ư c s . Trong th c t , vi c xác nh c a các cơ mô t trong các CTTP nhưng các CTTP b t quan cũng như cá nhân v d u hi u l i trong bu c ph i mô t d u hi u l i vô ý vì theo CTTP không xu t phát t nguyên t c chung, nguyên t c “... nh ng hành vi do l i vô ý ch không d a vào n i dung mô t c a CTTP mà ư c coi là t i ph m khi i u lu t quy nh v hoàn toàn ph thu c vào cách hi u t i ph m m t c u thành c th có nói rõ i u ó”.(4) theo th c ti n xét x . i u này cũng có lí do Do tính quan tr ng nên nguyên t c này ư c là b n thân cơ quan l p pháp khi xây d ng quy nh tr c ti p trong nhi u BLHS như CTTP cũng ã không theo nguyên t c chung. BLHS CHLB c, BLHS Thu i n.(5) N u d a vào CTTP xác nh d u hi u l i Như v y, khi mô t d u hi u l i trong thì có th l i không úng v i ý nh c a nhà CTTP cũng như khi gi i thích, áp d ng d u làm lu t cũng như v i th c ti n. hi u này c a CTTP ph i tuân th nguyên t c Như v y, trong vi c mô t và hi u d u u tiên là nguyên t c l i vô ý ph i ư c mô hi u l i trong CTTP có s không th ng nh t t rõ trong CTTP và khi d u hi u l i không gi a ý nh c a nhà làm lu t v i cách th c ư c mô t thì ph i hi u l i trong trư ng th hi n, gi a s mô t trong lu t v i cách h p ó là l i c ý. hi u c a các cơ quan và cá nhân trong th c ti n áp d ng cũng như nghiên c u lu t. * Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 1/2004 32
nghiªn cøu - trao ®æi Khi CTTP không mô t d u hi u l i thì ý làm l bí m t công tác có quan h c p v i có các kh năng sau ư c t ra: CTTP t i c ý làm l bí m t công tác; CTTP - L i có th là c ý; t i vô ý làm l bí m t quân s có quan h - L i có th là c ý và vô ý; c p v i CTTP t i c ý làm l bí m t quân s ; - L i có th là vô ý. CTTP t i vô ý làm hư h ng vũ khí quân Trong các kh năng trên, chúng ta ư c d ng, phương ti n kĩ thu t quân s có quan phép ch n kh năng nào? h c p v i t i hu ho i vũ khí quân d ng, Theo nguyên t c “M i nghi ng v i u phương ti n kĩ thu t quân s v.v.. Như v y, lu t u ph i ư c gi i thích theo hư ng có nhà làm lu t c a chúng ta ch mô t d u hi u l i cho ngư i ph m t i...”(6) thì ch có th l i vô ý trong CTTP có quan h c p v i gi i thích d u hi u l i trong trư ng h p CTTP c ý, i u mà nhà làm lu t không th không ư c mô t là l i c ý. ây là lí do làm khác ư c. Còn t t c các CTTP vô ý gi i thích t i sao lu t hình s ph i th a nh n khác u không mô t d u hi u l i - i u mà nguyên t c “l i vô ý ph i ư c mô t rõ áng l nhà làm lu t ph i làm. N u theo trong CTTP và khi d u hi u l i không ư c úng nguyên t c chung thì trong BLHS ch mô t thì ph i hi u l i trong trư ng h p ó là có 8 CTTP vô ý và t t c các CTTP không l i c ý”. mô t d u hi u l i ph i ư c hi u là CTTP Nghiên c u th c tr ng xây d ng, gi i c ý. T t nhiên, vi c gi i thích, vi c áp d ng thích và áp d ng lu t hình s Vi t Nam lu t không th theo nguyên t c chung ó khi cho th y các ho t ng này u không xu t xác nh d u hi u l i trong CTTP. Chính phát t nguyên t c trên ây. vi c không theo nguyên t c chung khi xây Trong s 20 CTTP có mô t d u hi u l i d ng các CTTP ã bu c cơ quan gi i thích, có 12 CTTP mô t l i c ý và 8 CTTP mô t cơ quan áp d ng cũng như ngư i áp d ng l i vô ý. T t c các CTTP mô t d u hi u l i không theo nguyên t c chung khi xác nh vô ý u là các CTTP có quan h c p v i các d u hi u l i trong CTTP. Vi c xác nh d u CTTP có d u hi u l i c ý tương ng. C hi u l i trong h u h t các CTTP c a BLHS th : CTTP t i vô ý làm ch t ngư i có quan ch d a trên quan ni m c a th c ti n xét x h c p v i CTTP t i gi t ngư i; CTTP t i vô v l i c a t ng lo i t i. i v i nh ng t i ý gây thương tích ho c gây t n h i cho s c ph m “quen bi t” c a th c ti n xét x như kho c a ngư i khác có quan h c p v i t i vi ph m quy nh v i u khi n phương CTTP t i c ý gây thương tích ho c gây t n ti n giao thông ư ng b v.v. thì v n xác h i cho s c kho c a ngư i khác; CTTP t i nh d u hi u l i không có khó khăn. Trái vô ý gây thi t h i nghiêm tr ng n tài s n l i, i v i nh ng t i “m i” như t i gây ô có quan h c p v i CTTP t i hu ho i ho c nhi m không khí v.v. thì các ý ki n v d u c ý làm hư h ng tài s n; CTTP t i vô ý làm hi u l i trong CTTP không ph i luôn luôn l bí m t nhà nư c có quan h c p v i CTTP th ng nh t v i nhau. Trong nhi u trư ng t i c ý làm l bí m t nhà nư c; CTTP t i vô h p, do không có cơ s xác nh l i nên T¹p chÝ luËt häc sè 1/2004 33
nghiªn cøu - trao ®æi khung hình ph t ã ư c s d ng suy nhưng gi a t i danh, s mô t c a CTTP oán d u hi u l i trong CTTP tương ng là cũng như quy nh c a i u lu t nói chung và vô ý hay c ý... cách hi u, cách gi i thích cũng như ý nh V i phân tích trên chúng tôi cho r ng c a nhà làm lu t không có s th ng nh t v i vi c hoàn thi n BLHS trong vi c xây d ng nhau. Có th nêu ra ây m t s CTTP CTTP ph i b t u b ng vi c mô t d u hi u thu c lo i này là CTTP t i b c t , CTTP t i l i trong t t c các CTTP vô ý và trong các ua xe trái phép, CTTP t i hành ngh mê tín, CTTP c ý có quan h c p v i CTTP vô ý d oan, CTTP t i phá thai trái phép, CTTP tương ng (n u không mu n mô t d u hi u t i c n tr giao thông ư ng b ( ư ng thu , này trong t t c các CTTP). Khi BLHS ã ư ng s t, ư ng không). ư c hoàn thi n theo hư ng này thì vi c gi i T i b c t , xét v b n ch t là d ng c thích, áp d ng lu t s không g p khó khăn bi t c a t i gi t ngư i, trong ó ch th ã trong nh n th c d u hi u l i c a CTTP. s d ng chính n n nhân như “công c s ng” Ngoài h n ch có tính t ng th ã nêu, t tư c o t tính m ng c a chính mình. BLHS cũng còn nhi u h n ch c th khác Xét v hình th c, t i danh b c t th hi n rõ liên quan n d u hi u l i trong CTTP. l i c a t i này là l i c ý. V kĩ thu t l p H n ch c n ư c nêu ra u tiên ây pháp, s mô t trong CTTP cũng th hi n là h n ch trong vi c t t i danh. Vi c t d u hi u l i là l i c ý. Th nhưng t trư c t i danh òi h i trư c h t ph i rõ ràng v n nay, trong gi i thích c a cơ quan xét x lo i t i - c ý hay vô ý. Th c t trong BLHS thì d u hi u l i trong CTTP này là l i c ý còn nhi u t i danh th hi n tính a nghĩa v gián ti p ho c l i vô ý.(7) m b o tính tính ch t l i - c ý và vô ý. Ví d : T i gây th ng nh t chúng ta ph i hi u d u hi u l i thương tích ho c gây t n h i cho s c kho trong CTTP t i b c t là l i c ý - c ý i c a ngư i khác trong khi thi hành công v ; v i hành vi i x tàn ác... và i v i c h u t i làm lây lan d ch b nh nguy hi m cho qu t sát c a n n nhân. Chúng ta có th ng v t, th c v t. hai t i danh này có th xem xét l i các khung hình ph t i u hi u là c ý gây thương tích... cũng như c ý ch nh cho phù h p và có th coi vi c n n làm lây lan nhưng cũng có th hi u là vô ý nhân ch t là d u hi u nh khung hình ph t gây thương tích... cũng như vô ý làm lây lan. tăng n ng. Trư ng h p ngư i có hành vi i i v i nh ng t i danh a nghĩa v l i, nhà x tàn ác... ch có l i vô ý v i h u qu t sát làm lu t c n s a i th hi n rõ t i danh c a n n nhân thì không thu c ph m vi c a ó thu c t i c ý hay vô ý. Nhưng cũng c n t i này mà c u thành t i hành h ngư i khác. chú ý ph i mô t l i trong CTTP cho phù Tuy nhiên, c n ph i b sung d u hi u nh h p v i t i danh ã xác nh. khung hình ph t tăng n ng cho t i này là d u Bên c nh ó, nh ng t i danh tuy ơn hi u “vô ý làm n n nhân t sát”. nghĩa v l i nhưng l i có nh ng h n ch T i ua xe trái phép m i ư c quy nh khác. Nhi u t i danh th hi n là t i c ý trong BLHS năm 1999. T i danh này th T¹p chÝ luËt häc sè 1/2004 34
nghiªn cøu - trao ®æi hi n là t i c ý. N u theo nguyên t c chung trư c ây (t i hành ngh mê tín, d oan gây gi i thích thì d u hi u l i trong CTTP t i h u qu nghiêm tr ng) và trong CTTP b này cũng là l i c ý. Nhưng theo cách hi u d u hi u v nhân thân x u nhưng b sung c a chúng ta hi n nay và i chi u khung thêm t p h p t “vô ý” trư c t p h p t “gây hình ph t c a t i này v i khung hình ph t h u qu nghiêm tr ng”. c a t i c ý gây thương tích thì l i c a ch i v i t i phá thai trái phép cũng như th i v i h u qu thương tích t i này ch i v i các t i c n tr giao thông... thì cách có th là l i vô ý. Như v y, t i ua xe trái gi i quy t cũng tương t như i v i t i phép có hai CTTP - m t CTTP là CTTP v t hành ngh mê tín, d oan nói trên. ch t và l i là l i vô ý và m t CTTP là CTTP M t h n ch khác là h n ch trong gi i hình th c và l i là l i c ý. m b o tính thích và hi u lu t liên quan n d u hi u l i. th ng nh t chúng tôi cho r ng nên gi Theo nguyên t c chung, trong CTTP t i nguyên t i danh là t i ua xe trái phép và c ý, d u hi u l i c ý bao trùm t t c các ph i hi u t i này là t i c ý. Nhưng trong d u hi u khác như d u hi u hành vi, d u CTTP ph i b d u hi u (vô ý gây) h u qu hi u h u qu , d u hi u v c i mc a i và b c d u hi u c bi t v nhân thân. tư ng (n n nhân ho c ngư i b h i) v.v.. Nh ng d u hi u này c n ư c quy nh là nhưng trong th c t hi u và gi i thích lu t thì d u hi u nh khung hình ph t tăng n ng. i u này ã không ư c chú ý. Bi u hi n rõ T i hành ngh mê tín, d oan trư c ây nh t là các CTTP t i c ý trong ó mô t có tên g i là t i hành ngh mê tín, d oan c i m nh t nh c a i tư ng như CTTP gây h u qu nghiêm tr ng. S thay i này là t i giao c u v i tr em ( i u 115 BLHS), do trong CTTP có thêm d u hi u thay th cho CTTP t i dâm ô i v i tr em ( i u 116 d u hi u h u qu nghiêm tr ng là d u hi u v BLHS), CTTP t i mua dâm ngư i chưa thành nhân thân x u c a ch th . Hai t i danh này niên ( i u 256 BLHS) v.v.. các t i ph m th hi n hai n i dung khác nhau. T i danh này, c i m c a i tư ng (tr em, ngư i hành ngh mê tín, d oan th hi n n i dung chưa thành niên) là d u hi u nh hư ng có c a t i này là vi c hành ngh mê tín, d oan tính quy t nh n tính nguy hi m cho xã h i và l i trong vi c này ch có th là c ý; trái c a hành vi ph m t i. L i c ý c a ch th l i, t i danh hành ngh mê tín, d oan gây òi h i ph i bao trùm c c i m này. i u h u qu nghiêm tr ng th hi n n i dung c a ó có nghĩa ch th ph i bi t c i m này. t i này là vi c (vô ý) gây h u qu nghiêm T t nhiên, vi c ch ng minh i u này cũng tr ng do hành ngh mê tín, d oan... Cách ph c t p nhưng không th vì ph c t p mà b quy nh và cách hi u t i hành ngh mê tín, qua không c n ch ng minh l i c ý c a ch d oan trong BLHS hi n nay cũng tương t th i v i c i m này c a i tư ng. như cách quy nh và cách hi u t i ua xe Trong BLHS, các t i danh th hi n là t i trái phép nói trên. Do v y, chúng tôi ngh vô ý là các t i danh có th b t u b ng t p c n s a t i này theo hư ng quay v t i danh h p t “t i vô ý...”, “t i vi ph m quy nh T¹p chÝ luËt häc sè 1/2004 35
nghiªn cøu - trao ®æi v ...”, “t i thi u trách nhi m...”. Trong ó c¸c quyÒn hiÕn ®Þnh… các t i danh lo i th hai chi m s ông. Trư c ây, các t i danh này cũng như (Ti p trang 26) m t s t i danh khác thu c t i vô ý u có - B o m v phương di n pháp lu t uôi gây h u qu nghiêm tr ng. T khi th c nh, g m: Pháp lu t n i dung và pháp chúng ta cho thêm vào các CTTP d u hi u lu t hình th c, do nhà nư c ban hành và b o thay th cho d u hi u h u qu nghiêm tr ng là d u hi u v nhân thân x u c a ch th thì m th c hi n trên cơ s nhu c u khách các uôi này b b i cho phù h p v i s mô quan c a xã h i Vi t Nam ho c các công t trong CTTP. m b o tính th ng nh t ư c qu c t mà Nhà nư c Vi t Nam kí k t và tính rõ ràng, chúng tôi cho r ng c n l y hay tham gia. Pháp lu t n i dung xác l p l i t i danh như trư c ây và trong các quy n, nghĩa v c a công dân, nhà nư c, CTTP ph i b d u hi u v nhân thân x u c a các t ch c kinh t và các t ch c chính tr - ch th cũng như ph i thêm d u hi u l i vô ý xã h i trong lĩnh v c xã h i. Còn pháp lu t trư c t p h p t gây h u qu ..../. hình th c quy nh trình t , th t c, hình th c th c hi n các quy n và nghĩa v y. (1). CTTP trong bài vi t này ư c gi i h n là CTTP - B o m v m t t ch c và ho t ng cơ b n. (2).Xem: Các i u 98, 104, 105, 106, 108, 109, 117, c a b máy nhà nư c trong lĩnh v c quy n 118, 143, 145, 165, 169, 224, 263, 264, 286, 287, 327, con ngư i, quy n công dân, g m: Cơ c u t 328, 335 BLHS. ch c b máy nhà nư c nói chung, cơ c u t (3).Xem: Các i u 293, 294, 295, 296, 307, 314 BLHS. (4), (6).Xem: ào Trí Úc, Lu t hình s Vi t Nam, ch c các cơ quan chuyên trách nh ng v n Quy n 1, Nxb. Khoa h c xã h i, H. 2000, tr. 132, 426. kinh t , văn hoá, khoa h c, kĩ thu t, xã h i (5).Xem: i u 15 BLHS CHLB c quy nh: Ch liên quan t i các quy n c a công dân; ho t hành vi c ý m i b x ph t n u lu t không quy nh ng pháp lu t c a nhà nư c trên ba lĩnh v c rõ hành vi vô ý cũng b x ph t; i u 2 BLHS Thu i n quy nh: Tr khi có quy nh khác, m t hành vi xây d ng pháp lu t, t ch c th c hi n pháp ư c quy nh trong B lu t này b coi là t i ph m lu t, b o v pháp lu t nh m b o m cho n u ư c th c hi n m t cách c ý... các quy n công dân ư c th c hi n úng n (7).Xem: Ngh quy t s 04/H TP ngày 29/11/1986 c a H i ng th m phán TANDTC gi i thích m t ch và y trên th c t ; ho t ng c a các cơ quan c a t i b c t : “... t i ph m ư c th c hi n do quan nhà nư c trong trư ng h p h tham gia c ý; ch th nh n th c rõ hành vi c a mình có th vào các quan h pháp lu t c th liên quan làm cho n n nhân t sát, không mong mu n, nhưng t i vi c th c hi n các quy n c a công dân. có ý th c m c cho h u qu x y ra (c ý gián ti p) và cũng có th do c ý v hành vi, vô ý v h u qu ”. - B o m v phương di n ho t ng (H th ng hoá các văn b n c n thi t cho công tác ki m c a các t ch c kinh t , t ch c xã h i và sát - T p I Hình s , VKSNDTC 1991, tr. 205). Theo ó c a công dân nh m hi n th c hoá các quy n các giáo trình gi ng d y hi n nay cũng u gi i thích công dân./. như v y. T¹p chÝ luËt häc sè 1/2004 36

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1637 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.