zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người - nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoá pháp luật"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

95
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người - nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoá pháp luật Giáo dục pháp luật, đạo đức chính là cầu nối để đưa pháp luật và đạo đức vào cuộc sống, nó có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao tri thức pháp luật, đạo đức, xây dựng thái độ, tình cảm đúng mực đối với pháp luật và đạo đức, qua đó từng bước hình thành thói quen xử sự theo pháp luật đồng thời coi trọng các giá trị đạo...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người - nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoá pháp luật"

nghiªn cøu - trao ®æi TS. Lª Thanh ThËp * N ăm 1990, UNESCO - T ch c văn hoá - giáo d c c a Liên hi p qu c - công nh n Ch t ch H Chí Minh là danh nhân văn và hành ng c a m i cá nhân, bi n thành nhu c u thư ng tr c trong ng x c a h , cùng các thi t ch xã h i nh m b o m th c hoá th gi i. úng như d báo c a nhà thơ hi n các giá tr y. Nga Oxip Man enxtam năm 1923, khi ti p Trong th i i ngày nay, v i cách hi u xúc v i Ngư i (lúc b y gi l y tên là Nguy n trên ây, tư tư ng H Chí Minh v văn hoá Ái Qu c): “C di n m o Nguy n Ái Qu c pháp lu t là các giá tr pháp lu t c a giai c p toát lên s t nh và l ch thi p v n có. Ngư i công nhân. Tư tư ng ó ã ư c H Chí là s th hi n m t n n văn hoá, không ph i Minh nêu ra và ch o xây d ng, th c hi n văn hoá châu Âu, mà có l là văn hoá c a nư c ta trong su t cu c i ho t ng c a tương lai”.(1) Ngư i. B n ch t c a n n pháp lu t th hi n “Văn hoá tương lai” - n n văn hoá H giá tr văn hoá ã ư c Ngư i kh ng nh Chí Minh là s k t tinh truy n th ng văn hoá ngay t năm 1950 t i H i ngh h c t p c a hàng ngàn năm c a dân t c Vi t Nam ng cán b ngành tư pháp: th i, cũng là nơi h i t và k t tinh c a các n n “Lu t pháp c a chúng ta hi n nay là ý chí văn hoá trên th gi i. c a giai c p công nhân lãnh o cách m ng; Nghiên c u H Chí Minh dư i giác là Lu t pháp c a ta hi n nay b o v quy n nhà văn hoá ã có nhi u tác gi , nhi u tài l i cho hàng tri u ngư i lao ng… khoa h c c p nhưng nghiên c u tư tư ng Lu t pháp c a ta là lu t pháp th c s dân H Chí Minh v văn hoá pháp lu t, có l còn ch vì nó b o v quy n t do, dân ch r ng ít ư c bàn n. Trong ph m vi bài vi t này, rãi cho nhân dân lao ng”.(2) chúng tôi chưa có tham v ng nghiên c u m t Tư tư ng pháp lu t ti n b c a Ch t ch cách toàn di n v n tư tư ng H Chí Minh H Chí Minh ư c hình thành và phát tri n v văn hoá pháp lu t mà ch c p n i dung không ng ng, k t khi Ngư i g i b n Yêu cơ b n nh t ó là tư tư ng gi i phóng dân t c, sách 8 i m cho H i ngh hoà bình Véc gi i phóng giai c p, gi i phóng con ngư i. Xây năm 1919, r i n “B n án ch th c Văn hoá pháp lu t là nh ng giá tr nhân dân Pháp” (xu t b n l n u tiên b ng ti ng o, ti n b , tích c c c a h th ng pháp lu t th hi n trong các b lu t, o lu t mà các giá * Gi ng viên chính Khoa Mác - Lênin, tư tư ng H Chí Minh tr c a chúng ư c th m th u vào nh n th c Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 49
nghiªn cøu - trao ®æi Pháp t i Paris năm 1925) mang tư tư ng yêu nh t toàn v n lãnh th c a nhân dân Vi t nư c, n khi tr thành chi n sĩ c ng s n. Nam là chính nghĩa và phù h p v i công B ng s phát tri n c a mình, Ch t ch H Chí pháp qu c t . Minh ã nâng nh ng tư tư ng pháp lu t lên Cùng v i vi c u tranh òi th a nh n m t t m cao m i. ó là tư tư ng pháp lu t th c s quy n t quy t thiêng liêng c a các ti n b , cách m ng c a giai c p công nhân. dân t c, Ngư i nêu yêu sách 8 i m v các n th i i m ó, Ngư i ã g n tư tư ng gi i quy n c a con ngư i Vi t Nam. b o m phóng dân t c v i gi i phóng giai c p công các quy n ó, c n ph i: “C i cách n n công lí nhân và gi i phóng con ngư i. ông Dương b ng cách ban cho ngư i b n Qua m t s tác ph m ph n ánh cu c i x cũng ư c quy n hư ng nh ng b o m ho t ng c a Ch t ch H Chí Minh th y rõ v m t pháp lu t như ngư i Âu châu; xoá i u ó. Trong b n “Yêu sách c a nhân dân b hoàn toàn và tri t các toà án dùng An Nam”, dư i tên là Nguy n Ái Qu c, ã làm công c kh ng b và áp b c b ph n nêu m t òi h i c p bách v quy n dân t c trung th c nh t trong nhân dân An Nam”,(4) c a nhân dân Vi t Nam và quy n t do c a ph i b o m các quy n t do cơ b n c a ngư i Vi t Nam. Ngư i nói: “Quy n thiêng con ngư i như: "Quy n t do báo chí và t liêng c a các dân t c ư c th a nh n, theo do ngôn lu n; quy n t do l p h i và h i nh ng l i cam k t chính th c và tr nh tr ng h p; quy n t do xu t ngo i và i du l ch mà các cư ng qu c ng minh ã công b nư c ngoài; quy n t do giáo d c”, ph i: v i toàn th gi i trong cu c u tranh c a “thay th ch ra s c l nh b ng ch ra văn minh ch ng dã man”.(3) các o lu t”.(5) Ch phong ki n và th c dân Pháp Cũng như nh ng tư tư ng ti n b trong th ng tr nư c ta b ng h th ng s c l nh, b t “B n yêu sách g i H i v n qu c” - Nguy n nhân dân ta ph c tùng pháp lu t c oán do Ái Qu c nêu yêu sách v : “Quy n c l p nhà nư c quân ch và b o h ban hành. hoàn toàn t c kh c c a dân t c Vi t Nam; Trư c tình hình y, tư tư ng v quy n dân t c n u quy n ó ư c th c hi n thì nư c Vi t cơ b n c a Ch t ch H Chí Minh xác l p n n Nam s s p t m t n n hi n pháp v phương t ng các m c tiêu và phương hư ng u tranh di n chính tr và xã h i, theo nh ng lí tư ng c a nhân dân ta nh m giành l i và b o m dân quy n”.(6) các giá tr pháp lu t ã ư c qu c t th a Như v y, trong “yêu sách c a nhân dân nh n. Kh ng nh quy n bình ng dân t c, An Nam” (tháng 6/1919), trong “B n yêu quy n t quy t dân t c, quy n c l p dân t c sách g i h i v n qu c” (1926), H Chí Minh trên cơ s công pháp qu c t là n i dung quan ãg nv n “ c l p dân t c” v i v n tr ng nh t trong tư tư ng H Chí Minh v “quy n t do c a con ngư i” . văn hoá pháp lu t lúc b y gi . Chính tư tư ng V n gi i phóng dân t c và gi i phóng này ã kh ng nh v i nhân dân th gi i r ng con ngư i - nh ng giá tr ti n b , ư c H quy n u tranh giành c l p, t do, th ng Chí Minh nêu lên như nh ng v n mang 50 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
nghiªn cøu - trao ®æi tính pháp lí qu c t , ó là nh ng giá tr mang quy t và các quy n cơ b n c a con ngư i là tính nhân lo i. S d ng nh ng giá tr mà k nh ng n i dung ch o và là kim ch nam thù không th ph nh n u tranh ch ng cho vi c xây d ng chính quy n cũng như n n l i k thù, tư tư ng ó ã t t i nh ng òi pháp lu t cách m ng Vi t Nam. h i cao nh t v m t chính tr - pháp lí c a M u b n Tuyên ngôn c l p, Ch ngư i dân m t nư c thu c a lúc b y gi . t ch H Chí Minh trích d n l i b t h trong Trong xu th phát tri n c a th i i, các “Tuyên ngôn c l p c a nư c M năm th l c qu c bu c ph i th a nh n quy n 1776”: "T t c m i ngư i u sinh ra có dân t c t quy t và các quy n cơ b n c a con quy n bình ng. T o hoá cho h nh ng ngư i nhưng chúng cũng s không bao gi quy n không ai có th xâm ph m ư c; trong th c hi n i v i ngư i dân các nư c thu c nh ng quy n y có quy n ư c s ng, quy n a. Nêu nh ng v n bi t ch c k thù s t do và quy n mưu c u h nh phúc”. không bao gi th c hi n (nhưng chúng cũng T nh ng quy n cơ b n c a con ngư i không th ph nh n) u tranh, ch ng t mà các nư c qu c ph i th a nh n, Ngư i nhà yêu nư c Nguy n Ái Qu c r t nh y c m kh ng nh: “Suy r ng ra, câu y có nghĩa là: v i nh ng v n lu t pháp qu c t . Nêu t t c các dân t c trên th gi i u sinh ra nh ng tư tư ng ó lên, Ngư i mong tìm ư c bình ng; dân t c nào cũng có quy n s ng, ti ng nói chung, tranh th ư c s ng h c a quy n sung sư ng và quy n t do”. l c lư ng ti n b và lương tri trên th gi i lúc Ngư i ti p t c vi n d n b n Tuyên ngôn b y gi . i v i trong nư c, tư tư ng ó th c nhân quy n và dân quy n c a cách m ng t nh ý th c u tranh c a nhân dân Vi t Nam. Pháp năm 1791: “Ngư i ta sinh ra t do và S nh y c m c bi t v i nh ng v n bình ng v quy n l i và ph i luôn luôn mang tính ch t pháp lí qu c t (như quy n ư c t do và bình ng v quy n l i”. V dân t c t quy t, các quy n t do cơ b n c a m t pháp lí qu c t , “ ó là nh ng l ph i con ngư i), ch có th thư ng tr c trong tâm không ai có th ch i cãi ư c”. trí c a m t con ngư i khi mà ch nghĩa yêu T v n quy n con ngư i nói chung nư c và ch nghĩa nhân văn hoà qu n m t n quy n s ng c a m t c ng ng ngư i là cách nhu n nhuy n. ó là ph m ch t c a m t s phát tri n tư tư ng m t cách liên t c, h p nhà văn hoá l n. logic, v n gi i phóng con ngư i ph i g n Tư tư ng pháp lu t ti n b c a nhà yêu li n v i v n gi i phóng dân t c. M t dân nư c Nguy n Ái Qu c ngày càng ư c c ng t c b th ng tr thì quy n con ngư i dân c và phát tri n, bi u hi n t p trung trong t c ó cũng không ư c b o m. Cu i b n Tuyên ngôn c l p mà Ngư i c ngày Tuyên ngôn c l p, H Ch t ch kh ng 2/9/1945 t i qu ng trư ng Ba ình l ch s . nh: “Nư c Vi t Nam có quy n hư ng t Tuyên ngôn c l p, ngày 2/9/1945 là do và c l p và th c s ã thành m t nư c m t văn ki n có giá tr pháp lí mang tính th i t do c l p. Toàn th dân t c Vi t Nam i. Trong ó, tư tư ng v quy n dân t c t quy t em t t c tinh th n và l c lư ng, T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 51
nghiªn cøu - trao ®æi tính m ng và c a c i gi v ng quy n t nư c, ti n hành công vi c qu n lí Nhà nư c. do c l p y”. N i dung và s c m nh c a pháp lu t là phát i v i nhân dân Vi t Nam, quy n s ng huy quy n làm ch c a nhân dân lao ng mà trong c l p, t do, bình ng ã ư c nòng c t là liên minh gi a giai c p công nhân kh ng nh. và giai c p nông dân. Tuyên ngôn c l p ngày 2/9/1945 là s Ngay sau khi Cách m ng tháng Tám phát tri n tư tư ng chính tr - pháp lí c a Ch thành công, t nư c giành l i ư c c l p, t ch H Chí Minh t b n “Yêu sách c a nhân Ch t ch H Chí Minh ã chú ý ngay t i vi c dân An Nam”, “B n yêu sách g i h i v n b u c Qu c h i và xây d ng Hi n pháp. qu c”… ó là tư tư ng chính tr - pháp lí dân Ngư i coi ó là v n c p bách, là i u ki n t c, dân ch . Tư tư ng này còn ư c ti p t c b o m cho nhân dân ư c hư ng quy n t c ng c và phát tri n trong Hi n pháp năm do, dân ch . Ngư i nói: “Ph i b u ngay 1946, Hi n pháp năm 1959. Qu c h i càng s m càng t t. Bên trong thì Là nhà yêu nư c tìm ư ng gi i phóng nhân dân tin tư ng vào ch c a mình, dân t c, Ch t ch H Chí Minh ã n v i trư c th gi i, Qu c h i do nhân dân b u ra ch nghĩa Mác - Lênin. Cu c cách m ng gi i có m t giá tr pháp lí không ai có th ph phóng dân t c do Ngư i lãnh o ã ư c nh n ư c”.(7) Ngư i tr c ti p ch o Chính g n li n v i cu c u tranh gi i phóng giai ph xây d ng Hi n pháp và pháp lu t nư c c p công nhân, gi i phóng con ngư i kh i ta - m t n n pháp lu t ti n b , cách m ng, vì m i áp b c, bóc l t và th c hi n các quy n t l i ích c a giai c p công nhân và toàn th dân do cơ b n c a con ngư i. t c Vi t Nam. i t ch nghĩa yêu nư c n v i ch c ng c n n c l p dân t c và quy n nghĩa c ng s n, Ch t ch H Chí Minh ã g n t do, dân ch trong hoàn c nh nhân dân ã ư c quy n l i c a dân t c v i quy n l i c a có chính quy n c a mình, Ch t ch H Chí giai c p công nhân trong m i quan h m t Minh ã tiên li u r ng nguy cơ ánh m t c thi t gi a cách m ng gi i phóng dân t c vì l p, t do l i có th x y ra do chúng ta không c l p, t do c a T qu c v i cách m ng xã xác l p ư c m t tr t t pháp lí m i, xâm h i ch nghĩa gi i phóng giai c p công nhân ph m quy n hư ng t do, h nh phúc c a và toàn th nhân dân lao ng. nhân dân, Ngư i nói r ng: “Nư c c l p mà Th m nhu n tư tư ng c a ch nghĩa Mác- dân không ư c h nh phúc, t do thì c l p Lênin, Ch t ch H Chí Minh thư ng nh c cũng không có nghĩa lí gì”.(8) nh : Nhà nư c cách m ng ph i b o m Sau Cách m ng tháng Tám t nư c lâm quy n làm ch c a nhân dân và m c tiêu duy vào hoàn c nh thù trong, gi c ngoài. Ngoài nh t c a Nhà nư c cách m ng là ph c v dân nguy cơ gi c ngo i xâm, gi c ói, gi c d t t c. Nhà nư c cách m ng mu n th c hi n còn m t nguy cơ n i xâm trong hàng ngũ ư c m c tiêu c a mình ph i dùng pháp lu t cách m ng: “Có nhi u ngư i ph m nh ng l i xây d ng và không ng ng c ng c Nhà l m r t n ng n : trái phép. Cũng có lúc vì tư 52 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004
nghiªn cøu - trao ®æi thù mà b t b và t ch thu gia s n làm cho ta. Tư tư ng văn hoá pháp lu t H Chí Minh là nhân dân oán thán. C y th . C y mình trong cơ s cho nhi u quan h lao ng, giao ti p, ban này, ban n r i ngang tàng phóng túng, ng x th u lí, t tình c a xã h i ta. mu n sao làm v y, coi khinh dư lu n, không L n u tiên trong l ch s văn hoá dân nghĩ gì n dân, quên r ng dân b u mình ra t c, H Chí Minh ã c p m nh m n làm vi c cho dân ch không ph i c y vi c bình ng gi i tính, bình ng c v th v i dân. H hoá, ăn mu n cho ngon, m c quy n và nghĩa v . Tư tư ng coi ph n là mu n cho p, càng ngày càng xa x , càng n a xã h i, chưa gi i phóng ư c ph n là ngày càng lãng phí, th h i ti n b c âu mà chưa gi i phóng c xã h i c a Ch t ch H ra? Th m chí l y c a công làm vi c tư, quên Chí Minh có ý nghĩa văn hoá pháp lí r t sâu c thanh liêm, o c”.(9) Trong tình hình r ng. Tư tư ng này không ch kh c ph c t nư c như v y, sau khi xoá b ch th c ư c s coi thư ng n gi i mà nó còn óng dân và phong ki n, Ch t ch H Chí Minh góp to l n vào vi c gi i phóng con ngư i, gi i tham gia ngay vào vi c xây d ng b n d th o phóng năng l c sáng t o c a xã h i. Hi n pháp u tiên c a nư c Vi t Nam m i. Theo tư tư ng H Chí Minh, văn hoá Trong Hi n pháp này, ngoài vi c xác l p pháp lu t là văn hoá nhân o. Hi u bi t quy n bình ng dân t c, giai c p, gi i tính pháp lu t, làm theo pháp lu t, góp ph n làm trong xã h i, Ch t ch H Chí Minh mong cho cái t t trong m i con ngư i phát tri n, mu n bư c u xây d ng quan h văn hoá ngăn ch n cái ác khi nó n y sinh, ó chính là dân ch m i, ó k t h p ư c b n y u t cơ hư ng xây d ng văn hoá pháp lu t m i mà b n: 1) Dân ch i di n; 2) Dân ch tr c Ch t ch H Chí Minh xư ng. Cái c t lõi ti p; 3) Quy n con ngư i; 4) Quy n công dân. trong tư tư ng văn hoá pháp lu t H Chí Các ch nh c a Hi n pháp s là công c Minh là gi i phóng con ngư i kh i m i s qu n lí t nư c, trư c h t là i v i nh ng áp b c, bóc l t, t o ra m t xã h i bình yên, ngư i th a hành pháp lu t. nhân dân ư c s ng t do, h nh phúc, bình Tư tư ng H Chí Minh v văn hoá pháp quy n và bình ng./. lu t trong giai o n u tiên c a cu c cách m ng gi i phóng dân t c ã ch a ng y u t cơ b n c a vi c c u trúc l i n n văn hoá c (1), (3), (4), (5).Xem: H Chí Minh Toàn t p, T p 1, truy n - ó là k t h p gi a y u t khoa h c và Nxb. Chính tr qu c gia, H.1995, tr.435, 436, 478. (2).Xem: "Nhà nư c và Cách m ng", Nxb. Pháp lí, y u t dân t c. Tính khoa h c trong tư tư ng 1985, tr.185-188. văn hoá pháp lu t H Chí Minh b t ngu n t (6). Theo tài li u c a Vi n b o tàng cách m ng Vi t vi c ti p thu các thành qu qu n lí t nư c Nam - kí hi u: H. I. G/S0.1. c a nhi u n n văn minh tiên ti n trên th gi i. (7).Xem: H Chí Minh Toàn t p, T p 4, Nxb. Chính Tính dân t c trong tư tư ng văn hoá pháp lu t tr qu c gia, H.1995, tr.8. c a Ngư i l i b t ngu n t truy n th ng yêu (8). Như trên ã d n: tr.56. nư c, lòng nhân ái, v tha lâu i c a nhân dân (9). Như trên ã d n: tr. 57. T¹p chÝ luËt häc sè 3/2004 53

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1236 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.