Báo cáo Hội thảo Xã hội Dân sự Thường niên lần thứ 2 - Triết lý phát triển:Bài học từ quá khứ và định hướng cho tương lai

BÁO CÁO<br /> Hội thảo Xã hội Dân sự Thường niên Lần thứ 2<br /> <br /> Triết lý phát triển:<br /> Bài học từ quá khứ<br /> và định hướng<br /> cho tương lai<br /> Hà Nội, 08-09/06/2017<br /> <br /> HỘI THẢO XÃ HỘI DÂN SỰ THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN<br /> <br /> 3<br /> <br /> GIỚI THIỆU<br /> <br /> 4<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> <br /> 7<br /> <br /> I.<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ TRIẾT LÝ PHÁT TRIỂN THỜI KỲ ĐỔI MỚI<br /> <br /> 7<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Những thành quả phát triển<br /> <br /> 7<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Các vấn đề chưa được giải quyết<br /> <br /> 7<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Triết lý phát triển giai đoạn Đổi mới và những hạn chế<br /> <br /> 10<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Hệ lụy<br /> <br /> 14<br /> <br /> II. GỢI Ý CÁC TRIẾT LÝ PHÁT TRIỂN MỚI<br /> <br /> 19<br /> <br /> III. VAI TRÒ CỦA XÃ HỘI DÂN SỰ<br /> <br /> 29<br /> <br /> IV. NHẬN XÉT VÀ KHUYẾN NGHỊ<br /> <br /> 36<br /> <br /> PHỤ LỤC<br /> <br /> 38<br /> <br /> Phụ lục 1: Chương trình Hội thảo xã hội dân sự thường niên lần thứ 2<br /> <br /> 38<br /> <br /> Phụ lục 2: Các bài trình bày trong Hội thảo<br /> <br /> 41<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Vai trò của khu vực xã hội dân sự trong tiến trình phát triển của<br /> Việt Nam<br /> <br /> 41<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Thể chế: Những cải cách đang chờ<br /> <br /> 55<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Tiếp cận theo nhu cầu và tiếp cận theo quyền: Nhìn lại một phép so sánh<br /> & Hàm ý cho việc áp dụng ở Việt Nam<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 59<br /> <br /> Mạng xã hội và tự do biểu đạt đang làm thay đổi thế giới & Việt Nam<br /> như thế nào?<br /> <br /> 66<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Công lý môi trường: Kinh nghiệm quốc tế & Định hướng chính sách<br /> <br /> 85<br /> <br /> 6.<br /> <br /> Ô nhiễm môi trường ở Việt Nam: Kinh nghiệm quá khứ và bài học<br /> tương lai<br /> <br /> 98<br /> <br /> 1<br /> <br /> HỘI THẢO XÃ HỘI DÂN SỰ THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 2<br /> <br /> 7.<br /> <br /> Dấu hỏi với triết lý “cho cần câu chứ không cho con cá” và quan điểm<br /> xây dựng năng lực và xây dựng cộng đồng dưới lăng kính của<br /> “quyền lực/sức mạnh”<br /> <br /> 8.<br /> <br /> 113<br /> <br /> Tư duy lại sự phát triển của Việt Nam<br /> <br /> 121<br /> <br /> Phụ lục 3: Các bài tham luận<br /> 1.<br /> <br /> Các tổ chức xã hội dân sự trong việc giám sát việc thực thi quyền lực<br /> của nhà nước – Yếu tố quan trọng cho sự phát triển bền vững<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 129<br /> <br /> Vai trò của cộng đồng trong việc xây dựng chính sách văn hóa<br /> (Khảo sát cộng đồng người Ê Đê tại xã Ea Kao – Buôn Mê Thuột)<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 129<br /> <br /> 136<br /> <br /> Một số giải pháp bảo tồn văn hóa Tây Nguyên trong bức tranh đa<br /> sắc màu của văn hóa Việt Nam<br /> <br /> 141<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Các tổ chức quần chúng công trong không gian xã hội dân sự Việt Nam<br /> <br /> 156<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Báo cáo nghiên cứu thực trạng và trở ngại của các tổ chức xã hội làm<br /> việc với trẻ em/thanh thiếu niên tại Việt Nam<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 174<br /> <br /> Những thách thức trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa ở<br /> nước ta hiện nay<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 180<br /> <br /> Vận động xã hội trong một thập niên lại đây và khối xã hội dân sự<br /> <br /> 190<br /> <br /> HỘI THẢO XÃ HỘI DÂN SỰ THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 2<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Ban tổ chức xin trân trọng cảm ơn tổ chức Oxfam tại Việt Nam, Đại sứ quán Vương<br /> quốc Bỉ, Cơ quan Viện trợ Ai-len ở Việt Nam, Đại sứ quán Canada tại Việt Nam, và tổ<br /> chức CARE Quốc tế tại Việt Nam đã tài trợ tài chính và hỗ trợ kỹ thuật cho hội thảo xã<br /> hội dân sự thường niên lần thứ 2. Đồng thời chúng tôi cũng chân thành cảm ơn Liên<br /> minh Truyền thông vì Quyền của những người dễ bị tổn thương (RIM) đã hỗ trợ ghi<br /> hình và truyền hình trực tiếp tất cả các cuộc thảo luận diễn ra trong suốt 1,5 ngày của<br /> hội thảo. Quan điểm trong báo cáo này không nhất thiết phản ánh quan điểm của các<br /> tổ chức tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật cho hội thảo.<br /> <br /> 3<br /> <br /> HỘI THẢO XÃ HỘI DÂN SỰ THƯỜNG NIÊN LẦN THỨ 2<br /> <br /> GIỚI THIỆU<br /> Hội thảo thường niên lần thứ nhất về “Vai trò của xã hội dân sự (XHDS) trong phát<br /> triển kinh tế, xã hội và văn hóa” đã được tổ chức trong hai ngày 14 và 15 tháng 4 năm<br /> 2016. Trong không gian dân sự đó những nhà nghiên cứu, giảng dạy và thực hành phát<br /> triển đã trao đổi thông tin, kiến thức về vai trò của XHDS trong mối quan hệ với nhà<br /> nước và thị trường. Tiếp nối thành công này, Ban tổ chức bao gồm đại diện của Nhóm<br /> Làm Việc Vì Sự Tham Gia Của Người Dân (PPWG), Không Gian Nhân Quyền (HRS),<br /> Liên Minh Hành Động Vì Công Bằng Và Sức Khỏe (PAHE), Nhóm Công Tác Vì Người<br /> Dân Tộc Thiểu Số (EMWG), Nhóm Quản Trị Và Cải Cách Hành Chính Công (GPAR),<br /> và Mạng Giới Và Phát Triển Cộng Đồng (GENCOMNET) quyết định mời các nhà<br /> nghiên cứu, các nhà hoạt động thực tế và các chuyên gia tham gia viết bài và trình bày<br /> tham luận ở Hội thảo xã hội dân sự thường niên lần thứ hai được tổ chức vào ngày 8 và<br /> 9 tháng 6 năm 2017 với tiêu đề “Triết lý phát triển: bài học từ quá khứ và định hướng<br /> cho tương lai Việt Nam”.<br /> Sau 30 năm đổi mới, Việt Nam đã có những phát triển lớn về kinh tế, xã hội và văn hóa.<br /> Hàng triệu người đã thoát khỏi đói nghèo, hàng triệu người đã có cơ hội để thực hành<br /> quyền và ý chí tự do của mình. Tuy nhiên, nhiều hậu quả đã phát sinh trong quá trình<br /> phát triển này. Ví dụ, bất bình đẳng về kinh tế ở Việt Nam ngày càng nới rộng có nguy<br /> cơ dẫn đến bất bình đẳng về sự tham gia chính trị. Các mô hình kinh tế hiện đang gây<br /> ra ô nhiễm không khí, đất, nước, làm tổn hại đến sức khỏe cộng đồng và ngăn cản cơ<br /> hội thoát nghèo cho những người đang bị bỏ lại phía sau. Chủ trương công nghiệp hóa,<br /> hiện đại hóa đang ngày càng cho thấy nhiều bất cập và là một trong những nguyên nhân<br /> dẫn đến phân bổ nguồn lực quốc gia không hiệu quả, hậu quả là nợ công và nợ xấu gia<br /> tăng ở mức nguy hiểm. Quá trình đô thị hóa và thương mại hóa đang xóa bỏ nhiều di<br /> sản văn hóa, thiên nhiên và tri thức bản địa làm suy giảm lợi thế cạnh tranh quốc gia<br /> của Việt Nam trong quá trình hội nhập.<br /> Một quốc gia thành công hay thất bại phụ thuộc rất nhiều thể chế và chính sách phù<br /> hợp được xây dựng trên xuất phát điểm là một triết lý phát triển đúng đắn. Sau 30 năm<br /> đổi mới, Việt Nam đã có đủ trải nghiệm để nhìn lại, học hỏi và điều chỉnh triết lý phát<br /> triển của mình, từ đó điều chỉnh lại thể chế và chính sách theo sát yêu cầu của sự phát<br /> triển. Để góp phần vào việc phân tích những thành công và thất bại, thách thức và rào<br /> cản, rút ra các bài học cho mô hình phát triển tương lai cho giai đoạn phát triển tiếp<br /> <br /> 4<br /> <br />