intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Khái niệm, bản chất pháp lý của hoạt động trung gian thương mại "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

217
lượt xem
35
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái niệm, bản chất pháp lý của hoạt động trung gian thương mại.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Khái niệm, bản chất pháp lý của hoạt động trung gian thương mại "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn ThÞ V©n Anh * T rung gian là khái ni m ư c s d ng ph i tr c ti p và phân ph i qua các t ch c r ng rãi trong th c t cũng như trong trung gian. Trong cách th c phân ph i qua khoa h c kinh t và pháp lí. Tuy nhiên, quan trung gian, s n ph m n v i ngư i tiêu ni m v trung gian nói chung và trung gian dùng cu i cùng ph i qua m t ho c nhi u t thương m i nói riêng cũng ư c hi u r t ch c trung gian. Có nhi u lo i trung gian khác nhau tuỳ thu c vào t ng lĩnh v c và thương m i tham gia vào h th ng phân ph i ph m vi nghiên c u. và th c hi n các ch c năng khác nhau, ch Bài vi t này bàn v m t s khía c nh c a y u là m t s lo i sau: khái ni m ho t ng trung gian thương m i. + Nhà bán buôn: Là nh ng trung gian mua hàng hoá bán l i cho các doanh 1. Các quan ni m v ho t ng trung nghi p ho c t ch c khác (các nhà bán l , gian thương m i các nhà bán buôn khác, các doanh nghi p a. Dư i góc kinh t s n xu t); Theo các nhà kinh t , ho t ng trung + Nhà i lí, ngư i môi gi i, ngư i nh n gian thương m i là toàn b các ho t ng u thác, ngư i i di n cho thương nhân: Là trong lĩnh v c thương m i liên quan n ba nh ng thương nhân trung gian c l p có ch th và ngư i trung gian là ngư i làm c u quy n hành ng h p pháp thay m t cho nhà n i gi a các bên còn l i v i nhau. Theo s n xu t (tr ngư i môi gi i) và có vai trò nghĩa này, ho t ng trung gian thương m i ưa ngư i mua và ngư i bán l i v i nhau; có th ư c th c hi n trong nhi u lĩnh v c + Chi nhánh và i di n bán c a ngư i c a ho t ng thương m i như: Mua bán s n xu t: Là nh ng ngư i trung gian bán hàng hoá, cung ng d ch v thương m i. hàng hoá nhưng do ngư i s n xu t làm ch Trên th c t , ho t ng trung gian thương và qu n lí; m i ch y u th c hi n trong lĩnh v c phân + Nhà bán l : Là nh ng ngư i trung gian ph i, tiêu th hàng hoá t nhà s n xu t n bán hàng hoá và d ch v tr c ti p cho ngư i ngư i tiêu dùng và trong lĩnh v c h tr cho tiêu dùng cu i cùng. vi c phân ph i hàng hoá.(1) Trong t ng lĩnh Như v y, trong lĩnh v c phân ph i s n v c ó, m i ch th trung gian có nh ng ph m, ho t ng trung gian thương m i là ch c năng khác nhau. th c hi n vi c phân ph i s n ph m, nhà s n xu t có th s d ng nhi u cách khác * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t nhau, trong ó có hai cách ch y u là phân Trư ng i h c Lu t Hà N i 4 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Khó có th tìm th y m t nh nghĩa nh ng ho t ng mua bán hàng hoá ư c chính th c nào v ho t ng trung gian th c hi n thông qua nh ng ch th gi a thương m i trong pháp lu t nư c ngoài. Tuy ngư i s n xu t và ngư i tiêu dùng cu i cùng. nhiên, theo PGS.TS. Ph m Duy Nghĩa, hi n Do ó, trong lĩnh v c này, ngoài các ho t tư ng nh ng ngư i trung gian th c hi n ng i lí mua bán hàng hoá, u thác mua nh ng lo i d ch v h tr cho quá trình mua bán hàng hoá, môi gi i mua bán hàng hoá, bán hàng hoá ho c tiêu th s n ph m ho c i di n cho thương nhân mua bán hàng hoá mua s m nguyên v t li u ư c pháp lu t thì các ho t ng c a nhà bán buôn, nhà bán c a m t s nư c khái quát hoá dư i khái l , nhà phân ph i, các chi nhánh và i di n ni m “trung gian tiêu th ” ho c “ i di n bán c a nhà s n xu t cũng ư c quan ni m thương m i”.(2) Hi n tư ng này ư c khái là các lo i ho t ng trung gian thương m i quát theo lu t Anh - Mĩ dư i khái ni m trong lĩnh v c phân ph i hàng hoá. "Agency", lu t c a C ng hoà Pháp dư i h tr cho vi c phân ph i hàng hoá khái ni m "Agent commercial", lu t c còn có các t ch c b tr cung c p các d ch (3) dư i khái ni m "Absazmittler". v phân ph i chuyên môn hoá trên cơ s Căn c vào pháp lu t th c nh c a các giao k t h p ng v i các thành viên c a h nư c theo truy n th ng lu t châu Âu l c a th ng phân ph i (nhà bán buôn, nhà bán l , ( i n hình là C ng hoà Pháp và C ng hoà nhà i lí…). Các t ch c b tr g m: các t liên bang c) cho th y, các nư c này có ch c v n t i; các t ch c giao nh n hàng quy nh tương i c th v nh ng lo i hoá; các t ch c làm d ch v xúc ti n thương ngư i trung gian chuyên nghi p v i ch c m i như qu ng cáo, trưng bày gi i thi u năng giúp , t o i u ki n các bên thi t hàng hoá, h i tr tri n lãm thương m i; các l p các giao d ch thương m i v i nhau. Lu t t ch c tài chính; các t ch c b o hi m; các c a C ng hoà Pháp quy nh v 3 lo i ngư i công ti nghiên c u th trư ng. Ho t ng c a hành ngh d ch v trung gian thương m i các t ch c b tr này cũng là các ho t ng chuyên nghi p là: Ngư i môi gi i, ngư i trung gian theo nghĩa kinh t vì nó cũng th c nh n u thác, i di n thương m i.(4) i u hi n các ho t ng làm trung gian cho nhi u L132-1 quy n 1 B lu t thương m i C ng ch th b tr cho ho t ng phân ph i hoà Pháp quy nh: “Ngư i nh n u thác là hàng hoá t nhà s n xu t n ngư i tiêu ngư i hành ng v i danh nghĩa c a mình dùng cu i cùng. ho c công ti mình vì l i ích c a ngư i u thác”. i u L134 - 1 quy nh: “ i di n b. Dư i góc pháp lí Dư i góc này, quan ni m v ho t thương m i là bên ư c u quy n và ch u ng trung gian thương m i cũng ư c xác trách nhi m ti n hành thư ng xuyên v i tính nh không hoàn toàn gi ng nhau theo pháp ch t ho t ng ngh nghi p c l p và lu t th c nh các nư c. không b ràng bu c b i m t h p ng d ch - Theo pháp lu t nư c ngoài v , các ho t ng àm phán và n u có th , t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 5
  3. nghiªn cøu - trao ®æi c a ngư i ư c i di n, ví d , àm phán giao k t h p ng mua bán, thuê ho c cung nh ng giao d ch nh t nh hay kí k t nh ng ng d ch v v i danh nghĩa và vì l i ích c a h p ng thu c m t nghi p v nh t nh; ngư i s n xu t, ngư i ho t ng công + i lí c bi t (special agent) là ngư i nghi p, thương nhân ho c các i lí thương ư c u quy n ch làm m t vi c c th , như: i di n thương m i có th là th m i khác. nhân ho c pháp nhân”. Tương t các quy mua m t lo i hàng hoá c th v i giá c xác nh. nh v nh ng ngư i hành ngh d ch v Căn c vào n i dung quan h gi a ngư i trung gian thương m i c a Pháp, B lu t i lí và ngư i u nhi m, lu t các nư c này thương m i c, B lu t thương m i Nh t chia i lí làm 3 lo i: B n và B lu t dân s và thương m i Thái + i lí th u (mandatory) là ngư i Lan cũng có quy nh v i di n u quy n, ư c ch nh hành ng thay ngư i ư c môi gi i và i lí hoa h ng.(5) u nhi m v i danh nghĩa và chi phí c a Các nư c theo truy n th ng lu t thông l ngư i u nhi m. Thù lao c a ngư i i lí (common law) không có s phân bi t rõ r t này có th là m t kho n ti n ho c m t m c t ng lo i ngư i trung gian trong ho t ng ph n trăm tính trên giá tr công vi c; thương m i v i quy ch riêng như các nư c + i lí hoa h ng (commission agent) là theo truy n th ng lu t châu Âu l c a. ngư i ư c u nhi m ti n hành trên danh các nư c này, khái ni m "Agency" d ch ra nghĩa c a mình nhưng v i chi phí c a ngư i ti ng Vi t là “ i lí ho c i di n”.(6) Theo u thác, thù lao c a ngư i i lí hoa h ng là t i n pháp lu t c a Mĩ, “Agency” là quan m t kho n ti n hoa h ng do ngư i i lí và h theo ó m t bên (ngư i i di n) hành ngư i u nhi m tho thu n tuỳ theo kh i ng thay m t m t bên khác (ngư i u lư ng và tính ch t công vi c; nhi m - the principal). Ngư i i lí (the + i lí kinh tiêu (merchant agent) là agent) là ngư i thay m t cho m t ngư i khác ngư i i lí ho t ng v i danh nghĩa và chi (the principal) giao d ch v i bên th ba.(7) phí c a mình, thù lao c a ngư i này là kho n Do ó, ho t ng i lí ( i di n) liên quan chênh l ch gi a giá bán và giá mua; t i ba ch th : Ngư i u nhi m, ngư i i lí Ngoài ra, nh ng nư c theo truy n ( i di n) và ngư i th ba.(8) Vì v y, các th ng lu t common law còn có nhi u lo i i nư c này, n u căn c vào ph m vi quy n h n lí n a như: i lí g i bán (consignee ho c ư c u quy n, i lí ư c chia thành 3 lo i: agent carrying stock), i lí b o m thanh + i lí toàn quy n (universal agent) là toán (del credere agent), i lí c quy n ngư i ư c phép thay m t ngư i u quy n (sole agent), i lí bán buôn (factor ho c làm m i công vi c mà ngư i giao i di n có mercantile agent)… th làm; Vi c i u ch nh các ho t ng thương + T ng i lí (general agent) là ngư i m i qua ngư i trung gian, không ch ư c ư c u quy n làm m t ph n vi c nh t nh quy nh trong lu t pháp c a m i qu c gia 6 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
  4. nghiªn cøu - trao ®æi mà còn ư c t ch c qu c t quy nh. C trung gian thương m i trong pháp lu t cũng th , i u ch nh ho t ng c a nh ng có s thay i tuỳ theo t ng giai o n phát ngư i i di n thương m i trong các nư c tri n kinh t - xã h i c a t nư c. thu c Liên minh châu Âu (trư c là EEC), Trư c khi t nư c th ng nh t, mi n H i ng Liên minh châu Âu ã ban hành Nam có B lu t thương m i năm 1972 c a Ch th s 86/653/EEC ngày 18/12/1986 v chính quy n Vi t Nam c ng hoà và trong B vi c k t h p lu t c a các nư c thành viên lu t này cũng ã có quy nh v ho t ng liên quan n nh ng ngư i i di n thương thương m i qua ngư i trung gian. C th , m i c l p. i u 1 c a b n Ch th này quy i u 342 quy nh v các nghi p v trung nh i di n thương m i (commercial agent) gian, tr ng mãi, i di n, i lí thương m i là ngư i trung gian c l p, ư c u quy n và chúng ư c xem là m t trong nh ng hành giao d ch mua ho c bán hàng hoá thay vi thương m i. Các ch th khi th c hi n m t m t ngư i khác ( ư c g i là bên giao nh ng hành vi này m t cách thư ng xuyên i di n- principal) ho c giao d ch và kí và l y nh ng hành vi y làm ngh nghi p k t h p ng thay m t và nhân danh bên c a mình ư c g i là thương nhân. Chương giao i di n (principal).(9) th ba ( i u 357, i u 358) và chương th Như v y, có th th y pháp lu t c a nhi u tư quy n th ba B lu t này quy nh v kh nư c trên th gi i u có quy nh, i u ư c tr ng mãi và kh ư c nha b o. Kh ư c ch nh ho t ng c a nh ng ngư i trung gian tr ng mãi là kh ư c theo ó ngư i tr ng g m: (1) Ngư i nh n u thác, ngư i i di n mãi cam k t tìm m t ngư i liên l c v i thương m i là nh ng trung gian chuyên m t ngư i khác r i i n kí k t m t kh nghi p thay m t bên thuê d ch v (ngư i u ư c gi a hai ngư i này ( i u 357). Kh ư c thác, ngư i ư c i di n) giao d ch v i nha b o là kh ư c theo ó ngư i g i là nha bên th ba vì l i ích c a bên thuê d ch v viên nh n ng tên mình làm m t hành vi cho ngư i khác g i là nha u ( i u 359).(10) hư ng thù lao; (2) Ngư i môi gi i ch có ch c năng gi i thi u bên thuê d ch v v i Như v y, B lu t thương m i năm 1972 bên th ba hai bên này g p g , ti p xúc và c a Vi t Nam c ng hoà ã th a nh n hai lo i i n giao k t h p ng. Khi th c hi n ho t ngư i trung gian trong ho t ng thương m i ng môi gi i, ngư i môi gi i không thay là ngư i tr ng mãi (có b n ch t gi ng ngư i m t ngư i ư c môi gi i quan h v i bên môi gi i theo pháp lu t các nư c) và nha th ba và không ư c giao k t h p ng v i viên (gi ng ngư i nh n u thác). bên th ba nhân danh bên ư c môi gi i, h Năm 1997, t i kì h p th 11, ngày th c s ch là ngư i gi a giúp các bên 10/5/1997 Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ư c môi gi i thi t l p quan h v i nhau. ch nghĩa Vi t Nam khóa IX ã thông qua - Theo pháp lu t Vi t Nam Lu t thương m i. Trong lu t này không có Vi t Nam, quan ni m v ho t ng i u nào nh nghĩa v ho t ng trung gian t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 7
  5. nghiªn cøu - trao ®æi thương m i, tuy nhiên có khá nhi u i u quy bi n, môi gi i hàng h i quy nh trong B nh v các hành vi thương m i: i di n lu t hàng h i năm 1990; ho t ng i lí bưu cho thương nhân (t i u 83 n i u 92); i n, i lí INTERNET ư c quy nh trong môi gi i thương m i (t i u 93 n i u Pháp l nh bưu chính vi n thông năm 2002. 98); u thác mua bán hàng hoá (t i u 99 Trong quá trình th c thi, Lu t thương n i u 110) và i lí mua bán hàng hoá m i năm 1997 ã b c l nhi u b t c p c n (t i u 111 n i u 127). Các hành vi này ph i ư c s a i. Do ó, Qu c h i nư c ta u có i m chung là: Có s tham gia c a ã thông qua Lu t thương m i năm 2005 t i m t ngư i trung gian nh n s u nhi m c a kì h p th 7 Qu c h i khoá XI ngày bên khác (ngư i ư c i di n, ngư i ư c 14/6/2005. Lu t này có hi u l c thi hành t môi gi i, bên giao i lí, bên u thác) ngày 1/1/2006 và thay th cho Lu t thương àm phán giao d ch, th c hi n vi c mua bán m i năm 1997. Kho n 11 i u 3 Lu t hàng hoá, cung ng d ch v thương m i v i thương m i năm 2005 quy nh: “Các ho t bên th ba và s ư c hư ng thù lao khi ng trung gian thương m i là ho t ng hoàn thành công vi c ư c u nhi m. Khi c a thương nhân th c hi n các giao d ch quan h v i bên th ba, bên trung gian thương m i cho m t ho c m t s thương (ngư i i di n cho thương nhân, ngư i môi nhân ư c xác nh và bao g m ho t ng gi i, bên i lí, bên u thác) có th nhân i di n cho thương nhân, môi gi i thương danh bên u nhi m ho c nhân danh chính m i, u thác mua bán hàng hoá, i lí mình tuỳ t ng lo i ho t ng. thương m i”. Theo Lu t thương m i năm Trong Lu t thương m i năm 1997 ho t 2005 ph m vi các ho t ng trung gian ng thương m i ư c hi u theo nghĩa h p thương m i ư c m r ng cùng v i s m (ch bao g m vi c mua bán hàng hoá, cung r ng c a khái ni m ho t ng thương m i. ng các d ch v thương m i g n v i vi c Chúng bao g m t t c các ho t ng i di n mua bán hàng hoá) nên các ho t ng trung cho thương nhân, môi gi i thương m i, u gian thương m i theo lu t này cũng b bó thác mua bán hàng hoá, i lí thương m i h p trong các ho t ng làm trung gian th c hi n trong m i lĩnh v c c a ho t ng mua bán hàng hoá ho c cung ng các d ch thương m i t mua bán hàng hoá, cung ng v liên quan n mua bán hàng hoá mà thôi. d ch v , xúc ti n thương m i, u tư và các Tuy nhiên, ngoài các quy nh v các ho t ng nh m m c ích sinh l i khác. ho t ng thương m i qua trung gian trong Như v y, qua nh ng phân tích trên v Lu t thương m i năm 1997 thì các ho t ng quan ni m ho t ng trung gian thương m i này còn ư c quy nh trong các văn b n theo pháp lu t Vi t Nam và pháp lu t nư c pháp lu t khác như: Ho t ng môi gi i b o ngoài, có th th y, pháp lu t nư c ngoài chú hi m, i lí b o hi m trong Lu t kinh doanh tr ng v ch th th c hi n ho t ng mua b o hi m năm 2000; ho t ng i lí tàu bán hàng hoá, cung ng d ch v cho m t bên 8 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
  6. nghiªn cøu - trao ®æi khác nên ã ưa ra nh nghĩa v t ng lo i di n cho thương nhân ư c quy nh t iu ngư i trung gian (ngư i i di n thương 141 n i u 149, môi gi i thương m i t m i, ngư i nh n u thác, ngư i môi gi i) và i u 150 n i u 154, u thác mua bán i u ch nh ho t ng c a nh ng ngư i trung hàng hoá t i u 155 n i u 165, i lí gian này. Pháp lu t Vi t Nam chú tr ng n thương m i t i u 166 n i u 177. ho t ng (hành vi) do ngư i trung gian th c Căn c vào nh nghĩa v ho t ng hi n nên ã nh nghĩa v t ng lo i ho t trung gian thương m i và các i u kho n quy ng trung gian: Ho t ng i di n cho nh t i chương V Lu t thương m i năm thương nhân, ho t ng môi gi i thương 2005, có th th y ho t ng trung gian m i, ho t ng u thác mua bán hàng hoá và thương m i theo pháp lu t Vi t Nam có ho t ng i lí thương m i. nh ng c i m sau: Tuy cách ti p c n khác nhau như v y Th nh t, ho t ng trung gian thương nhưng pháp lu t Vi t Nam cũng như pháp m i là lo i ho t ng cung ng d ch v lu t nhi u nư c u th a nh n m t s ho t thương m i do m t ch th trung gian th c ng thương m i ư c th c hi n theo hi n vì l i ích c a bên thuê d ch v phương th c giao d ch qua trung gian v i hư ng thù lao. nh ng tên g i v ngư i th c hi n ho t ng Có th th y, trư c h t ho t ng trung trung gian tương t nhau. ó là nh ng lo i gian thương m i là ho t ng cung ng d ch ngư i: Ngư i môi gi i thương m i; ngư i v thương m i. ó là vi c cung ng các d ch i di n thương m i; ngư i nh n u thác. v: i di n cho thương nhân; môi gi i thương m i; u thác mua bán hàng hoá và 2. Nh ng c trưng pháp lí cơ b n c a i lí thương m i. Gi ng v i các ho t ng ho t ng trung gian thương m i theo cung ng d ch v thương m i khác, bên thuê quy nh c a Lu t thương m i Vi t Nam d ch v (bên giao i di n, bên ư c môi năm 2005 Lu t thương m i năm 2005 ưa ra nh gi i, bên u thác, bên giao i lí) là bên có nghĩa v ho t ng trung gian thương m i nhu c u s d ng d ch v và ph i có nghĩa v ( ã trình bày ph n trên), ó là cơ s pháp lí tr thù lao cho bên th c hi n d ch v còn bên xác nh các ho t ng i di n cho cung ng d ch v (bên i di n, bên môi thương nhân, môi gi i thương m i, u thác gi i, bên nh n u thác, bên i lí) là bên có mua bán hàng hoá và i lí thương m i có nghĩa v th c hi n d ch v cho bên thuê d ch nh ng i m chung và ư c pháp lu t Vi t v và ư c nh n thù lao. Tuy nhiên, các ho t Nam g i chung là ho t ng trung gian ng d ch v trung gian thương m i có i m thương m i. Lu t thương m i năm 2005 ã khác bi t cơ b n so v i các ho t ng cung dành c chương V g m 37 i u (t i u 141 ng d ch v khác phương th c th c hi n. n i u 177) quy nh v t ng lo i ho t Các ho t ng cung ng d ch v theo ng trung gian thương m i này. C th , i phương th c giao d ch tr c ti p, ch có s t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 9
  7. nghiªn cøu - trao ®æi tham gia c a hai bên. Các bên tham gia quan trong ph m vi ư c u quy n tr c ti p em h tr c ti p giao d ch v i nhau, bàn b c th a l i h u qu pháp lí cho bên giao i di n. thu n n i dung giao d ch. Trong ho t ng Trong các ho t ng trung gian thương d ch v trung gian thương m i có s tham m i, bên thuê d ch v s yêu c u bên th c gia c a ba bên, trong ó có bên trung gian hi n d ch v thay m t mình ho c giúp mình nh n s u nhi m c a bên thuê d ch v quan h v i bên th ba mua, bán hàng quan h v i bên th ba. i u ó có nghĩa là, hoá, cung ng d ch v thương m i. Do ó, bên trung gian làm c u n i gi a bên thuê bên trung gian s có nhi m v tìm hi u th d ch v và bên th ba. trư ng, tìm hi u i tác, àm phán giao d ch Các ch th tham gia ho t ng trung v i bên th ba th c hi n vi c mua bán gian thương m i c th là: Bên u nhi m hàng hoá, cung ng d ch v cho bên u (bên thuê d ch v , g m m t ho c m t s nhi m (bên thuê d ch v ) theo yêu c u c a ngư i), bên th c hi n d ch v (bên ư c u h . Ho t ng d ch v trung gian thương m i nhi m) và bên th ba (g m m t ho c m t s khác v i các ho t ng d ch v có liên quan ngư i). Trong các ho t ng d ch v trung n bên th ba như: D ch v v n t i, d ch v gian thương m i này, bên ư c thuê làm giao nh n hàng hoá… ch nh ng d ch v d ch v là ngư i trung gian nh n s u này ư c th c hi n tr c ti p gi a bên làm nhi m c a bên thuê d ch v và có th thay d ch v v i bên thuê d ch v mà không có s m t bên thuê d ch v th c hi n các ho t tham gia c a bên trung gian. ng thương m i v i bên (ho c các bên) th Trong ho t ng d ch v trung gian ba. Khi giao d ch v i bên th ba, thương thương m i, bên trung gian có vai trò làm nhân trung gian có th s d ng danh nghĩa c u n i gi a bên thuê d ch v và bên th ba. c a mình ho c danh nghĩa c a bên thuê d ch Bên trung gian th c hi n vi c mua bán hàng v , tuỳ thu c lo i hình d ch v mà h cung hoá, cung ng d ch v thương m i v i bên ng. Theo quy nh c a Lu t thương m i th ba không vì l i ích c a b n thân mình năm 2005, trong trư ng h p th c hi n d ch mà vì l i ích c a bên thuê d ch v (bên u v i lí thương m i, u thác mua bán hàng nhi m). Tuy nhiên, bên trung gian (bên ư c hoá ho c môi gi i thương m i, thương nhân u nhi m) s ư c hư ng thù lao khi hoàn trung gian s d ng danh nghĩa c a chính thành nhi m v mà bên u nhi m giao phó. mình khi giao d ch v i bên th ba, i u ó Do ó, m c ích c a bên trung gian trong có nghĩa là t h ph i ch u trách nhi m v các ho t ng trung gian thương m i là các hành vi c a mình. i v i d ch v i nh m t i thù lao mà bên thuê d ch v s tr di n cho thương nhân thì thương nhân trung cho h ch không mua, bán hàng hoá, cung gian s nh n s u quy n và nhân danh bên ng d ch v nh m l i ích c a b n thân h . giao i di n giao d ch v i bên th ba, do Th hai, trong ho t ng d ch v trung ó nh ng hành vi do bên i di n th c hi n gian thương m i, bên trung gian ph i là 10 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
  8. nghiªn cøu - trao ®æi thương nhân, có tư cách pháp lí c l p v i l p ra th c hi n ho t ng kinh doanh c a bên thuê d ch v và bên th ba. thương nhân và nh ng ngư i lao ng làm th c hi n ho t ng d ch v trung thuê cho thương nhân cũng như nh ng ngư i gian thương m i, bên trung gian ph i có có ch c năng i di n theo pháp lu t c a nh ng i u ki n nh t nh có th ư c doanh nghi p như: Giám c doanh nghi p, bên thuê d ch v tin tư ng u nhi m th c thành viên h p danh c a công ti h p danh. hi n công vi c vì l i ích c a h . i u 6 Lu t Các ch th nói trên không có tư cách pháp thương m i năm 2005 quy nh bên trung lí c l p và ch ư c th c hi n các ho t gian ph i là thương nhân. Theo i u này, ng trong ph m vi, quy n h n theo quy thương nhân ph i là t ch c kinh t ư c nh trong n i b c a thương nhân ó. thành l p h p pháp, cá nhân ho t ng Th ba, ho t ng d ch v trung gian thương m i m t cách c l p thư ng xuyên thương m i song song t n t i hai quan h : và có ăng kí kinh doanh. iv imts Quan h gi a bên u nhi m và bên ư c u d ch v trung gian thương m i như: D ch v nhi m; quan h gi a bên ư c u nhi m u thác mua bán hàng hoá, d ch v i lí (ho c bên u nhi m) và bên th ba. Các thương m i, ngoài i u ki n là thương quan h này phát sinh trên cơ s h p ng. nhân, bên trung gian còn ph i có i u ki n Theo cách hi u c a chúng tôi v ho t khác như ph i là thương nhân kinh doanh ng trung gian thương m i ư c trình bày m t hàng phù h p v i hàng hoá ư c u ph n trên thì th c hi n các ho t ng thác thì m i tr thành bên nh n u thác mua trung gian thương m i, trư c tiên bên có nhu bán hàng hoá.(11) c u s d ng d ch v c a ngư i trung gian Trong quan h v i bên thuê d ch v (bên (bên u nhi m) và bên cung ng d ch v u nhi m) và bên th ba, ngư i trung gian trung gian (bên ư c u nhi m) ph i thi t th c hi n các ho t ng thương m i v i tư l p ư c quan h v i nhau. Bên u nhi m cách pháp lí hoàn toàn c l p và t do. và bên ư c u nhi m tho thu n n i dung Ngư i trung gian là nh ng thương nhân c công vi c mà bên ư c u nhi m th c hi n l p, hành ngh cung ng d ch v trung gian thay m t bên u nhi m giao d ch v i bên thương m i m t cách chuyên nghi p ch th ba cũng như quy n và nghĩa v c a hai không ph i là ngư i làm công ăn lương. bên i v i nhau. B i v y, có th th y trong i u này th hi n qua vi c ngư i trung gian ho t ng trung gian thương m i, quan h có tr s riêng, có tư cách pháp lí c l p, t gi a bên u nhi m và bên ư c u nhi m nh o t th i gian làm vi c, t ch u trách thư ng có m i quan h g n bó, ch t ch và nhi m v các ho t ng c a mình. c i m phát sinh trên cơ s h p ng. ó là các h p này, giúp chúng ta phân bi t ngư i trung ng i di n cho thương nhân, h p ng gian trong ho t ng thương m i v i các chi môi gi i, h p ng u thác mua bán hàng nhánh, văn phòng i di n do thương nhân hoá và h p ng i lí. Các h p ng này t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 11
  9. nghiªn cøu - trao ®æi u có tính ch t là h p ng song v , ưng này v i bên th ba cũng ư c xác l p trên cơ thu n và có tính n bù. Hình th c c a các s h p ng. ó là h p ng mua bán hàng h p ng này b t bu c ph i ư c th hi n hoá ho c h p ng cung ng d ch v . b ng văn b n ho c các hình th c khác có Nghiên c u b n ch t pháp lí c a các ho t giá tr pháp lí tương ương v i văn b n, bao ng trung gian thương m i r t có ý nghĩa g m: i n báo, telex, fax, thông i p d trong vi c xác nh nh ng d u hi u pháp lí li u (là thông tin ư c t o ra, ư c g i i, c trưng c a ho t ng này, giúp ta phân ư c nh n và ư c lưu tr b ng phương bi t ho t ng trung gian thương m i v i ti n i n t ) và các hình th c khác theo quy nh ng ho t ng cung ng d ch v khác. T nh c a pháp lu t. ó, pháp lu t có nh ng quy nh i u ch nh Ho t ng trung gian thương m i s phù h p v i c i m c a nh ng ho t ng không th th c hi n ư c n u như ch t n t i này, t o i u ki n cho chúng hình thành và quan h gi a bên u nhi m và bên ư c u phát tri n./. nhi m. th c hi n ho t ng này, bên (1). D. Treharne Wiliams - Commerce, Fourth Edition, ư c u nhi m ph i giao d ch v i bên th ba Sheck Wah Tong Printing Press 1975, page 215. hoàn thành yêu c u mà bên u nhi m giao (2).Xem: “Giáo trình lu t thương m i Vi t Nam”, cho. Khi giao d ch v i bên th ba, tư cách và Khoa lu t Trư ng i h c khoa h c xã h i và nhân văn, Nxb. i h c qu c gia Hà N i 1998, tr.198. vai trò c a ngư i trung gian không luôn (3).Xem: Ph m Duy Nghĩa, Chuyên kh o Lu t kinh gi ng nhau. H có th và nhân danh bên u t , Nxb. i h c qu c gia Hà N i 2004, tr. 534. nhi m (như bên i di n) giao d ch v i (4).Xem: Tuy n t p các văn b n pháp lu t cơ b n v bên th ba trong ho t ng i di n cho thương m i c a C ng hoà Pháp, Nxb. Chính tr qu c thương nhân ho c h ch thay m t bên u gia Hà N i 2005, tr. 52, 53, 54, 58. (5).Xem: i u 797 n i u 214 B lu t dân s và nhi m nhưng l i nhân danh chính mình thương m i Thái Lan; i u 46 n i u 51 và i u quan h v i bên th ba (như bên nh n u 543 n i u 568 B lu t thương m i Nh t B n. thác, bên i lí) trong ho t ng u thác mua (6). Nhi u tài li u ch d ch là i lí, i u này không bán hàng hoá, ho t ng i lí thương m i chính xác, do ó khi d ch sang ti ng Vi t, tuỳ thu c vào n i dung c th mà có th d ch là i lí hay i ho c ch nh n s u nhi m c a bên thuê d ch di n cho phù h p. v tìm ki m bên th ba và giúp bên thuê (7). Black law Dictionary, 1997. Page 2. d ch v , bên th ba ti p xúc v i nhau. B i (8). Richard A.Mann and Barry S.Roberts, Smith and v y, trong ho t ng trung gian thương m i, Roberson's-Business law, West publishing company bên th ba s có quan h pháp lí v i bên u 1997, page 414. (9). Council Directive 86/653/EEC of the cordination nhi m ( i v i ho t ng i di n cho of the laws of the Member States relating to self- thương nhân, môi gi i thương m i) ho c tr c employed commercial agents. ti p quan h v i bên ư c u nhi m như (10).Xem: Nguy n Hùng Trương (sao l c và trình trong ho t ng u thác mua bán hàng hoá, bày), B lu t thương m i Sài Gòn, tr.113, 114. (11).Xem: i u 156 Lu t thương m i năm 2005. i lí thương m i. Quan h gi a các ch th 12 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2