intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo khoa học: "BẢN CHẤT CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC VÀ MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG CỦA DẠY HỌC ĐẠI HỌC"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

857
lượt xem
93
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Bài báo này trình bày tóm tắt bản chất của quá trình dạy học thông qua một số quan niệm về dạy và học cũng như mối quan hệ giữa dạy và học để tạo thành một hệ thống toàn vẹn ở đó các thành tố luôn tương tác với nhau, quy định lẫn nhau để tạo nên để tạo nên một sự thống nhất biện chứng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "BẢN CHẤT CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC VÀ MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG CỦA DẠY HỌC ĐẠI HỌC"

  1. BẢN CHẤT CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC VÀ MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG CỦA DẠY HỌC ĐẠI HỌC ThS. PHẠM THỊ THU THUỶ Bộ môn Anh văn Khoa Khoa học cơ bản Trường Đại học Giao thông Vận tải Tóm tắt: Bài báo này trình bày tóm tắt bản chất của quá trình dạy học thông qua một số quan niệm về dạy và học cũng như mối quan hệ giữa dạy và học để tạo thành một hệ thống toàn vẹn ở đó các thành tố luôn tương tác với nhau, quy định lẫn nhau để tạo nên để tạo nên một sự thống nhất biện chứng. Bài báo cũng đề cập đến một số nét đặc trưng của dạy học đại học bao gồm mục tiêu đào tạo, nội dung đào tạo, người dạy, người học cũng như phương pháp dạy học ở bậc giáo dục đại học. Summary: This article briefly presents the nature of teaching process via some teaching and learning opinions as well as their relations to form a complete system where all elements are interacted and defined each other to become a dialectical inity. The article also mentions some typical features in tertiary teaching including the aim and content of training, teachers, lerners as well as teaching method in tertiary education. Có quan niệm cho rằng học là thu nhận CNTT_C I. ĐẶT VẤN ĐỀ B kiến thức của nhân loại và mục đích của việc Có rất nhiều quan niệm khác nhau về dạy học là để “khai trí tiến đức” như cố nhân đã và học. Với quan niệm thông thường dạy thế dạy (Giáo Sư Nguyễn Ngọc Quang- bài Bản nào thì học thế ấy nên khái niệm dạy sẽ kéo chất quá trình dạy học - sách GD học đại học theo khái niệm học. - Hà Nội 2000). Quan niệm học đó sẽ tương Có quan niệm cho rằng dạy học là một ứng với khái niệm “dạy là truyền thụ kiến nghề trong xã hội hay dạy học là hoạt động thức mà nhân loại đã tích luỹ được”. Ngoài ra của thày giáo trên lớp. Cũng có quan niệm còn rất nhiều các quan niệm khác về quá trình cho rằng có việc học mới cần đến việc dạy dạy và học. Cố Giáo sư Nguyễn Ngọc Quang nên nhu cầu và cách học sẽ quyết định quá đã viết “học là quá trình tự giác, tích cực, tự trình dạy. Các quan niệm này đều nói về vai lực, chiếm lĩnh khái niệm khoa học (nội dung trò của người giáo viên. Các quan niệm như học) dưới sự điều khiển sư phạm của giáo thế đều không đầy đủ. Khái niệm dạy, học .... viên. Trong quan niệm này chúng ta thấy rõ được tâm lý học sư phạm, giáo dục học đề cập học mà chỉ ghi chép những gì giáo viên nói thì đến đến như những khái niệm xuất phát của không phải là học, học phải tích cực, tự giác, tâm lý học sư phạm và giáo dục của nhà tự lực nếu không thì quá trình học sẽ không có trường. Lịch sử văn hoá phương Đông thường kết quả. Như vậy học là một hoạt động với đối coi Khổng Tử là học giả đầu tiên của giáo tượng, trong đó học sinh là chủ thể, khái niệm dục. Theo Nguyễn Văn Tiến: “Khổng Tử là khoa học là đối tượng để chiếm lĩnh. Cũng người đầu tiên đưa ra phương pháp giáo dục theo Giáo sư Nguyễn Ngọc Quang:“Dạy là sự khoa học ... Cách dạy của ông là gợi mở để điều khiển tối ưu hoá quá trình người học người học suy nghĩ, chứ không phải là giảng chiếm lĩnh nội dung học, trong và bằng cách giải nhiều lời”.
  2. nói trên trong hoạt động cộng tác. Đó là sự đó phát triển và hình thành nhân cách (năng lực, phẩm chất)”. Nhân cách ở đây được hiểu thống nhất của điều khiển, bị điều khiển và tự là tri thức, kĩ năng và thái độ. điểu khiển, có sự đảm bảo liên hệ nghịch thường xuyên bền vững. Từ khái niệm dạy và học sẽ đưa tới khái niệm dạy học. Dạy học là hai mặt của một quá Cái khác nhau của các quan niệm dạy học trình luôn luôn tác động qua lại, bổ sung cho nằm ở chỗ đã nhấn mạnh hơn yếu tố nào trong nhau, quyết định lẫn nhau thông qua hoạt các chức năng của dạy và học. Theo quan niệm động cộng tác nhằm tạo cho người học khả truyền thống nhấn mạnh chức năng truyền đạt năng phát triển trí tuệ, góp phần hoàn thiện của việc dạy và chức năng lĩnh hội của việc học nhân cách. Bản chất của quá trình dạy học là mà chưa chú ý thích đáng chức năng điều khiển một hệ thống toàn vẹn bao gồm ba thành tố cơ quá trình nhận thức, quá trình lĩnh hội của người bản là khái niệm khoa học (nội dung dạy học), học của việc dạy học và tính tích cực, chủ động học và dạy. tự điều khiển quá trình nhận thức của người học a) Nội dung dạy học là nội dung của bài trong quá trình học của mình. Ngược lại theo học và là đối tượng lĩnh hội của người học; nó quan niệm về việc dạy học, người ta rất coi trọng là một trong hai yếu tố khách quan, quyết định yếu tố điều khiển sư phạm của giáo viên, ở đây logic của bản thân quá trình dạy học về mặt vai trò của giáo viên đã có sự thay đổi, người giáo khoa học. viên phải biết gợi mở, hướng dẫn, dạy cho người học cách tìm kiếm và xử lí thông tin, từ đó vận b) Hoạt động học là yếu tố khách quan dụng chúng. Tuy nhiên, muốn được như vậy cần thứ hai quy định logic của quá trình dạy học coi trọng môi trường cộng tác giữa việc dạy và về mặt lý luận daỵ học; nghĩa là trình độ trí việc học và người học phải biết tự điều khiển quá dục và quy luật lĩnh hội người học có ảnh trình nhận thức của mình thông qua việc tích cực, hưởng quyết định đến việc tổ chức quá trình chủ động, tự lực chiếm lĩnh lấy nội dung học với dạy học; nó bao gồm hai chức năng thống sự hỗ trợ của người dạy. nhất với nhau: lĩnh hội và tự điều khiển nhận thức. Trong hoạt động học, người ta đã thấy CNTT c) Hoạt động dạy gồm hai chức năng được tính thống nhất của hai chức năng vừa _CB truyền đạt và điểu khiển, luôn luôn tác động thu nhận kiến thức vừa kết hợp với sự tự điều và thống nhất với nhau. Dạy phải xuất phát từ khiển kiến thức của mình. Để hoạt động học logic khoa học của khái niệm và logic sư thu được kết quả tốt người học không chỉ thu phạm của tâm lý học lĩnh hội. nhận kiến thức mới mà còn phải tích cực, tự điều khiển nhận thức của mình, tức là người Quá trình dạy học là một hệ toàn vẹn, ở học phải tích cức, chủ động, sáng taọ tìm tòi đó các thành tố của nó luôn luôn tương tác với kiến thức mới. Có như vậy thì quá trình tự thu nhau theo những quy luật riêng, thâm nhập nhận kiến thức của người học mới thu được vào nhau, quy định lẫn nhau để tạo nên một sự kết quả cao nhất. Và hoạt động học sẽ diễn ra thống nhất biện chứng. một cách tích cực. - Giữa dạy với học. - Giữa truyền đạt với điều khiển trong dạy. - Giữa lĩnh hội với tự điều khiển trong học. II. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA DẠY Nội dung dạy học là điểm xuất phát của HỌC ĐẠI HỌC dạy và lại là điểm kết thúc của học. Quá trình Việc dạy và học ở đại học về cơ bản cũng dạy học là hoạt động cộng đồng hợp tác giữa có những đặc điểm chung của một quá trình các chủ thể: thày - cá thể trò, trò - trò trong dạy học, tuy nhiên nó có một số nét đặc trưng nhóm, thày - nhóm trò. Sự tương tác theo kiểu của bậc giáo dục này. cộng đồng hợp tác giữa dạy và học là yếu tố Mục tiêu đào tạo của đại học là đào tạo duy trì và phát triển sự thống nhất toàn vẹn những con người có phẩm chất chính trị, đạo của quá trình dạy học, nghĩa là của chất lượng đức, có kiến thức và kỹ năng tương xứng với dạy học. Dạy tốt, học tốt chính là bảo đảm trình độ được đào tạo. Vì vậy mục tiêu năng được ba phép biện chứng (ba sự thống nhất)
  3. lực cho người học rất được coi trọng. Năng kết quả tốt thì phương pháp dạy học phải tạo lực người học hình thành tốt nhất trong quá điều kiện cho người học phát triển tư duy sáng trình hoạt động nhận thức, nếu hoạt động tích tạo, rèn luyên kỹ năng thực hành, bồi dưỡ cực, tính chủ động sáng tạo của người học năng lực tự học tập nghiên cứu. Như vậy cũng được quan tâm thích đáng thì người học sẽ có như các bậc học khác, phương pháp dạy học ở cơ hội hình thành năng lực phát hiện và giải đại học phụ thuộc vào đặc điểm của nội dung, quyết vấn đề hơn là được thầy ‘đọc cho chép’. bám sát mục tiêu dạy học, đặc điểm của sinh Nội dung đào tạo ở đại học phải có tính viên. Khai thác các nguồn lưc sẵn có như thời hiện đại và phát triển, đảm bảo cơ bản và lượng, tài liệu, trang thiết bị, môi trường và chuyên sâu. Nội dung đến với người học đặc biẹt là năng lực chuyên môn và khả năng không phải chỉ từ giáo viên mà còn thông qua sư phạm của giáo viên. nhiều ‘kênh’ khác nên giáo viên có vai trò giúp cho học sinh tìm kiếm, lựa chọn và xử lý III. KẾT LUẬN nội dung để biến tri thức về lĩnh vực khoa học Những năm gần đây đất nước ta đã phát nào đó thành sở hữu của mình, từ đó sáng tạo triển rất nhanh chóng, toàn xã hội và nền kinh ra nội dung mới. tế đã có nhiều thay đổi. Sự thay đổi đó đòi hỏi Giáo viên đóng vai trò hết sức quan trọng các ngành các cấp có liên quan phải có những để khuyến khích tính ham hiểu biết của người thay đổi cải cách. Ngành giáo dục của chúng học, rèn luyện độc lập khám phá trí tuệ, tăng ta cũng đã có những bước phát triển lớn lao để cường khả năng khả năng tổ chức và sử dụng đáp ứng được xu thế đi lên của thời đại. Đã có kiến thức giúp người học đạt được năng lực nhiều phương hướng cải tiến để nâng cao hiệu học suốt đời qua việc tự giáo dục. Để đáp ứng quả của quá trình dạy học. được nhu cầu của dạy và học, giáo viên đại Nền giáo dục nước ta hiện nay đang tiến học cần phải có năng lực phẩm chất của một hành công cuộc đổi mới theo đường lối đổi nhà khoa học chân chính và một nhà sư phạm mới kinh tế xã hội toàn diện và sâu sắc. Giáo tâm huyết. dục đại học đang đứng trước yêu cầu lớn phải CNTT_C Người học ở đại học có những đăc điểm B phát triển nguồn nhân lực có học vấn đại học, đăc trưng là họ là những người trưởng thành cả có khả năng lao động ở một trình độ mới phù về thể chất, tâm lý và nhận thức. Do đó họ phải hợp với nhu cầu ứng dụng khoa học và công được ứng xử như người lớn trong mọi hoạt nghệ tiên tiến, hiên đại vào mọi lĩnh vực hoạt động. Sinh viên là người đã có định hướng về động của xã hội nhằm thúc đẩy phát triển kinh nghề nghiệp gắn vời nhu cầu và lợi ích của họ. tế trong điều kiện đổi mới đất nước, phát triển Vậy nên dạy học làm sao để kích thích được nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nguyện vong hướng nghiệp của họ. Sinh viên nước. Đứng trước yêu cầu ấy nề giáo dục Việt hoàn toàn có khả năng tự học tập, nghiên cứu, nam cần có sự thay đổi phù hợp, đặc biệt phải tuy nhiên khả năng đó được phát huy thế nào đổi mới quá trình dạy và học ở đại học theo còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có cách hướng phát huy tính chủ động tích cực, sáng dạy của giáo viên. Theo quan niệm của tạo của sinh viên. UNESCO sản phẩm đại học trong thời đại ngày nay phải có năng lực trí tuệ, có khả năng sáng Tài liệu tham khảo tạo và thích ứng. Có khả năng hành động để có [1]. Nguyễn Ngọc Quang, 1998, N.N.Quang. Nhà SP, thể lập nghiệp, có năng lực tự học, tụ nghiên cứu Người góp phần đổi mới lý luận dạy học, NXB ĐHQG. để có thể học thuòng xuyên và phải có năng lực [2]. J.Piagert, 1999. Tâm lý và Giáo dục, NXB GD. quốc tế như ngoại ngữ, văn hóa toàn cầu để có [3]. Nhiều tác giả, 2003, Sách giáo dục học đại khả năng hội nhập. Để đáp ứng được những yêu học, Tài liệu tập huấn cầu trên thì sinh viên phải có cách học chủ động, [4]. Nguyễn Văn Tiến và Những người khác,1999, khả năng tự lực tìm kiếm, xử lý thông tin và M. PowerPoint, NXB GD. khát khao sáng tạo. [5]. Allan C. và Thomas J, Các chiến lược để dạy Để góp phần cho hoạt động dạy học đạt học có hiệu quả, NXB ĐHQG♦
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2