Báo cáo khoa học: "Quá trình phát triển của các phương pháp và các quan điểm dạy tiếng"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

62
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Đã từ lâu ngoại ngữ đ-ợc coi là một công cụ quan trọng giúp ta tiếp cận và lĩnh hội những tri thức mới, vì vậy việc dạy ngoại ngữ đã có một quá trình phát triển lâu dài và thay đổi theo từng thời kỳ. Trong bài báo này tác giả muốn đề cập đến các ph-ơng pháp và các quan điểm khác nhau đã từng xuất hiện và tồn tại trong lĩnh vực giảng dạy này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Quá trình phát triển của các phương pháp và các quan điểm dạy tiếng"

Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c ph−¬ng ph¸p vμ c¸c quan ®iÓm d¹y tiÕng ThS. B¹ch thÞ thanh Bé m«n Anh v¨n Khoa Khoa häc c¬ b¶n Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: §· tõ l©u ngo¹i ng÷ ®−îc coi lμ mét c«ng cô quan träng gióp ta tiÕp cËn vμ lÜnh héi nh÷ng tri thøc míi, v× vËy viÖc d¹y ngo¹i ng÷ ®· cã mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dμi vμ thay ®æi theo tõng thêi kú. Trong bμi b¸o nμy t¸c gi¶ muèn ®Ò cËp ®Õn c¸c ph−¬ng ph¸p vμ c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau ®· tõng xuÊt hiÖn vμ tån t¹i trong lÜnh vùc gi¶ng d¹y nμy. Summary: Foreign languages have been considered as a key to help us to get more knowledge and information, so foreign language teaching has had a long history of development and has changed a lot through time. This article will mention different methods and different points of view in this field. CBA 4. B¶n chÊt cña sù t−¬ng t¸c gi÷a ng−êi i. ®Æt vÊn ®Ò häc vµ ng−êi d¹y, gi÷a ng−êi häc víi ng−êi häc lµ g×? ViÖc gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ ®· cã mét qu¸ 5. Nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m nhËn cña tr×nh ph¸t triÓn rÊt l©u dµi v× vËy mµ ph−¬ng ng−êi häc ®−îc tiÕp nhËn nh− thÕ nµo? ph¸p gi¶ng d¹y, môc tiªn ®µo t¹o vµ c¸c quan ®iÓm nh− vÞ thÕ ng−êi thÇy, th¸i ®é ®èi víi lçi 6. Ng«n ng÷ vµ v¨n ho¸ ®−îc xem xÐt cña ng−êi häc… thay ®æi nhiÒu qua c¸c giai nh− thÕ nµo? ®o¹n lÞch sö. 7. Nh÷ng lÜnh vùc vµ kü n¨ng nµo cña Diane Larsen Freeman ®· ®−a ra 10 c©u ng«n ng÷ ®−îc chó träng trong qu¸ tr×nh d¹y hái c¬ b¶n vµ c¸ch tr¶ lêi nh÷ng c©u hái ®ã sÏ vµ häc? ph¶n ¸nh xu h−íng vÒ gi¸o häc ph¸p. 8. Vai trß cña tiÕng mÑ ®Î ra sao? 1. Môc tiªu cña gi¸o viªn khi sö dông mét 9. ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®−îc tiÕn hµnh ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nµo ®ã lµ g×? nh− thÕ nµo? 2. Vai trß cña thÇy vµ trß trong qu¸ tr×nh 10. Gi¸o viªn xö lý thÕ nµo ®èi víi lçi cña d¹y vµ häc ra sao? ng−êi häc? 3. Mét sè ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh d¹y vµ Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c häc? ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ ®· xuÊt
hiÖn c¸c c©u tr¶ lêi kh¸c nhau ph¶n ¸nh ph−¬ng ph¸p kh¸c h¼n víi ph−¬ng ph¸p ng÷ nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau trong viÖc d¹y ph¸p dÞch. Ph−¬ng ph¸p nµy coi môc tiªu tiÕng. gi¶ng d¹y lµ ng«n ng÷ nãi nªn kü n¨ng nghe nãi rÊt ®−îc chó träng, l−îng tõ vùng gi¶ng Trong khu«n khæ bµi b¸o nµy, t«i muèn d¹y lµ nh÷ng tõ th«ng dông trong cuéc sèng ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ph−¬ng ph¸p vµ nh÷ng hµng ngµy vµ ®−îc gi¶i thÝch qua tranh ¶nh quan ®iÓm kh¸c nhau ®ã phÇn nµo gióp c¸c gi¸o viªn ngo¹i ng÷ cã thÓ n¾m b¾t ®−îc qu¸ minh ho¹ chø tuyÖt ®èi kh«ng dÞch, toµn bé tr×nh ph¸t triÒn còng nh− sù thay ®æi trong bµi gi¶ng trªn líp ®Òu sö dông ng«n ng÷ môc quan ®iÓm d¹y tiÕng, ®Ó tõ ®ã cã thÓ thay ®æi tiªu. c¸ch d¹y cña m×nh cho phï hîp h¬n. - Vµo n¨m 1939 mét ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng míi xuÊt hiÖn do Charles Fries khëi ii. qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c x−íng, ®ã lµ ph−¬ng ph¸p nghe nãi (Audio ph−¬ng ph¸p d¹y tiÕng Lingual Method). Ph−¬ng ph¸p nµy còng coi - Trong giai ®o¹n tõ nh÷ng n¨m 1800 ®Õn kü n¨ng nãi lµ môc tiªu chÝnh chø kh«ng ph¶i nh÷ng n¨m 1940 ph−¬ng ph¸p phæ biÕn trong kü n¨ng viÕt hay sù hiÓu biÕt v¨n häc. Dùa gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ lµ ph−¬ng ph¸p ng÷ trªn quan niÖm ng«n ng÷ lµ mét chuçi c¸c thãi ph¸p dÞch (Grammar - Translation Method). quen (A language is a set of habits) vµ d¹y Môc tiªu häc ngo¹i ng÷ cña ng−êi häc lóc nµy ngo¹i ng÷ lµ d¹y ng«n ng÷ chø kh«ng ph¶i lµ ®Ó ®äc c¸c t¸c phÈm v¨n häc. Ng−êi häc d¹y vÒ ng«n ng÷ (Teach the language, not tr−íc tiªn ph¶i n¾m ®−îc c¸c qui t¾c ng÷ ph¸p about the language) nªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng råi ¸p dông c¸c qui t¾c nµy vµo dÞch thuËt, kü d¹y gi¸o viªn th−êng cung cÊp vÝ dô vµ luyÖn CBA n¨ng ®äc vµ viÕt còng nh− ®é chÝnh x¸c ®−îc tËp chø kh«ng gi¶i thÝch ng÷ ph¸p; nghÜa cña chó träng, c©u ®−îc lÊy lµm ®¬n vÞ gi¶ng d¹y tõ ®−îc cung cÊp qua ng÷ c¶nh vµ t×nh huèng; vµ luyÖn tËp chÝnh, tiÕng mÑ ®Î ®−îc sö dông viÖc gi¶ng d¹y cã kÌm sù hç trî cña c¸c thiÕt ®Ó tiÕn hµnh bµi gi¶ng trªn líp. bÞ nghe nh×n, b¨ng ghi ©m, phßng häc tiÕng,… - Cuèi thÕ kû 19 xuÊt hiÖn tr−êng ph¸i - Nh−ng råi ®Õn n¨m 1965, lý thuyÕt vÒ ®¸nh gi¸ cao tÇm quan träng cña lêi nãi vµ ng÷ ph¸p t¹o sinh c¶i biªn (transformational ng÷ ©m häc trë thµnh ph−¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó generative grammar) mµ nh©n vËt trung t©m nghiªn cøu c¸c ng«n ng÷. ChÝnh vµo thêi kú lµ Noam Chomsky ®· t¹o ra b−íc ngoÆt trong nµy ng−êi ta ®· s¸ng t¹o ra hÖ thèng ký hiÖu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ häc vµ kÐo theo phiªn ©m quèc tÕ. C¸c gi¸o viªn gi¶ng d¹y c¶ sù thay ®æi c¬ b¶n cña ngµnh ph−¬ng ph¸p ngo¹i ng÷ thêi kú nµy ®· rÊt quan t©m ®Õn gi¶ng d¹y. Xu h−íng t¹o sinh vµ c¶i biªn ng÷ ©m, lÊy thñ ph¸p luyÖn ng÷ ©m lµm c«ng khiÕn cho nh÷ng ng−êi d¹y tiÕng chuyÓn sang cô gi¶ng d¹y chÝnh. Khi chuyÓn sang thÕ kû quan t©m tíi có ph¸p, nh÷ng bµi luyÖn tiÕng 20, tr−êng ph¸i cÊu tróc Mü ra ®êi, ®¹i diÖn lµ xuÊt hiÖn d¹ng thøc c¶i biªn, vÝ dô chuyÓn tõ Bloomfield, mét tr−êng ph¸i t¸c ®éng m·nh c©u chñ ®éng sang bÞ ®éng, tõ c©u trùc tiÕp liÖt ®Õn quy tr×nh d¹y tiÕng. ChÝnh trong giai sang gi¸n tiÕp, tõ d¹ng kh¼ng ®Þnh sang phñ ®o¹n nµy ®· xuÊt hiÖn nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®Þnh…..Sù ph¸t triÓn nµy dÇn dÇn dÉn tíi gi¶ng d¹y mang nÆng dÊu Ên cÊu tróc nh− tr−êng ph¸i giao tiÕp trong ph−¬ng ph¸p d¹y ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp (Direct Method), mét tiÕng nh− mét ngo¹i ng÷. Lóc nµy t− duy cña
Ng−êi häc ph¶i tham gia vµo mét lo¹t c¸c ng−êi thÇy cã nh÷ng thay ®æi lín: tËp trung ho¹t ®éng th«ng qua nh÷ng lo¹i h×nh bµi tËp h¬n vµo khÝa c¹nh häc (focus on learning), ph¸t ©m (pronunciation practice), thay thÕ khuyÕn khÝch ng−êi häc tham gia tÝch cùc (substitutions), ®äc to (reading aloud), hái vµ (Involve the learner), x¸c ®Þnh râ rµng môc tr¶ lêi (questions and answers), chÐp chÝnh tiªu kho¸ häc (Make goals explicit), sö dông t¶… Lóc nµy th× c¶ thÇy vµ trß ®Òu lau må h«i c¸ch giao nhiÖm vô (Use tasks as building sau giê häc. Víi t− t−ëng cña gi¸o häc ph¸p blocks), võa gi¶ng d¹y võa häc hái thªm hiÖn ®¹i, h×nh ¶nh ng−êi thÇy vµ vai trß ng−êi (Enjoy teaching. Enjoy learning) (David häc ®−îc x©y dùng hoµn thiÖn h¬n. Chç ®øng Nunan). cña ng−êi thÇy trªn líp gi¶m dÇn vai trß ®iÒu khiÓn khèng chÕ ho¹t ®éng vµ t¨ng dÇn vai trß tham gia giao tiÕp, khÝch lÖ sù hîp t¸c, hç trî III. qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trong quan v−ît khã, t¹o lßng tin vµ t− vÊn cho ho¹t ®éng ®iÓm vÒ vai trß cña ng−êi thμy vμ cña häc trß vµ lóc nµy lçi sö dông ng«n ng÷ ng−êi trß trong d¹y vμ häc ngo¹i cña häc trß ph¶i ®−îc coi lµ sù ph¸t triÓn tù ng÷ nhiªn vµ kh«ng thÓ bÞ trõng ph¹t. Víi sù hç trî cña ng−êi thÇy víi t− c¸ch lµ ng−êi t¹o ®iÒu Cïng víi sù ph¸t triÓn trong ph−¬ng ph¸p kiÖn (facilitator) vµ ng−êi khëi x−íng (initiator), gi¶ng d¹y quan niÖm vÒ vai trß ng−êi thÇy, ng−êi häc chÝnh lµ ng−êi tiÕn hµnh c¸c ho¹t ng−êi trß trong d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ còng ®éng rÌn luyÖn kü n¨ng trªn líp, ®iÒu nµy thay ®æi rÊt nhiÒu. hoµn toµn phï hîp víi quy tr×nh ®µo t¹o lÊy Vµo thêi kú ®Çu, víi môc tiªu lµ d¹y cho trß lµm trung t©m (learner - centred) vµ xu häc trß hiÓu ®−îc v¨n ch−¬ng Anh, dÞch c¸c h−íng chuyÓn ®æi tõ mét líp TTT (thÇy nãi : t¸c phÈm v¨n häc Anh nªn ®ßi hái ng−êi häc teacher talking time) sang mét líp STT (trß CBA ph¶i rÊt chÝnh x¸c vµ ng−êi thÇy lu«n trõng nãi: student talking time). §Õn ®©y nÕu trë l¹i ph¹t häc sinh khi hä m¾c lçi. Ng−êi thÇy cã c©u nãi cña Micheal West th× ng−êi trß sÏ lµ vai trß tèi cao trªn líp: ®óng hay sai, cho phÐp ng−êi lau må h«i. häc trß ho¹t ®éng hay kh«ng, trõng ph¹t hay Râ rµng quan ®iÓm vÒ vai trß ng−êi thÇy tha bæng… Nãi tãm l¹i ng−êi thÇy lµ ho¹t ®· cã nh÷ng kh¸c biÖt lín trong qu¸ tr×nh ph¸t ®éng chÝnh vµ cã quyÒn lùc duy nhÊt trªn líp triÒn cña viÖc gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷. cßn trß th× tiÕp thu kiÕn thøc mét c¸ch thô ®éng tõ ng−êi thÇy vµ ®é s©u tri thøc hoµn toµn phô thuéc vµo sù d¹y dç cña ng−êi thÇy. iv. vai trß vμ ¶nh h−ëng cña Micheal West ®· m« t¶ h×nh ¶nh ng−êi thÇy lý ph−¬ng tiÖn kü thuËt ®èi víi viÖc t−ëng lµ sau mçi tiÕt häc ph¶i rót kh¨n mïi gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ xoa lau må h«i nhÔ nh¹i. C¸c nhµ gi¸o häc ph¸p sau nµy tuy vÉn tr©n träng h×nh ¶nh cÇn Vai trß cña ng−êi thÇy lµ kh«ng thÓ phñ mÉn vµ nhiÖt t×nh Êy cña ng−êi thÇy nh−ng hä nhËn vµ kh«ng g× cã thÓ thay thÕ ®−îc. Tuy ®· ®Æt ra c©u hái: vËy trong mét giê häc nh− nhiªn trong thêi ®¹i ngµy nay khi lÜnh vùc c«ng vËy thÇy ®· luyÖn cho trß cña m×nh hay luyÖn nghÖ th«ng tin vµ c¸c ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cho chÝnh m×nh. Sau nµy khi gi¶ng d¹y ngo¹i ngµy cµng ph¸t triÓn th× ng−êi thÇy cã thÓ ng÷ theo ®−êng h−íng giao tiÕp ph¸t triÓn, nhËn ®−îc sù hç trî rÊt lín tõ c¸c ph−¬ng tiÖn ng−êi thÇy ®· hoµ ®ång h¬n víi häc trß vµ coi nµy vµ v× vËy ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y còng häc trß lµ ng−êi céng sù ®Ó cïng nhau kiÕn thay ®æi. C¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt còng cã t¹o vµ thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng trªn líp.
mét sè vai trß nhÊt ®Þnh thÓ hiÖn qua mét sè nh÷ng th«ng tin chi tiÕt vµ phøc t¹p vÒ qu¸ yÕu tè chÝnh sau: tr×nh tiÕn bé cña m×nh trong häc tËp. - Giíi thiÖu ng÷ liÖu (presetation of v. KÕt luËn material): VÝ dô mét ®o¹n phim video ®−îc thiÕt kÕ d−íi d¹ng phôc vô cho gi¶ng d¹y Trªn ®©y lµ mét sè ph−¬ng ph¸p vµ c¸c th−êng bao hµm mét sè chøc n¨ng giao tiÕp, quan ®iÓm kh¸c nhau trong gi¶ng d¹y ngo¹i c¸c môc ng÷ ph¸p, tõ vùng,… Ch¼ng h¹n ng÷. Mçi gi¸o viªn cã thÓ chän cho m×nh mét trong bµi 3 cña gi¸o tr×nh video Lifetime ng−êi ph−¬ng ph¸p thÝch hîp vµ mét c¸ch nghÜ riªng häc ®−îc lµm quen víi c¸c c¸ch gîi ý tuú vµo ®èi t−îng ng−êi häc. T¹i tr−êng §¹i (suggesting), c¸ch chÊp nhËn vµ tõ chèi lêi häc Giao th«ng VËn t¶i hÇu hÕt c¸c em sinh gîi ý ®ã (accepting and refusing), c¸ch dïng viªn khi lªn ®¹i häc cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ rÊt th× hiÖn t¹i ®¬n, c©u hái cã tõ ®Ó hái, tr¹ng tõ kÐm l¹i kh«ng ®ång ®Òu, sè sinh viªn mçi líp tÇn suÊt, c¸ch dïng some vµ any… Víi nh÷ng rÊt ®«ng, sè tiÕt häc dµnh cho m«n häc nµy l¹i ng÷ liÖu nh− vËy ng−êi thÇy sÏ sö dông nh÷ng v« cïng h¹n hÑp (tæng sè chØ cã 225 tiÕt cho kü thuËt gi¶ng d¹y ®Ó khai th¸c vµ rÌn luyÖn c¶ häc phÇn c¬ b¶n vµ chuyªn ngµnh), thªm kü n¨ng nghe, nãi, ®äc viÕt cho häc trß. HiÖu vµo ®ã lµ sù nhËn thøc ch−a ®Çy ®ñ cña sinh qu¶ cña bµi häc video nh− thÕ nµo phô thuéc viªn vÒ tÇm quan träng cña m«n häc, tÊt c¶ rÊt lín vµo kh¶ n¨ng khai th¸c cña ng−êi thÇy. nh÷ng yÕu tè trªn ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n - T¹o nguån th«ng tin (information cho ng−êi d¹y. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng source): C¬ së d÷ liÖu cña m¸y tÝnh cã thÓ bÊt lîi ®ã nhµ tr−êng còng ®· t¹o mét sè ®iÒu cung cÊp nh÷ng d÷ liÖu vÒ ng÷ ph¸p, tõ vùng kiÖn thuËn lîi cho m«n ngo¹i ng÷ nh− ®Çu t− cho nh÷ng môc ®Ých kh¸c nhau cña c¸c lo¹i CBA ®µi, b¨ng ®Üa, phßng häc tiÕng, cung cÊp gi¸o bµi tËp kh¸c nhau. Sù ra ®êi cña CD, VCD, viªn t×nh nguyÖn ng−êi b¶n ng÷. Tõ nh÷ng DVD ®· t¨ng c−êng c¬ héi häc tËp cã sö dông ®iÒu kiÖn trªn mçi gi¸o viªn bé m«n ngo¹i ng÷ medium. Kh«ng nh÷ng thÕ, m¹ng Internet ®· cÇn ph¶i t×m tßi cho m×nh mét c¸ch d¹y vµ cã trë thµnh mét th− viÖn lín vµ ®a d¹ng hç trî mét quan ®iÓm phï hîp ®ång thêi tËn dông tèi cho ng−êi häc ngo¹i ng÷ tõ nhiÒu b×nh diÖn. ®a c¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt còng nh− gi¸o - §−a thùc tÕ cuéc sèng vµo líp häc viªn ng−êi b¶n ng÷ ®Ó qu¸ tr×nh d¹y vµ häc th«ng qua b¨ng ghi ©m, video, m¸y tÝnh, ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao. ch−¬ng tr×nh vÖ tinh… VÝ dô ch−¬ng tr×nh ph¸t thanh “Say the word” (BBC English), nh÷ng ch−¬ng tr×nh d¹y tiÕng Anh nh− Starting Tµi liÖu tham kh¶o Business English (BBC English), Family [1]. Nunan, David (1991). Language Teaching Album - USA (Prentice - Hall) ®· gióp ng−êi Methodology: a text book for teachers häc t¨ng c¬ héi tiÕp xóc víi giäng b¶n ng÷ vµ [2]. Harmer, Jeremy (1991). The Practice of lµm quen víi cuéc sèng hµng ngµy cña ng−êi English Language Teaching (New edition). Anh - Mü. Longman handbook for language teachers. - Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ quy tr×nh häc vµ håi [3]. G.Teleman (1997). Advanved methodology ©m: C¸c kü thuËt CALL (computer - assisted [4]. Quoc Hung, Nguyen. Kü thuËt d¹y tiÕng Anh language learning: quy tr×nh häc cã sù hç trî (Classroom techniques in teaching English in Vietnam)♦ cña m¸y tÝnh) cã thÓ cung cÊp cho ng−êi häc