intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Lao động ở Việt Nam "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

101
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Lao động ở Việt Nam

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Lao động ở Việt Nam "

  1. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam TS. L−u B×nh Nh−ìng * B lu t lao ng c a nư c C ng hoà xã chuyên gia… nh m m b o cho ra i m t h i ch nghĩa Vi t Nam ư c thông “b lu t” hoàn ch nh i u ch nh các quan qua ngày 23/6/1994 sau khi ã tr i qua nhi u h xã h i trong lĩnh v c lao ng. c bi t, l n d th o.(1) Sau hơn b y năm ưa vào i các nhà làm lu t còn s d ng lu t so sánh s ng, năm 2002 B lu t lao ng ã ư c trong quá trình xây d ng B lu t lao ng. s a i cho phù h p v i tình hình m i.(2) Vi c so sánh lu t ã t o cho quá trình so n B lu t lao ng c a Vi t Nam ư c xây th o B lu t lao ng nh ng l i th và i u d ng v i th i gian chu n b thu c lo i dài ki n quan tr ng t ó thuy t ph c cơ quan nh t trong l ch s l p pháp. Nó ã ti p c n l p pháp nh t trí thông qua. Nó cũng t o cho v i n n kinh t th trư ng theo quan i m B lu t lao ng m t s c s ng b n b trong i m i và h i nh p kinh t qu c t . Sau hai th trư ng lao ng và b i c nh n n kinh t năm tr l i sinh ho t v i tư cách thành viên th trư ng Vi t Nam. c a T ch c lao ng qu c t (ILO), v i vi c 1. S d ng lu t so sánh xác nh thông qua B lu t lao ng, Vi t Nam ã ph m vi i u ch nh c a B lu t lao ng ch ng t cho th gi i hi u ư c s c g ng Vi c xác nh ph m vi i u ch nh c a B và thành công trong vi c thi t k các quy lu t lao ng, trong ó có i tư ng i u ph m pháp lu t lao ng. ch nh là r t quan tr ng. N u không có i Bên c nh vi c ti p c n các quan i m, tư ng i u ch nh t c là không th có m t ư ng l i, chính sách i m i, B lu t lao o lu t c l p (tương i). ng ã k th a truy n th ng l p pháp c a Do ã t n t i trong m t th i gian dài Vi t Nam trong nhi u th p k . Các quy nh quan i m cho r ng, lu t lao ng Vi t Nam c a B lu t lao ng ã chuy n t i tinh th n là ngành lu t i u ch nh quan h lao ng c a các công ư c và khuy n ngh qu c t gi a các “công nhân, viên ch c” v i các “cơ c a Liên h p qu c, c a T ch c lao ng quan, xí nghi p nhà nư c” nên vi c thay i qu c t . Và c bi t, B lu t lao ng c a t ng t không ph i là i u ơn gi n, n u Vi t Nam còn ư c xây d ng trên cơ s không mu n nói là s v p ph i s c n tr tham kh o kinh nghi m phong phú c a nhi u quy t li t t nh ng tư tư ng b o th và quan qu c gia trên th gi i. i m ch ng l i s i m i. M c dù có nh ng Vi c xây d ng B lu t lao ng ư c khó khăn không nh trong vi c xây d ng th c hi n theo nhi u phương pháp khác nhau m t o lu t v lao ng, d ng m t “b như phương pháp ánh giá t ng quan, phương pháp th ng kê, phương pháp i u tra * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t xã h i, phương pháp l ch s , phương pháp Trư ng i h c Lu t Hà N i 26 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  2. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam lu t” v i tính pháp i n b c nh t nhưng nư c. Hình th c pháp lí là m t quy t nh trư c nh ng òi h i có tính c p thi t c a hành chính. Do ó, v tính ch t, quan h lao vi c i u ch nh quan h lao ng trong n n ng ó là quan h hành chính, do lu t hành kinh t th trư ng và trong b i c nh h i nh p chính i u ch nh. qu c t thì ó là nhi m v quan tr ng c n Trong m t th i gian dài, su t th i kì th c ph i th c thi v i nh ng n l c cao nh t. hi n n n kinh t k ho ch hoá t p trung, các Khi xây d ng B lu t lao ng, Ban so n quan h lao ng trong các xí nghi p qu c th o B lu t lao ng ã ph i tham kh o r t doanh ư c ng nh t v i các quan h lao nhi u o lu t c a nhi u nư c trên th gi i. ng trong các cơ quan hành chính - s Vi c i chi u các quy nh c a pháp lu t nghi p. Nhà nư c là ngư i s d ng lao ng, lao ng hi n hành c a nhi u qu c gia trên do ó, có quy n tuy n ch n, i u ng, th gi i v i các quy nh c a pháp lu t lao thuyên chuy n… ngư i lao ng t v trí này ng Vi t Nam ã cho phép các nhà làm lu t vào b t kì v trí nào ho c n b t kì nơi nào th y rõ “ vênh” gi a lu t lao ng c a theo ý chí c a mình mà không có s tho Vi t Nam và lu t lao ng c a các nư c. thu n nào. S ơn phương ó cho th y Nhà Trong các o lu t lao ng c a các qu c gia nư c mà “ i di n” là các cơ quan, xí nghi p trên th gi i như: C ng hoà liên bang Nga nhà nư c là ngư i có quy n quy t nh không xô vi t, C ng hoà nhân dân Trung Hoa, có gi i h n i v i các nhân viên c a mình. C ng hoà liên bang c, Vương qu c Thu Trong n n kinh t th trư ng, m t trong i n, Nh t B n, Hoa Kì… và các o lu t nh ng y u t c n ph i có là xây d ng quan lao ng c a các qu c gia trong khu v c h lao ng bình ng. Các bên trong quan ông-Nam Á như o lu t quan h lao ng h lao ng u có quy n t quy t nh và c a Vương qu c Thái Lan, o lu t quan h cùng quy t nh v các quy n, l i ích, nghĩa lao ng c a Malaysia, Indonesia, v c a mình. Y u t ó ch có th ư c xây Singapore, B lu t lao ng c a C ng hoà d ng trên cơ s các tho thu n h p pháp, Philippine u quy nh i tư ng i u ư c pháp lu t b o h . ch nh là quan h lao ng theo h p ng lao 3. V n thi t k các i u ki n lao ng ng (quan h lao ng theo h p ng lao Các i u ki n lao ng thư ng là nh ng ng là quan h xã h i hình thành trên cơ s vn ư c quan tâm nhi u khi xây d ng s tho thu n gi a các bên) ch không ph i lu t lao ng các qu c gia. B i vì, ó là quan h lao ng gi a nhà nư c và các chính là ph n “can thi p” ch y u c a nhà công ch c c a nhà nư c. nư c vào quan h lao ng v i m c tiêu b o v ngư i lao ng. Có qu c gia thi t k riêng 2. Vi c xác nh các hình th c pháp lí lu t b o v lao ng riêng (Labour c a quan h lao ng Quan h lao ng gi a công nhân, viên Protection Law – Thái Lan). ch c nhà nư c v i các cơ quan, xí nghi p Các i u ki n lao ng ư c coi là nh ng nhà nư c ư c hình thành trên cơ s quy t tiêu chu n lao ng cơ b n vì v y nó ph i ti p nh tuy n d ng c a cơ quan, xí nghi p nhà c n và phù h p v i các tiêu chu n lao ng T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 27
  3. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam qu c t do T ch c lao ng qu c t t ra. ch p lao ng cá nhân và tranh ch p lao ng Nh n th c ư c t m quan tr ng c a vi c t p th ; 2) ưa vào các nguyên t c hoà gi i, quy nh các i u ki n lao ng, khi xây d ng tr ng tài; 3) Thi t k toà án lao ng. Trong B lu t lao ng các cơ quan có th m quy n quá trình so sánh ã th y rõ r ng t lâu các ã t pháp lu t lao ng Vi t Nam trong m i qu c gia, k c các qu c gia trong khu v c tương quan so sánh v i h th ng pháp lu t lao như: C ng hoà Liên bang c, C ng hoà ng c a nhi u qu c gia trên th gi i. Pháp, Vương qu c Thu i n, Vương qu c Vi c xác nh th i gi làm vi c – th i gi Thái Lan, C ng hoà Philippine… ã r t coi ngh ngơi ư c tham kh o trên cơ s t tr ng nguyên t c “t nh o t” c a các bên trong s so sánh v i pháp lu t lao ng c a trong quan h lao ng. ng th i ph n l n các qu c gia: Liên bang Nga, Indonesia, các qu c gia trên th gi i u coi toà án lao Thailand, Malaysia, Philippine (so sánh th i ng là m t h th ng c bi t. Bên c nh ó gian ngh l ); Brunei, Thailand, Singapore, h thư ng coi tr ng tài lao ng là phương Indonesia, Philippine, Thu i n, Luxemburg, th c gi i quy t tranh ch p lao ng ưa C ng hoà Liên bang c, Finland, Na Uy… chu ng. Tuy nhiên, các nhà làm lu t c a nư c (so sánh th i gian ngh hàng năm). ta cũng ã cân nh c nh ng kh năng áp d ng Vi c xác nh m t s v n v ti n lương các mô hình ó Vi t Nam. Vì v y, B lu t ư c xây d ng trên cơ s các h th ng pháp lao ng ã l a ch n “mô hình quá rút (3) lu t lao ng c a nhi u nư c Tây Âu như kinh nghi m” cho tương lai. Vì v y t i Australia, Thu i n, Hoa Kì… và ài Loan… Chương XIV c a B lu t lao ng ã quy nh hai cơ ch gi i quy t tranh ch p lao ng 4. Vi c thi t k cơ ch gi i quy t tranh là: 1) Cơ ch gi i quy t tranh ch p lao ng ch p lao ng Trong m t th i gian dài Vi t Nam áp cá nhân (g m các trình t : Thương lư ng – d ng cơ ch gi i quy t khi u n i, t cáo hoà gi i – toà án nhân dân); 2) Cơ ch gi i gi i quy t các “khi u t ” c a công nhân, viên quy t tranh ch p lao ng t p th (g m các ch c nhà nư c i v i các cơ quan, xí nghi p trình t : Thương lư ng – hoà gi i – tr ng tài nhà nư c. S dĩ có tình tr ng như v y là do – toà án nhân dân (Toà lao ng)). trong nhi u năm ã th nh hành quan ni m và 5. Vi c xây d ng các quy nh v ình công thi t k các quy nh c a lu t lao ng tr ình công là v n nh y c m b c nh t thành m t d ng c a lu t hành chính. trong lĩnh v c lao ng. Trong nhi u năm Khi xây d ng B lu t lao ng, m t trong sau s ki n ra i c a S c l nh s 29SL ngày nh ng công vi c ph i gi i quy t là thay i 12/3/1947 Vi t Nam ã không cho ngư i lao quan ni m v tranh ch p lao ng và ti p theo ng s d ng quy n ình công u tranh là cơ ch gi i quy t tranh ch p lao ng. b o v quy n l i. Nguyên nhân cơ b n c a vi c t ư c m c tiêu trên, các nhà làm không quy nh quy n ình công trong lu t lao lu t ã ph i s d ng lu t so sánh. Nh ng n i ng trong kho ng th i gian g n 50 năm là do dung quan tr ng nh t ư c thi t k trên cơ s chúng ta duy trì h th ng quan h lao ng b s d ng lu t so sánh là: 1) Phân bi t tranh hành chính hoá (như ã c p). Khi xây d ng 28 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  4. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam n n kinh t th trư ng, v i vi c thi t l p th móng, i u ki n pháp lí cho m t th trư ng trư ng lao ng và quy nh v hình th c pháp lao ng Vi t Nam. lí c a quan h lao ng là h p ng lao ng M t trong nh ng óng góp cho s thành thì c n trang b cho ngư i lao ng quy n t công c a vi c so n th o B lu t lao ng b o v , trong ó có quy n ình công. chính là vi c các nhà làm lu t ã v n d ng Các nhà làm lu t ã tham kh o nhi u o lu t so sánh t o ra cơ s khoa h c c a B lu t lao ng c a nhi u qu c gia trên th lu t lao ng. Nh ng giá tr mang tính t ng gi i, k c nh ng nư c phát tri n và ang quát mà lu t so sánh mang l i có th gói g n phát tri n. ng th i tham chi u c các quy trong m y v n sau: nh c các công ư c qu c t , trong ó n i - M t là, vi c so sánh lu t ã góp ph n b t là Công ư c v các quy n kinh t – xã th ng nh t quan i m v hình th c và b c c h i và văn hoá c a Liên h p qu c.(4) c a B lu t lao ng. M c dù có nhi u ý ki n, Vi c so sánh lu t cho th y các qu c gia quan i m khác nhau song qua vi c so sánh có n n kinh t th trư ng u cho ngư i lao các nhà làm lu t ã th ng nh t ư c hình th c ng ư c quy n ình công trong m t ph m c a o lu t v lao ng: “B lu t lao ng”, vi nh t nh. Các nư c trong khu v c như m t ng c p cao nh t v tính pháp i n. Thái Lan, Philippine, Malaysia, Indonesia… - Hai là, lu t so sánh ã góp ph n t o nên ã quy nh quy n ình công t lâu. Bên nh ng cơ s căn b n xây d ng c u trúc c nh quy n ình công các qu c gia ó còn c a B lu t lao ng v i các chương quy quy nh c quy n b xư ng c a ngư i s nh v t ng c m v n chuyên bi t như d ng lao ng. Tuy nhiên, khi t ra v n th i gi làm vi c – th i gi ngh ngơi, ti n này cơ quan làm lu t ã không nh t trí ghi lương, k lu t lao ng, an toàn lao ng, nh n trong B lu t lao ng. h p ng lao ng… T nh ng v n mang Vi c quy nh quy n ình công c a tính truy n th ng, c i n, các nhà làm lu t ngư i lao ng trong B lu t lao ng là m t ã b sung, phát tri n thành m t b lu t khá bư c phát tri n m nh m c a lu t lao ng hoàn ch nh v i h th ng các chương, i u Vi t Nam trên con ư ng thích ng và h i lu t i u ch nh các quan h xã h i trong nh p v i h th ng pháp lu t lao ng qu c t lĩnh v c lao ng xã h i. và khu v c. Và chính s so sánh lu t ã - Ba là, vi c so sánh lu t ã giúp cho các mang l i giá tr ó cho B lu t lao ng. nhà làm lu t l a ch n và kh ng nh m t cách khoa h c và chính xác ph m vi i u ch nh 6. M t vài i u rút ra t vi c s d ng c a B lu t lao ng. ó là quan h lao ng lu t so sánh trong so n th o B lu t lao ng Vi c so n th o B lu t lao ng là s th theo h p ng lao ng và các quan h xã h i hi n rõ nét v nh ng ti n b vư t b c c a liên quan ch t ch v i quan h lao ng ó. vi c c i t h th ng pháp lu t nói chung và Vi c ó ã kh c ph c ư c hai quan i m i h th ng pháp lu t lao ng c a Vi t Nam. l p trong quá trình so n th o, thông qua B S ra i c a B lu t lao ng ánh d u m t lu t lao ng: 1) Quan i m t khuynh: ưa bư c ngo t l n trong vi c xây d ng n n t t c các quan h lao ng và ph m vi i u T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 29
  5. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam ch nh; 2) Quan i m h u khuynh: B lu t lao qu c gia trong khu v c: Thái Lan, Cămpuchia, Philippine, Indonesia, Malaysia, Singapore, ng ch i u ch nh quan h lao ng mà Brunei là ti p c n v i các qu c gia trong không i u ch nh các quan h liên quan. trong chi n lư c tham gia vào th trư ng lao - B n là, vi c ng d ng lu t so sánh ã t o ng khu v c ông Nam Á và th c hi n cơ s cho vi c xác nh m t cách khá h p lí và chính sách h p tác, h i nh p khu v c. y các n i dung c a B lu t lao ng. c. Vi c so sánh, tham kh o pháp lu t lao i u ó ư c th hi n qua vi c tham chi u các ng c a các nư c Nh t B n, Hoa Kì, quy nh c a pháp lu t lao ng c a các qu c Australia, Newzeland, C ng hoà Liên bang gia trên th gi i v : 1) Tu i tham gia quan h c, Thu i n, Hà Lan, Luxemburg, lao ng; 2) Hình th c pháp lí cơ b n c a m i Italia… là cách ti p c n v i th trư ng lao quan h lao ng (h p ng lao ng, tho ng c a các qu c gia có n n kinh t – xã ư c lao ng t p th ); 3) Th i gi làm vi c, h i phát tri n và có kinh nghi m lâu năm th i gi ngh ngơi; 4) Các quy nh v an toàn trong vi c xây d ng pháp lu t lao ng. lao ng; 5) V n tr lương; 6) nh d ng d. Vi c tham kh o các công ư c, khuy n các tranh ch p lao ng và cơ ch gi i quy t ngh qu c t ( c bi t là c a ILO) là th hi n các tranh ch p lao ng; 7) Quy n ình công c a quan i m ti p c n các tiêu chu n lao và cơ ch gi i quy t ình công; 8) V n ng qu c t , trong ó Vi t Nam là m t qu n lí nhà nư c v lao ng; 9) S tham gia thành viên. ng th i nó th hi n kh năng c a các bên c a quan h lao ng vào các quá thích ng c a h th ng pháp lu t lao ng trình, các ho t ng trong ph m vi quan h lao Vi t Nam v i h th ng các quy t c chung ng… Nh ng n i dung ư c so sánh tham c a T ch c lao ng qu c t . ó là s bi u chi u và ghi nh n trong B lu t lao ng ã th c a quan i m và chính sách h i nh p a th c s t o ra s ti p c n và thích ng c a phương c a Vi t Nam vào th trư ng lao pháp lu t lao ng Vi t Nam v i pháp lu t lao ng qu c t . ng c a các qu c gia trên th gi i và m b o . Vi c so sánh không ch d ng l i vi c s phù h p v i các tiêu chu n lao ng qu c t t pháp lu t lao ng hi n hành trư c các ư c ILO quy nh và khuy n cáo. h th ng pháp lu t lao ng khác mà còn t - Năm là, lu t so sánh ã ư c s d ng pháp lu t lao ng hi n hành trư c các quy v i nh ng d ng ý rõ ràng và có tính khoa nh ã có (S c l nh s 29/SL) và so sánh h c. i u ó ư c th hi n: các quy nh c a S c l nh s 29/SL ngày a. Vi c so sánh tham kh o ư c th c 12/3/1947 v i pháp lu t lao ng nư c hi n v i nhi u quy nh trong B lu t lao ngoài. Qua so sánh có th th y s c s ng ng c a Liên bang Nga xô vi t, b i vì ó là m nh m và s t n t i b n v ng c a các quy B lu t lao ng c a m t qu c gia xã h i nh trong S c l nh s 29/SL. i u ó góp ch nghĩa cũng như vi c tham kh o các o ph n kh ng nh tính khoa h c c a nó và giá lu t lao ng c a Trung Qu c, Tri u Tiên là tr mà nó mang l i qua vi c “k th a” và ti p c n quan i m c a các qu c gia có ch “phát tri n”(5) h th ng pháp lu t lao ng t chính tr , xã h i g n gũi v i Vi t Nam. trư c ban hành B lu t lao ng. b. Vi c so sánh v i lu t lao ng c a các 30 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  6. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam e. Vi c so sánh lu t ư c áp d ng không nh ng l i ích căn b n và l a ch n các quy ch d ng l i vi c t các h th ng ó trong t c chu n m c, phù h p v i i u ki n, hoàn tương quan “tay ôi” mà t trong m i quan c nh c a Vi t Nam trong nh ng năm 1990 h a chi u, t ng th (xem mô hình) rút ra và nh ng năm ti p theo. ư c ưa vào quá trình so sánh lu t Mô hình t ng th các y u t Các công ư c và khuy n ngh c a T ch c lao ng qu c t Pháp lu t lao ng S c l nh s 29/SL Pháp lu t lao ng c a m t s qu c gia ngày 12/3/1947 v s hi n hành c a trên th gi i giao d ch làm công Vi t Nam Công ư c c a Liên h p qu c liên quan Tuy nhiên, không ph i t t c các v n ư c so sánh u ư c áp d ng. V n còn có so n th o B lu t lao ng”. Tháng 3/1991 b n sơ th o u tiên (sơ th o I) ã ư c xây d ng và ư c ưa i nh ng v n không ho c chưa ư c quan l y ý ki n. Sau ó ã ti n hành rút kinh nghi m xây tâm khi xây d ng B lu t lao ng như: Vi c d ng b n sơ th o II. Sau quá trình ch nh lí v i nhi u ý công nh n quy n b xư ng c a ngư i s ki n óng góp, b n D th o chính th c (D th o I) d ng lao ng, vi c xác l p cơ ch ba bên… ư c hình thành. Sau khi ti p thu các ý ki n óng góp và ch nh lí cho phù h p v i Hi n pháp năm 1992, D ó s là nh ng v n còn ph i ư c nghiên th o V ư c trình ra thư ng tr c Chính ph ngày c u ti p t c trong nh ng năm ti p theo 25/8/1993 và ch nh lí l i thành D th o chính th c hoàn thi n pháp lu t lao ng c a nư c ta. trình Qu c h i xem xét thông qua. - Xem “B n thuy t minh v d th o B lu t lao ng”, Văn phòng Ban d (1).Vi c xây d ng B lu t lao ng ã ư c kh i th o B lu t lao ng, tháng 5/1992; D th o V/1993. ng t năm 1976 và t 1976 n 1980 ã có 5 l n (2).B lu t lao ng ư c s a i, b sung b i Lu t kh i th o b i B lao ng - thương binh và xã h i. s a i, b sung m t s i u c a B lu t lao ng Ngày 24/3/1981 H i ng Chính ph ban hành Quy t ngày 02/4/2002 (Qu c h i khoá X, kì h p th 11). nh s 130/CP thành l p Ban d th o g m 8 b , Hi n t i, B lu t lao ng ang ư c Qu c h i khoá ngành v i 9 thành viên do B trư ng lao ng - XI, kì h p th 10 xem xét s a i, b sung b ng thương binh và xã h i làm trư ng ban. T 1981 n m t o lu t th hai, trong ó t p trung vào vi c s a 1985 ti p t c có 3 l n kh i th o nhưng sau ó không i, b sung Chương XIV v gi i quy t tranh ch p i n k t qu . Ngày 04/7/1990 Ch t ch H i ng B lao ng và ình công. trư ng ban hành Quy t nh s 247/CT thành l p Ban (3). Thuy t minh v D th o B lu t lao ng - B d th o B lu t lao ng m i g m B trư ng B lao lao ng - thương binh và xã h i. ng - thương binh và xã h i là trư ng ban, B trư ng (4). i hi ng Liên h p qu c thông qua B tư pháp và phó ch t ch T ng liên oàn lao ng 16/12/1966, Vi t Nam ã phê chu n năm 1982. Vi t Nam. Tháng 11/1990 ã hình thành “ cương (5). L i nói u c a B lu t lao ng. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 31
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2