zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Mấy ý kiến về quyền lực nhà nước trong luật lao động Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Báo xấu

49
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mấy ý kiến về quyền lực nhà nước trong luật lao động Việt Nam đặc biệt NSDLĐ phải tiếp tục trả lương cho thời gian tối đa 6 tuần trong trường hợp NLĐ ốm đau với mức lương bằng mức trước khi nghỉ ốm. Ngoài ra nghĩa vụ khác (nghĩa vụ phụ) của NSDLĐ là nghĩa vụ chăm lo cho NLĐ, bao gồm việc bảo vệ tính mạng, sức khoẻ và các quyền cá nhân của NLĐ;

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Mấy ý kiến về quyền lực nhà nước trong luật lao động Việt Nam "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. L−u B×nh Nh−ìng * 1. T khi thành l p Nhà nư c Vi t Nam v y, ch “công nhân giúp vi c Chính dân ch c ng hoà, Chính ph ã có nh ng ph ” v n ư c duy trì và sau này vào nh ng m i quan tâm nh t nh t i hai v n quan năm 1960 tr i ã tr thành ch lao ng tr ng nh t c a lu t lao ng là vi c xây d ng i v i “công nhân, viên ch c nhà nư c”. các quy nh v quan h lao ng và các tiêu Có th th y s c ng c lu t pháp cho ch chu n lao ng. pháp lí này qua các văn b n pháp lu t lao Bi u hi n c a s quan tâm ó là vi c ng (mà b n ch t là các quy nh v qu n lí ban hành S c l nh s 29/SL(1) ngày nhà nư c, hay là qu n lí hành chính – kinh 12/3/1947 “ quy nh trong toàn cõi Vi t t ) c a th i kì ó như: i u l tuy n d ng và Nam nh ng s giao d ch v vi c làm công, cho thôi vi c i v i công nhân, viên ch c gi a các ch nhân, ngư i Vi t Nam hay nhà nư c;(5) i u l k lu t lao ng;(6) Ch ngư i ngo i qu c và các công nhân Vi t trách nhi m v t ch t c a công, nhân viên Nam làm t i các xư ng kĩ ngh , h m m , ch c i v i tài s n nhà nư c;(7) i u l t m thương i m và các nhà làm ngh t do”.(2) th i v ch b o hi m xã h i(8)… T p Sau ó, các quy nh liên quan n ch trung vào vi c xây d ng i ngũ “công nhân lao ng c a công ch c nhà nư c và các viên ch c nhà nư c” có tinh th n làm ch công nhân giúp vi c Chính ph cũng ư c t p th , làm ch Nhà nư c trong cơ ch k ban hành s d ng trong th i kì kháng ho ch hoá t p trung. chi n ch ng Pháp.(3) 4. Lu t lao ng c a nh ng năm 1960 2. i u có th th y rõ là n u các quy ư c s d ng su t nh ng năm 1970, 1980 và nh c a S c l nh s 29/SL c p quan h n t n n a u nh ng năm 1990 trư c khi lao ng theo nh hư ng th trư ng (như có B lu t lao ng năm 1994. chúng ta ang nói hi n nay) thì các quy nh M c dù ã có nh ng quy nh khá c i trong các S c l nh s 76, 77 sau ó ã chuy n m như: quy nh v i m i k ho ch hoá theo hư ng s d ng quy n l c tuy t i c a và h ch toán kinh doanh xã h i ch nghĩa Nhà nư c. K c ch công nhân giúp vi c i v i xí nghi p qu c doanh;(9) quy ch lao Chính ph cũng ã th hi n rõ ràng s quy t ng trong các xí nghi p có v n u tư nư c nh c a Nhà nư c là t i cao, k c quy n ngoài t i Vi t Nam;(10) quy nh v h p ng tuy n d ng và tr lương.(4) lao ng;(11) quy nh v tho ư c lao ng 3. Sau khi k t thúc th ng l i cu c kháng chi n ch ng Pháp, Vi t Nam l i ti p t c th i * T ng c c thi hành án kì kháng chi n ch ng th c dân qu c. Vì B tư pháp 8 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010
nghiªn cøu - trao ®æi t p th (thay cho thu t ng “h p ng t p trư ng Vi t Nam. Các quy nh c a B th ”);(12) quy nh ch ti n lương m i;(13) lu t lao ng ã có nh ng bi u hi n ti p c n quy nh c i ti n v ch b o hi m xã m nh m v i cơ ch th trư ng, th hi n (14) h i v.v nhưng pháp lu t lao ng giai nh ng i m l n sau: 1) Quan h lao ng t o n 1960 - 1990 v n: 1) Mang n ng tính do (ngư i lao ng có quy n t do vi c làm - ch t th i chi n; 2) Có tính ch t khép kín k c i làm vi c nư c ngoài; ngư i s trong khu v c nhà nư c và v n phân bi t d ng lao ng có quy n t do tuy n d ng lao quan h lao ng trong các ơn v kinh t ng); 2) Các tiêu chu n lao ng căn b n nhà nư c, kinh t t p th v i các thành ph n ư c thi t l p làm cơ s cho s tho thu n kinh t ngoài qu c doanh khác; 3) ư c s hai bên (gi a ngư i lao ng v i ngư i s d ng b o m ch y u cho “công nhân, d ng lao ng, gi a t p th lao ng v i viên ch c nhà nư c”; 4) Chưa b t k p v i ngư i s d ng lao ng); 3) Các cơ ch gi i các tiêu chu n lao ng qu c t và chưa th c quy t tranh ch p lao ng ư c xác l p v i s là các quy nh áp d ng cho h i nh p nhi u phương th c (thương lư ng, hoà gi i, qu c t ; 5) Quy n l c c a Nhà nư c v n bao tr ng tài, ki n t ng); 4) Quy n ình công c a trùm, c v s ch o và s bao c p i v i ngư i lao ng ư c ghi nh n v.v.. quan h lao ng. Nhà nư c là ngư i “s 6. Tuy nhiên, các quy nh c a B lu t d ng lao ng”, có quy n quy t nh t t c lao ng năm 1994 ( ư c s a i, b sung các v n liên quan n quan h lao ng. vào các năm 2002, 2006, 2007) và các văn Ngay c nh ng quan h lao ng theo h p b n hư ng d n thi hành v n b c l nh ng ng lao ng ã ư c c p t nh ng năm h n ch nh t nh. ó là: 1960 n khi áp d ng Pháp l nh h p ng - H th ng pháp lu t lao ng v n dư ng lao ng thì cái bóng c a quy n l c nhà như còn dè d t v i n n kinh t th trư ng: nư c còn che l p và nh hư ng r t sâu s c M c dù n n kinh t th trư ng ã ư c n n i ngư i lao ng luôn lo s trư c vi c xác nh v m t chính tr , yêu c u hình thành “ ư c” kí k t h p ng lao ng thay cho và phát tri n th trư ng lao ng cũng ã ch tuy n d ng vào biên ch nhà nư c.(15) ư c ghi nh n trong các văn ki n c a ng 5. T khi Qu c h i thông qua B lu t c m quy n(16) nhưng vi c th ch hoá các lao ng (23/6/1994) và ưa B lu t lao quan i m chính tr chưa tương x ng v i yêu ng vào cu c s ng (1/1/1995), pháp lu t c u c a th c ti n i s ng lao ng. Ch lao ng Vi t Nam có nh ng chuy n bi n riêng vi c quy nh v h p ng lao ng, khá m nh m . hình th c pháp lí c a quan h lao ng thì So v i Pháp l nh h p ng lao ng - cho n hi n nay v n còn nh ng b t c p pháp l nh chuyên bi t v h p ng lao ng chưa kh c ph c ư c như v lo i h p ng thì h p ng lao ng ã ư c công nh n lao ng, v th i h n áp d ng h p ng lao r ng rãi là hình th c ch y u c a quan h lao ng, v v n ch m d t h p ng lao ng ng (theo nghĩa r ng) c a n n kinh t th và ch b i thư ng khi ch m d t h p ng t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010 9
nghiªn cøu - trao ®æi lao ng, c bi t là trư ng h p các bên có c a ngư i s d ng lao ng ( các c p nh ng tho thu n v vi c ào t o ngh cho doanh nghi p, ngành, vùng, toàn qu c); 4) ngư i lao ng. Bên c nh ó, các quy nh Quan h ba bên: ngư i lao ng - nhà nư c v n là truy n th ng c a pháp lu t lao ng (mà i di n là chính ph ) - ngư i s d ng như quy nh v công oàn, hi p h i/t ch c lao ng. Tuy nhiên, pháp lu t lao ng Vi t c a ngư i s d ng lao ng, tr ng tài lao Nam ch y u ch c p m i quan h cá ng, toà án lao ng, ình công, b xư ng nhân gi a ngư i lao ng v i ngư i s d ng và cơ ch ba bên ã quy nh mang tính ch t lao ng và m i quan h gi a công oàn cơ hình th c, m nh t ho c không ư c quy s t i các ơn v s d ng lao ng v i ngư i nh. S ch m tr ó th hi n rõ khi trì hoãn s d ng lao ng c p doanh nghi p. V quy nh v quy n ình công là lo i quy n yêu c u chung, các quan h lao ng ph i là r t quan tr ng c a ngư i lao ng. Quy n lo i quan h xã h i bình ng, các t ch c này ã ư c Vi t Nam công nh n khi phê c a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao chu n Công ư c v các quy n kinh t , xã h i ng ph i ư c hình thành trên cơ s t và văn hoá c a Liên h p qu c nhưng sau nguy n hoàn toàn. Tuy nhiên, pháp lu t lao hơn 10 năm k t khi phê chu n Công ư c, ng Vi t Nam ã chưa t o ư c môi trư ng Vi t Nam m i quy nh vào B lu t lao th c s cho quan h lao ng hình thành và ng.(17) Cơ ch gi i quy t tranh ch p lao phát tri n. S can thi p c a Nhà nư c vào ng c a Vi t Nam b c l s lúng túng và các quan h trong lĩnh v c lao ng, c bi t gây ách t c. Các quy nh v hoà gi i, tr ng là các quan h v i di n lao ng, i di n tài, v vi c ch t ch u ban nhân dân c p ngư i s d ng lao ng là nh ng áp l c huy n tham gia gi i quy t tranh ch p lao khi n cho quan h lao ng c a Vi t Nam ng v.v. ã b c l nh ng b t c p và xa r i m c dù trong cơ ch th trư ng nhưng v n i s ng lao ng. chưa thoát ra kh i nh hư ng c a cơ ch t p - Pháp lu t lao ng chưa th hi n ư c trung - bao c p c i n. thành t và yêu c u v n có c a quan h - Nhà nư c dư ng như ng ngoài m i lao ng: quan h lao ng và áp t quy n l c vào Quan h lao ng là lo i quan h công m i quan h lao ng nhưng trong nh ng nghi p (industrial relations), g m: 1) Quan m i quan h lao ng c th thì s nh h gi a ngư i s d ng lao ng v i ngư i hư ng c a Nhà nư c không m nh m : lao ng (employment relationship) thông Vi c trong th i gian r t dài, Chính ph qua h p ng lao ng cá nhân (employmen không th a nh n mình là m t ph n c a quan contract/labour contract); 2) Quan h gi a h lao ng; vi c b sung ch t ch u ban ngư i s d ng lao ng v i t p th lao ng nhân dân c p huy n x lí các v n c a mà i di n là công oàn t i ơn v s d ng tranh ch p lao ng t p th ; vi c áp t h lao ng; 3) Quan h gi a t ch c công oàn th ng toà án dân s tư pháp trong xét x các là i di n c a ngư i lao ng v i t ch c tranh ch p lao ng khi c tình b qua cơ 10 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010
nghiªn cøu - trao ®æi ch ba bên c a quan h lao ng v.v. ch ng v i ngư i lao ng và/ho c công oàn có t s xa r i c a các cơ quan hành chính nhà hành vi vi ph m pháp lu t. Hai v n trên nư c i v i quan h lao ng. Các cơ quan cho th y các cơ quan qu n lí lao ng không nhà nư c mà tr c ti p nh t là cơ quan hành nh ng không quan tâm sâu sát t i di n bi n chính, ch y u th c hi n vi c qu n lí nhà c a quan h lao ng mà còn phó m c cho nư c i v i lĩnh v c lao ng nói chung và các bên c a quan h lao ng gi i quy t các i v i quan h lao ng nói riêng. Ngay v n theo hư ng “t x ”. c bi t, hi n trong L i nói u c a B lu t lao ng cũng nay có nhi u ơn v s d ng lao ng tr n ã th hi n rõ ba m c tiêu căn b n c a vi c tránh, ch m óng b o hi m xã h i cho ngư i ban hành B lu t lao ng.(18) Bi u hi n c a lao ng nhưng các cơ quan qu n lí nhà hành vi qu n lí nhà nư c ó càng rõ nét nư c không có bi n pháp bu c các doanh trong các quy nh t i Chương XV và nghi p và các ơn v s d ng lao ng tuân chương XVI c a B lu t lao ng.(19) Bên th pháp lu t, các bi n pháp hành chính ã c nh ó, như ã c p, B lu t lao ng ã không ư c s d ng n nh tình hình. có nh ng quy nh không h thích h p v cơ Nhà nư c (Chính ph ) t cho mình ch gi i quy t tranh ch p lao ng t p th quy n năng c bi t, ó là quy n ch nh t khi trao trách nhi m gi i quy t tranh ch p ch c i di n cho ngư i s d ng lao ng. lao ng t p th v quy n cho ch t ch u i u r t d nh n th y là B lu t lao ng ban nhân dân c p huy n.(20) N u nhìn m t không h có quy nh rõ v t ch c i di n cách toàn c c, các cơ quan hành chính nhà cho ngư i s d ng lao ng. Nhưng Chính nư c m c dù có nh ng ho t ng nh t nh ph ã s d ng quy n năng c a cơ quan x lí m t s v n c a quan h lao ng hành chính nhà nư c xác nh Phòng nhưng th c ch t ho t ng ó chưa m b o thương m i và Công nghi p Vi t Nam gi i quy t các v n phát sinh trong quan h (VCCI) và Liên minh h p tác xã Vi t Nam lao ng, trong ó c bi t là không x lí có (VCA) là ng i di n c a ngư i s d ng hi u qu v n tranh ch p lao ng t p th lao ng mà không lưu ý r ng v khía c nh và ình công. Tính n tháng 6/2009 Vi t xã h i-pháp lí, Chính ph cũng ch là m t Nam ã x y ra kho ng hơn 2.000 cu c ình bên i tác c a quan h lao ng. S can công. Xung quanh v n này ã b c l hai thi p c a quy n l c hành chính nhà nư c s y u kém c a các cơ quan qu n lí lao vào quan h lao ng là quá l n so v i òi ng: 1) M c dù các cu c ình công u có h i c a môi trư ng lao ng xã h i có nh ng d u hi u vi ph m pháp lu t nhưng không có c i m riêng có c a nó. cu c ình công nào b x lí theo pháp lu t, 7. Nh ng bi u hi n c a quy n l c nhà 2) H u h t các cu c ình công có nguyên nư c trong pháp lu t lao ng dư i góc nhân là s vi ph m pháp lu t lao ng c a xã h i-pháp lí m c dù có cùng b n ch t nhưng ngư i s d ng lao ng nhưng Nhà nư c l i có nh ng bi u hi n không gi ng nhau. không ti n hành các bi n pháp c ng r n i S khác nhau ó ph thu c vào nhi u t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010 11
nghiªn cøu - trao ®æi y u t : Th c t di n bi n c a quan h lao lao ng và th trư ng lao ng. ng; quan ni m c a Nhà nư c, c bi t là Tuy nhiên, Vi t Nam các quy n l p c a Chính ph ; r ng - h p c a s ti p c n pháp, hành pháp, tư pháp v lao ng nói qu c t v lao ng; truy n th ng văn hoá riêng cũng như trong các lĩnh v c khác, v.v.. i u này có th th y rõ qua vi c th không hoàn toàn c l p như nhi u qu c hi n n i dung và phương pháp ban hành gia trên th gi i. Do ó, i kèm m t o lu t chính sách, pháp lu t lao ng. N u Nhà có th là m t ho c nhi u văn b n pháp lu t nư c có s quan tâm t i quan h lao ng thì khác, mà ph bi n là các ngh nh c a s có nh ng hành ng tích c c xúc ti n th Chính ph , thông tư c a b , c bi t là c a ch hoá quan i m c a giai c p lãnh o, th B lao ng, thương binh và xã h i.(21) hi n nguy n v ng c a các bên trong quan h Trong nh ng năm g n ây, Qu c h i ã có lao ng gi a ngư i lao ng v i ngư i s nh ng c i ti n r t l n khi liên t c ra các ngh d ng lao ng. Giá tr c a pháp lu t, v m t quy t quan tr ng v các chương trình xây hình th c nói chung ph thu c vào hình th c d ng lu t, pháp l nh. H th ng các văn b n th hi n quy ph m pháp lu t lao ng. M t pháp lu t lao ng ư c pháp i n d n thành o lu t v lao ng s có nh ng nh hư ng các o lu t chuyên bi t, chuyên ngành. l n hơn, t o ư c hi u qu cao hơn m t văn i u ó ã t o cho lu t lao ng s b th và b n dư i lu t. Ch t lư ng c a các quy nh ư c tôn tr ng hơn. Trong ti n trình xây v lao ng ph thu c r t nhi u vào quan d ng pháp lu t lao ng Chính ph và các ni m, s quy t nh và kĩ năng l p pháp c a b cũng ã có nh ng ho t ng r t m nh m . Nhà nư c. i u này là s òi h i thư ng Do ó, ã cho ra i r t nhi u ngh nh, (22) xuyên t phía các bên c a quan h lao ng thông tư, quy t nh… v lao ng. Các và c a công chúng. cơ quan tư pháp cũng ã “vào cu c” v i ho t 8. Quy n l c nhà nư c trong lu t lao ng ch c năng c a mình. Hàng trăm v án, ng là lo i giá tr c thù, ư c c u t o b i v vi c v lao ng ã ư c toà án th lí gi i quy n l c c a nhi u lo i cơ quan nhà nư c: quy t. B ng dư i ây ch rõ th ng kê v án cơ quan làm lu t, cơ quan ch p hành pháp lao ng ã ư c th lí gi i quy t t i toà án lu t và cơ quan tư pháp liên quan t i quan h các c p t 2003 n 2008.(23) Năm T ng s Sơ th m Phúc th m Giám c th m 2003 781 652 107 22 2004 844 714 128 2 2005 1129 950 174 5 2006 1134 820 205 109 2007 1423 1022 244 157 2008 2042 1701 187 154 12 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010
nghiªn cøu - trao ®æi Như v y, khía c nh pháp lu t, quy n ph n kinh t . Các chính sách h p tác qu c t l c nhà nư c ã th hi n khá y các v lao ng ư c nhà nư c r t chú tr ng “nhánh”. Tuy nhiên, v n có nh ng v n g m: Tham gia T ch c lao ng qu c t , c n ư c chú tr ng và quan tâm nâng cao phê chu n các văn ki n c a T ch c lao giá tr c a các ho t ng y thay vì chú tr ng ng qu c t và c a Liên h p qu c, kí k t v c u trúc c a s th hi n. Ví d , c n “nâng các văn ki n h p tác v lao ng v i các c p, nâng t m” h th ng toà án lao ng; qu c gia trên th gi i gi i quy t vi c làm quan tâm t i vi c xây d ng và v n hành h cho ngư i lao ng, ban hành các chính sách th ng tr ng tài lao ng; xây d ng cơ ch ba an sinh xã h i m b o quy n l i cho bên v i s tham gia c a Nhà nư c cùng v i ngư i lao ng… và trong nh ng năm g n hai bên c a quan h lao ng xúc ti n và ây Nhà nư c ã nh hư ng xây d ng th gi i quy t các v n c a quan h lao ng; trư ng lao ng t th trư ng t phát sang tăng cư ng vai trò c a Nhà nư c trong các th trư ng có t ch c. thi t ch và xác l p th ch t m khu v c và - Hai là Nhà nư c quy t nh hình th c qu c t , c bi t là tham gia vào i s ng pháp lu t lao ng: Pháp lu t lao ng th i c a T ch c lao ng qu c t (ILO)… kì trư c ch y u t n t i dư i hình th c ngh 9. Trong lĩnh v c pháp lu t lao ng v n nh, quy t nh, ch th , thông tư. Hình th c hành theo cơ ch th trư ng, Vi t Nam thông tư c a B lao ng, thương binh và xã quy n l c c a Nhà nư c th hi n qua các n i h i là ph bi n nh t. Nh ng v n liên quan dung ch y u sau ây: v i các ngành khác ư c ưa vào các thông - M t là Nhà nư c trư c h t là ngư i tư liên t ch. Nh ng văn b n pháp lu t lao quy t nh chính sách v lao ng: Vi c làm, ng ó có tính cơ ng và th c ti n cao, d phát tri n d y ngh , kĩ năng lao ng thông s a i, b sung k p th i gi i quy t nh ng qua chính sách ào t o lao ng, chính sách v n c n ư c i u ch nh như ti n lương, h p tác qu c t v lao ng. ph c p, tr c p, c p phát phương ti n b o Các chính sách lao ng ư c tuyên b h lao ng, gi i áp k p th i nh ng th c chính th c trong các văn ki n c a Nhà nư c, m c v quy n l i c a ngư i lao ng. Nhưng c bi t là Hi n pháp. T Hi n pháp năm tính hi u l c không cao. M c dù ư c bù p 1980, quy n lao ng c a công dân Vi t và “b o tr ” b ng s lãnh o tr c ti p c a Nam ư c cao, th m chí r t cao. Nhà các c p, các ngành, a phương, k c s nư c t th a nh n là có trách nhi m chính tham gia c a ng, công oàn nhưng h th ng trong vi c gi i quy t vi c làm cho ngư i lao pháp lu t lao ng u nh ng năm 1990 tr ng. Chính ph ã chi nh ng kho n ti n v trư c không th thoát kh i s manh mún, l n t ngân sách nhà nư c xây d ng các rư m rà, dày c.(24) M t trong nh ng c trư ng ào t o ngh cho ngư i lao ng i m c a h th ng pháp lu t lao ng th i kì ph c v các doanh nghi p nhà nư c và sau trư c là t n t i nh ng văn b n pháp lu t do này là các doanh nghiêp thu c m i thành công oàn ơn hành ho c liên t ch gi a công t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010 13
nghiªn cøu - trao ®æi oàn v i các B y t , B lao ng, thương th trong các quan h ó. Tuy nhiên, nói như binh và xã h i. ó là m t trong nh ng hình v y không có nghĩa ó là v n ơn gi n. th c “quá ” c a vi c ban hành các quy Vi t Nam, vi c xác nh h th ng các ch ph m pháp lu t lao ng Vi t Nam. th tham gia quan h lao ng t lâu ã có T năm 1994, Nhà nư c ã có nh ng nh ng vư ng m c. Pháp lu t lao ng nh ng quy t nh phù h p v hình th c pháp lu t năm 1960 - 1980 xác nh các ch th tham lao ng. Các o lu t v lao ng ho c liên gia quan h lao ng g m: Nhà nư c là quan n lao ng l n lư t ư c ban hành ngư i s d ng lao ng theo k ho ch; như: B lu t lao ng năm 1994, Lu t d y ngư i lao ng là ngư i ư c Nhà nư c ngh năm 2006, Lu t b o hi m xã h i năm tuy n d ng gi i quy t công ăn vi c làm; 2006, Lu t ngư i Vi t Nam i làm vi c công oàn là t ch c c a giai c p công nhân nư c ngoài theo h p ng năm 2006 ư c và ngư i lao ng tham gia v i ba ch c Qu c h i thông qua ã t o cho h th ng năng: i di n b o v quy n l i c a ngư i pháp lu t lao ng m t s b th , s tôn lao ng - tham gia qu n lí nhà nư c - giáo tr ng, tính hi u l c và tính kh thi cao. d c ngư i lao ng. Trong th i kì ó, m t s - Ba là Nhà nư c quy t nh vi c xác l p ch th khác cũng ư c c p trong các văn h th ng cơ quan công quy n qu n lí nhà b n pháp lu t lao ng như các doanh nư c v lao ng: Các cơ quan công quy n nghi p, h kinh doanh thu c các thành ph n t trung ương t i a phương có th m quy n kinh t ngoài qu c doanh nhưng h u như các t ch c qu n lí và thi hành pháp lu t lao ơn v s d ng lao ng ó cũng r t m ng. Vi t Nam t khi thành l p nư c nh t. Khi b lu t lao ng ư c thông qua, Vi t Nam dân ch c ng hoà, B lao ng ã Nhà nư c ã ưa vào m t s ch th khác ư c thành l p.(25) Hi n nay, B lao ng, như: Ngư i s d ng lao ng là các ơn v thương binh và xã h i có ch c năng tham s d ng lao ng thu c m i thành ph n kinh mưu cho Chính ph và là cơ quan qu n lí t ; Phòng thương m i và công nghi p Vi t nhà nư c v lao ng và các v n xã h i. Nam và Liên minh h p tác xã Vi t Nam (c B lao ng, thương binh và xã h i t ch c hai u v i tư cách là ng i di n cho công tác thi hành pháp lu t lao ng. B lao ngư i s d ng lao ng). n nay, Chính ng, thương binh và xã h i còn có th m ph ã nh n th c v tính ch t, vai trò c a cơ quy n thanh tra và x lí các hành vi vi ph m ch ba bên t ó th a nh n cơ quan ch p pháp lu t lao ng trên ph m vi c nư c. hành i u hành u là ph c v Nhà nư c. - B n là Nhà nư c quy t nh thành ph n - Năm là Nhà nư c quy t nh các tiêu c a ch th trong quan h lao ng và các quy n, chu n lao ng: Vai trò quy n l c trong vi c nghĩa v , trách nhi m c a các ch th ó: thi t k các tiêu chu n lao ng chính là nét c Khi ban hành pháp lu t lao ng i u thù c a Nhà nư c trong lĩnh v c lao ng n u ch nh các quan h xã h i trong lĩnh v c lao so v i các lĩnh v c khác. N u trong các quan h ng, Nhà nư c ng th i xác nh các ch thuê khoán dân s , quy n c a hai bên là có ý 14 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010
nghiªn cøu - trao ®æi nghĩa quy t nh thì trong quan h lao ng, Liên h p qu c v các quy n kinh t -xã h i quy n c a hai bên tham gia luôn ư c gi i và văn hoá năm 1966. S ch m tr ó có h n b i nh ng tiêu chu n do Nhà nư c t ra. nhi u nguyên nhân, trong ó có c nguyên Các tiêu chu n lao ng căn b n(26) như nhân chính tr v i m c tiêu n nh tình th i gi làm vi c, th i gi ngh ngơi, ti n hình kinh t -xã h i c a Vi t Nam nh ng lương, an toàn lao ng, v sinh lao ng, năm khó khăn c a t nư c và nh ng năm b o hi m xã h i ư c Nhà nư c xây d ng, u th c hi n ư ng l i i m i (t năm quy t nh t khi b t u xu t hi n quan h 1980 n năm 1995). lao ng. Tuy nhiên, i v i pháp lu t lao Hi n t i quy n b xư ng c a ngư i s ng, tiêu chu n lao ng ư c Nhà nư c d ng lao ng i phó v i quy n ình ch y u xác nh theo nguyên lí: Quy n l i công và các cu c ình công phá ho i c a m c t i thi u - nghĩa v m c t i a. Nguyên ngư i lao ng chưa ư c công nh n. Tuy lí này ư c th c thi i v i các quan h lao nhiên, ây là v n ã ư c ưa vào D ng theo h p ng lao ng, ư c áp d ng th o c a Lu t s a i, b sung m t s i u ph bi n t khi có B lu t lao ng. Theo c a B lu t lao ng d ki n trình Qu c h i nguyên lí ó, ngư i s d ng lao ng không thông qua cu i năm 2010. th làm gi m sút các quy n l i c a ngư i lao - B y là Nhà nư c quy t nh tham gia, ng ( c bi t là tr lương th p hơn lương phê chu n các công ư c qu c t v lao ng: t i thi u) ho c làm tăng thêm các nghĩa v Qu c h i, Chính ph có th m quy n tham gia, ( c bi t là b t ngư i lao ng làm thêm phê chu n các công ư c qu c t c a Liên h p gi ). Vi ph m các quy t c ó, ngư i s d ng qu c, c a T ch c lao ng qu c t v lao lao ng s có th b x lí theo pháp lu t. ng. ó là nh ng quy ph m pháp lu t lao - Sáu là Nhà nư c quy t nh cơ ch gi i ng quan tr ng, c bi t trong ó có các tiêu quy t các tranh ch p lao ng và cơ ch gi i chu n lao ng qu c t . Nhà nư c s ưa vào quy t, x lí ình công, b xư ng: Vi c quy t thi hành và n i lu t hoá các quy ph m pháp nh ngư i lao ng có quy n ình công hay lu t lao ng qu c t i u ch nh quan h lao không là v n ư c bàn lu n khá nhi u ng trong ph m vi qu c gia. Vi t Nam. S c l nh s 29/SL ã t ng c p 10. N u xem xét góc xã h i-pháp lí, (27) quy n ình công c a ngư i lao ng. Sau quy n l c nhà nư c trong pháp lu t lao ng S c l nh s 29/SL cho n trư c khi có B có s chuy n bi n khá rõ nét, th hi n qua lu t lao ng, Vi t Nam không th a nh n các giai o n sau: quy n ình công c a ngư i lao ng.(28) Vi c - B t u t năm 1945 n năm 1949: quy nh quy n ình công vào B lu t lao Pháp lu t lao ng th hi n quy n l c nhà ng v n là s ch m tr c a nhà nư c Vi t nư c theo hư ng ti p c n kinh t th trư ng, Nam. B i vì, xét góc cam k t qu c t ch dân ch trong lao ng. Vì v y, quy n thì quy n ình công ã ư c Nhà nư c th a l c nhà nư c trong lu t lao ng là s k t h p nh n năm 1982 khi phê chu n Công ư c c a gi a quy n l c hành chính và tr ng tài mang t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010 15
nghiªn cøu - trao ®æi tính nhà nư c. Nhà nư c nh “khung” c a các vai, nhà nư c s d ng quy n l c và s nh quy t c c a lu t lao ng các bên áp d ng, hư ng cho phù h p nh m thúc y s phát v n d ng, th c thi và nhà nư c s can thi p tri n hài hoà, n nh c a quan h lao ng, khi các bên không tuân th ho c có b t ng. vì m c tiêu phát tri n xã h i. - T năm 1950 n năm 1994: ây là 11. Quy n l c nhà nư c trong lu t lao nh ng năm nhà nư c s d ng quy n l c ơn ng là v n khá c bi t. Nó không gi ng phương, ơn chi u, t cao xu ng th p, mang quy n l c nhà nư c trong nhi u lĩnh v c kinh tính ch o và ban phát (vi c làm, ti n lương, t -xã h i khác. b o hi m xã h i, b o hi m y t ). Quan h lao S bi n thiên c a quy n l c nhà nư c ng th i kì ó mang n ng tính hành chính trong lu t lao ng qua các th i kì th hi n nhà nư c.(29) Nhà nư c s d ng m nh l nh tính khách quan c a s phát tri n quan h xã thi hành các chính sách lao ng. Các bên h i, quan h lao ng. Tuy nhiên, có th khái trong quan h lao ng th c ch t và ch y u quát hai d ng quy n l c mà nhà nư c ã s là các quan h hành chính gi a nhà nư c và d ng trong lu t lao ng là: quy n l c tuy t công dân trong các cơ quan, xí nghi p c a i (hành chính, m nh l nh, c p phát); quy n nhà nư c. Quy n l c nhà nư c trong pháp l c tương i (xã h i, hư ng d n, b o tr ). lu t lao ng th i kì ó mang tính tuy t i. Quy n l c tuy t i ư c s d ng trong th i - T năm 1995 n nay: T khi B lu t kì t p trung - bao c p ã mang l i nh ng thành lao ng năm 1994 có hi u l c (1/1/1995), qu nh t nh, ph c v c l c th i kì kháng các chính sách, pháp lu t lao ng d n ư c chi n và chuy n i n n kinh t -xã h i. Tuy chuy n thành s ch o - h p tác, i tho i - v y nó không m b o ư c s phù h p v i tr ng tài. Nhà nư c ã t ng bư c chuy n tính ch t th c c a quan h lao ng xã h i. Do giao l i quy n cho các bên c a quan h lao ó c n ư c và ã ư c thay th b ng cách ng. Quy n t nh o t c a ngư i lao Nhà nư c d n “rút xa” quy n l c tr c ti p ng và c a ngư i s d ng lao ng ư c kh i quan h lao ng tr thành “quy n l c tôn tr ng và cao. i u ó th hi n rõ tr ng tài” và “quy n l c ph i h p” thông qua trong các quan h thông qua hai hình th c các cơ c u ba bên nh m t o môi trư ng t tho thu n (h p ng lao ng, tho ư c lao nhiên cho quan h lao ng phát tri n./. ng t p th ) và quy n t ch trong qu n lí c a ch s d ng lao ng th hi n quy n (1). S c l nh có 10 chương, 187 i u, do Ch t ch qu n lí c a ngư i s d ng lao ng v i vi c Chính ph Vi t Nam dân ch c ng hoà kí ban hành. Hi n chưa có tài li u nào c p chính th c t i vi c ban hành n i quy lao ng và duy trì k lu t S c l nh s 29/SL ã ư c s d ng như th nào. lao ng. Nhà nư c v a là ngư i nh khung (2). i u th nh t các tiêu chu n lao ng căn b n, v a là (3). S c l nh s 76/SL ngày 20/5/1950 ban hành Quy ngư i qu n lí nhà nư c v lao ng b o ch công ch c và S c l nh s 77/SL ngày 22/5/1950 v ngư i lao ng, b o v quan h lao ng, v ch công nhân giúp vi c Chính ph trong th i kì kháng chi n (S c l nh s 77/SL ư c s a i, b l i v a là m t bên c a quan h lao ng khi sung b i s c l nh s 78/SL ngày 15/1/1952). tham gia cơ ch ba bên.(30) Vì th , tuỳ t ng (4). S c l nh s 98/SL ngày 22/5/1950 cũng th hi n r ng 16 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010
nghiªn cøu - trao ®æi Nhà nư c không “tho thu n” ti n lương mà “ n nh” c a ng C ng s n Vi t Nam và c th hoá các quy ti n lương cho công nhân do Nhà nư c tuy n d ng. nh c a Hi n pháp nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa (5). Ban hành kèm theo Ngh nh c a Chính ph s Vi t Nam năm 1992 v lao ng, v s d ng và qu n 24/CP ngày 13/3/1963. lí lao ng. (6). Ban hành kèm theo Ngh nh c a Chính ph s (19). Chương XV quy nh v qu n lí nhà nư c v lao 195/CP ngày 31/12/1964. ng; Chương XVI quy nh v thanh tra nhà nư c v (7). Ban hành kèm theo Ngh nh c a Chính ph s lao ng, x ph t vi ph m pháp lu t lao ng. 49/CP ngày 9/4/1968. (20). i u 168, 170, 170a B lu t lao ng (s a i, (8). Ban hành kèm theo Ngh nh c a Chính ph s b sung b i Lu t s a i, b sung m t s i u c a B 218/CP ngày 27/12/1961. lu t lao ng năm 2006). (9). Quy t nh c a H i ng b trư ng s 217/H BT (21). Theo ánh giá c a U ban các v n xã h i c a ngày 14/11/1987. Qu c h i, ch riêng các văn b n c a chính ph , Th (10). Ban hành kèm theo Ngh nh c a H i ng b tư ng Chính ph , B lao ng, thương binh và xã h i trư ng s 233/H BT ngày 22/6/1990. v.v. quy nh chi ti t và hư ng d n thi hành B lu t (11). Pháp l nh h p ng lao ng ngày 30/8/1990. lao ng ã lên t i kho ng 150 văn b n. (12). Ban hành kèm theo Ngh nh c a Chính ph s (22). Theo th ng kê c a U ban v các v n xã h i 18/CP ngày 26/12/1992. c a Qu c h i, thi hành B lu t lao ng, ã có (13). Ban hành theo Ngh nh c a H i ng b kho ng 150 văn b n hư ng d n. trư ng s 235/H BT ngày 18/9/1985. (23). Tham kh o các Báo cáo t ng k t ngành TAND. (14). Ban hành kèm theo Ngh nh c a H i ng b (24). Trong cơ s d li u lu t c a Vi t Nam có hàng trư ng s 236/H BT ngày 18/9/1985 và Ngh nh trăm văn b n pháp lu t lao ng, trong ó ch y u là c a Chính ph s 43/CP ngày 22/6/1993, Ngh nh thông tư, ch th , th m chí k c công văn ch o. c a Chính ph s 45/CP ngày 15/7/1993. (25). B lao ng và c u t xã h i ư c thành l p (15). Sau khi có Thông tư s 01 c a B L TBXH ngay sau khi giành chính quy n và là m t trong 13 b ngày 9/1/1988 hư ng d n áp d ng các quy nh t i u tiên c a chính ph . ph n VIII c a Quy t nh s 217/H BT ngày 14/11/1987, (26). Theo Tuyên b c a T ch c lao ng qu c t tác gi ã cùng m t ng nghi p th c hi n m t tài năm 1998 v các nguyên t c cơ b n và các quy n t i khoa h c c p khoa, trong ó có ti n hành kh o sát nơi làm vi c thì các tiêu chu n lao ng quan tr ng th c t t i m t s doanh nghi p như: May 8/3, Xí nh t c n chú tr ng trong chính sách qu c gia và qu c nghi p xây d ng Vi t Ti n, Xí nghi p d t Minh Khai (Hà N i) thì nhìn chung v tâm lí, các công nhân t là: quy n t do k t h p (liên k t), xoá b lao ng không h ng thú v i vi c chuy n sang kí k t h p ng cư ng b c và b t bu c, xoá b lao ng tr em, c m lao ng vì s b b p bênh, d m t công ăn, vi c làm. phân bi t i x . (16). i u này ã ư c c p trong nhi u văn ki n (27). i u th 174: “Công nhân có quy n t do k t i h i ng l n th VII, VIII, IX, X. h p và bãi công”… Tuy nhiên các công nhân giúp (17). Vi t Nam phê chu n công ư c v các quy n vi c Chính ph theo s c l nh s 77/SL năm 1950 kinh t , xã h i và văn hoá năm 1966 c a Liên h p không có quy n ình công. qu c t năm 1982. Nhưng n t n năm 1994, t c là (28). mi n Nam, ch Vi t Nam c ng hoà c a sau hơn 10 năm, B lu t lao ng c a Vi t Nam m i ngu quy n có B lu t lao ng năm 1952 quy nh chính th c ghi nh n quy n ình công này. Trong khi quy n ình công c a ngư i lao ng và quy n b ó, Vi t Nam ra ư ng l i i m i t năm 1986 và xư ng c a ngư i s d ng lao ng. t năm 1987 Vi t Nam ã có Lu t u tư nư c ngoài (29). Không k t i pháp lu t lao ng c a ch t i Vi t Nam, năm 1990 có Quy ch lao ng trong ngu quy n Sài Gòn. các xí nghi p có v n u tư nư c ngoài t i Vi t Nam. (30).Xem: Quy t nh c a Th tư ng Chính ph s (18). B lu t lao ng th ch hoá ư ng l i i m i 1129/2008-TTg ngày 18/8/2008. t¹p chÝ luËt häc sè 4/2010 17

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1637 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.