intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Một số giải pháp chủ yếu nhằm hạn chế tranh chấp thương mại liên quan đến môi trường ở Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

64
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số giải pháp chủ yếu nhằm hạn chế tranh chấp thương mại liên quan đến môi trường ở Việt Nam Ở góc độ chung nhất, pháp luật lao động CHLB Đức là tổng thể các quy định pháp luật điều chỉnh mối quan hệ giữa người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) và quan hệ của các tổ chức liên kết trong lao động. Cụ thể hơn, pháp luật lao động bao gồm các bộ phận chủ yếu như sau:...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số giải pháp chủ yếu nhằm hạn chế tranh chấp thương mại liên quan đến môi trường ở Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Bïi Ngäc C−êng * 1. t v n Th nh t, s tác ng c a chính sách b o Trong ho t ng thương m i, c bi t là v môi trư ng v i t do thương m i. i u thương m i qu c t phát sinh nhi u lo i này ư c th hi n ch , chính sách b o v tranh ch p, trong ó m i n i lên là tranh môi trư ng có th tr thành rào c n i v i ch p thương m i liên quan n môi trư ng. thương m i c bi t là thương m i qu c t Tranh ch p thương m i liên quan n môi ng th i t o ra hình th c b o h m i. trư ng r t ph c t p và vi c gi i quy t nó g p Th hai, s tác ng c a chính sách t nhi u khó khăn do nh ng v n n m sau các do hóa thương m i i v i môi trư ng c a nguyên nhân tranh ch p ư c cho là vì m c các qu c gia và toàn c u. V cơ b n, t do tiêu b o v môi trư ng c a các qu c gia. hóa thương m i không ph i là nguyên nhân Tranh ch p thương m i liên quan n u tiên c a s suy thoái môi trư ng, cũng môi trư ng ư c hi u là nh ng tranh ch p không ph i là công c t t nh t gi i quy t trong ho t ng thương m i mà lí do d n n v n môi trư ng. tranh ch p là xu t phát t các v n v b o Xu t phát t hai v n trên, nh ng tranh v môi trư ng. Như v y, có ph i ho t ng ch p thương m i liên quan n môi trư ng thương m i ã và ang có nh ng tác ng cũng ư c chia thành hai lo i theo tính ch t x u n môi trư ng, là nguyên nhân d n n h p lí hay không h p lí c a nh ng lí do mà vi c các qu c gia ph i ưa ra nh ng chính các qu c gia ưa ra nh m b o v cho hành sách, bi n pháp nh m c n tr các ho t ng ng c a mình. ó là các tranh ch p xu t phát thương m i mà quá trình ho t ng ó gây ô t m c tiêu b o v môi trư ng và các tranh nhi m môi trư ng, suy gi m tài nguyên, a ch p vì m c tiêu b o v t do hóa thương m i. d ng sinh h c? Hay vì lí do b o v môi - Tranh ch p xu t phát vì m c tiêu b o v môi trư ng: Lí do d n n lo i tranh ch p trư ng ư c các qu c gia s d ng như công này ư c ưa ra là do nh ng tác ng tiêu c nh m t o nên các rào c n i v i ho t c c c a t do thương m i n môi trư ng, ng thương m i? S dĩ, các tranh ch p bi u hi n nh ng khía c nh: thương m i liên quan n môi trư ng phát + T do hóa thương m i ã khai thác, t n sinh là do s tương tác gi a chính sách d ng t i a các tài nguyên d n n suy ki t, thương m i và chính sách b o v môi trư ng c a các qu c gia cũng như t m qu c t . S * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t tương tác này ư c th hi n hai m t: Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi xu ng c p v môi trư ng nh t là các nư c kém b o v môi trư ng d ng nên nh ng rào và ang phát tri n ã khai thác nhi u hơn các c n thương m i, ó cũng là nguyên nhân d n ngu n tài nguyên do thiên nhiên ban t ng n nh ng tranh ch p thương m i liên quan nh m m c tiêu phát tri n kinh t , thương m i; n môi trư ng. + T do hóa thương m i làm tăng nguy Các quy nh vì m c tiêu b o v môi trư ng cơ tăng ô nhi m môi trư ng qua biên gi i t liên quan n ho t ng thương m i g m: vi c nh p kh u máy móc, công ngh l c h u, + Các quy nh v ch bi n, s n xu t hàng hóa không m b o các yêu c u v b o theo quy nh môi trư ng; v môi trư ng, di nh p các loài ng th c + Các yêu c u v óng gói bao bì s n ph m; v t l , ch t th i c h i, b t bình ng trong + Các quy nh v dán nhãn mác môi trư ng... vi c phân chia l i ích tài nguyên...; Vi t Nam trong th i gian g n ây ã + T do hóa thương m i t o ra áp l c có nhi u lô hàng th y s n, g o xu t kh u b c nh tranh t ó có th d n n tình tr ng vì các nhà nh p kh u tr l i ho c áp d ng các t i a hóa l i nhu n mà các nhà s n xu t, bi n pháp ki m tra kh t khe do vi ph m cung c p d ch v , các nhà u tư s n sàng s nh ng quy nh liên quan n v n môi d ng các quy trình s n xu t, công ngh l c trư ng. Các doanh nghi p c a Vi t Nam ph n h u, không thân thi n v i môi trư ng. Vì l n xu t kh u nh ng m t hàng là s n ph m m c tiêu b o v môi trư ng, các qu c gia nông, th y s n, nguyên li u thô d a vào i u thư ng áp d ng các bi n pháp thương m i ki n t nhiên và tài nguyên thiên nhiên là ch như: h n ch s lư ng, h n ch buôn bán y u. Vì v y, nguy cơ x y ra các tranh ch p m t s hàng hóa, dùng chính sách thu , ưa thương m i liên quan n môi trư ng là r t ra các tiêu chu n kĩ thu t v quy trình s n l n. Ch ng h n, Vi t Nam xu t kh u g o xu t, ch bi n, v sinh an toàn th c ph m… sang th trư ng Nga ã b phía Nga t m i u ó s gây c n tr i v i ho t ng ng ng nh p t 04/12/2006 lí do ch t lư ng thương m i và ây là nguyên nhân d n n g o còn t n dư ch t di t c Clorpiriphos có nh ng tranh ch p thương m i liên quan n h i cho s c kh e con ngư i. M t hàng th y môi trư ng. s n c a Vi t Nam xu t kh u sang th trư ng - Tranh ch p vì m c tiêu b o v t do Nh t B n b phát hi n có dư lư ng kháng thương m i: T do thương m i không cho sinh b c m, Nh t B n ã nâng m c ki m tra phép áp d ng các bi n pháp thu quan hay t 5%, 10% lên 50% và cu i cùng là 100% h n ch nh lư ng s lư ng i v i các s n lô hàng tôm nh p kh u t Vi t Nam. i u ó ph m hàng hóa d ch v . Vì v y, các qu c gia ã gây t n kém th i gian và ti n b c cho các thư ng tìm các k h trong quy nh pháp nhà xu t kh u Vi t Nam. T i các th lu t (các hi p nh thương m i) ưa ra trư ng Hoa Kỳ, EU, Australia cũng x y ra các rào c n i v i ho t ng thương m i. tình tr ng tương t . T th c ti n ó cho th y Nh ng ngo i l ó thư ng là nh ng lí do v Vi t Nam c n ph i nh n th c cũng như hành 4 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ng m t cách tích c c, ch ng ưa ra ang trong quá trình tranh lu n. i u ó nghĩa nh ng gi i pháp nh m h n ch nh ng tranh là trong tương lai, các nhà l p pháp c n chú ch p thương m i liên quan n môi trư ng. ý n yêu c u c a o n 31(iii) nêu trên; 2. M t s gi i pháp ch y u nh m h n - Ph i mang tính bao quát, toàn di n; ch nh ng tranh ch p thương m i liên - Tính n năng l c c a Vi t Nam và các quan n môi trư ng Vi t Nam nư c ang phát tri n nói chung trong vi c 2.1. Hoàn thi n khuôn kh pháp lu t v th c thi các bi n pháp môi trư ng. ho t ng thương m i và gi i quy t tranh ch p Theo Nguyên t c 11 c a Tuyên b Rio thương m i qu c t liên quan n môi trư ng v môi trư ng và phát tri n (1992), các tiêu th c hi n gi i pháp này, c n ph i: chu n môi trư ng, các m c tiêu và ưu tiên Th nh t, nghiên c u so n th o và phát tri n c n ph n ánh b i c nh môi trư ng ban hành các quy nh pháp lu t v các bi n và phát tri n c thù c a qu c gia. Trong pháp môi trư ng theo hư ng sau: th c ti n c a m t s nư c, nh t là các nư c - Phù h p v i các quy nh c a WTO và ang phát tri n, tiêu chu n môi trư ng ư c pháp lu t thương m i qu c t nói chung t ra có th không phù h p và không m Vi c so n th o và ban hành các quy nh b o chi phí kinh t và xã h i. Các doanh pháp lu t v các bi n pháp môi trư ng ph i nghi p v a và nh (SMEs) thư ng b tác phù h p v i các quy nh c a WTO và pháp ng v v n này; lu t thương m i qu c t nói chung. V n - áp ng các m c tiêu chính sách chính t ra là vi c áp d ng các bi n pháp môi áng c a Vi t Nam - v i tư cách nư c nh p kh u. trư ng (dư i hình th c các quy nh v kĩ Th c ti n thương m i qu c t cho th y: thu t, tiêu chu n và các quy nh khác) m c Năm 1982, m t s nư c ang phát tri n th nào thì b coi là rào c n i v i thương hi n s lo ng i v vi c các s n ph m b c m m i qu c t . Theo pháp lu t thương m i qu c các nư c phát tri n vì lí do nguy hi m i t hi n hành, các thành viên WTO có th t v i môi trư ng, s c kh e ho c an toàn, ti p do ban hành các quy nh pháp lu t nh m t c ư c xu t kh u sang các nư c ang phát m c tiêu b o v môi trư ng nhưng ph i tuân tri n. T i H i ngh b trư ng năm 1982 c a th nguyên t c không phân bi t i x trong GATT 1947, các bên kí k t quy t nh xem vi c so n th o, thông qua và áp d ng các xét các bi n pháp c n thi t ki m soát vi c quy nh kĩ thu t, tiêu chu n và nguyên t c xu t kh u nh ng m t hàng c m tiêu th minh b ch. Bên c nh ó, o n 31(iii) Tuyên trong nư c (DPGs), theo ó t t c các bên kí b Doha (2001) yêu c u các thành viên k t u ph i thông báo cho GATT v DPGs. WTO ph i àm phán v vi c gi m ho c lo i Trên th c t , h th ng thông báo này ã b thu quan và các hàng rào phi thu quan không thành công. Năm 1989, GATT 1947 i v i “hàng hóa và d ch v liên quan n thành l p nhóm công tác v xu t kh u các môi trư ng”. Tuy nhiên, v n th nào là hàng hóa và các ch t nguy hi m khác b c m “hàng hóa liên quan n môi trư ng” còn trong nư c (Working Group on the Export t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi of Domestically Prohibited Goods and Other m i c n m m d o hơn n a khi quy nh v Hazardous Substances). tr c p khuy n khích các ho t ng ho c áp ng các m c tiêu chính sách công ngh gây tác ng có l i cho môi trư ng. chính áng c a Vi t Nam - v i tư cách nư c Th hai, nghiên c u vi c ban hành và nh p kh u, c n quy nh vi c c m nh p kh u hoàn thi n các quy nh pháp lu t v vi c s DPGs. làm ư c i u này, c n tăng d ng các công c kinh t qu n lí môi cư ng năng l c kĩ thu t giám sát và trong trư ng, như: nhãn sinh thái, quy trình và trư ng h p c n thi t, ph i ki m soát ư c phương pháp s n xu t (PPMs), các i u ki n hàng nh p kh u DPGs. v óng gói bao bì, thu và phí môi trư ng, Kinh nghi m gi i quy t các v tranh thu tiêu dùng… ch p v nh p kh u ph li u và hàng hóa gây - Nói chung, các thành viên WTO nh t ô nhi m môi trư ng nư c ta trong nh ng trí r ng các h th ng nhãn môi trư ng t năm qua cho th y m t trong nh ng b t c p nguy n, có s tham gia r ng rãi, d a trên l n nh t là: Các chính sách b o v môi y u t th trư ng và minh b ch là các công trư ng v ch ra quá “t ng quát” nhưng các c kinh t h u hi u thông tin cho ngư i quy nh pháp lu t l i không chi ti t tiêu dùng v các s n ph m thân thi n v i i u ch nh các quan h phát sinh trong tình môi trư ng. Tuy nhiên, các h th ng nhãn hu ng c th ; ti p n là v n thi u năng môi trư ng có th b l m d ng b o h th l c kĩ thu t th m nh, giám sát. Do ó, trư ng n i a. Do ó, các h th ng nhãn vi c hoàn thi n các quy nh v c m nh p môi trư ng này ph i không mang tính phân kh u, h n ch nh p kh u nh ng hàng hóa bi t i x và không t o thành các rào c n gây h i i v i môi trư ng; c m cho phép không c n thi t ho c các h n ch trá hình i ho c h n ch ti n hành các d ch v gây tác v i thương m i qu c t . ng b t l i cho môi trư ng là vi c làm c p -V n c bi t gai góc trong cu c tranh bách hi n nay. lu n v nhãn sinh thái là vi c s d ng các tiêu - Làm gi m b t các tác ng thương m i chu n g n li n v i PPMs. Các thành viên tiêu c c WTO nh t trí r ng trong ph m vi các quy n M t trong các chính sách môi trư ng c a mình theo quy nh c a WTO, ư c phép liên quan n thương m i là chính sách tr ưa ra các tiêu chu n v cách s n xu t s n c p. Chính sách tr c p có th gây tác ng ph m, n u phương pháp s n xu t chúng l i tích c c ho c tiêu c c i v i môi trư ng. d u hi u trên thành ph m (ví d : Vi c tr ng Trong lĩnh v c nông nghi p và năng lư ng, bông s d ng thu c tr sâu, do ó có dư chính sách tr c p thư ng b coi là bi n pháp lư ng thu c tr sâu trên s n ph m bông). bóp méo thương m i nhưng trong m t s - M t s nư c ban hành chính sách v trư ng h p khác l i b coi là nguyên nhân óng gói bao bì, s d ng l i, tái ch ho c gây suy thoái môi trư ng. Các nhà b o v h y v t li u óng gói. Chính sách này có th môi trư ng g i ý r ng các quy t c thương làm tăng chi phí cho nhà xu t kh u, gi ng 6 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  5. nghiªn cøu - trao ®æi như rào c n thương m i ti m tàng và t o ra qu n lí và b o v tài nguyên t ai, tài s phân bi t i x , k c trư ng h p các nguyên nư c, các gi ng cây tr ng, v t nuôi, i u ki n gi ng nhau ư c áp d ng cho c các ngu n tài nguyên thiên nhiên khác s s n ph m n i a l n s n ph m nh p kh u. Ví d ng trong nông, lâm, ngư nghi p; các d : G ư c s d ng óng gói bao bì phương pháp canh tác tiên ti n và v n b o nhi u nư c châu Á, nhưng l i không ư c v môi trư ng nông nghi p, nông thôn...): coi là s n ph m có th tái ch châu Âu. Lu t b o v môi trư ng; Lu t t ai; Lu t - Thu và phí môi trư ng ngày càng khoáng s n; Lu t d u khí; Lu t hàng h i; ư c s d ng nhi u các nư c thành viên Lu t th y s n; Lu t b o v và phát tri n WTO theo u i các m c tiêu chính sách r ng; các quy nh và quy trình kĩ thu t v môi trư ng qu c gia. i v i Vi t Nam, c n s d ng, b o v và qu n lí ngu n nư c; các quan tâm nghiên c u m t s công c như: quy nh v ánh giá tác ng môi trư ng; thu s d ng các thành ph n môi trư ng; v b o t n a d ng sinh h c; các quy nh v ti p t c th c hi n thu phí b o v môi trư ng b i thư ng thi t h i, x lí vi ph m hành i v i khí th i, ti ng n, sân bay, nhà ga, chính và hình s ... b n c ng...; nhãn sinh thái; gi y phép x th i Hoàn thi n khuôn kh pháp lu t v ho t ch t gây ô nhi m.(1) Theo kinh nghi m c a ng thương m i và gi i quy t tranh ch p Hoa Kỳ, ki m soát lư ng khí SO2 phát thương m i qu c t liên quan n môi trư ng th i ra không khí, o lu t v không khí s ch là gi i pháp căn b n góp ph n x lí tranh ch p (Clean Air Act) ã ư c ban hành năm 1970, thương m i qu c t trong nư c liên quan trong ó áp d ng phương pháp c p quota ô n môi trư ng, b o v quy n l i qu c gia - nhi m và t o th trư ng mua bán quota ô v i tư cách nư c nh p kh u và các doanh nhi m nh m gi m b t s can thi p c a Chính nghi p Vi t Nam trên th trư ng n i a. ph vào ho t ng c a doanh nghi p.(2) 2.2. Tích c c tham gia xây d ng pháp - Bên c nh ó, c n nghiên c u vi c áp lu t thương m i qu c t liên quan n môi d ng m t s công c kinh t khác, như thu trư ng nh m b o v l i ích thương m i và tiêu dùng i u ch nh nh ng hành vi tiêu môi trư ng c a Vi t Nam trong các tranh dùng không h p lí gây h i cho môi trư ng và ch p thương m i nư c ngoài và trong phát tri n b n v ng. khuôn kh WTO Th ba, hoàn thi n các quy nh pháp Khi k t thúc Vòng àm phán Uruguay lu t v gi i quy t tranh ch p thương m i liên (1994), các v n môi trư ng liên quan n quan n môi trư ng. thương m i qu c t m t l n n a l i ư c chú Trư c h t, c n hoàn thi n các quy nh ý, cùng v i vai trò c a WTO trong lĩnh v c pháp lu t v gi i quy t tranh ch p thương thương m i qu c t và môi trư ng. C n m i nói chung; ti p n là hoàn thi n các kh ng nh r ng WTO không ph i là t ch c quy nh pháp lu t v môi trư ng m t cách b o v môi trư ng. Th m quy n c a WTO ng b (v phát tri n nông nghi p; h th ng trong lĩnh v c thương m i qu c t và môi t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 7
  6. nghiªn cøu - trao ®æi trư ng ư c gi i h n các chính sách Theo quy nh c a WTO, CTE bao g m t t thương m i và các khía c nh thương m i c a c các thành viên WTO và Vi t Nam có th chính sách môi trư ng mà nó gây tác ng tr thành thành viên c a CTE. l n i v i thương m i. Khi quan tâm n M c dù có nhi u văn ki n qu c t ã m i quan h gi a thương m i qu c t và môi c pv n ki m soát xu t kh u DPGs (như trư ng, các thành viên WTO không t ra Công ư c Basel v ki m soát vi c d ch v n theo ó chính b n thân WTO có th chuy n các ch t th i nguy hi m xuyên biên gi i quy t ư c các v n môi trư ng. Tuy gi i) nhưng chúng v n ch y u c p các nhiên, các chính sách thương m i qu c t và ch t hóa h c, dư c ph m, ch t th i nguy b o v môi trư ng có th b sung cho nhau. hi m, ch không c p các s n ph m tiêu Vi c b o v môi trư ng s b o t n ngu n tài dùng. ây chính là m t trong các quy nh nguyên thiên nhiên ph c v cho tăng trư ng chưa hoàn thi n c a WTO. Chúng ta có th kinh t và t do hóa thương m i d n t i tăng xu t WTO s a i b t c p nêu trên. trư ng kinh t cũng c n ph i b o v môi Bên c nh ó, m i quan h gi a Hi p trư ng tương x ng. Do ó, vai trò c a WTO nh v các khía c nh liên quan n thương là ti p t c thúc y t do hóa thương m i m i c a quy n s h u trí tu (TRIPs) và môi ng th i b o m r ng m t m t các thành trư ng cũng là v n r t ph c t p, gây viên không s d ng chính sách môi trư ng nhi u tranh cãi (m i quan h gi a Hi p nh như rào c n i v i thương m i qu c t , m t TRIPs và Công ư c v a d ng sinh h c khác các quy t c thương m i qu c t không (Convention on Biological Diversity - CBD), làm c n tr vi c b o v môi trư ng trong v n b o h tri th c truy n th ng và văn nư c. m b o hài hòa hơn gi a các quy t c hóa dân gian, chuy n giao công ngh thân thương m i toàn c u và chính sách b o v thi n v i môi trư ng). Vi t Nam c n ph i môi trư ng là y u t quan tr ng c a chi n lư c toàn c u v ngăn ch n suy thoái môi tham gia tích c c vào vi c so n th o các quy trư ng ti p di n. nh pháp lu t thương m i qu c t như trên Th c t cho th y h th ng pháp lu t c a nh m b o v l i ích qu c gia và doanh nghi p. WTO chưa th c s hoàn h o. Nh ng b t c p Th hai, ch ng và tích c c kí k t, v v n m i quan h gi a thương m i qu c tham gia các i u ư c song phương và a t và môi trư ng c n ph i ư c s a i phương v thương m i, v môi trư ng (c b o v quy n l i c a các nư c ang phát c p khu v c l n c p toàn c u). Vi c tham gia tri n nói chung và Vi t Nam nói riêng. tích c c c a Vi t Nam và các nư c ang th c hi n gi i pháp này, c n ph i: phát tri n nói chung vào các giai o n c a Th nh t, tham gia vào U ban v thương quá trình so n th o các tiêu chu n môi m i và môi trư ng c a WTO (CTE) nh m trư ng qu c t có ý nghĩa r t quan tr ng i tham gia xây d ng pháp lu t thương m i qu c v i vi c b o v quy n l i thương m i và môi t , b o v l i ích qu c gia và doanh nghi p. trư ng c a qu c gia và doanh nghi p. 8 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
  7. nghiªn cøu - trao ®æi Vi c àm phán, kí k t các i u ư c a M t s thành viên WTO cho r ng các phương v môi trư ng là cách t t nh t nguyên t c hi n hành c a công pháp qu c t gi i quy t các v n môi trư ng xuyên biên ã i u ch nh m i quan h gi a các gi i, tránh ư c vi c gi i quy t tranh ch p quy nh v thương m i c a WTO và MEAs. ơn phương. Các gi i pháp ơn phương Tuy nhiên, cũng c n lưu ý v v vi c ã k t thư ng mang tính phân bi t i x , tuỳ ti n, thúc tranh ch p trư c khi thành l p Cơ quan áp d ng các tiêu chu n môi trư ng c a nư c gi i quy t tranh ch p c p sơ th m (Panel). mình theo ki u “tr ngo i lãnh th ”, do ó ó là v Chilê - Cá ki m (Chile - Swordfish th c ch t là s b o h trá hình. Các i u ư c Case) - cho th y nguy cơ xung t tài phán. a phương ng th i ph n ánh m i quan tâm Trong v này, có th là c hai cơ quan gi i và trách nhi m chung c a c ng ng qu c t quy t tranh ch p s ph i xem xét xem các i v i ngu n tài nguyên toàn c u. bi n pháp c a Chilê có phù h p v i Công 2.3. D li u các lo i hình tranh ch p ư c c a Liên h p qu c v lu t bi n (United thương m i qu c t liên quan n môi trư ng Nations Convention on the Law of the Sea - có th di n ra trong tương lai, nh m tăng UNCLOS) hay không.(3) kh năng phòng ng a cho doanh nghi p 2.4. Tích c c chu n b nh ng i u ki n S xung t gi a các bi n pháp thương c n thi t s n sàng tham gia gi i quy t m i quy nh trong các i u ư c môi trư ng tranh ch p thương m i qu c t liên quan n a phương (MEAs) và WTO có th b t môi trư ng trong khuôn kh WTO ngu n t vi c các bi n pháp quy nh trong T khi WTO ư c thành l p (1995), vi c MEAs vi ph m nguyên t c không phân bi t s d ng cơ ch gi i quy t tranh ch p c a i x c a WTO. Trong th c t , MEAs WTO gia tăng áng k , trong ó ph i k n thư ng cho phép ti n hành thương m i gi a s tham gia ngày càng tích c c c a các nư c các thành viên c a i u ư c mà không cho ang phát tri n (DCs). phép i v i các nư c không ph i là thành Theo th ng kê c a WTO, trong giai o n viên, do ó vi ph m nguyên t c i x t i 1995-2006, các DCs ã ch ng kh i ki n hu qu c (MFN). 146 v trong t ng s 352 v trư c DSB, Khi tranh lu n v tính tương thích gi a trung bình 13 v /năm. Bên c nh ó, các DCs các quy nh thương m i c a MEAs v i ãb ng theo ki n kho ng 147 v . Trong WTO, CTE cho r ng trong s kho ng 200 s 352 v ki n trư c DSB nêu trên, có 161 MEAs ang có hi u l c, ch có kho ng 20 v di n ra gi a các nư c phát tri n và các i u ư c có các quy nh v thương m i. Do DCs (chi m 45,7%), 66 v gi a các DCs v i ó, không nên phóng i s xung t gi a nhau (chi m 18,8%) và 125 v gi a các các quy nh v thương m i c a MEAs và nư c phát tri n v i nhau (chi m 35,5%).(4) WTO. Th c t cho th y chưa có tranh ch p Các v tranh ch p ch y u t p trung vào các nào ư c ưa ra trư c WTO liên quan n bi n pháp h n ch s lư ng, ti p n là v n các quy nh v thương m i c a m t MEA. ch ng bán phá giá, tr c p xu t kh u. t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 9
  8. nghiªn cøu - trao ®æi Nh ng con s nêu trên cho th y WTO i tư ng c a tranh ch p có n i dung r t không ch là nơi gi i quy t tranh ch p dành ph c t p. Thêm vào ó, ngày càng có nhi u riêng cho các nư c phát tri n mà có s tham các án l mà các bên tranh ch p c n ph i gia m nh m c a các DCs. Bên c nh ó, n m v ng. Nh ng yêu c u này òi h i các trong nh ng tranh ch p gi a các nư c phát DCs ph i có i ngũ chuyên gia r t gi i v tri n và các DCs, k t qu cho th y trong lu t thương m i qu c t và ti ng Anh. ây nhi u v ki n các DCs giành ph n th ng. th c s là gánh n ng to l n i v i các DCs. i u này cho th y h th ng gi i quy t Th hai, các DCs r t khó áp d ng các tranh ch p c a WTO ã ư c các DCs tin bi n pháp tr ũa. H u h t các DCs không c y và phát huy hi u l c. Tuy nhiên, c n s c m nh kinh t e do b ng các bi n nh n m nh r ng các DCs s d ng h th ng pháp tr ũa thương m i, v i tư cách là công gi i quy t tranh ch p c a WTO ph n l n là c quan tr ng ép bu c tuân th các hi p các DCs trình cao như Brazil, n , nh WTO. Hơn n a, n u DC áp d ng bi n Mexico, Hàn Qu c, Thailand, Argentina. pháp tr ũa thương m i i v i nư c phát Ch có m t v ki n do Bangladesh - nư c tri n thì i u này có th làm thi t h i hơn ch m phát tri n (LDC) kh i ki n n v cho DC. B i vì trên th c t , các DCs thư ng vi c áp thu ch ng bán phá giá i v i pin ph thu c vào hàng xu t kh u t các nư c và c quy (DS306 ngày 28/01/2004 India - phát tri n.(6) Anti-Dumping Measure on Batteries from (Xem ti p trang 41) Bangladesh); m t v ki n do Sri Lanka - m t DC trình trung bình, kh i ki n Brazil v (1).Xem: Nguy n Hưng Th nh & Dương Thanh An, Công c kinh t trong qu n lí môi trư ng - Th c tr ng vi c áp thu i kháng i v i d a s y khô và gi i pháp hoàn thi n, tài li u H i th o “ ánh giá và b t s a d a (DS30 ngày 23/02/1996 th c tr ng áp d ng các công c kinh t trong qu n lí Brazil - Countervailing Duties on Imports of môi trư ng Vi t Nam hi n nay - Gi i pháp hoàn thi n”, Desiccated Coconut and Coconut Milk Vi n khoa h c pháp lí, B tư pháp, ngày 23/3/2005. Powder from Sri Lanka).(5) Trên th c t , (2).Xem: Nguy n Văn Cương, S d ng quota phát th i ki m soát ô nhi m môi trư ng - Kinh nghi m nhi u DCs không th s d ng h th ng gi i Hoa Kỳ, tài li u h i th o “ ánh giá th c tr ng áp quy t tranh ch p c a WTO, do không có d ng các công c kinh t trong qu n lí môi trư ng ngu n l c c n thi t, ho c chi m t l không Vi t Nam hi n nay - Gi i pháp hoàn thi n”, Vi n áng k trong thương m i th gi i. Khoa h c pháp lí, B tư pháp, ngày 23/3/2005. Th c t cho th y các nư c phát tri n s (3). WTO Secretariat, Trade and Environment at the d ng h th ng gi i quy t tranh ch p c a WTO, April 2004, p. 35 - 43. (4). T ngày 01/01/1995 n ngày 20/04/2007, t ng s WTO t hi u qu cao hơn so v i các DCs. khi u n i thông báo v i WTO là 363 v (www.wto.org). So v i các nư c phát tri n, các DCs g p (5).Xem: http://www.wto.org, ngày 11/01/2007. nhi u khó khăn hơn trong vi c s d ng h (6).Xem: U ban qu c gia v h p tác kinh t qu c t , th ng gi i quy t tranh ch p. “Tác ng c a các hi p nh WTO i v i các nư c Th nh t, nh ng hi p nh c a WTO - ang phát tri n”, 2005, tr. 224 - 234. 10 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2