intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Nâng cao vị thế của người bào chữa tại phiên toà hình sự "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

60
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nâng cao vị thế của người bào chữa tại phiên toà hình sự Như vậy, dường như cần phải làm rõ thêm thế nào là “thay đổi nghiêm trọng giá chứng khoán” trong quy định về thông tin nội bộ của Đức. Ví dụ: cần xác định tỉ lệ phần trăm cụ thể về sự thay đổi trong giá chứng khoán được coi là thay đổi nghiêm trọng bởi lẽ cụm từ này khá mơ hồ và cho thấy chuẩn mực để người Đức xác định một thông tin có phải là thông tin nội bộ hay không phụ thuộc...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Nâng cao vị thế của người bào chữa tại phiên toà hình sự "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn Ngäc Khanh * 1. B lu t t t ng hình s (BLTTHS) u t c xét h i, xem xét v t ch ng, xem xét t i tiên c a nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa ch ...), i u 217 (trình t phát bi u khi tranh Vi t Nam ư c Qu c h i thông qua ngày lu n) và i u 218 ( i áp). 28/6/1988. Qua hai l n s a i, b sung Theo quy nh c a i u 19 BLTTHS, t i (ngày 22/12/1992 và ngày 26/11/2003) nhi u phiên toà, ngư i bào ch a có quy n bình ch nh c a B lu t ư c s a i, b sung ng v i ki m sát viên, ngư i b h i, nguyên áng k nhưng các quy nh c a B lu t v ơn dân s , b ơn dân s và nh ng ngư i ho t ng c a ngư i bào ch a t i phiên toà tham gia t t ng khác trong vi c ưa ra h u như không có s thay i. Th c t áp ch ng c , tài li u, v t, ưa ra yêu c u và d ng các quy nh c a BLTTHS trong th i tranh lu n dân ch trư c toà án. Toà án có gian qua cho th y các quy nh c a BLTTHS trách nhi m t o i u ki n cho ngư i bào v vai trò c a ngư i bào ch a t i phiên toà(1) ch a th c hi n nh ng quy n này b ov chưa th c s h p lí và còn nhi u b t c p khi quy n và l i ích h p pháp c a b cáo. T i áp d ng nh ng quy nh này trong th c ti n. phiên toà, vai trò c a ngư i bào ch a trong Trong khoa h c lu t t t ng hình s g n ây vi c b o v quy n và l i ích h p pháp c a b ã có m t s công trình c p nh ng b t cáo ư c th hi n trong th t c xét h i và (2) c p ó. Trong bài vi t này chúng tôi ti p th t c tranh lu n. c n v n dư i góc so sánh v trí c a 2. Vai trò c a ngư i bào ch a trong th ngư i bào ch a t i phiên toà theo lu t t t c xét h i ư c quy nh t i kho n 2 i u t ng hình s Vi t Nam và trong h th ng t 207 BLTTHS như sau: t ng hình s c a Úc v i mong mu n rút ra “Khi xét h i t ng ngư i, ch t a phiên ư c nh ng bài h c b ích và ưa ra nh ng tòa h i trư c r i n các h i th m, sau ó ki n ngh s a i m t s quy nh c a n ki m sát viên, ngư i bào ch a, ngư i BLTTHS hi n hành v v n này. b o v quy n l i c a ương s . Nh ng Trong BLTTHS Vi t Nam hi n hành, v ngư i tham gia phiên tòa cũng có quy n trí c a ngư i bào ch a t i phiên toà hình s ngh v i ch t a phiên tòa h i thêm v sơ th m ư c quy nh t i các i u lu t sau: nh ng tình ti t c n làm sáng t . Ngư i giám i u 19 ( m b o quy n bình ng trư c toà nh ư c h i v nh ng v n có liên quan án), i u 190 (s có m t c a ngư i bào ch a), i u 207 (trình t xét h i), các i u * Gi ng viên Khoa lu t hình s t i u 209 n i u 215 (quy nh v th Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 25
  2. nghiªn cøu - trao ®æi n vi c giám nh”. Tham kh o quy nh c a pháp lu t các Có th nói quy nh t i kho n 2 i u nư c có h th ng t t ng tranh t ng nói 207 BLTTHS là bi u hi n sinh ng nh t chung, c a pháp lu t Úc nói riêng có th c a h th ng t t ng xét h i ã và ang t n th y r ng vai trò c a th m phán t i phiên t i Vi t Nam và m t s nư c, ví d như toà nh ng nư c này hoàn toàn khác v i Trung Qu c. Theo quy nh t i kho n 2 vai trò c a th m phán t i phiên toà Vi t i u 207 BLTTHS Vi t Nam, khi xét h i Nam. Trong h th ng t t ng tranh t ng, t i ngư i có quy n t câu h i u tiên là th m phiên toà, th m phán th c s là ngư i phán, sau ó n h i th m, r i n ki m sát “tr ng tài” (umpire), l ng nghe ý ki n các viên. Ch sau khi nh ng ngư i ti n hành t bên ưa ra quy t nh cu i cùng.(4) H t ng k t thúc vi c xét h i thì ngư i bào không tr c ti p ti n hành vi c xét h i như ch a và ngư i b o v quy n l i c a ương Vi t Nam. Theo Koppen và Penrod,(5) trong s m i có quy n t câu h i. Trên th c t , h th ng t t ng tranh t ng, th t c t t ng các câu h i i v i ngư i b xét h i i a là cu c u tranh gi a bên bu c t i và bên s ư c t ra b i th m phán, h i th m và g t i. H th ng này coi tr ng s trình bày ki m sát viên. Khi nh ng ngư i này ti n c a các bên và s cung c p ch ng c c a hành xét h i, thông thư ng ch to phiên các bên t i phiên toà hơn là nh ng ch ng c toà không kh ng ch v m t th i gian có s n trong h sơ. T i phiên toà, công t nhưng khi ngư i bào ch a t câu h i v i viên và lu t sư bào ch a bình ng trong ngư i b xét h i, h thư ng b ch to phiên vi c ưa ra ch ng c và ki m tra ngư i làm toà ng t l i và h n ch th i gian h i.(3) Câu ch ng c a bên kia. Vì là h th ng t t ng h i t ra ây là: Vai trò c a th m phán hình s tranh t ng nên th t c xét h i không (và c h i th m) trong th t c xét h i nói ư c t ra như Vi t Nam. Tuy nhiên, riêng, t i phiên toà nói chung là gì? H là lu t cho phép công t viên và ngư i bào nh ng ngư i “tr ng tài” ng ra phân x ch a ư c t câu h i i v i b cáo và gi a bên bu c t i và bên g t i hay h là ngư i làm ch ng ư c yêu c u tri u t p b i nh ng ngư i xét h i? Nh ng ngư i ng h b t c bên nào. Xét dư i góc nh t nh h th ng t t ng xét h i có th bi n h r ng vi c xét h i v n ư c ti n hành nhưng ch t i phiên toà, th m phán óng vai trò là th c a vi c xét h i là công t viên và lu t tr ng tài nhưng vi c h có quy n xét h i sư ch không ph i là th m phán và b i th m không mâu thu n v i vi c h th c hi n vai oàn. Trong h th ng này, th m phán ư c trò c a ngư i tr ng tài. Không nh ng th , xác nh là “tr ng tài” th c th , là ngư i vi c xét h i còn có th giúp h ưa ra ư c ki m tra các ch ng c (gatekeeper for quy t nh úng n v vi c gi i quy t v evidence), xác nh nh ng ch ng c nào có án. Tuy nhiên, theo quan i m c a chúng giá tr s d ng và hư ng d n b i th m oàn tôi, quy nh này chưa th c s h p lí. trong vi c ánh giá ch ng c . 26 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Có th s là kh p khi ng khi so sánh vai càng nhi u s th t càng t t(7) và h th ng trò c a lu t sư trong th t c xét h i theo này quan tâm n ch ng c trong h sơ hơn quy nh c a pháp lu t Vi t Nam v i vai trò là ch ng c ư c ưa ra t i phiên toà.(8) c a lu t sư t i phiên toà theo quy nh c a Hơn th n a, h cho r ng vì tru c khi xét pháp lu t Úc vì hai nư c này có hai h x th m phán ã nghiên c u h sơ nên d th ng t t ng hình s khác nhau. Cũng có cái nhìn nh ki n i v i b cáo. không th mang các quy nh c a pháp lu t McEwan cho r ng trong h th ng t t ng c a m t nư c theo h th ng common law xét h i, s xét h i ư c nh hư ng b i như Úc áp d ng vào th c ti n m t nư c ni m tin r ng t i ph m ( ư c em ra xét theo h th ng civil law như Vi t Nam. Tuy x ) ch c ch n ã ư c th c hi n.(9) Dư ng nhiên, qua vi c nghiên c u h th ng t t ng như nh ng nh n nh trên r t úng v i th c tranh t ng c a Úc, chúng ta có th nh n ti n t t ng hình s Vi t Nam. th y nh ng i m ưu vi t c a h th ng t M t s khác bi t n a gi a h th ng t t ng này và rút ra bài h c, cân nh c nh ng t ng xét h i và h th ng t t ng tranh t ng i m ưu vi t ó khi ti n hành s a i các mà s khác bi t này d n n các quy nh quy nh tương ng trong BLTTHS. Chúng c a pháp lu t v th t c xét h i t i phiên toà tôi cho r ng i m ưu vi t l n nh t c a h khác nhau, ó là s khác nhau trong vi c th ng t t ng tranh t ng là vai trò c a th m phân nh các ch c năng truy t , xét x và phán ư c xác nh rõ ràng, b i h là ngư i bào ch a. Trong h th ng t t ng tranh tr ng tài công minh, ng gi a bên bu c t i t ng, s phân nh này r t rõ ràng: Công t và bên g t i. V i tư cách là ngư i tr ng viên gi quy n công t , lu t sư có ch c tài, h không tham gia vào vi c xét h i mà năng bào ch a và th m phán óng vai trò ch ki m tra, ánh giá ch ng c các bên ưa c a ngư i “tr ng tài”. Trong h th ng t ra. Vi t Nam, th m phán v a là ngư i t ng tranh t ng, th m phán không tham gia ti n hành xét h i v a là ngư i phân x . Khi vào vi c xét h i như Vi t Nam. S ti n hành xét h i, th m phán ph i xét h i chuyên bi t hoá vai trò c a th m phán v i m t cách khách quan, toàn di n và y tư cách là ngư i tr ng tài giúp h th c hi n nhưng trên th c t thì khi xét h i th m phán ch c năng c a mình t t hơn và ánh giá cũng như ki m sát viên thư ng ch t p trung ch ng c m t cách khách quan hơn. Ngư c vào các ch ng c bu c t i i v i b cáo. l i, trong h th ng t t ng xét h i, ch c Khi nghiên c u h th ng t t ng xét h i, năng c a th m phán và ch c năng c a ki m các h c gi phương Tây cho r ng h th ng sát viên dư ng như b ch ng chéo. Theo t t ng này ư c xem như m t cu c i u tra quy nh t i i u 10 BLTTHS Vi t Nam, (an inquest);(6) nhà nư c ch quan tâm n trách nhi m ch ng minh t i ph m thu c v k t qu c a quá trình t t ng và mu n các cơ quan ti n hành t t ng (bao g m cơ nh ng ngư i làm công tác i u tra tìm ra quan i u tra, vi n ki m sát và toà án). T i t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 27
  4. nghiªn cøu - trao ®æi phiên toà, th m phán ngoài trách nhi m c a ngư i bào ch a có quy n trình bày ý ki n ngư i “tr ng tài” còn mang trách nhi m c a mình v b n lu n t i c a ki m sát viên chung là ch ng minh t i ph m, gi ng như và ưa ra ngh c a mình. H có quy n ki m sát viên. Vi c BLTTHS quy nh th m áp l i ý ki n c a ki m sát viên và c a phán là ngư i t câu h i u tiên i v i nh ng ngư i tham gia tranh lu n khác. Khi ngư i b xét h i cũng ph n nào th hi n ki m sát viên, ngư i bào ch a và nh ng trách nhi m c a th m phán trong vi c ngư i tham gia tranh lu n khác tranh lu n, ch ng minh t i ph m. ch to phiên toà không ư c h n ch th i G n ây, trong khoa h c lu t t t ng gian tranh lu n, t o i u ki n ngư i tham hình s Vi t Nam, m t s tác gi ã xu t gia tranh lu n trình bày h t ý ki n nhưng có s a i các quy nh c a BLTTHS v th t c quy n c t nh ng ý ki n không liên quan n xét x theo hư ng quy nh ch th c a vi c v án. m b o vi c tranh lu n t i phiên xét h i ch là ki m sát viên và ngư i bào toà, i u 218 BLTTHS quy nh ch to ch a, ngư i b o v quy n l i c a ương phiên toà có quy n ngh ki m sát viên s .(10) Th m phán và h i th m không tham ph i áp l i nh ng ý ki n có liên quan n gia xét h i mà ch t câu h i khi th y c n v án c a ngư i bào ch a và nh ng ngư i thi t làm sáng t các câu tr l i c a ngư i b tham gia t t ng khác mà nh ng ý ki n ó xét h i. Chúng tôi ng ý v i xu t này. chưa ư c ki m sát viên tranh lu n. C th , chúng tôi ki n ngh s a i trình t Th c ti n t t ng hình s Vi t Nam xét h i t i phiên toà (kho n 2 i u 207 nh ng năm qua cho th y, k t khi Ngh BLTTHS) theo hư ng quy nh khi xét h i quy t c a B chính tr s 08/NQ-TW ngày ki m sát viên h i trư c r i n ngư i bào 02/01/2001 v m t s nhi m v tr ng tâm ch a và ngư i b o v quy n l i c a ương công tác tư pháp trong th i gian t i và s . Th m phán và h i th m ch t câu h i Ngh quy t c a B chính tr s 49-NQ/TW khi th y c n làm rõ các tình ti t trong l i ngày 02/6/2005 v chi n lư c c i cách tư khai c a ngư i b xét h i. pháp n năm 2020 ư c ban hành, th t c 3. Có th nói, vai trò c a ngư i bào ch a tranh t ng t i phiên toà hình s ư c coi trong vi c b o v quy n và l i ích h p pháp tr ng hơn r t nhi u so v i trư c ây và c a b cáo t i phiên toà ư c th hi n rõ nét ngư i bào ch a ư c t o i u ki n t t hơn nh t trong th t c tranh lu n t i phiên toà. tham gia tranh t ng v i ki m sát viên và Theo quy nh t i i u 217 BLTTHS, sau nh ng ngư i tham gia t t ng khác t i phiên khi ki m sát viên trình bày l i lu n t i, n u toà. Tuy nhiên, th c ti n cũng cho th y vi c b cáo có ngư i bào ch a thì ngư i bào ch a áp d ng các quy nh c a BLTTHS v th trình bày b n bào ch a c a mình cho b cáo. t c tranh t ng t i phiên toà còn t n t i m t B cáo có quy n b sung ý ki n bào ch a. s b t c p. C th là: Theo quy nh c a i u 218 BLTTHS, Th nh t, khi ngư i bào ch a trình bày 28 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
  5. nghiªn cøu - trao ®æi b n bào ch a c a mình, h có th b ch to nguy n tham gia tranh lu n, ch to phiên phiên toà h n ch v m t th i gian. Ví d , toà ph i yêu c u ki m sát viên áp l i ý trong phiên x Bùi Ti n Dũng ngày ki n c a ngư i bào ch a ho c ngư i tham 03/8/2007, ch to phiên toà h n ch m i gia tranh lu n khác, có như v y m i m ngư i bào ch a ch ư c nói trong 10 phút. b o vi c tranh lu n công khai t i phiên toà Lu t sư Ph m H ng H i ng d y phát bi u: theo tinh th n c i cách tư pháp. “Theo quy nh, ch to không ư c h n ch Úc nói riêng và các nư c theo h th i gian tranh lu n c a các lu t sư”(11). th ng t t ng tranh t ng nói chung, vi c Th hai, có nh ng trư ng h p, khi ngư i tranh lu n t i phiên toà ư c th c hi n r t bào ch a trình bày, h i ng xét x t o i u nghiêm túc, công khai. B n ch t c a h ki n cho h trình bày nhưng sau ó tuyên b th ng t t ng tranh t ng là “s tranh cãi “không ch p nh n ý ki n c a ngư i bào gi a các bên”(14) và như ã nói ph n trên, ch a” mà không nêu lí do không ch p nh n. h th ng t t ng này coi tr ng vi c tr c ti p Theo k t qu kh o sát năm 2006,(12) k t trình bày c a các bên t i phiên toà hơn là khi Ngh quy t s 08/NQ-TW ư c ban nh ng ch ng c có trong h sơ. B i v y, t t hành, tình tr ng này không còn nhi u song c các tình ti t ư c ưa ra b i bên bu c t i th nh tho ng v n x y ra trong th c t . và bên g t i t i phiên toà u ph i ư c Th ba, khi ngư i bào ch a ưa ra v n tranh lu n công khai. yêu c u tranh lu n v i ki m sát viên, Vi t Nam, có th th y các quy nh trong nhi u trư ng h p ki m sát viên không c a pháp lu t v ch th tham gia và trình áp l i ý ki n c a ngư i bào ch a và ch t tranh lu n t i phiên toà tương i h p lí. to phiên toà cũng không yêu c u ki m sát Tuy nhiên, lu t chưa có ư c quy nh viên i áp v i ngư i bào ch a.(13) Theo ch t m b o nh ng quy nh này ư c quy nh t i i u 218 BLTTHS, ch to th c thi trên th c t . Chúng tôi ki n ngh : phiên toà có quy n ngh ki m sát viên i u 218 BLTTHS c n s a i theo hư ng ph i áp l i ý ki n c a ngư i bào ch a n u quy nh khi ngư i bào ch a và nh ng ý ki n ó chưa ư c ki m sát viên tranh ngư i tham gia t t ng khác ưa ra các tình lu n. Tuy nhiên, vì ây là quy n c a ch to ti t yêu c u ki m sát viên tranh lu n, ki m phiên toà nên ch to phiên toà có th th c sát viên có nghĩa v ph i áp l i ý ki n ó hi n, có th không. Theo chúng tôi lu t nên n u nh ng ý ki n ó chưa ư c ki m sát quy nh ây v a là quy n v a là nghĩa v viên tranh lu n. Ch to phiên toà ph i có c a ch to phiên toà, có nghĩa là khi ngư i trách nhi m m b o vi c i áp gi a bào ch a ho c ngư i tham gia tranh lu n ki m sát viên, ngư i bào ch a và nh ng khác ưa ra v n yêu c u tranh lu n v i ngư i tham gia t t ng khác. ki m sát viên, n u v n ó chưa ư c 4. K t khi Ngh quy t c a B chính tr tranh lu n mà ki m sát viên không t s 08/NQ-TW ư c ban hành năm 2001, có t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 29
  6. nghiªn cøu - trao ®æi th nói r ng m c dù các quy nh c a l i ích h p pháp c a b cáo./. BLTTHS (2003) v th t c t t ng t i phiên (1). Trong bài vi t này chúng tôi ch c p v trí c a toà không có s thay i so v i trư c ây ngư i bào ch a t i phiên toà hình s sơ th m. song trên th c t , vai trò c a lu t sư bào (2.Xem: Hoàng Th Sơn, “Th c ti n th c hi n quy n ch a t i phiên toà d n d n ư c ánh giá t bào ch a và nh ngư i khác bào ch a”, T p chí cao hơn. Tuy nhiên, th c ti n cho th y do lu t h c s 4/2002; Hoàng Th Sơn, “Th c hi n nhi u nguyên nhân (như các quy nh v nguyên t c m b o quy n bào ch a c a b can, b cáo trong t t ng hình s ”, Lu n án ti n sĩ, 2003; th t c xét h i chưa h p lí; quy nh v Nguy n Huy Thi p, M t vài ý ki n v c i cách tư trách nhi m c a ch to phiên toà trong th pháp v i ho t ng c a lu t sư t i phiên toà, Ngu n: t c tranh lu n chưa ch t ch và do nh ng http://www.luatsuhanoi.org.vn/traodoi/caicach_hoatd ngư i ti n hành t t ng chưa th c s tri t ong.asp; Lê Phú Th nh, C i cách tư pháp - Góc nhìn tuân th các quy nh c a pháp lu t...), t m t phiên toà hình s sơ th m - ý ki n c a lu t sư v n chưa ư c tôn tr ng, Ngu n: http://www.luatsu ngư i bào ch a chưa th c s phát huy h t hanoi.org.vn/traodoi/caicach_tuphap.asp#top; Nguy n ư c vai trò c a mình trong vi c b o v các Văn Chi n, Nâng cao kĩ năng tranh t ng c a lu t sư quy n và l i ích h p pháp c a b cáo. Vi t Nam bên th m h i nh p, Ngu n: http://www.luatsu Chúng tôi xu t s a i các quy nh c a hanoi.org.vn/vande/nangcaokynangtranhtung.asp#top. i u 207 (trình t xét h i) và i u 218 ( i (3).Xem: Hoàng Th Sơn, Th c hi n nguyên t c m b o quy n bào ch a c a b can, b cáo trong t t ng áp) nh m cao hơn n a vai trò c a ngư i hình s , Lu n án ti n sĩ, 2003. bào ch a t i phiên toà và t o i u ki n cho (4).Xem: Peter J. Van Koppen và Steven D. Penrod, h th c hi n ch c năng cao c c a mình là So sánh h th ng t t ng tranh t ng và h th ng t b o v các quy n và l i ích h p pháp c a b t ng xét h i trong cu n “H th ng t ng tranh t ng và cáo. V i s thay i này, h th ng t t ng h th ng t t ng xét h i - Vi n c nh c a các h th ng t t ng hình s ”, Nxb. Kluwer Academic/Plenum hình s Vi t Nam s d n d n chuy n t h Pubishers, 2003 và Jenny McEwan, Ch ng c và th th ng t t ng xét h i sang h th ng t t ng t c t t ng tranh t ng - Lu t hi n i, Nxb. Hart h n h p. H th ng này, theo chúng tôi, v Publishing, 1998. cơ b n v n gi b n ch t c a h th ng t (5).Xem: Koppen and Penrod, S d. t ng xét h i nhưng bên c nh ó úc rút (6).Xem: Koppen and Penrod, S d. (7).Xem: McEwan, S d. nh ng i m ưu vi t c a h th ng t t ng (8).Xem: Koppen and Penrod, S d. tranh t ng; vi c tranh t ng t i phiên toà (9).Xem: Mc Ewan, S d. ư c t ra thành m t nguyên t c trong t (10).Xem: Nguy n Huy Thi p, Tl d t ng hình s . Vi c thay i này hoàn toàn (11).Xem: http://ngoisao.net/News/Hinhsu/2007/08/ 3B9C0156/ phù h p v i tinh th n c i cách tư pháp. i (12). Kh o sát ư c ti n hành b i tác gi ph c v v i ngư i bào ch a, h th ng t t ng h n cho vi c vi t lu n án ti n sĩ v i tài: “Vai trò c a h p s mang l i cho h cơ h i t t hơn lu t sư bào ch a Vi t Nam”. tham gia vào th t c xét h i và th t c tranh (13).Xem: Lê Phú Th nh, Tl d. lu n t i phiên toà b o v các quy n và (14).Xem: Koppen and Penrod, S d. 30 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2