intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Các mô thức chào hỏi trong tiếng hán hiện đại "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

91
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các mô thức ch o phổ biến trong tiếng Hán hiện đại 1. Mô thức hỏi thăm Mô thức hỏi thăm là mô thức mà chủ thể giao tiếp sử dụng lời nói để biểu thị sự quan tâm, chú ý của mình đến đối t-ợng giao tiếp. Do các đối t-ợng tham gia giao tiếp có nhiều mối quan hệ khác nhau nên mô thức hỏi thăm có thể chia ra làm hai loại: mô thức hỏi thăm trang trọng và mô thức hỏi thăm tuỳ ý.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Các mô thức chào hỏi trong tiếng hán hiện đại "

  1. C¸c m« thøc chµo hái... th c s hoµng thanh h−¬ng Tr−êng §¹i häc Ngo¹i th−¬ng Hµ Néi hµo hái lµ hiÖn t−îng phæ tiÕp chÝnh thøc nh− trong c¸c cuéc häp, C qu¸t cho mäi ng«n ng÷, lµ trong líp häc, ch−¬ng tr×nh thêi sù...... lµ hµnh vi giao tiÕp kh«ng thÓ nh÷ng n¬i yªu cÇu lêi chµo ng¾n gän, thiÕu trong ®êi sèng giao tiÕp cña con nghiªm tóc, trang träng, lÞch sù. V× vËy, ng−êi. Nh−ng ë c¸c ng«n ng÷ kh¸c nhau, m« thøc hái th¨m trang träng th−êng hµnh vi chµo ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua xuÊt hiÖn d−íi mét cÊu tróc cè ®Þnh sau: c¸c c¸ch sö dông ng«n ng÷ kh¸c nhau. §¹i tõ nh©n x−ng ng«i thø hai + !好 §iÒu nµy ph¶n ¸nh ®Æc tr−ng v¨n ho¸ ë cÊu tróc nµy, chñ thÓ giao tiÕp cña mét d©n téc. Bµi viÕt nµy tËp trung kh«ng ®−îc sö dông ®¹i tõ nh©n x−ng giíi thiÖu mét sè m« thøc chµo trong ng«i thø hai mét c¸ch tuú tiÖn. Khi tham tiÕng H¸n vµ tõ ®ã chØ ra nh÷ng ®Æc gia giao tiÕp ng−êi nãi ph¶i tuú theo møc tr−ng ng«n ng÷ v¨n ho¸ thÓ hiÖn trong nghi thøc giao tiÕp cña ng−êi H¸n. ®é trang träng vµ sè ng−êi tham gia giao tiÕp ®Ó lùa chän mét ®¹i tõ nh©n x−ng C¸c m« thøc ch o phæ biÕn trong phï hîp. §ã lµ sù lùa chän gi÷a hai tõ tiÕng H¸n hiÖn ®¹i vµ . Ch¼ng h¹n, chµo hái ng−êi 你 您 1. M« thøc hái th¨m b»ng tuæi hoÆc d−íi tuæi, ng−êi Trung M« thøc hái th¨m lµ m« thøc mµ chñ Quèc hay dïng " !", nh−ng víi ng−êi 好你 thÓ giao tiÕp sö dông lêi nãi ®Ó biÓu thÞ trªn tuæi hä l¹i dïng " !" ®Ó thÓ hiÖn 好您 sù quan t©m, chó ý cña m×nh ®Õn ®èi sù kÝnh träng cña m×nh ®èi víi ®èi t−îng t−îng giao tiÕp. Do c¸c ®èi t−îng tham giao tiÕp. gia giao tiÕp cã nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c - Trong tr−êng hîp sè ng−êi tham gia nhau nªn m« thøc hái th¨m cã thÓ chia giao tiÕp lµ sè Ýt, ng−êi nãi cã thÓ sö ra lµm hai lo¹i: m« thøc hái th¨m trang dông mét trong hai c¸ch trªn. Ng−îc l¹i träng vµ m« thøc hái th¨m tuú ý. sè ng−êi tham gia giao tiÕp lµ sè nhiÒu, M« thøc hái th¨m trang träng ng−êi Trung Quèc l¹i chØ sö dông mét c¸ch chµo: " !" mµ kh«ng dïng " M« thøc hái th¨m trang träng ®−îc 好们你 您 !". dïng nhiÒu trong c¸c tr−êng hîp giao 好们 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 79
  2. hoµng thanh h−¬ng !"(B¸c V−¬ng, chµo b¸c) " , - M« thøc hái th¨m trang träng còng 好你 王老 ®−îc dïng trong mét vµi tr−êng hîp giao Trong ®ã, " " (l·o) lµ tõ dïng cho 老 tiÕp phi chÝnh thøc nh− c¸c cuéc gÆp gì ng−êi lín tuæi h¬n chñ thÓ giao tiÕp, " 小 bªn ngoµi cuéc häp, khu«n viªn tr−êng "(tiÓu) lµ tõ dïng cho ng−êi Ýt tuæi h¬n häc, n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ... Song ®èi t−îng chñ thÓ giao tiÕp. CÇn l−u ý lµ, viÖc gäi giao tiÕp chñ yÕu lµ nh÷ng ng−êi l¹, tªn bè mÑ, thÇy gi¸o, cÊp trªn, ng−êi lín gi÷a hä ch−a cã mèi quan hÖ gÇn gòi, tuæi vÉn lµ ®iÒu "cÊm kÞ" trong ®êi sèng th©n thiÕt. Khi gÆp gì ng−êi th©n, b¹n hµng ngµy cña ng−êi Trung Quèc. V× thÕ, bÌ, ng−êi Trung Quèc kh«ng dïng m« c¸ch dïng nµy chØ th−êng sö dông gi÷a thøc nµy. nh÷ng ng−êi b»ng bËc hoÆc ng−êi trªn bËc gäi ng−êi d−íi bËc. - Do lêi nãi trong bèi c¶nh giao tiÕp phi chÝnh thøc th−êng lµ tù nhiªn, th©n M« thøc hái th¨m tïy ý mËt, gÇn gòi...... nªn m« thøc hái th¨m Khi gÆp gì ng−êi th©n, b¹n bÌ...... trang träng sö dông trong bèi c¶nh giao ng−êi Trung Quèc thÝch dïng m« thøc tiÕp Êy còng xuÊt hiÖn c¸c biÕn thÓ cña hái th¨m tïy ý. Do m« thøc nµy dïng nã. Ch¼ng h¹n, " !" kh«ng chØ lµ lêi 好您 nhiÒu trong ®êi sèng hµng ngµy cña chµo cña ng−êi Ýt tuæi ®èi víi ng−êi lín ng−êi d©n Trung Quèc nªn c¶ h×nh thøc tuæi mµ ngay c¶ ng−êi lín tuæi còng sö vµ néi dung biÓu hiÖn hÕt søc phong phó dông m« thøc nµy ®Ó chµo ng−êi Ýt tuæi. vµ ®a d¹ng. Nã tËp trung thÓ hiÖn sù C¸ch "n©ng bËc" nµy thÓ hiÖn mét c¸ch quan t©m cña ng−êi nãi ®Õn t×nh h×nh râ nÐt truyÒn thèng v¨n ho¸ cña ng−êi søc kháe, c«ng viÖc, ®êi sèng, gia ®×nh, Trung Quèc, ®ã lµ trong giao tiÕp ng−êi häc tËp...... cña ®èi t−îng giao tiÕp. VÝ dô: Trung Quèc thÝch h¹ thÊp m×nh, ®Ò cao ? " (L©u kh«ng "吧好都人里家,见不久好 ng−êi kh¸c nh»m thÓ hiÖn sù khiªm tèn gÆp, c¶ nhµ ®Òu kháe c¶ chø?), " 意生近最 vµ t«n träng cña m×nh ®èi víi ng−êi kh¸c. ? " (GÇn ®©y viÖc kinh doanh thÕ 样么怎 - M« thøc nµy cßn cã thÓ ®−îc më réng nµo?), " (D¹o nµy sèng " ?吗好得过近最 b»ng viÖc thªm tªn gäi (hä / hä tªn) cña cã æn kh«ng?), " " (Häc cã bËn ?不忙习学 ®èi t−îng giao tiÕp ë tr−íc hoÆc sau: kh«ng?)...... Tªn gäi + / ®¹i tõ nh©n x−ng ng«i Cã khi, sù quan t©m cña ng−êi nãi thø hai + / + Tªn gäi ! 好 ®−îc biÓu thÞ hÕt søc tù nhiªn tïy thuéc C¸ch sö dông nµy lµm cho lêi chµo trë vµo bèi c¶nh giao tiÕp cô thÓ. Ch¼ng h¹n, nªn mÒm m¹i, t¨ng thªm mèi quan hÖ ®Õn giê ¨n c¬m gÆp ng−êi quen trªn th©n mËt gi÷a hai bªn giao tiÕp. VÝ dô: " (Bµ ¨n ®−êng hái mét c©u " ?有没了吃您 " (Chµo anh, Tr−¬ng §«ng) c¬m ch−a?); thÊy ng−êi hµng xãm ®ang " 东张!好你 !"(Tr−¬ng §«ng, chµo anh) lµm c¬m th× nãi " " " (B¸c ®ang 好你,东张 ?菜做正您 M« thøc nµy cã thÓ cßn ®−îc më réng lµm c¬m µ?), " " (B¸c lµm g× ?去么什干您 b»ng c¸ch thªm " / " tr−íc tªn gäi cña thÕ?)v.v... Môc ®Ých cña sù hái th¨m Êy 小老 ®èi t−îng giao tiÕp. VÝ dô: chØ ®¬n gi¶n lµ h−íng vÒ ®èi t−îng giao tiÕp cÊt mét tiÕng chµo, chø kh«ng cã ý !"(Em Tèng, chµo em) " , 好你 宋小 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 80
  3. C¸c m« thøc chµo hái... 2. M« thøc gäi muèn biÕt viÖc riªng cña ng−êi kh¸c nh− thÕ nµo. V× vËy, víi lo¹i c©u hái nµy, ®èi §èi víi ng−êi Trung Quèc, "gäi" còng t−îng giao tiÕp kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ c¸ch chµo. Khi hai bªn gÆp gì, chñ thÓ "tr¶ lêi theo c©u hái" mµ tïy theo t×nh giao tiÕp cã thÓ trùc tiÕp gäi tªn ®èi h×nh ®Ó tr¶ lêi hoÆc thËm chÝ cã thÓ gËt !" (Tr−¬ng Vò), " t−îng giao tiÕp: "雨张 丽 ®Çu ra hiÖu thay cho c©u tr¶ lêi. !" (LÖ LÖ)...... Chñ thÓ giao tiÕp cã thÓ 丽 Do m« thøc hái th¨m tïy ý ®−îc sö dïng tõ x−ng h« trong quan hÖ th©n téc dông nhiÒu trong ®êi sèng hµng ngµy ®Ó gäi ®èi t−îng giao tiÕp: " !"(Chó!), 叔叔 nªn néi dung cña nã chÞu ¶nh h−ëng " !" (C«!). Ng−ëi Trung Quèc cho r»ng, 姨阿 m¹nh mÏ cña c¸c nh©n tè x· héi. Mét sö dông tõ x−ng h« trong quan hÖ th©n khi x· héi n¶y sinh mét vÊn ®Ò míi th× téc gäi ng−êi kh«ng cã quan hÖ th©n téc vÊn ®Ò Êy sÏ ®−îc ph¶n ¸nh ngay trong víi m×nh cã kh¶ n¨ng thu hÑp kho¶ng chÝnh ng«n ng÷ Êy. Ch¼ng h¹n, trong c¸ch gi÷a hai bªn ®èi t−îng giao tiÕp, x· héi phong kiÕn Trung Quèc, chiÕn ®¹t tíi hiÖu qu¶ giao tiÕp cao. ChÝnh v× tranh diÔn ra liªn tôc khiÕn cho ®êi sèng thÕ, ng−êi Trung Quèc kh«ng chØ sö cña ng−êi d©n nghÌo kh«ng æn ®Þnh, dông tõ x−ng h« trong quan hÖ th©n téc hµng ngµy nhiÒu ng−êi kh«ng cã c¬m ¨n ®Ó gäi ng−êi cã quan hÖ th©n téc víi nªn ®iÒu mµ hä quan t©m nhÊt chÝnh lµ m×nh, mµ cßn sö dông chóng ®Ó gäi h«m nay cã c¸i ¨n hay kh«ng. Do vËy, nh÷ng ng−êi quen kh¸c nh»m t¹o dùng bÊt kÓ lóc nµo gÆp gì ng−êi ta còng hái quan hÖ t×nh c¶m th©n mËt, gÇn gòi. " (¤ng / bµ / th¨m nhau " ?有没了吃你 Ngoµi hai c¸ch nãi trªn, ng−êi Trung anh / chÞ ¨n c¬m ch−a?) ®Ó biÓu thÞ sù Quèc thÝch gäi tªn nghÒ nghiÖp, chøc vô, quan t©m. §Õn khi, ®êi sèng kinh tÕ chøc danh cña nh÷ng ng−êi cã ®Þa vÞ x· héi cña ng−êi d©n ®· æn ®Þnh, vÊn ®Ò x· héi t−¬ng ®èi cao ®Ó thÓ hiÖn th¸i ®é c¬m ¨n ¸o mÆc ®· ®−îc gi¶i quyÕt, ng−êi lÞch sù vµ sù t«n träng cña m×nh ®èi víi Trung Quèc vÉn gi÷ c¸ch chµo nµy !" (Th− ®èi t−îng giao tiÕp. VÝ dô: "记书张 nh−ng chØ dïng ®Ó chµo hái nhau tr−íc ký Tr−¬ng!), " !" (Côc tr−ëng TriÖu!), 局赵 hoÆc sau b÷a ¨n. Ngµy nay, nhµ ë lµ mét " !" (Gi¸o s− V−¬ng!). 授教王 trong nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc quan t©m sè MÆc dï c¸c m« thøc gäi kh¸ phæ biÕn mét. V× thÕ khi gÆp nhau, ng−êi ta l¹i trong tiÕng H¸n, song trong qu¸ tr×nh " (Anh hái th¨m nhau " ?吗了房买你 giao tiÕp ng−êi sö dông vÉn ph¶i chó ý ®· mua nhµ ch−a?). ®Õn bËc vµ quan hÖ gi÷a chñ thÓ giao Tõ c¸c vÝ dô trªn cã thÓ thÊy, néi tiÕp vµ ®èi t−îng giao tiÕp ®Ó lùa chän dung cña c¸c m« thøc hái th¨m tïy ý mét c¸ch gäi phï hîp, sao cho lêi chµo kh«ng chØ ®¬n gi¶n thÓ hiÖn sù quan t©m võa thÓ hiÖn ®−îc th¸i ®é lÞch sù, t«n cña chñ thÓ giao tiÕp ®Õn c¸c t×nh h×nh träng l¹i võa phï hîp víi th©n phËn. cña ®èi t−îng giao tiÕp, mµ cßn ph¶n §Æc biÖt, tr¸nh dïng c¸ch gäi tªn ®èi ¸nh c¸c khÝa c¹nh cña ®êi sèng x· héi t−îng giao tiÕp ®èi víi ng−êi trªn bËc. th−êng nhËt. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 81
  4. hoµng thanh h−¬ng !" (§ang ¨n c¬m µ!), giê nghØ gi¶i lao 3. M« thøc x¸c nhËn 呢 thÊy ai ®ã ®äc s¸ch cã thÓ hái: '' !" 呢书看 Ng−êi Trung Quèc cã thãi quen, khi (§ang ®äc s¸ch µ!), thÊy ai ®ã ®ang n»m chµo nhau th−êng x¸c nhËn l¹i chÝnh ®èi " (¤ng ®ang ngñ ¹!). cã thÓ hái: " 觉睡正您 t−îng giao tiÕp: Môc ®Ých cña nh÷ng lêi hái th¨m Êy ®Òu ! (Anh §¹i VÜ!) 哥伟大:胖小 lµ nh»m mang l¹i cho ®èi t−îng giao tiÕp (¥, TiÓu ?呀你是,胖小,哟 : 伟 大 王 ?呀你是,胖小,哟 ?呀你是,胖小,哟 ?呀你是,胖小,哟 c¶m gi¸c ®−îc quan t©m. Bµn, lµ em ®Êy µ?) Cã thÓ nãi, m« thøc x¸c nhËn lµ mét Mµ môc ®Ých cña viÖc x¸c nhËn l¹i ®èi m« thøc chµo hái kh¸ ®éc ®¸o trong t−îng giao tiÕp kh«ng ph¶i lµ v× chñ thÓ tiÕng H¸n hiÖn ®¹i. Bëi tho¸ng nghe qua giao tiÕp ch−a biÕt râ ®èi t−îng giao tiÕp ng−êi ta cã c¶m gi¸c chñ thÓ giao tiÕp vµ víi m×nh lµ ai. Thùc tÕ lµ hä ®· biÕt vÒ ®èi t−äng giao tiÕp kh«ng cã g× ®Ó nãi víi nhau vµ hä muèn nãi mét c©u x¸c nhËn nhau nªn ph¶i t×m mét lêi nãi nµo ®ã ®Ó l¹i nh»m thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn vµ vui hái th¨m nhau. Nh−ng trªn thùc tÕ, c¸ch mõng cña m×nh khi gÆp mÆt b¹n bÌ vµ nãi nµy hoµn toµn phï hîp víi truyÒn ng−êi quen cò. Bªn c¹nh viÖc x¸c nhËn thèng coi träng t×nh c¶m cña ng−êi d©n l¹i chÝnh ®èi t−îng giao tiÕp, ng−êi Trung Quèc. Bëi khi gÆp ng−êi quen, Trung Quèc còng cã thãi quen x¸c nhËn b¹n bÌ, hái th¨m mét c©u chÝnh lµ nãi l¹i c¶ sù xuÊt hiÖn vµ tån t¹i cña ®èi víi ®èi t−îng giao tiÕp m×nh muèn tiÕp t−îng giao tiÕp: tôc quan hÖ víi hä. (con trai) ! 了来回你,爸爸 : 了来回你,爸爸 了来回你,爸爸 了来回你,爸爸 子儿 ① 4. M« thøc thêi gian (Bè, bè vÒ råi ¹!) M« thøc thêi gian chÝnh lµ m« thøc (bè) (®· vÒ råi) 爸爸 。了来回: ng−êi Trung Quèc dùa vµo kho¶ng thêi (TiÓu Ph−¬ng): (Thanh 芳小 ② !清清 gian gÆp gì trong ngµy nh− s¸ng, tr−a, Thanh!) chiÒu, tèi ®Ó chµo. Ch¼ng h¹n, buæi s¸ng (Thanh Thanh) 也你,姐芳 : 也你,姐芳 也你,姐芳 清清 也你,姐芳 gÆp mÆt chµo ng−êi lín tuæi cã thÓ dïng (ChÞ Ph−¬ng, chÞ còng ë ®©y ¹?) ?在 ?在 ?在 ?在 !" (¤ng / bµ / anh / chÞ + c¸ch nãi: "早您 HoÆc ng−îc l¹i x¸c nhËn víi ®èi t−îng buæi s¸ng; chµo buæi s¸ng «ng / bµ / giao tiÕp b»ng sù xuÊt hiÖn cña chñ thÓ anh / chÞ). Ng−êi trªn chµo ng−êi d−íi giao tiÕp: hoÆc gi÷a nh÷ng ng−êi cïng bËc cã thÓ (Lisa) (Anna ! 妮 安 ,啦来 回 我 : ! 妮 安 ,啦来 回 我 ! 妮 安 ,啦来 回 我 莎丽 ! 妮 安 ,啦来 回 我 dïng c¸c c¸ch chµo: " !" (Buæi s¸ng!; 早 ¬i! tí vÒ råi ®©y) chµo buæi s¸ng!); " !" (S¸ng sím 好晨早 (Anna) ! (Mau bá 妮安 下放李行把快: tèt!; chµo buæi s¸ng!), " !" (S¸ng 好上早 hµnh lý xuèng) sím tèt!; chµo buæi s¸ng!). Buæi tèi gÆp Ngoµi nh÷ng c¸ch nãi trªn, ng−êi mÆt t−¬ng tù cã c¸ch chµo: " !" 好上晚 Trung Quèc trong giao tiÕp cßn t¸i x¸c (Buæi tèi tèt!; chµo buæi tèi!). nhËn c¶ hµnh ®éng ®èi t−îng giao tiÕp §¸ng chó ý lµ, kÕt qu¶ kh¶o s¸t gi¸o ®· lµm, ®ang lµm vµ s¾p lµm nh− lµ: tr×nh tiÕng H¸n cña chóng t«i cho thÊy, thÊy ai ®ã ®ang ¨n c¬m liÒn hái: " 饭吃都 !" (S¸ng sím tèt!; cã c¸ch nãi " 好上早 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 82
  5. C¸c m« thøc chµo hái... chµo buæi s¸ng!), " !" (Buæi tèi tèt!; / anh / chÞ + s¸ng). C¸c biÓu thøc thêi 好上晚 chµo buæi tèi!) nh−ng kh«ng cã c¸ch nãi " gian (1) " ", (2) " ", (3) " ", 好上早 好午中 午下 !" (Buæi tr−a tèt!; chµo buæi tr−a!) (4) " " ®Òu lµ c¸ch nãi më réng cña 好午中 好上晚 !" (Buæi chiÒu tèt!; chµo buæi !" (Anh / chÞ + vµ " biÓu thøc hái th¨m " 好午下 好你 chiÒu!); cã c¸ch nãi tØnh l−îc " " (" " tèt!) nªn sau c¸c tõ " " (s¸ng) " " 早早 早 中, (Buæi) s¸ng!; chµo buæi s¸ng!) nh−ng (trưa) " "(t i) kh«ng thÓ tØnh l−îc tõ " 晚, " (tèt). kh«ng cã c¸ch nãi tØnh l−îc " " (" " 好晚晚 (Buæi) tèi!; chµo buæi tèi!). Do m« thøc thêi gian cã néi dung ®¬n Chóng t«i lµm tiÕp mét cuéc kh¶o s¸t gi¶n, h×nh thøc cè ®Þnh, ®−îc sö dông vÒ t×nh h×nh sö dông m« thøc thêi gian mét c¸ch phæ biÕn nªn ng−êi Trung víi 80 sinh viªn Trung Quèc ®ang häc Quèc c¶m thÊy m« thøc nµy kh«ng ®ñ tiÕng ViÖt t¹i ViÖt Nam. B¶n ®iÒu tra biÓu ®¹t sù quan t©m t×nh c¶m cña hä ®−a ra 6 biÓu thøc thêi gian: tíi ®èi t−îng giao tiÕp. V× thÕ, khi gÆp gì ng−êi th©n, b¹n bÌ hä kh«ng thÝch sö !" (S¸ng sím tèt!; chµo (1) "好上早 dông c¸ch nãi nµy mµ th−êng dùa vµo buæi s¸ng!) kho¶ng thêi gian hai bªn tiÕp xóc ®Ó hái !" (Buæi tr−a tèt!; chµo buæi (2) "好午中 th¨m t×nh h×nh cña nhau. VÝ dô: " 起早您 tr−a!) ?" (¤ng dËy sím vËy ¹?), " 了来 起就早么这 !" (Buæi chiÒu tèt!; chµo (3) "好午下 " (Sím vËy ®· dËy råi µ?), " 了来 得睡晚昨 buæi chiÒu!) " (Tèi qua ngñ cã ngon kh«ng?), " ?吗好 !" (Buæi tèi tèt!; chµo buæi (4) "好上晚 ?" (Muén thÕ nµy vÉn cßn 呢作工还晚么这 tèi!) lµm viÖc sao?) " ?" (Chưa ngñ 啊 睡没 还 , " (Buæi) s¸ng!; chµo buæi (5) " !" (" 早早 µ?)v.v... s¸ng!) §Æc biÖt, cuèi mçi lêi chµo chñ thÓ (6) " !" (" " (Buæi) tèi!; chµo buæi 晚晚 giao tiÕp cßn thªm mét sè tõ ng÷ khÝ tèi!) nh− : " " (a, a), " " (sao, vËy), " " (a), " 啊 呢 啦 KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy: trong 6 " (tõ dïng ë cuèi c©u biÓu thÞ sù viÖc 了 biÓu thøc (1) lµ biÓu thøc ®−îc sö dông ®· x¶y ra) ®Ó c©u nãi t¨ng thªm tÝnh phæ biÕn nhÊt, tÇn sè sö dông chiÕm biÓu c¶m, khiÕn cho ®èi t−îng giao tiÕp 91.25%; kÕ tiÕp lµ (4) vµ (5) cã tÇn sè sö c¶m nhËn râ h¬n t×nh c¶m cña hä. dông lÇn l−ît lµ 88.75% 73.75%; cßn l¹i , 5. M« thøc chóc mõng (2) vµ (3) cã ®−îc sö dông song sè lÇn xuÊt hiÖn thÊp h¬n ba lo¹i trªn, chØ Ng−êi Trung Quèc cho r»ng " 计之年一 chiÕm kho¶ng 50%; riªng (6) kh«ng cã sè " (kÕ ho¹ch cña 晨于在计 之日一、春 于在 lÇn xuÊt hiÖn nµo (tØ lÖ sö dông lµ 0%). mét ngµy b¾t ®Çu tõ s¸ng sím, kÕ ho¹ch Qua pháng vÊn chóng t«i ®−îc biÕt, (5) cña mét n¨m b¾t ®Çu tõ mïa xu©n), nªn " !" lµ c¸ch chµo theo thãi quen cña tõ x−a ®Õn nay ng−êi Trung Quèc rÊt coi 早 ng−êi Trung Quèc. Nã kh«ng ph¶i lµ träng ngµy TÕt, vµ hä hy väng n¨m míi !" mµ lµ sÏ mang l¹i cho hä nhiÒu ®iÒu nh− ý. c¸ch rót gän cña tõ (1) " 好上早 " («ng / bµ ChÝnh v× thÕ, vµo dÞp TÕt khi gÆp mÆt c¸ch nãi rót gän cña tõ " 早您 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 83
  6. hoµng thanh h−¬ng ng−êi quen, ng−êi th©n, b¹n bÌ hä thÝch Trªn ®©y lµ c¸c m« thøc chµo hái phæ chµo nhau b»ng nh÷ng lêi chóc tèt lµnh: biÕn trong tiÕng H¸n hiÖn ®¹i mµ chóng !" (Chóc n¨m míi vui vÎ!), " " t«i kh¶o s¸t ®−îc qua bé gi¸o tr×nh tiÕng 乐快年新 春 !" (Chóc mïa xu©n tèt ®Ñp!), " H¸n vµ ®−îc bæ sung b»ng thùc tÕ ®iÒu 好节 发喜恭 !" (Chóc ph¸t tµi!) " " (Chuc tra. Ch¾c ch¾n, c¸c m« thøc chµo hái 财 意如事万 , van s như y) " " (Chuc hoc 步进习学 , trong tiÕng H¸n cßn nhiÒu ®iÒu thó vÞ hanh tiÕn bé) “ ”(Chuc c«ng t¸c 利顺作工 , g¾n víi ®Æc tr−ng v¨n ho¸ d©n téc trong thuËn lîi)...... ho¹t ®éng giao tiÕp cña ng−êi H¸n mµ Ngoµi nh÷ng ngµy lÔ truyÒn thèng, trong khu«n khæ bµi viÕt chóng t«i ch−a ng−êi d©n Trung Quèc do chÞu sù ¶nh thÓ ®Ò cËp hÕt ®−îc h−ëng cña v¨n ho¸ ph−¬ng T©y nªn hä còng coi ngµy N«en lµ ngµy lÔ cña m×nh. Vµo ngµy nµy, khi ra ®−êng hä th−êng !" (Chóc N«en vui chµo nhau " 乐快节诞圣 Tµi liÖu tham kh¶o chÝnh vÎ!) vµ ®èi t−îng giao tiÕp còng lÆp l¹i c©u chµo nh− vËy. Cã lóc m« thøc chóc mõng cßn ®−îc dïng ngay c¶ trong ®êi sèng 1. 2003 分语呼招会社代当《,) (燕晓陈 . hµng ngµy cña con ng−êi. Ch¼ng h¹n, vµo 报 学院 学族民 二第北 西,》析 ngµy sinh nhËt cña mét ai ®ã, gÆp nhau 2. 1998 及 析分误 失用语语 呼招《 ) ( 雅宏范 ng−êi ta chóc " " (Sinh nhËt vui . 乐快日生 学语 国外连 大,》 究研略策 vÎ), hoÆc khi ai ®ã cã tin vui ng−êi ta 3. 2001 ,》究研比对语呼招汉英《) (爱佳刘 còng dïng lêi chóc thay cho c©u chµo. - . 文 位学硕 学大范师阜曲 VÝ dô: 个一在,来回月蜜度悠小和乐杨 4. 1998 分 化文会 社的语呼 招《, ) ( 凝雪唐 (Du¬ng L¹c 友朋个两诚田和子裕见遇店饭 . 期 六第, 刊学鲁 齐,》析 vµ TiÓu Du ®i tuÇn tr¨ng mËt trë vÒ, gÆp 5. 1994 北 ,》化 文谈语汉 说《, ) ( 露晓吴 hai ng−êi b¹n lµ Dô Tö vµ §iÒn Thµnh . 社 版出院 学言语京 trong qu¸n ¨n). 6. 1999 , 》际交 化文与语 汉《, ) ( 峰德杨 (Dô Tö ) (Xin !喜恭,子娘新 : !喜恭,子娘新 !喜恭,子娘新 子裕 !喜恭,子娘新 . 社版出 学大京北 chuc m ng c« d©u m i) 7. Nguy n Văn Khang (1999): Ng«n ng÷ ( iÒn Thanh) (Chuc häc x· héi – Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, Nxb !们你喜恭 !们你喜恭 诚田 !们你喜恭: !们你喜恭 m ng hai ban) Khoa h c x· héi . (Du¬ng L¹c vµ TiÓu Du ) 8. Nguy n Văn Khang (1996): ng x 悠小和乐杨 : (Cam ơn) ng«n ng trong giao tiÕp gia inh ngư i !谢谢 ViÖt, Nxb Văn hãa th«ng tin. Cã thÓ nãi, m« thøc chóc mõng kh¸c 9. T¹ ThÞ Thanh T©m (2006): Nghi th c víi c¸c m« thøc kh¸c ë chç trong giao giao tiÕp vµ mét vµi c¸ch tiÕp cËn, Ng«n tiÕp m« thøc nµy ®−îc sö dông kh¸ linh ng÷, sè 2, 3. ho¹t v× nã kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi bèi c¶nh 10. Nguy n Như ý (1990): Vai trß x· héi giao tiÕp vµ thø bËc cña ®èi t−îng giao vµ ng x trong giao ti p, Ng«n ng÷, s 3. tiÕp. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 84
  7. C¸c m« thøc chµo hái... Tãm t¾t néi dung: Chµo hái lµ hµnh vi giao tiÕp kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng giao tiÕp cña con ng−êi vµ lµ hiÖn t−îng phæ qu¸t cho mäi ng«n ng÷. V× g¾n víi ®Æc tr−ng v¨n ho¸ cña mçi d©n téc, nªn ë c¸c ng«n ng÷ kh¸c nhau, lêi chµo l¹i ®−îc biÓu ®¹t b»ng c¸c c¸ch kh¸c nhau. Bµi viÕt nµy, trªn c¬ së kh¶o s¸t tõ trong 15 cuèn "Gi¸o tr×nh H¸n ng÷ c¬ së", miªu t¶ vµ ph©n tÝch mét sè m« thøc chµo trong tiÕng H¸n. Th«ng qua ®ã, bµi viÕt còng nh»m t×m hiÓu nÐt v¨n ho¸ ng«n ng÷ thÓ hiÖn trong nghi thøc giao tiÕp cña ng−êi H¸n. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 85
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2