Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xây dựng chính sách phát triển văn hóa Trung Quốc từ cải cách mở cuẩ đến nay "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

1. Xét trên bình diện chung, văn hoá là linh hồn của một quốc gia, dân tộc. Sự phát triển toàn diện của một xã hội, không thể không coi trọng xây dựng văn hoá. Một đất n-ớc hiện đại hoá không những phải có nền kinh tế phồn vinh mà càng phải có nền văn hoá phồn vinh. Về xây dựng và phát triển văn hoá, xét trên bình diện thế giới, dù thế giới ngày nay đang nằm trong bối cảnh chung của toàn cầu hoá và xu thế hội nhập, mở cửa, nh-ng mỗi n-ớc tuỳ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xây dựng chính sách phát triển văn hóa Trung Quốc từ cải cách mở cuẩ đến nay "

lª toan ts. lª toan ViÖn Th«ng tin khoa häc, Häc viÖn ChÝnh trÞ- Hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh ë nhiÒu n−íc th× Bé V¨n ho¸ ®−îc ghÐp 1. XÐt trªn b×nh diÖn chung, v¨n víi Bé ThÓ thao, Bé V¨n ho¸ ghÐp víi ho¸ lµ linh hån cña mét quèc gia, d©n Bé Th«ng tin, cã nh÷ng n−íc kh«ng cã téc. Sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña mét x· Bé V¨n ho¸ nh− Mü vµ óc. ë óc, tr¸ch héi, kh«ng thÓ kh«ng coi träng x©y nhiÖm chÝnh vÒ c¸c vÊn ®Ò v¨n ho¸ ë dùng v¨n ho¸. Mét ®Êt n−íc hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng nh÷ng ph¶i cã nÒn kinh tÕ cÊp liªn bang ®−îc trao cho Ban M«i phån vinh mµ cµng ph¶i cã nÒn v¨n tr−êng, ThÓ thao, NghÖ thuËt vµ c¸c ho¸ phån vinh. h¹t, c¸c bé thuéc chÝnh phñ vµ c¸c ban ngµnh thuéc bé kh¸c còng cã liªn quan VÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸, ®Õn c¸c vÊn ®Ò v¨n ho¸. Bé TruyÒn xÐt trªn b×nh diÖn thÕ giíi, dï thÕ giíi th«ng cã liªn quan ®Õn viÖc qu¶n lý ngµy nay ®ang n»m trong bèi c¶nh chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ë lÜnh vùc chung cña toµn cÇu ho¸ vµ xu thÕ héi ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh vµ bao gåm nhËp, më cöa, nh−ng mçi n−íc tuú c¸c c¸c dÞch vô cña c¸c lÜnh vùc v¨n theo tr×nh ®é ph¸t triÓn, hoµn c¶nh ho¸ kh¸c nhau. C¸c vÊn ®Ò vÒ h×nh ®Æc ®Þnh cña m×nh mµ cã c¸ch nh×n th¸i thuéc c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸ vµ téc riªng, cã ch−¬ng tr×nh, x¸c lËp thÓ chÕ, ng−êi lµ phÇn tr¸ch nhiÖm cña Bé ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn v¨n NhËp c− vµ D©n téc. Bé Ngo¹i giao cã ho¸ riªng. XÐt trªn b×nh diÖn c¬ cÊu vai trß quan träng trong c¸c ch−¬ng qu¶n lý vµ tæ chøc, ta thÊy nhiÒu n−íc tr×nh trao ®æi v¨n ho¸. Mét sè tæ chøc trªn thÕ giíi cã Bé V¨n ho¸ riªng biÖt, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 62
C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn… quy ®Þnh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c lÜnh - Mét lµ, sù thay ®æi ph¸t triÓn cña vùc ®Æc biÖt (c¸c vÊn ®Ò vÒ di s¶n, nghÖ kinh tÕ vµ v¨n ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn cã lîi thuËt, phßng tr−ng bµy quèc gia, c¬ cho viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ XHCN quan dÞch vô ph¸t thanh truyÒn h×nh ®Æc s¾c Trung Quèc, còng ®Æt ra nhiÒu quèc gia) ®−îc ChÝnh phñ Liªn bang vÊn ®Ò ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt gÊp. §i thµnh lËp. ChÝnh v× vËy, ë óc kh«ng cã ®«i víi xu h−íng ®a d¹ng ho¸ vÒ thµnh mét b¶n kÕ ho¹ch chi tiÕt vÒ chÝnh s¸ch phÇn kinh tÕ vµ lîi Ých kinh tÕ, vÒ lèi v¨n ho¸ quèc gia dï ë cÊp nhµ n−íc hay sèng x· héi, vÒ h×nh thøc tæ chøc x· cÊp liªn bang hay chÝnh quyÒn cña nhµ héi, vÒ ph−¬ng thøc gi¶i quyÕt viÖc n−íc. Nhµ n−íc ®−a ra mét khu«n khæ lµm… nhu cÇu v¨n ho¸ tinh thÇn cña kh¸i qu¸t vÒ c¸c môc tiªu v¨n ho¸ vµ con ng−êi ngµy cµng cã xu h−íng phøc chó träng viÖc cÊp vèn h¬n lµ viÖc qu¶n t¹p, ®a d¹ng, n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò lý, vµ c«ng viÖc ph©n bæ vèn ®−îc cÊp nãng báng, khã gi¶i quyÕt. Trong tiÕn giíi h¹n trong kh¶ n¨ng cã thÓ thùc thi. tr×nh ®ã, quan niÖm cña con ng−êi thÝch øng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ Më réng vÊn ®Ò nh− vËy ®Ó khi bµn thay ®æi ngµy cµng nhanh, ý thøc tù vÒ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña chñ, ý thøc c¹nh tranh, ý thøc vÒ hiÖu Trung Quèc ta cã ®iÒu kiÖn ®èi s¸nh ®Ó qu¶, ý thøc b×nh ®¼ng, ý thøc ph¸t thÊy ®−îc nÐt riªng biÖt cña hä. triÓn, ý thøc ph¸p chÕ d©n chñ kh«ng 2. BÊt kú x· héi nµo còng lµ mét thÓ ngõng ®−îc t¨ng c−êng, tÝnh chñ ®éng, thèng nhÊt do ba mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ tÝnh tÝch cùc vµ tÝnh s¸ng t¹o ®−îc vµ t− t−ëng t¹o nªn. Ba mÆt nµy bæ sung ph¸t huy ®Çy ®ñ, nh÷ng høng thó vµ cho nhau, t¸c ®éng lÉn nhau. X· héi x· thÞ hiÕu trong cuéc sèng cµng thªm s©u héi chñ nghÜa (XHCN) còng kh«ng réng, yªu cÇu vÒ hiÓu biÕt, vÒ niÒm vui, ngo¹i lÖ. ë Trung Quèc, c«ng cuéc c¶i vÒ mü quan, vÒ søc khoÎ cµng thªm c¸ch, më cöa vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ bøc thiÕt. Thùc tiÔn kh¼ng ®Þnh r»ng, tr−êng XHCN lµ mét biÕn ®æi s©u s¾c c¶i c¸ch, më cöa, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trªn nhiÒu lÜnh vùc cã quan hÖ tíi c¬ së tr−êng XHCN th× t− t−ëng v¨n ho¸ kinh tÕ vµ kiÕn tróc th−îng tÇng. B−íc ®óng ®¾n, tiªn tiÕn n¶y sinh, tiÕn bé ngoÆt lÞch sö lín lao míi ®· ®em l¹i c¬ trë thµnh dßng ch¶y chÝnh cña sù ph¸t héi ph¸t triÓn míi cho viÖc x©y dùng nÒn triÓn v¨n ho¸. Nh−ng cïng víi nh÷ng v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc, c¸i tèt ®ã th× mét sè vÊn ®Ò t− t−ëng còng ®−a l¹i th¸ch thøc nghiªm träng tiÒm Èn ë tÇng s©u còng dÇn dÇn béc míi cho nã trªn nhiÒu mÆt ®ßi hái Trung lé. NhiÒu lo¹i quan niÖm vÒ t− t−ëng Quèc ph¶i tr¶ lêi. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 63
lª toan v¨n ho¸ va ch¹m nhau, m©u thuÉn c¸c lo¹i thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ nhau ngµy cµng phøc t¹p lµm cho c¸c tæ chøc lín m¹nh, cã hÖ thèng b¸n nhiÒu thµnh viªn trong x· héi r¬i vµo ra gi¸ trÞ quan v¨n ho¸ cña chóng trªn t×nh tr¹ng lóng tóng, thËm chÝ hçn thÞ tr−êng ý thøc hÖ, buéc Trung Quèc lo¹n vÒ t− t−ëng; quan niÖm cuéc sèng thay ®æi ý thøc hÖ vµ ph−¬ng h−íng vµ nhu cÇu v¨n ho¸ tinh thÇn ®a d¹ng ph¸t triÓn v¨n ho¸ XHCN. Trong t×nh dÔ bÞ ¶nh h−ëng cña x· héi mu«n h×nh, h×nh ®ã, lµm thÕ nµo ®Ó më cöa ®èi mu«n vÎ; c¸c lo¹i t− t−ëng v¨n ho¸ phi ngo¹i, m¹nh d¹n tiÕp thu vµ häc tËp v« s¶n ngµy cµng quyÕt liÖt tranh mäi thµnh qu¶ −u tó cña v¨n ho¸ n−íc giµnh trËn ®Þa t− t−ëng v¨n ho¸ víi ngoµi, ph¸t triÓn v¨n ho¸ XHCN ®−îc §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. chØ ®¹o b»ng chñ nghÜa M¸c, ®ång thêi chèng l¹i mét c¸ch h÷u hiÖu sù x©m - Hai lµ, trong ®iÒu kiÖn t¨ng c−êng nhËp cña m−u ®å “T©y ho¸”, “ph©n më cöa ®èi ngo¹i, nhÊt lµ sau khi ho¸” vµ t− t−ëng v¨n ho¸ ®åi b¹i lµ Trung Quèc gia nhËp WTO, c¸c thÕ lùc mét th¸ch thøc nghiªm träng ®èi víi thï ®Þch ph−¬ng T©y dùa vµo −u thÕ sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c lín vÒ kinh tÕ, khoa häc kü thuËt vµ Trung Quèc. qu©n sù, ®· vµ ®ang r¸o riÕt thùc hiÖn m−u ®å “T©y ho¸”, “ph©n ho¸” t¹o ra - Ba lµ, sù ph¸t triÓn nhanh chãng th¸ch thøc míi ®èi víi viÖc x©y dùng cña khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ cao hÖ t− t−ëng v¨n ho¸ cña Trung Quèc. míi hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ ThÕ giíi ngµy nay lµ thÕ giíi më, trµo th«ng tin, truyÒn th«ng ®· më ra lÜnh l−u ®a cùc ho¸ chÝnh trÞ thÕ giíi vµ vùc míi cho viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ thÕ giíi lµ khã cã XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc, nh−ng thÓ ng¨n trë; sù ®ä søc lÞch sö gi÷a hai ®iÒu nµy còng t¨ng thªm khã kh¨n cho hÖ thèng t− t−ëng v¨n ho¸ XHCN vµ viÖc x©y dùng t− t−ëng v¨n ho¸. Cuéc TBCN sÏ tån t¹i trong mét thêi gian c¸ch m¹ng mang tÝnh c¸ch m¹ng cña dµi. T− t−ëng v¨n ho¸ ph−¬ng T©y len thÓ truyÒn t¶i vµ c¸c c«ng tr×nh c¬ së lái ngµy cµng s©u vµo Trung Quèc. Mét nh− th«ng tin, giao th«ng, truyÒn sè thÕ lùc thï ®Þch chèng Trung Quèc th«ng ®¹i chóng,v.v… ®−îc kÕt nèi coi viÖc truyÒn b¸ “gi¸ trÞ quan tinh m¹ng khiÕn cho kho¶ng c¸ch vÒ kh«ng thÇn vµ v¨n ho¸” cña chóng lµ chiÕn gian vµ thêi gian ®−îc rót ng¾n, giíi l−îc quan träng ®Ó lµm tan r· vµ thùc h¹n vÒ v¨n ho¸ bÞ ph¸ vì, khiÕn cho c¶ hiÖn “diÔn biÕn hoµ b×nh” ®èi víi chñ l−îng vµ chÊt trong viÖc giao l−u v¨n nghÜa x· héi (CNXH), chóng lîi dông ho¸, ¶nh h−ëng v¨n ho¸, héi nhËp v¨n Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 64
C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn… ho¸ vµ t¹p giao v¨n ho¸ trªn thÕ giíi trµo l−u v¨n ho¸ chÝnh cña ¢u- Mü ®Òu v−ît qua tÊt c¶ c¸c thêi ®¹i tr−íc hiÖn ®¹i chñ yÕu ®−îc h×nh thµnh tõ ®©y. Nã ®· lµm thay ®æi ph−¬ng thøc sù ®Þnh h−íng lý luËn cña nh÷ng nhµ giao dÞch, ph−¬ng thøc häc tËp, thËm t− t−ëng thuéc phong trµo Khai s¸ng. chÝ lµ c¶ ph−¬ng thøc gi¶i trÝ cña con §¶ng Céng s¶n Trung Quèc lu«n x¸c ng−êi víi mét tr×nh ®é mµ con ng−êi ®Þnh chñ nghÜa M¸c Lªnin, t− t−ëng kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi. Trong hoµn Mao Tr¹ch §«ng, lý luËn §Æng TiÓu c¶nh ®ã, lµm thÕ nµo gi÷ v÷ng ®−îc sù B×nh trë thµnh nÒn t¶ng lý luËn chØ h−íng dÉn d− luËn ®óng ®¾n, thiÕt ®¹o t− t−ëng cña Trung Quèc, trë thùc t¨ng c−êng x©y dùng trËn ®Þa t− thµnh t− t−ëng chØ ®¹o lÜnh vùc ý thøc t−ëng v¨n ho¸; lµm thÕ nµo n¾m v÷ng hÖ cña Trung Quèc ®−¬ng ®¹i. ®−îc viÖc vËn dông khoa häc kü thuËt LÜnh vùc v¨n ho¸ t− t−ëng Trung cao míi, më réng ¶nh h−ëng cña t− Quèc tõ khi c¶i c¸ch, më cöa ®Õn nay t−ëng v¨n ho¸ XHCN, gi¶m bít t¸c diÔn ra s«i ®éng ch−a tõng cã, ®· n¶y ®éng cña v¨n ho¸ ®åi b¹i, v.v… ®Òu lµ sinh hµng tr¨m häc ph¸i, mçi häc ph¸i nh÷ng vÊn ®Ò lín trong viÖc x©y dùng l¹i cã thuyÕt riªng cña m×nh. Ph¸i chñ nÒn v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung nghÜa tù do chñ tr−¬ng “¢u ho¸ hoµn Quèc. toµn”, lÊy chñ nghÜa tù do vµ chñ nghÜa Tõ khi c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay, b¶o thñ ph−¬ng T©y thay thÕ chñ §¶ng, Nhµ n−íc Trung Quèc lu«n xem nghÜa M¸c Lªnin, t− t−ëng Mao Tr¹ch xÐt, ph©n tÝch kü thùc tiÔn trong n−íc §«ng, lý luËn §Æng TiÓu B×nh. T©n vµ thÕ giíi trong tõng thêi kú ®Ó ho¹ch Nho gia chñ tr−¬ng “phôc h−ng Nho ®Þnh ®−êng lèi, chÝnh s¸ch phï hîp cho häc”, dïng Nho häc thay cho “triÕt häc ph¸t triÓn v¨n ho¸. VÊn ®Ò h¹t nh©n ngo¹i lai” nh− chñ nghÜa khai s¸ng, cña v¨n ho¸ lµ vÊn ®Ò ý thøc hÖ. V¨n chñ nghÜa nh©n b¶n, chñ nghÜa M¸c, ho¸ kh«ng cã sù chØ ®¹o t− t−ëng lµ kh«i phôc ®Þa vÞ ®éc t«n cña Nho häc, ®iÒu kh«ng thÓ t−ëng t−îng næi. Trong khiÕn cho Nho häc trë thµnh t− t−ëng lÞch sö thÕ giíi, bÊt cø mét h×nh th¸i chÝnh thèng cña Trung Quèc hiÖn nay. v¨n ho¸ nµo còng ®Òu h×nh thµnh d−íi Trong v¨n ho¸, quay trë vÒ truyÒn sù ®Þnh h−íng cña mét t− t−ëng chØ thèng “thiªn, ®Þa, quèc, th©n, s−” (trêi, ®¹o nhÊt ®Þnh. VÝ nh−, v¨n ho¸ cæ ®¹i ®Êt, ®Êt n−íc, cha mÑ, thÇy gi¸o) më ra Trung Quèc ®−îc dÇn h×nh thµnh d−íi “truyÒn thèng ®¹o ®øc míi”, “truyÒn sù ®Þnh h−íng cña hÖ thèng t− t−ëng thèng häc tËp míi”, c¸i häc t©m tÝnh, lÊy t− t−ëng Nho gia lµm nÒn t¶ng; Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 65
lª toan HiÖn t−îng c¹nh tranh ®a nguyªn chñ tr−¬ng ®−a Trung Quèc ®i theo con vÒ v¨n ho¸ nµy lµm cho vÊn ®Ò tÝnh ®−êng “chñ nghÜa t− b¶n Nho gia”. thêi ®¹i, vÊn ®Ò ®Þnh h−íng gi¸ trÞ vµ Trµo l−u t− t−ëng chñ nghÜa phong vÊn ®Ò ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn cña kiÕn nh− “quan b¶n vÞ”, mua quan, v¨n ho¸ Trung Quèc ngµy nay trë nªn b¸n t−íc, chÕ ®é gia tr−ëng, dùa vµo næi cém. Tr−íc t×nh h×nh ®ã, ë Trung ng−êi th©n, quan hÖ mua danh lîi qua Quèc ngµy nay, nÕu thùc hiÖn ®a h«n nh©n, quan quan t−¬ng hç, tham « nguyªn ho¸ t− t−ëng chØ ®¹o hoÆc coi hèi lé, v.v… trong v¨n ho¸ chÝnh trÞ bÊt kú hÖ t− t−ëng nµo kÓ trªn lµ t− kÕt hîp víi sù bµi xÝch cña chñ nghÜa t−ëng chØ ®¹o cña Trung Quèc ®−¬ng tù do ®èi víi d©n chñ vµ khai s¸ng, sù ®¹i còng ®Òu dÉn ®Õn hiÖn t−îng hçn cè h÷u cña chñ nghÜa b¶o thñ ®èi víi lo¹n t− t−ëng vµ dao ®éng chÝnh trÞ, sù chÕ ®é ®¼ng cÊp x· héi, ý thøc quý téc ph¸t triÓn cña v¨n ho¸ tiªn tiÕn sÏ cña thiÓu sè “trÝ thøc tinh anh” ®· trùc kh«ng biÕt b¾t ®Çu tõ ®©u, tiÕn tr×nh tiÕp xo¸ bá ý thøc hÖ chñ nghÜa d©n hiÖn ®¹i ho¸ còng sÏ bÞ ng¨n trë. V× chñ vµ chñ nghÜa M¸c. T− t−ëng phong vËy, vÊn ®Ò h¹t nh©n cña ph¸t triÓn kiÕn, mª tÝn dÞ ®oan trong d©n gian v¨n ho¸ tiªn tiÕn lµ vÊn ®Ò cã thÓ kiªn ngµy cµng l©y lan ph¸t triÓn. Cïng víi tr× ®Þa vÞ chñ ®¹o cña chñ nghÜa M¸c sù s«i ®éng cña c¬n sèt t«n gi¸o vµ trong lÜnh vùc v¨n ho¸ t− t−ëng cña ho¹t ®éng t«n gi¸o cña mét vµi quÇn Trung Quèc hay kh«ng. thÓ x· héi trong thËp niªn 90 thÕ kû Kiªn tr× vai trß chØ ®¹o cña chñ XX, t«n gi¸o ®· trë thµnh mét hiÖn nghÜa M¸c Lªnin, t− t−ëng Mao Tr¹ch thùc kh«ng thÓ phñ nhËn trong c«ng §«ng, lý luËn §Æng TiÓu B×nh, kh«ng cuéc phôc h−ng Trung Quèc nh−ng thùc hiÖn ®a nguyªn ho¸ t− t−ëng chØ còng trë thµnh mét lùc l−îng kh«ng ®¹o lµ quy luËt cÇm quyÒn cña §¶ng thÓ xem th−êng. H¬n n÷a, ph−¬ng T©y Céng s¶n Trung Quèc. ë lÜnh vùc v¨n còng ®ang t¨ng c−êng tiÕn hµnh x©m ho¸, cho ®Õn nay ®· trßn 30 n¨m c¶i nhËp t«n gi¸o vµo Trung Quèc, ©m c¸ch, më cöa, §¶ng Céng s¶n Trung m−u lµm cho Trung Quèc bÞ “C¬ ®èc Quèc ®· ®−a ra ph−¬ng ch©m kiªn tr× ho¸”, “Tin lµnh ho¸”. ë mét vµi khu ph¸t triÓn hµi hoµ c¶ chÝnh trÞ, kinh tÕ vùc, v¨n ho¸ t«n gi¸o vµ chñ nghÜa ly vµ v¨n ho¸. Sau Héi nghÞ Trung −¬ng khai d©n téc liªn kÕt víi nhau khiÕn lÇn thø 4 kho¸ XIII, §¶ng Céng s¶n cho ho¹t ®éng cña chñ nghÜa ly khai Trung Quèc ®· ¸p dông mét lo¹t biÖn d©n téc ngµy cµng m¹nh. ph¸p t¨ng c−êng x©y dùng v¨n minh tinh thÇn XHCN, ph¸t triÓn v¨n ho¸ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 66
C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn… XHCN. Héi nghÞ Trung −¬ng 6 kho¸ Sau §¹i héi §¶ng kho¸ XV, trong XIV ®· th«ng qua “NghÞ quyÕt vÒ mét chuyÕn ®i kh¶o s¸t ë Qu¶ng §«ng, sè vÊn ®Ò quan träng trong viÖc t¨ng Giang Tr¹ch D©n ®· ®Ò xuÊt t− t−ëng c−êng x©y dùng v¨n minh tinh thÇn Ba ®¹i diÖn, trong ®ã “®¹i diÖn cho XHCN” chØ râ: “ViÖc x©y dùng v¨n ph−¬ng h−íng tiÕn lªn cña nÒn v¨n minh tinh thÇn XHCN cã quan hÖ tíi ho¸ tiªn tiÕn Trung Quèc” lµ mét trong viÖc thùc hiÖn toµn diÖn kÕ ho¹ch vÜ nh÷ng néi dung quan träng cña t− ®¹i xuyªn thÕ kû, quan hÖ tíi sù h−ng t−ëng nµy. Kh¸i niÖm “v¨n ho¸ tiªn v−îng, ph¸t ®¹t cña sù nghiÖp XHCN tiÕn” mµ Giang Tr¹ch D©n nªu ra cã Trung Quèc”. §¹i héi XV §¶ng Céng tÝnh thêi ®¹i vµ tÝnh d©n téc râ rµng. s¶n Trung Quèc ®· tiÕn thªm mét b−íc V¨n ho¸ tiªn tiÕn lµ sù kÕt tinh nh÷ng vÒ nhËn thøc vµ ®· ®Ò ra viÖc x©y dùng yÕu tè tiÕn bé cña v¨n minh nh©n lo¹i, v¨n ho¸ XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc, lµ ®éng lùc tinh thÇn vµ sù ñng hé vÒ chØ râ: “ChØ cã ph¸t triÓn hµi hoµ c¶ trÝ lùc thóc ®Èy loµi ng−êi tiÕn lªn. kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, chØ cã lµm V¨n ho¸ tiªn tiÕn bao gåm hai bé phËn tèt viÖc ph¸t triÓn hai mÆt v¨n minh hîp thµnh lµ t− t−ëng ®¹o ®øc tiªn tiÕn th× míi t¹o nªn CNXH mang ®Æc s¾c vµ khoa häc v¨n ho¸ tiªn tiÕn. V¨n ho¸ Trung Quèc”. “NÒn v¨n ho¸ XHCN tiªn tiÕn mang ®Çy ®ñ 8 ®Æc tr−ng. Mét mang ®Æc s¾c Trung Quèc lµ lùc l−îng lµ tÝnh lµnh m¹nh, hai lµ tÝnh khoa quan träng thu hót vµ khÝch lÖ nh©n häc, ba lµ tÝnh tÝch cùc, bèn lµ tÝnh d©n c¸c d©n téc toµn quèc, lµ tiªu chÝ hiÖn ®¹i, n¨m lµ tÝnh më, s¸u lµ tÝnh quan träng cña søc m¹nh tæng hîp cña d©n téc, b¶y lµ tÝnh quÇn chóng vµ t¸m ®Êt n−íc”. “Ph¶i cè g¾ng n©ng cao tè lµ tÝnh s¸ng t¹o. chÊt t− t−ëng ®¹o ®øc vµ tè chÊt v¨n B¸o c¸o ChÝnh trÞ §¹i héi §¶ng ho¸ khoa häc cña toµn d©n téc, t¹o kho¸ XVI chØ râ: “ë Trung Quèc hiÖn ®éng lùc tinh thÇn vµ ñng hé vÒ trÝ lùc nay, ph¸t triÓn v¨n ho¸ tiªn tiÕn chÝnh to lín cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ XHCN ®¹i vµ tiÕn bé toµn diÖn cña x· héi”. §iÒu chóng, khoa häc, d©n téc, h−íng tíi lÖ §¶ng Céng s¶n Trung Quèc söa ®æi hiÖn ®¹i ho¸, h−íng ra thÕ giíi, h−íng còng quy ®Þnh râ: “§¶ng Céng s¶n tíi t−¬ng lai ®Ó kh«ng ngõng lµm Trung Quèc l·nh ®¹o nh©n d©n tiÕn phong phó thªm thÕ giíi tinh thÇn cña hµnh x©y dùng v¨n minh vËt chÊt song con ng−êi, t¨ng c−êng lùc l−îng tinh song víi viÖc cè g¾ng x©y dùng v¨n thÇn cho con ng−êi”. NÒn v¨n ho¸ ®ã minh tinh thÇn XHCN”. bao gåm khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 67
lª toan gi¸o dôc hiÖn ®¹i, th«ng tin xuÊt b¶n lªn cña nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn XHCN, hiÖn ®¹i, y tÕ thÓ thao hiÖn ®¹i, v¨n dÊy lªn cao trµo x©y dùng v¨n ho¸ vËt th− tÞch hiÖn ®¹i,v.v… Trong ®ã, XHCN, khuyÕn khÝch søc m¹nh s¸ng thµnh qu¶ lý luËn quan träng nhÊt lµ t¹o cña v¨n ho¸ d©n téc, n©ng cao søc chñ nghÜa M¸c Lªnin, t− t−ëng Mao m¹nh mÒm cña v¨n ho¸ Trung Quèc, Tr¹ch §«ng, lý luËn §Æng TiÓu B×nh. ®Ó lîi Ých v¨n ho¸ c¬ b¶n cña nh©n d©n NÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn cña Trung Quèc ®−îc ®¶m b¶o tèt h¬n, ®Ó ®êi sèng v¨n lµ nÒn v¨n ho¸ phï hîp víi c¬ së kinh ho¸ x· héi ngµy cµng phong phó, ®a tÕ vµ kiÕn tróc th−îng tÇng XHCN cña d¹ng h¬n, ®Ó diÖn m¹o tinh thÇn cña Trung Quèc, phï hîp víi con ®−êng nh©n d©n ngµy cµng h¨ng h¸i tiÕn hiÖn ®¹i ho¸ toµn diÖn Trung Quèc, lªn”. V¨n kiÖn §¹i héi XVII §¶ng Céng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ tinh thÇn thêi ®¹i. s¶n Trung Quèc còng chØ râ 4 néi dung cèt yÕu cña x©y dùng v¨n ho¸ XHCN TiÕn tíi §¹i héi XVII §¶ng Céng ®Æc s¾c Trung Quèc lµ: s¶n Trung Quèc, Hå CÈm §µo ®Ò ra luËn thuyÕt “x©y dùng toµn diÖn x· héi - X©y dùng hÖ thèng gi¸ trÞ cèt yÕu XHCN, t¨ng c−êng søc thu hót vµ søc kh¸ gi¶”. HÖ thèng môc tiªu cña “x©y quy tô cña ý thøc hÖ XHCN. dùng toµn diÖn x· héi kh¸ gi¶” kh«ng ph¶i lµ môc tiªu kinh tÕ ®¬n thuÇn mµ - X©y dùng v¨n ho¸ hµi hoµ, x©y lµ mét môc tiªu ph¸t triÓn toµn diÖn, dùng nÕp sèng v¨n minh. vÒ thùc chÊt lµ mét môc tiªu v¨n ho¸ - §Ò cao v¨n ho¸ Trung Hoa, x©y theo nghÜa réng. Nã bao gåm bèn mÆt dùng ng«i nhµ tinh thÇn chung cña kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, sinh th¸i, d©n téc Trung Hoa. lµ môc tiªu ph¸t triÓn thèng nhÊt, hµi - Thóc ®Èy s¸ng t¹o v¨n ho¸, t¨ng hoµ gi÷a v¨n minh vËt chÊt – v¨n c−êng søc sèng ph¸t triÓn v¨n ho¸. minh tinh thÇn, v¨n minh chÝnh trÞ Trong NghÞ quyÕt §¹i héi XVII (chÕ ®é) vµ v¨n minh sinh th¸i, cã liªn §¶ng Céng s¶n Trung Quèc kÕt luËn quan ®Õn nh÷ng lÜnh vùc quan träng, cho r»ng, ®−a bè côc tæng thÓ sù cèt yÕu trong sù sinh tån vµ ph¸t triÓn nghiÖp x©y dùng CNXH ®Æc s¾c Trung cña ng−êi Trung Quèc. Quèc bao gåm 4 mÆt g¾n kÕt lµ x©y Khi ho¹ch ®Þnh ®−êng lèi ph¸t triÓn dùng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ x· v¨n ho¸, v¨n kiÖn §¹i héi XVII §¶ng héi vµo §iÒu lÖ §¶ng sÏ cã mét ý nghÜa Céng s¶n Trung Quèc kh¼ng ®Þnh quan träng ®èi víi viÖc giµnh ®−îc r»ng: “CÇn kiªn tr× ph−¬ng h−íng tiÕn th¾ng lîi míi vÒ x©y dùng toµn diÖn x· Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 68
C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn… héi kh¸ gi¶, më ra côc diÖn míi vÒ sù hµi hoµ”. Qu¸ tr×nh x©y dùng toµn diÖn nghiÖp x©y dùng CNXH ®Æc s¾c Trung x· héi kh¸ gi¶ còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh Quèc. x©y dùng v¨n ho¸. X©y dùng v¨n ho¸ trë thµnh bé phËn cÊu thµnh quan Nh− vËy lµ, trong c«ng cuéc c¶i c¸ch träng cho sù ph¸t triÓn hµi hoµ cña më cöa trßn 30 n¨m nay, §¶ng Céng nÒn kinh tÕ, x· héi, trë thµnh kh©u s¶n Trung Quèc lu«n ®æi míi t− duy, then chèt kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong lu«n n©ng cao tÇm nhËn thøc cña m×nh suèt qu¸ tr×nh x©y dùng toµn diÖn x· trªn c¸c b×nh diÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ, héi kh¸ gi¶. C¸c luËn thuyÕt nµy v¨n ho¸, x· héi, lu«n tæng kÕt thùc kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ môc tiªu chÝnh tiÔn, s¸ng t¹o lý luËn, dïng s¸ng t¹o lý trÞ, kinh tÕ, vÒ b¶n chÊt ®©y lµ môc luËn ®Ó chØ ®¹o thùc tiÔn. tiªu v¨n ho¸ theo nghÜa réng. §©y XÐt riªng trªn b×nh diÖn v¨n ho¸, chÝnh lµ môc tiªu ph¸t triÓn thèng vµo ®Çu thêi kú c¶i c¸ch më cöa, §Æng nhÊt hµi hoµ gi÷a v¨n minh vËt chÊt, TiÓu B×nh ®Ò xuÊt luËn thuyÕt x©y v¨n minh tinh thÇn, v¨n minh chÝnh dùng vµ ph¸t triÓn “hai v¨n minh” trÞ vµ v¨n minh sinh th¸i. Ngoµi viÖc (v¨n minh vËt chÊt vµ v¨n minh tinh nªu râ luËn thuyÕt “v¨n minh sinh thÇn), nªu ra ph−¬ng ch©m kiªn tr× th¸i”, Hå CÈm §µo cßn nªu lªn kh¸i ph¸t triÓn hµi hoµ c¶ chÝnh trÞ, kinh tÕ niÖm “søc m¹nh mÒm v¨n ho¸”. vµ v¨n ho¸, t¨ng c−êng x©y dùng nÒn Tõ nh÷ng tæng kÕt thùc tiÔn vµ v¨n ho¸ XHCN. nghiªn cøu lý luËn ®ã mµ §¶ng, ChÝnh Khi ®i s©u vµo thêi kú c¶i c¸ch, më phñ Trung Quèc ®· ho¹ch ®Þnh chÝnh cöa, xÐt yªu cÇu cña thùc tiÔn, Giang s¸ch ph¸t triÓn v¨n ho¸ phï hîp víi Tr¹ch D©n ®Ò xuÊt luËn thuyÕt “v¨n tiÕn tr×nh ph¸t triÓn ®i lªn cña ®Êt minh chÝnh trÞ” (v¨n minh chÕ ®é), nªu n−íc. râ t− t−ëng “nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn” vµ chØ râ ph−¬ng ch©m x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc. B−íc vµo thêi kú then chèt cña c«ng cuéc c¶i c¸ch, më cöa, Hå CÈm §µo nªu lªn c¸c luËn thuyÕt “x©y dùng toµn diÖn x· héi kh¸ gi¶”, “x©y dùng x· héi Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 69