intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cuộc tranh luận về họ Xã họ Tư "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

59
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công cuộc cải cách mở cửa ở Trung Quốc mà trọng tâm là cải cách thể chế kinh tế từ khi bắt đầu tại Hội nghị Trung -ơng 3 khoá XI năm 1978 đến nay, chính là theo h-ớng thị tr-ờng. Tuy nhiên, đây cũng là một quá trình không ngừng đi sâu nhận thức về lý luận và tìm tòi trong thực tiễn với nhiều quanh co khúc khuỷu, thậm chí với rất nhiều lực cản khác nhau đến từ nhiều phía, nhiều ph-ơng diện. Một trong những “lực cản” ấy là cuộc tranh luận gay gắt xung...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Cuộc tranh luận về họ Xã họ Tư "

  1. 83 Trung Quèc: Cuäc tranh luËn vÒ hä “X·” hä “T−” b¸o nhan ®Ò “Ph¶n ®èi tù do hãa t− s¶n”. «ng cuéc c¶i c¸ch më cöa ë C Bµi b¸o ®−a ra vÊn ®Ò khiÕn d− luËn bµng Trung Quèc mµ träng t©m lµ c¶i hoµng: “Nh÷ng kÎ thùc hiÖn tù do hãa t− c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ tõ khi b¾t s¶n cã xuÊt ph¸t tõ kinh tÕ kh«ng? Cã lùc ®Çu t¹i Héi nghÞ Trung −¬ng 3 kho¸ XI l−îng kinh tÕ ñng hé kh«ng?” Bµi b¸o cho n¨m 1978 ®Õn nay, chÝnh lµ theo h−íng thÞ r»ng: “TÇng líp trung l−u, xÝ nghiÖp t− tr−êng. Tuy nhiªn, ®©y còng lµ mét qu¸ doanh vµ hé c¸ thÓ chÝnh lµ nguån gèc tr×nh kh«ng ngõng ®i s©u nhËn thøc vÒ lý kinh tÕ cña tù do ho¸ t− s¶n. ChÝnh s¸ch luËn vµ t×m tßi trong thùc tiÔn víi nhiÒu c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña thÕ lùc tù do quanh co khóc khuûu, thËm chÝ víi rÊt hãa t− s¶n nãi cho cïng, tr−íc hÕt lµ nh»m nhiÒu lùc c¶n kh¸c nhau ®Õn tõ nhiÒu xãa bá chÕ ®é c«ng h÷u lµ chñ thÓ, thùc phÝa, nhiÒu ph−¬ng diÖn. Mét trong nh÷ng hiÖn t− h÷u hãa; hai lµ thñ tiªu kinh tÕ kÕ “lùc c¶n” Êy lµ cuéc tranh luËn gay g¾t ho¹ch thÞ tr−êng hãa”. Bµi b¸o viÕt tiÕp, xung quanh vÊn ®Ò c¶i c¸ch ®i theo con nh÷ng ng−êi thùc hiÖn tù do hãa t− s¶n ®−êng XHCN hay TBCN, hay nãi mét c¸ch ®ßi tiÕn hµnh “c¶i c¸ch theo kiÓu TBCN”, v¾n t¾t lµ hä “x·” (tøc XHCN) hay hä “t−” chñ tr−¬ng ph©n chia vèn nhµ n−íc thµnh (tøc TBCN) diÔn ra vµo cuèi nh÷ng n¨m cæ phÇn b¸n cho c¸ nh©n, t− h÷u hãa tiÒn 80 ®Õn nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû tr−íc. vèn. Cã ng−êi chñ tr−¬ng Nhµ n−íc cho c¸ Sù kiÖn Thiªn An M«n, mïa hÌ n¨m nh©n vay vèn ®Ó hä mua xÝ nghiÖp quèc 1989, trµo l−u “t¶” khuynh ë Trung Quèc doanh. Cã ng−êi chñ tr−¬ng t¨ng c−êng l¹i trçi dËy. tiÕp søc cho kinh tÕ t− doanh vµ kinh tÕ c¸ NhiÒu lo¹i tin ®ån l−u truyÒn kh¾p n¬i, thÓ ®Ó hä mua xÝ nghiÖp quèc doanh”. Cuèi “nghe nãi c¶i c¸ch më cöa cÇn ph¶i k×m cïng, bµi viÕt chÊt vÊn mét c¸ch nghiªm tóc r»ng: “Cuéc c¶i c¸ch nµy sÏ ®i theo l¹i, ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh giai cÊp”; “xÝ CNTB hay CNXH?”. nghiÖp h−¬ng trÊn lµ luång giã ®éc, lµ kinh doanh theo kiÓu t− b¶n chñ nghÜa Khi ®ã, rÊt nhiÒu ng−êi cho r»ng, sù (TBCN)”; “nghe nãi Trung −¬ng sÏ xãa bá kiÖn Liªn X« vµ §«ng ¢u sôp ®æ ®· “dÉn hé c¸ thÓ” v.v… ®Õn c¶i c¸ch”. C¶i c¸ch më cöa tÊt nhiªn sÏ ®Èy Trung Quèc tr−ît theo CNTB, thËm D− luËn cßn loan nhiÒu tin ®ån thÊt chÝ, sù nguy hiÓm chñ yÕu cña diÔn biÕn thiÖt vÒ ®Æc khu kinh tÕ, cho r»ng ®Æc khu hßa b×nh chÝnh lµ tõ lÜnh vùc kinh tÕ. C¶i kinh tÕ lµ m¶nh ®Êt thÝch hîp cho diÔn c¸ch më cöa chÝnh lµ nhËp khÈu vµ ph¸t biÕn hßa b×nh. ThÝ ®iÓm c¶i c¸ch chÕ ®é cæ triÓn TBCN. Bëi thÕ, ®èi víi hµng lo¹t vÊn phÇn lµ ngÊm ngÇm t− h÷u hãa. ThÇu ®Ò träng ®¹i trong c¶i c¸ch më cöa, hä ®Òu kho¸n xÝ nghiÖp bÞ coi lµ lµm tan r· nÒn tá ra hoµi nghi, phª ph¸n; ®èi víi mçi biÖn kinh tÕ theo chÕ ®é c«ng h÷u, thu hót vèn ph¸p c¶i c¸ch më cöa, hä ®Òu muèn hái xem ®Çu t− n−íc ngoµi bÞ liÖt vµo téi cam t©m ®ã lµ hä “x·” (XHCN) hay hä “t−” (TBCN). phô thuéc giai cÊp t− s¶n ngo¹i quèc... Tõ ®ã, xuÊt hiÖn nh÷ng “nhµ lý luËn” ngang §Çu n¨m 1990, mét tê b¸o lín ph¸t nhiªn chÊt vÊn trªn b¸o chÝ: Cuéc c¶i c¸ch hµnh t¹i B¾c Kinh ®· cho ®¨ng mét bµi
  2. nghiªn cøu trung quèc sè 3(61) - 2005 84 ®ang tiÕn hµnh ë Trung Quèc lµ c¶i c¸ch “X©y dùng CNXH mang ®Æc s¾c Trung XHCN hay lµ c¶i c¸ch TBCN? Quèc”, §Æng TiÓu B×nh nãi: “ThÕ nµo lµ CNXH? ThÕ nµo lµ chñ nghÜa M¸c? Tr−íc L¹i chÊt vÊn vÒ hä “x·” hä “t−”. Môc kia nhËn thøc cña chóng ta ®èi víi vÊn ®Ò ®Ých cña nh÷ng phÇn tö nµy lµ nh»m ®¸nh nµy kh«ng hoµn toµn tØnh t¸o”. Sau ®ã, t¸c gi¸ l¹i cuéc c¶i c¸ch më cöa ®· tiÕn hµnh gi¶ bµi viÕt “Ai b¶o CNXH lµ m¬ hå” cho h¬n 10 n¨m. §−¬ng nhiªn, kh«ng ai cÊm hä r»ng: “LÝ luËn vÒ CNXH m¬ hå” lµ mét lo¹i chÊt vÊn. Song mÊu chèt ë chç, ý tø s©u xa lý luËn giÔu cît chñ nghÜa M¸c, chµ ®¹p cña hä chÝnh lµ muèn triÖt ®Ó phñ ®Þnh sù §¶ng Céng s¶n, déi n−íc l¹nh vµo ®«ng nghiÖp c¶i c¸ch më cöa theo h−íng thÞ ®¶o quÇn chóng ®ang khai th«ng con tr−êng ®−îc ®Ò ra tõ Héi nghÞ Trung −¬ng 3 ®−êng XHCN vµ x©y dùng CNXH. khãa XI. §iÒu mµ thêi kú ®ã hä nãi rÊt nhiÒu, rÊt gay g¾t lµ ph¶n ®èi diÔn biÕn hßa Cã ng−êi lîi dông nh÷ng bµi b¸o trªn, b×nh, lµ phª ph¸n tù do hãa t− s¶n, råi chÊt liªn tôc chÊt vÊn vÊn ®Ò hä “x·” hay hä vÊn c¶i c¸ch më cöa lµ hä “x·” hay hä “t−”. “t−”. N¨m 1990, mét t¹p chÝ ë B¾c Kinh ®¨ng Kh«ng khÝ chÝnh trÞ c¨ng th¼ng khiÕn bµi “Bèn nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ t− t−ëng chØ nhiÒu ng−êi hoang mang lo l¾ng. BÇu kh«ng khÝ nÆng nÒ bao trïm x· héi, ng−êi ®¹o vµ ®−a c¶i c¸ch më cöa vµo khu«n khæ”. Bµi viÕt kh¼ng ®Þnh: “Kinh tÕ t− ta kh«ng muèn nãi ®Õn c¶i c¸ch më cöa. doanh vµ kinh tÕ c¸ thÓ, nÕu ®Ó cho nã Trong mét sè c¬ quan, ®¬n vÞ, ai nh¾c tíi ph¸t triÓn tù do sÏ ®¸nh vµo kinh tÕ c¶i c¸ch më cöa bÞ coi lµ “tù do hãa t− XHCN”. Cã mét sè ng−êi ®ang muèn th«ng s¶n”. Trong c¸c héi nghÞ c¸c cÊp, c¸c ý qua ph¸t triÓn kinh tÕ t− doanh, “m−u kiÕn ph¸t biÓu ®Òu dÌ dÆt. toan th«ng qua c¶i c¸ch më cöa, lµm cho §øng tr−íc t×nh h×nh ®ã, §Æng TiÓu chÕ ®é XHCN cña chóng ta chuyÓn mÇu B×nh hÕt søc lo ng¹i. thµnh chÕ ®é TBCN”. Bµi viÕt ®¨ng t¹p chÝ Ngµy 24-12-1990, §Æng TiÓu B×nh ph¸t trªn vµo sè 4 cïng n¨m ®· kh¸i qu¸t lÞch biÓu ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò hä “x·” hä “t−” vµ sö n−íc Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa tõ nh÷ng ý kiÕn ph¶n ®èi kinh tÕ thÞ tr−êng ngµy thµnh lËp tíi nay lµ lÞch sö cña diÔn võa míi nhen lªn trong c¶i c¸ch më cöa. biÕn hßa b×nh vµ chèng diÔn biÕn hßa b×nh. Ph¸t biÓu cña «ng t¹o b−íc ®ét ph¸ quan Tõ ®ã ®Ò xuÊt: “Trë ng¹i chñ yÕu” cña viÖc träng, ®Ó l¹i dÊu Ên s©u s¾c trong lÞch sö x©y dùng hiÖn ®¹i hãa XHCN chÝnh lµ “tù c¶i c¸ch më cöa ë Trung Quèc. do hãa t− s¶n”. ¤ng nãi: “VÒ lý luËn, chóng ta ph¶i lµm Ngµy 11-6 -1990, mét tê b¸o lín kh¸c cho mäi ng−êi hiÓu ®−îc vÊn ®Ò ph©n biÖt t¹i B¾c Kinh ®¨ng bµi “Bµn vÒ quan ®iÓm CNTB víi CNXH kh«ng ph¶i ë chç kÕ ®a nguyªn hãa cña tù do hãa t− s¶n”. Bµi ho¹ch hay thÞ tr−êng. CNXH cã kinh tÕ thÞ viÕt ®· chØ trÝch nh÷ng ng−êi ñng hé sù tr−êng, CNTB còng cã qu¶n lÝ kÕ ho¹ch. ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp d©n doanh vµ xÝ Tù do cña CNTB ®©u cã ph¶i muèn lµm g× nghiÖp c¸ thÓ. Phª ph¸n quan ®iÓm nµy“kú còng ®−îc? ChÕ ®é ®·i ngé tèi huÖ quèc väng ®a nguyªn kinh tÕ sÏ t¹o ra ®a còng lµ mét sù khèng chÕ ®ã sao! Kh«ng nguyªn chÝnh trÞ, ®a nguyªn quyÒn lùc”. nªn cho r»ng lµm mét chót kinh tÕ thÞ Ngµy 30 - 7 - 1990, mét tê b¸o lín kh¸c tr−êng lµ ®i theo CNTB. Kh«ng cã chuyÖn t¹i B¾c Kinh l¹i ®¨ng bµi viÕt dµi nhan ®Ò ®ã. KÕ ho¹ch vµ thÞ tr−êng ®Òu cÇn. Kh«ng “Ai b¶o CNXH lµ m¬ hå”. NhiÒu ng−êi ®Òu lµm kinh tÕ thÞ tr−êng th× ngay tin tøc biÕt, ngµy 30-6-1984, trong bµi nãi chuyÖn
  3. 85 Trung Quèc: Cuäc tranh luËn vÒ hä “X·” hä “T−” quèc tÕ còng kh«ng n¾m ®−îc, cam t©m l¹c gi¶i phãng h¬n chót n÷a, t¸o b¹o h¬n chót hËu m·i sao?”. n÷a, b−íc nhanh h¬n chót n÷a”. Tr−íc t×nh thÕ thÕ lùc “t¶” ngãc ®Çu §Ó gi¶i ®¸p mét c¸ch râ rµng tiÒn ®å dËy, tiÕng nãi c¶i c¸ch më cöa cã phÇn yÕu vËn mÖnh cña CNXH nh− thÕ nµo, ®Æc biÖt ®i, §Æng TiÓu B×nh yªu cÇu: “CÇn ph¶i lµ khi Liªn X« gi¶i thÓ, trËt tù thÕ giíi cã tiÕp tôc nãi m¹nh vÒ c¶i c¸ch më cöa, nh÷ng biÕn ®æi míi, sù nghiÖp x©y dùng §¶ng chóng ta ph¶i nãi vÊn ®Ò nµy trong CNXH mang ®Æc s¾c Trung Quèc ph¶i nh− vµi chôc n¨m. ChØ mét m×nh t«i nãi ch−a thÕ nµo míi cã thÓ tiÕp tôc kiªn tr× vµ gi÷ ®ñ, §¶ng chóng ta ph¶i nãi, ph¶i nãi hµng ®−îc søc sèng dåi dµo cña nã; nh÷ng d− chôc n¨m n÷a”. luËn “t¶” xuÊt hiÖn trong §¶ng vµ x· héi, §èi víi mét bé phËn d− luËn chÊt vÊn ®Æc biÖt lµ viÖc tranh luËn hä ‘x·” hay hä hä “x·” hay hä “t−”, §Æng TiÓu B×nh rÊt “t−” ®· k×m h·m t− t−ëng vµ hµnh ®éng kh«ng b»ng lßng, «ng nãi: “Khi ®Ò ra vÊn cña mäi ng−êi. Trong bèi c¶nh ®ã, §Æng ®Ò n«ng th«n thùc hiÖn gia ®×nh liªn kÕt TiÓu B×nh, vÞ tæng c«ng tr×nh s− cña c«ng s¶n xuÊt nhËn kho¸n, cã rÊt nhiÒu ng−êi cuéc c¶i c¸ch më cöa vµ hiÖn ®¹i hãa cña ph¶n ®èi. Nh÷ng gia ®×nh nhËn kho¸n cã Trung Quèc ®· suy nghÜ s©u s¾c, quyÕt cßn lµ CNXH n÷a kh«ng? Tuy hä kh«ng ®o¸n ®−a ra nh÷ng gi¶i ®¸p chÝnh x¸c vµ nãi ra nh−ng trong bông kh«ng th«ng, nh÷ng quan ®iÓm cã tÝnh ®ét ph¸ ®ã cña chÇn chõ. Cã ng−êi chèng tíi hai n¨m vµ «ng ®· ®−îc §¹i héi XIV §CS Trung Quèc chê ®îi”. thõa nhËn vµ kh¼ng ®Þnh. §¹i héi ®· Mét lÇn n÷a, §Æng TiÓu B×nh yªu cÇu chÝnh thøc nªu lªn môc tiªu c¶i c¸ch thÓ cÇn ph¶i gi¶i phãng t− t−ëng trong vÊn ®Ò chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc lµ x©y dùng kÕ ho¹ch vµ thÞ tr−êng. ¤ng nãi: “Kh«ng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng XHCN cã ®Æc nªn cho r»ng, hÔ nãi kinh tÕ kÕ ho¹ch lµ s¾c Trung Quèc. Nh− vËy, c«ng cuéc c¶i XHCN, hÔ nãi tíi kinh tÕ thÞ tr−êng lµ c¸ch më cöa cña Trung Quèc b−íc vµo mét TBCN, kh«ng cã chuyÖn nh− vËy. Hai c¸i giai ®o¹n míi víi nh÷ng thµnh tùu to lín ®ã ®Òu lµ biÖn ph¸p, thÞ tr−êng còng cã thÓ thËt ®¸ng kh©m phôc: kinh tÕ t¨ng tr−ëng phôc vô CNXH”. §Æng TiÓu B×nh phª b×nh nhanh vµ liªn tôc, søc m¹nh tæng hîp cña “cã mét sè ®ång chÝ quen ®¸nh ®ång kinh ®Êt n−íc ®−îc t¨ng c−êng, ®êi sèng nh©n tÕ kÕ ho¹ch víi CNXH, kinh tÕ thÞ tr−êng d©n ®· ®−îc c¶i thiÖn vµ ngµy mét n©ng víi CNTB, cho r»ng ®øng nÊp sau sù ®iÒu cao, ®Þa vÞ cña Trung Quèc trªn diÔn ®µn tiÕt thÞ tr−êng tÊt nhiªn lµ ©m hån cña quèc tÕ ®−îc t¨ng lªn. CNTB”. §Æng TiÓu B×nh quyÕt ®Þnh ñng hé H.N Th−îng H¶i ®¶ ph¸ quan ®iÓm ®ãng cöa, (Theo s¸ch “BiÕn ®æi to lín – LÞch tr×nh c¶i «ng nãi: “Ph¸t triÓn kinh tÕ mµ kh«ng më c¸ch kinh tÕ Trung Quèc 1978 – 2004; Nxb ThÕ cöa th× lµm sao ®−îc. C¸c n−íc trªn thÕ giíi giíi ®−¬ng ®¹i, B¾c Kinh, 2004. B¶n dÞch TiÕng muèn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu ph¶i më cöa. ViÖt cña ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc) TiÒn vèn vµ kü thuËt cña c¸c n−íc ph−¬ng T©y ®−îc kÕt hîp, liªn hÖ víi nhau”. §Æng TiÓu B×nh cæ vò nh©n d©n Th−îng H¶i kh«ng sî “t¶”. “ViÖc g× còng ph¶i cã ng−êi lµm thö míi cã thÓ më ra con ®−êng míi...”; “Hy väng t− t−ëng cña ng−êi Th−îng H¶i
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2