Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 9. Phạm Thị Hải Yến, Nguyễn Ngọc Hiền, Đánh giá hiệu quả bù dịch sau vận động bằng nước dừa non, dung dịch oresol và nước khoáng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Đánh giá hiệu quả bù dịch sau vận động bằng nước dừa non, dung dịch oresol và nước khoáng."
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng
b»ng n−íc dõa non, dung dÞch oresol vµ n−íc kho¸ng
Ph¹m ThÞ H¶i YÕn (a), NguyÔn Ngäc HiÒn (b)
Tãm t¾t. Mét nghiªn cøu giao chÐo víi h×nh thøc nghiªn cøu tr−íc sau, ®−îc thùc
hiÖn trªn 25 nam sinh viªn Tr−êng Cao ®¼ng TDTT Thanh Ho¸, nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu
qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng b»ng n−íc dõa non, dung dÞch oresol vµ n−íc kho¸ng Lavie.
KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, nång ®é Na+, K+, Ca++, Cl-, chØ sè huyÕt häc (Hb, Hct) vµ
c¸c chØ sè sinh ho¸ n−íc tiÓu tr−íc vËn ®éng, sau vËn ®éng vµ sau khi bï dÞch lµ kh¸c
nhau cã ý nghÜa thèng kª víi (p< 0,05). Sù phôc håi n−íc vµ ®iÖn gi¶i lµ cã ý nghÜa
khi sö dông n−íc dõa non hoÆc dung dÞch Oresol hoÆc n−íc kho¸ng.
I. §Æt vÊn ®Ò
Trong tËp luyÖn TDTT th× t×nh tr¹ng mÊt n−íc vµ chÊt ®iÖn gi¶i qua må h«i
dÔ x¶y ra [1]. L−îng n−íc mµ c¬ thÓ mÊt trong tËp luyÖn cã thÓ v−ît qu¸ 1lÝt n−íc
1giê (Costill, 1977). MÊt n−íc vµ ®iÖn gi¶i sÏ lµm ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng sinh lý
cña c¬ thÓ [1, 3].
Sù bï ®¾p n−íc vµ ®iÖn gi¶i tr−íc vµ trong qu¸ tr×nh vËn ®éng kh«ng ®ñ ®Ó
bï l¹i l−îng chÊt láng ®· bÞ mÊt nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn tËp luyÖn víi c−êng ®é cao
vµ khÝ hËu nãng Èm nh− ë ViÖt Nam. Ngoµi ra, phôc håi sù mÊt n−íc sau tËp luyÖn
kh«ng chØ yªu cÇu bï l−îng n−íc ®· tæn hao mµ cßn cÇn tÝnh ®Õn bï ®ñ ®iÖn gi¶i ®·
mÊt. Do vËy, ®Ó gióp c¬ thÓ chãng håi phôc c©n b»ng n−íc vµ ®iÖn gi¶i, cÇn bï ®¾p
mét l−îng n−íc vµ ®iÖn gi¶i sau vËn ®éng. Mét trong nh÷ng yªu cÇu ®Ó phôc håi
®−îc l−îng dÞch ®· mÊt sau tËp luyÖn thÓ dôc thÓ thao lµ l−îng dÞch uèng bï vµo
ph¶i lín h¬n l−îng dÞch ®· tæn hao (Shirreffs vµ céng sù 1996). V× vËy c¶m quan cña
n−íc uèng rÊt quan träng v× nã sÏ kÝch thÝch vÞ gi¸c cña ng−êi uèng gióp uèng ®−îc
nhiÒu h¬n [10].
T¹i ViÖt Nam th× theo kh¶o s¸t cña Trung t©m dinh d−ìng vµ Së ThÓ dôc ThÓ
thao Thµnh phè Hå ChÝ Minh th× ®a sè vËn ®éng viªn bï n−íc mét c¸ch tù ph¸t do
kh¸t chø ch−a ý thøc râ rµng vÒ viÖc bï n−íc ®Ó phôc håi c©n b»ng chÊt láng cho c¬
thÓ [8]. Trªn thÕ giíi còng ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ bï dÞch cho vËn
®éng viªn sau vËn ®éng nh− “®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch cña n−íc dõa víi ®å uèng
gi¶i kh¸t chøa carbonhydrate, hay “ phôc håi sù mÊt n−íc sau vËn ®éng víi n−íc
gi¶i kh¸t th«ng th−êng vµ n−íc tinh khiÕt”. Dï vËy, sè l−îng c¸c nghiªn cøu vÒ vÊn
®Ò nµy cßn Ýt, c¸c lo¹i dÞch dïng ®Ó bï n−íc vµ ®iÖn gi¶i sau vËn ®éng còng ch−a
phong phó vµ ®Æc biÖt lµ kh«ng thÝch hîp cho ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam. §Ó lµm phong
phó thªm c¸c nghiªn cøu cho vÊn ®Ò nµy vµ ®−a ra ®−îc gîi ý cho viÖc lùa chän vµ sö
dông mét lo¹i dÞch phï hîp nh»m phôc håi tæn hao chÊt láng vµ ®iÖn gi¶i sau vËn
®éng chóng t«i thùc hiÖn nghiªn cøu: “§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña bï dÞch sau vËn
®éng b»ng n−íc dõa non, oresol vµ n−íc kho¸ng” nh»m môc ®Ých:
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng cña n−íc dõa non, dung dÞch
Oresol vµ n−íc kho¸ng.
NhËn bµi ngµy 21/12/2009. Söa ch÷a xong 25/01/2010.
74
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009
- So s¸nh hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng gi÷a n−íc dõa non víi dung dÞch
Oresol vµ víi n−íc kho¸ng.
II. Ph−¬ng ph¸p v ®èi t−îng nghiªn cøu
2.1. ThÓ lo¹i nghiªn cøu
§©y lµ mét nghiªn cøu giao chÐo víi h×nh thøc nghiªn cøu tr−íc sau nh»m
®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï n−íc vµ ®iÖn gi¶i cña n−íc dõa non, Oresol vµ n−íc kho¸ng.
2.2. §èi t−îng nghiªn cøu
Nghiªn cøu ®−îc thùc hiÖn t¹i Tr−êng Cao ®¼ng TDTT Thanh Ho¸. §èi t−îng
nghiªn cøu lµ nam sinh viªn n¨m thø nhÊt cña Tr−êng Cao ®¼ng TDTT Thanh Ho¸.
2.3. Cì mÉu vµ ph−¬ng ph¸p chän mÉu:
2.3.1. Cì mÉu
Cì mÉu ®−îc tÝnh to¸n dùa vµo c«ng thøc:
2C (1-r) 2 x 7,85 x (1-0,6)
n= ----------- = --------------------- = 23,26, chän n=25
(ES)2 (2,5/4,8)2
2.3.2. Ph−¬ng ph¸p chän mÉu
Chän ngÉu nhiªn 25 nam sinh viªn tõ tÊt c¶ nam sinh viªn n¨m thø nhÊt
khoÎ m¹nh, ®ang häc tËp t¹i Tr−êng Cao ®¼ng TDTT Thanh Ho¸ t×nh nguyÖn tham
gia nghiªn cøu. TÊt c¶ c¸c ®èi t−îng tham gia thö nghiÖm ®−îc gi¶i thÝch vÒ môc
®Ých vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh thö nghiÖm tr−íc khi ký vµ b¶n cam kÕt tham gia thö
nghiÖm.
2.4. ThiÕt kÕ thö nghiÖm
Mçi nam sinh viªn tham gia thö nghiÖm ®−îc x¸c ®Þnh VO2max th«ng qua
test Cooper. Tõ ®ã chóng t«i x¸c ®Þnh tèc ®é ch¹y ë møc 60% VO2max trªn m¸y tËp
ch¹y. C¸c ®èi t−îng tham gia nghiªn cøu ®−îc thö nghiÖm 3 lÇn kh¸c nhau c¸ch
nhau Ýt nhÊt 1 tuÇn. C¸c lo¹i n−íc dïng ®Ó bï dÞch ®−îc lÇn l−ît thö nghiÖm lµ:
n−íc dõa non, dung dÞch bï ®iÖn gi¶i Oresol vµ n−íc kho¸ng Lavie.
TÊt c¸c c¸c thö nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh vµo buæi s¸ng vµ 2-3 giê sau khi c¸c
®èi t−îng ®−îc ¨n s¸ng vµ uèng 500ml n−íc ®Ó ®¶m b¶o c©n b»ng n−íc tr−íc khi thö
nghiÖm. C¸c ®èi t−îng tham gia thö nghiÖm còng ®−îc yªu cÇu kh«ng tham gia c¸c
ho¹t ®éng thÓ lùc c−êng ®é cao trong vßng 48h tr−íc khi tham gia thö nghiÖm.C¸c
th«ng sè c©n nÆng, mÉu m¸u vµ mÉu n−íc tiÓu ®−îc thu thËp nh− m« h×nh 1.
Tr−íc khi tËp luyÖn c¸c ®èi t−îng ®−îc nghØ ng¬i tho¶i m¸i trong vßng 15
phót. Sau ®ã cho c¸c ®èi t−îng ch¹y trªn m¸y tËp ch¹y víi tèc ®é ch¹y ë møc 60%
VO2max trong vßng 90 phót ë ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é m«i tr−êng tõ 290C- 310C Sau ®ã
c¸c ®èi t−îng nghiªn cøu ®−îc nghØ ng¬i tho¶i m¸i vµ håi phôc l¹i t¹i vÞ trÝ trong
vßng 2 giê.
Thêi ®iÓm lÊy m¸u: LÊy m¸u tr−íc khi vËn déng, ngay sau khi vËn ®éng vµ
t¹i thêi ®iÓm 0, 60, 120 phót cña thêi kú bï dÞch. C¸c chØ sè sinh lý m¸u (Hb, Hct) vµ
sinh ho¸ m¸u (Na+, K+, Ca++, Cl-) ®−îc ph©n tÝch trªn m¸y Celltac cña NhËt B¶n vµ
m¸y Analyzers cña Mü t¹i khoa xÐt nghiÖm bÖnh viÖn Thµnh phè Thanh Ho¸.
Thêi ®iÓm lÊy n−íc tiÓu: LÊy n−íc tiÓu tr−íc khi vËn ®éng vµ t¹i thêi ®iÓm
0,30, 60,90,120 phót cña thêi kú bï dÞch. C¸c chØ tiªu sinh lý n−íc tiÓu (pH vµ tØ
75
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
träng) ®−îc ph©n tÝch trªn m¸y Human cña §øc t¹i khoa xÐt nghiÖm bÖnh viÖn
thµnh phè Thanh Ho¸.
Thêi ®iÓm c©n thÓ träng thùc tÕ: Vµo thêi ®iÓm tr−íc khi vËn ®éng vµ ngay
sau khi vËn ®éng vµ t¹i thêi ®iÓm 0,120 phót cña thêi kú bï dÞch
Thêi gian bï dÞch ngay sau khi kÕt thóc tËp luyÖn vµ trong vßng 2h: ë 0 phót
bï 50% l−îng dÞch mÊt, 30 phót bï 40% l−îng dÞch mÊt vµ 60 phót bï 30% l−îng
dÞch mÊt [10].
M« h×nh 1: M« h×nh thiÕt kÕ thö nghiÖm
LÊy m¸u tr−íc khi vËn déng vµ t¹i thêi ®iÓm 0, 60, 120 cña thêi kú bï dÞch
NghØ ng¬i Ch¹y víi c−êng ®é 60% VO2 max Thêi kú bï dÞch
nghØ
15phót 90phót
30phót 0 60 90 120
30
0
ë 0 phót bï 50% l−îng dÞch mÊt, 30 phót bï 40% l−îng dÞch mÊt vµ 60
phót bï 30% l−îng dÞch mÊt
C¶m gi¸c bï dÞch
LÊy n−íc tiÓu ë thêi ®iÓm tr−íc vËn ®éng vµ 0,30, 60, 90, 120 phót cña thêi kú bï dÞch
C©n thÓ träng ë thêi ®iÓm tr−íc vËn ®éng, ngay sau vËn ®éng vµ ë 0, 120 phót cña thêi kú bï dÞch
2.5. Xö lý sè liÖu
Sè liÖu ®−îc xö lý trªn phÇn mÒm thèng kª SPSS b¶n 13.0 sö dông T-test ®Ó
so s¸nh trung b×nh hai nhãm nh»m ®Ó kiÓm ®Þnh sù kh¸c biÖt, kh¸c biÖt cã ý nghÜa
khi p
- <
0
,1
0
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009
3.2. §Æc ®iÓm cña ®èi t−îng nghiªn cøu
Tõ 25 nam sinh viªn cña Tr−êng cao ®¼ng TDTT Thanh Ho¸ ®−îc lùa chän
tham gia vµo nghiªn cøu cña chóng t«i, cã 4 nam sinh viªn bÞ lo¹i trõ khái nghiªn
cøu do kh«ng thu thËp ®−îc ®Çy ®ñ c¸c chØ tiªu nghiªn cøu. Tuæi trung b×nh cña c¸c
®èi t−îng tham gia nghiªn cøu lµ 19,90 ± 1,84 vµ kh«ng cã tiÒn sö bÖnh tËt.
3.3. Träng l−îng c¬ thÓ tr−íc vµ sau khi tËp luyÖn
KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i cho thÊy luyÖn tËp trong m«i tr−êng nhiÖt
®é cao, c¸c ®èi t−îng tæn hao trung b×nh 1,8 ± 0,25kg träng l−îng c¬ thÓ. Trong suèt
qu¸ tr×nh bï dÞch, mçi ®èi t−îng uèng trung b×nh mét l−îng dÞch t−¬ng ®−¬ng 2,13
±0,04 kg. Vµo cuèi thêi kú bï n−íc th× c¸c ®èi t−îng tham gia thö nghiÖm ®Õn møc
®é nµo ®ã vÉn cßn mÊt n−íc theo tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn nghiªn cøu (0,07-0,19 kg).
3.4. Hµm l−îng Natri, Clorua, Kali vµ Canxi trong m¸u trong qu¸
tr×nh bï dÞch
3.4.1. Hµm l−îng Natri trong m¸u ë c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh bï dÞch
B¶ng 1: Hµm l−îng Natri trong m¸u ë thêi kú bï dÞch (®¬n vÞ mmol/L)
Thêi kú bï dÞch
Tr−íc Thêi Thêi
Thêi
vËn ®iÓm ®iÓm
P2-1 P3-1 P4-1 P4-4-4
Lo¹i dÞch ®iÓm
®éng 60 120
0 phót
(L1) phót phót
(L2)
(L3) (L4)
N−íc X 139,14 146,62 142,95 141,43
1,94
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
X 4,49 5,40 4,98 4,78
N−íc
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009
KÕt qu¶ thö nghiÖm thÓ hiÖn ë b¶ng 4 cho thÊy nång ®é Cl- trong m¸u sau bï
dÞch b»ng n−íc dõa non, dung dÞch Oresol vµ n−íc kho¸ng Lavie ë c¸c thêi ®iÓm
kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh bï dÞch lµ kh¸c nhau cã ý nghÜa thèng kª (p< 0,01 vµ p<
0,05). Khi so s¸nh nång ®é Cl- trong m¸u sau khi bï c¸c lo¹i dÞch ë thêi ®iÓm 120
phót cña thêi kú bï dÞch th× thÊy cã sù kh¸c nhau (dung dÞch bï ®iÖn gi¶i Oresol bï
dÞch tèt h¬n) nh−ng sù kh¸c biÖt kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (p>0,05).
3.5. Hµm l−îng Hemoglobin trong m¸u ë c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh
bï dÞch
B¶ng 5: Hµm l−îng Hemoglobin trong m¸u ë thêi kú bï dÞch
Thêi kú bï dÞch
Tr−íc Thêi Thêi
Thêi
vËn ®iÓm ®iÓm
P2-1 P3-1 P4-1 P4-4-4
Lo¹i dÞch ®iÓm
®éng 60 120
0 phót
(L1) phót phót
(L2)
(L3) (L4)
N−íc X 144,38 158,62 154,38 150,48
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
nghÜa thèng kª (p< 0,01 vµ p< 0,05). Nh−ng khi so s¸nh Hct m¸u ë thêi ®iÓm 120
phót cña thêi kú bï dÞch nghiªn cøu cho thÊy Hct sau khi bï b»ng c¸c lo¹i dÞch kh¸c
nhau lµ kh¸c nhau kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (p>0,05).
3.7. pH cña n−íc tiÓu ë c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh bï dÞch
B¶ng 7: pH cña n−íc tiÓu ë thêi kú bï dÞch
Thêi kú bï dÞch
Thêi Thêi Thêi Thêi Thêi
Tr−íc ®iÓm ®iÓm ®iÓm ®iÓm ®iÓm
Lo¹i dÞch P6-6-6
vËn 0 30 60 90 120
®éng phót phót phót phót phót
(L1) (L2) (L3) (L4) (L5) (L6)
N−íc X 6,00 4,70 4,98 5,17 5,40 5,51
kho¸ng SD 0,84 0,71 0,69 0,69 0,70 0,70
P2-1; 3-1; 4-1; 5-1; 6-1
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009
P2-1; 3-1; 4-1; 5-1; 6-1
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
chÊt láng sau vËn ®éng. Tuy nhiªn sù phôc håi tæn hao chÊt láng cña chóng t«i gÇn
nh− t−¬ng ®−¬ng víi nghiªn cøu cña Mohamed -Saatva céng sù vµ tèt h¬n so víi
nghiªn cøu cña Gonzalez- AlonZo vµ cs, ®iÒu nµy ®−îc lý gi¶i lµ do c¸c thÝ nghiÖm sö
dông c¸c lo¹i dÞch ®Ó bï mÊt n−íc lµ kh¸c nhau ë nghiªn cøu cña Mohamed -Saatva
sö dông n−íc läc, ®å uèng cã chøa cacbonhydrat vµ n−íc dõa non cßn nghiªn cøu cña
Gonzalez- AlonZo sö dông Cocacola, n−íc läc vµ ®å uèng cã chøa cacbonhydrat. Sau
khi bï n−íc th× c¸c ®èi t−îng vÉn cßn mÊt mét l−îng n−íc ®ã lµ kÕt qu¶ cña sù phôc
håi mÊt n−íc kh«ng ®Çy ®ñ sau luyÖn tËp do n−íc trong c¬ thÓ vÉn bÞ mÊt theo con
®−êng må h«i, h¬i thë, trao ®æi chÊt ®iÒu nµy ®óng víi nghiªn cøu cña Costill vµ
Sparks (1973); Gonzales vµ cs (1992); Lambert vµ cs (1992).
4.2. Sù thay ®æi hµm l−îng c¸c chÊt ®iÖn gi¶i cña m¸u trong thêi kú bï
n−íc
Trong qu¸ tr×nh luyÖn tËp cã sù mÊt n−íc nh−îc tr−¬ng. Cã nghÜa lµ kÌm
theo sù mÊt n−íc lµ mÊt chÊt ®iÖn gi¶i theo ®−êng må h«i [4]. Do vËy sau khi luyÖn
tËp cÇn bæ sung thªm c¸c chÊt ®iÖn gi¶i cho c¬ thÓ. Khi vËn ®éng nång ®é cña c¸c
chÊt ®iÖn gi¶i trong c¬ thÓ t¨ng nh−ng sau khi bï dÞch th× nång ®é Na+ trong m¸u
gi¶m xuèng cßn 134±0.5, 135±0.1,136±0.4 theo thø tù khi dïng orezol, n−íc dõa,
n−íc kho¸ng. Theo kÕt qña trªn th× dïng n−íc dõa non vµ orezol cã kh¶ n¨ng phôc
håi c¸c chÊt ®iÖn gi¶i tèt h¬n v× sau khi bï dÞch b»ng n−íc dõa non vµ orezol nång ®é
Na+ trong m¸u gÇn trë vÒ nh− lóc ban ®Çu h¬n lµ dïng n−íc kho¸ng. So s¸nh víi
nghiªn cøu cña Mohamed -Saatva th× cho kÕt qu¶ t−¬ng tù.
4.3. Sù thay ®æi hµm l−îng Hb, Hct cña m¸u trong thêi kú bï n−íc
Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Ó ®¸p øng víi nhu cÇu vËn ®éng th× sè l−îng hång
cÇu t¨ng lªn lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn oxy cho tæ chøc vµ tÕ bµo ho¹t ®éng [1,6]. Sù
t¨ng hång cÇu trong vËn ®éng dÉn ®Õn sù t¨ng hµm l−îng Hb, Hct trong m¸u ®iÒu
nµy phï hîp víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i (Hµm l−îng Hb t¨ng ®Õn
149,0±10,2 vµ Hct t¨ng ®Õn 0,48± 0,028. Ngay sau vËn ®éng ta chóng t«i tiÕn hµnh
bï n−íc th× kÕt qu¶ xÐt nghiÖm Hb vµ Hct ®Òu gi¶m, kÕt qu¶ nµy phï hîp víi c¸c
nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c.
4.4. pH vµ tØ träng trong n−íc tiÓu sau thêi kú bï n−íc
Theo nghiªn cøu cña c¸c nhµ khoa häc th× sau khi vËn ®éng tØ träng n−íc tiÓu
vµ ®é pH n−íc tiÓu t¨ng lµ do khi ho¹t ®éng c¬ b¾p c¬ thÓ x¶y ra qu¸ tr×nh ph©n bæ
l¹i m¸u. L−îng m¸u ®i ®Õn thËn gi¶m ®i. NÕu trong ®iÒu kiÖn b×nh th−êng dßng
m¸u thËn vµo kho¶ng 1lÝt/phót th× trong ho¹t ®éng thÓ lùc nÆng l−îng m¸u nµy cã
thÓ gi¶m ®Õn 0,25lÝt/phót. Do l−îng m¸u cung cÊp cho thËn gi¶m nªn l−îng n−íc
tiÓu ®−îc t¹o ra trong vËn ®éng ®−îc gi¶m ®¸ng kÓ. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp Ýt m¸u
h¬n cho thËn, l−îng n−íc trong ho¹t ®éng c¬ b¾p bÞ mÊt nhiÒu do mÊt må h«i sÏ lµm
cho tuyÕn yªn tiÕt nhiÒu vazoprexin d−íi t¸c dông cña hoocmon nµy, sù t¸i hÊp thô
n−íc ë c¸c èng thËn ®−îc t¨ng c−êng vµ v× vËy l−îng n−íc tiÓu l¹i cµng gi¶m ®i [1].
Ngoµi sè l−îng, trong ho¹t ®éng c¬ b¾p thµnh phÇn n−íc tiÓu còng thay ®æi.
Do thiÕu oxy, v× ®−îc cung cÊp Ýt m¸u, tÝnh thÊm cña líp niªm m¹c thËn thay ®æi
khiÕn mét sè chÊt, nhÊt lµ protein cña huyÕt t−¬ng, lät vµo n−íc tiÓu. ViÖc t¨ng
c−êng qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt còng lµm cho hµm l−îng c¸c s¶n phÈm axit vµ s¶n
phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh trao ®æi ®¹m còng ®−îc th¶i thªm vµo n−íc tiÓu ®iÒu
82
- tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 4A-2009
nµy dÉn ®Õn tØ träng cña n−íc tiÓu sau khi vËn ®éng t¨ng [1]. §é axit cña n−íc tiÓu
t¨ng do nång ®é axit lactic vµ axit photphoric trong n−íc tiÓu t¨ng do ®ã pH cña
n−íc tiÓu nhá h¬n 7 ®iÒu nµy phï hîp víi nghiªn cøu cña chóng t«i (pH n−íc tiÓu
gi¶m xuèng 5±0,2 vµ tØ träng n−íc tiÓu t¨ng ®Õn1,18 ± 0,028. Sau khi ta tiÕn hµnh
bï dÞch th× tØ träng vµ ®é pH n−íc tiÓu gi¶m xuèng lµ do khi cung cÊp n−íc sÏ lµm
cho tuyÕn yªn tiÕt Ýt vazoprexin d−íi t¸c dông cña hocmon nµy, sù t¸i hÊp thô n−íc ë
c¸c èng thËn ®−îc gi¶m v× vËy l−îng n−íc tiÓu cã xu h−íng t¨ng lªn.
V. KÕt luËn
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc qua thö nghiÖm bï dÞch sau vËn ®éng khi cho
uèng riªng rÏ tõng lo¹i n−íc kho¸ng Lavie, n−íc dõa non, Oresol ë nh÷ng nam sinh
viªn tr−êng TDTT chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn sau:
+ ChØ tiªu sinh hãa m¸u: Hµm l−îng c¸c chÊt ®iÖn gi¶i trong m¸u (Na+, K+,
Ca , Cl-) phôc håi tèt khi bï dÞch b»ng n−íc dõa non hoÆc Oresol hoÆc n−íc kho¸ng
++
Lavie. Sù kh¸c biÖt vÒ nång ®é Na+, K+, Ca++, Cl- tr−íc vµ sau khi bï dÞch lµ cã ý
nghÜa thèng kª víi (p0,05).
+ ChØ tiªu huyÕt häc: C¸c chØ sè Hb, Hct trong m¸u phôc håi tèt khi bï dÞch
b»ng n−íc dõa non hoÆc Oresol hoÆc n−íc kho¸ng Lavie. Sù kh¸c biÖt vÒ c¸c chØ sè
Hb, Hct tr−íc vµ sau khi bï dÞch lµ cã ý nghÜa thèng kª víi (p
- §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ bï dÞch sau vËn ®éng..., TR. 74-84
H¶i YÕn, Ngäc HiÒn
[7] NguyÔn V¨n §øc, Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra thèng kª sinh häc, NXB Khoa häc vµ Kü
thuËt, Hµ Néi, 2002.
[8] NguyÔn ThÞ Kim H−ng vµ CS, T×nh tr¹ng dinh d−ìng, thãi quen ¨n uèng vµ c¸c
vÊn ®Ò søc kháe th−êng gÆp trong tËp luyÖn ë V§V thÓ thao t¹i TPHCM n¨m
2002, §Ò tµi NCKH cÊp thµnh phè n¨m 2002, 2002.
[9] NguyÔn V¨n Quang, Y häc ThÓ dôc ThÓ thao, NXB Y häc, Hµ Néi, 1999.
[10] CHOICE Study Group, Multicenter, Randomized, Double-Blind Clinical Trial to
Evaluate the Efficacy and Safety of a Reduced Osmolarity Oral Rehydration
Salts Solution in Children With Acute Watery Diarrhea, Pediatrics, Vol. 107 No.
4 April 2001, pp.613-618.
[11] Mohamed Saat, Rabindarjeet Singh, Roland Gamini Sirisinghe and Mohd
Nawawi, Rehydration after Exercise with Fresh Young Coconut Water,
Carbohydrate-Electrolyte Beverage and Plain Water, Journal of physiological
anthropology and Applied Human Science, Vol. 21 (2002) , No. 2, pp.93-104.
[12] J. Gonzalez-Alonso, C.L. Heaps and E.F. Coyle, Rehydration after exercise with
common beverages and water. Int J Sports Med, 13 (1992), pp.399–406.
[13] B. Chavalittamrong, P. Patatcha and U. Thavisri, Electrolytes, sugar, calories,
osmolarity and pH of beverages and coconut water, Southeast Asian J Trop Med
Public Health, 1982 Sep 13(3), pp.427-431.
Summary
The assessment of effetiveness of fiesh young aoconut
water, oresol solution and mineral water on body
rehydration acter exercise
A Crossover study was performed in 25 healthy student male volunteers who
are students of Thanh Hoa College of Physical education and Sports. The study
aimed to assess the effectiveness of fresh young coconut water (CW), Oresol solution
(OS) and mineral water Lavie (ML) on whole body rehydration and plasma volume
restoration after exercise – induced dehydration. The study indicated that strength
of Na+, K+, Ca++, Cl-, haematology index (Hb, Hct) and urine biochemistry indexs of
subjects before excercise, after excercise and after solution restoration were
statistically significant difference (p
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
