intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Danh lục các loài thú và ý nghĩa bảo tồn nguồn gen quí hiếm của chúng ở khu bảo tồn thiên nhiên đề xuất Pù Hoạt, tỉnh Nghệ An"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

80
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 6. Lê Vũ Khôi, Hoàng Xuân Quang, Nguyễn Đức Lành, Danh lục các loài thú và ý nghĩa bảo tồn nguồn gen quí hiếm của chúng ở khu bảo tồn thiên nhiên đề xuất Pù Hoạt, tỉnh Nghệ An.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Danh lục các loài thú và ý nghĩa bảo tồn nguồn gen quí hiếm của chúng ở khu bảo tồn thiên nhiên đề xuất Pù Hoạt, tỉnh Nghệ An"

  1. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 3A-2009 tr−êng §¹i häc Vinh DANH LôC C¸C LOµI Thó Vµ ý NGHÜA B¶O TåN NGUåN GEN QUÝ HIÕM CñA ChóNG ë KHU B¶O TåN THI£N NHI£N §Ò XUÊT Pï HO¹T, TØNH NGHÖ AN (a ) (b ) (c ) Lª Vò Kh«i , Ho ng Xu©n Quang , NguyÔn §øc L nh Tãm t¾t. Trong bµi b¸o nµy, chóng t«i giíi thiÖu danh lôc gåm 96 loµi thó thuéc 29 hä, 10 bé ë Khu b¶o tån thiªn nhiªn ®Ò xuÊt Pï Ho¹t tØnh NghÖ An th«ng qua viÖc ®iÒu tra khu hÖ thó ë ®ã tõ th¸ng 11 n¨m 2008 ®Õn th¸ng 9 n¨m 2009 vµ kÕ thõa c¸c kÕt qu¶ cña c¸c nghiªn cøu tr−íc ®©y vµo c¸c n¨m 2000, 2002 vµ 2006. Trong 96 loµi ghi nhËn ®−îc cã 42 loµi quý hiÕm cã gi¸ trÞ b¶o tån cao, trong ®ã 35 loµi cã tªn trong S¸ch §á ViÖt Nam (2007), 34 loµi trong Danh lôc §á IUCN (2008), 32 loµi trong NghÞ ®Þnh 32/N§-CP cña ChÝnh phñ vµ 4 loµi ®Æc h÷u cña ViÖt Nam vµ §«ng D−¬ng. I. §Æt vÊn ®Ò Khu vùc Pï Ho¹t lµ mét trong nh÷ng khèi nói lín cña ViÖt Nam víi ®é cao nhÊt 2452 m, n»m trong ph¹m vi 6 x·: Th«ng Thô, §ång V¨n, TiÒn Phong, H¹ch DÞch, NËm Gi¶i, Tri LÔ huyÖn QuÕ Phong, ë phÝa T©y B¾c tØnh NghÖ An, cã täa ®é ®Þa lý 19025’ – 20000’ vÜ B¾c, 104037’ – 104014’ kinh §«ng. Khu Pï Ho¹t ®ang ®−îc ®Ò xuÊt x©y dùng thµnh khu b¶o tån thiªn nhiªn (KBTTN) víi tæng diÖn tÝch lµ 67.934 ha [8]. KhÝ hËu ë Pï Ho¹t thÓ hiÖn tÝnh chÊt mïa râ rÖt. Mïa kh« tõ th¸ng 12 n¨m tr−íc ®Õn th¸ng 4 n¨m sau. NhiÖt ®é ë trong kho¶ng 14,9 – 38,40C, th−êng cã s−¬ng gi¸, tËp trung vµo th¸ng 1 vµ th¸ng 2. §é Èm trong thêi gian mïa kh« thÊp, vµo th¸ng 3 th¸ng 4 ®é Èm th−êng 82,0 – 83,0%, c¸ biÖt cã n¨m lµ 11,0%. L−îng m−a trong mïa nµy kh«ng ®¸ng kÓ. Mïa m−a tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 11. NhiÖt ®é trung b×nh 14,9 – 38,40C, ®é Èm 82 -89%. M−a tËp trung vµo 2 thêi kú: th¸ng 5 - 6 vµ th¸ng 8 -10; l−îng m−a cña hai thêi kú nµy chiÕm kho¶ng 90% tæng l−îng m−a cña c¶ n¨m. Do vËy, mïa m−a còng lµ mïa cña lò lín vµ xãi mßn. Giã chñ yÕu lµ giã §«ng – Nam, th¸ng 5 ®Õn th¸ng 8 cßn cã giã Lµo. HÖ thèng s«ng suèi ë Pï Ho¹t chia thµnh 2 l−u vùc: L−u vùc s«ng Chu ë phÝa B¾c cã phÇn th−îng nguån thuéc ph¹m vi cña Pï Ho¹t; L−u vùc s«ng C«n ®−îc t¹o thµnh tõ 3 dßng s«ng chÝnh lµ NËm Suèi, NËm ViÕc vµ NËm Gi¶i. Pï Ho¹t cßn rõng tù nhiªn che phñ trªn mét diÖn tÝch lín. Rõng ®−îc chia thµnh 3 lo¹i chÝnh: Rõng b¸n th−êng xanh nhiÖt ®íi, ph©n bè ë ®é cao 300 – 800 m; Rõng th−êng xanh nói thÊp, ph©n bè ë ®é cao 801 – 1200 m vµ rõng ¸ nhiÖt ®íi ph©n bè ë ®é cao trªn 1200m. KÕt qu¶ ®iÒu tra tr−íc ®©y ®· x¸c ®Þnh ®−îc 168 loµi thùc vËt, 187 loµi b−ím ngµy, 53 loµi b−ím ®ªm, 32 loµi L−ìng c−, 150 loµi chim vµ 68 loµi thó, trong ®ã cã 23 loµi d¬i [6]. Thùc tÕ, trong c¸c hÖ sinh th¸i rõng Pï Ho¹t cã nhiÒu loµi ®éng vËt cã ý nghÜa b¶o tån ®Æc biÖt nh−: bß tãt (Bos gaurus) [3], V−în m¸ tr¾ng (Nomascus leucogenys)… Tuy nhiªn, c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o tån ®a d¹ng sinh NhËn bµi ngµy 06/10/2009. Söa ch÷a xong 25/11/2009. 49
  2. DANH LôC C¸C LO I Thó V ý NGHÜA …, Tr. 49-56 V. Kh«i, X. Quang, §. L nh häc nãi chung, c¸c loµi thó nãi riªng ë Pï Ho¹t cßn míi b¾t ®Çu. Mét trong nh÷ng khã kh¨n c¬ b¶n ®èi víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch b¶o tån vµ phª duyÖt Dù ¸n x©y dùng khu Pï Ho¹t thµnh khu b¶o tån thiªn nhiªn lµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ tµi nguyªn ®a d¹ng sinh häc, ®Æc biÖt c¸c loµi thó quý hiÕm cã gi¸ trÞ b¶o tån cßn h¹n chÕ do ch−a ®−îc ®iÒu tra, kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ tháa ®¸ng. Bµi b¸o nµy nh»m giíi thiÖu danh lôc c¸c loµi thó vµ t×nh tr¹ng cña mét sè loµi quan träng vµ gi¸ trÞ b¶o tån nguån gen quý hiÕm cña chóng ë khu vùc Pï Häat trªn c¬ së tæng hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i vµ cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c. II. T¦ LIÖU Vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU §Ó x©y dùng ®−îc danh lôc c¸c loµi thó vµ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ b¶o tån nguån gen quý hiÕm cña khu vùc Pï Ho¹t, chóng t«i ®· tiÕn hµnh c¸c ph−¬ng ph¸p sau ®©y: - KÕ thõa cã chän läc c¸c tµi liÖu ®· c«ng bè vÒ thó ë Pï Ho¹t [3], [4], [5], [6], [7] [8]. - Pháng vÊn c¸n bé vµ ng−êi d©n trong vïng vÒ c¸c loµi thó tr−íc ®©y vµ hiÖn nay. C¸c ¶nh cña mét sè loµi quan träng ®−îc sö dông gióp cho viÖc nhËn biÕt loµi ®−îc thuËn lîi h¬n. - Xem xÐt c¸c mÉu da, x−¬ng, sõng vµ c¸c di vËt kh¸c cña thó cßn l−u l¹i trong nhµ d©n, nhµ hµng, ë b¶o tµng Sinh häc Khoa Sinh Tr−êng §¹i häc Vinh. - TiÕn hµnh kh¶o s¸t thùc ®Þa t¹i mét sè ®iÓm cã tiÒm n¨ng ®a d¹ng sinh häc cao trong khu vùc ®Ó quan s¸t thó, nghe tiÕng hãt cña v−în hoÆc c¸c dÊu vÕt cña chóng nh− dÊu ch©n, ph©n, thøc ¨n thõa, hang, tæ….. §· tiÕn hµnh 7 tuyÕn kh¶o s¸t, mçi tuyÕn cã chiÒu dµi kho¶n 3 – 7 km, xuyªn qua c¸c d¹ng sinh c¶nh kh¸c nhau. Kh¶o s¸t ®−îc tiÕn hµnh chñ yÕu vµo ban ngµy vµ c¶ ban ®ªm khi ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ thêi tiÕt cho phÐp. Dông cô kh¶o s¸t bao gåm èng nhßm, m¸y ¶nh kü thuËt sè, ®Ìn pin ®éi ®Çu. - §Ó b¾t d¬i sö dông bÉy thô cÇm kÕt hîp víi l−íi mê. §Ó b¾t gÆm nhÊm, thó ¨n s©u bä sö dông bÉy lång, bÉy kÑp, b¾n b»ng ná, ®µo hang. Tæng sè ngµy ®iÒu tra lµ 45 ngµy. III. KÕT QU¶ NGHI£N CøU 3.1. Danh lôc c¸c loµi thó ë Pï Ho¹t Tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra, kÕt hîp víi kÕ thõa cã chän läc kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶: NguyÔn M¹nh Hµ [3], Osbort et al [6], Vò §×nh Thèng [7] vµ [8], chóng t«i ®· x©y dùng ®−îc danh lôc c¸c loµi thó ë KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t tØnh NghÖ An gåm 96 loµi thuéc 29 hä, 10 bé (b¶ng 1). Trong ®ã 92 loµi ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh, 4 loµi ghi nhËn ch−a ®ñ ch¾c ch¾n, gåm Chån bay, chµ v¸ ch©n n©u, cÇy v»n b¾c, cÇy gÊm. Trong sè nh÷ng loµi thó ®· ghi nhËn cã 6 loµi thó lín ®· tõng cã tr−íc ®©y: B¸o hoa mai, hæ, b¸o gÊm, voi, nai, gÊu chã nay chóng t«i ch−a thu thËp ®−îc th«ng tin vÒ sù hiÖn diÖn cña chóng ë khu vùc nµy. Danh lôc nµy ch−a thèng kª thËt ®Çy ®ñ c¸c loµi thó hiÖn c− tró t¹i ®Þa phËn khu b¶o tån nh−ng ch¾c ch¾n lµ danh lôc thó ®Çy ®ñ nhÊt tõ tr−íc tíi nay cho KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t. 50
  3. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 3A-2009 tr−êng §¹i häc Vinh B¶ng 1. Danh lôc c¸c loµi thó ghi nhËn ®−îc ë KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t T×nh tr¹ng b¶o tån Ghi TT Tªn khoa häc Tªn ViÖt Nam nhËn VN TG N§ I. Insectivora Bowdich,1821 Bé ¡n s©u bä Soricidae Fischer Von Waldheim, 1 Hä Chuét chï 1817 1 Suncus murinus Linnaeus,1766 Chuét chï th−êng qs Crocidura attenuata Milne-Edwards, Chuét chï ®u«i 2 m 1872 ®en Talpidae Fischer Von 2 Hä Chuét chòi Waldheim,1817 3 Parascaptor leucura Blyth,1850 Chuét cï l×a m II. Scandentia Campbell, 1947 Bé NhiÒu r¨ng 3 Tupaiidae Bell, 1839 Hä §åi 4 Tupaia glis (Diard,1820) §åi LR/lc qs III. Dermoptera Illiger, 1811 Bé C¸nh da 4 Cynocephalidae Simpson, 1945 Hä Chån d¬i 5 Cynocephalus variegatus (Audebert, Chån d¬i EN LR/lc IB pv 1799) IV. Chiroptera Bé D¬i 5 Pteropodidae Hä D¬i qu¶ 6 Cynopterus sphinx (Vahl.,1871) D¬i chã Ên m,[6],[7] 7 D¬i mËt hoa lín m,[6],[7] Macroglossus sobrinus Andersen,1911 8 Sphaerias blanfordi (Thomas, 1891) D¬i qu¶ nói cao m,[6],[7] 6 Megadermatidae Allen, 1864 Hä D¬i bao ®u«i 9 Megaderma lyra (Geoffroy, 1810) D¬i ma B¾c m,[6],[7] 7 Rhinolophidae Bell, 1863 Ho D¬i l¸ mòi 10 Rhinolophus affinis Horsfield, 1823 D¬i l¸ ®u«i m,[6],[7] 11 Rhinolophus lepidus Blyth,1844 D¬i l¸ nhá m,[6],[7] 12 Rhinolophus pearsonii Horsfield, D¬i l¸ pecx«n m,[6],[7] 1851 13 Rhinolophus pusillus Temminck, D¬i l¸ muçi m,[6],[7] 1834 14 Rhinolophus rouxii Temminck, 1835 D¬i l¸ rót m,[6],[7] 15 Rhinolophus thomasi Andersen, 1905 D¬i l¸ t« ma VU LR/nt m,[6],[7] 16 Rhinolophus macrotis Blyth, 1844 D¬i l¸ tai dµi m, [6] 8 Hipposideridae Miller, 1907 17 Aselliscus stoliczkanus (Dobson, D¬i mòi ba l¸ m,[6],[7] 1871) 18 Hipposideror armiger (Hodgson, D¬i nÕp mòi qu¹ m,[6],[7] 1835) 19 Hipposideror larvatus (Horsfield, D¬i nÕp mòi x¸m m,[6],[7] 823) 20 Hipposideror pomona Andersen, 1918 D¬i nÕp mòi xinh m,[6],[7] 9 Vespertilionidae Rafinesque, Ho D¬i muçi 1815 51
  4. DANH LôC C¸C LO I Thó V ý NGHÜA …, Tr. 49-56 V. Kh«i, X. Quang, §. L nh 21 Kerivoula hardwickii (Horsfield, D¬i mòi nh½n m,[6],[7] 1824) 22 Kerivoula polillosa Temminck, 1840 D¬i mòi nh½n m,[6],[7] java 23 Murina aurata Milne-Edwards, 1872 D¬i èng tai trßn m,[6],[7] 24 Murina tubinaris (Scully,1881) D¬i mòi èng l«ng m,[6],[7] ch©n 25 Myotis annectans (Dobson,1871) D¬i mÆt l«ng LR/nt m,[6],[7] 26 Myotis muricola (Gray, 1864) D¬i bông l«ng m,[6],[7] 27 Myotis mystacinus (Kuhl,1819) D¬i tai cã ria m,[6],[7] 28 Tylonycteris pachypus (Temminck, D¬i ch©n ®Öm thÞt m,[6],[7] 849) 29 Tylonycteris robustula Thomas,1915 D¬i r« bót m,[6],[7] V. Primates Linnaeus, 1758 Bé Linh tr−ëng 10 Loridae Gray, 1821 Hä Culi 30 Nycticebus pygmaneus (Bonhote, Cu li nhá VU VU IB pv 1907) 31 Nycticebus bengalensis (Lacepede, Cu li lín VU IB pv,[6],[8] 1800 11 Cercopithecidae Gray, 1821 Hä KhØ 32 Macaca assamensis (M’Clelland, 839) KhØ mèc VU VU IIB qs,[6] 33 Macaca arctoides Geoffroy, 1831) KhØ mÆt ®á VU VU IIB m, pv 34 Macaca mulatta (Zimmermann, KhØ vµng LR/nt LR/ nt IIB Qs 1780) 35 Macaca leonina (Blyth,1863) KhØ ®u«i lîn VU VU IIB pv,[6] 36 Väoc x¸m VU IB pv,[8] Trachypithecus barbei (Anderson,1879 37 Chµ v¸ ch©n n©u EN EN IB Pv Pygathrix nemaeus nemaeus (Linnaeus, 1771 12 Hylobatidae Weber,1828 Hä V−în 38 Nomascus l. leucogenys (Ogiby, 1840) V−în m¸ tr¾ng EN CR IB th, pv,[8] VI. Carnivora Bowdich,1821 Bé ¡n thÞt 13 Canidae Gray,1821 Hä Chã 39 Cuon alpinus (Pallas, 1811) Sãi ®á EN VU IB Pv,[6],[8] 14 Ursidae Gray, 1825 Hä GÊu 40 Ursus malayannus (Raffles, 1821 GÊu chã EN DD IB pv,[6] 41 Ursus thibethanus (G. Cuvier, 1823) GÊu ngùa EN VU IB pv,[6] 15 Mustelidae Swainson,1835 Hä Chån 42 Martes flavigula Boddaert, 1785 Chån vµng pv,[6] 43 Melogale moschata (Gray, 1831) Chån b¹c m¸ b¾c pv,[6] 44 Lutra lutra (Linnaeus,1758) R¸i c¸ th−êng VU VU m 45 Mustela strigidorsa (Gray,1853) TriÕt chØ l−ng LR/lc Pv, 46 Mustela kathiah Hodgson, 1835 TriÕt bông vµng qs 47 Artonyx collaris (F.G. Cuvier, 1825) Löng lîn pv,[6] 16 Viverridae Gray, 1821 Hä CÇy 48 Arctictis binturong (Raffles, 1821) CÇy mùc EN IB pv,[6] 49 Viverra zibetha Linnaeus, 1758 CÇy gi«ng qs 52
  5. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 3A-2009 tr−êng §¹i häc Vinh 50 Viverra megaspila (Blyth, 1862) CÇy gi«ng säc VU IB qs,m 51 Vivericula indica (Desmarrest, 1817) CÇy h−¬ng pv,[6] 52 Prionodon pardicolor Hodgson, 1884 CÇy gÊm VU IB m 53 CÇy vßi h−¬ng LR/lc qs,[6] Paradoxurus hermaphroditus (Pallas,1777) 54 Paguma larvata Hamilton- CÇy vßi mèc pv,[6] Smith,1827 55 Hemigalus owstoni (Thomas, 1912) CÇy v»n b¾c VU VU IIB pv,[6] 17 Herpestidae Gill, 1872 Hä CÇy lán 56 Herpectes javanicus (Geoffroy, 1818) CÇy lán qs 57 Herpectes urva (Hogdson, 1836) CÇy mãc cua qs 18 Felidae Gray, 1821 Hä MÌo 58 Prionailusus bengalensis (Kerr,1792) MÌo rõng/ m 59 Prionailusus viverrina Benmnett, MÌo c¸ EN VU IB pv 1833 60 Panthera pardus (Linnaeus, 1758) B¸o hoa mai CR EN IB pv,[6] 61 Pantera tigris corbetti Mazak, 1968 Hæ ®«ng d−¬ng CR EN IB pv,[8] 62 Neofelis nebulosa (Griffit,1821) B¸o gÊm EN VU IB pv,[6],[8] 63 Catopuma temmincki (Vigorr et B¸o löa EN LR/nt IB pv,[6],[8] Horsfield,1827 VII.Proboscidea Illiger,1811 Bé Cã vßi 19 Elephatidae Gray, 1821 Hä Voi 64 Elephas maximus Linnaeus, 1758 Voi CR EN IB pv,[8] VIII. Artiodactyla Owen, 1848 Bé Guèc ch½n 20 Suidae Gray, 1821 Hä Lîn 65 Sus scrofa Linnaeus, 1758 Lîn rõng d, pv 21 Cervidae Gray, 1821 Hä H−¬u nai 66 Muntiacus muntjack (Zimmerman, Ho·ng m,pv 1780) 67 Cervus unicolor Keer, 1792 Nai VU IIB pv,[6],[8] 68 Megamuntiacus vuquangensis Do Mang lín VU VU IB pv,[6].[8] Tuoc, Vu Van Dung, J. Mac- kinnon et al., 1994 69 Mang tr−êng s¬n DD IB pv.[6],[8] Caninmuntiacus truongsonensis (Giao et al., 1998) 22 Tragulidae Milne-Edwards, 1864 Hä Cheo cheo 70 Tragulus javanicus (Osbeck, 1765) Cheo nam d−¬ng VU IIB pv,[6] 23 Bovidae Gray, 1821 Hä Tr©u Bß 71 Bos gaurus Smith,1827 Bß tãt EN VU IB qs,[4],[6], [8] 72 S¬n d−¬ng EN VU IB d,pv,[6],[ Naemorhedus sumatraensis (Bechstein,1799) 8] IX. Pholidota Weber, 1904 Bé Tª tª 24 Manidae Gray, 1821 Hä Tª tª 73 Manis pentadactyla Linnaeus, 1758 Tª tª vµng EN LR/nt IB pv,[6] X. Rodentia Bowdich, 1821 Bé G¨m nhÊm 25 Pteromyidae Brandt,1855 Hä Sãc bay 53
  6. DANH LôC C¸C LO I Thó V ý NGHÜA …, Tr. 49-56 V. Kh«i, X. Quang, §. L nh 74 Petaurista petaurista (Pallas, 1776) Sãc bay tr©u VU LR/lc IIB pv,[6] 75 Hylopetes phayrei Blyth, 1847 Sãc bay nhá VU LR/lc IIB Pv 26 Sciuridae Gray, 1821 Hä Sãc c©y 76 Callosciurus erythraeus (Pallas, Sãc bông ®á LR/lc qs,[6] 1776) 77 Callosciurus inornatus (Gray, 1867) Sãc bông x¸m 78 Dremomys rufigenis Blanflord, 1878) Sãc m¸ ®µo 79 Tamiops maritimus (Bonhote, 1900) Sãc chuét h¶i nam 80 Ratufa bicolor (Sparrmann, 1778) Sãc ®en VU LR/nt qs,[6] 27 Rhizomyidae Miller et Gidley, Hä Dói 1819 81 Rhizomys pruinosus Blyth, 1851. Dói mèc lín qs 82 Cannomys badius )Hodson, 1841) Dói n©u qs 28 Hystricidae Fischer,1817 Hä NhÝm 83 Don LR/lc pv Atherurus macrourus (Linnaeus,1758) 84 Hystrix brachyura Linnaeus, 1758 NhÝm ®u«i ng¾n LR/lc qs,pv,[6] 29 Muridae Illiger,1811 Hä Chuét 85 Bandicota indica Beschtein, 1800 Chuét ®Êt lín qs 86 Mus muscualus Linnaeus, 1758 Chuét nh¾t nhµ m,[6] 87 Mus caroli Bonhota, 1902 Chuét nh¾t ®ång 88 Mus pahari Thomas, 1916 Chuét nh¾t n−¬ng m 89 R. (Niviventer) cremoriventer (Miller, Chuét bông kem qs, m 1900) 90 R. (Niviventer) niviventer (Hodgson, Chuét bông tr¾ng m, [6] 1836) 91 R. (Niviventer) fulvescens (Gray, Chuét h−¬u bÐ m 1847) 92 Chuét xu ri m,[6] Rattus (Maxomys) surifer (Miller,1900) 93 Chuét h−¬u lín m Rattus (Leopoldamys) edwardsi Thomas, 1882 94 Rattus flavipectus (Milne-Edwads, Chuét nhµ m 1872) 95 Rattus koratensis Kloss,1919) Chuét rõng m 96 Rattus nitidus (Hodgson,1845) Chuét bãng m Ghi chó: Nguån ghi nhËn: th - tiÕng hãt; d - dÊu vÕt; qs - quan s¸t (cã thÓ lµ con vËt bÞ ng−êi d©n b¾t mµ kh«ng xin ®−îc mÉu); m - mÉu vËt; pv - pháng vÊn. C¸c ch÷ sè theo Tµi liÖu tham kh¶o. T×nh tr¹ng b¶o tån: VN - S¸ch §á ViÖt Nam (2007) [1], TG - Danh lôc §á IUCN (2008) [2]: CR - RÊt nguy cÊp; EN - Nguy cÊp; VU - SÏ nguy cÊp; LR/nt - S¾p bÞ ®e däa; LR/lc Ýt lo ng¹i; DD - ThiÕu dÉn liÖu. N§ - NghÞ ®Þnh 32/2006/N§S-CP: IB - Nghiªm cÊm khai th¸c sö dông v× môc ®Ých th−¬ng m¹i; IIB - H¹n chÕ khai th¸c vµ sö dông v× môc ®Ých th−¬ng m¹i. 3.2. Gi¸ trÞ b¶o tån nguån gen Trong sè 96 loµi thó ®· ghi nhËn ®−îc ë KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t cã 42 loµi thuéc diÖn quý hiÕm cÇn ®−îc −u tiªn b¶o tån, chiÕm 43,75% tæng sè loµi ghi nhËn 54
  7. T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 3A-2009 tr−êng §¹i häc Vinh ®−îc (b¶ng 1). Trong ®ã: - Sè loµi ghi trong S¸ch §á ViÖt Nam (2007) lµ 35 loµi (36,46%), gåm 3 loµi ë cÊp RÊt nguy cÊp (CR): B¸o hoa mai, Hæ ®«ng d−¬ng, Voi. §©y lµ nh÷ng loµi h¬n chôc n¨m tr−íc ®©y vÉn cßn xuÊt hiÖn ë khu vùc, nay kh«ng cßn; 13 loµi Nguy cÊp (EN); 17 loµi SÏ nguy cÊp (VU);1 loµi Nguy cÊp thÊp (LR/nt) vµ 1 loµi ThiÕu dÉn liÖu (DD). - Sè loµi cã tªn trong Danh lôc §á IUCN (2008) 34 loµi (35,42%), gåm 1 loµi RÊt nguy cÊp (CR):V−în m¸ tr¾ng; 4 loµi Nguy cÊp (EN); 13 loµi SÏ nguy cÊp (VU); 6 loµi S¾p bÞ ®e däa (LR/nt); 9 loµi Ýt lo ngai (LR/lc) vµ 1 loµi ThiÕu dÉn liÖu (DD). - Sè loµi ghi trong NghÞ ®Þnh 32/2006/N§-CP cña ChÝnh phñ lµ 32 loµi (33,33%), trong ®ã ë møc “Nghiªm cÊm khai th¸c vµ sö dông” (IB) lµ 23 loµi vµ ë møc “Sö dông khai th¸c h¹n chÕ vµ cã kiÓm so¸t” (IIB) lµ 7 loµi. - Trong sè c¸c loµi quý hiÕm cã Chµ v¸ ch©n n©u (Pygathrix nemaeus), V−în ®en m¸ tr¾ng (Nomascus l. leucogenys), Mang lín (Megamuntiacus vuquangensis), Mang tr−êng s¬n (Caninmuntiacus truongsonensis) lµ c¸c loµi ®Æc h÷u cña ViÖt Nam vµ §«ng D−¬ng. Nh÷ng loµi thó quý hiÕm nh− Bß tãt (Bos gaurus), S¬n d−¬ng (Naemorhedus sumatraensis) hiÖn vÉn cßn, còng nh− c¸c loµi b¸o hoa mai (Panthera pardus), hæ (Pantera tigris corbetti), voi (Elephas maximus) ®· tõng tån t¹i ë ®©y, nh−ng ®Õn nµy kh«ng thÊy chóng xuÊt hiÖn. V× vËy khu vùc Pï Ho¹t cã ý nghÜa b¶o tån nguån gen quý hiÕm rÊt cao vµ xøng ®¸ng ®−îc phª duyÖt thµnh KBTTN cña tØnh NghÖ An. IV. KÕt luËn - §· ghi nhËn ®−îc 96 loµi thuéc 29 hä, 10 bé, trong ®ã 92 loµi ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh, 4 loµi ghi nhËn ch−a ®ñ ch¾c ch¾n (Chån bay, Chµ v¸ ch©n n©u, CÇy v»n b¾c, CÇy gÊm), 6 loµi thó lín tr−íc ®©y ®· tõng hiÖn diÖn, nay kh«ng thu ®−îc th«ng tin vÒ chóng (B¸o hoa mai, Hæ, B¸o gÊm, Voi, Nai, GÊu chã). - ë KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t ®· ghi nhËn ®−îc 42 loµi (43,75%) thuéc diÖn quÝ hiÕm cã gi¸ trÞ b¶o tån, gåm 35 loµi cã tªn trong S¸ch §á ViÖt Nam (2007), 34 loµi trong Danh lôc §á IUCN (2007) vµ 32 loµi trong NghÞ ®Þnh 32/2006/N§-CP cña ChÝnh phñ, 4 loµi ®Æc h÷u cho ViÖt Nam vµ §«ng D−¬ng. C¸c hÖ sinh th¸i rõng cña KBTTN ®Ò xuÊt Pï Ho¹t cã tÇm quan träng ®Æc biÖt víi viÖc b¶o tån c¸c loµi V−în ®en m¸ tr¾ng (Nomascus l. leucogenys), Chµ v¸ ch©n n©u (Pygathrix nemaeus), Mang lín (Megamuntiacus vuquangensis), Bß tãt (Bos gaurus), Mang tr−êng s¬n (Caninmuntiacus truongsonensis) vµ c¶ Voi (Elephas maximus). T I LIÖU THAM KH¶O [1] Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, ViÖn Khoa häc vµ C«ng nghÖ ViÖt Nam, S¸ch §á ViÖt Nam. PhÇn I - §éng vËt, NXB Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ, Hµ Néi, 2007. [2] IUCN, 2008 IUCN Redlist of Threatened Species, 2008, ULR: http://redlist.org. 55
  8. DANH LôC C¸C LO I Thó V ý NGHÜA …, Tr. 49-56 V. Kh«i, X. Quang, §. L nh [3] NguyÔn M¹nh Hµ, Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh häc - sinh th¸i vµ b¶o tån loµi Bß tãt (Bos gaurus Smith, 1827) ë ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ Sinh häc, Hµ Néi, 2008. [4] Lª Vò Kh«i, Danh lôc c¸c loµi thó ë ViÖt Nam, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2000. [5] Lª Vò Kh«i, Hoµng Xu©n Quang, TrÇn M¹nh Hïng, Danh lôc c¸c loµi thó ë Khu b¶o tån thiªn nhiªn Pï Huèng tØnh NghÖ An vµ ý nghÜa b¶o tån nguån gen quÝ hiÕm cña chóng, T¹p chÝ Khoa häc, Tr−êng §¹i häc Vinh, TËp XXXVII, Sè 1A, 2008, 26 - 35. [6] Osborn T., Fanning E. and Grindley M. (eds), Pu Hoat Proposed Nature Reserve, Biodiversity survey and Conservation Evaluation, Report 19, Frontier Vietnam Enviromental Reserch, Hanoi, 2000, 100 pp. [7] Vò §×nh Thèng, B−íc ®Çu nghiªn cøu D¬i ë Khu b¶o tån thiªn nhiªn Pï Ho¹t vµ V−ên quèc gia B¹ch M·, LuËn v¨n th¹c sÜ Sinh häc, Hµ Néi, 2002. [8] UBND tØnh NghÖ An, Dù ¸n ®Çu t− KBTTN Pï Ho¹t, 1997, 83 tr. SuMMARY SPECIES LIST OF MAMALS IN PU HOAT PROPOSED NATURE RESERVE NGHE AN PROVINCE AND THE SIGNIFICANCE OF THEIR RARE GENE CONSERVATION This paper present a list of 96 mammal species belonging to 29 families and 10 orders in Pu Ho¹t Proposed Nature Reserve, basing on out surveys of mamals from Nov. 2008 to Sep. 2009 and the results of previous studies in 2000, 2002 and 2006. Out of 96 species recorded, 42 rare species are of high conservation concern, including 35 species in Red Data Book of Vietnam (2007), 34 species in IUCN Red List (2008), 32 species in Govermental Decree 32/2006/ND-CP and 4 species endemic to Vietnam or Indochina. (a) Tr−êng §¹i häc Khoa häc Tù nhiªn, §¹i häc Quèc gia H Néi (b) Khoa Sinh, Tr−êng §¹i häc Vinh (c) Cao häc 15 Sinh, Tr−êng §¹i häc Vinh. 56
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2