Báo cáo nghiên cứu khoa học: "GÓP THÊM LỜI BÀN VỀ GIẢNG DẠY VĂN HỌC VIỆT NAM HIỆN ĐẠI Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Văn học Việt Nam hiện đại là một phân môn có vị trí quan trọng của chuyên ngành Văn học Việt Nam, trong chương trình đào tạo sinh viên Ngữ Văn ở các trường đại học, trong đó có trường Đại học Sư phạm. Từ nhiều năm nay, trước yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học nói chung và bộ môn Văn nói riêng, nhiều cuộc hội nghị, hội thảo khoa học về giảng dạy Văn học Việt Nam hiện đại ở trường Đại học và trường Phổ thông đã được tổ chức. Bài viết này chỉ giới hạn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "GÓP THÊM LỜI BÀN VỀ GIẢNG DẠY VĂN HỌC VIỆT NAM HIỆN ĐẠI Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM"

GÓP THÊM LỜI BÀN VỀ GIẢNG DẠY VĂN HỌC VIỆT NAM HIỆN ĐẠI Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM SOME ADDITIONAL CONTRIBUTIONS TO THE DISCUSSION ON THE TEACHING OF MODERN VIETNAMESE LITERATURE IN THE COLLEGE OF EDUCATION PHAN NGỌC THU Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Văn học Việt Nam hiện đại là một phân môn có vị trí quan trọng của chuyên ngành Văn học Việt Nam, trong chương trình đào tạo sinh viên Ngữ Văn ở các trường đại học, trong đó có trường Đại học Sư phạm. Từ nhiều năm nay, trước yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học nói chung và bộ môn Văn nói riêng, nhiều cuộc hội nghị, hội thảo khoa học về giảng dạy Văn học Việt Nam hiện đại ở trường Đại học v à trường Phổ thông đã được tổ chức. Bài viết này chỉ giới hạn góp thêm một số ý kiến bàn về Giảng dạy Văn học Việt Nam hiện đại ở trường Đại học Sư phạm. ABSTRACT Modern Vietnamese literature, as a study subject, holds an important position in the Vietnamese Literary Studies, a major component of the training curriculum for Bachelors of Vietnamese Literature and Linguistics in many universities, including the College of Education. For years, many seminars and conferences on teaching and learning Vietnamese Literature have been held in universities and high schools to increase the quality of teaching and learning in general, and literature in particular. This paper provides some additional ideas for the discussion on the teaching of Vietnamese Literature in the College of Education. 1. Vãö khaïi niãûm Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi Cho âãún nay, váún âãö phán kç lëch sæí vàn hoüc Viãût Nam váùn coìn nhæîng yï kiãún khaïc nhau cáön âæåüc tiãúp tuûc trao âäøi. Nhæng, nhçn chung, giåïi nghiãn cæïu âãöu thäúng nháút: Vàn hoüc hiãûn âaûi Viãût Nam thæûc sæû hçnh thaình vaì phaït triãøn bàõt âáöu tæì thãú kè XX cuìng våïi quaï trçnh hiãûn âaûi hoaï diãùn ra nhanh choïng, mau leû vaìo nhæîng nàm hai mæåi âãún âáöu nhæîng nàm bäún mæåi. Vaìì sau nàm 1945, quaï trçnh hiãûn âaûi hoaï áúy âæåüc tiãúp tuûc, gàõn liãön våïi cäng cuäüc caïch maûng hoaï nãön vàn hoüc dán täüc cho âãún ngaìy häm nay. Tæì âoï, mäüt váún âãö khaïc laûi âàût ra laì, váûy thç, vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi seî keïo daìi âãún bao giåì? Vaì sau Vàn hoüc Viãût nam hiãûn âaûi seî duìng khaïi niãûm naìo âãø goüi tãn thåìi kç phaït triãøn måïi cuía vàn hoüc? Coï ngæåìi âaî duìng khaïi niãûm vàn hoüc âæång âaûi; nhæng cuîng nhæ vàn hoüc cáûn âaûi, âáy chè laì nhæîng caïch noïi vãö thåìi âiãøm ra âåìi cuía caïc hiãûn tæåüng vàn hoüc, chæï chæa phaíi laì nhæîng thuáût ngæî mang yï nghéa phán kç vàn hoüc.Gáön âáy, trãn thãú giåïi,mäüt säú nhaì vàn, nhaì nghiãn
cæïu âaî duìng âãún thuáût ngæî háûu hiãûn âaûi (postmoderne); nhæng thæûc cháút âoï cuîng chè måïi laì danh xæng cuía mäüt vaìi træåìng phaïi saïng taïc, hoüc thuáût, nghiãn cæïu xuáút hiãûn åí mäüt säú næåïc phæång Táy maì thäi.Vç thãú, khaïi niãûm vàn hoüc hiãûn âaûi noïi chung,vaì vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi noïi riãng, dæåìng nhæ váùn coìn laì mäüt khaïi niãûm måí. Tuy nhiãn, nhçn laûi vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi thãú kè XX, theo chuïng täi, cáön læu yï mäüt säú âàûc âiãøm thuäüc tênh näüi haìm näøi báût sau âáy: - So våïi vàn hoüc hiãûn âaûi thãú giåïi, vàn hoüc hiãûn âaûi Viãût Nam xuáút hiãûn cháûm hån gáön mäüt thãú kè (nãúu khäng noïi laì vaìi thãú kè)*1. Thãú kè XX âáöy giäng baîo, våïi nhæîng”biãún âäøi to låïn”, trong quaï trçnh hiãûn âaûi hoaï vaì caïch maûng hoaï, nãön vàn hoüc dán täüc âaî khäng chè gian khäø væåüt qua,”âoaûn tuyãût”våïi yï thæïc hãû phong kiãún thäúng trë haìng ngaìn âåìi, maì coìn tæìng bæåïc “nháûn âæåìng” váût vaî thoaït ra khoíi cå chãú quan liãu bao cáúp nàûng nãö (trong âoï coï caí bao cáúp vãö tæ tæåíng). - Ra âåìi vaì phaït triãøn tæì trong loìng xaî häüi thuäüc âëa, chëu sæû taïc âäüng maûnh meî cuía phong traìo yãu næåïc, caïch maûng vaì cuäüc chiãún tranh giaíi phoïng dán täüc keïo daìi suäút hån ba mæåi nàm, vàn hoüc hiãûn âaûi Viãût Nam khäng âån thuáön laì tiãúng noïi cuía caïi täi- caï nhán âæåüc thæïc tènh maì coìn laì sæû hoaì håüp giæîa khaït voüng maînh liãût cuía mäùi con ngæåìi våïi khaït voüng giaíi phoïng âáút næåïc, dán täüc, giaíi phoïng giai cáúp ra khoíi aïch thäúng trë cuía thæûc dán, phong kiãún (khaïc våïi vàn hoüc hiãûn âaûi phæång Táy chuí yãúu laì tiãúng noïi cuía yï thæïc caï nhán tæ saín âoìi thoaït ra khoíi âãm træåìng trung cäø phong kiãún vaì giaïo häüi).Âàûc âiãøm naìy thãø hiãûn ráút roî qua sæû hçnh thaình vaì phaït triãøn cuìng mäüt luïc, âan xen vaì aính hæåíng qua laûi láùn nhau giæîa ba traìo læu vàn hoüc laîng maûn, vàn hoüc hiãûn thæûc, vàn hoüc caïch maûng trong giai âoaûn 1930-1945; åí sæû hoaì quyñãn giæîa tênh træî tçnh vaì tênh sæí thi,åí sæû kãút håüp nhuáön nhuyãùn giæîa caïi täi træî tçnh mang tám traûng caï thãø våïi caïi täi træî tçnh cäng dán, caïi täi træî tçnh thãú sæû, trong mäüt säú taïc pháøm vàn xuäi vaì thå ca tiãu biãøu.Màût khaïc, âàûc âiãøm naìy coìn chi phäúi caí myî hoüc tiãúp nháûn åí næåïc ta suäút caí mäüt thåìi. - Vàn hoüc laì nghãû thuáût ngän tæì. Váún âãö ngän ngæî vàn tæû väún laì mäüt trong nhæîng váún âãö khaï phæïc taûp cuía vàn hoüc Viãût Nam. Vàn hoüc hiãûn âaûi Viãût Nam laì nãön vàn chæång tiãúng Viãût âæåüc viãút bàòng chæî quäúc ngæî phiãn ám tæì chæî caïi La-Tinh.Tuy nhiãn, træåïc âoï, vàn 1 Vàn hoüc Phuûc Hæng åí caïc næåïc phæång Táy âaî xuáút hiãûn tæì thãú kè XVI.
chæång Viãût âaî tæìng coï hàòng mæåìi thãú kyí viãút bàòng chæî Haïn vaì chæî Näm, âaî tæìng væån âãún nhæîng thaình tæûu ræûc råî våïi thå vàn Nguyãùn Traîi, Chinh phuû ngám cuía Âàûng Tráön Cän vaì Âoaìn Thë Âiãøm, thå näm cuía Häö Xuán Hæång, kiãût taïc Truyãn Kiãöu cuía Nguyãùn Du... Nhæ váûy, nhçn tæì goïc âäü thi phaïp ngän tæì, vàn hoüc hiãûn âaûi Viãût Nam âaî coï mäüt “bæït phaï” thoaït ra khoíi thi phaïp vàn hoüc trung âaûi âãø saïp nháûp våïi vàn hoaï, vàn hoüc phæång Táy.Nhæng thæûc ra, nãúu cuîng nhçn tæì goïc âäü naìy,thç sæû chuyãøn hoaï áúy phaíi chàng, chuí yãúu cuîng chè laì viãûc choün læûa, thay âäøi phæång tiãûn biãøu âaût cho thêch håüp hån våïi hoaìn caính måïi. Båíi vç, trong väún tæì væûng tiãúng Viãût hiãûn âaûi, cho âãún nay, säú læåüng tæì Haïn Viãût váùn chiãúm mäüt tè lãû khäng nhoí. Vç váûy, muäún saïng taûo, nghiãn cæïu, phã bçnh cuîng nhæ giaíng daûy vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi khäng thãø khäng am tæåìng mäüt väún tæì Haïn Viãût nháút âënh.Váùn biãút, báút kç mäüt ai, báút kç mäüt nãön vàn hoüc naìo duì muäún hay khäng cuîng khäng thãø nàm ngoaìi truyãön thäúng.Song, våïi tênh cháút âàûc thuì naìy, træåïc váûn häüi måí cæía, häüi nháûp cuía âáút næåïc vaì dán täüc våïi thãú giåïi vaì nhán loaûi, viãûc pháún âáúu væån tåïi xáy dæûng mäüt nãön vàn hoaï noïi chung vaì nãön vàn hoüc noïi riãng”væìa hiãûn âaûi tiãn tiãún, væìa âáûm âaì baín sàõc dán täüc” luän laì muûc tiãu cáön âæåüc âàût ra vaì cáön âæåüc nháûn thæïc mäüt caïch sáu sàõc tæì nhiãöu phæång diãûn. Coï thãø coìn nãu thãm nhæîng âàûc âiãøm khaïc, nhæng theo chuïng täi, ba thuäüc tênh näøi báût trãn âáy ráút coï yï nghéa phæång phaïp luáûn trong viãûc âi sáu tçm hiãøu, nghiãn cæïu vaì giaíng daûy vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi. 2. Vãö nhæîng thuáûn låüi vaì khoï khàn cuía giaíng daûy vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí træåìng Âaûi hoüc Sæ phaûm 2.1. Thuáûn låüi - Taìi liãûu, saïch våí vãö caïc taïc gia, taïc pháøm vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi thæåìng ráút phong phuï vaì dãù tçm, dãù âoüc. Nhæîng tæ liãûu täúi thiãøu cáön thiãút cho viãûc giaíng daûy pháön vàn hoüc naìy háöu nhæ âaî coï trong caïc giaïo trçnh, giaïo khoa, saïch tham khaío vaì trong caïc tuyãøn táûp. - Giæîa ngæåìi giaíng daûy vaì taïc giaí, taïc pháøm khäng bë caïch biãût quaï xa vãö thåìi gian vaì khäng gian. Tháûm chê, coï træåìng håüp ngæåìi daûy, ngæåìi hoüc coìn coï thãø âæåüc gàûp gåî, træûc tiãúp hoíi chuyãûn nhaì vàn; vaì khäng êt træåìng håüp hoü cuîng chênh laì ngæåìi cuìng thåìi hoàûc ngæåìi âæång thåìi våïi nhæîng sæû viãûc, nhán váût trong taïc pháøm maì nhaì vàn daî tæìng noïi âãún. Màût khaïc, ngän tæì, hçnh aính, caïch diãùn âaût trong caïc taïc pháøm vàn hoüc hiãûn âaûi cuîng gáön guîi, quen thuäüc; khäng máúy khi ngæåìi âoüc phaíi máút cäng phuíi âi låïp buûi thåìi gian,
phiãön phæïc tra cæïu nhæîng âiãøn têch, tæì cäø, tæì khoï nhæ khi tiãúp cáûn våïi taïc pháøm vàn hoüc trung âaûi. - Coï leî, cuîng do quan niãûm vàn hoüc hiãûn âaûi laì dãù hiãøu maì åí næåïc ta, suäút nhæîng nàm åí báûc Tiãøu hoüc, saïch giaïo khoa Táûp âoüc háöu hãút chè choün caïc baìi vàn âæåüc trêch tæì vàn hoüc dán gian vaì vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi. Caïc báûc hoüc sau âoï, chæång trçnh vàn hoüc Viãût Nam âæåüc cáúu truïc theo daûng âäöng tám, ngaìy caìng âæåüc måí räüng, âaìo sáu vaì náng cao hån. Vaì, theo tiãún trçnh phaït triãøn cuía lëch sæí vàn hoüc, pháön vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi thæåìng âæåüc sàõp xãúp hoüc åí caïc låïp cuäúi cáúp. Tæì nhiãöu nàm nay, âáy cuîng laì pháön âæåüc xaïc âënh laì troüng tám cuía än táûp thi täút nghiãûp phäø thäng, cuîng nhæ thi vaìo âaûi hoüc. Vç thãú, väún kiãún thæïc vãö vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi(åí mæïc âäü thäng thæåìng) dæåìng nhæ ai cuîng coï êt nhiãöu.Táút nhiãn, tæì âoï, cuîng khäng khoíi dáùn âãún nhæîng ngäü nháûn, cho ràòng Vàn hoüc Viãût Nam laì dãù daûy, vaì hoüc sinh cuîng dãù tiãúp thu hån vàn hoüc trung âaûi. 2.2. Khoï khàn - Nhæ trãn âaî noïi, Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi váùn coìn laì mäüt khaïi niãûm måí, caïc hiãûn tæåüng vàn hoüc âang tiãúp tuûc diãùn biãún, phaït triãøn vaì âënh hçnh. Khäng êt nhæîng hiãûn tæåüng vàn hoüc, nhæîng taïc giaí vaì taïc pháøm âaî vaì âang âæåüc tiãúp tuûc nhçn nháûn, âaïnh giaï qua sæû saìng loüc cuía thåìi gian vaì dæ luáûn cuía cäng chuïng baûn âoüc. Âiãöu âoï âoìi hoíi viãûc giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí Âaûi hoüc khäng chè phaíi tçm âoüc mäüt khäúi læåüng taïc giaí, taïc pháøm räüng låïn, maì coìn phaíi thæåìng xuyãn theo doîi thåìi sæû saïng taïc, nghiãn cæïu vaì phã bçnh vàn hoüc. Trong thåìi âaûi buìng näø thäng tin, våïi læåüng xuáút baín pháøm ra âåìi mäüt caïch choïng màût nhæ hiãûn nay, viãûc nàõm bàõt cho âæåüc tæ liãûu âãø cáûp nháût trong baìi giaíng, quaí khäng dãù daìng mäüt chuït naìo. - Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi væìa kãú thæìa, phaït huy truyãön thäúng vàn hoüc dán täüc, truyãön thäúng vàn hoaï, vàn hoüc phæång Âäng, væìa saïp nháûp tiãúp thu aính hæåíng vàn hoüc phæång Táy vaì âang ngaìy mäüt âäøi måïi tæìng bæåïc häüi nháûp våïi vàn hoüc nhán loaûi. Giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí Âaûi hoüc khäng thãø khäng biãút âãún nhæîng traìo læu, nhæîng taïc giaí, taïc pháøm näøi tiãúng cuía vàn hoüc hiãûn âaûi åí mäüt säú næåïc trãn thãúï giåïi coï aính hæåíng låïn âãún caïc nhaì vàn næåïc ta. Chê êt, cuîng phaíi tçm âoüc cho âæåüc caïc taïc pháøm âæåüc giaíi thæåíng Nobel haìng nàm, vaì laûi caìng phaíi thæåìng xuyãn tçm hiãøu sáu sàõc hån baín sàõc tám häön Viãût Nam tæì trong nãön vàn hoüc dán gian vaì vàn hoüc trung âaûi måïi biãút âæåüc vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi âaî kãú thæìa vaì caïch tán nhæ thãú
naìo. Âãø baìi giaíng hoàûc giaïo trçnh thæûc sæû coï chiãöu räüng, chiãöu sáu, cäng viãûc tháöm làûng naìy seî chiãúm mäüt thåìi gian ráút âaïng kãø. - Hån næîa, nãúu lëch sæí vàn hoüc trung âaûi Viãût Nam coìn laûi âãún ngaìy nay laì lëch sæí cuía nhæîng taïc gia vaì taïc pháøm æu tuï âaî âæåüc saìng loüc qua thåìi gian, thç lëch sæí vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi trong thãú kè XX laûi laì lëch sæí cuía caïc thãú hãû nhaì vàn näúi tiãúp nhau, væìa coï nhæîng âàûc âiãøm chung cuía tæìng thãú hãû, væìa coï nhæîng âàûc âiãøm riãng näøi báût thãø hiãûn åí caï tênh saïng taûo vaì phong caïch nghãû thuáût cuía mäùi nhaì vàn thæûc sæû coï taìi. Cuîng chênh vç thãú, giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí âaûi hoüc âoìi hoíi ngæåìi daûy phaíi daìy cäng tçm âoüc, biãút caïch tiãúp cáûn hãû thäúng, biãút so saïnh âäöng âaûi vaì lëch âaûi, biãút váûn duûng phäúi håüp caïc phæång phaïp nghiãn cæïu, phã bçnh hiãûn âaûi âãø tçm ra âæåüc con âæåìng khoa hoüc nháút âãún våïi “thãú giåïi tæ tæåíng nghãû thuáût” vaì phong caïch saïng taûo âäüc âaïo cuía mäùi nhaì vàn. ÁÚy måïi chênh laì veí âeûp âêch thæûc cuía vàn chæång, måïi taûo nãn sæïc háúp dáùn khaïc laû âäúi våïi sinh viãn qua tæìng baìi giaíng. Cáön traïnh giaíng daûy taïc giaí, taïc pháøm vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi theo läúi thuáût laûi hoaìn caính xaî häüi, tiãøu sæí nhaì vàn, giaï trë näüi dung, giaï trë nghãû thuáût mäüt caïch moìn chaïn âang ráút phäø biãún hiãûn nay. Soaûn vaì giaíng theo caïch âoï thç khäng máút cäng gç nhiãöu, vaì theo kiãøu daûy “cáúp bäún” áúy, mäüt ngæåìi coï thãø äm daûy caí nhiãöu taïc giaí, taïc pháøm. Âoï cuîng laì biãøu hiãûn chæa tháúy hãút caïi khoï cuía viãûc giaíng daûy åí âaûi hoüc noïi chung, vaì giaíng daûy vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi noïi riãng. - Giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí træåìng Âaûi hoüc Sæ phaûm laì daûy nghãö maì nghãö âoï ráút cuû thãø, træåïc hãút laì nghãö daûy hoüc åí báûc Trung hoüc phäø thäng. Våïi âàûc træng cuía män hoüc, våïi âàûc træng cuía phæång phaïp giaíng daûy âaûi hoüc, caïi khoï åí âáy khäng phaíi chè laì åí chäù tçm caïch truyãön thuû kiãún thæïc sao cho chênh xaïc phong phuï, sáu sàõc, maì chuí yãúu laì choün cho âæåüc mäüt hãû thäúng phæång phaïp måí nhàòm khåi gåüi, âaïnh thæïc loìng yãu vàn hoüc maì cuû thãø hån laì ham mã tæû hæïng thuï tçm âoüc taïc pháøm vàn hoüc hiãûn âaûi, coï yï thæïc thæåìng xuyãn tàõm mçnh trong âåìi säúng áúy qua viãûc biãút caïch theo doîi thåìi sæû vàn hoüc vaì thæûc tiãùn giaíng daûy vàn hoüc åí træåìng Trung hoüc Phäø thäng. Âoï laì caïch chuáøn bë täút nháút cho sinh viãn ra nghãö sau naìy. Áúy cuîng chênh laì traïch nhiãûm nàûng nãö, vaì cuîng laì mäüt khoï khàn khäng nhoí cuía viãûc giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi åí træåìng Âaûi hoüc Sæ phaûm.
Ngáùm laûi caìng tháúy, mäùi mäüt män hoüc chuyãn ngaình naìo åí træåìng Âaûi hoüc, cho âãún caí mäüt phán män âãöu coï mäüt triãút lyï giaíng daûy riãng cuía noï. Trãn âáy chè goïp thãm mäüt vaìi låìi baìn taín maûn. Âi sáu tçm hiãøu triãút lyï cuía tæìng män hoüc seî laì cå såí âãø nháûn roî thæûc traûng vaì âãö ra âæåüc giaíi phaïp thêch âaïng goïp pháön náng cao cháút læåüng giaíng daûy Vàn hoüc Viãût Nam hiãûn âaûi noïi riãng vaì caïc män hoüc khaïc åí træåìng Âaûi hoüc noïi chung. Âoï seî laì näüi dung cuía mäüt baìi viãút khaïc.