zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Hàn Phi - tập đại thành của tư tưởng Pháp gia "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

62
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Theo Hàn Phi Tử tập thích (Bắc Kinh, 1958) của Trần Kỳ Du, Hàn Phi sinh khoảng năm Hàn T-ơng V-ơng thứ 14 (t-ơng đ-ơng với Tần Chiêu T-ơng V-ơng năm thứ 9 – năm 298 TCN), mất năm Hàn V-ơng An thứ 6 (t-ơng đ-ơng với Tần Thuỷ Hoàng năm thứ 14 – năm 233 TCN), thọ khoảng 65 tuổi. Hàn Phi vốn là một công tử th-ờng th-ờng bậc trung, xuất thân trong một gia đình dòng họ v-ơng thất không quan chức. Ông đọc rất nhiều sách, từng đến Lan Lăng n-ớc Sở (nay là thị trấn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Hàn Phi - tập đại thành của tư tưởng Pháp gia "

75 H n Phi:… heo Hµn Phi Tö tËp thÝch (B¾c cßn con ®−êng nµo kh¸c. H¬n n÷a, gi÷a 6 T Kinh, 1958) cña TrÇn Kú Du, n−íc còng th−êng x©m ph¹m lÉn nhau, Hµn Phi sinh kho¶ng n¨m nªn ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, mçi n−íc Hµn T−¬ng V−¬ng thø 14 (t−¬ng ®−¬ng cÇn cã binh lùc m¹nh vµ quèc khè dåi víi TÇn Chiªu T−¬ng V−¬ng n¨m thø 9 dµo. NhËn thÊy ®Êt n−íc ngµy cµng suy – n¨m 298 TCN), mÊt n¨m Hµn V−¬ng yÕu, Hµn Phi bÌn dèc lßng t×m kiÕm con An thø 6 (t−¬ng ®−¬ng víi TÇn Thuû ®−êng cøu n−íc, ®Æng khiÕn quèc gia Hoµng n¨m thø 14 – n¨m 233 TCN), tho¸t khái nguy khèn. thä kho¶ng 65 tuæi. Hµn Phi vèn lµ mét Hµn Phi häc réng, ®a tµi. §èi víi c«ng tö th−êng th−êng bËc trung, xuÊt nh÷ng bµi häc thµnh – b¹i, ®−îc – mÊt th©n trong mét gia ®×nh dßng hä v−¬ng trong viÖc trÞ n−íc cña c¸c häc ph¸i tõ thÊt kh«ng quan chøc. ¤ng ®äc rÊt thêi Xu©n Thu, «ng ®Òu nghiªn cøu rÊt nhiÒu s¸ch, tõng ®Õn Lan L¨ng n−íc s©u. Vèn lµ ng−êi t«n sïng Th−¬ng ¦ëng, Së (nay lµ thÞ trÊn Lan L¨ng, phÝa T©y nªn häc thuyÕt ph¸p trÞ cña Hµn Phi – Nam huyÖn Th−¬ng S¬n, tØnh S¬n vÒ ®¹i thÓ – lµ n−¬ng theo Th−¬ng ¦ëng. §«ng) theo häc Tu©n Khanh. Hµn Phi Ph¸p trÞ chÝnh lµ ®em “ph¸p luËt ban cã tËt nãi l¾p, song rÊt cã khiÕu v¨n bè râ rµng n¬i cöa c«ng” (HiÕn lÖnh tiÒn ch−¬ng. T¸c phÈm ®Ó ®êi cña «ng lµ bé vu quan phñ. Hµn Phi Tö – Thiªn §Þnh Hµn Phi Tö gåm 55 thiªn, chia lµm 20 ph¸p) ®Ó mäi ng−êi theo ®ã hµnh xö. Ai quyÓn. T¸c phÈm nµy ra ®êi ®· ®¸nh lËp c«ng th× ®−îc th−ëng, ai vi ph¹m dÊu sù x¸c lËp häc thuyÕt Ph¸p gia, ph¶i chÞu téi. “Ng−êi cã c«ng th× tÊt mét trong bèn häc thuyÕt t− t−ëng lín th−ëng, ng−êi ®−îc th−ëng kh«ng ph¶i nhÊt cña Trung Quèc (Nho – MÆc – L·o hµm ¬n nhµ vua, v× ®ã lµ do c«ng søc cña – Ph¸p). anh ta lµm nªn; kÎ cã téi th× tÊt ph¹t, kÎ bÞ ph¹t kh«ng thÓ o¸n ng−êi trªn, v× ®ã T−¬ng truyÒn thêi kú ®Çu, triÒu Chu lµ do téi lçi mµ anh ta g©y nªn. D©n cã tíi h¬n 800 n−íc ch− hÇu. B¾t ®Çu tõ chóng biÕt ®−îc viÖc th−ëng hay ph¹t thêi Xu©n Thu, c¸c n−íc th«n tÝnh lÉn ®Òu lµ do m×nh th× sÏ quen víi viÖc lËp nhau; ®Õn cuèi thêi ChiÕn Quèc, chØ cßn c«ng vµ chó träng c¸i lîi chung trong l¹i 7 n−íc lµ TriÖu, Hµn, Ngôy, Yªn, Së, c«ng viÖc” (Thiªn N¹n tam). Nh− thÕ, TÒ vµ TÇn (ChiÕn Quèc thÊt hïng). ng−êi thèng trÞ kh«ng ph¶i ®éng n·o khi Trong 7 n−íc th× TÇn m¹nh nhÊt, cã thÓ quyÕt ®Þnh th−ëng ph¹t ai ®ã; còng th«n tÝnh 6 n−íc cßn l¹i. Muèn tån t¹i kh«ng ph¶i l−ìng lù víi nh÷ng ai ®ã kh«ng bÞ diÖt vong, 6 n−íc kia buéc ph¶i kh«ng cã c«ng mµ ®ßi th−ëng hoÆc gi¶ cã t×m kiÕm con ®−êng phó quèc c−êng binh téi l¹i cÇu ®−îc miÔn; thÇn d©n th× võa ®Ó ®èi kh¸ng víi TÇn, ngoµi ra kh«ng
nghiªn cøu trung quèc sè 2(60) - 2005 76 chÝnh lµ thñ ®o¹n, lµ biÖn ph¸p ®Ó nhµ kh«ng gi¸m coi th−êng mµ lµm bËy, l¹i vua chÕ ngù thÇn d©n. võa kh«ng d¸m ®ßi th−ëng hoÆc cÇu miÔn téi. §ã chÝnh lµ nh÷ng ®iÒu mµ §¸nh gi¸ Ph¸p vµ ThuËt, Hµn Phi Hµn Phi gäi lµ “Th−îng h¹ v« vi” (Thiªn viÕt: “Cã ng−êi hái: Th©n BÊt H¹i vµ D−¬ng quyÒn). C«ng T«n ¦ëng, lêi nãi cña hai nhµ nµy, Tuy nhiªn, Hµn Phi kh«ng hoµn toµn lêi cña ai cÇn gÊp cho n−íc h¬n? Xin tho¶ m·n ®èi víi chñ tr−¬ng cña Th−¬ng th−a: C¸i ®ã kh«ng thÓ nãi ®−îc. Ng−êi ¦ëng, v× Th−¬ng ¦ëng chØ dông Ph¸p, ta kh«ng ¨n m−êi ngµy th× chÕt. Trêi kh«ng dông ThuËt. Hµn Phi nãi: “Kh«ng rÐt cãng, kh«ng mÆc còng chÕt. Nãi cã c¸i thuËt ®Ó biÕt kÎ gian th× chØ lÊy r»ng quÇn ¸o vµ thøc ¨n c¸i nµo cÇn c¸i giµu m¹nh cña n−íc mµ lµm giµu cho gÊp cho con ng−êi h¬n, th× hai c¸i nµy c¸c quan ®¹i thÇn mµ th«i… Vò V−¬ng kh«ng thÓ thiÕu c¸i nµo. §ã ®Òu lµ chÕt, Chiªu T−¬ng V−¬ng lªn ng«i, sai nh÷ng thø ®Ó nu«i d−ìng sù sèng vËy. Nh−¬ng HÇu v−ît n−íc Hµn, n−íc Ngôy Nhµ vua kh«ng cã ThuËt trÞ n−íc th× ë ®Ó ®¸nh n−íc TÒ ë phÝa §«ng. Suèt n¨m trªn sinh ra dèi tr¸; bÇy t«i mµ kh«ng n¨m mµ n−íc TÇn kh«ng ®−îc thªm mét cã Ph¸p luËt th× c¸i lo¹n sinh ra ë d−íi. th−íc ®Êt, chØ ®¾p thµnh cho ®Êt phong Hai c¸i kh«ng thÓ thiÕu c¸i nµo, ®ã ®Òu §µo Êp cña «ng ta. øng hÇu ®¸nh n−íc lµ nh÷ng c«ng cô cña bËc ®Õ v−¬ng Hµn t¸m n¨m, nh−ng chØ dÉn ®Õn viÖc vËy” (Thiªn §Þnh ph¸p). phong ®Êt cho «ng ta ë Nh÷ Nam. Tõ ®ã LuËn vÒ ThÕ, Hµn Phi nãi: “Lç Ai vÒ sau, nh÷ng ng−êi ®−îc tin dïng ë C«ng lµ «ng vua kÐm, thÕ nh−ng khi n−íc TÇn ®Òu thuéc lo¹i øng HÇu, quay mÆt vÒ ph−¬ng Nam lµm vua mét Nh−¬ng HÇu c¶. Do ®ã, nÕu nh− ®¸nh n−íc th× d©n trong bê câi ai còng ph¶i th¾ng th× c¸c ®¹i thÇn ®−îc ®Ò cao, ®¸nh lµm t«i cña «ng ta. §ã lµ v× d©n vèn phôc chiÕm ®−îc ®Êt th× ®Êt phong riªng ®−îc tïng theo uy thÕ. Uy thÕ râ rµng (thÆng lËp, v× nhµ vua kh«ng cã c¸i thuËt ®Ó biÕt ®iÒu gian. Th−¬ng qu©n (chØ Th−¬ng thÕ) dÔ lµm cho ng−êi ta phôc theo m×nh, ¦ëng) tuy t×m mäi c¸ch ®Ó t« vÏ cho cho nªn Träng Ni (chØ Khæng Tö) l¹i lµm ph¸p luËt cña m×nh nh−ng c¸c bÇy t«i l¹i bÇy t«i cña «ng ta, mµ Ai C«ng th× lµm dïng nã ®Ó m−u lîi riªng. Bëi vËy, tuy c¬ vua cña Träng Ni. Kh«ng ph¶i Träng Ni së cña n−íc TÇn m¹nh, nh−ng mÊy m−¬i thÝch c¸i nghÜa cña nhµ vua, nh−ng «ng n¨m vÉn kh«ng ®¹t ®Õn ®Õ v−¬ng. §ã lµ ta ph¶i phôc tïng c¸i thÕ cña nhµ vua c¸i mèi lo do nhµ vua kh«ng cã c¸i thuËt vËy” (Thiªn Ngò ®è). L¹i nãi: “Cã tµi mµ ®Ó trÞ n−íc vËy”. (Thiªn §Þnh ph¸p). Tõ kh«ng cã thÕ th× dï cã hiÒn còng kh«ng ®ã, Hµn Phi muèn sö dông thuËt cña thÓ khèng chÕ ®−îc kÎ h− háng. KiÖt lµm Th©n BÊt H¹i. “ThuËt lµ nh©n tr¸ch thiªn tö th× cã thÓ khèng chÕ ®−îc thiªn nhiÖm trao chøc quan, theo tªn gäi mµ h¹. Kh«ng ph¶i v× «ng ta hiÒn mµ v× c¸i ®ßi hái sù thùc. Gi÷ c¸i quyÒn cho sèng thÕ cña «ng ta nÆng; Nghiªu lµm kÎ thÊt vµ giÕt chÕt, hiÓu râ n¨ng lùc cña bÇy t«i. phu th× kh«ng thÓ söa ®æi ba nhµ. Kh«ng §ã lµ ®iÒu mµ nhµ vua ph¶i n¾m lÊy ph¶i v× «ng ta h− háng mµ v× ®Þa vÞ cña vËy”. (ThuËt gi¶, nh©n nhiÖm nhi thô «ng ta thÊp vËy. Mét ngµn c©n ®Æt trªn quan, tuÇn danh nhi tr¸ch thùc, thao s¸t thuyÒn th× næi, mét tri mét thï kh«ng cã sinh chi bÝnh, kho¸ quÇn thÇn chi n¨ng thuyÒn th× ch×m, kh«ng ph¶i v× ngµn c©n gi¶ d·. Thö nh©n chñ chi së chÊp d· - th× nhÑ mµ mét tri mét thï th× nÆng. §ã Thiªn §Þnh ph¸p). Nh− vËy, ThuËt
77 H n Phi:… ch¼ng qua lµ v× cã thÕ hay kh«ng cã thÕ tån t¹i cña n−íc Hµn sÏ cã lîi cho n−íc mµ th«i” (Thiªn C«ng danh). Nh− vËy, TÇn. TÇn Thuû Hoµng ®−a th− nµy cho bµn vÒ thuyÕt “Th¨ng thÕ”, Hµn Phi LÝ T− vµ Diªu Gi¶ ®¸nh gi¸, b×nh luËn. muèn kh¼ng ®Þnh quyÒn th−ëng ph¹t, Nh©n viÖc nµy, LÝ T− thõa dÞp c«ng kÝch quyÒn sinh s¸t… cña bËc ®Õ v−¬ng, ®Æc Hµn Phi, nãi «ng lµ c«ng tö n−íc Hµn, biÖt lµ cÇn ph¶i cã thÕ lùc ®Ó duy tr× vµ nªn chØ v× n−íc Hµn chø kh«ng v× n−íc b¶o vÖ quyÒn uy, ch¼ng h¹n nh− quyÒn TÇn, nÕu ®Ó «ng ta tù do ë n−íc TÇn sÏ chØ huy qu©n ®éi. lµ mét tai häa. TÇn v−¬ng nghe theo LÝ T−, b¾t Hµn Phi bá ngôc. Hµn Phi l¹i Qua nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy trªn, cã thÓ viÕt thiªn S¬ kiÕn TÇn (lÇn ®Çu yÕt kiÕn thÊy Hµn Phi lµ tËp ®¹i thµnh cña t− vua TÇn) d©ng lªn TÇn Thuû Hoµng, hy t−ëng Ph¸p gia, gåm cã ba ph¸i lµ Ph¸p väng sÏ nãi hÕt ®−îc ý m×nh khi yÕt kiÕn – ThuËt – ThÕ. Trong bèi c¶nh lÞch sö – TÇn v−¬ng, song TÇn v−¬ng ch−a kÞp x· héi lóc ®ã, t− t−ëng cña «ng lµ tiÕn bé, tiÕp kiÕn, LÝ T− ®· sai ng−êi Ðp Hµn Phi thuËn víi trµo l−u ph¸t triÓn cña lÞch sö. uèng thuèc ®éc. Nghe nãi, sau khi bá Hµn Phi tõng nhiÒu lÇn d©ng th−, ngôc Hµn Phi, TÇn v−¬ng ©n hËn bÌn thØnh cÇu Hµn v−¬ng biÕn ph¸p, söa lÖnh cho th¶ «ng ra, nh−ng Hµn Phi sang ph¸p chÕ, l¸nh xa c¸c ®¹i thÇn gian ®· chÕt trong ngôc V©n D−¬ng n¨m TÇn tµ, sö dông nh÷ng kÎ sÜ tµi n¨ng, song Thuû Hoµng thø 14. vua Hµn kh«ng nghe. Cã mét lÇn, Hµn Hµn Phi tuy chÕt ®i, nh−ng thuyÕt v−¬ng ph¸i ®¹i thÇn §−êng Khª C«ng Ph¸p trÞ cña «ng ta l¹i ®−îc LÝ T− sö tiÕp kiÕn Hµn Phi, th¼ng thõng cù tuyÖt dông ®Ó cai trÞ n−íc TÇn, gióp TÇn ý kiÕn biÕn ph¸p cña «ng. Chñ tr−¬ng Thuû Hoµng hoµn thµnh nghiÖp b¸, cña Hµn Phi, v× thÕ, tr−íc sau kh«ng thèng nhÊt Trung Quèc. C¸c nhµ Ph¸p ®−îc thùc hiÖn ë n−íc Hµn. trÞ ë Trung Quèc qua c¸c ®êi ®Òu t«n Sau ®ã, c¸c thiªn C« phÉn (Nçi phÉn sïng Hµn Phi. Trong lÞch sö ph¸p chÕ, uÊt cña con ng−êi c« ®éc) vµ Ngò ®è t− t−ëng vµ triÕt häc Trung Hoa, Hµn (N¨m bän s©u mät) do Hµn Phi tr−íc t¸c Phi cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng, kh«ng thÓ truyÒn ®Õn n−íc TÇn. TÇn Thuû Hoµng thay thÕ. ®äc ®−îc, v« cïng t¸n th−ëng nh−ng kh«ng biÕt t¸c gi¶ lµ ai, vµ nãi, nÕu ®−îc H−¬ng Th¶o Biªn kh¶o lµm b¹n víi ng−êi ®ã th× chÕt còng S¸ch tham kh¶o kh«ng uæng. LÝ T−, vèn cã thêi cïng Hµn Phi theo häc Tu©n Khanh bÌn nãi, ®ã 1. Tõ h¶i, Th−îng H¶i Tõ th− xuÊt b¶n x·, 1989. chÝnh lµ nh÷ng tr−íc t¸c cña Hµn Phi. 2. NhiÒu t¸c gi¶: Trung Quèc lÞch sö tam b¸ch TÇn v−¬ng lËp tøc khëi binh tÊn c«ng ®Ò, Th−îng H¶i Cæ tÞch xuÊt b¶n x·, 1989. n−íc Hµn. Hµn V−¬ng An tr−íc nay kh«ng dïng Hµn Phi, ®Õn lóc nguy cÊp 3. Hµn Phi: Hµn Phi Tö, Phan Ngäc dÞch, Nxb míi ph¸i «ng ®i sø n−íc TÇn. N¨m Hµn V¨n häc, Hµ Néi, 2001. V−¬ng An thø 5 (TÇn Thuû Hoµng n¨m thø 13 – n¨m 234 TCN), Hµn Phi ®Õn n−íc TÇn, d©ng th− lªn TÇn v−¬ng. §ã chÝnh lµ thiªn Tån Hµn (B¶o tån n−íc Hµn), trong ®ã Hµn Phi chøng minh sù

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1637 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.