intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " hệ thống chính trị và hệ thống pháp luật của đặc khu hành chính hồng kông "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

78
lượt xem
15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hồng Kông là bộ phận cấu thành của Trung Quốc từ thời cổ đại và bị ng-ời Anh chiếm sau cuộc chiến tranh Thuốc phiện năm 1840. Ngày 19-12- 1984 Chính phủ Trung Quốc và Chính phủ Anh đã ký Tuyên bố chung về vấn đề Hồng Kông trong đó khẳng định Chính phủ Trung Quốc sẽ thực hiện chủ quyền đối với Hồng Kông từ ngày 1 - 7 - 1997. H CHND Trung Hoa.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " hệ thống chính trị và hệ thống pháp luật của đặc khu hành chính hồng kông "

  1. §inh ngäc v−îng PGS. TS. §inh Ngäc V−îng ViÖn Nhµ n−íc vµ Ph¸p luËt ViÖn Khoa häc X· héi ViÖt Nam CHND Trung Hoa. Cã thÓ coi ®©y nh− ång K«ng lµ bé phËn cÊu H HiÕn ph¸p mini cña §Æc khu hµnh chÝnh thµnh cña Trung Quèc tõ Hång K«ng. LuËt c¬ b¶n quy ®Þnh chÕ ®é thêi cæ ®¹i vµ bÞ ng−êi Anh chÝnh trÞ cña Hång K«ng nh»m b¶o ®¶m chiÕm sau cuéc chiÕn tranh Thuèc phiÖn chiÕn l−îc c¬ b¶n cña CHND Trung Hoa n¨m 1840. Ngµy 19-12- 1984 ChÝnh phñ ®èi víi Hång K«ng. Trung Quèc vµ ChÝnh phñ Anh ®· ký 1. HÖ thèng chÝnh trÞ cña §Æc Tuyªn bè chung vÒ vÊn ®Ò Hång K«ng khu hµnh chÝnh Hång K«ng trong ®ã kh¼ng ®Þnh ChÝnh phñ Trung Quèc sÏ thùc hiÖn chñ quyÒn ®èi víi §Ó §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cã Hång K«ng tõ ngµy 1 - 7 - 1997. quyÒn tù trÞ cao trong quan hÖ víi Céng hßa Nh©n d©n Trung Hoa CHND Trung Hoa, Trung Quèc thùc (CHND) ®· chuÈn bÞ cho §Æc khu hµnh hiÖn nguyªn t¾c “Mét quèc gia, hai chÕ chÝnh Hång K«ng mét ®¹o luËt c¬ b¶n 7 ®é” vµ “Hång K«ng do ng−êi Hång K«ng n¨m tr−íc khi chÝnh thøc thu håi Hång qu¶n lý trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cã quyÒn K«ng. Ngµy 4 - 4 - 1990 thÓ theo HiÕn tù trÞ cao”. Tr−íc hÕt LuËt c¬ b¶n x¸c ph¸p n−íc CHND Trung Hoa, Quèc héi ®Þnh §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng lµ Trung Quèc ®· th«ng qua LuËt c¬ b¶n ®¬n vÞ hµnh chÝnh ®Þa ph−¬ng cña cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cña Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 62
  2. HÖ thèng chÝnh trÞ… LuËt c¬ b¶n. Trung Quèc. §¬n vÞ hµnh chÝnh nµy cã quyÒn tù trÞ cao vµ trùc thuéc ChÝnh phñ ChÝnh phñ Trung −¬ng chÞu tr¸ch Trung −¬ng. nhiÖm vÒ quan hÖ ®èi ngo¹i cña Hång QuyÒn tù trÞ cao cña §Æc khu hµnh K«ng. Theo quy ®Þnh cña §iÒu 14 LuËt chÝnh Hång K«ng thÓ hiÖn ë chç: Mét lµ, c¬ b¶n, ChÝnh phñ Trung −¬ng chÞu ChÝnh phñ Trung −¬ng kh«ng can thiÖp tr¸ch nhiÖm vÒ quèc phßng cña §Æc khu vµo c«ng viÖc thuéc thÈm quyÒn cña §Æc hµnh chÝnh Hång K«ng. ChÝnh quyÒn khu hµnh chÝnh Hång K«ng; Hai lµ, theo Hång K«ng chÞu tr¸ch nhiÖm duy tr× trËt quy ®Þnh cña LuËt c¬ b¶n, ChÝnh quyÒn tù x· héi cña Hång K«ng. ChÝnh phñ §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cã Trung −¬ng bæ nhiÖm ng−êi ®øng ®Çu vµ quyÒn ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng nh÷ng chøc vô chÝnh trong c¬ quan hµnh vÒ c¸c viÖc thuéc thÈm quyÒn cña m×nh, ph¸p cña Hång K«ng trªn c¬ së nh÷ng kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ChÝnh phñ quy ®Þnh cña LuËt c¬ b¶n. Trung −¬ng; Ba lµ, trong khu«n khæ cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cã c¬ LuËt c¬ b¶n ChÝnh quyÒn §Æc khu hµnh quan lËp ph¸p(3). C¸c ®¹o luËt do c¬ quan chÝnh Hång K«ng cã quyÒn lùa chän c¸c lËp ph¸p cña Hång K«ng th«ng qua ®Òu ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn quyÒn h¹n cña ph¶i ®−îc tr×nh lªn ñy ban Th−êng vô m×nh. Quèc héi CHND Trung Hoa ®Ó phª Tr−íc hÕt, ®iÓm quan träng trong chÕ chuÈn. Trong tr−êng hîp nÕu ñy ban ®é chÝnh trÞ ë Hång K«ng lµ chÕ ®é ®a Th−êng vô Quèc héi xÐt thÊy mét ®¹o ®¶ng chÝnh trÞ(1). C¸c ®¶ng chÝnh trÞ ë luËt nµo ®ã do c¬ quan lËp ph¸p cña Hång K«ng ®−îc ph©n thµnh hai phe: cã Hång K«ng th«ng qua l¹i tr¸i víi nh÷ng c¸c ®¶ng chÝnh trÞ th©n Trung Quèc quy ®Þnh cña LuËt c¬ b¶n vÒ c¸c c«ng (®Þnh h−íng theo ®−êng lèi cña ChÝnh viÖc thuéc ChÝnh phñ Trung −¬ng hay vÒ phñ Trung Quèc) vµ cã c¸c ®¶ng theo mèi quan hÖ gi÷a ChÝnh phñ Trung −¬ng phe d©n chñ. vµ §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng th× ChÕ ®é chÝnh trÞ cña §Æc khu hµnh ñy ban Th−êng vô Quèc héi kh«ng phª chÝnh Hång K«ng lµ chÕ ®é chÝnh trÞ d©n chuÈn vµ göi tr¶ l¹i cho c¬ quan lËp chñ. C¸c c¬ quan qu¶n lý quan träng ph¸p Hång K«ng. Nh÷ng ®¹o luËt nh− nhÊt cña Hång K«ng, ng−êi ®øng ®Çu c¬ vËy cÇn bÞ hñy ngay, kh«ng cã hiÖu lùc. quan hµnh chÝnh, Héi ®ång lËp ph¸p vµ LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh quyÒn t− Tßa ¸n cÊp cao. ph¸p cña Hång K«ng cã tÝnh ®éc lËp. C¸c T¹i §iÒu 8 LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh cÊp xÐt xö cña Hång K«ng hoµn toµn ®éc cÇn duy tr× luËt ph¸p ë Hång K«ng: C¸c lËp vµ cã quyÒn tuyªn c¸c b¶n ¸n chung ®¹o luËt ®· ®−îc ban hµnh vµ ¸p dông ë thÈm, cuèi cïng. §iÒu ®ã cã nghÜa, bÊt Hång K«ng: th«ng luËt, c¸c quy ph¹m cña luËt c«ng b»ng, c¸c v¨n b¶n d−íi cø vô ¸n nµo vÒ d©n sù, h×nh sù... còng luËt(2), ngo¹i trõ nh÷ng quy ®Þnh tr¸i víi xÐt xö s¬ thÈm vµ phóc thÈm t¹i c¸c tßa nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 63
  3. §inh ngäc v−îng ¸n Hång K«ng vµ b¶n ¸n tuyªn cã hiÖu luËt vÒ ng©n s¸ch hay dù luËt quan lùc, kh«ng ®−îc kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ träng nµo kh¸c do ChÝnh phñ chuyÓn lªn Tßa ¸n nh©n d©n Tèi cao cña CHND sang vµ nÕu nh− kh«ng ®¹t ®−îc bÊt cø Trung Hoa. tháa thuËn nµo kh¸c, Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p cã quyÒn gi¶i t¸n Héi LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh mäi ng−êi ®ång lËp ph¸p. d©n sèng ë Hång K«ng ®Òu b×nh ®¼ng tr−íc ph¸p luËt, cã quyÒn øng cö vµ bÇu Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p cö theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cã quyÒn cÇn ph¶i tham vÊn Héi ®ång hµnh ph¸p tù do ng«n luËn, tù do xuÊt b¶n, tù do tr−íc khi gi¶i t¸n Héi ®ång lËp ph¸p. Vµ lËp héi, biÓu t×nh, tuÇn hµnh vµ tù do Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p chØ gia nhËp tæ chøc c«ng ®oµn, tù do ®×nh cã thÓ gi¶i t¸n Héi ®ång lËp ph¸p mét c«ng. lÇn duy nhÊt trong mét nhiÖm kú. LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh c¬ cÊu Héi ®ång hµnh ph¸p lµ c¬ quan gióp chÝnh trÞ cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång viÖc cho Tr−ëng §Æc khu hµnh chÝnh K«ng. Ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan hµnh Hång K«ng trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng chÝnh s¸ch. Ng−êi ®øng ®Çu Héi ®ång ®¹i diÖn cho Hång K«ng, chÞu tr¸ch hµnh ph¸p cã quyÒn bæ nhiÖm vµ miÔn nhiÖm vµ ph¶i b¸o c¸o tr−íc ChÝnh phñ nhiÖm c¸c ñy viªn Héi ®ång hµnh ph¸p Trung −¬ng theo quy ®Þnh cña LuËt c¬ tõ nh÷ng ng−êi cã chøc vô cña c¸c c¬ b¶n. quan hµnh ph¸p, c¸c ñy viÖn Héi ®ång Còng theo LuËt c¬ b¶n (§iÒu 49) nÕu lËp ph¸p, c¸c nhµ ho¹t ®éng x· héi víi Tr−ëng §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng nhiÖm kú kh«ng dµi h¬n nhiÖm kú cña ng−êi ®øng ®Çu Héi ®ång hµnh ph¸p. ñy thÊy r»ng mét dù luËt nµo ®ã do Héi ®ång lËp ph¸p th«ng qua kh«ng phï hîp viªn Héi ®ång hµnh ph¸p ph¶i lµ c«ng víi lîi Ých chung cña §Æc khu th× Tr−ëng d©n Trung Quèc, ®Þnh c− ë Hång K«ng §Æc khu tr¶ cho Héi ®ång lËp ph¸p xem vµ kh«ng cã quyÒn ®−îc c− tró ë n−íc kh¸c. xÐt l¹i trong thêi h¹n 3 th¸ng. NÕu Héi ®ång lËp ph¸p tiÕp tôc gi÷ quan ®iÓm Héi ®ång lËp ph¸p §Æc khu hµnh th«ng qua dù luËt ®ã víi hai phÇn ba chÝnh Hång K«ng gåm c¸c ®¹i biÓu lµ nh÷ng ng−êi cã quèc tÞch Trung Quèc, phiÕu thuËn th× Tr−ëng §Æc khu ph¶i ký ®Þnh c− ë Hång K«ng vµ kh«ng cã quyÒn vµ c«ng bè dù luËt ®ã trong vßng mét c− tró ë n−íc kh¸c. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng th¸ng hoÆc hµnh ®éng theo quy ®Þnh t¹i ng−êi kh«ng cã quèc tÞch Trung Quèc §iÒu 50 LuËt c¬ b¶n. §iÒu ®ã cã nghÜa nh−ng ®Þnh c− ë Hång K«ng còng cã thÓ lµ, nÕu nh− Tr−ëng §Æc khu hµnh chÝnh ®−îc bÇu lµm ®¹i biÓu Héi ®ång lËp ph¸p Hång K«ng tõ chèi ký dù luËt ®· tr¶ l¹i víi ®iÒu kiÖn sè l−îng c¸c ®¹i biÓu nµy cho Héi ®ång lËp ph¸p xem xÐt l¹i hoÆc kh«ng v−ît qu¸ 20% tæng sè ®¹i biÓu Héi Héi ®ång lËp ph¸p kh«ng th«ng qua dù Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 64
  4. HÖ thèng chÝnh trÞ… ®ång lËp ph¸p. C¬ quan lËp ph¸p lµ bé C¸c dù luËt ®−îc Héi ®ång lËp ph¸p phËn cÊu thµnh cña c¬ cÊu quyÒn lùc cña th«ng qua chØ cã hiÖu lùc sau khi ®−îc Héi ®ång hµnh ph¸p ký vµ c«ng bè. §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng. ViÖc quy ®Þnh vµ ph©n chia thÈm quyÒn lËp 2. HÖ thèng ph¸p luËt cña §Æc ph¸p gi÷a Trung −¬ng vµ §Æc khu phô khu hµnh chÝnh Hång k«ng thuéc vµo hÖ thèng chÝnh trÞ vµ hÖ t− Nguyªn t¾c “Mét quèc gia, hai chÕ ®é” t−ëng cña Trung Quèc vµ §Æc khu hµnh ®−îc ghi nhËn trong LuËt c¬ b¶n cña chÝnh Hång K«ng. Héi ®ång lËp ph¸p Hång K«ng thÓ hiÖn râ quy ®Þnh vÒ hÖ cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cÇn thèng ph¸p luËt ®· tån t¹i ë Hång K«ng ph¶i chuyÓn sang chÕ ®é bÇu cö. Tuy vÉn tiÕp tôc ®ãng vai trß duy tr× trËt tù nhiªn ®Ó tiÕn hµnh bÇu cö phæ th«ng ph¸p luËt ë Hång K«ng sau khi CHND bÇu ra Héi ®ång lËp ph¸p th× cÇn ph¶i Trung Hoa thu håi chñ quyÒn. tÝnh tíi t×nh h×nh thùc tÕ cña §Æc khu, Sù ngù trÞ cña luËt hay cßn gäi lµ nhµ theo nguyªn t¾c chuyÓn biÕn dÇn dÇn. n−íc ph¸p quyÒn(4) ®ãng vai trß quan Sau khi trë vÒ víi Trung Quèc, §Æc khu träng trong thêi kú tr−íc n¨m 1997 vµ hµnh chÝnh Hång K«ng ®· tæ chøc c¸c ®èi víi Hång K«ng hiÖn nay. Nhµ n−íc cuéc bÇu cö Héi ®ång lËp ph¸p. Cuéc bÇu ph¸p quyÒn b¾t ®Çu tõ nh÷ng c¸ nh©n cö ®Çu tiªn tiÕn hµnh vµo ngµy 24 - 5 - trong nhµ n−íc ®−îc tßa ¸n b¶o vÖ quyÒn 1998. vµ lîi Ých hîp ph¸p, n¬i cã c¸c thÈm NhiÖm kú cña Héi ®ång lËp ph¸p lµ 4 ph¸n v« t−, ®éc lËp vµ kh¸ch quan. Tßa n¨m trõ khãa ®Çu tiªn chØ cã 2 n¨m. ¸n b¶o vÖ tù do cña c¸ nh©n mét c¸ch Chñ tÞch Héi ®ång lËp ph¸p ®−îc bÇu ra ®éc lËp, kh«ng cã sù can thiÖp tõ phÝa trong sè c¸c ®¹i biÓu cña Héi ®ång. Tiªu chÝnh phñ, kh«ng chÞu ¶nh h−ëng tõ chuÈn cña Chñ tÞch Héi ®ång lËp ph¸p phÝa nh÷ng ng−êi giµu cã trong x· héi. còng gièng tiªu chuÈn cña ng−êi ®øng HÖ thèng ph¸p luËt cña Hång K«ng ®−îc ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p: tõ 40 tuæi trë x©y dùng trªn c¬ së t«n träng tÝnh tèi lªn, lµ c«ng d©n Trung Quèc vµ ®Þnh c− th−îng cña luËt. T¨ng c−êng ph¸p chÕ lµ t¹i Hång K«ng Ýt nhÊt 20 n¨m liªn tôc ph−¬ng ch©m ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan vµ kh«ng cã n¬i c− tró ë c¸c n−íc kh¸c. chÝnh quyÒn cña Hång K«ng. C¸c c¬ Héi ®ång lËp ph¸p cã quyÒn th«ng quan Nhµ n−íc, c¸c quan chøc Nhµ n−íc qua, söa ®æi, bæ sung c¸c ®¹o luËt, th«ng chØ ®−îc phÐp lµm nh÷ng g× mµ luËt cho qua b¸o c¸o ng©n s¸ch cña c¬ quan hµnh phÐp. C¸c tßa ¸n cã quyÒn ®éc lËp vµ chØ ph¸p, th«ng qua c¸c luËt thuÕ, ph©n bæ tu©n theo ph¸p luËt do c¬ quan lËp ph¸p ng©n s¸ch, chÊt vÊn c¬ quan hµnh ph¸p, ban hµnh. Kh«ng ai trong sè c¸c quan phª chuÈn viÖc bæ nhiÖm, b·i miÔn c¸c chøc, kÓ c¶ ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan thÈm ph¸n tßa phóc thÈm vµ Ch¸nh ¸n hµnh ph¸p ®−îc phÐp ban hµnh c¸c v¨n Tßa tèi cao; tiÕp nhËn vµ gi¶i quyÕt b¶n tr¸i luËt, x©m h¹i ®Õn quyÒn vµ tù khiÕu n¹i cña nh©n d©n. do cña c«ng d©n. Trong tr−êng hîp c¸c nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 65
  5. §inh ngäc v−îng c¬ quan chÝnh phñ ban hµnh c¸c v¨n b¶n chÝnh quyÒn Trung −¬ng vµ Hång K«ng. x©m h¹i ®Õn quyÒn vµ tù do cña c«ng §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng cã d©n th× ng−êi cã lîi Ých bÞ x©m h¹i cã chÝnh quyÒn hµnh ph¸p, lËp ph¸p vµ t− quyÒn kiÖn ra tßa ¸n, yªu cÇu tßa ¸n ph¸p ®éc lËp, kÓ c¶ viÖc cã nh÷ng quyÕt tuyªn bè c¸c v¨n b¶n ®ã kh«ng cã hiÖu ®Þnh t− ph¸p cã hiÖu lùc cao nhÊt theo lùc ph¸p luËt vµ ng−êi bÞ h¹i cã quyÒn quy ®Þnh cña LuËt c¬ b¶n vµ kh«ng bÞ ®−îc båi th−êng thiÖt h¹i. ChÝnh phñ Trung −¬ng b¸c bá. ChÝnh LuËt c¬ b¶n cña Hång K«ng b¶o ®¶m quyÒn trung −¬ng b¶o ®¶m an ninh quèc mét hÖ thèng ph¸p luËt dùa trªn nguyªn phßng cho Hång K«ng, cßn viÖc gi÷ g×n t¾c t«n träng tÝnh tèi th−îng cña luËt ®· trËt tù x· héi t¹i Hång K«ng do chÝnh ®−îc ban hµnh ë Hång K«ng tr−íc n¨m quyÒn Hång K«ng ®¶m nhËn. 1997 (tøc lµ theo hÖ thèng th«ng luËt, ¸p LuËt c¬ b¶n quy ®Þnh râ c¸c quyÒn, dông c¸c quy ph¹m cña luËt c«ng b»ng. nghÜa vô vµ tù do c¬ b¶n cña ng−êi d©n luËt tôc vµ ¸n lÖ). Hång K«ng: QuyÒn b×nh ®¼ng tr−íc Tuy nhiªn toµn bé hÖ thèng ph¸p luËt ph¸p luËt, tù do ng«n luËn, tù do b¸o cña Hång K«ng vÉn ph¶i dùa trªn c¬ së chÝ, tù do lËp héi, tù do mÝt tinh, biÓu LuËt c¬ b¶n. Néi dung cña LuËt c¬ b¶n t×nh, tù do gia nhËp tæ chøc c«ng ®oµn quy ®Þnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch, chÕ ®é kinh vµ cã quyÒn b·i c«ng, tù do ®i l¹i, tù do tÕ - x· héi, chÕ ®é b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ tù tÝn ng−ìng. LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh do c¬ b¶n cña ng−êi d©n Hång K«ng, hÖ c¸c c«ng −íc quèc tÕ trong lÜnh vùc b¶o thèng t− ph¸p, hµnh ph¸p vµ lËp ph¸p. ®¶m quyÒn con ng−êi nh− C«ng −íc vÒ C¬ quan lËp ph¸p cña Hång K«ng kh«ng c¸c quyÒn chÝnh trÞ vµ d©n sù, C«ng −íc ®−îc ban hµnh c¸c v¨n b¶n luËt tr¸i víi vÒ c¸c quyÒn kinh tÕ, v¨n hãa vµ x· héi LuËt c¬ b¶n. LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh cã hiÖu lùc t¹i Hång K«ng. nguyªn t¾c “Mét quèc gia, hai chÕ ®é” sÏ T¹i §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng tån t¹i trong vßng 50 n¨m ë Hång K«ng. thµnh lËp c¸c tßa ¸n: Tßa ¸n cÊp quËn, Theo LuËt c¬ b¶n tÊt c¶ c¸c v¨n b¶n Tßa phóc thÈm vµ Tßa Tèi cao vµ c¸c tßa ¸n kh¸c ®−îc thµnh lËp khi cÇn thiÕt. ph¸p luËt ®−îc ban hµnh tr−íc n¨m Tßa ¸n c¸c cÊp ë §Æc khu hµnh chÝnh 1997 ë Hång K«ng (kÓ c¶ c¸c quy ph¹m Hång K«ng cã quyÒn ®éc lËp, kh«ng cã cña th«ng luËt, luËt c«ng b»ng, luËt tôc, sù can thiÖp tõ c¸c c¬ quan kh¸c. C¸c ¸n lÖ) vÉn tiÕp tôc cã hiÖu lùc. C¸c ®¹o thÈm ph¸n cã quyÒn miÔn trõ t− ph¸p luËt cña CHND Trung Hoa kh«ng ®−îc khi thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ¸p dông ë Hång K«ng, ngo¹i trõ c¸c ®¹o m×nh. Nguyªn t¾c xÐt xö cã sù tham gia luËt vÒ quèc phßng vµ ®èi ngo¹i (®−îc cña båi thÈm ®oµn ®−îc thùc hiÖn tr−íc liÖt kª kÌm theo LuËt c¬ b¶n). ChÝnh n¨m 1997 nay vÉn duy tr×. C¸c thÈm quyÒn trung −¬ng t«n träng sù tù trÞ cña ph¸n t¹i §Æc khu ®−îc ng−êi ®øng ®Çu Hång K«ng khi x¸c lËp quan hÖ gi÷a c¬ quan hµnh ph¸p bæ nhiÖm sau khi Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 66
  6. HÖ thèng chÝnh trÞ… tham vÊn ý kiÕn cña mét ñy ban ®éc lËp h×nh sù tßa cÊp quËn cã thÈm quyÒn xÐt gåm c¸c thÈm ph¸n ®Þa ph−¬ng vµ c¸c réng h¬n nh−ng kh«ng xÐt xö c¸c vô ¸n luËt gia, c¸c nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng. giÕt ng−êi, giÕt ng−êi vµ hiÕp d©m. Møc C¸c thÈm ph¸n ®−îc bÇu ra tr−íc n¨m ¸n mµ tßa ¸n cÊp quËn cã thÓ tuyªn cao nhÊt lµ 7 n¨m tï giam. 1997 vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, hä ®−îc h−ëng nh÷ng −u ®·i Trong hÖ thèng c¸c c¬ quan tßa ¸n chÕ ®é h−u trÝ theo nh÷ng quy ®Þnh cña Hång K«ng cã c¸c tßa chuyªn tr¸ch tr−íc ®©y ë Hång K«ng. Tßa phóc thÈm ë nh− Tßa ¸n vÞ thµnh niªn, Tßa ¸n ®Êt §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng hiÖn ®ai, Tßa ¸n lao ®éng, Tßa ¸n hµnh nay chÝnh lµ tßa c«ng lý cña Hång K«ng chÝnh… tr−íc ®©y. T¹i Hång K«ng hiÖn nay cßn N¨m 1996 ChÝnh quyÒn Hång K«ng cã c¸c tßa chuyªn tr¸ch nh− tßa ¸n vÞ ®· thµnh lËp ñy ban b×nh ®¼ng giíi ®Ó thµnh niªn, tßa ¸n vÒ tranh chÊp ®Êt thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ chèng ph©n biÖt ®ai, tßa ¸n lao ®éng. Tßa Tèi cao gåm tßa ®èi xö vÒ giíi, ®Êu tranh cho b×nh ®¼ng phóc thÈm vµ tßa s¬ thÈm. Tßa phóc nam n÷. thÈm gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù, h×nh Cã thÓ nãi ®éi ngò luËt gia ë Hång sù vµ xÐt xö l¹i c¸c vô ¸n cña tßa s¬ K«ng kh¸ ®«ng ®¶o, cã tÝnh chuyªn thÈm, tßa ¸n cÊp quËn, tßa ¸n ®Êt ®ai vµ nghiÖp cao. Nh− ë Anh, luËt gia ë Hång gi¶i thÝch ph¸p luËt theo ®Ò nghÞ cña c¸c K«ng ®−îc ph©n ra thµnh luËt s− hoÆc cè tßa s¬ thÈm. Nh− vËy cã thÓ hiÓu tßa ¸n vÊn ph¸p lý, vµ ng−êi ta cã thÓ chän §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng ®−îc tæ hµnh nghÒ d−íi danh nghÜa mét trong chøc theo m« h×nh cña tßa ¸n n−íc Anh hai chøc danh nµy nh−ng kh«ng ®−îc c¶ vµ Hoa Kú. Tßa tèi cao, còng cã thÓ gäi lµ hai (nh−ng cã thÓ chuyÓn tõ chøc danh tßa cÊp cao, lµ tßa cña §Æc khu, cã 2 cÊp nµy sang chøc danh kia). PhÇn lín luËt xÐt xö: tßa phóc thÈm vµ tßa s¬ thÈm. gia lµ cè vÊn ph¸p lý vµ ®−îc cÊp giÊy Ngoµi ra cßn cã tßa cÊp quËn vµ c¸c tßa phÐp hµnh nghÒ vµ ®−îc ®iÒu chØnh bëi chuyªn tr¸ch. ThÈm quyÒn xÐt xö cña Héi Ph¸p luËt Hång K«ng. C¸c luËt s−, tßa s¬ thÈm thuéc Tßa tèi cao kh«ng chØ mÆt kh¸c ®−îc cÊp giÊy phÐp vµ ®−îc h¹n chÕ vÒ c¸c vô viÖc d©n sù, c¸c vô ®iÒu chØnh bëi Héi LuËt s− Hång K«ng. h×nh sù mµ cßn cã thÈm quyÒn xÐt xö ChØ cã c¸c luËt s− míi ®−îc cã mÆt ®Ó c¸c vô ¸n ly h«n, qu©n sù, ph¸ s¶n. Tßa bµo ch÷a t¹i Tßa phóc thÈm vµ Toµ ¸n ¸n quËn chØ h¹n chÕ trong viÖc xÐt xö Tèi cao. Còng gièng nh− hÖ thèng th«ng c¸c vô ¸n h×nh sù, d©n sù. C¸c vô ¸n d©n luËt ®−îc duy tr×, nh− th«ng lÖ c¸c sù do tßa cÊp quËn chØ xÐt xö khi sè tiÒn phßng xö ¸n Anh quèc, c¸c thÈm ph¸n ®ßi båi th−êng ë møc tõ 50.000 ®Õn d−íi vµ luËt s− ph¶i ®éi tãc gi¶ vµ ¸o choµng 100.000 ®« la Hång K«ng. Riªng ®èi víi trong qu¸ tr×nh xÐt xö. c¸c vô kiÖn ®ßi tiÒn thuª ®Êt th× gi¸ trÞ LuËt c¬ b¶n còng quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò cã thÓ cao h¬n nh−ng kh«ng qu¸ 240.000 gi¶i thÝch, söa ®æi, bæ sung LuËt c¬ b¶n. ®« la Hång K«ng. Cßn ®èi víi c¸c vô ¸n nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 67
  7. §inh ngäc v−îng ViÖc gi¶i thÝch c¸c quy ®Þnh cña LuËt c¬ bæ sung LuËt c¬ b¶n. KiÕn nghÞ ®−îc b¶n thuéc quyÒn cña ñy ban Th−êng vô tr×nh ñy ban vÒ LuËt c¬ b¶n cña §Æc Quèc héi CHND Trung Hoa. Khi xÐt xö, khu hµnh chÝnh Hång K«ng tr−íc khi c¸c tßa ¸n Hång K«ng ®−¬ng nhiªn cã tr×nh lªn Quèc héi CHND Trung Hoa. quyÒn gi¶i thÝch LuËt c¬ b¶n, nh−ng khi Mäi söa ®æi, bæ sung LuËt c¬ b¶n kh«ng gi¶i thÝch c¸c ®iÒu kho¶n liªn quan ®Õn ®−îc tr¸i víi chÝnh s¸ch cña CHND Trung Hoa ®èi víi Hång K«ng. thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ Trung −¬ng còng nh− liªn quan ®Õn quan hÖ gi÷a 3. Mét vµi nhËn xÐt ChÝnh phñ Trung −¬ng vµ ChÝnh quyÒn §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng th× ph¶i Hång K«ng ®· trë vÒ víi CHND hái ý kiÕn gi¶i thÝch cña ñy ban Th−êng Trung Hoa ®−îc 10 n¨m. Cã thÓ nãi vô Quèc héi CHND Trung Hoa vµ tßa ¸n trong 10 n¨m qua chÝnh s¸ch cña CHND ph¶i tu©n theo sù gi¶i thÝch ®ã. ChØ cã Trung Hoa ®èi víi §Æc khu hµnh chÝnh Quèc héi CHND Trung Hoa míi cã Hång K«ng kh«ng thay ®æi, nguyªn t¾c quyÒn söa ®æi, bæ sung LuËt c¬ b¶n. Mäi “Mét quèc gia, hai chÕ ®é” ®−îc tu©n thñ ®¹o luËt do §Æc khu hµnh chÝnh Hång nghiªm chØnh. Cho tíi nay, chÝnh quyÒn K«ng ban hµnh kh«ng ®−îc tr¸i víi trung −¬ng nãi chung vÉn t«n träng lêi nh÷ng quy ®Þnh LuËt c¬ b¶n. cam kÕt ®Ó cho Hång K«ng ®−îc tù do vÒ ñy ban Th−êng vô Quèc héi CHND mÆt kinh tÕ, nh−ng râ rµng lµ vÒ mÆt Trung Hoa lËp ra ñy ban vÒ LuËt c¬ b¶n chÝnh trÞ B¾c Kinh vÉn kiÓm so¸t chÆt cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng. chÏ ®Æc khu hµnh chÝnh nµy. NhiÒu Mçi khi cÇn gi¶i thÝch LuËt c¬ b¶n, ñy ng−êi Hång K«ng di c− v× lo ng¹i sù kiÖn ban Th−êng vô Quèc héi trao ®æi víi ñy 1997 ®· trë vÒ, sè ng−êi mang quèc tÞch ban vÒ vÊn ®Ò liªn quan. ñy ban vÒ LuËt Anh ë Hång K«ng gi¶m ®i ®¸ng kÓ. c¬ b¶n cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång Phong trµo häc tiÕng phæ th«ng ngµy K«ng gåm 12 ñy viªn, 6 ng−êi trong sè cµng réng kh¾p, m¶nh ®Êt th−¬ng c¶ng ®ã ®¹i diÖn cho §¹i lôc vµ 6 ng−êi ®¹i ®· trë thµnh trung t©m v¨n ho¸, kinh tÕ, diÖn cho Hång K«ng. C¸c ®¹i biÓu ®¹i x· héi hµng ®Çu cña Trung Quèc, lµ cÇu diÖn cho Hång K«ng ph¶i lµ c«ng d©n nèi quan träng gi÷a Trung Quèc vµ thÕ Trung Quèc ®Þnh c− t¹i Hång K«ng vµ giíi. Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn n¨ng kh«ng cã n¬i c− tró ë n−íc kh¸c do ñy ®éng, mang l¹i sù phån vinh cho chÝnh ban Th−êng vô Quèc héi CHND Trung m¶nh ®Êt nµy còng nh− nh÷ng c¬ héi Hoa cïng víi Tr−ëng §Æc khu hµnh ®Çu t− tuyÖt vêi cho §¹i lôc. NÒn kinh tÕ chÝnh Hång K«ng, Chñ tÞch Héi ®ång lËp cña §Æc khu Hång K«ng ®· m¹nh h¬n ph¸p, Ch¸nh ¸n Tßa ¸n phóc thÈm cña nhiÒu so víi tr−íc khi trao tr¶ vÒ Trung Hång K«ng bæ nhiÖm. ñy ban Th−êng vô Quèc, ®−îc ®¸nh gi¸ lµ th−¬ng c¶ng Quèc héi CHND Trung Hoa, Quèc vô th«ng tho¸ng, cëi më nhÊt thÕ giíi, ®¸nh viÖn vµ §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng dÊu sù thµnh c«ng cña giai ®o¹n ®Çu cã quyÒn kiÕn nghÞ nhµ n−íc vÒ söa ®æi, thùc hiÖn chÝnh s¸ch “mét quèc gia, hai Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 68
  8. HÖ thèng chÝnh trÞ… chÕ ®é”. Trung Quèc vÉn lu«n thÓ hiÖn Nh− vËy chØ cßn 40 n¨m n÷a cho sù râ sù t«n träng nh÷ng cam kÕt cña b¶n vËn hµnh cña chÝnh s¸ch “Mét quèc gia, tuyªn bè chung còng nh− nh÷ng phong hai chÕ ®é”. M−êi n¨m qua cã thÓ nãi tôc tËp qu¸n, nh÷ng dÊu Ên v¨n ho¸ cña chÝnh s¸ch nµy vËn hµnh tèt, cã hiÖu m¶nh ®Êt Hång K«ng. Tªn c¸c ®Þa danh qu¶. ChÕ ®é x· héi chñ nghÜa kh«ng ¸p (mµ phÇn lín dïng tiÕng Anh) cña Hång dông ë Hång K«ng. ChÕ ®é t− b¶n chñ K«ng kh«ng hÒ bÞ thay ®æi. HÖ thèng nghÜa tõng tån t¹i ë Hång K«ng nay tiÕp luËt ph¸p vµ bé m¸y c¶nh s¸t cña Hång tôc tån t¹i. M« h×nh nµy còng ®−îc ¸p K«ng vÉn ®−îc gi÷ nguyªn tr¹ng, ng−êi dông ®èi víi Ma Cao vµ ®−¬ng nhiªn sÏ d©n kh«ng hÒ c¶m thÊy xa l¹ dï hä ®· lµ khu«n mÉu ¸p dông cho §µi Loan. thay ®æi quèc tÞch. ChØ khi CHND Trung Hoa tuyÖt ®èi Tuy nhiªn, do cã sù quy ®Þnh kh«ng tu©n thñ nguyªn t¾c “Mét quèc gia, hai râ rµng cña LuËt c¬ b¶n vÒ viÖc dÇn dÇn chÕ ®é” th× míi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt tiÕn tíi bÇu cö trùc tiÕp ng−êi ®øng ®Çu vÊn ®Ò §µi Loan theo ph−¬ng ph¸p c¬ quan hµnh ph¸p cña §Æc khu hµnh t−¬ng tù. chÝnh Hång K«ng mµ hiÖn nay Trung Tuy nhiªn, chóng t«i vÉn b¨n kho¨n, Quèc cã thÓ “co d·n” vÒ thêi gian. Cã lÏ nguyªn t¾c nµy chØ tån t¹i 50 n¨m, nay ®©y lµ yÕu tè ®Ó Trung Quèc chän ng−êi ®· qua ®−îc 10 n¨m, vËy cßn 40 n¨m ®øng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p cho phï n÷a chuyÖn g× sÏ x¶y ra khi nguyªn t¾c hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. C¸c cuéc biÓu “mét quèc gia, hai chÕ ®é” kh«ng cßn ¸p t×nh vÉn x¶y ra ë Hång K«ng ®ßi ®−îc dông n÷a. Ph¶i ch¨ng sau 40 n¨m n÷a bÇu trùc tiÕp ra Tr−ëng §Æc khu hµnh hoÆc §¹i lôc, hoÆc Hång K«ng sÏ ®i theo chÝnh Hång K«ng. §iÒu 45 LuËt c¬ b¶n h−íng kh¸c, hoÆc cã ph−¬ng ¸n trung §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng quy hßa gi÷a hai chÕ ®é? C©u hái nµy hiÖn ®Þnh Tr−ëng §Æc khu do do ñy ban bÇu vÉn cßn bá ngá. cö Tr−ëng §Æc khu gåm 800 thµnh viªn Chóng t«i trÝch dÉn lêi cña Thèng ®èc bÇu vµ ChÝnh phñ Trung −¬ng bæ nhiÖm. cuèi cïng cña Hång K«ng - «ng Chris Sau nµy sÏ tiÕn tíi ®Ó nh©n d©n trùc tiÕp Patten ®Ó thay cho lêi kÕt. ¤ng Chris bÇu ra Tr−ëng §Æc khu. Tuy nhiªn LuËt Patten nãi r»ng, mèi lo ng¹i lín nhÊt cña c¬ b¶n ch−a x¸c ®Þnh khi nµo sÏ bÇu cö «ng vµo thêi ®iÓm chuyÓn giao ho¸ ra lµ trùc tiÕp ra Tr−ëng §Æc khu mµ c¸i ®ã kh«ng cã c¬ së: "Hång K«ng ®· cè g¾ng tïy t×nh h×nh æn ®Þnh dÇn dÇn ë Hång ®Ó vÉn lµ mét thµnh phè cña Trung Quèc K«ng. C¸c lùc l−îng d©n chñ ë Hång vµ vÉn cã c¶ nh÷ng thuéc tÝnh tèt nhÊt K«ng yªu cÇu tiÕn hµnh bÇu cö trùc tiÕp cña ph−¬ng T©y. Hång K«ng vÉn gi÷ ra Tr−ëng §Æc khu vµo n¨m 2012, tøc lµ nguyªn ®−îc tÝnh c¸ch cña m×nh. Hång khi T¨ng ¢m QuyÒn kÕt thóc nhiÖm kú. K«ng vÉn lµ mét x· héi tù do vµ cëi më, Tuy nhiªn, chÝnh «ng T¨ng ¢m QuyÒn víi nÒn ph¸p quyÒn, víi hÖ thèng t− nãi r»ng bÇu cö trùc tiÕp sÏ ®−îc tiÕn hµnh vµo n¨m 2017. nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 69
  9. §inh ngäc v−îng ph¸p vµ quyÒn tù do ng«n luËn vµ t«n gi¸o"(5). 1. The Basic Law of the Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China- www.info.gov.hk/basic_law/flash.html 2. ГОНКОНГ (Сянган) - archive.travel.ru/ hong_kong/ 3. «Вся эта демократия – одна Chó thÝch декорация»//«Эксперт»//www.scripts.online.r u/m oney/news; 4. Лебедько С. «Гонконг накануне 1. HiÖn nay ë Hång K«ng cã c¸c ®¶ng: смены флага»//газета «Зеркало недели» §¶ng D©n chñ ®Êu tranh v× sù tiÕn bé №16(133) 19-24 апреля 1997// www.zn.ua; cña Hång K«ng, §¶ng Tù do, §¶ng TiÕn 5. www.china.worlds.ru; bé Hång K«ng, §¶ng D©n chñ HiÖp héi 6. www.offshore.ru// 21/06/2005; v× tù do c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n, 7. www.legco.gov.hk; §¶ng Biªn c−¬ng, §¶ng C«ng d©n, MÆt 8. Шергин С. «Гонконг накануне trËn ®−êng lèi Hång K«ng. эпохальных перемен»//газета «Зеркало недели» №26(143) 28 июня-4 июля 1997// 2. Cã thÓ hiÓu Hång K«ng tr−íc ®©y www.zn.ua; vµ §Æc khu hµnh chÝnh Hång K«ng hiÖn 9. Былиняк С.А. Формирующиеся nay theo hÖ thèng ph¸p luËt Anh – Mü финансовые рынки.- М.: Восточный (Comoon Law), cßn CHND Trung Hoa университет, 2003, с. 24; ®ang ¸p dông hÖ thèng ph¸p luËt ch©u 10. Asian Development Outlook 2002. Manila. 2002, p.203, 213,215; ¢u lôc ®Þa hay cßn gäi lµ hÖ thèng ph¸p 11. Верлин Е. «Гонконг прирастает luËt d©n sù, hÖ thèng ph¸p luËt Roma- Китаем»//www.ng.ru// 2003.10.10; Giecmanh. 12. Чжу Вэньхуэй «В чём ключ к 3. HiÖn nay bµ Ph¹m Tõ LÖ Th¸i ®¶m успеху экономики Сянгана?»// «Жэньминь жибао» он-лайн; nhËn chøc vô Chñ tÞch Héi ®ång lËp 13. http://www.cyberport.hk/cyberport/en/ ph¸p cña §Æc khu hµnh chÝnh Hång home/about_cyberport/ ; K«ng. 14. Череда М. «Гонконг в осаде. Под 4. Nhµ n−íc ph¸p quyÒn ë ®©y ®−îc влиянием конкуренции бурно растущих hiÓu lµ kh¸i niÖm “Rule of Law” theo китайских городов бывшая колония теряет c¸ch hiÓu cña ph¸p luËt Anh-Mü. свои экономические преимущества»// «Зеркало недели» №29(353) 4-10 августа 5. http://www.nguoilanh dao.vn/News 2001 г.// www.zn.ua; /vi-VN/Detail/2007/6/30/1460.nld 15. Материалы агентства Синьхуа TµI LIÖU THAM KH¶O Nghiªn cøu trung quèc sè 3(82)-2008 70
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2