intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT:

Chia sẻ: Linh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
61
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các kết quả nghiên cứu của sinh học, thiệt hại, những thay đổi của mức độ hư hỏng của D. brevipes và kẻ thù tự nhiên của nó (bọ rùa hai phát hiện Scymnus bipunctatus Kugel và lacewing xanh Chrysopa sp.1.) Được như sau: Vòng đời của D dứa brevipes trung bình. 29,0-31,4 ngày. D. brevipes thiệt hại gây ra cho mãng cầu xiêm trong suốt cả năm, gây thiệt hại nặng ở giữa mùa mưa và một lần nữa vào giữa mùa khô, nhưng thiệt hại đã được giảm ở các thời điểm khác. Thiệt hại là thấp nhất...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỸ THUẬT:

  1. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 13 KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU VEÀ REÄP SAÙP GIAÛ DÖÙA DYSMICOCCUS BREVIPES COCKERELL (HOMOPTERA: PSEUDOCOCCIDAE) TREÂN CAÂY MAÕNG CAÀU XIEÂM (ANNONA MURICATA L.) TAÏI BÌNH CHAÙNH TP. HOÀ CHÍ MINH RESEARCH RESULTS OF THE PINEAPPLE MEALYBUG DYSMICOCCUS BREVIPES COCKERELL (HOMOPTERA: PSEUDOCOCCIDAE) ON SOURSOP (ANNONA MURICATA L.) AT BINH CHANH, HO CHI MINH CITY Vuõ Thò Nga (*), Nguyeãn Thò Chaét (*) vaø Phaïm Vaên Laàm (**) (*) Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh (**) Vieän Baûo veä Thöïc vaät ABSTRACT an toaøn thöïc phaåm vaø baûo veä moâi tröôøng (ñaëc bieät moâi tröôøng nöôùc trong caùc moâ hình canh taùc ao- The pineapple mealybug (Dysmicoccus brevipes vöôøn). Muoán vaäy, phaûi coù nhöõng hieåu bieát veà ñaëc Cockerell) is a major pest of soursop. The research ñieåm sinh hoïc sinh thaùi cuûa nhöõng saâu haïi chính results of biology, damage, changes of damaged vaø thieân ñòch cuûa chuùng treân caây maõng caàu xieâm. level by D. brevipes and its natural enemies (the Ñaây laø cô sôû khoa hoïc caàn thieát ñeå xaây döïng caùc two-spotted ladybug Scymnus bipunctatus Kugel. giaûi phaùp phoøng choáng saâu haïi maõng caàu xieâm theo and the green lacewing Chrysopa sp.1) were as höôùng lôïi duïng thieân ñòch trong kieåm soaùt saâu haïi following: chính, giaûm thieåu vieäc söû duïng thuoác hoùa hoïc goùp The life cycle of the pineapple D. brevipes phaàn caûi tieán saûn xuaát theo höôùng hieäu quaû vaø an averaged 29.0-31.4 days. D. brevipes caused toaøn. Vì theá chuùng toâi nghieân cöùu reäp saùp giaû döùa. damage to soursop throughout year, causing heavy Sau ñaây laø moät soá keát quaû nghieân cöùu veà reäp saùp damage in the middle of the rainy season and again giaû döùa. in the middle of the dry season, but damage was VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP reduced at other times. Damage was lowest on Nuoâi reäp saùp giaû döùa D. brevipes annual May-June. Percentage of infected trees was 55-100%. D. brevipes damaged soursop fruit Tieán haønh nuoâi caù theå vaø taäp theå reäp saùp giaû heavier than leaf, shoot and trunk. döùa vaø thieân ñòch chính theo phöông phaùp nuoâi coân truøng cuûa Borror D. J., Delong D. M. vaø The two-spotted ladybug S. bipunctatus had Triplehorn C. A. (1981); Kosztarab M. vaø Kozar important role in restriction of numbers of D. F. (1998). brevipes. The green lacewing Chrysopa sp.1 has got partial character and controlled D. brevipes Maãu reäp saùp giaû döùa D. brevipes ñöôïc thu thaäp on soursop very clearly. treân quaû maõng caàu xieâm ôû Bình Chaùnh veà phoøng MÔÛ ÑAÀU thí nghieäm nuoâi coân truøng vaø ñöôïc ñònh danh theo taøi lieäu cuûa William vaø Watson (1988). Moät trong soá nhöõng loaøi saâu haïi gaây thieät haïi Thöùc aên nuoâi reäp saùp giaû döùa D. brevipes laø quaû kinh teá ñaùng keå cho caây maõng caàu xieâm taïi Bình bí ñoû nhoû, coù khoái löôïng 250-300 g/quaû. Quaû bí ñoû Chaùnh Tp. Hoà Chí Minh laø reäp saùp giaû döùa D. ñöôïc ñaët vaøo hoäp nuoâi saâu baèng nhöïa traéng trong, brevipes. Reäp saùp giaû döùa thöôøng taäp trung gaây hình troøn, khoâng ñaäy naép. Hoäp nuoâi saâu coù ñöôøng haïi naëng treân hoa quaû, sau ñoù laø caønh laù vaø thaân. kính 17,5 cm, cao 7,5 cm. Khi phaùt sinh vôùi maät ñoä cao, reäp saùp giaû döùa coù theå laøm cho hoa bò teo vaø ruïng, quaû chaäm phaùt Chuyeån tröôûng thaønh reäp saùp giaû döùa D. trieån, ñaëc bieät khi quaû coøn nhoû thöôøng khoâng phaùt brevipes ôû giai ñoaïn ñang ñeû tröùng sang hoäp nuoâi trieån vaø deã bò ruïng. Ngoaøi ra, chaát baøi tieát cuûa reäp saâu coù saün thöùc aên. Sau 3 giôø ñeå cho tröôûng thaønh saùp giaû laø moâi tröôøng dinh döôõng toát cho naám boà reäp saùp giaû döùa ñeû, khöû boû tröôûng thaønh reäp saùp hoùng phaùt trieån, taïo thaønh lôùp muoäi ñen treân quaû giaû döùa ra khoûi hoäp nuoâi saâu. Moãi quaû bí ñoû nhoû hay caønh laù. Lôùp muoäi ñen naøy laøm giaûm khaû naêng chæ ñeå 1 aáu truøng reäp saùp giaû döùa. quang hôïp cuûa caây, gaây aûnh höôûng tôùi naêng suaát, Moät ñôït nuoâi thí nghieäm, theo doõi 45-50 caù theå, chaát löôïng quaû vaø laøm giaûm giaù trò thöông maïi cuûa thöïc hieän 6 ñôït nuoâi (theo 2 muøa khoâ vaø möa, moãi quaû. muøa 3 ñôït). Tieán haønh theo doõi nhieät ñoä vaø aåm ñoä Moät trong caùc bieän phaùp naâng cao hieäu quaû saûn trong phoøng nuoâi coân truøng. xuaát caây maõng caàu xieâm laø phaûi xaây döïng ñöôïc Ñieàu tra dieãn bieán tyû leä maõng caàu xieâm bò giaûi phaùp phoøng choáng saâu haïi maõng caàu xieâm theo nhieãm reäp saùp giaû döùa D. Brevipes vaø taàn höôùng beàn vöõng, ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà veä sinh Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  2. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 14 suaát baét gaëp cuûa thieân ñòch phoå bieán (boï ruøa I: Toång soá caønh (laù, quaû) ñieàu tra 2 chaám vaøng S. bipunctatus). Tính toaùn soá lieäu (caùc soá lieäu trung bình ñöôïc Ñieàu tra dieãn bieán tyû leä maõng caàu xieâm bò nhieãm theå hieän baèng giaù trò trung bình ± SD), veõ ñoà thò reäp saùp giaû döùa D. brevipes theo phöông phaùp cuûa baèng phaàn meàm Excel. Nguyeãn Coâng Thuaät (1997), ñieàu tra taàn suaát baét gaëp KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng theo phöông phaùp cuûa Phaïm Ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa reäp saùp giaû döùa Vaên Laàm (1997). Vieäc ñieàu tra ñöôïc tieán haønh ñònh Cô theå con caùi reäp saùp giaû döùa D. brevipes coù kyø 10 ngaøy moät laàn. Ñieàu tra treân 9 vöôøn caây, theo phöông phaùp 5 ñieåm ngaãu nhieân, moãi vöôøn ñieàu tra hình oâ van, maøu hoàng nhaït, treân löng coù nhieàu boät 5 caây, coá ñònh caây ñieàu tra. Moãi caây ñieàu tra 4 höôùng, saùp traéng ñöôïc saép xeáp theo haøng ngang. Xung moãi höôùng 3 caønh coù chieàu daøi ít nhaát laø 1 m vaø quan quanh cô theå coù 17 caëp tua saùp. Caùc caëp tua saùp ôû saùt caû 3 taàng laù, hoa vaø quaû cuûa caønh. meùp beân cô theå ngaén baèng moät phaàn tö chieàu roäng cô theå. Caùc caëp tua saùp ôû phía sau cô theå daøi baèng Chæ tieâu theo doõi laø tyû leä caây, caønh, laù, quaû vaø nöûa chieàu daøi cô theå. chæ soá caønh, laù, quaû maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa D. Brevipes, taàn suaát baét gaëp cuûa boï Con caùi khoâng coù caùnh. Kích thöôùc cô theå trung ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus. bình daøi 2,4 mm, roäng 1,8 mm. Con ñöïc maøu xaùm, coù cô theå daøi 1,1-1,3 mm. Con ñöïc coù moät ñoâi caùnh. Vieäc ñaùnh giaù möùc ñoä bò nhieãm saâu haïi (möùc ñoä Phía ñuoâi coù moät caëp tua saùp traéng daøi baèng 4/5 bò haïi do saâu haïi) ñöôïc tieán haønh theo theo chieàu daøi cô theå (hình 1). Tröùng môùi ñeû maøu hoàng. Makarova vaø Poliakov (1975), vaø cuï theå nhö sau: AÁu truøng môùi nôû coù maøu hoàng trong vaø chöa coù - Caáp bò nhieãm saâu haïi (caáp haïi) treân laù (caønh): saùp vôùi kích thöôùc trung bình 0,44 x 0,22 mm. Caáp I: Dieän tích bò saâu haïi baùm 5% dieän Ñaëc ñieåm sinh vaät hoïc cuûa reäp saùp giaû döùa tích laù (caønh) bò haïi Thôøi gian phaùt duïc caùc pha vaø voøng ñôøi Caáp II: Dieän tích bò saâu haïi baùm 6-25% Tröôûng thaønh caùi ñeû ra tröùng vôùi aáu truøng ñaõ dieän tích laù (caønh) bò haïi phaùt trieån hoaøn chænh. ÔÛ ñieàu kieän nhieät ñoä phoøng Caáp III: Dieän tích bò saâu haïi baùm 26-50% thí nghieäm laø 26-28oC vaø aåm ñoä 83-86%, sau khi dieän tích laù (caønh) bò haïi ñeû khoaûng 3-15 phuùt, trung bình laø 8,7 ± 1,1 phuùt Caáp IV: Dieän tích bò saâu haïi baùm 51-75% aáu truøng baét ñaàu vaän ñoäng. Töø khi baét ñaàu vaän dieän tích laù (caønh) bò haïi ñoäng ñeán khi chaân vaø raâu bung ra heát 3-10 phuùt, trung bình laø 7,4 ± 0,8 phuùt. Sau khi bung ra khoûi Caáp V: Dieän tích bò saâu haïi baùm > 75% voû tröùng khoaûng 1-5 phuùt, trung bình laø 2,6 ± 0,5 dieän tích laù (caønh) bò haïi phuùt aáu truøng baét ñaàu boø ñi tìm vò trí thích hôïp - Caáp bò nhieãm saâu haïi (caáp haïi) treân quaû: ngay beân caïnh tröôûng thaønh caùi ñeå nghæ töø 1-3 giôø Caáp I: Dieän tích bò saâu haïi baùm < 1/4 dieän roài môùi boø ñi tìm vò trí thích hôïp ñeå dinh döôõng. tích quaû bò haïi Thôøi gian töø khi ñöôïc ñeû ra ñeán khi baét ñaàu boø ñi keùo daøi 13-25 phuùt, trung bình laø 18,7 phuùt ± 1,2. Caáp II: Dieän tích bò saâu haïi baùm 1/4-1/2 dieän tích quaû bò haïi Ñaõ nuoâi trong phoøng (ôû nhieät ñoä trung bình laø 27,5-27,6oC vaø aåm ñoä 82,5-84,2%) ñöôïc 3 ñôït thí Caáp III: Dieän tích bò saâu haïi baùm > 1/2 nghieäm: ñôït 1 töø 19/9 ñeán 23/11/2003, ñôït 2 töø 25/ dieän tích quaû bò haïi 9 ñeán 27/11/2003 vaø ñôït 3 töø 28/9 ñeán 30/11/2003. Moät soá chæ tieâu chính ñöôïc tính nhö sau: Pha aáu truøng phaùt trieån thaønh tröôûng thaønh caùi loaøi D. brevipes keùo daøi trung bình 20,1-21,5 ngaøy - Tính tyû leä bò nhieãm saâu haïi = tyû leä (TL) bò haïi ñöôïc tính theo coâng thöùc: Tyû leä bò nhieãm (bò tuyø ñieàu kieän caùc ñôït nuoâi. AÁu truøng coù 3 tuoåi, thôøi haïi) (%) = Soá caønh (laù, quaû) bò nhieãm (bò haïi) x 100 gian phaùt duïc cuûa aáu truøng tuoåi 3 ngaén nhaát vaø cuûa /Toång soá caønh (laù, quaû) ñieàu tra. aáu truøng tuoåi 2 daøi nhaát. Tuy nhieân thôøi gian phaùt duïc cuûa caùc tuoåi aáu truøng cuõng khoâng cheânh leänh - Chæ soá bò nhieãm saâu haïi = chæ soá bò haïi ñöôïc nhau nhieàu. Thôøi gian phaùt duïc cuûa aáu truøng tuoåi tính theo coâng thöùc 1, tuoåi 2 vaø tuoåi 3 trung bình töông öùng laø 6,6-7,1; [∑ (ni × vi)] 7,6-8,0 vaø 5,9-6,4 ngaøy (baûng 1). Chæ soá bò nhieãm (bò haïi) (%) = × 100 (I × n ) Thôøi gian tröôùc ñeû keùo daøi 9,7-9,9 ngaøy. Thôøi Trong ñoù: gian voøng ñôøi trung bình laø 30,0-31,4 ngaøy. Tuoåi thoï trung bình cuûa tröôûng thaønh caùi 30,5-31,5 ngaøy ni: Soá caønh (laù, quaû) ôû caáp haïi thöù i (baûng 1). vi: Giaù trò caáp haïi thöù i Vaøo cuoái naêm 2003 ñaàu naêm 2004 (muøa khoâ), n: Giaù trò caáp haïi cao nhaát ñaõ tieán haønh theâm 3 ñôït thí nghieäm nuoâi reäp saùp Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  3. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 15 giaû döùa D. brevipes. Thôøi gian nuoâi ñôït 1 töø 20/12/ trong 3 ñôït nuoâi cuoái naêm 2003-ñaàu 2004 töông 2003 ñeán 20/02/2004, ñôït 2 töø 23/12/2003 ñeán 23/2/ öùng laø 74, 83, 85%. 2004 vaø ñôït 3 töø 31/12/2003 ñeán 29/2/2004. Reäp Con ñöïc cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes phaùt saùp giaû döùa ñöôïc nuoâi ôû nhieät ñoä 26,9-27,1oC vaø aåm trieån traûi qua pha aáu truøng (2 tuoåi), giai ñoaïn tieàn ñoä 69,8-70%. Keát quaû cuûa caùc ñôït thí nghieäm naøy nhoäng, pha nhoäng. Thôøi gian phaùt trieån töø tröùng cuõng gaàn töông töï nhö caùc ñôït nuoâi tröôùc. Pha aáu môùi ñöôïc ñeû ra tôùi tröôûng thaønh ñöïc 19-20 ngaøy. truøng phaùt trieån thaønh tröôûng thaønh caùi loaøi D. Tröôûng thaønh ñöïc coù theå soáng 2-3 ngaøy. brevipes keùo daøi trung bình 19,7-20,9 ngaøy. Thôøi Tyû leä ñöïc caùi vaø khaû naêng sinh saûn gian phaùt duïc cuûa aáu truøng tuoåi 3 ngaén nhaát vaø cuûa Tyû leä ñöïc caùi cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes tuoåi 2 daøi nhaát, söï cheânh leänh nhau veà thôøi gian phaùt duïc cuûa caùc tuoåi aáu truøng cuõng khoâng nhieàu phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän sinh thaùi. Khi gaëp ñieàu (baûng 2). kieän sinh thaùi baát lôïi (khí haäu noùng, khoâ vaø ñieàu kieän dinh döôõng khoâng thuaän lôïi), trong quaàn theå AÁu truøng tuoåi 1, tuoåi 2 vaø tuoåi 3 coù thôøi gian reäp saùp giaû döùa coù tröôûng thaønh ñöïc xuaát hieän phaùt duïc trung bình töông öùng laø 6,4-6,6; 7,5-7,9 nhieàu hôn tröôûng thaønh caùi. Keát quaû quan saùt cho vaø 5,7-6,3 ngaøy. Thôøi gian tröôùc ñeû keùo daøi 9,3-9,6 thaáy quaàn theå loaøi reäp saùp giaû döùa soáng treân quaû ngaøy. Thôøi gian voøng ñôøi 29,0-30,5 ngaøy. Tuoåi thoï maõng caàu xieâm coù raát ít hoaëc khoâng coù tröôûng thaønh trung bình cuûa tröôûng thaønh caùi ôû caùc ñôït thí nghieäm ñöïc. Ngöôïc laïi, khi soáng treân phaàn thaân (coù chaát laø 29,4-30,2 ngaøy (baûng 2). löôïng dinh döôõng keùm hôn phaàn quaû), tyû leä tröôûng Reäp saùp giaû döùa D. brevipes nuoâi trong phoøng thaønh ñöïc nhieàu hôn tröôûng thaønh caùi. Reäp saùp thí nghieäm coù tyû leä hoaøn thaønh voøng ñôøi khaù cao. giaû döùa coù 2 hình thöùc sinh saûn höõu tính vaø ñôn Tyû leä hoaøn thaønh voøng ñôøi trong 3 ñôït nuoâi cuoái tính. naêm 2003 töông öùng ñaït 87, 89, 93%. Chæ tieâu naøy Ñaïi hoïcHình Laâm aùc pha phaùt duïc cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipesTaïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Noâng 1. C Tp. HCM 1. Tröôûng thaønh caùi, 2. Tröùng, 3. AÁu truøng ñang chui ra khoûi maøng tröùng, 4. Tröôûng thaønh ñöïc, 5. AÁu truøng caùi vaø xaùc loät laàn 3
  4. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 16 Baûng 1. Thôøi gian phaùt duïc caùc pha vaø voøng ñôøi cuûa loaøi D. brevipes (taïi Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh, 2003) Thôøi gian phaùt duïc qua caùc ñôït thí nghieäm (ngaøy) Pha phaùt duïc Ñôït 1 Ñôït 2 Ñôït 3 AÁu truøng tuoåi 1 7,1 ± 0,1 6,7 ± 0,2 6,6 ± 0,2 AÁu truøng tuoåi 2 8,0 ± 0,2 7,9 ± 0,3 7,6 ± 0,2 AÁu truøng tuoåi 3 6,4 ± 0,2 6,2 ± 0,3 5,9 ± 0,3 Pha aáu truøng 21,5 ± 0,3 20,7 ± 0,4 20,1 ± 0,3 Tröôùc ñeû tröùng 9,9 ± 0,3 9,7 ± 0,3 9,8 ± 0,3 Thôøi gian voøng ñôøi 31,4 ± 0,4 30,5 ± 0,4 30,0 ± 0,4 Tuoåi thoï tröôûng thaønh caùi 31,5 ± 0,3 30,9 ± 0,4 30,5 ± 0,4 Nhieät ñoä (oC) 27,5 ± 0,2 27,6 ± 0,2 27,6 ± 0,2 (24,5-29,2) (24,5-29,2) (24,5-29,2) AÅm ñoä (%) 84,2 ± 1,1 82,8 ± 1,2 82,5 ± 1,3 (74,5-95,0) (69,0-95,0) (69,0-95,0) Ghi chuù: - Trong ngoaëc ñôn laø phaïm vi bieán ñoäng - Soá caù theå theo doõi: 45-50 caù theå/ñôït thí nghieäm Baûng 2. Thôøi gian phaùt duïc caùc pha vaø voøng ñôøi cuûa loaøi D. brevipes (taïi Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh, 2003-2004) Thôøi gian phaùt duïc qua caùc ñôït thí nghieäm (ngaøy) Pha phaùt duïc Ñôït 1 Ñôït 2 Ñôït 3 AÁu truøng tuoåi 1 6,6 ± 0,2 6,5 ± 0,2 6,4 ± 0,3 AÁu truøng tuoåi 2 7,9 ± 0,3 7,7 ± 0,2 7,5 ± 0,2 AÁu truøng tuoåi 3 6,3 ± 0,2 5,8 ± 0,3 5,7 ± 0,2 Pha aáu truøng 20,9 ± 0,3 20,0 ± 0,3 19,7 ± 0,2 Tröôùc ñeû tröùng 9,6 ± 0,3 9,5 ± 0,2 9,3 ± 0,3 Thôøi gian voøng ñôøi 30,5 ± 0,3 29,5 ± 0,4 29,0 ± 0,3 Tuoåi thoï tröôûng thaønh caùi 30,2 ± 0,3 29,8 ± 0,3 29,4 ± 0,4 Nhieät ñoä (oC) 26,9 ± 0,2 27,0 ± 0,1 27,1 ± 0,1 (25,3-28,2) (25,8-28,2) (26,0- 28,2) AÅm ñoä (%) 70,0 ± 0,8 70,1 ± 0,8 69,8 ± 0,9 (57,5-74,7) (57,5-74,7) (57,5-74,7) Ghi chuù: - Trong ngoaëc ñôn laø phaïm vi bieán ñoäng - Soá caù theå theo doõi: 45-50 caù theå/ñôït thí nghieäm bipunctatus vaø chuoàn chuoàn coû xanh (boï maét Khi ñöôïc dinh döôõng töï nhieân treân caây maõng vaøng) Chrysopsa sp. 1 caàu xieâm taïi Bình Chaùnh, reäp saùp giaû döùa coù khaû naêng sinh saûn khaù cao. Moät tröôûng thaønh caùi coù Boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus vaø chuoàn theå ñeû trung bình ñöôïc 254 ± 23 tröùng (bieán ñoäng chuoàn coû xanh Chrysopa sp.1 laø 2 loaøi thieân ñòch töø 170 ñeán 381 tröùng). phoå bieán cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes. Taïi thôøi Tröôûng thaønh caùi reäp saùp giaû döùa coù khaû naêng ñieåm 1 ngaøy sau thaû thieân ñòch, tyû leä giaûm reäp saùp chòu ñoùi khaù toát. Trong ñieàu kieän nhieät ñoä 26,3- giaû döùa do boï ruøa 2 chaám vaøng vaø chuoàn chuoàn coû 28,2oC vaø aåm ñoä 83,3-89,7% ôû phoøng thí nghieäm xanh chæ vôùi 21,26% vaø 25,72 (töông öùng). Ngaøy khoâng ñöôïc cung caáp thöùc aên, caùc tröôûng thaønh thöù 2 sau khi thaû thieân ñòch, tyû leä giaûm reäp saùp giaû caùi loaøi D. brevipes vaãn tieáp tuïc ñeû tröùng vaø coù theå döùa gia taêng, töông öùng ñaït laø 60,84 vaø 64,29%. soáng ñöôïc trung bình laø 12 ± 1,5 ngaøy (bieán ñoäng Sang ngaøy thöù 3 sau khi thaû thieân ñòch, reäp saùp töø 8 ñeán 18 ngaøy). Khaû naêng haïn cheá soá löôïng reäp saùp giaû döùa D. brevipes cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng S . Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  5. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 17 Baûng 3. Khaû naêng haïn cheá soá löôïng reäp saùp giaû döùa D. brevipes cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus vaø chuoàn chuoàn coû xanh Chrysopsa sp. 1 trong nhaø löôùi (taïi Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. Hoà Chí Minh, 2004) Thôøi gian sau thaû Tyû leä giaûm reäp saùp giaû döùa (%) do S. bipunctatus Chrysopsa sp. 1 thieân ñòch Ngaøy thöù 1 21,26 25,72 Ngaøy thöù 2 60,84 64,29 Ngaøy thöù 3 95,77 98,85 Ghi chuù: Töông quan soá löôïng baét moài aáu truøng tuoåi 4 S. bipunctatus/reäp saùp giaû döùa tröôûng thaønh laø 25/160 vaø soá löôïng baét moài aáu truøng tuoåi 4 Chrysopa sp.1/reäp saùp giaû döùa tröôûng thaønh trong thí nghieäm laø 10/220 (thí nghieäm laëp laïi 3 laàn). giaû döùa giaûm vôùi tyû leä raát cao, töông öùng ñaït 95,77 döùa treân maõng caàu xieâm ôû Bình Chaùnh. Keát quaû vaø 98,85% (baûng 3). thu ñöôïc cho thaáy haøng naêm, ôû Bình Chaùnh, caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa vôùi tyû leä Taïi Bình Chaùnh, vöôøn maõng caàu xieâm ñang coù khaù cao, bieán ñoäng töø 55,5% ñeán 100%. Naêm 2002 quaû bò nhieãm reäp saùp giaû döùa D. brevipes ôû giai vaøo thaùng 1, tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm ñoaïn aáu truøng tuoåi lôùn. Ñaõ tieán haønh thí nghieäm (hay tyû leä caây bò haïi) leân tôùi 100%, sau ñoù tyû leä naøy thaû aáu truøng tuoåi 4 cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng S. giaûm xuoáng vaø ñaït möùc thaáp vaøo cuoái muøa khoâ. bipunctatus leân quaû, sau ñoù bao quaû laïi. Moãi quaû Ñaàu muøa möa, tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm maõng caàu xieâm loaïi boû reäp saùp giaû döùa chæ ñeå laïi reäp saùp giaû döùa tieáp tuïc giaûm. Ñeán thaùng 5 tyû leä 80 caù theå aáu truøng tuoåi lôùn vaø thaû 10 caù theå aáu caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa giaûm truøng tuoåi 4 cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng. chæ coøn 30,2% vaø ñaït thaáp nhaát trong thaùng 6 laø Sau 1 ngaøy thaû aáu truøng boï ruøa, tyû leä giaûm reäp 23,6%. Khi muøa möa oån ñònh, tyû leä caây maõng caàu saùp giaû döùa chæ ñaït trung bình 25,75%. Taïi thôøi xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa baét ñaàu gia taêng. ñieåm 2 ngaøy sau khi thaû aáu truøng boï ruøa 2 chaám Vaøo thaùng 9, tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm vaøng, tyû leä giaûm reäp saùp giaû döùa trung bình laø reäp saùp giaû döùa taêng leân tôùi 81,3%. Cuoái muøa möa, 49,75%. Tyû leä naøy taêng leân vaø ñaït 77,25% vaøo thôøi tyû leä caây bò nhieãm reäp saùp giaû döùa giaûm xuoáng. Tyû ñieåm sau 3 ngaøy thaû aáu truøng tuoåi 4 boï ruøa 2 chaám leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa coù vaøng (baûng 4). nhöõng giao ñoäng leân xuoáng trong muøa möa, nhöng Dieãn bieán moät soá chæ tieâu veà tình hình phaùt sinh, vaãn duy trì ôû möùc cao ñeán nhöõng thaùng giöõa muøa gaây haïi cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes treân caây khoâ. Tyû leä naøy vaøo thaùng 1 naêm 2003 vaãn ñaït tôùi maõng caàu xieâm taïi Bình Chaùnh, Tp. HCM 83,7%. Dieãn bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa trong caùc naêm 2003 vaø 2004 cuõng Trong thôøi gian 2002-2004, ñaõ tieán haønh theo theo xu höôùng neâu treân. doõi tình hình phaùt sinh, gaây haïi cuûa reäp saùp giaû Tyû leä caây, caønh; Chæ soá caønh bò haïi Tyû leä caønh bò haïi Tyû leä caây bò haïi chæ soá caønh bò haïi (%) 120 100 80,6 80 60 33,2 40 27,4 23,6 20 0 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 Thaùng 2002 2004 2003 Hình 2. Dieãn bieán moät soá chæ tieâu veà tình hình phaùt sinh, gaây haïi cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes treân caây maõng caàu xieâm taïi Bình Chaùnh, Tp. HCM, 2002-2004 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  6. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 18 Tyû leä quaû; chæ soá Tyû leä quaû Tyû leä laù Chæ soá quaû Chæ soá laù quaû laù bò haïi (%) bò haïi bò haïi bò haïi bò haïi 90 80 78,6 70 69,5 60 50 40 30 18,7 20 14,7 10 0 11 11 11 1 3 5 7 9 1 3 5 7 9 1 3 5 7 9 Thaùng 2002 2004 2003 Hình 3. Dieãn bieán tyû leä bò nhieãm vaø chæ soá bò nhieãm D. brevipes treân laù vaø quaû maõng caàu xieâm taïi Bình Chaùnh, Tp. HCM, 2002-2004 Tyû leä (%) Tyû leä caây bò nhieãm reäp saùp giaû döùa Tyû leä caây coù boï ruøa 2 chaám vaøng 120 100 100 80,6 80 60 12 40 20 7,6 0 11 11 11 1 3 5 7 9 1 3 5 7 9 1 3 5 7 9 Thaùng 2003 2002 2004 Hình 4. Dieãn bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa D. brevipes vaø tyû leä caây coù boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus (taïi Bình Chaùnh, TPHCM, 2002-2004) Dieãn bieán tyû leä quaû vaø chæ soá quaû maõng caàu xieâm Tyû leä caønh maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp bò nhieãm reäp saùp giaû döùa (hay tyû leä quaû vaø chæ soá giaû döùa (hay tyû leä caønh bò haïi) vaø chæ soá caønh bò quaû bò haïi), tyû leä laù vaø chæ soá laù maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa (hay chæ soá caønh bò haïi) nhieãm reäp saùp giaû döùa (hay tyû leä laù vaø chæ soá laù bò cuõng dieãn bieán theo xu höôùng töông töï vôùi dieãn haïi) cuõng dieãn bieán theo xu höôùng töông töï vôùi bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû dieãn bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp döùa. Tuy nhieân, tyû leä caønh bò haïi vaø chæ soá caønh bò saùp giaû döùa. Tuy nhieân, caùc chæ tieâu naøy raát khaùc haïi thöôøng ñaït ôû möùc ñoä thaáp hôn nhieàu so vôùi tyû nhau veà trò soá. Tyû leä quaû bò nhieãm reäp saùp giaû döùa leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa thöôøng bieán ñoäng töø 10,4% ñeán tyû leä khaù cao vaø coù (hình 2). Tyû leä caønh maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp khi ñaït tôùi 78,6%. Chæ soá quaû bò nhieãm reäp saùp giaû saùp giaû döùa trong naêm thöôøng bieán ñoäng trong döùa bieán ñoäng töø 6,0% ñeán tôùi 72,4% (hình 3). khoaûng 3,1-33,2% vaø chæ soá caønh bò haïi bieán ñoäng chæ trong khoaûng 1,0-18,7%. Nhö vaäy, tyû leä quaû bò nhieãm vaø chæ soá quaû bò nhieãm reäp saùp giaû döùa luoân luoân ñaït trò soá cao hôn Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  7. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 19 Baûng 4. Khaû naêng haïn cheá soá löôïng reäp saùp giaû döùa D. brevipes cuûa aáu truøng tuoåi 4 boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus (taïi Bình Chaùnh, Tp. Hoà Chí Minh, 2005) Soá löôïng reäp saùp giaû döùa giaûm ôû caùc thôøi ñieåm Laàn nhaéc laïi 1 ngaøy sau thaû 2 ngaøy sau thaû 3 ngaøy sau thaû Soá reäp Tyû leä (%) Soá reäp Tyû leä (%) Soá reäp Tyû leä (%) 1 23,00 28,75 39,00 48,75 63,00 78,75 2 22,00 27,50 49,00 61,25 71,00 88,75 3 24,00 30,00 39,00 48,75 69,00 86,25 4 13,00 16,25 33,00 41,25 52,00 65,00 5 17,00 21,25 39,00 48,75 54,00 67,50 25,75 ** 49,75 ** 77,25 ** Trung bình 19,80 39,80 61,80 Ñoái chöùng 80,00 0,00 80,00 0,00 80,00 0,00 Ghi chuù: - Töông quan soá löôïng aáu truøng boï ruøa tuoåi 4/aáu truøng tuoåi lôùn reäp saùp giaû döùa trong thí nghieäm laø 10:80. - Ñoái chöùng khoâng thaû aáu truøng boï ruøa **: Khaùc bieät raát coù yù nghóa (T-Test, p < 0,01) nhieàu so vôùi tyû leä caønh bò nhieãm vaø chæ soá caønh bò vaøo cuoái muøa khoâ ñaàu muøa möa vaø ñeán thaùng 6/ nhieãm. Tyû leä laù maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp 2002 giaûm xuoáng thaáp nhaát chæ coøn 26,6%. Trong giaû döùa thöôøng bieán ñoäng vôùi nhöõng trò soá ôû möùc thôøi gian thaùng 4-6/2002, tyû leä caây coù boï ruøa cuõng thaáp, chæ trong khoaûng 2,2-18,7%. Coøn chæ soá laù bò giaûm theo vaø giaûm xuoáng thaáp nhaát vaøo thaùng 7/ nhieãm bieán ñoäng chæ töø 0,4% ñeán 5,3%. 2002, ñaït 18,9%. Töø thaùng 7/2002, tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa baét ñaàu gia Dieãn bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm coù boï ruøa taêng vaø tieáp tuïc taêng trong muøa möa vaø ñaït tôùi 2 chaám vaøng S. bipunctatus 81,3% vaøo thaùng 9/2002. Trong khi ñoù, töø thaùng 8/ Reäp saùp giaû döùa D. brevipes treân caây maõng caàu 2002, tyû leä caây coù boï ruøa cuõng baét ñaàu taêng theo söï xieâm ôû Bình Chaùnh bò nhieàu loaøi thieân ñòch taán gia taêng cuûa tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp coâng. Nhöõng thieân ñòch phoå bieán cuûa reäp saùp giaû saùp giaû döùa vaø vaøo thaùng 10/2002 ñaït cao nhaát laø döùa ñaõ ghi nhaän ñöôïc ôû Bình Chaùnh bao goàm S. 66,2%. Tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp bipunctatus, Eublemma amabilis More, Chrysopa giaû döùa vôùi nhöõng bieán ñoäng leân xuoáng, nhöng vaãn sp.1, C hrysopa s p.2, S palgis epius W estw., ñöôïc duy trì ôû möùc cao ñeán giöõa muøa khoâ vaø ñeán Anagyrus ananatis Gah. Trong ñoù thieân ñòch chính thaùng 1/2003 tyû leä naøy vaãn ñaït tôùi 87%. Tyû leä caây cuûa reäp saùp giaû döùa D. brevipes laø boï ruøa 2 chaám coù boï ruøa cuõng coù nhöõng bieán ñoäng töông töï, nhöng vaøng S. bipunctatus, chuoàn chuoàn coû xanh (boï maét vaãn ñöôïc duy trì ôû möùc khaù cao ñeán giöõa muøa khoâ vaøng) Chrysopa sp.1 (Vu et al., 2006). vaø ñeán thaùng 1/2003 tyû leä naøy vaãn ñaït tôùi 54,4%. Boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus laø loaøi baét Sau ñoù, nhöõng thay ñoåi veà tyû leä caây maõng caàu xieâm moài xuaát hieän quanh naêm vaø phoå bieán trong quaàn bò nhieãm reäp saùp giaû döùa vaø tyû leä caây coù boï ruøa laïi theå caùc loaøi reäp saùp giaû hoï Pseudococcidae. Caû pha dieãn bieán laëp laïi theo xu höôùng cuûa naêm tröôùc (hình aáu truøng vaø tröôûng thaønh cuûa loaøi boï ruøa naøy ñeàu 4). taán coâng reäp saùp giaû hoï Pseudococcidae. Ñaëc bieät, Nhö vaäy, boï ruøa 2 chaám vaøng thöôøng phaùt sinh boï ruøa 2 chaám vaøng xuaát hieän raát phoå bieán trong vaø phaùt trieån theo sau reäp saùp giaû döùa. Ñænh cao quaàn theå reäp saùp giaû döùa D. brevipes treân caây maõng cuûa tyû leä caây coù boï ruøa thöôøng thaáp hôn ñænh cao caàu xieâm ôû Bình Chaùnh (hình 4). cuûa tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû Tieán haønh theo doõi ñoàng thôøi tyû leä caây maõng döùa. caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa D. brevipes vaø Thaûo luaän tyû leä caây maõng caàu xieâm coù boï ruøa 2 chaám vaøng S. Reäp saùp giaû döùa laø loaøi ña thöïc, gaây haïi nhieàu bipunctatus. Keát quaû cho thaáy tyû leä caây coù boï ruøa loaøi caây troàng nhö döùa, coï daàu, caø pheâ, maõng caàu dieãn bieán theo xu höôùng gaàn töông töï vôùi dieãn bieán xieâm, na, chuoái, caây aên quaû coù muùi, boâng vaûi, daâu tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa. taèm, daâm buït,... (Khoo et al., 1991, Sether et al., Vaøo thôøi gian thaùng 1-2 naêm 2002, tyû leä caây maõng 1998). Reäp saùp giaû döùa gaây haïi raát phoå bieán treân caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa ñaït cao nhaát caây maõng caàu xieâm taïi Bình Chaùnh, Tp. Hoà Chí tôùi 100%, coøn tyû leä caây coù boï ruøa cuõng ñaït cao nhaát Minh (hình 2), ngoaøi ra reäp saùp giaû döùa cuõng gaây vaøo thaùng 2/2002 vaø laø 84,6%. Tyû leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa baét ñaàu giaûm xuoáng Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
  8. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 20 haïi raát phoå bieán treân caây bình baùt, caây maõng caàu Tröôûng thaønh caùi reäp saùp giaû döùa sinh saûn höõu ta (na) vaø caây chuoái. tính vaø cuõng coù theå sinh saûn ñôn tính, tröôûng thaønh caùi ñeû ra tröùng vôùi aáu truøng ñaõ phaùt trieån hoaøn chænh. Thöïc teá cho thaáy reäp saùp giaû döùa gaây haïi maõng Sau khi ñeû khoaûng 3-15 phuùt aáu truøng baét ñaàu vaän caàu xieâm ôû bình Chaùnh quanh naêm, tyû leä caây maõng ñoäng chui ra khoûi voû tröùng vaø chæ trong voøng 1-3 giôø caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa coù khi leân tôùi sau chuùng ñaõ coù theå baét ñaàu dinh döôõng. Boï ruøa 2 100% vaø chæ soá quaû bò nhieãm reäp saùp giaû döùa tôùi chaám vaøng ñeû ra tröùng vaø tröùng caàn thôøi gian phaùt 72,4%, tyû leä quaû vaø chæ soá quaû bò nhieãm reäp saùp giaû duïc laø 5,2-6,7 ngaøy. Thôøi gian voøng ñôøi cuûa reäp saùp döùa luoân cao hôn tyû leä caønh, tyû leä laù vaø chæ soá caønh giaû trung bình laø 29,0-31,4 ngaøy, trong khi ñoù voøng hay chæ soá laù bò nhieãm reäp saùp giaû döùa. Ñieàu naøy ñôøi cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng laïi hôi keùo daøi hôn vaø laø chöùng toû loaøi reäp saùp giaû döùa öa thích dinh döôõng 30,0-36,7 ngaøy. Khaû naêng sinh saûn cuûa reäp saùp giaû treân quaû maõng caàu xieâm hôn treân caønh vaø laù maõng döùa trung bình laø 254 tröùng/tröôûng thaønh caùi, cao caàu xieâm (hình 2 vaø 3). hôn so vôùi khaû naêng sinh saûn cuûa boï ruøa 2 chaám Vaøo thaùng 5-6 haøng naêm, tyû leä caây maõng caàu vaøng. Moät tröôûng thaønh caùi boï ruøa 2 chaám vaøng coù xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa ñeàu giaûm xuoáng khaû naêng ñeû trung bình 222,3 tröùng. Maët khaùc, boï thaáp nhaát trong naêm. Coù theå do nhöõng traän möa ruøa 2 chaám vaøng khoâng phaûi laø loaøi thieân ñòch chuyeân lôùn ñoät ngoät ñaàu muøa laøm giaûm ñaùng keå tyû leä caây tính cao. Ngoaøi reäp saùp giaû döùa, boï ruøa 2 chaám vaøng maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa trong coøn söû duïng nhieàu loaøi reäp saùp giaû khaùc trong hoï thaùng 5-6 haøng naêm (chaúng haïn löôïng möa töø 1 Pseudococcidae laøm thöùc aên (Vu et al., 2006). Ñaây mm ôû thaùng 4/2003 taêng ñoät ngoät tôùi 304-327 mm cuõng laø nguyeân nhaân khoâng keùm phaàn quan troïng ôû thaùng 5-6/2003). quyeát ñònh vai troø cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng trong Keát quaû nghieân cöùu ôû treân cho pheùp nhaän xeùt khoáng cheá soá löôïng reäp saùp giaû döùa treân caây maõng haøng naêm (mang tính quy luaät) reäp saùp giaû döùa D. caàu xieâm. Reäp saùp giaû döùa coøn coù khaû naêng chòu döïng brevipes phaùt sinh gaây haïi naëng cho caây maõng caàu ñieàu kieän baát lôïi cuûa moâi tröôøng raát toát nhö trong xieâm vaøo khoaûng giöõa muøa khoâ, sau ñoù möùc ñoä ñieàu kieän khoâng coù thöùc aên chuùng vaãn soáng ñöôïc töø phaùt sinh gaây haïi cuûa noù giaûm xuoáng vaø giaûm thaáp 8-18 ngaøy vaø vaãn tieáp tuïc sinh saûn. Trong khi ñoù boï nhaát vaøo cuoái muøa khoâ vaø ñaàu muøa möa (thaùng 5 ruøa laø loaøi aên thòt, neáu thieáu thöùc aên chuùng seõ aên thòt vaø thaùng 6). Khi muøa möa oån ñònh, reäp saùp giaû laãn nhau. Ngoaøi ra, vieäc söû duïng thuoác tröø saâu khoâng döùa baét ñaàu gia taêng maät ñoä vaø phaùt sinh maïnh chæ cho caây maõng caàu xieâm maø cho caû nhöõng caây vaøo thaùng 9-10. Möùc ñoä phaùt sinh gaây haïi cuûa reäp troàng khaùc ôû trong vuøng cuõng coù theå laø nguyeân nhaân saùp giaû döùa laïi baét ñaàu giaûm daàn töø thôøi gian cuoái laøm giaûm vai troø cuûa boï ruøa 2 chaám vaøng trong haïn muøa möa ñaàu muøa khoâ. cheá söï phaùt trieån cuûa reäp saùp giaû döùa treân caây maõng caàu xieâm taïi Bình Chaùnh. Moät nguyeân nhaân khaùc coù Ñöôøng bieåu dieãn tyû leä caây coù boï ruøa thöôøng hôi theå do söï hieän dieän cuûa caùc loaøi kieán laøm aûnh höôûng leäch pha vôùi ñöôøng bieåu dieãn tyû leä caây bò nhieãm ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc loaøi thieân ñòch töï nhieân cuûa reäp saùp giaû döùa (hình 4). Ñaây laø bieåu hieän söï chaäm reäp saùp giaû döùa, trong ñoù coù ong kyù sinh A. ananatis chaïp veà thôøi gian vaø möùc ñoä xuaát hieän thaáp cuûa boï (Pandey vaø Johnson, 2001). ruøa 2 chaám vaøng so vôùi thôøi gian vaø möùc ñoä phaùt sinh gaây haïi cuûa reäp saùp giaû döùa. Hai ñöôøng bieåu Naêm 2004, dieãn bieán tyû leä caây maõng caàu xieâm dieãn naøy gaàn nhö hai ñöôøng soùng ñuoåi nhau. Ñieàu bò nhieãm reäp saùp giaû döùa vaø tyû leä caây coù boï ruøa naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quy luaät cô baûn cuûa moái cuõng töông töï nhö naêm 2002-2003. Tuy nhieân, tyû quan heä loaøi baét moài-vaät moài (Phaïm Vaên Laàm, leä caây maõng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa 1995). giaûm maïnh vaøo thaùng 2/2004 vaø ñaït thaáp nhaát chæ coøn laø 7,6% vaøo thaùng 3/2004. Ñaây laø tyû leä caây maõng Boï ruøa 2 chaám vaøng S. bipunctatus luoân ñoàng caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa ôû möùc ñoä thaáp haønh cuøng vôùi reäp saùp giaû döùa D. brevipes. Tuoåi thoï nhaát trong suoát thôøi gian nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. cuûa pha tröôûng thaønh boï ruøa 2 chaám vaøng khaù daøi. Nguyeân nhaân suy giaûm maïnh cuûa tyû leä caây maõng Maët khaùc, khaû naêng aên moài cuûa pha aáu truøng (aáu caàu xieâm bò nhieãm reäp saùp giaû döùa coù theå do söï truøng tuoåi 4 coù theå aên 1,8 caù theå reäp saùp giaû döùa hieän dieän cuûa loaøi chuoàn chuoàn coû xanh Chrysopa tröôûng thaønh/ngaøy) vaø khaû naêng aên moài cuûa pha sp.1. Treân caây maõng caàu xieâm, loaøi chuoàn chuoàn tröôûng thaønh loaøi boï ruøa naøy cuõng khoâng phaûi laø thaáp coû xanh coù ñaëc ñieåm xuaát hieän cuïc boä. Vaøo cuoái (moät ngaøy moät tröôûng thaønh boï ruøa 2 chaám vaøng coù naêm 2003-ñaàu naêm 2004 loaøi naøy ñaõ xuaát hieän treân theå aên ñöôïc trung bình 63,4 caù theå aáu truøng môùi nôû maõng caàu xieâm ôû Bình Chaùnh. Maät ñoä quaàn theå loaøi D. Brevipes) (Vu et al., 2006). Song thöïc teá chuùng cuûa chuùng gia taêng nhanh, tyû leä caây maõng caàu xieâm khoâng theå khoáng cheá ñöôïc söï phaùt trieån cuûa reäp saùp bò nhieãm reäp saùp giaû döùa coù chuoàn chuoàn coû xanh giaû döùa. Ñieàu naøy xaûy ra coù theå do nhieàu nguyeân ñaït tôùi 77% vaøo cuoái thaùng 2/2004 vaø loaøi baét moài nhaân. Trong ñoù, nguyeân nhaân quan troïng nhaát laø naøy ñaõ nhanh choùng khoáng cheá ñöôïc ñôït phaùt sinh nhöõng öu theá lôùn veà ñaëc ñieåm sinh vaät hoïc cuûa reäp cuûa reäp saùp giaû döùa treân maõng caàu xieâm trong thaùng saùp giaû döùa so vôùi boï ruøa 2 chaám vaøng. 3/2004. Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007 Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM
  9. NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 21 KEÁT LUAÄN Pandey R. R. and Johnson M. W., 2001. Mass production of Anagyrus annatis for Augmentative - Trong phoøng thí nghieäm: ÔÛ ñieàu kieän nhieät Biological of Pink Pineapple Mealybug. Pacific ñoä 26,9-27,6oC, aåm ñoä 69,8-84,2%, tröôûng thaønh Branch Entological Society of America Eighty-Fifth caùi reäp saùp giaû döùa coù thôøi gian voøng ñôøi trung Annual Meeting, Utah, pp. 4. bình laø 29,0-31,4 ngaøy, tuoåi thoï tröôûng thaønh caùi laø 29,4-31,5 ngaøy. Khaû naêng sinh saûn cuûa reäp saùp Sether D. M., Ullman D. E., and Hu J. S., 1998. giaû döùa laø 254,0 tröùng/con caùi. Transmission of Pineapple Mealybug Wilt- Associated Virus by Two Species of Mealybug - Trong ñieàu kieän nhieät ñoä 26,3-28,2oC vaø aåm (Dysmicoccus spp.). Virology, P-1998-0925-01R, ñoä 83,3-89,7% ôû phoøng thí nghieäm khoâng ñöôïc cung American Phytopathological Society, pp. 1224-1230. caáp thöùc aên, tröôûng thaønh caùi reäp saùp giaû döùa vaãn Williams D. J. and Watson G. W., 1988. The Scale tieáp tuïc ñeû tröùng vaø coù theå soáng ñöôïc trung bình laø Insects of The Tropical South Pacific Region Part 12 ngaøy. 2 The Mealybugs (Pseudococcidae). C AB - Reäp saùp giaû döùa gaây haïi maõng caàu xieâm International Institute of Entomology. quanh naêm ôû Bình Chaùnh, thöôøng taäp trung gaây haïi treân quaû maõng caàu xieâm hôn treân caønh vaø laù Vu T.N., Eastwood R., Nguyen T.C., Pham V.L., 2006. Life histories of Scymnus bipunctatus maõng caàu xieâm, gaây haïi naëng vaøo thaùng 9-10 vaø thaùng 12-thaùng 1, thôøi gian gaây haïi thaáp nhaát laø Kugelann (Coleoptera: Coccinellidae) and Chrysopa sp. (Neuroptera: Chrysopidae): potential thaùng 5-6 haøng naêm. augmentative biocontrol agents for the mealybug - Boï ruøa 2 chaám vaøng, phaùt sinh quanh naêm, Dysmicoccus brevipes (Cockerell) (Hemiptera: phoå bieán trong quaàn theå reäp saùp giaû döùa haïi maõng Pseudococcidae) in Vietnam. A ustralian caàu xieâm, thöôøng gia taêng soá löôïng theo söï taêng Entomologist 33, pp. 115-122. maät ñoä quaàn theå cuûa reäp saùp giaû döùa vaø ñoùng vai Phaïm Vaên Laàm, 1995. Bieän phaùp sinh hoïc phoøng troø quan troïng trong haïn cheá soá löôïng reäp saùp giaû choáng dòch haïi noâng nghieäp. NXB Noâng nghieäp, döùa haïi maõng caàu xieâm. Chuoàn chuoàn coû xanh coù ñaëc ñieåm xuaát hieän cuïc boä vaø coù khaû naêng khoáng Haø Noäi. cheá maät ñoä gaây haïi cuûa reäp saùp giaû döùa raát roõ Phaïm Vaên Laàm, 1997. Phöông phaùp ñieàu tra thu raøng. thaäp thieân ñòch cuûa saâu haïi caây troàng noâng nghieäp. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Phöông phaùp nghieân cöùu baûo veä thöïc vaät. Taäp 1, NXB Noâng nghieäp Haø Noäi, tr. 21-29. Borror D. J., Delong D. M., Triplehorn C. A., 1981. An Introduction to the Study of Insects.Sauders Nguyeãn Coâng Thuaät, 1997. Noäi dung vaø phöông College Publishing, New York. phaùp ñieàu tra cô baûn saâu haïi treân caùc caây aên quaû. Phöông phaùp nghieân cöùu baûo veä thöïc vaät. Taäp 1, Khoo K. C., Ooi P. A. C., Ho C. T., 1991. Crop NXB Haø Noäi, tr. 5-13. Pests and Their Management In Malaysia. Tropical Press Sdn. Bhd., 29 Jalan Riong, 59 100 Kuala Lumpur, Malaysia. Kosztarab M. and Kozar F., 1998. Scale Insects of Central Europe. Akadeùmiai Kiadoù-Budapest. Makarova and Poliakov (1975). Forecast of the Development of Agricultural Insects. Koloc Publishing House, Mockba, pp. 145-147. Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 3/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
829 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2