Báo cáo nghiên cứu khoa học " NGHỆ THUẬT ĐỐI THOẠI TRONG TIỂU THUYẾT ANNA KARENINA CỦA LÉP TÔNXTÔI "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

161
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối thoại là một phạm trù rất rộng của đời sống và nghệ thuật. Theo nghĩa thông thường, đối thoại là lời phát ngôn của con người trong khi giao tiếp với nhau. Trong tác phẩm văn học, đối thoại là hình thức ngôn từ xuất hiện từ lâu như một thủ pháp nghệ thuật hàng đầu để tái hiện con người và cuộc sống. Thành công của nghệ thuật đối thoại tùy thuộc vào tài năng và phong cách sáng tạo của mỗi nhà văn. Với Tônxtôi, "giao tiếp và đối thoại giữ vai trò quan trọng trong...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " NGHỆ THUẬT ĐỐI THOẠI TRONG TIỂU THUYẾT ANNA KARENINA CỦA LÉP TÔNXTÔI "

NGHỆ THUẬT ĐỐI THOẠI TRONG TIỂU THUYẾT ANNA KARENINA CỦA LÉP TÔNXTÔI Phạm Xuân Hoàng Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế Đối thoại là một phạm trù rất rộng của đời sống và nghệ thuật. Theo nghĩa thông thường, đối thoại là lời phát ngôn của con người trong khi giao tiếp với nhau. Trong tác phẩm văn học, đối thoại là hình thức ngôn từ xuất hiện từ lâu như một thủ pháp nghệ thuật hàng đầu để tái hiện con người và cuộc sống. Thành công của nghệ thuật đối thoại tùy thuộc vào tài năng và phong cách sáng tạo của mỗi nhà văn. Với Tônxtôi, "giao tiếp và đối thoại giữ vai trò quan trọng trong việc thể hiện tính cách nhân vật" [4,123]. Ngoài ra, Tônxtôi còn sử dụng đối thoại để miêu tả, phân tích đời sống nội tâm phong phú, phức tạp của con người. Nguyên tắc nghệ thuật này được triển khai mạnh mẽ trong tiểu thuyết Anna Karênina với đặc điểm nổi bật mà Bakhtin đã khái quát là "lời văn ở Tônxtôi mang tính đối thoại nội tại rất rõ nét"[1,99]. Tài năng nghệ thuật đối thoại của Tônxtôi góp phần tái hiện nhân vật một cách chân thực sống động trên từng trang cuốn tiểu thuyết. 1. Tần số và hiệu quả của đối thoại Tiểu thuyết Anna Karênina mang đậm chất văn xuôi tâm lý nhưng các nhân vật tiêu biểu có tần số đối thoại rất cao phản chiếu rõ nét tâm trạng con người đầy xáo động bất an trong thời kỳ chuyển biến dữ dội của đời sống Nga những năm 23
70. Khảo sát tác phẩm, chúng ta thấy tần số đối thoại phụ thuộc vào mối quan hệ xã hội và tính cách của mỗi nhân vật. Những nhân vật cởi mở, lão luyện trong giới xã giao như Vrônxki (471 lần), Xtêpan (480 lần), có số lần đối thoại cao gấp đôi kiểu người ít nói, nặng tính quan chức như Karênin (202 lần). Hai nhân vật trung tâm là Anna (521 lần) và Lêvin (711 lần), chiếm số lượng đối thoại cao nhất tương ứng với vai trò nghệ thuật, số lần xuất hiện trong tác phẩm. Đối thoại ở Tônxtôi không chỉ là hành động phát ngôn, giao tiếp mà còn là phương tiện nối kết con người bên trong và bên ngoài nhân vật. Tônxtôi rất chú ý làm nổi bật sắc thái riêng trong cách lập ngôn của từng nhân vật để góp phần khắc họa tính cách tâm lý. Lời đối thoại của Anna th ường duyên dáng, tinh tế . Vrônxki có thứ ngôn ngữ linh hoạt của một kẻ từng trải trong giới sĩ quan và chốn phòng khách nhưng thường giới hạn trong đề tài sinh hoạt hàng ngày, ít mang tầm trí tuệ. Với tính cách cởi mở mà hời hợt, Xtêpan có lối nói hồn nhiên, hóm hĩnh, hơi nhạt nhẽo. Lão quý tộc đậm bản tính Nga Serbatxki ưa dùng lối nói bộc trực, pha nhiều thành ngữ mang sắc thái hài hước. Nhân vật Lêvin có trường đối thoại rất lớn, đề cập tới nhiều lĩnh vực đời sống nhưng chàng chỉ nói năng hoạt bát những vấn đề mà chàng am hiểu, đồng cảm và say mê nên thường vụng về ở chốn phòng khách thượng lưu. Lời của Lêvin sống động, gần với cuộc sống, khác hẳn thứ ngôn ngữ chuẩn mực, uyên bác nhưng rất sách vở của người anh trai là học giả Korznưsép. Lêvin làm người anh trai ngạc nhiên "về cái ý kiến đưa những cây bạch dương non xen vào cuộc tranh cải triết học". Kiểu nói năng hệt như bản báo cáo bộc lộ rõ con người hành chính quan liêu của Karênin với những từ đặc trưng là "tôi muốn, tôi nói, tôi yêu cầu...". Nữ chủ nhân phòng khách nổi tiếng như Bétxy thì luôn dùng thứ ngôn ngữ kiểu cách xã giao. Ngoài việc xây dựng cho mỗi nhân vật kiểu ngôn từ đối thoại mang cá tính riêng, Tônxtôi rất thành công khi diễn tả ngôn ngữ đám đông. Kiểu đối thoại đám 24
đông ồn ào, hỗn tạp, không đầu không đuôi xuất hiện không nhiều trong tác phẩm nhưng cần thiết. Những lời xì xào, tếu táo của đám nông dân khi nhìn thấy cảnh các ông chủ, bà chủ cưỡi ngựa dạo chơi ở trại ấp Vrônxki chỉ ra cái hố sâu ngăn cách giữa cuộc sống nông dân với tầng lớp quý tộc. Vô số lời bàn tán, đùa cợt của đám sĩ quan ở nhà Vrônxki không theo chủ đề nào cả nhưng tái hiện rõ nét đời sống tinh thần trống rỗng của những người tham gia đối thoại cứ quẩn quanh chuyện cờ bạc, đưa ngựa, chuyện thăng tiến, chuyện phụ nữ... Cái thế giới âm thanh hỗn độn trên sân ga rộn lên tiếng cười nói ầm ĩ, lời bình phẩm, câu đùa kệch cỡm diễn tả sâu sắc cái thực tại ti tiện mà Anna sắp rời bỏ. Đặc biệt, có lúc Tônxtôi ghi âm lại tiếng la hét ồn ào, hỗn loạn diễn ra ở cuộc bầu cử: "Bỏ phiếu, bỏ phiếu! chúng ta đổ máu... lòng tin cậy của đức vua . Đừng nghe ông đại biểu. Đó không phải là vấn đề. Bỏ phiếu kín. Thật đê tiện!" [5,II,283]. Những lời thoại chen lấn nhau trong "trạng thái điên cuồng, phấn khích" của đám người đáng kính nói lên thực chất cuộc bầu cử là hoàn toàn vô nghĩa. Ngôn từ đối thoại trong tác phẩm là "lời sống động khác xa với lời sách vở"[2,227], phản chiếu nhận thức của nhân vật về thế giới xung quanh. Tônxtôi tạo dựng cho các nhân vật trường ngôn ngữ và nội dung đối thoại rộng lớn, bao quát nhiều mặt cuộc sống. Dõi theo môi trường hoạt động của nhân vật, nhà văn đưa vào nhiều hình thức đối thoại khác nhau, trò chuyện tâm tình, tranh luận các vấn đề xã hội, trao đổi chuyện gia đình, công việc... Thông qua đối thoại, các nhân vật bày tỏ trực tiếp thái độ, cảm xúc chính kiến, các mối quan tâm thường nhật của mình. Cuộc trò chuyện tâm tình với Đôly hé mở mâu thuẫn giằng xé giữa tình yêu và tình mẫu tử trong Anna. Những cuộc tranh luận của Lêvin đề cập đến nhiều đề tài rộng lớn như vấn đề phụ nữ, quyền tư hữu, mối quan hệ giữa địa chủ và nông dân, sự xuất hiện của giai cấp tư sản, cuộc chiến tranh Xerbi. Các cuộc đối thoại sôi nổi giữa các nhân vật còn bàn tới triết học, khoa học nghệ thuật, giáo dục... 25
Âm vang bước chuyển mình của thời đại làm xáo động tâm tư, chính kiến mọi tầng lớp xã hội dẫn đến nhu cầu giải bày, đối thoại ở mỗi người. Với dung lượng thông tin phong phú về mọi mặt của cuộc sống đang diễn ra, đối thoại ở các nhân vật góp phần làm cho tác phẩm "phảng phất không khí thời đại". 2. Tính năng động của quá trình đối thoại Trong nghệ thuật đối thoại, Tônxtôi rất quan tâm miêu tả diễn biến cả quá trình đối thoại của các nhân vật tham gia. Ở mỗi quá trình đều có sự chuyển đổi linh hoạt giữa các hình thức đối thoại. Tình huống văn cảnh, tâm thế của người tham gia đối thoại có vai trò chuyển mạch cách thức, nội dung lời nói nhằm thúc đẩy cốt truyện và chủ đề phát triển. Cuộc gặp gỡ giữa Lêvin và Xtêpan bắt đầu bằng những lời thăm hỏi khuôn sáo về công việc, về người quen. Theo lôgic tự nhiên, câu chuyện làm nẩy sinh nội dung đối thoại mới về lợi ích của các tổ chức nhà nước rồi chuyển hướng sang đề tài tình yêu và phụ nữ. Hoặc câu chuyện bên đống cỏ khô được mở rộng khéo léo từ chuyện đi săn của Xtêpan với ông chủ công ty hỏa xa đến việc Lêvin tranh luận về quyền tư hữu. Diễn biến các cuộc đối thoại thể hiện sự khác biệt về quan điểm, tính cách, lối sống và cả tâm lý ganh đua giữa hai người bạn thân. Đôi khi Tônxtôi đi chệch khỏi trọng tâm đề tài, đưa thêm vào quá trình đối thoại những lời phát ngôn lạc lõng với chủ đề chính. Những lời nói vô tình, bột phát này làm sống động đồng thời tạo ra một góc nhìn khác về nội dung cuộc đối thoại. Trong cuộc bầu cử hội đồng địa phương, điểm xuyết vào các cuộc tranh luận sôi nổi là những câu hỏi vẻ ngớ ngẩn của Lêvin: "Bỏ phiếu vào đâu", "Tại sao thủ tục bỏ phiếu lại rắc rối như vậy". Theo cách nhìn của Lêvin, cuộc bầu cử chỉ là chuyện vô bổ. 26
Nội dung cuộc đối thoại chung ở nhà Đôly đang xoay quanh vấn đề giáo dục và phụ nữ. Các tình huống bất ngờ làm cho dòng đối thoại chung nẩy sinh hai cuộc đối thoại nhỏ nhưng rất quan trọng với sự phát triển của hai tuyến cốt truyện. Câu chuyện Lêvin săn gấu được gợi lên để chấm dứt một đề tài không tế nhị với Karênin đã cuốn hút Kitty. Mỗi lời đối đáp giữa Lêvin và Kitty bỗng trở nên riêng tư, báo hiệu tình yêu bắt đầu tái sinh. Một tình huống khác là vị khách trẻ tuổi kể cho Karênin nghe chuyện đấu súng mới xẩy ra giữa hai kẻ tình địch. Câu chuyện chạm vào nỗi đau của mình nhưng Karênin vẫn tỏ ra hờ hững. Đốivới Karênin, vấn đề số phận Anna đã được định đoạt không thể thay đổi. Hai cuộc đối thoại riêng tư được xây dựng nhằm mục đích thông báo hai đường dây cốt truyện đi theo chiều hướng khác nhau, Lêvin tìm thấy tình yêu, còn Anna đang trượt xuống vực thẳm bất hạnh. Như vậy, mỗi lời phát ngôn hay cả quá trình đối thoại đều được Tônxtôi sử dụng như một phương tiện nghệ thuật hữu hiệu để thúc đẩy cốt truyện phát triển, tái tạo sự vận động của tính cách tâm lý nhân vật. Qua nghệ thuật đốithoại, bức tranh đời sống xã hội Nga buổi giao thời hiện lên sống động sắc nét trong tác phẩm. 3. Mạch ngầm đối thoại hai lớp Cấu trúc đối thoại của Tônxtôi rất phức tạp đan xen nhiều yếu tố tạo nên hai lớp ngoài và trong lời phát ngôn. Hướng đến việc khám phá tâm lý con người, Tônxtôi chỉ ra những trường hợp thường gặp trong đối thoại là lời nói hình thức bên ngoài tỏ ra không trùng hợp, thậm chí đối lập với ý nghĩ của nhân vật. Mạch ngầm đằng sau lời nói gợi lên trạng thái tâm lý đang ẩn dấu trong con người. Vì khoảng cách giữa lời và ý khá xa nhau nên Grômốp cho rằng: "không thể có đối thoại ở Tônxtôi nếu thiếu những giải thích tâm lý" [3,132]. Chẳng hạn, những 27
xáo động tình cảm sau cuộc đua ngựa bắt buộc Anna nói lên những lời khác hẳn với tâm trạng của mình. Những lời Anna trao đổi với chồng có vẻ mơ hồ nhưng ẩn dấu một bi kịch thầm lặng căng thẳng sẽ bùng nổ ở đoạn kết. Nghe Karênin trách móc cách xử sự không phải của mình, Anna thốt lên "không phải ở chỗ nào? nàng lớn tiếng cải không phải với thái độ vui vẻ trí trá mà với một vẻ quả quyết nhằm che dấu nỗi sợ trong lòng" [5,I,324]. Chuỗi ngày đau khổ đang thay thế dần hạnh phúc ngắn ngủi. Giờ đây, những lời nói của Vrônxki thể hiện tình yêu với Anna đang nguội lạnh dần. Khi nghe Anna kể về giấc mơ khủng khiếp và cái chết đang ám ảnh nàng, Vrônxki thốt lên những lời khác với ý nghĩ của mình: "Anh không hiểu gì cả, chàng nói, nhưng thực ra chàng hiểu rất rõ" [5,I,523]. Lời đáp của Vrônxki là dấu hiệu thiếu quan tâm thật sự đến hoàn cảnh của Anna. Gần cuối cuộc tình, hai người nói với nhau bằng những câu lấp lửng dấu kín ý nghĩ của mình: "Anh cần gì? Nàng hỏi. Anh tìm giấy chứng chỉ về gốc gác con Gămbétta vừa bán, chàng nói bằng một giọng còn rõ nghĩa hơn cả lời: Tôi không có thì giờ để phân trần và cái đó cũng không ích lợi gì" [5,II,414]. Anna cảm thấy những lời này gắn liền với ý nghĩ của Vrônxki "mặc kệ cô ta". Bởi vậy mạch ngầm đối thoại vẫn diễn ra: " Có chuyện gì vậy, Anna? Chàng hỏi. Không có gì hết, nàng bình thản trả lời" [5,II,415]. Lời Anna trái ngược với tâm trạng tuyệt vọng của nàng. Nội dung lời thoại bề ngoài không có gì đặc biệt, nhưng với ngữ cảnh là đoạn kết một cuộc tranh cãi gay gắt kèm theo lời dẫn của tác giả đã đưa người đọc thâm nhập vào cuộc đối thoại ngầm, thông báo trái tim môi người đang chia lìa mỗi ngã. Kiểu đối thoại hai lớp còn được Tônxtôi sử dụng để mổ xẻ trạng thái tâm lý tinh vi. Trong quan hệ giao tiếp hàng ngày, đôi khi con người phải nói những câu từ chiếu lệ, máy móc, chỉ mang tính xã giao không mang nghĩa thực để thay thế cho thái độ tình cảm không thể diễn đạt trực tiếp bằng lời. Tônxtôi ghi nhận hiện tượng này qua những trường hợp đối thoại đặc biệt của nhân vật. Đến thăm người anh Nicôlai đang sống trong cảnh tồi tàn, bệnh tật, Lêvin cố gắng xử sự 28
nhẹ nhàng đúng mực tránh làm ông anh tự ái. Nghe anh mình giới thiệu về vị khách từng bị đuổi khỏi trường đại học, Lêvin muốn nói một điều gì đó để xoá bớt sự yên lặng nặng nề đang bao trùm cả căn phòng. Câu hỏi với vị khách "Anh học ở đại học Kiép à?" là thứ ngôn từ vô nghĩa, lặp lại máy móc điều đã biết, nó chỉ nhằm nói lên trạng thái tâm lý khó xử của Lêvin. Tình huống đối thoại này lặp lại lúc Karênin đến thăm Anna trước cuộc đua ngựa. Nàng hỏi han chồng về sức khoẻ, công việc, khuyên nên nghỉ ngơi và đến ở với mình. "Nàng nói những điều đó một cách vui vẻ nhanh nhảu với ánh mắt kỳ lạ. Cuộc trò chuyện không có gì đặc biệt nhưng sau này Anna nhớ tới cuộc trao đổi ngắn ngủi đó mà không cảm thấy một nỗi hổ thẹn" [5,I,315]. Lời của Anna không xuất phát từ trái tim mà do mưu mẹo xui khiến nàng nói, hệt như mấy từ tiếng Pháp nhạt nhẽo "tôi yêu cô" mà Pie nói với Êlen trong tác phẩm Chiến tranh và hoà bình. Qua đối thoại giữa Anna và Karênin có thể thấy "bề ngoài vẫn như cũ nhưng bên trong quan hệ của họ đã hoàn toàn thay đổi" [5,I,237]. Ở hình thức đối thoại này, nghĩa ngầm sau lớp vỏ ngôn từ có giá trị thông tin chính xác về bản chất sự việc và nội tâm con người. 4. Đối thoại không lời Trong tác phẩm Anna Karênina có nhiều lúc Tônxtôi "tắt dần đối thoại" khi mà lời nói không đủ sức diễn tả hết tâm tư, tình cảm con người. Cảm thấy ngôn từ trở nên gò bó, hạn hẹp các nhân vật giao tiếp với nhau bằng ánh mắt, nụ cười, cử chỉ... thay thế cho lời nói. Lúc bí mật đến thăm con sau bao ngày xa cách, Anna chỉ biết " đắm đuối nhìn con, nghẹn ngào nước mắt... con thân yêu của mẹ, con... Nàng không nói nổi hết câu. Nàng đã nghĩ ra biết bao lời đáng lẽ có thể nói với nó! Nhưng lúc này nàng không thể thốt ra được tiếng nào"[5,I,136]. Sau tiếng gọi con lặp lại thảng thốt, xót xa, mọi lời nói đều trở nên cạn kiệt, vô nghĩa trước tình thương 29
con sâu thẳm mênh mông với bao đớn đau, sầu tủi của tấm lòng người mẹ. Với Tônxtôi, thành phần "phi ngôn ngữ" vẫn có khả năng diễn tả mạch ngầm tâm trạng tạo nên hình thức đối thoại không lời. Khi cãi nhau với Vrônxki, Anna "không hiểu vì sao mình có thể nén được cơn bão táp đang dấy lên trong lòng để nói chuyện bình thản với vị khách mới đến. Vrônxki bắt chuyện và liếc nhìn Anna. Khi mắt họ gặp nhau, mặt Anna bỗng lạnh lùng kiêu kỳ như muốn nói: Tôi chưa quên đâu. Chưa có gì thay đổi cả" [5,I,414]. Ở đây, thứ ngôn ngữ không lời biểu đạt tài tình quan hệ căng thẳng bên trong của Vrônxki và Anna. Mối tình giữa Lêvin và Kitty được thể hiện không chỉ qua đối thoại trực tiếp mà bằng cả kiểu đối thoại không lời với những sắc thái yêu thương, giận hờn khác nhau. Đây là tình huống đối thoại sau khi Kitty từ chối lời cầu hôn của Lêvin: "Nếu có thể xin anh tha thứ cho em, cái nhìn của cô nói vậy... em đang sung sướng biết bao! Tôi căm thù mọi người, cả cô, cả bản thân tôi nữa! Cái nhìn của Lêvin trả lời như vậy" [5,I,115]. Sau này, tình yêu lại giúp họ đọc được thứ ngôn ngữ không lời của trái tim: "Ở chỗ anh có gấu thật à? Nàng hỏi thêm, nghiêng nghiêng cái đầu duyên dáng về phía chàng và mỉm cười. Trong những lời đó, giường như chẳng có gì khác thường nhưng mỗi âm sắc, mỗi cử động của đôi môi, cặp mắt, đôi bàn tay nàng đều chứa đựng biết bao ý nghĩa. Chàng đọc thấy trong đó một lời cầu khẩn, sự bày tỏ niềm tin cậy, một cái vuốt ve âu yếm và rụt rè, một niềm hy vọng, một tình yêu không thể nghi ngờ mảy may, khiến chàng sung sướng đến nghẹt thở" [5,I,554]. Trong trường hợp nhiều người tham gia đối thoại, thứ ngôn ngữ không lời tạo ra kênh giao tiếp ngầm để liên kết những ai đồng điệu về tâm hồn và nhận thức. Lêvin và Anna chỉ gặp nhau một lần trong buổi tiếp khách có cả Xtêpan và Vorkinép tham gia. Ngoài những lời thăm hỏi xã giao, mọi người bàn đến nghệ thuật, giáo dục... nhưng âm sắc chính của cuộc đối thoại thuộc về Anna và Lêvin. Mạch ngầm đối thoại giữa hai người cho thấy họ tìm được sự tin cậy, đồng cảm 30
lẫn nhau: "Nàng lại nhìn Lêvin. Cả con mắt lẫn nụ cười đều nói rằng những lời đó là dành riêng cho chàng, rằng nàng trân trọng ý kiến chàng và biết được hai người sẽ hiểu nhau"[5,II,348]. Cuộc trò chuyện giữa Lêvin với Anna không nhằm liên kết hai tuyến cốt truyện nhưng mang ý nghĩa khẳng định sự thống nhất chủ đề tư tưởng tác phẩm. Như những người không chấp nhận thế giới cũ, Lêvin và Anna đã khởi hành trên hai nẻo đường khác nhau để tìm kiếm cuộc sống mới có sự hòa hợp giữa con người với con người. Dưới ngòi bút Tônxtôi, hình thức đối thoại không lời trong nhiều trường hợp mang lại hiệu quả diễn tả sâu sắc, rõ nét các tâm lý tinh vi của con người hơn cả lời phát ngôn trực tiếp. Tóm lại, Tônxtôi đã sử dụng nhiều hình thức đối thoại khác nhau để làm nổi bật nguyên tắc nghệ thuật hướng đến miêu tả "con người bên trong". Nhà văn nắm bắt tinh tế mọi biểu hiện sinh động trong quan hệ giao tiếp làm cho các đối thoại ở nhân vật mang đậm tính chất "nội tại" nhưng vô cùng linh hoạt phong phú, đa âm sắc. Tiểu thuyết Anna Karênina ghi nhận thành công mới của Tônxtôi trong nghệ thuật đối thoại rất đặc trưng của văn xuôi tâm lý, góp phần sáng tạo nên thế giới nhân vật và bức tranh hiện thực sống động, luôn khắc sâu trong tâm trí các thế hệ độc giả. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bakhtin M. Lý luận và thi pháp tiểu thuyết. Trường viết văn Nguyễn Du, Hà Nội (1992). 2. Ginzơbuôc L. Về văn xuôi tâm lí. Nxb Nhà văn xô viết, Lêningrat (1978) (bản tiếng Nga). 31
3. Grômôp P. Về thi pháp Lép Tônxtôi. Nxb Văn học nghệ thuật, Lêningrat (1971) (bản tiếng Nga). 4. Nguyễn Hải Hà. Thi pháp tiểu thuyết L..Tônxtôi. Nxb Giáo dục, Hà Nội (1993) 5. Tônxtôi L. Anna Karênina (2 tập). Nxb Văn học, TP. Hồ Chí Minh (1978) TÓM TẮT Nghệ thuật đối thoại trong tiểu thuyết Anna Karênina thể hiện rõ nét tài năng của nhà văn Nga vĩ đại Lép Tônxtôi(1828-1910). Nhà văn sử dụng linh hoạt số lần đối thoại với nhiều hình thức khác nhau nhằm miêu tả sự vận động tính cách và khám phá tâm lý nhân vật. Thủ pháp đối thoại đã tạo nên thứ văn xuôi tâm lý đặc sắc, góp phần làm cho tiểu thuyết Anna Karênina trở thành một kiệt tác của văn chương thế giới. 32
THE ART OF CONVERSATION IN THE NOVEL ANA KARENHINA BY LEO TOLSTOI Pham Xuan Hoang College of Pedagogy, Hue University SUMMARY The art of conversation expressed in the novel Ana Karenhina proves talent of great Russian writer Leo Tolstoi (1828-1910). The writer flexibly used the frequency of variety of conversations among the heroes in the novel in order to describe the developing process of their characteristics and psychology. The conversational method used by the writer created an excellent psychological prose which made Ana Karenhina become a world literary masterpiece. 33