zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nhóm thành ngữ so sánh [t 1 như B] và việc giải nghĩa từ láy tiếng Việt"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

138
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hàng nghìn thành ngữ Hán Việt được sử dụng trong tiếng Việt từ xưa tới nay, không chỉ bởi những người "thích nói chữ" mà rất phổ biến trong đời sống thường nhật, do sự cô đọng về mặt ngữ nghĩa khiến các thành ngữ đó có giá trị ứng dụng rất lớn. Trong thực tế ứng dụng thành ngữ Hán Việt của tiếng Việt hiện đại người ta thường gặp các dạng sau

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nhóm thành ngữ so sánh [t 1 như B] và việc giải nghĩa từ láy tiếng Việt"

Nhãm Th nh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] ..., TR. 42-47 TrÇn V¨n Minh Nhãm Thµnh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] vµ viÖc gi¶I nghÜa tõ l¸y tiÕng viÖt TrÇn V¨n Minh (a) Tãm t¾t. Víi cÊu t¹o ®Æc biÖt cña m×nh, c¸c thµnh ng÷ so s¸nh kiÓu [t1 nh− B] cã t¸c dông gi¶i nghÜa rÊt tèt cho tõ l¸y. Thµnh ng÷ tiÕng ViÖt lµ nguån ng÷ liÖu quý cÇn khai th¸c triÖt ®Ó nh»m bæ sung danh s¸ch tõ l¸y, tõ ®ång nghÜa vµ thµnh ng÷ ®ång nghÜa; ®ång thêi lµ nguån dÉn dô sinh ®éng khi gi¶i nghÜa tõ trong tõ ®iÓn vµ trong lêi nãi. Theo cÊu t¹o cña tõ lµm yÕu tè [t], 1. TiÕng ViÖt cã hµng ngµn thµnh c¸c TNSS [t nh− B] l¹i gåm nhãm [t1 ng÷. Theo c¸ch hiÓu th«ng th−êng, nh− B] (víi [t 1] lµ tõ l¸y ®«i) vµ nhãm "thµnh ng÷ lµ mét lo¹i tæ hîp tõ cè [t2 nh− B] (víi [t2] lµ tõ cã cÊu t¹o kh¸c). ®Þnh, bÒn v÷ng vÒ h×nh th¸i - cÊu tróc, Bµi viÕt nµy kh¶o s¸t nhãm TNSS hoµn chØnh, bãng bÈy vÒ ý nghÜa, ®−îc [t1 nh− B] nh»m gi¶i thÝch lý do v× sao sö dông réng r·i trong giao tiÕp hµng ngµy, ®Æc biÖt lµ trong khÈu ng÷" [3; nhãm TNSS nµy cã kh¶ n¨ng gi¶i nghÜa 27]. Trong vèn thµnh ng÷ tiÕng ViÖt, cho tõ l¸y [t 1], ®ång thêi kh¼ng ®Þnh c¸c thµnh ng÷ so s¸nh (TNSS) chiÕm tØ lÖ vai trß kh¸c cña nhãm (bæ sung danh ®¸ng kÓ. Trong sè 3.225 thµnh ng÷ do s¸ch tõ l¸y, tõ ®ång nghÜa, thµnh ng÷ t¸c gi¶ Hoµng V¨n Hµnh cung cÊp [3; ®ång nghÜa; lµm nguån dÉn dô sinh 180 - 273], cã 494 TNSS (15, 31%). ®éng khi gi¶i nghÜa tõ tiÕng ViÖt). Trong t− liÖu cña chóng t«i vÒ 2. Nhãm TNSS [t1 nh− B] gåm 148 thµnh ng÷ tiÕng ViÖt, cã 895 TNSS. Sè ®¬n vÞ, chiÕm 19, 04 % trong kiÓu TNSS TNSS nµy gåm 2 kiÓu: [t nh− B]. a) [t nh− B]: gåm 777 ®¬n vÞ (86, 81 Qua kh¶o s¸t c¸c yÕu tè, nhÊt lµ %); vÝ dô: ¨n nh− hïm ®æ ®ã; b¾n nh− xem xÐt kü tõng d¹ng cÊu t¹o yÕu tè [B] v·i trÊu; ®Ñp nh− c¸i tÐp kho t−¬ng; trong h×nh th¸i - cÊu tróc cña c¸c thµnh c©m nh− hÕn; ch»ng chÞt nh− m¹ng ng÷ trong nhãm, cã thÓ thÊy râ lý do t¹i nhÖn; im Øm nh− g¸i ngåi ph¶i cäc; lÇm sao nhãm TNSS [t1 nh− B] cã vai trß næi rÇm nh− thÇy bãi nhÇm quÎ; x× xå nh− bËt: trùc tiÕp gi¶i nghÜa cho tõ l¸y [t1] giÆc Ng« vì tµu; xóng xÝnh nh− lÝnh vÒ më ®Çu mçi thµnh ng÷ trong nhãm. quª;… 2.1. YÕu tè [t1] b) [nh− B]: gåm 118 ®¬n vÞ (13, 19 Trong vai trß yÕu tè [t1] nªu c¬ së so %); vÝ dô: nh− buåm gÆp giã; nh− buån s¸nh, 114 tõ l¸y ®«i ®−îc dïng ®Ó më ngñ gÆp chiÕu manh; nh− löa ®æ thªm ®Çu cho 148 TNSS cña nhãm [t1 nh− B]. dÇu; nh− n¾ng h¹n gÆp m−a rµo; nh− Trong ®ã, 82 tõ l¸y cã 1 l−ît dïng, 28 tõ n−íc ®æ ®Çu vÞt; nh− vÞt nghe sÊm; nh− l¸y cã 2 l−ît dïng, 2 tõ l¸y cã 3 l−ît xÈm sê voi; … dïng vµ 1 tõ l¸y cã 4 l−ît dïng. Nh− Trong ®ã, [t] lµ tõ më ®Çu nªu c¬ së vËy, cã 31 / 114 tõ l¸y ®−îc dïng trong so s¸nh, [nh−] lµ tõ so s¸nh, [B] lµ yÕu h¬n mét TNSS. §iÒu nµy rÊt ®¸ng l−u tè kÕt thóc nªu ra c¸i so s¸nh. NhËn bµi ngµy 11/6/2008. Söa ch÷a xong 19/8/2008. 42
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3b-2008 ch»ng chÞt nh− m¹ng nhÖn; án În nh− ý. Nã võa cho phÐp chóng ta x¸c ®Þnh quan thÞ; bÇy nhÇy nh− thÞt bông; l¹ch thªm ®−îc c¸c chuçi vµ cÆp thµnh ng÷ b¹ch nh− vÞt bÇu) nªn nghÜa ®Þnh danh ®ång nghÜa trong tiÕng ViÖt, võa cho ta thÊy sù ®a d¹ng trong c¸ch ng−êi ViÖt cña chóng rÊt râ rµng, dÔ hiÓu. NghÜa cña tõ ngÉu kÕt bï nh×n (l¬ l¸o nh− bï dïng nh÷ng yÕu tè [B] (c¸i so s¸nh) nh×n) còng rÊt râ, do dïng víi nghÜa kh¸c nhau sau cïng mét tõ l¸y (nªu c¬ së so s¸nh) gièng nhau nh»m trùc tiÕp gèc("vËt gi¶ h×nh ng−êi dïng ®Ó däa gi¶i nghÜa cho tõ l¸y ®ã. chim, thó hoÆc hoÆc dïng trong diÔn Trong 114 tõ l¸y ®«i, cã 95 tÝnh tõ - tËp chiÕn ®Êu" [6; 84]). hÇu hÕt lµ tõ chØ tr¹ng th¸i (87 tõ) - vµ b) TÊt c¶ 38 côm danh tõ lµm yÕu tè [B] trong TNSS nhãm [t1 nh− B] ®Òu cã 19 ®éng tõ. NghÜa cña c¸c tõ l¸y nµy rÊt m¬ hå, khã n¾m b¾t, do chç 94 / 114 tõ cÊu t¹o gièng nhau. Chóng chØ gåm l¸y gåm 2 tiÕng v« nghÜa (vÝ dô: lóng danh tõ trung t©m vµ mét ®Þnh ng÷. tóng, l«i th«i, loay hoay, lõ ®õ, lÐo nhÐo, C¸c danh tõ trung t©m ®Òu gäi tªn vß vâ, x× xå, xóng xÝnh,…); 20 tõ l¸y cßn nh÷ng sù vËt quen thuéc trong ®êi sèng l¹i chØ chøa mét tiÕng cã nghÜa (vÝ dô: ng−êi ViÖt. ChÝnh kiÓu cÊu t¹o [danh tõ nem nÐp, ng©y ng«, th× thÇm, th× thôt, chØ sù vËt + ®Þnh ng÷] nµy ®· lµm cho vªnh v¸o, nh¨n nhã, quanh quÈn,…). yÕu tè [B] (c¸i so s¸nh) mang nghÜa cô 2.2. YÕu tè [nh−] thÓ vµ rÊt dÔ nhËn thøc. VÝ dô: döng d−ng nh− b¸nh ch−ng ngµy tÕt; l× l× nh− TiÕng ViÖt cã nhiÒu tõ ng÷ kh¸c ®× anh hµng thÞt; khinh khØnh nh− nhau ®Ó biÓu thÞ quan hÖ gi÷a c¸i ®−îc so s¸nh vµ c¸i so s¸nh (nh−, tµy, nh− chÜnh m¾m thèi; lang thang nh− thµnh thÓ, nh− thÓ lµ, tùa, tùa nh−, lµ, v.v…). hoµng lµng khã; nhung nhóc nh− r−¬i Tuy vËy, trong 148 TNSS cña nhãm [t1 th¸ng chÝn; tr¬ tr¬ nh− cét nhµ ch¸y; nh− B], duy nhÊt tõ nh− ®−îc dïng ®Ó v.v.. c) C¶ 8 côm ®éng tõ lµm yÕu tè [B] biÓu thÞ quan hÖ gi÷a [t] vµ [B]. 2.3. YÕu tè [B] trong TNSS nhãm [t1 nh− B] còng cïng [B] lµ yÕu tè b¾t buéc cã mÆt trong mét kiÓu cÊu t¹o. Chóng ®Òu chØ gåm cÊu tróc so s¸nh nãi chung vµ trong c¸c mét ®éng tõ trung t©m vµ mét bæ ng÷ TNSS thuéc nhãm [t1 nh− B] nãi riªng. trùc tiÕp (do c¸c ®éng tõ trung t©m lµ HiÖu qu¶ gi¶i nghÜa cho c¸c tõ l¸y [t1] ®éng tõ ngo¹i ®éng). Nhê ®éng tõ trung më ®Çu TNSS tØ lÖ thuËn víi tÝnh x¸c t©m gäi tªn nh÷ng ho¹t ®éng quen ®Þnh vÒ nghÜa cña yÕu tè [B]. §Õn l−ît thuéc trong ®êi sèng hµng ngµy céng víi m×nh, tÝnh x¸c ®Þnh vÒ nghÜa cña yÕu tè bæ ng÷ chØ nh÷ng sù vËt cô thÓ nªn yÕu [B] l¹i do chÝnh c¸ch cÊu t¹o cña yÕu tè tè [B] (c¸i so s¸nh) trë nªn hÕt søc dÔ hiÓu. VÝ dô: l»ng nh»ng nh− c−a r¬m; nµy quyÕt ®Þnh. Trong c¸c TNSS [t1 nh− B], yÕu tè lËt läng nh− trë bµn tay; lóng bóng nh− [B] thuéc c¸c bËc cÊu t¹o kh¸c nhau: ngËm hét thÞ; nh¸o nh¸c nh− gµ l¹c mÑ; the thÐ nh− xÐ v¶i; quanh quÈn nh− danh tõ (cã 7 TNSS), côm danh tõ (cã chÌo ®ß ®ªm; th× thÇm nh− bu«n b¹c 38 TNSS), côm ®éng tõ (8 TNSS), côm gi¶; v.v.. chñ - vÞ (cã 95 TNSS). a) Trong sè 7 danh tõ lµm yÕu tè d) HÇu hÕt c¸c côm chñ - vÞ lµm yÕu [B], cã 6 tõ ghÐp chÝnh - phô (lªu ®ªu tè [B] ®Òu ®−îc cÊu t¹o theo cïng mét nh− cß h−¬ng; l−ît b−ît nh− lÔ sinh; m« thøc 43
Nhãm Th nh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] ..., TR. 42-47 TrÇn V¨n Minh [c - v - b], trong ®ã [c] lµ danh tõ (hoÆc 30 thµnh ng÷ cã vÇn c¸ch mét (l¨n lãc côm danh tõ) nªu ra sù vËt (®å vËt, nh− cãc ®ãi; l¾ng x¾ng nh− nhÆng bu ng−êi, ®éng vËt, thùc vËt,…) lµm chñ ph©n; lanh chanh nh− hµnh kh«ng thÓ cña ho¹t ®éng, [v] lµ ®éng tõ nªu muèi; …), 35 thµnh ng÷ cã vÇn c¸ch hai lªn hµnh ®éng cña chñ thÓ, [b] lµ bæ ng÷ (®ay ®¶y nh− g¸i rÉy chång èm; lËp cËp (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp). VÝ dô: ®ay nh− «ng gÆp bµ; lËt ®Ët nh− ma vËt «ng ®¶y nh− g¸i rÉy chång èm; hïng hôc v¶i; hïng hôc nh− tr©u hóc m¶; …), 3 nh− tr©u hóc m¶; khÐp nÐp nh− d©u thµnh ng÷ cã vÇn c¸ch ba (lÈy bÈy nh− míi vÒ nhµ chång; lÊc l¸o nh− qu¹ vµo Cao BiÒn dËy non; lÇm rÇm nh− thÇy chuång lîn; lÈm cÈm nh− xÈm ®i ®−êng bãi nhÇm quÎ; lóng bóng nh− chã ¨n cong; lÈy bÈy nh− Cao BiÒn dËy non; lÌo vông bét) vµ 2 thµnh ng÷ cã vÇn c¸ch nhÌo nh− mÌo vËt ®èng r¬m, lép bép bèn (n¬m níp nh− c¸ n»m trªn thít; nh− gµ mæ mo; ngoe nguÈy nh− cua gÉy nh¸o nh¸c nh− gµ ph¶i c¸o). Do cã ®Õn cµng; nhïng nh»ng nh− hai th»ng mét 90 % lµ vÇn chÝnh (63 / 70) nªn møc ®é khè; rÇu rÜ nh− ®Ü vÒ giµ; rã r¸y nh− c¸y hßa ©m trong c¸c TNSS cã vÇn thuéc nhãm TNSS nµy rÊt cao. vµo hang cua; tÊt t−ëi nh− nî ®uæi sau TÝnh râ nghÜa cña yÕu tè [B] trong l−ng; vªnh v¸o nh− bè vî ph¶i ®Êm; x× tÊt c¶ c¸c thµnh ng÷ vµ tÝnh vÇn vÌ xå nh− giÆc Ng« vì tµu, v.v.. trong gÇn mét nöa sè TNSS thuéc Nh− vËy, chÝnh ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nhãm [t1 nh− B] ®· t¹o nªn tÝnh dÔ nhí, cña yÕu tè [B] lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt dÔ l−u truyÒn vµ dÔ sö dông cña c¸c t¹o nªn tÝnh cô thÓ vÒ nghÜa cña nã, ®Ó thµnh ng÷ nµy trong lêi ¨n tiÕng nãi tõ ®ã t¹o nªn hiÖu qu¶ gi¶i nghÜa cho tõ hµng ngµy cña ng−êi ViÖt tõ x−a ®Õn l¸y [t1] (vèn cã nghÜa rÊt m¬ hå) më ®Çu nay. mçi thµnh ng÷ trong nhãm [t1 nh− B]. Cã thÓ h×nh dung râ h¬n vÒ hiÖu qu¶ 3. T¸c dông gi¶i nghÜa cho tõ l¸y gi¶i nghÜa nµy qua viÖc ®èi s¸nh hai më ®Çu c¸c thµnh ng÷ cña nhãm TNSS tr−êng hîp: 1/ NÕu bÞ hái: "ThÕ nµo lµ [t1 nh− B] lµ ®iÒu ®· râ. Tõ thùc tÕ ®ã, l¹ch b¹ch ?", "ThÕ nµo lµ len lÐt?", " ThÕ c¸c so¹n gi¶ tõ ®iÓn tiÕng ViÖt nªn dïng nµo lµ lóng bóng ?", "ThÕ nµo lµ lõ ®õ nhiÒu h¬n n÷a c¸c TNSS trong nhãm ?", v.v.. th× mçi chóng ta thËt khã tr¶ lêi nµy lµm dÉn dô khi gi¶i nghÜa cho c¸c gän ghÏ, chãng v¸nh vµ chÝnh x¸c. 2/ tõ l¸y ©m ë mçi môc tõ h÷u quan. §¸ng Nh−ng nÕu ®−îc hái: "L¹ch b¹ch (len tiÕc lµ cho ®Õn nay, ®iÒu nµy ch−a ®−îc lÐt, lóng bóng, lõ ®õ, v.v…) nh− thÕ quan t©m ®óng møc. nµo?" th× chóng ta cã thÓ tù tin dïng 3.1. Trong Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, chØ 7 / ngay c¸c thµnh ng÷ trong nhãm nµy ®Ó 114 tõ l¸y ®−îc dÉn thµnh ng÷ khi gi¶i tr¶ lêi mét c¸ch thuyÕt phôc: "L¹ch nghÜa chóng: bÇy nhÇy (6; 51), lÐo nhÐo (6; 539), lóng tóng (6; 573), n¬m níp (6; b¹ch nh− vÞt bÇu", "Len lÐt nh− r¾n 719, rã r¸y (6; 801), tiu nghØu (6; 966), mång n¨m", "Lóng bóng nh− ngËm hét thá thÎ (6; 912). Ngay trong Tõ ®iÓn tõ thÞ", "Lõ ®õ nh− «ng tõ vµo ®Òn", v.v.. l¸y tiÕng ViÖt, víi 114 tõ l¸y thuéc 2.4. VÇn lµ mét yÕu tè ng÷ ©m kh¸ nhãm TNSS [t1 nh− B], còng chØ 24 tõ næi bËt cña c¸c TNSS nhãm [t1 nh− B]. sau ®©y ®−îc dÉn thµnh ng÷ khi gi¶i Sè liÖu thèng kª cho thÊy 70 / 148 nghÜa: döng d−ng (7; 113), hïng hôc (7; thµnh ng÷ trong nhãm cã hiÖn t−îng 117), l¹ch b¹ch (7; 218), lanh chanh (7; hiÖp vÇn. Theo vÞ trÝ c¸c tiÕng hiÖp vÇn, 44
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3b-2008 234), lÊc l¸o (7; 240), lÈy bÈy (7; 256), Thùc tÕ trªn cho thÊy cÇn ®Èy m¹nh lªu ®ªu (7; 268), lß dß (7; 278), lép bép viÖc s−u tÇm kho tµng TNSS cßn tr«i (7; 304), lô khô (7; 313), lóng bóng (7; næi kh¾p n¬i trong khÈu ng÷ d©n gian 321), lóng tóng (7; 322), ng©y ng« (7; ®Ó qua ®ã, võa bæ sung sè l−îng tõ l¸y 315), nhao nh¸c (7; 357), nh¸o nh¸c (7; cho tõ ®iÓn, võa cã thªm nhiÒu dÉn dô 387), nhïng nh»ng (7; 416), n¬m níp (7; khi gi¶i nghÜa c¸c tõ l¸y. 423), oai o¸i (7; 427), oang oang (7; 4. T¸c gi¶ Hoµng V¨n Hµnh ®· xem 428), rã r¸y (7; 467), the thÐ (7; 505), chuyªn kh¶o cuèi cïng cña m×nh nh− thin thÝt (7; 509), tiu nghØu (7; 522) vµ "mét thö nghiÖm ®Ó t×m ®−êng, nh»m thá thÎ (7; 510). gãp phÇn lµm râ ®èi t−îng, môc ®Ých, Gi¸ nh−, ch¼ng h¹n, sau lêi gi¶i nhiÖm vô, hÖ vÊn ®Ò, ph−¬ng ph¸p, nghÜa 1. cho tõ l¸y l«i th«i ("1. Luém v.v… cña thµnh ng÷ häc tiÕng ViÖt." [3; thuém, kh«ng gän gµng, th−êng trong 22]. Trong sù ph¸t triÓn cña thµnh ng÷ c¸ch ¨n mÆc"), Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt dÉn häc tiÕng ViÖt, ngoµi c¸c s−u tËp vµ dô thªm b»ng chuçi TNSS sau ®©y th× nghiªn cøu vÒ thµnh ng÷ nãi chung, cßn nghÜa cña tõ nµy sÏ dÔ hiÓu h¬n nhiÒu: cÇn biªn so¹n c¸c s¸ch nh− "Thµnh ng÷ l«i th«i nh− c¸ tr«i xæ ruét; l«i th«i nh− ®ång nghÜa - tr¸i nghÜa tiÕng ViÖt". Ng÷ con b¹ch tuéc; l«i th«i nh− mÌo xæ ruét. liÖu cho cuèn s¸ch nh− thÕ chØ cã ®−îc 3.2. Mét chi tiÕt kh¸c liªn quan ®Õn qua s−u tÇm vµ kh¶o s¸t kü l−ìng toµn hai tõ ®iÓn nãi trªn, ®ã lµ mét sè tõ l¸y bé kho tµng thµnh ng÷ tiÕng ViÖt. më ®Çu TNSS thuéc nhãm [t1 nh− B] Trong sè 114 tõ l¸y ®«i më ®Çu ch−a ®−îc ®−a thµnh môc tõ ®Ó gi¶i TNSS nhãm [t1 nh− B], cã 31 tõ ®−îc nghÜa. Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt kh«ng cã 13 dïng më ®Çu cho h¬n mét thµnh ng÷. môc tõ l¸y sau: l¾ng x¾ng (nh− nhÆng Nh÷ng TNSS cã tõ l¸y më ®Çu gièng bu ph©n), lËt vËt (nh− quai sa vËt v¶i / nhau lµ nh÷ng thµnh ng÷ ®ång nghÜa nh− sa vËt èng v¶i), l× l× (nh− ®× anh víi nhau. Nh− vËy, qua nhãm TNSS [t1 hµng thÞt / nh− tiÒn ch× hai mÆt), lß khß nh− B] nµy, chóng ta cã 31 chuçi hoÆc (nh− con cß bî), ngÇm ngËp (nh− «ng cÆp thµnh ng÷ tiÕng ViÖt ®ång nghÜa gÆp bµ), ngun ngñn (nh− gµ côt ®u«i), d−íi ®©y: 1) lóng tóng nh− c¸ vµo rä (~ ngòn ngìn (nh− ¸o con thuyÒn chµi, ¸o nh− Õch vµo xiÕc / ~ nh− gµ m¾c tãc / ~ ng¾n mÆc ngoµi, ¸o dµi mÆc trong), nh− thî vông mÊt kim); 2) l«i th«i nh− nhµo nhµo (nh− chµo mµo mæ ®om), c¸ tr«i xæ ruét (~ nh− con b¹ch tuéc / ~ nhao nh¸c (nh− ong vì tæ), nh¨ng nh− mÌo xæ ruét); 3) gi·y n¶y nh− ®Øa nh¼ng (nh− chã c¾n ma), tÊp töng (nh− ph¶i v«i (~ nh− bÞ ®iÖn giËt); 5) im Øm trÎ ®−îc tÊm b¸nh), thin thÝt (nh− thÞt nh− bµ cèt uèng thuèc (~ nh− g¸i ngåi ph¶i cäc); 5) lang l¶ng nh− chã c¸i trèn nÊu ®«ng), xê rê (nh− thÇy bãi ch¸y con (- nh− chã ph¶i dïi ®ôc); 6) l¨ng nhµ). Tõ ®iÓn tõ l¸y tiÕng ViÖt [7] v¾ng x¨ng nh− th»ng mÊt khè (~ nh− nhÆng bãng 8 tõ l¸y: l¾ng x¾ng (nh− nhÆng bu bu ph©n); 7) lÇm rÇm nh− ®Ü khÊn tiªn ph©n), lËt vËt (nh− quai sa vËt v¶i / nh− s− (nh− thÇy bãi nhÇm quÎ); 8) len lÐt sa vËt èng v¶i), lß khß (nh− con cß bî), nh− chuét ngµy (nh− r¾n mång n¨m); 9) ngun ngñn (nh− gµ côt ®u«i), nh¨ng lÐo nhÐo nh− mÑ ranh (nh− mâ rÐo quan nh¼ng (nh− chã c¾n ma), tÊp töng (nh− viªn); 10) lªu ®ªu nh− c©y tre ®ùc (- nh− trÎ ®−îc tÊm b¸nh), x× x× (nh− ch× ®æ lç), cß h−¬ng); 11) l× l× nh− ®× anh hµng thÞt xê rê (nh− thÇy bãi ch¸y nhµ). 45
Nhãm Th nh ng÷ so s¸nh [t 1 nh− B] ..., TR. 42-47 TrÇn V¨n Minh (~ nh− tiÒn ch× hai mÆt); 12) l¬ l¸o nh− cña ng−êi ViÖt khi chän yÕu tè [B] ®Ó bï nh×n (- nh− chã thÊy thãc); 13) lê ®ê biÓu thÞ møc ®é hoÆc thÓ c¸ch cña [t]. Trong nhãm TNSS [t1 nh− B] cßn cã nh− ®om ®ãm ®ùc (~ nh− gµ ban h«m); 14) lóng bóng nh− chã ¨n vông bét (- 4 cÆp thµnh ng÷ mµ yÕu tè [B] trong nh− ngËm hét thÞ); 15) ngÊt ng−ëng mçi cÆp ®Òu nªu h×nh ¶nh c¸i so s¸nh nh− trøng chång (~ nh− x· tr−ëng mÊt gièng nhau: 1) l»ng nh»ng nh− c−a r¬m vÝa); 16) ng©y ng« nh− chóa Tµu nghe / nhïng nh»ng nh− c−a r¬m; 2) ®ay kÌn (~ nh− gµ mê); 17) ngoe nguÈy nh− ®¶y nh− g¸i rÉy chång èm / ngoay chã vÉy ®u«i (~ nh− cua gÉy cµng); 18) ngo¶y nh− g¸i rÉy chång èm; 3) lËp cËp ngu©y nguÈy nh− ¶ quÈy t«m (~ nh− g¸i nh− «ng gÆp bµ / ngÇm ngËp nh− «ng rÉy chång èm); 19) nh¸o nh¸c nh− gµ gÆp bµ; 4) l¬ l¸o nh− chã thÊy thãc / l¹c mÑ (~ nh− gµ ph¶i c¸o); 20) nh¨n ng«ng nghªnh nh− chã thÊy thãc. nhã nh− khØ ¨n gõng (~ nh− nhµ khã Chóng t«i chØ xem c¸c tõ l¸y trong hai hÕt ¨n); 21) nhën nh¬ nh− con ®Ü ®¸nh cÆp 1) vµ 2) lµ nh÷ng cÆp tõ ®ång nghÜa: bång (~ nh− con ph−êng chÌo); 21) l»ng nh»ng - nhïng nh»ng; ®ay ®¶y - nhïng nh»ng nh− c−a r¬m ( ~ nh− hai ngoay ngo¶y. C¸c tõ l¸y trong hai cÆp 3) th»ng mét khè; 22) n¬m níp nh− c¸ vµ 4) kh«ng ph¶i lµ cÆp tõ ®ång nghÜa v× n»m trªn thít (~ nh− kÎ c−íp s¾p vµo tuy cã yÕu tè [B] gièng nhau nh−ng nhµ); 23) oai o¸i nh− hai g¸i lÊy mét trong mçi thµnh ng÷ cña cÆp, [B] biÓu chång (~ nh− phñ Kho¸i xin c¬m); 24) thÞ thÓ tr¹ng cña nh÷ng chñ thÓ kh¸c rµnh rµnh nh− canh nÊu hÑ (~ nh− nhau (lÖ nh−, «ng sung søc th× "ngÇm canh nÊu thÞt); 25) rÇu rÜ nh− ®Ü vÒ giµ ngËp nh− «ng gÆp bµ", cßn «ng giµ yÕu (~ nh− ®Ü ph¶i tiªm la); 26) tÊt t¶ nh− th× ®µnh "lËp cËp nh− «ng gÆp bµ"). bµ ®¸ «ng (~ nh− ng−êi ®i ¨n cç hËu); 5. Tãm l¹i, qua kh¶o s¸t nhãm 148 27) te t¸i nh− gµ m¸i nh¶y æ (~ nh− gµ TNSS më ®Çu b»ng tõ l¸y, chóng ta m¾c ®Î); 28) tiu nghØu nh− chã côt ®u«i hiÓu v× sao c¸c TNSS nµy cã t¸c dông (~ nh− mÌo mÊt tai); 29) th× thÇm nh− gi¶i nghÜa rÊt tèt cho tõ l¸y më ®Çu bu«n b¹c gi¶ (~ nh− kÎ trém chia cña); thµnh ng÷, ®ång thêi thÊy râ: thµnh 30) vªnh v¸o nh− bè vî ph¶i ®Êm (~ nh− ng÷ lµ nguån ng÷ liÖu cÇn khai th¸c khè rî ph¶i lÊm); 31) xóng xÝnh nh− lÔ triÖt ®Ó nh»m bæ sung danh s¸ch tõ l¸y, sinh (~ nh− lÝnh vÒ quª). tõ ®ång nghÜa vµ thµnh ng÷ ®ång nghÜa C¸c chuçi hoÆc cÆp thµnh ng÷ ®ång trong tiÕng ViÖt. nghÜa nµy thÓ hiÖn sù quan s¸t ®a diÖn T i liÖu tham kh¶o [1] Hoµng V¨n Hµnh, Tõ l¸y trong tiÕng ViÖt, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 1985. [2] Hoµng V¨n Hµnh (chñ biªn), KÓ chuyÖn thµnh ng÷, tôc ng÷, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 2002. [3] Hoµng V¨n Hµnh, Thµnh ng÷ häc tiÕng ViÖt, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 2005. 46
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVII, sè 3b-2008 [4] NguyÔn Lùc - L−¬ng V¨n §ang, Thµnh ng÷ tiÕng ViÖt, NXB Khoa häc X· héi, Hµ Néi, 1993. [5] Du Yªn (tuyÓn chän), Thµnh ng÷, tôc ng÷ ViÖt Nam, NXB Tæng hîp §ång Nai, 2004. [6] ViÖn Ng«n ng÷ häc, Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Trung t©m Tõ ®iÓn häc, NXB Gi¸o Dôc, Hµ Néi, 1994. [7] ViÖn Ng«n ng÷ häc, Tõ ®iÓn tõ l¸y tiÕng ViÖt, NXB Gi¸o Dôc, Hµ Néi, 1994. Summary Comparision idiom group [T1 as B] and explanating reduplices words in vietnamese Comparision idioms in the type [t1 as B], by their particular structure have a greate effect on explanating reduplices words at the beginning of the idioms. Vietnamese idioms, on the one hand are valuable data to be exploited throughly for development of the lists of reduplices words, synonyms and synonymous idioms, on the other, are active examples to explain words in dictionaries and in speech. (a) Khoa Ng÷ V¨n, Tr−êng §¹i häc Vinh. 47

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

829 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.