intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những khó khăn trong tiến trình phân chia biên giới Trung - Nga cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
68
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hai n-ớc Trung - Nga có chung đ-ờng biên giới phía Đông nối từ phía Đông Mông Cổ tới Bắc Triều Tiên và đ-ờng biên giới phía Tây vốn nối từ phía Tây Mông Cổ tới Afghanistan. Tuyến biên giới của hai quốc gia này không chỉ là vấn đề những hec-ta đất và những hòn đảo, mà là vấn đề chính trị trong quan hệ hai n-ớc. Nó không chỉ thuộc giai đoạn lịch sử ngắn của những năm 60 hay 90 của thế kỷ XX, mà là lịch sử của nhiều thế kỷ. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những khó khăn trong tiến trình phân chia biên giới Trung - Nga cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 "

  1. Nh÷ng khã kh¨n trong tiÕn tr×nh ph©n chia… Th s. NguyÔn thanh thñy Tr−êng Cao ®¼ng H¶i D−¬ng th× n−íc Nga Sa hoµng ®· chiÕm cña 1. Hai n−íc Trung - Nga cã chung Trung Quèc tíi h¬n 1.500 km2(1) . V× vËy, ®−êng biªn giíi phÝa §«ng nèi tõ phÝa b−íc vµo thËp kû 60 vµ 70 cña thÕ kû §«ng M«ng Cæ tíi B¾c TriÒu Tiªn vµ XX, khi quan hÖ ®ång minh Trung - X« ®−êng biªn giíi phÝa T©y vèn nèi tõ phÝa tan vì, c¸c luËn thuyÕt cña Trung Quèc T©y M«ng Cæ tíi Afghanistan. TuyÕn vÒ viÖc ®ßi l¹i c¸c vïng ®Êt ®· bÞ mÊt biªn giíi cña hai quèc gia nµy kh«ng chØ kh«ng ngõng ®−îc ®Æt ra, ®Èy quan hÖ lµ vÊn ®Ò nh÷ng hec-ta ®Êt vµ nh÷ng hai n−íc nµy ®Õn ®Ønh cao c¨ng th¼ng vµ hßn ®¶o, mµ lµ vÊn ®Ò chÝnh trÞ trong n¨m 1969 xung ®ét diÔn ra trªn hÇu hÕt quan hÖ hai n−íc. Nã kh«ng chØ thuéc tuyÕn biªn giíi Trung- X«. giai ®o¹n lÞch sö ng¾n cña nh÷ng n¨m Tõ cuèi thËp kû 80 ®Õn nay, cïng víi 60 hay 90 cña thÕ kû XX, mµ lµ lÞch sö tiÕn tr×nh b×nh th−êng ho¸ quan hÖ sau cña nhiÒu thÕ kû. Vµ h¬n tÊt c¶, vÊn ®Ò 30 n¨m c¨ng th¼ng, c¸c nhµ l·nh ®¹o biªn giíi Trung - Nga lµ chiÕc ch×a khãa cña Liªn X« sau ®ã lµ Nga vµ Trung trong quan hÖ hai n−íc. Quèc ®· tõng b−íc ®Èy m¹nh viÖc x©y Tõ thÕ kû XIX, khi Trung Quèc trë dùng quan hÖ hîp t¸c hai n−íc lªn quan thµnh mét n−íc nöa thuéc ®Þa, nöa hÖ "®èi t¸c chiÕn l−îc". Tuy nhiªn, trong phong kiÕn, Trung Quèc ®· ph¶i ký suèt chÆng ®−êng Êy, h¬n 10 n¨m qua, nhiÒu hiÖp −íc bÊt b×nh ®¼ng víi c¸c vÊn ®Ò biªn giíi vÉn lµ nh÷ng tån t¹i n−íc ®Õ quèc trong ®ã cã Nga. Víi Nga, nÆng nÒ, lu«n nh¹y c¶m vµ cã søc c¶n th«ng qua c¸c hiÖp −íc 1689,1727, 1858 kh«ng nhá ®èi víi sù ph¸t triÓn cña vµ 1860, ®−êng biªn giíi Trung - Nga ®· quan hÖ hai n−íc. VËy ®©u lµ nh÷ng ®−îc Ên ®Þnh, nh−ng theo Trung Quèc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 59
  2. nguyÔn thanh thuû "nót th¾t" trong quan hÖ Trung - Nga vµ HiÖp −íc biªn giíi Trung - Nga n¨m qu¸ tr×nh ho¸ gi¶i nh÷ng tån t¹i Êy ®· 1991. diÔn ra nh− thÕ nµo? Trong khu«n khæ N¨m 1991 ®−îc coi lµ mèc son trong cña bµi viÕt nµy, chóng t«i muèn gãp viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi phÝa phÇn gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò trªn. §«ng Trung - Nga. Ngµy 16-5-1991, Bé 2. §−êng biªn giíi phÝa T©y Trung - tr−ëng Bé Ngo¹i giao Trung Quèc TiÒn Nga vèn dµi 3200 km, nh−ng khi Liªn Kú Tham vµ Bé tr−ëng Bé Ngo¹i giao Nga (Aleksandr Bessmertnykh) ®· ký X« tan vì, biªn giíi phÝa T©y hai n−íc ®· mét HiÖp −íc vÒ biªn giíi phÝa §«ng víi ®−îc chia thµnh bèn phÇn nhá, trong ®ã nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n sau ®©y: 50 km thuéc vÒ Nga, 1700 km thuéc vÒ Kazkhstan, 1000 km thuéc vÒ §iÒu 1: C¸c bªn ký hiÖp −íc nµy gi¶i Kyrgyzstan vµ 430 km thuéc vÒ quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi vµ ®Æt biªn giíi Tajikistan. Tõ n¨m 1994 ®· diÔn ra tiÕn mét c¸ch chÝnh ®¸ng dùa trªn lý trÝ. tr×nh ®µm ph¸n gi÷a Nga, Trung Quèc §iÒu 2: (x¸c ®Þnh ranh giíi cô thÓ ë vµ 3 n−íc Trung ¸ cã chung ®−êng biªn hÇu hÕt c¸c ®iÓm trªn tuyÕn biªn giíi giíi (Kazkhstan, Kyrgyzstan vµ phÝa §«ng - trõ c¸c ®iÓm tõ 8 ®Õn 10 vµ Tajikistan). Qu¸ tr×nh ®µm ph¸n nµy tõ 8 ®Õn 11). kh«ng nh÷ng gióp c¸c n−íc x©y dùng §iÒu 3: C¸c n−íc tham gia theo ®iÒu 1 ®−êng biªn giíi chung th©n thiÖn mµ cßn sÏ tiÕp tôc ®µm ph¸n ®Ó gi¶i quyÕt vÊn dÉn tíi sù h×nh thµnh Uû ban th−êng ®Ò 2 phÇn biªn giíi, gåm tõ ®iÓm 7 ®Õn 8 trùc vÒ x©y dùng niÒm tin gi÷a c¸c n−íc, (lµ ®¶o Bolshoi réng 5000 ha trªn s«ng ®ång thêi ®Æt nÒn mãng cho sù h×nh Argun) vµ tõ ®iÓm 8 ®Õn 11 (lµ ®¶o thµnh cña Tæ chøc Hîp t¸c Th−îng H¶i Bolshoi Ussuriskii (Heixiazi) réng 3200 (SCO) vµo n¨m 2001. ha vµ ®¶o Tarabarov (Yinlong) réng 4000 ha t¹i vïng hîp l−u cña hai con NÕu nh− tiÕn tr×nh ph©n ®Þnh ®−êng s«ng Amur(H¾c Long Giang) vµ Ussuri biªn giíi phÝa T©y ®−îc diÔn ra kh¸ su«n (Wusuli Jiang). sÎ trªn c¶ b×nh diÖn song ph−¬ng vµ ®a §iÒu 5: §−êng biªn giíi ch¹y qua bÊt ph−¬ng th× viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi phÝa kú mét con s«ng nµo th× vÞ trÝ trung t©m §«ng diÔn ra ®Çy khã kh¨n vµ bÕ t¾c. cña s«ng sÏ lµ biªn giíi. QuyÒn së h÷u C¸c cuéc ®µm ph¸n tuy ®· ®−îc kh«i c¸c hßn ®¶o trªn s«ng sÏ ®−îc quyÕt ®Þnh phôc tõ n¨m 1989 vµ kh«ng ngõng ®−îc râ trong trong suèt tiÕn tr×nh ph©n ®Þnh ®Èy m¹nh trong thËp kû 90, song viÖc biªn giíi gi÷a hai n−íc. th¸o gì nh÷ng v−íng m¾c trong tiÕn §iÒu 8: C¸c bªn tham gia ®ång ý r»ng tr×nh ph©n ®Þnh vÉn hÕt søc khã kh¨n, c¸c lo¹i thuyÒn kh¸c nhau bao gåm khiÕn cho vÊn ®Ò lßng tin trong quan hÖ thuyÒn qu©n sù cã thÓ ®−îc ®i l¹i trªn Trung - Nga lu«n bÞ tæn h¹i. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 60
  3. Nh÷ng khã kh¨n trong tiÕn tr×nh ph©n chia… s«ng Ussuri vµ Amur gÇn thµnh phè cña nh÷ng v−íng m¾c nµy lµ: theo Khabarovsk mµ kh«ng gÆp bÊt kú mét nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt quèc tÕ vµ trë ng¹i nµo vµ ng−îc l¹i. Mét c¬ quan ®iÒu 5 cña HiÖp ®Þnh biªn giíi n¨m 1991 liªn quan ®èi víi c¸c n−íc tham gia sÏ quy ®Þnh "Biªn giíi ®−êng s«ng dùa trªn so¹n th¶o c¸c quy ®Þnh vÒ viÖc ®−îc phÐp kªnh chÝnh cña dßng s«ng cã thÓ l−u l−u hµnh trªn s«ng. hµnh ®−îc", tuy nhiªn c¶ Trung Quèc vµ Nga ®Òu ch−a thèng nhÊt ®−îc vÒ viÖc §iÒu 9: Liªn bang X« ViÕt ®ång ý r»ng dßng chÝnh cña c¸c dßng s«ng lµ ®©u c¸c thuyÒn cã cê cña Céng hoµ Nh©n d©n (gÇn víi bê s«ng cña Nga hay cña Trung Trung Hoa cã thÓ l−u hµnh trªn s«ng Quèc?) bëi lÏ cã rÊt nhiÒu ®¶o trªn s«ng Tumen ra biÓn vµ ng−îc l¹i. C¸c vÊn ®Ò cïng víi nhiÒu khóc quanh co vµ sù cô thÓ liªn quan tíi quyÒn l−u hµnh sÏ thay ®æi theo mïa cña c¸c dßng s«ng… ®−îc ¸p dông theo hiÖp −íc gi÷a c¸c bªn nªn c¶ Nga vµ Trung Quèc ®Òu cã mét liªn quan.(2) nguyªn t¾c ®Ó gi÷ lßng s«ng chÝnh xa bê HiÖp −íc biªn giíi 1991 vÒ c¨n b¶n ®· cña m×nh ®Ó cã thÓ nhËn ®−îc nhiÒu ®¶o ph©n ®Þnh ®−îc tuyÕn biªn giíi phÝa h¬n. Do ®ã, cã 3 ®iÓm khã ph©n ®Þnh §«ng cña Nga vµ Trung Quèc, qua ®ã nhÊt ë biªn giíi ®−êng s«ng Trung - Nga kh¼ng ®Þnh râ thiÖn chÝ cña c¸c nhµ l·nh lµ ®¶o Bolshoi Ussuriskii, Tarabarov vµ ®¹o hai n−íc. Tuy nhiªn, tõ viÖc ký hiÖp vïng Khasan g¾n víi s«ng Tumen. ®Þnh ®Õn thùc tÕ cßn lµ c¶ mét qu¸ tr×nh víi nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p, bëi c¸c cuéc Thø nhÊt, ®èi víi vïng ®¶o ®µm ph¸n ph©n ®Þnh biªn giíi ë c¸c dßng Bolshoi Ussurriskii vµ Tarabarov s«ng ngo»n ngoÌo hay ®¸nh gi¸ dßng nµo Bolshoi Ussurriskii vµ Tarabarov sÏ lµ kªnh chÝnh cña mét con s«ng cã ®−îc t¹o nªn bëi vïng hîp l−u cña s«ng nhiÒu khóc lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã kh¨n. Amur vµ s«ng Ussuri. Hai ®¶o nµy ®Òu Do vËy, trong b¶n th©n néi dung cña cã vÞ trÝ quan träng, ®Æc biÖt lµ Bolshoi HiÖp ®Þnh (thuéc ®iÒu 3 vµ ®iÒu 5) vµ c¶ Ussurriskii. §¶o Bolshoi Ussurriskii trªn thùc tiÔn vÉn cßn nh÷ng vïng biªn ®−îc coi nh− yÕt hÇu cña thµnh phè giíi ch−a thÓ ph©n ®Þnh râ, buéc hai Kharbarovsk (thµnh phè lín nhÊt cña n−íc vÉn ph¶i "tiÕp tôc ®µm ph¸n". Nga ë ViÔn §«ng). Nã cã thÓ kiÓm so¸t Nh÷ng v−íng m¾c trong tiÕn tr×nh ®−îc toµn bé tµu bÌ ®i l¹i trªn s«ng ph©n ®Þnh biªn giíi Trung - Nga Ussuri vµ quyÕt ®Þnh ®−îc sù ph¸t triÓn Nh÷ng khã kh¨n, bÕ t¾c næi bËt trong cña thµnh phè Kharbarovsk. Khã kh¨n tiÕn tr×nh ph©n ®Þnh biªn giíi phÝa §«ng trong viÖc ph©n ®Þnh vïng biªn giíi nµy Trung - Nga tõ sau n¨m 1991 lµ viÖc gi¶i lµ x¸c ®Þnh ®iÓm chung thùc sù cña s«ng quyÕt nh÷ng vïng cßn tranh chÊp trªn Amur vµ s«ng Ussuri lµ ë phÝa B¾c hay s«ng Amur, Ussuri vµ Tumen. Gèc rÔ phÝa Nam? Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 61
  4. nguyÔn thanh thuû §¶o Bolshoi Ussurriskii vµ Tarabarov - n¬i ch−a thÓ ph©n ®Þnh theo HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991 (Nguån: Iwashita Akihiro (s®d - Tr 70) Thø hai, ®èi víi vïng Khasan g¾n PhÝa Nga dùa trªn c¬ së hiÖp ®Þnh bæ víi s«ng Tumen sung B¾c Kinh n¨m 1860, kh¼ng ®Þnh ®iÓm chung cña hai dßng s«ng nµy lµ S«ng Tumen ®−îc b¾t nguån tõ s«ng Mt. Changbai (Bakekdoo) dµi h¬n 500 kªnh Kazakevichevo, tøc lµ ë phÝa Nam, km, ch¶y ra biÓn NhËt B¶n. Con s«ng nªn toµn bé vïng ®¶o Bolshoi nµy hÑp vµ n«ng, ch¶y qua biªn giíi Nga Ussurriskii vµ Tarabarov thuéc l·nh thæ - TriÒu chØ 10 km tr−íc khi ®æ ra biÓn cña Nga, t¹o thµnh mét vïng biªn giíi NhËt B¶n nh−ng lµ con s«ng t¹o thµnh Trung - Nga cã h×nh ch÷ "E". PhÝa Trung vïng gi¸p ranh cña 3 n−íc Nga - Trung - Quèc nhÊt trÝ r»ng theo hiÖp ®Þnh B¾c TriÒu vµ cã vÞ trÝ quan träng. Kinh, biªn giíi ch¹y nh− vËy, nh−ng Tõ thÕ kû XIX, vïng duyªn h¶i cña con Trung Quèc l¹i ®−a ra lý do tiªu chuÈn s«ng nµy ®· ®−îc s¸p nhËp vµo ®Þa phËn cña luËt quèc tÕ hiÖn nay lµ tuyÕn biªn cña Nga, nªn nã ®· t¸ch l·nh thæ cña giíi ph©n ®Þnh ph¶i theo ®−êng c¾m tiªu Trung Quèc víi biÓn NhËt B¶n, khiÕn cho chÝnh cña s«ng, kªnh Kazakevichevo tØnh C¸t L©m cña Trung Quèc ®· bÞ khãa, kh«ng ph¶i lµ dßng chÝnh cña s«ng Amur bëi s«ng Tumen lµ cæng duy nhÊt ®Ó C¸t mµ chØ lµ mét dßng ch¶y nhá vµ n«ng, L©m cã thÓ ®i ra biÓn. Vïng Khasan lµ tµu bÌ kh«ng thÓ ®i l¹i theo nh¸nh vïng ®Êt bªn bê s«ng Tumen. §©y lµ khu Kazakevichevo nªn ®Þa phËn chung cña vùc cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng, nã lµ hai dßng s«ng lµ ë phÝa B¾c, Bolshoi vïng gi¸p ranh cña 3 n−íc. KiÓm so¸t Ussurriskii vµ Tarabarov ph¶i thuéc vÒ ®−îc vïng nµy ®ång nghÜa víi viÖc kiÓm Trung Quèc. so¸t vµ khai th¸c ®−îc s«ng Tumen. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 62
  5. Nh÷ng khã kh¨n trong tiÕn tr×nh ph©n chia… Vïng biªn giíi Khasan ch−a ph©n ®Þnh ®−îc theo HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991 (Nguån: Iwashita Akihiro (s®d - Tr 39) S«ng Tumen vµ vïng Khasan cã tÇm l−u hµnh trªn s«ng Tumen ra biÓn. Néi quan träng nh− vËy nªn Trung Quèc rÊt dung nµy ®· g©y nªn mét lµn sãng ph¶n muèn Nga x¸c nhËn quyÒn cña Trung ®èi m¹nh mÏ trong n−íc Nga, bëi viÖc Quèc ®−îc l−u hµnh trªn phÝa cöa s«ng trao vïng Khasan cho Trung Quèc sÏ nèi Tumen ®Ó ra biÓn vµ muèn vïng cöa vïng nµy víi ®Êt liÒn Trung Quèc, gióp s«ng nµy thuéc quyÒn së h÷u chung cña Trung Quèc x©y dùng c¶ng ®Ó l−u hµnh hai n−íc, ®ång thêi Trung Quèc muèn trªn s«ng Tumen th× Nga sÏ hoµn toµn kh¼ng ®Þnh quyÒn së h÷u ®èi víi mÊt quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi s«ng Khasan. Tõ n¨m 1988, Trung Quèc ®· Tumen. H¬n thÕ n÷a, nÕu trao vïng ®Êt t¨ng c−êng th¶o luËn vÊn ®Ò nµy víi Nga nµy cho Trung Quèc sÏ lµm Nga mÊt ®i qua c¸c kªnh ngo¹i giao. vÞ trÝ n»m trong khu biªn giíi chiÕn l−îc. Khi néi dung cña HiÖp −íc n¨m 1991 Nh©n d©n Nga ®· ®Êu tranh ®ßi vÒ biªn giíi Trung - Nga ®−îc ban hµnh ChÝnh phñ Nga ph¶i b·i bá HiÖp −íc th× c¸c vÊn ®Ò nãng nhÊt ®−îc ®Æt ra lµ 1991. Qu©n ®éi Trung Quèc ®· huy ®éng 300 ha ë Khasan sÏ ®−îc trao cho Trung mét lùc l−îng gÇn mét triÖu qu©n ®Õn Quèc vµ tµu bÌ cña Trung Quèc cã thÓ gÇn biªn giíi Nga vµ thùc hiÖn nh÷ng Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 63
  6. nguyÔn thanh thuû cuéc tËp trËn quy m« lín sau 10 n¨m vµ Trung Quèc ®Òu ®Èy m¹nh c¸c biÖn khiÕn cho quan hÖ hai n−íc mét lÇn n÷a ph¸p ®Ó tÝch cùc th¸o gì nh÷ng v−íng ®øng tr−íc nguy c¬ c¨ng th¼ng, an ninh m¾c trong vÊn ®Ò biªn giíi. hai n−íc mét lÇn n÷a bÞ ®e do¹. Tõ ngµy 24-26/4/1996, Tæng thèng Suèt tõ n¨m 1991-1996, chiÕn dÞch Nga B. Yeltsin th¨m Trung Quèc. Trong chèng l¹i HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991 cña chuyÕn th¨m nµy, ng−êi l·nh ®¹o cao Nga tiÕp tôc ph¸t triÓn t¹i c¸c ®Þa nhÊt cña n−íc Nga cïng víi viÖc kh¼ng ph−¬ng thuéc vïng biªn giíi Trung - ®Þnh quyÕt t©m thùc hiÖn HiÖp ®Þnh biªn Nga. Nh©n d©n ë ®©y ®· g©y ¸p lùc víi giíi 1991 ®· ®−a ra ý kiÕn ®Ò nghÞ x©y Bé Ngo¹i giao - thËm chÝ buéc nh÷ng dùng mèi quan hÖ "§èi t¸c chiÕn l−îc" ng−êi trong Uû ban ph©n ®Þnh biªn giíi víi Trung Quèc vµ n¨m 1996 ®−îc coi lµ ph¶i tõ chøc - vµ yªu cÇu xem xÐt l¹i b−íc ngoÆt c¨n b¶n trong quan hÖ Trung HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991 khiÕn cho HiÖp - Nga. ®Þnh biªn giíi kh«ng thÓ ®−îc thùc hiÖn. Tr−íc thùc tÕ ®Çy m©u thuÉn, mÆc dï TiÕn tr×nh gi¶i quyÕt nh÷ng khã hai n−íc ®· cïng nhÊt trÝ x©y dùng mèi kh¨n, hoµn thµnh ph©n ®Þnh biªn quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc nh−ng c¸c giíi cuéc ®µm ph¸n vÒ biªn giíi vÉn ®ãng b¨ng suèt n¨m 1996 vµ ®Çu n¨m 1997. Khi viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi ch×m §Õn n¨m 1997 - n¨m cuèi cïng cña thêi trong bÕ t¾c còng lµ lóc c¶ Trung Quèc h¹n hoµn thµnh viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi vµ Nga ®Òu cã sù ®iÒu chØnh c¬ b¶n hai n−íc - míi chØ cã 2500/4300 km trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i. Nga chuyÓn ®−êng biªn giíi phÝa §«ng gi÷a Trung h−íng tõ chÝnh s¸ch "§Þnh h−íng §¹i T©y D−¬ng" sang chÝnh s¸ch "§Þnh Quèc vµ Nga ®−îc ®Æt. Tr−íc nguy c¬ h−íng ¸ - ¢u", coi träng quan hÖ víi vÊn ®Ò biªn giíi trë vÒ sè kh«ng, ChÝnh Trung Quèc, cßn Trung Quèc thùc hiÖn phñ Nga ®· ®−a ra mét gi¶i ph¸p "së chÝnh s¸ch "ngo¹i giao n−íc lín", coi h÷u chung"(3) víi c¸c vïng tranh chÊp. träng quan hÖ víi Nga. C¶ hai n−íc ®Òu MÆc dï ®©y chØ lµ gi¶i ph¸p t×nh thÕ nhËn thÊy vÞ trÝ quan träng cña nhau vµ nh−ng nã còng ®· ®−îc Trung Quèc chÊp cïng h−íng vÒ nhau. Thùc tÕ nµy ®· nhËn. Ngµy 20-5-1997 Trung Quèc vµ thóc ®Èy c¸c nhµ l·nh ®¹o hai n−íc ®Èy Nga cïng ®ång ý c¸c nguyªn t¾c ®èi víi m¹nh c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao vµ tiÕn viÖc cïng së h÷u nh÷ng hßn ®¶o Bolshoi tr×nh ph©n ®Þnh biªn giíi. Ussurriski, Tabararov. Tµu thuyÒn cña VÊn ®Ò ®¸ng nãi lµ theo luËt ph¸p cña Trung Quèc cã quyÒn ®i vßng qua ®¶o Nga, HiÖp −íc sÏ kh«ng cßn gi¸ trÞ nÕu Bolshoi, qua thµnh phè Kharbarovsk. nh− sù ph©n ®Þnh biªn giíi kh«ng hoµn Cßn ®èi víi vïng Khasan, ngµy 2-9-1997 thµnh sau 5 n¨m ký kÕt, nghÜa lµ n¨m t¹i cuéc häp cña Uû ban ph©n chia biªn 1997 sÏ lµ h¹n cuèi cïng ®Ó thùc hiÖn giíi t¹i Matxc¬va, Trung Quèc ®· chÊp HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991. Do ®ã c¶ Nga nhËn ý kiÕn cña Nga lµ chia ®«i Khasan. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 64
  7. Nh÷ng khã kh¨n trong tiÕn tr×nh ph©n chia… Khasan ®−îc chia thµnh hai nöa, 160 ha ®Ò ph©n ®Þnh biªn giíi cßn tån t¹i, ®iÒu thuéc vÒ Trung Quèc cßn 140 ha thuéc nµy sÏ ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®Õn lîi Ých vÒ Nga(4), ®ång thêi Trung Quèc høa sÏ cña Trung Quèc. kh«ng x©y dùng c¶ng cña hä trªn vïng Ba lµ viÖc ¸p dông HiÖp ®Þnh biªn l·nh thæ nµy sau ®µm ph¸n. giíi 1991 sÏ n©ng cao h¬n vÞ thÕ cña Ngµy 6-11-1997, trung t©m b¶o vÖ Trung Quèc. Tõ mét n−íc "nöa thuéc biªn giíi Trung - Nga ®· ®−a ra mét b¶n ®Þa" thêi cËn ®¹i, Trung Quèc ®· hoµn tuyªn bè vÒ viÖc ph©n chia biªn giíi phÝa toµn trë thµnh mét ®èi t¸c b×nh ®¼ng víi §«ng, hai bªn cïng nhÊt trÝ víi tuyªn bè Nga trong thiªn niªn kû míi. nµy. Ngµy 9-11-1997 B.Yeltsin th¨m HiÖp ®Þnh biªn giíi 1991 vµ tiÕn tr×nh Trung Quèc vµ ®· tuyªn bè viÖc hoµn ph©n ®Þnh biªn giíi Trung - Nga tõ 1991 thµnh ph©n chia biªn giíi vµ kh¼ng ®Þnh ®Õn 1997 tuy ®· ®¹t ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò ®©y lµ th¾ng lîi, trªn c¬ së ®ã Trung c¬ b¶n vµ hai n−íc ®· kh¼ng ®Þnh lµ "hai Quèc vµ Nga kh¼ng ®Þnh vÒ mèi quan hÖ bªn cïng th¾ng lîi"(5) song vÉn cßn tån ®èi t¸c chiÕn l−îc trong thÕ kû XXI cña t¹i nhiÒu c¶n trë trong qu¸ tr×nh thùc hai n−íc trªn thùc tiÔn. hiÖn mµ mÊu chèt vÊn ®Ò vÉn lµ do viÖc Mét vÊn ®Ò ®¸ng bµn n÷a lµ t¹i sao "së h÷u chung", bëi thùc chÊt ®©y míi Trung Quèc l¹i chÊp nhËn vÊn ®Ò "së chØ lµ gi¶i ph¸p t×nh thÕ chø ch−a ph¶i h÷u chung"vµ vÊn ®Ò chia ®«i Khasan lµ sù gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vµ Trung Quèc trong khi nh©n d©n Trung Quèc vÉn hoµn toµn ch−a tho¶ m·n víi kÕt qu¶ ®ang ph¶n ®èi gay g¾t kÕt qu¶ nµy? nµy (nhÊt lµ ®èi víi khu vùc ®¶o Bolshoi QuyÕt ®Þnh nµy cña Trung Quèc vµo giê Ussurriskii) nªn mäi th¸ch thøc vÉn cßn phót cuèi cïng Êy ®· kh¼ng ®Þnh tÇm ®ang ë phÝa tr−íc cña quan hÖ Trung - nh×n chiÕn l−îc cña c¸c nhµ l·nh ®¹o Nga. Trung Quèc. Tr−íc xu thÕ kh«ng thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh Ngµy 16-7-2001 HiÖp −íc Trung - Nga hoµn thµnh viÖc ph©n chia biªn giíi ®−îc ký kÕt trong chuyÕn th¨m Nga cña trong nhiÖm kú cña B.Yeltsin nh»m: Chñ tÞch Trung Quèc Giang Tr¹ch D©n. Mét lµ, t¹o sù æn ®Þnh, hoµ b×nh cho HiÖp −íc nµy tiÕp tôc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi - ®©y lµ nh©n tè quan träng biªn giíi hai n−íc. Néi dung cña HiÖp nhÊt ®èi víi ngo¹i giao cña Trung Quèc. −íc nªu râ "Hai bªn kh«ng cßn ®ßi hái l·nh thæ cña nhau"(6) vµ mong muèn tiÕp Hai lµ, Trung Quèc hiÓu râ tÝnh tôc ®µm ph¸n vÒ "nh÷ng khu vùc ch−a nghiªm träng cña chÝnh s¸ch hîp t¸c nhÊt trÝ". Trong lóc chê gi¶i quyÕt vÊn gi÷a chÝnh quyÒn Trung −¬ng vµ ®Þa ®Ò, hai bªn tu©n thñ nguyªn tr¹ng biªn ph−¬ng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò biªn giíi. giíi (tøc lµ theo ph¸p lý cña Nga). Tuy NÕu Nga thÊt b¹i trong viÖc hoµn thµnh nhiªn, trong thêi gian chê "gi¶i quyÕt ph©n ®Þnh biªn giíi (mµ h¹n chãt lµ n¨m vÊn ®Ò" th× nh÷ng ®éng th¸i cña c¶ 1997) th× ch¼ng cã c¬ së luËt nµo cho vÊn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 65
  8. nguyÔn thanh thuû Trung Quèc vµ Nga t¹i "nh÷ng khu vùc tr×nh ph¸t triÓn cña mèi quan hÖ ®èi t¸c ch−a nhÊt trÝ" lu«n Èn hiÖn sù kh«ng chiÕn l−îc. Nhu cÇu nµy ®−îc ®Æt ra b×nh th−êng vµ næi cém nhÊt vÉn lµ trong mét thêi ®iÓm lÞch sö míi mÎ: ThÕ vïng ®¶o Bolshoi Ussurriskii. Theo HiÖp kû XXI, thÕ kû cña quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ®Þnh biªn giíi 1991, Trung Quèc cã ho¸, thÕ kû mµ sù ph¸t triÓn cña c¸c quyÒn ®i vßng qua ®¶o Bolshoi quèc gia ®· v−ît ra khái ph¹m vi l·nh Ussurriskii, qua thµnh phè Kharbarovsk thæ vµ biªn giíi cña c¸c quèc gia tÊt cña Nga. Sau nh÷ng HiÖp ®Þnh bæ sung, nhiªn còng chØ lµ vÊn ®Ò t−¬ng ®èi. vÒ c¬ b¶n ®iÒu kho¶n nµy kh«ng cã g× ChÝnh hoµn c¶nh míi nµy ®· ®em ®Õn thay ®æi. Nh−ng vÊn ®Ò lµ m©u thuÉn cho c¸c n−íc trªn thÕ giíi nãi chung vµ lu«n x¶y ra ë chÝnh nh÷ng vïng l·nh thæ c¸c n−íc ®ang cã sù tranh chÊp biªn giíi nµy gi÷a c− d©n Trung Quèc vµ c− d©n nãi riªng mét sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ t− Nga bëi tÝnh ®Þnh tÝnh, v« h×nh cña ranh duy chiÕn l−îc. C¸c n−íc ®Òu dÔ g¹t bá giíi. Tr−íc thùc tÕ ®ã, còng trong n¨m nh÷ng m©u thuÉn, dÔ chÊp nhËn nh÷ng 2001 Trung Quèc ®· ®Çu t− 6 triÖu hy sinh vÒ lîi Ých trong viÖc gi¶i quyÕt USD(7) ®Ó x©y dùng tuyÕn ®−êng thuû vÊn ®Ò biªn giíi ®Ó ®æi lÊy lîi Ých lín h¬n däc theo s«ng Amur, kh«ng cÇn vßng qua trong qu¸ tr×nh hîp t¸c. T− duy míi nµy thµnh phè Kharbarovsk, mµ ®i th¼ng tõ ®−îc thÓ hiÖn ®iÓn h×nh trong qu¸ tr×nh huyÖn Phñ ViÔn tíi ®¶o Bolshoi gi¶i quyÕt nèt nh÷ng tån ®äng vÒ biªn Ussurriskii. Con ®−êng vËn chuyÓn nµy giíi gi÷a Trung Quèc vµ Nga. dï kh«ng kinh tÕ bëi kh«ng cã hµng ho¸ N¨m 2004, Nga vµ Trung Quèc ®· ký ®Ó vËn chuyÓn, nh−ng Trung Quèc lu«n kÕt tho¶ thuËn song ph−¬ng vÒ vÊn ®Ò duy tr× kho¶ng trªn 30 tµu thuû c¾m cê biªn giíi. MÆc dï trong v¨n b¶n nµy c¸c Trung Quèc ho¹t ®éng ®Ó t¹o "lèi mßn" ®iÒu kho¶n cô thÓ vÒ biªn giíi còng vÉn cho con ®−êng xung quanh ®¶o Bolshoi ch−a râ rµng, nh−ng thiÖn chÝ cña hai Ussurriskii. Tr−íc t×nh thÕ ®ã, Nga ®· n−íc ®· ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua viÖc Nga b¾c cÇu phao dµi 750m víi träng t¶i 60 nhón nh−êng h¬n n÷a, tõ bá chñ quyÒn tÊn, nèi ®¶o Bolshoi Ussurriskii víi thµnh phè Kharbarovsk còng nh»m môc víi ®¶o Tarabarov vµ mét nöa ®¶o Bolshoi ®Ých kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn cña m×nh t¹i Ussurriskii, cßn Trung Quèc còng chÊp vïng ®Êt nµy. Thùc tiÔn trªn cho thÊy, nhËn tõ bá së h÷u ®èi víi khu vùc c¸c ®¶o vÊn ®Ò biªn giíi Trung - Nga vÉn tån t¹i gÇn thµnh phè Kharbarovsk cña Nga. Tuy ®Çy bÊt æn. MÇm mèng cña sù ®æ vì lu«n nhiªn, tho¶ thuËn nµy còng vÉn chØ lµ v¨n tån t¹i song song víi niÒm mong −íc b¶n. Ngµy 21-7-2008, Ngo¹i tr−ëng Nga tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ã khiÕn cho lßng Sergey Lavrov tíi B¾c Kinh ®Ó ký hiÖp tin trong quan hÖ hai n−íc lu«n bÞ tæn ®Þnh trao tr¶ hai vïng ®Êt trªn cho Trung h¹i. Thùc tr¹ng nµy ®Æt ra nhu cÇu cÊp Quèc(8) vµ ®Õn ngµy 14-10-2008 th× v¨n thiÕt cho hai n−íc lµ ph¶i th¸o gì nh÷ng kiÖn trªn míi chÝnh thøc cã hiÖu lùc(9). khã kh¨n, bÊt æn trªn ®Ó ®Èy m¹nh tiÕn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 66
  9. Nh÷ng khã kh¨n trong tiÕn tr×nh ph©n chia… Ngµy 14-10-2008, Trung Quèc vµ Nga triÓn quan hÖ song ph−¬ng. KÕt qu¶ nµy ®· tæ chøc lÔ c«ng bè hoµn thµnh ph©n chÝnh lµ sù kiÓm ®Þnh vÒ mèi quan hÖ ®Þnh ®−êng biªn giíi phÝa §«ng ngay ®èi t¸c chiÕn l−îc Trung - Nga tr−íc sù trªn ®¶o Bolshoi Ussurriskii víi sù tham hoµi nghi cña kh«ng Ýt c¸c nhµ chiÕn gia cña nhiÒu nhµ ngo¹i giao, quan chøc l−îc trªn thÕ giíi. qu©n ®éi vµ c¶nh s¸t cña hai n−íc. Cét mèc biªn giíi chÝnh thøc ®−îc dùng lªn, lÝnh biªn phßng cña Trung Quèc vµ Nga Chó thÝch: b¾t ®Çu lµm nhiÖm vô b¶o vÖ theo biªn giíi ®· ®−îc ph©n ®Þnh. Nh− vËy n¨m (1) TTXVN (1982), Thùc chÊt nh÷ng khã 2008 ®−îc coi lµ mèc thêi gian hoµn kh¨n trong c¸c cuéc th−¬ng l−îng vÒ vÊn ®Ò biªn giíi X« - Trung, Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc thµnh viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi Trung - biÖt ngµy 5/2/1982. Nga, chÊm døt xung ®ét kÐo dµi suèt 40 (2) Mét b¶n dÞch rót ng¾n tõ tiÕng Nga- n¨m, më ®−êng cho quan hÖ hai n−íc Theo Iwashita Akihiro ( 2001), The Russo - ph¸t triÓn lªn mét tÇm cao míi. Chinese "Strategic Partnership" and Bordder 3. VÊn ®Ò biªn giíi Trung - Nga cã lóc Negotiations, Then and Now, Bulletin of the school: Yamaguchi Prefectural University t−ëng nh− mét c©u chuyÖn dµi kh«ng cã (3) Iwashita Akihiro 2004, A 4.000 håi kÕt, khiÕn cho mèi quan hÖ Trung - Kilometer Journey Along the Sino- Russian Nga mÆc dï ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh lµ quan Border, Slavic Research Center, Hokkaido hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc nh−ng cã lóc t−ëng University - Tr. 25. nh− thËt hêi hît, m¬ hå. Tuy nhiªn, kÕt (4) Iwashita Akihiro 2004 (s®d - Tr 28) qu¶ cña viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi (5) Iwashita Akihiro (2001), The Russo - Chinese "Statregic partnershhip" and border n¨m 2008 thùc sù ®· lµ th¾ng lîi cña c¶ negotiations: then and now, Bulletin of the Trung Quèc vµ Nga. Th¾ng lîi nµy lµ Graduate school: Yamaguchi Prefectural th¾ng lîi v−ît xa vÊn ®Ò biªn giíi, lµ th¾ng University lîi vÒ chÝnh trÞ vµ mang ý nghÜa chiÕn l−îc. (6) Jeanne L. Wilson (2005), Strategic ChÝnh tiÕn tr×nh nµy ®· cung cÊp mét c«ng Partners: Russian-Chinese Relations in the thøc chuÈn mùc cho c¸c cam kÕt song Post-Soviet Era, University of Hawaii Press (PhÇn Appendix " Treaty of Good- ph−¬ng trong suèt giai ®o¹n tiÕp theo Neighborly Friendship and Cooperation cña sù ph©n chia biªn giíi nãi riªng vµ between the People's Republic of China and trong quan hÖ hai n−íc nãi chung. the Russian Federation " - Tr. 203) (7) TTXVN, VÒ viÖc ph©n ®Þnh biªn giíi G¹t bá mäi trë ng¹i vµ lîi Ých tr−íc Nga -Trung , Tµi liÖu tham kh¶o ®Æc biÖt m¾t ®Ó h−íng tíi quan hÖ l©u dµi, ®©y ngµy 14/06/2005 - Tr.8) chÝnh lµ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc. (8) http:// www.vtv.vn/ VN/tintuc ThiÖn chÝ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò biªn giíi - (22/7/2008), Quan hÖ Nga - Trung Êm lªn vÊn ®Ò vèn h»n s©u trong lÞch sö - ®· (9) http://vietnamnet.vn/thegioi/ kh¼ng ®Þnh thiÖn chÝ cña c¶ Nga vµ (15/10/2008), Nga, Trung ph©n ®Þnh biªn Trung Quèc vÒ viÖc x©y dùng vµ ph¸t giíi phÝa ®«ng (theo T©n Hoa x·, AP) Nghiªn cøu Trung Quèc sè 12(100) - 2009 67
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2062 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2