Báo cáo nghiên cứu khoa học " Quá trình chuẩn hóa giáo viên bậc phổ thông để thực hiện nhiệm vụ chiến lược " Khoa giáo hưng quốc " ở Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

83
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong quá trình chuẩn bị Đại hội đại biểu lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Trung Quốc, phát biểu nhân chuyến công tác ở các địa ph-ơng phía Nam khi nói về nhiệm vụ trong giai đoạn mới Đặng Tiểu Bình đã quán triệt quan điểm: “Muốn phát triển nhanh nền kinh tế đất n-ớc, cần phải dựa vào khoa học và giáo dục, phải trọng thị giáo dục, tôn trọng tri thức, tôn trọng nhân tài, làm nhiều hành động thiết thực đẩy mạnh phát triển sự nghiệp giáo dục và khoa học của đất n-ớc”. Với...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Quá trình chuẩn hóa giáo viên bậc phổ thông để thực hiện nhiệm vụ chiến lược " Khoa giáo hưng quốc " ở Trung Quốc "

58 NguyÔn V¨n C¨n* chuÈn bÞ cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng rong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ §¹i T nhiÖm vô nµy “C−¬ng yÕu” ®Æc biÖt nhÊn héi ®¹i biÓu lÇn thø XIV cña m¹nh: Muèn phôc h−ng d©n téc ph¶i §¶ng Céng s¶n Trung Quèc, dùa vµo gi¸o dôc mµ muèn phôc h−ng ph¸t biÓu nh©n chuyÕn c«ng t¸c ë c¸c gi¸o dôc ph¶i dùa vµo ®éi ngò gi¸o ®Þa ph−¬ng phÝa Nam khi nãi vÒ nhiÖm viªn(1). §iÒu nµy chøng tá nhiÖm vô x©y vô trong giai ®o¹n míi §Æng TiÓu B×nh dùng vµ chuÈn ho¸ ®éi ngò gi¸o viªn lµ ®· qu¸n triÖt quan ®iÓm: “Muèn ph¸t v« cïng quan träng vµ cÇn thiÕt, bëi gi¸o triÓn nhanh nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc, cÇn viªn lµ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp lµm c«ng ph¶i dùa vµo khoa häc vµ gi¸o dôc, ph¶i t¸c gi¸o dôc, nh÷ng ng−êi cã vai trß träng thÞ gi¸o dôc, t«n träng tri thøc, t«n quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i träng nh©n tµi, lµm nhiÒu hµnh ®éng cña c«ng cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc. thiÕt thùc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc vµ khoa häc cña ®Êt 1. T×nh h×nh ®éi ngò gi¸o viªn phæ n−íc”. Víi tinh thÇn ®ã, ñy ban Gi¸o dôc th«ng ë Trung Quèc nh÷ng n¨m cuèi Nhµ n−íc (nay lµ Bé Gi¸o dôc) phèi hîp thËp kû 80 thÕ kû XX víi c¸c c¬ quan h÷u quan vµ c¸c Bé chøc n¨ng chuÈn bÞ "C−¬ng yÕu vÒ c¶i c¸ch vµ T¹i Héi nghÞ vÒ c«ng t¸c gi¸o viªn ph¸t triÓn gi¸o dôc Trung Quèc". "C−¬ng th¸ng 3 n¨m 1987 do ñy ban Gi¸o dôc yÕu" ®· x¸c lËp râ môc tiªu cô thÓ ph¸t Nhµ n−íc tæ chøc, Phã Chñ nhiÖm ñy triÓn gi¸o dôc trong nh÷ng n¨m 1990: ban LiÔu B©n ®· ®−a ra nh÷ng sè liÖu −u tiªn ph¸t triÓn gi¸o dôc lµ nhiÖm vô cho thÊy ®éi ngò gi¸o viªn phæ th«ng ë chiÕn l−îc, ra søc n©ng cao t− t−ëng ®¹o Trung Quèc hiÖn ®ang thiÕu nghiªm ®øc vµ tr×nh ®é v¨n ho¸ cho toµn d©n träng. Theo sè liÖu dù tÝnh cña ngµnh téc, thùc hiÖn nhiÖm vô c¬ b¶n hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, trong ®ã träng t©m cña * Ths. ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc träng t©m lµ c¬ b¶n phæ cËp gi¸o dôc gi¸o dôc th× trong giai ®o¹n thùc hiÖn kÕ nghÜa vô 9 n¨m trªn toµn quèc, c¬ b¶n ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 7 (1986-1990) tæng thanh to¸n n¹n mï ch÷ trong tÇng líp sè gi¸o viªn c¸c cÊp häc cÇn kho¶ng 11,4 tr¸ng niªn gäi t¾t lµ "hai c¬ b¶n". §Ó triÖu ng−êi, trong ®ã cÇn gÇn 9 triÖu
Qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ gi¸o viªn… 59 gi¸o viªn tiÓu häc vµ trung häc phæ §èi víi bËc tiÓu häc ngoµi khã kh¨n th«ng. Nh− vËy, ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn vÒ sè l−îng vµ tr×nh ®é cßn khã kh¨n vÒ kÕ ho¹ch vÒ sè l−îng Trung Quèc ph¶i tuæi ®êi. C¸c gi¸o viªn tiÓu häc, nhÊt lµ ë bæ sung 1.100.000 gi¸o viªn tiÓu häc, tuy c¸c líp nhá nh− 1,2,3... cÇn gi¸o viªn trÎ nhiªn c¸c tr−êng trung cÊp s− ph¹m c¸c nhiÖt t×nh, cã nh− vËy hä míi dÔ gÇn víi lo¹i ®ang ®µo t¹o lµ 900.000, cßn thiÕu häc sinh, nh−ng theo sè liÖu ®iÒu tra ë 200.000 ng−êi. Sè gi¸o viªn s¬ trung cÇn c¸c tr−êng tiÓu häc cña 12 thµnh phè th× bæ sung lµ 900.000, c¸c tr−êng s− ph¹m sè gi¸o viªn tuæi ®êi tõ 45 trë lªn chiÕm chuyªn ®ang ®µo t¹o 500.000, cßn thiÕu h¬n 64%, c¸ biÖt cã 2 Së lµ Tr−êng 400.000 ng−êi. Sè gi¸o viªn cao trung Giang vµ Minh Tr¹ch tû lÖ nµy lªn ®Õn cÇn bæ sung lµ 300.000, c¸c tr−êng ®¹i 78% vµ 80%. MÆt kh¸c quan niÖm cña häc s− ph¹m ®µo t¹o kho¶ng 270.000 - x· héi vÒ ®Þa vÞ cña gi¸o viªn tiÓu häc 280.000, cßn thiÕu kho¶ng 20.000 ®Õn hiÖn còng ch−a thËt ®óng møc. Trong 30.000 ng−êi(2). VÒ chÊt l−îng, theo mét ®Êt n−íc cã truyÒn thèng “t«n s−, thèng kª vµo giai ®o¹n nµy, sè gi¸o viªn träng ®¹o” l©u ®êi nh− Trung Quèc mµ phæ th«ng c¸c cÊp cã ®Çy ®ñ b»ng hoÆc chøng chØ tèt nghiÖp c¸c líp båi d−ìng vµo nh÷ng n¨m nµy gi¸o viªn bËc thÊp nghiÖp vô, nghÜa lµ nh÷ng gi¸o viªn ®¹t vÉn ch−a cã sù t«n träng cÇn thiÕt nªn chuÈn chØ ®¶m b¶o ë møc 89,6%, 56% vµ rÊt nhiÒu thanh niªn kh«ng muèn theo 51,7%. häc ®Ó trë thµnh gi¸o viªn tiÓu häc. §Ó ®¶m b¶o hoµn thµnh nhiÖm vô B−íc vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn 1990, theo thèng kª Trung Quèc cã trong giai ®o¹n míi cßn ph¶i kÓ ®Õn mét 241 tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng s− ph¹m, d¹ng gi¸o viªn kh¸c ®ã lµ gi¸o viªn d¹y mçi n¨m chiªu sinh kho¶ng 586.000 häc nghÒ. B−íc vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp viªn, Trung Quèc còng cã 894 tr−êng niªn 1990 nhÊt lµ sau khi ph¸t triÓn trung cÊp s− ph¹m, trong ®ã cã 67 ph−¬ng ch©m ®µo t¹o “song nguyªn chÕ”, tr−êng s− ph¹m mÉu gi¸o, hµng n¨m gi¸o dôc h−íng nghiÖp ®ang cã xu h−íng chiªu sinh 783.000 häc viªn, trong ®ã cã ph¸t triÓn víi nhÞp ®é t−¬ng ®èi cao. So 47.000 gi¸o sinh s− ph¹m mÉu gi¸o. Sè víi phæ th«ng trung häc tû lÖ hai lo¹i häc viÖn gi¸o dôc cã 245, chiªu sinh tr−êng nµy nh×n chung trªn toµn Trung kho¶ng 230.000 häc viªn vµ cßn 2065 líp Quèc ®· ®¹t ®Õn tû lÖ lµ 3:7, trong ®ã cã tiÕn tu s− ph¹m mçi n¨m chiªu sinh nh÷ng ®Þa ph−¬ng lµ 1:1. V× vËy, gi¸o 501.000 häc viªn...(3). Ngoµi ra cßn cã thÓ viªn chuyªn m«n, gi¸o viªn d¹y nghÒ kÓ ®Õn 1,2 triÖu gi¸o viªn trung vµ tiÓu còng ®ang b¸o ®éng thiÕu, cÇn ph¶i ph¸t häc ch−a qua gi¸o dôc s− ph¹m chÝnh triÓn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu nhÊt lµ cÇn båi qui, ®ang tù ®µo t¹o gi¸o dôc s− ph¹m d−ìng n©ng cao tr×nh ®é cho nh÷ng gi¸o trung häc vµ cao ®¼ng th«ng qua truyÒn viªn d¹y nghÒ ë c¸c c¬ së hiÖn ®ang ®µo h×nh. Nh− vËy nÕu tÊt c¶ sè l−îng ®ang t¹o cho ®èi t−îng häc sinh míi qua bËc ®µo t¹o nµy tèt nghiÖp th× ®éi ngò gi¸o tiÓu häc. Thèng kª cho thÊy ®Õn n¨m viªn vÉn thiÕu vÒ sè l−îng vµ còng ch−a 1997-1998, sè l−îng vµ chÊt l−îng gi¸o ®¶m b¶o vÒ chÊt l−îng.
60 viªn ë c¸c cÊp häc vÉn cßn cã nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt. CÊp häc Sè l−îng gi¸o viªn Tû lÖ ®¹t chuÈn Tû lÖ thµy trß TiÓu häc 6.340.200 97,39% 1:21,04 S¬ trung 3.467.700 90,28% 1:19,29 Cao trung 946.000 72,87% 1:17,80 c«ng t¸c gi¸o dôc s− ph¹m nh»m kiÓm Ngoµi sè l−îng thèng kª trªn cßn ph¶i ®iÓm l¹i kÕt qu¶ vµ nh÷ng tån t¹i cô thÓ kÓ ®Õn 659.300 gi¸o viªn mÉu gi¸o vµ sè ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng ph−¬ng h−íng träng gi¸o viªn gi¶ng d¹y cho gÇn 400.000 häc yÕu cho sù ph¸t triÓn vµ c¶i c¸ch cña viªn t¹i c¸c líp phæ th«ng dµnh cho c«ng t¸c gi¸o dôc s− ph¹m trªn ph¹m vi ng−êi tr−ëng thµnh, còng lµ lùc l−îng ®¸ng kÓ cÇn ph¶i quan t©m chuÈn ho¸ toµn quèc h−íng tíi thÕ kû XXI. §èi víi ®èi víi bËc phæ th«ng(4). viÖc n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn, sau 2 n¨m thùc hiÖn luËt gi¸o viªn 2. Mét sè biÖn ph¸p ®Ó ph¸t triÓn v cña n−íc CHND Trung Hoa, ®Ó t¹o ®iÒu chuÈn ho¸ ®éi ngò gi¸o viªn kiÖn cho chÝnh quyÒn c¸c cÊp cã ®iÒu a . Hoµn chØnh hÖ thèng luËt vµ kiÖn ®Ó quan t©m h¬n n÷a, ®ång thêi qui chÕ. nh»m môc ®Ých bæ sung nh÷ng vÊn ®Ò cßn ch−a thËt tháa ®¸ng ®èi víi gi¸o Vèn lµ mét quèc gia cã truyÒn thèng viªn c¸c cÊp thÊp, ®Æc biÖt lµ nh÷ng gi¸o gi¸o dôc l©u ®êi, t− t−ëng t«n s− träng viªn cã th©m niªn kinh nghiÖm gi¶ng ®¹o thÊm s©u trong nh©n d©n chÝnh v× d¹y, ngµy 22-12-1995 Quèc vô viÖn phª thÕ nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý chuÈn vµ sau ®ã ñy ban Gi¸o dôc nhµ gi¸o dôc ý thøc rÊt râ vai trß cña gi¸o n−íc c«ng bè §iÒu lÖ th©m niªn d¹y häc viªn. Do vËy, ngay tõ khi b¾t ®Çu b−íc n−íc CHND Trung Hoa. Víi 9 ch−¬ng 23 sang giai ®o¹n míi cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, ngµy 30-10-1993 Trung Quèc ®· ®iÒu, §iÒu lÖ ®· ®−a ra nh÷ng qui ®Þnh cho ban hµnh LuËt gi¸o viªn cña n−íc cô thÓ vÒ ph©n lo¹i, sö dông, kiÓm tra Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa, ®©y lµ vµ x¸c ®Þnh th©m niªn d¹y häc ®èi víi bé luËt thø hai ®−îc ban hµnh sau LuËt gi¸o viªn c¸c cÊp. Sau ®ã, c¨n cø vµo gi¸o dôc nghÜa vô cña n−íc Céng hoµ t×nh h×nh thùc hiÖn c¶i c¸ch vµ b¸o c¸o Nh©n d©n Trung Hoa (ban hµnh tõ ngµy tõ thùc tÕ cña c¸c ®Þa ph−¬ng, Trung 12 4-1986). Toµn bé LuËt gi¸o viªn bao Quèc lÇn l−ît cho ban hµnh: §iÒu lÖ gi¸o gåm 9 ch−¬ng 43 ®iÒu qui ®Þnh râ vÒ dôc s− ph¹m, §iÒu lÖ chøc vô gi¸o viªn, quyÒn lîi nghÜa vô còng nh− yªu cÇu vÒ C¸c biÖn ph¸p kiÓm tra gi¸o viªn, C¸c tr×nh ®é, chÕ ®é häc tËp, ®µo t¹o vµ båi biÖn ph¸p thØnh gi¶ng gi¸o viªn... VÊn d−ìng ®èi víi gi¸o viªn c¸c cÊp. ®Ò quan träng nhÊt trong §iÒu lÖ gi¸o dôc s− ph¹m, §iÒu lÖ chøc vô gi¸o viªn Sau mét sè n¨m thùc hiÖn, ®Çu n¨m lµ qui ®Þnh chØ cã nh÷ng gi¸o viªn ®ñ 1996 Trung Quèc tæ chøc héi nghÞ vÒ
Qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ gi¸o viªn… 61 víi nh÷ng häc sinh ë vïng miÒn T©y, chuÈn, cã qu¸ tr×nh d¹y häc vµ cã chøng vïng n«ng th«n vµ biªn giíi. nhËn ®· qua s¸t h¹ch ®ñ chuÈn míi ®−îc ®øng líp. BÊt kú c¬ quan, ®¬n vÞ Sau mét thêi gian thÝ ®iÓm ®µo t¹o nµo còng kh«ng ®−îc phÐp ®iÒu c¸c gi¸o gi¸o viªn, nhÊt lµ chuÈn ho¸ gi¸o viªn viªn trung häc, tiÓu häc ®ñ chuÈn ®i lµm bËc tiÓu häc vµ s¬ trung, Häc viÖn s− c«ng t¸c kh¸c. TÝnh ®Õn n¨m 2000 ph¹m truyÒn h×nh Trung Quèc ®· thu Trung Quèc ®· chÕ ®Þnh 6 bé luËt vÒ ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, cã thÓ gi¸o dôc ®ã lµ: LuËt gi¸o viªn, LuËt gi¸o ®Èy m¹nh ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o nµy dôc, LuËt gi¸o dôc nghÜa vô, LuËt gi¸o (Häc viÖn ®−îc thµnh lËp tõ th¸ng 10 dôc ®¹i häc, LuËt b¶o hé ng−êi vÞ thµnh n¨m 1986, ngay trong n¨m ®· x©y dùng niªn vµ LuËt gi¸o dôc h−íng nghiÖp cña néi dung ch−¬ng tr×nh gåm 16 m«n häc n−íc Céng hoµ Nh©n d©n Trung Hoa. cho ®èi t−îng lµ gi¸o viªn bËc tiÓu häc vµ Ngoµi ra Quèc vô viÖn cßn ban hµnh 16 tiÕn hµnh chiªu sinh ®µo t¹o(5). B−íc ph¸p qui vÒ gi¸o dôc, Bé Gi¸o dôc còng thùc hiÖn ®ét ph¸ cña ph−¬ng ph¸p míi ®· c«ng bè h¬n 200 ®iÒu lÖ hµnh chÝnh ®· më ra mét h−íng ®i phï hîp cho hÖ gi¸o dôc... b−íc ®Çu dùng lªn khung c¬ thèng gi¸o dôc. §Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh b¶n cho hÖ thèng ph¸p luËt, ph¸p qui ®µo t¹o gi¸o viªn nãi chung, víi môc gi¸o dôc cña Trung Quèc. ®Ých −u tiªn khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu b. Chó träng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l−îng kiÖn thuËn lîi, ®¬n gi¶n nhÊt cho nh÷ng vµ chÊt l−îng. ng−êi t×nh nguyÖn trë thµnh gi¸o viªn tiÓu häc nãi riªng, c¨n cø vµo kÕt qu¶ §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l−îc cña Häc viÖn s− ph¹m truyÒn h×nh c¸c “khoa gi¸o h−ng quèc”, ®èi víi ®éi ngò nhµ nghiªn cøu gi¸o dôc Trung Quèc x¸c gi¸o viªn phæ th«ng vµ nhÊt lµ gi¸o viªn ë vïng n«ng th«n môc tiªu ®Ò ra kh«ng ®Þnh trong t−¬ng lai c¸c ph−¬ng tiÖn chØ t¨ng ®ñ vÒ sè l−îng, ®¹t chuÈn vÒ gi¸o dôc ph¶i cã tÝnh kü thuËt cao míi cã chÊt l−îng mµ cßn cÇn ph¶i æn ®Þnh. ChØ thÓ ph¸t huy mäi gi¸c quan cña ng−êi khi ®¹t ®−îc c¶ ba yªu cÇu trªn lùc häc, míi cã thÓ thùc hiÖn ®−îc gi¸o dôc l−îng gi¸o viªn míi cã thÓ ®¶m b¶o tèt ®a chiÒu. Trªn tinh thÇn ®ã Trung Quèc nhÊt viÖc thùc hiÖn gi¸o dôc nghÜa vô vµ b¾t ®Çu tiÕn hµnh x©y dùng vµ cho phÐp n©ng cao tr×nh ®é gi¸o dôc c¬ së. ®−a vµo ho¹t ®éng ®µi truyÒn h×nh gi¸o C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ®éi ngò gi¸o dôc cÊp huyÖn. ChØ mét thêi gian kh«ng viªn vÒ sè l−îng: §Ó t¨ng nhanh sè l©u, kÓ tõ khi cã chñ tr−¬ng ®Õn cuèi l−îng gi¸o viªn, chÝnh quyÒn c¸c cÊp n¨m 1993 trªn toµn Trung Quèc cã 1/3 cïng víi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh gi¸o sè huyÖn tiÕn hµnh x©y dùng tíi h¬n dôc ®· sö dông nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc 1000 ®µi truyÒn h×nh vµ 610 tr¹m thu ®Ó ®éng viªn cæ vò häc sinh trung häc qua vÖ tinh, h¬n 53000 ®iÓm ph¸t h×nh sau khi tèt nghiÖp ghi tªn dù thi vµo c¸c thuéc hÖ thèng gi¸o dôc qu¶n lý, phôc tr−êng s− ph¹m. Mét trong nh÷ng biÖn vô nhiÖm vô ®µo t¹o vµ båi d−ìng gi¸o ph¸p ®ã lµ ®éng viªn khÝch lÖ vµ −u tiªn
62 sèng, gi¶i quyÕt khã kh¨n trong sinh viªn còng nh− häc tËp cña häc sinh ë c¸c ho¹t gióp hä yªn t©m tËp trung vµo viÖc ®Þa ph−¬ng(6). viÕt s¸ch vµ ®µo t¹o c¸c gi¸o viªn trÎ. C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ®éi ngò gi¸o C¸c ®Þa ph−¬ng tuú vµo ®iÒu kiÖn tæ viªn vÒ chÊt l−îng: §−îc sù ®ång ý cña chøc c¸c líp båi d−ìng, líp bæ tóc ng¾n ñy ban Gi¸o dôc Nhµ n−íc, c¸c c¬ quan h¹n hoÆc lµ më c¸c líp båi d−ìng theo qu¶n lý gi¸o dôc ë ®Þa ph−¬ng c¨n cø c¸c m«n chuyªn m«n, c¸c líp nghiªn cøu vµo t×nh h×nh cô thÓ tiÕn hµnh gi¶i nghiÖp vô gi¶ng d¹y, c¸c líp båi d−ìng quyÕt b−íc ®Çu qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ gi¸o viªn cèt c¸n... Th«ng qua c¸c líp gi¸o viªn. (Tr×nh ®é chuÈn qui ®Þnh gi¸o nµy cïng víi vËn ®éng gi¸o viªn tranh viªn cao trung ph¶i tèt nghiÖp ®¹i häc thñ tù häc, t−¬ng trî gióp nhau cïng häc trë lªn, gi¸o viªn s¬ trung, tiÓu häc, mÉu ®Ó n©ng cao dÇn chÊt l−îng, tiÕn dÇn tíi gi¸o ph¶i tèt nghiÖp s− ph¹m 9+3). Mét nhiÖm vô chuÈn ho¸ ®éi ngò gi¸o viªn. biÖn ph¸p ®−îc nhiÒu c¬ së ¸p dông lµ cæ Nh»m gióp ®ì ®Þa ph−¬ng trong qu¸ vò gi¸o viªn kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a qu¸ tr×nh nµy, ñy ban Gi¸o dôc nhµ n−íc cho tr×nh d¹y häc víi tù häc theo c¸c chuyªn tiÕn hµnh biªn so¹n vµ ph¸t hµnh c¸c ®Ò hµm thô trªn v« tuyÕn vµ d¹y lÉn lo¹i s¸ch tham kh¶o dµnh cho gi¸o viªn, nhau. BiÖn ph¸p nµy thùc chÊt lµ båi ®ång thêi phôc håi hÖ thèng kiÓm tra d−ìng gi¸o viªn t¹i chøc, ®−îc sö dông ®Þnh kú, s¸t h¹ch nghiªm tóc ®éi ngò nh− biÖn ph¸p chiÕn l−îc cña viÖc ph¸t gi¸o viªn hiÖn cã. triÓn gi¸o dôc nãi chung vµ ph¸t triÓn §Ó n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o gi¸o dôc s− ph¹m nãi riªng ë c¸c ®Þa viªn, Trung Quèc còng tËp trung xem ph−¬ng. T¹i mçi huyÖn ®Òu tæ chøc mét xÐt l¹i nh÷ng kinh nghiÖm ®· thu ®−îc tr−êng ®Ó båi d−ìng vµ chuÈn ho¸ gi¸o trong thêi gian tr−íc ®©y ®Ó ®−a ra ®−îc viªn tiÓu häc vµ mÉu gi¸o. C¸c khu hoÆc nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp víi qu¸ tr×nh ch©u cã lùc l−îng lín h¬n cã thÓ tæ chøc c¶i c¸ch. ThÝ dô tõ n¨m 1959, Trung ë bËc trung häc. Båi d−ìng vµ ®µo t¹o Quèc ®· chó ý x©y dùng c¸c tr−êng ®iÓm c¸c gi¸o viªn cèt c¸n ®−îc thùc hiÖn ë vµ x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn cho c¸c cÊp tØnh. C¸c tr−êng trong ®Þa bµn tù tr−êng ®iÓm. Vµo thêi ®iÓm nµy c¸c nhµ ph©n nhãm gi¸o viªn, phèi hîp thêi gian qu¶n lý gi¸o dôc cho r»ng nÕu so s¸nh h×nh thµnh c¸c líp båi d−ìng. Gi¸o viªn mét c¸ch t−¬ng ®èi th× c¸c tr−êng ®iÓm gi¶ng d¹y t¹i c¸c líp nµy ®−îc huy ®éng, ph¶i cã ®éi ngò gi¸o viªn tèt h¬n c¸c n¬i tuyÓn chän tõ mét sè gi¸o viªn ®¹i häc, kh¸c. V× vËy, vÊn ®Ò lµ ph¶i b»ng mäi sinh viªn ®¹i häc cã n¨ng lùc, mét sè c¸n c¸ch cñng cè tËp thÓ gi¸o viªn ë c¸c bé nghiªn cøu, mét sè c¸n bé ®ñ tiªu tr−êng ®iÓm trë thµnh tËp thÓ gi¸o viªn chÈn cña c¸c c¬ quan §¶ng, chÝnh quyÒn m¹nh c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng, hoµn tham gia. §èi víi c¸c gi¸o viªn cã th©m thµnh tèt nhÊt nhiÖm vô ®−îc giao phã. niªn c«ng t¸c cao, cã kinh nghiÖm gi¶ng Ph¶i lµm cho ®éi ngò nµy trë thµnh d¹y, c¸c c¬ quan gi¸o dôc c¸c cÊp trong nh÷ng tËp thÓ tiªu biÓu cho c¸c tr−êng ®iÒu kiÖn cã thÓ ®· quan t©m tíi quyÒn kh¸c häc tËp. lîi cña hä b»ng nh÷ng biÖn ph¸p vµ nh÷ng chÕ ®é cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao ®êi
Qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ gi¸o viªn… 63 Ngoµi viÖc chó ý x©y dùng ®éi ngò mét thêi gian dµi ®Þa vÞ x· héi còng nh− gi¸o viªn ë c¸c tr−êng ®iÓm, c¸c nhµ ®Þa vÞ chÝnh trÞ ch−a ®−îc ®¸nh gi¸ ®óng qu¶n lý gi¸o dôc Trung Quèc còng nhËn møc. VÒ kinh tÕ møc thu nhËp cña hä thÊy muèn cã mét ®éi ngò gi¸o viªn tèt còng qu¸ thÊp kh«ng ®ñ chi phÝ cho cuéc viÖc ®Çu tiªn cÇn ph¶i x©y dùng vµ tiÕn sèng nªn khã cã thÓ bµn ®Õn chÊt l−îng hµnh c¶i c¸ch tèt ë c¸c tr−êng s− ph¹m. d¹y häc. Do vËy mét trong nh÷ng yªu Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ban ®Çu lµ cÇu bøc b¸ch lµ ph¶i n©ng cao ®Þa vÞ cho ph©n cÊp qu¶n lý ®èi víi c¸c tr−êng nµy. gi¸o viªn bao gåm n©ng cao tiÒn l−¬ng, Theo qui ®Þnh ph©n cÊp míi, ñy ban gi¶i quyÕt nhµ ë, n©ng thu nhËp cïng Gi¸o dôc Nhµ n−íc chØ qu¶n lý c¸c víi n©ng cao ®Þa vÞ chÝnh trÞ x· héi cña tr−êng ®¹i häc s− ph¹m, c¸c tØnh vµ c¸c hä. ñy ban Gi¸o dôc Nhµ n−íc ®Æt ra kÕ thµnh phè ®−îc giao qu¶n lý c¸c Häc ho¹ch trong thêi gian 5 n¨m hoÆc h¬n viÖn s− ph¹m vµ c¸c cÊp thÊp h¬n nh−ng mét chót ph¶i lµm cho tuyÖt ®¹i ®a sè ph¶i dÆt d−íi sù kiÓm tra, gi¸m s¸t gi¸o viªn cã thÓ ®¶m nhiÖm tèt c«ng viÖc th−êng xuyªn cña ñy ban Gi¸o dôc Nhµ cña m×nh. n−íc. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø VII, MÆt kh¸c, c¸c nhµ qu¶n lý gi¸o dôc ngoµi kinh phÝ cÊp b×nh th−êng theo kÕ ho¹ch, Nhµ n−íc cßn −u tiªn cÊp bæ còng nhËn thÊy ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t xung ngoµi kÕ ho¹ch 1,3 tû NDT cho triÓn gi¸o dôc trong giai ®o¹n míi, ngoµi gi¸o dôc s− ph¹m. Sang kÕ ho¹ch 5 n¨m viÖc t¨ng c−êng sè l−îng, chÊt l−îng cßn lÇn thø VIII Nhµ n−íc tiÕp tôc cÊp ngoµi ph¶i chó träng n©ng cao ®êi sèng cho kÕ ho¹ch cho gi¸o dôc s− ph¹m 0,8 tû gi¸o viªn. Theo thèng kª cña ñy ban NDT. §ång thêi, tÝch cùc thu hót ®Çu t−, Gi¸o dôc nhµ n−íc Trung Quèc tõ n¨m trong ®ã cã kÕ ho¹ch sö dông 210 triÖu 1992 ®Õn 1996 c¶ n−íc ®· ®Çu t− 45,6 tû USD cña ng©n hµng thÕ giíi ®Ó c¶i t¹o NDT cho x©y dùng nhµ ë víi môc ®Ých vµ trang thiÕt bÞ cho 50 häc viÖn, 106 gãp phÇn n©ng cao ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tr−êng s− ph¹m vµ 62 häc viÖn gi¸o dôc. cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y. Dïng 20 triÖu USD cña quÜ nhi ®ång Liªn Hîp Quèc ®Ó c¶i t¹o vµ trang thiÕt bÞ cho DiÖn tÝch x©y dùng míi nµy vµo kho¶ng 201 tr−êng trung cÊp s− ph¹m, trong ®ã cã 76,78 triÖu m2 vµ khi ®−a vµo sö dông c¶ c¸c tr−êng s− ph¹m mÉu gi¸o vµ s− ®· lµm t¨ng b×nh qu©n ®Çu ng−êi vÒ nhµ ph¹m ®Æc biÖt(7). Sau khi kh«i phôc l¹i ë cña gi¸o viªn tõ 6,6 m2 cuèi n¨m 1992 chøc vô gi¸o viªn trong tr−êng ®¹i häc vµ lªn 8,4 m2 cuèi n¨m 1996(8). cao ®¼ng, Trung Quèc ®· thiÕt lËp hÖ §Ó khuyÕn khÝch gi¸o viªn c«ng t¸c ë thèng chÕ ®é b×nh xÐt chøc danh cao cÊp cho gi¸o viªn trung vµ tiÓu häc nh»m miÒn nói vµ vïng khã kh¨n, Trung Quèc n©ng cao ®Þa vÞ x· héi vµ ®·i ngé kinh tÕ cßn cã qui ®Þnh sinh viªn tèt nghiÖp ra ®èi víi gi¸o viªn bËc phæ th«ng. tr−êng nÕu ®ång ý ®Õn nhËn c«ng t¸c sÏ c. Quan t©m n©ng cao ®êi sèng c¶ vÒ ®−îc miÔn thêi gian tËp sù theo qui ®Þnh vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Ó æn ®Þnh sè l−îng. chung lµ 1 n¨m. Ngoµi ra cßn t¨ng thªm 200 NDT phô cÊp khu vùc vµo thu nhËp Tuy vËy ®èi víi gi¸o viªn, nhÊt lµ gi¸o hµng th¸ng so víi møc l−¬ng khëi ®iÓm viªn trung häc c¬ së vµ tiÓu häc trong
64 qui ®Þnh chung lµ 800 NDT cña sinh ®· ®−a ®Õn nh÷ng thay ®æi tÝch cùc viªn míi ra tr−êng nhËn c«ng t¸c ë c¸c trong quan niÖm vÒ gi¸o dôc cña mäi vïng kh¸c. §èi víi miÒn nói vµ c¸c vïng tÇng líp nh©n d©n, ®Þa vÞ cña gi¸o dôc kinh tÕ cßn khã kh¨n ë khu vùc miÒn ®−îc n©ng cao. Tõ vÞ trÝ ®−îc coi lµ chiÕn T©y, gi¸o viªn vÉn cßn chÕ ®é nhµ tËp l−îc träng ®iÓm trong viÖc x©y dùng ®Êt thÓ. Trong tr−êng hîp gi¸o viªn lªn c«ng n−íc cña giai ®o¹n phôc håi vµ ph¸t t¸c ë khu vùc miÒn nói mµ ký hîp ®ång triÓn gi¸o dôc trong nh÷ng n¨m ®Çu c¶i t×nh nguyÖn phôc vô tõ 6 n¨m trë lªn t¹i c¸ch, ®Õn giai ®o¹n 2 ®· ®−îc x¸c ®Þnh khu vùc ®ã th× sÏ ®−îc chÝnh quyÒn ë lµ sù nghiÖp −u tiªn ph¸t triÓn, khi b−íc tõng khu vùc phô cÊp cho mét kho¶n sang giai ®o¹n nµy víi môc tiªu chiÕn tiÒn tõ 60.000 NDT ®Õn 80.000 NDT ®Ó l−îc lÊy khoa häc gi¸o dôc chÊn h−ng æn ®Þnh cuéc sèng(9). ®Êt n−íc, vÞ trÝ cña nÒn gi¸o dôc ®· ®−îc ®−a lªn vÞ trÝ hµng ®Çu. Sù thay ®æi Ngoµi c¬ së vËt chÊt ®éi ngò gi¸o viªn nhËn thøc vÒ gi¸o dôc phÇn nµo còng cßn ®−îc quan t©m n©ng cao ®êi sèng ph¶n ¸nh nh÷ng thµnh c«ng cña gi¸o tinh thÇn vµ ®Þa vÞ chÝnh trÞ. §Ó cã ®éi dôc trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ngò gi¸o viªn võa hång võa chuyªn c¸c Trung Quèc trong ®ã cã sù ®ãng gãp ®¬n vÞ gi¸o dôc ®· chó ý ph¸t triÓn §¶ng trong lùc l−îng gi¸o viªn, v× mét sè thÝch ®¸ng cña ®éi ngò gi¸o viªn c¸c cÊp. l−îng lín gi¸o viªn ®· ®−îc thö th¸ch vµ Víi c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch chung cña rÌn luyÖn trong nhiÒu n¨m, ®−îc ®¸nh Quèc vô viÖn vµ Bé Gi¸o dôc cïng víi sù gi¸ tèt, ®ñ tiªu chuÈn, cÇn ®−îc kÕt n¹p quan t©m cña c¸c ®Þa ph−¬ng nªn mÆc ®óng lóc. dï ph¶i phÊn ®Êu tÝch cùc cho nhiÖm vô 3. Mét v i kÕt qu¶ cô thÓ cña c«ng t¸c chuÈn ho¸, cã nh÷ng n¬i cßn phÊn ®Êu chuÈn ho¸ gi¸o viªn n©ng lªn møc v−ît chuÈn nh−ng ®éi ngò Cïng víi nh÷ng thµnh c«ng cña c«ng gi¸o viªn ë c¸c cÊp häc phæ th«ng ®· dÇn cuéc c¶i c¸ch më cöa, qu¸ tr×nh thùc dÇn ®i vµo æn ®Þnh, ®¶m b¶o ®¸p øng c¶ hiÖn chiÕn l−îc “khoa gi¸o h−ng quèc” vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng. CÊp häc 1998 2001 2002 TiÓu häc 1:21,04 1: 21,64 1: 21,96 S¬ trung 1:19,29 1: 19,24 1: 19,29 Cao trung 1:17,80 1: 16,73 1: 17,80 ¬ng ®Õn th¸ng 9 n¨m 2002, Trung Quèc Thèng kª trªn ®©y cho thÊy tû lÖ gi¸o ®· hoµn thµnh giai ®o¹n hai tiÕn ®é thùc viªn phæ th«ng ®¹t chuÈn ®· t−¬ng ®èi hiÖn c¸c dù ¸n "C«ng tr×nh gi¸o dôc æn ®Þnh vµ ®¶m b¶o hiÖu suÊt cña viÖc nghÜa vô t¹i khu vùc nghÌo khã toµn më líp(10). Theo b¸o c¸o t¹i c¸c ®Þa ph−-
Qu¸ tr×nh chuÈn ho¸ gi¸o viªn… 65 quèc" vµ ®Õn th¸ng 6 n¨m 2003 hÖ thèng suÊt ®øng líp vÉn ph¶i ®−îc ®¶m b¶o æn gi¸o dôc Trung Quèc cã 226,01 triÖu häc ®Þnh ë møc cao. sinh phæ th«ng c¸c cÊp, sè l−îng nµy kh«ng thay ®æi nhiÒu so víi mét vµi n¨m tr−íc. B¸o c¸o còng cho thÊy c¸c Chó thÝch: ®Þa ph−¬ng ®· ®¶m b¶o ®ñ sè l−îng 11,4 1. V¨n phßng nghiªn cøu v¨n kiÖn Ban triÖu gi¸o viªn víi gÇn 9 triÖu gi¸o viªn ChÊp hµnh Trung −¬ng (1996), TuyÓn chän tiÓu häc vµ trung häc phæ th«ng theo yªu nh÷ng v¨n kiÖn träng yÕu tõ §¹i héi XIV ®Õn cÇu cña kÕ ho¹ch. ChÝnh sù ph¸t triÓn nay, Nxb Nh©n d©n B¾c Kinh Trung Quèc, toµn diÖn cña gi¸o dôc ë bËc phæ th«ng Trang 81, (ch÷ Trung). còng lµ mét minh chøng cho sù ph¸t 2. Qu¸ch Phóc X−¬ng, Ng« §øc C−¬ng triÓn ®ång ®Òu c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt chñ biªn (1999), Bµn vÒ vÊn ®Ò c¶i c¸ch vµ l−îng cña ®éi ngò gi¸o viªn. ph¸t triÓn gi¸o dôc, Nxb Gi¸o dôc Hµ B¾c, Hµ B¾c Trung Quèc, trang 393, (ch÷ Trung). Trªn c¬ së thµnh tÝch ®· ®¹t ®−îc, 3. Nh− chó thÝch 2, Trang 306. Trung Quèc ®−a ra chØ tiªu phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 trªn toµn Trung Quèc cø 4. B¶n tin Trung Quèc (2003), Bé Gi¸o dôc Trung Quèc c«ng bè c«ng b¸o thèng kª 10 v¹n d©n th× ph¶i cã kho¶ng 1,35 v¹n ph¸t triÓn sù nghiÖp gi¸o dôc toµn quèc, §¹i ng−êi cã tr×nh ®é häc lùc chuyªn ngµnh sø qu¸n Trung Quèc t¹i ViÖt Nam, sè 6. vµ trªn chuyªn nghµnh, cã kho¶ng 3,1 5. B¹ch NguyÖt KiÒu (1999), Bµn vÒ c¶i v¹n ng−êi cã häc lùc giai ®o¹n cao trung, c¸ch ch−¬ng tr×nh, Nxb Gi¸o dôc Hµ B¾c, Hµ sè mï ch÷ vµ nöa mï ch÷ gi¶m xuèng B¾c Trung Quèc, trang 278, (ch÷ Trung). d−íi 3%, sè n¨m ®−îc tiÕp nhËn gi¸o dôc 6. B¶n tin Trung Quèc (1994), Th«ng tin b×nh qu©n cho ®Çu ng−êi lµ 11 n¨m. v¨n ho¸ x· héi, §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i (HiÖn nay tè chÊt khoa häc vµ tr×nh ®é ViÖt Nam, (Sè 3). v¨n ho¸ cña ng−êi Trung Quèc cßn cã 7. Nh− chó thÝch 2 trang 393. phÇn thÊp, b×nh qu©n sè n¨m ®−îc gi¸o 8. B¶n tin Trung Quèc (1998), Th«ng tin dôc míi lµ 8 n¨m, trong khi nhiÒu n−íc v¨n ho¸ x· héi, §¹i sø qu¸n Trung Quèc t¹i kh¸c trªn thÕ giíi lµ 10 n¨m). PhÊn ®Êu ViÖt Nam, (Sè 1). ®−a tû lÖ nhËp häc ®Çu vµo hµng n¨m 9. Theo b¸o c¸o cña §oµn thanh tra Bé cña gi¸o dôc ®¹i häc v−ît trªn møc 14% Gi¸o dôc ViÖt Nam th¨m Trung Quèc tõ lµ møc b×nh qu©n hiÖn nay cña thÕ ngµy 3 ®Õn 14 th¸ng 12 n¨m 2003. giíi(11). Cho dï sang thÕ kû míi tri thøc 10. Nh− chó thÝch 4. khoa häc kü thuËt thÕ giíi liªn tôc ph¸t 11. B¶n tin Trung Quèc (2003), Bé tr−ëng triÓn buéc ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh c¸c Gi¸o dôc TrÇn ChÝ LËp giíi thiÖu môc tiªu cÊp ph¶i th−êng xuyªn c¶i c¸ch nh−ng ph¸t triÓn gi¸o dôc Trung Quèc, §¹i sø qu¸n tû lÖ gi¸o viªn ®¹t chuÈn còng nh− hiÖu Trung Quèc t¹i ViÖt Nam, (Sè 1).