intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sergei Esenin và tình yêu nước Nga trong tập thơ "Những môtip Ba Tư""

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

140
lượt xem
30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 11. Nguyễn Thị Quỳnh Trang,Sergei Esenin và tình yêu nước Nga trong tập thơ "Những môtip Ba Tư".

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sergei Esenin và tình yêu nước Nga trong tập thơ "Những môtip Ba Tư""

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học "Sergei Esenin và tình yêu nước Nga trong tập thơ "Những môtip Ba Tư""
  2. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1b-2009 Sergei Esenin vµ t×nh yªu n−íc nga trong tËp th¬ Nh÷ng m«tip Ba T− NguyÔn ThÞ Quúnh Trang (a) Tãm t¾t. So víi nh÷ng s¸ng t¸c cßn l¹i cña S. Esenin, Nh÷ng m« tip Ba T− ®· biÓu ®¹t t×nh yªu n−íc Nga cña «ng theo mét nh·n quan riªng. Bµi viÕt ®i s©u chØ ra nh÷ng c¶m xóc s©u l¾ng vÒ vÎ ®Ñp thiªn nhiªn, vÒ t×nh ng−êi cña xø së b¹ch d−¬ng, ®−îc thÓ hiÖn chñ yÕu th«ng qua nghÖ thuËt so s¸nh, qua nh÷ng liªn t−ëng bÊt ngê vµ qua nÐt t©m tr¹ng ®Æc thï cña kÎ tha h−¬ng. TËp th¬ tiÕp tôc thÓ hiÖn ®Æc s¾c phong c¸ch nghÖ thuËt th¬ Esenin khi viÕt vÒ n−íc Nga nh−ng víi c¶m quan hiÖn thùc t−¬i s¸ng h¬n. 1. Sinh thêi, Sergei Alecxandr h−íng vÒ quª h−¬ng. 17 thi phÈm lµ Esenin tõng thæ lé: “Th¬ tr÷ t×nh cña t«i nh÷ng vÇn th¬ vui t−¬i, rén r· hiÕm gÆp sèng bëi mét t×nh yªu lín - t×nh yªu ®èi trong sù nghiÖp th¬ ca cña Esenin. víi tæ quèc” [1, 326]. Qu¶ thùc, S. Tho¹t ®äc, Nh÷ng m« tip Ba T− ch−a Esenin ®· sèng m·i trong lßng nh©n thËt næi tréi chñ ®Ò quª h−¬ng ®Êt n−íc d©n Nga bëi mét hån th¬ thµnh thËt, nh− nh÷ng tËp th¬, tr−êng ca kh¸c. Bëi yªu quª h−¬ng ®¾m say, l¾ng ®äng chÊt tõ tiªu ®Ò chung cho ®Õn c¸c s¸ng t¸c cô tr÷ t×nh ®−îm buån thanh khiÕt. Cèng thÓ hÇu nh− ®−îc nhµ th¬ dµnh ®Ó t¸i hiÕn næi tréi cña th¬ «ng chÝnh lµ kh¶ hiÖn h×nh ¶nh ®Êt n−íc Ba T− lÊp l¸nh n¨ng thÈm thÊu vµ kh¸m ph¸ ®Õn v« s¾c mµu huyÒn tho¹i, víi ©m nh¹c mª tËn vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn Nga, t©m hån, víi vò ®¹o s«i næi vµ nh÷ng vÉn hån Nga víi rÊt nhiÒu cung bËc, s¾c th¬ rùc ch¸y kh¸t väng t×nh yªu cña c¸c ®iÖu c¶m xóc. Esenin - “®Æc ph¸i viªn thi sÜ cæ ®iÓn mµ Esenin h»ng ng−ìng cuèi cïng cña lµng quª Nga” - ®· th¾p mé nh− Omar Khayyam, Firdawsi, s¸ng ngän löa t×nh yªu quª h−¬ng b»ng Sadi, Hafiz... B»ng trÝ t−ëng t−îng bay nh÷ng vÇn th¬ giµu mµu s¾c, thanh ©m bæng, nhµ th¬ ®· h×nh dung b−íc ch©n vµ h×nh ¶nh. Ngay tõ nh÷ng khëi th¶o ®Çu tiªn trong tËp th¬ LÔ cÇu hån, thi sÜ m×nh nh− ®· ®Õn víi Ba T− vµ ®ã còng ®· cÊt cao tiÕng h¸t ngîi ca xø së b¹ch lµ c¬ së ®Ó thi sÜ béc lé khao kh¸t chiÕm d−¬ng. Nh÷ng m« tip Ba T− - tËp th¬ lÜnh vÎ ®Ñp thiªn nhiªn, con ng−êi, v¨n xuÊt s¾c gÇn nh− cuèi ®êi cña «ng - ®· ho¸ cña c¶ hai d©n téc. Tõ ®ã, t×nh yªu gãp vµo hµnh tr×nh t×m kiÕm vÎ ®Ñp Êy tæ quèc ®»m s©u, l¾ng ®äng vµ ®−îc víi nh÷ng Ên t−îng riªng. biÓu ®¹t hÕt søc tinh tÕ trong c¶m thøc Trë vÒ Nga sau mét n¨m th¨m thó ®èi s¸nh, ®ång hiÖn. ngo¹i quèc, tõ n¨m 1922 ®Õn n¨m 1925, 2. Esenin lµ nhµ th¬ cña lµng c¶nh Esenin h¸o høc thùc hiÖn ngay ba Nga, cña nçi sÇu ®ång ruéng. Th¬ «ng chuyÕn ®i ®Õn Bacu, Grudia vµ hÇu hÕt ®Òu lµ nh÷ng hoµi niÖm buån Azecbaigi¨ng thuéc miÒn nam n−íc b·, xãt th−¬ng vÒ lµng quª. TiÕng nãi Êy Nga. TËp th¬ Nh÷ng m« tip Ba T− cµng kh¾c kho¶i h¬n bëi «ng lu«n h−íng kh«ng chØ lµ nh÷ng håi quang s©u ®Ëm vÒ n¬i ch«n nhau c¾t rèn b»ng mét cña cuéc hµnh tr×nh mµ cßn lµ khóc trong ba t©m thÕ: cña mét ng−êi ®i xa nh¹c lßng rén r·, n¸o nøc cña thi sÜ khi NhËn bµi ngµy 06/11/2008. Söa ch÷a xong 08/12/2008. 71
  3. Sergei Esenin v t×nh yªu n−íc nga..., tr. 71-77 NguyÔn ThÞ Quúnh Trang ao −íc ®−îc trë vÒ (MÑ giê h¸t bµi g× bªn Nga. NÕu tr−íc ®©y, sù chia biÖt víi khung cöi/ Lµng quª ta anh tõ gi· ng«i nhµ gç, c¸nh ®ång, khu rõng chØ lµ mu«n ®êi - “TÆng em g¸i Shura 1”), cña v¹n bÊt ®¾c dÜ th× ë tËp th¬ nµy, sù c¸ch mét kÎ l·ng du víi nhiÒu téi lçi (Kh«ng xa (dï chØ trong t−ëng t−îng) mang trë vÒ ng«i nhµ cña mÑ cha/ T«i - kÎ tÝnh chñ ®éng cña chñ thÓ tr÷ t×nh. Rêi l·ng du mu«n ®êi mu«n kiÕp - “Kh«ng xa quª nhµ ®Ó ®Õn víi Ba T−, Esenin ®· trë vÒ”) vµ cña mét ng−êi s¾p chÕt thiÕt t¹o ®−îc mét kho¶ng c¸ch kh«ng (ChÝnh v× thÕ mµ suýt bËt oµ khãc/ Råi gian, kho¶ng c¸ch t©m lÝ cÇn thiÕt ®Ó mØm c−êi câi lßng t«i chît t¾t/ Con chã soi ng¾m n−íc Nga, ®Ó t«n vinh t©m nhá trªn thÒm vµ ng«i nhµ/ Tùa hå nh− hån Nga, ®Ó béc b¹ch t×nh c¶m ®¾m say, nh×n thÊy lÇn sau chãt - “Mµn s−¬ng thuû chung víi lµng quª Nga. xanh”). Trong Nh÷ng m« tip Ba T−, cã NiÒm nhí nhung lµ hÖ qu¶ trùc tiÕp cña sù chia xa. LÏ th−êng, khi ®Õn víi sù hiÖn h÷u cña c¶ ba tr¹ng th¸i ®ã xø l¹, ®Æc biÖt lµ mét quèc gia k× thó song ®· phÇn nµo kh¸c biÖt. Thi sÜ khao nh− Ba T−, con ng−êi cã thÓ t¹m quªn kh¸t ®−îc trë vÒ kh«ng ph¶i v× mÖt mái ®i nh÷ng v−íng bËn riªng t©y ®Ó tËn muèn rò bá g¸nh nÆng cuéc ®êi mµ v× h−ëng vµ ngËp ch×m trong kh«ng khÝ qu¸ nhí th−¬ng tæ quèc: n¸o nøc cña lÔ héi, cña h−¬ng s¾c, cña ¤i Ba T−! Víi ng−êi xin tõ gi· men r−îu say nång. ThÕ nh−ng, nçi nhí §Õn mu«n n¨m t«i víi ng−êi chia xa quª vÉn ®au ®¸u, vÉn ¸m ¶nh. Cïng c« V× t×nh yªu mu«n ®êi cho quª mÑ thiÕu n÷ Laly d¹o b−íc d−íi ¸nh tr¨ng §· ®Õn lóc t«i vÒ l¹i n−íc Nga. nh−ng chñ thÓ tr÷ t×nh vÉn kh«ng giÊu (Nh÷ng c¸nh cöa ë Khorasan) diÕm c¶m gi¸c: ¸m ¶nh vÒ qu¸ khø phiªu l·ng vÉn T¹i v× ®©u ¸nh tr¨ng chiÕu lu mê cßn nh−ng thi sÜ −íc mong ®−îc xua tan Lªn thµnh qu¸ch, l©u ®µi, v−ên t−îc nã trong trÝ nghÜ: Cø ngì nh− ®i gi÷a c¸nh ®ång Nga Em th©n yªu c−êi vui víi anh ®i D−íi mµn s−¬ng mï kªu lªn sét so¹t. ChØ xin em ®õng gîi lªn hoµi niÖm (T¹i v× ®©u) D−íi ¸nh tr¨ng tõng ®ît sãng déi vÒ. C¶nh tr¸ng lÖ cña Ba T− kh«ng hÊp (Saganª) dÉn t©m hån thi sÜ ®−îc dµi l©u. Thµnh Vµ c¸i chÕt sÏ lµ c¬n ¸c méng khi nã qu¸ch, l©u ®µi k× bÝ kh«ng lµm ngu«i chia l×a nhµ th¬ víi quª h−¬ng: ngoai nèi nhí th−¬ng ®ång ruéng. Dï Nh÷ng c¸nh rõng b¹ch d−¬ng sao ®ang say ®¾m t©m t×nh cïng ng−êi ®Ñp yªu qu¸! song Esenin vÉn ch©n thµnh thó nhËn: MÆt ®Êt nµy! Nh÷ng cån c¸t yªu th−¬ng Nh−ng kØ niÖm x−a trong lßng vÉn Êm Giê ®øng tr−íc ®¸m ®«ng ng−êi Anh ch¼ng thÓ quªn xø së cña m×nh. thiªn cæ (Em ®Ñp l¾m Ba T−) T«i biÕt lµm sao giÊu ®−îc nçi buån. (VÒ câi h− v«) Nçi nhí quª nhµ trong th¬ Esenin l¾ng s©u bëi tÝnh ch©n x¸c, cô thÓ: ë tËp th¬ nµy, Esenin h−íng vÒ tæ Trong lßng anh v¼ng tiÕng Ta-lian-ka quèc Nga chñ yÕu b»ng t©m thÕ cña mét D−íi ¸nh tr¨ng lßng vÉn nghe tiÕng chã. l÷ kh¸ch tha h−¬ng. Kh«ng ph¶i ®Õn (M¾t em bõng ngän löa) b©y giê, thi sÜ míi “tõ gi· ng«i nhµ cha Ngay c¶ khi th−ëng thøc “n−íc chÌ mÑ” mµ thùc tÕ «ng ®· tõng lµ “kÎ du ®á th¾m” tõ tay c« hµng n−íc Tª-hª-ran, ®·ng” lang thang trªn c¸c nÎo miÒn quª 72
  4. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1b-2009 t©m hån vÉn ch¹nh nhí “r−îu vang vµ ®¸o ®Ó nhµ th¬ béc b¹ch t×nh c¶m quª r−îu v«t-ca” cña quª h−¬ng. §Æc biÖt h−¬ng. N»m trong quü ®¹o cña sù t−ëng t−îng, tr−íc nµng Saganª yªu kiÒu, thi h¬n, t×nh yªu ®ã hiÖn diÖn rÊt thµnh sÜ ®· kÓ vÒ Ria®an b»ng giäng ®iÖu say s−a: thËt, rÊt tù nhiªn nªn nh÷ng ng−êi ®Ñp Bëi v× anh ng−êi ®Õn tõ ph−¬ng B¾c cña Ba T− ch¾c ch¼ng nì lßng hên giËn thi sÜ. Anh kÓ em nghe c¸nh ®ång lóa m¹ch Víi Nh÷ng m« tip Ba T−, vÎ ®Ñp D−íi ¸nh tr¨ng tõng ®ît sãng déi vÒ. thiªn nhiªn Nga ®−îc thi sÜ t« ®Ëm ë (Saganª) tÝnh chÊt vui t−¬i, trï phó, thanh b×nh. ViÕt vÒ quª h−¬ng, trong th¬ Esenin §ã lµ ®iÒu hiÕm gÆp trong hoµi niÖm cã sù hoµ kÕt cña c¶m gi¸c th©n thiÕt, quª h−¬ng cña Esenin. Esenin t¹m l¾ng gÇn gòi (®Ó kÓ, ®Ó giíi thiÖu) lÉn k× vÜ l¹i nçi nhí vÒ nh÷ng ng«i nhµ gç nhá lín lao (chØ cã thÓ h×nh dung trong trÝ thÊp, nh÷ng ®µn sÕu ch¼ng bao giê nghÜ). Quª h−¬ng ®−îc h×nh dung trän ®−îc ¨n no, tiÕng quèc kªu th¶ng thèt, vÑn cã c¶ sù ®Þnh vÞ (ph−¬ng B¾c), ®Þnh hå n−íc tr¶i mªnh m«ng, con bß v©n vª danh (Ria®an), ®Þnh tÝnh (D−íi ¸nh cäng r¬m buån... §øng tr−íc Ba T− rén tr¨ng tõng ®ît sãng déi vÒ). §iÖp khóc rµng, nhén nhÞp, tr¸ng lÖ, “®Æc s¶n” cña “anh kÓ em nghe” ®−îc l¸y l¹i 4 lÇn n−íc Nga mµ «ng mang ®Õn lÔ héi nµy trong bµi th¬ vang ng©n niÒm vui, trµo thËt b×nh dÞ: lµ vÇng tr¨ng (Anh kÓ em d©ng sù mª ®¾m cña chñ thÓ tr÷ t×nh nghe c¸nh ®ång lóa m¹ch/ D−íi ¸nh ®èi víi quª nhµ. Trong M¾t em bõng tr¨ng tõng ®ît sãng déi vÒ), lµ c¸nh ngän löa, lêi mêi mäc, rñ rª còng thËt ®ång (ë bªn kia ch¼ng cã nh÷ng c¸nh tinh tÕ vµ thiÕt tha: rõng/ Kh«ng xµo x¹c sãng lóa m× ãng Ch¼ng lÏ sao em mét c« g¸i Ba T− ¶), lµ ®µn phong cÇm (D×m trong anh Kh«ng muèn mét lÇn ®Õn th¨m n¬i ®ã? nçi nhí ta-li-an-ka/ B»ng h¬i thë ngËp Duyªn s¾c cña Nh÷ng m« tip Ba T− trµn h−¬ng quyÕn rò)... H×nh ¶nh c¸nh ®Õn tõ nh÷ng gi¶ ®Þnh liªn tiÕp, nh÷ng ®ång “xµo x¹c sãng lóa m× ãng ¶” - t©m t×nh huèng gÆp gì thó vÞ, nh÷ng ®èi ®iÓm cña bøc tranh quª mµ nhµ th¬ tho¹i ngÇm gi÷a ng−êi ®Ñp Ba T− vµ muèn ch¹m kh¾c trong lßng bÌ b¹n chµng trai Nga. Chñ thÓ tr÷ t×nh bÞ ph−¬ng xa - ®· phÇn nµo xua tan ¸m cuèn hót bëi vÎ ®Ñp bÝ Èn cña thiÕu n÷ ¶nh vÒ n−íc Nga nghÌo khæ, l¹c hËu mµ n¬i ®©y, muèn gì bá tÊm kh¨n che mÆt thi sÜ tõng xãt th−¬ng (§Õn h«m nay t«i ®Ó giao l−u, g¾n kÕt vµ hßa nhËp. Khëi vÉn n»m m¬ thÊy/ C¸nh ®ång lµng, ®Çu, t−ëng chõng nh− c« g¸i Ba T− cã ®ång cá, khu rõng/ Mµu xam x¸m hiÖn quyÒn n¨ng ®iÒu khiÓn tuyÖt ®èi víi thi ra che l¹i/ Trêi ph−¬ng B¾c nghÌo khã sÜ ph−¬ng xa nh− nhµ th¬ ®· thµnh thËt th©n th−¬ng - “Ng«i nhµ thÊp”). C¶m thó nhËn: quan t−¬i s¸ng nµy b¾t nguån tõ nh÷ng Giäng nãi cña em ngät ngµo nh− mËt thay ®æi k× diÖu trªn kh¾p liªn bang X« £m ®Òm nh− tiÕng s¸o cña Hasan ViÕt ®· ®−îc thi sÜ chøng thùc vµ chÊp Khi trong vßng tay riÕt chÆt cña em nhËn: “Qua thµnh ®¸ vµ s¾t thÐp t«i Ch¼ng cßn chót g× khæ ®au mÊt m¸t. nh×n thÊy søc m¹nh cña quª h−¬ng (Mµu thanh thiªn ®· mÊt) th©n yªu” [7, 115]. ThÕ nh−ng, sù lén tr¸i ®· x¶y ra. NhiÖt t×nh giíi thiÖu vµ ©n cÇn mêi ChÝnh ng−êi ®Ñp xø së míi lµ kÎ bÞ mäc ®èi t−îng tr÷ t×nh ®Õn víi n−íc quyÕn rò, ®−îc rñ rª vµ trÝ tß mß ®−îc Nga còng chÝnh lµ mét c¸ch thøc ®éc 73
  5. Sergei Esenin v t×nh yªu n−íc nga..., tr. 71-77 NguyÔn ThÞ Quúnh Trang Tª-hª-ran, Siraz, biÓn B«xpho, kh¬i gîi tr−íc lêi mêi mäc vµ giíi thiÖu Khorasan vÉn kh«ng mang c¶m gi¸c qu¸ ch©n t×nh. Nh−ng dï sao anh vÉn kÎ du hµnh c¸ch biÖt khiÕn thi sÜ ph¶i ngËp ngõng Anh sÏ viÕt vÒ n−íc Nga bµi h¸t khi gâ cöa. Kh¶ n¨ng ®ång ho¸ vµ thÝch Khi h¸t lªn em h·y nhí vÒ anh øng nh¹y bÐn cña t©m hån Nga ë Trong bµi ca em sÏ nghe lêi ®¸p. Esenin ®· lµm “®Êt l¹ ho¸ quª h−¬ng”. (Em ®Ñp l¾m Ba T−) §Æc tÝnh Nga cßn ®−îc soi s¸ng ë chiÒu C¶m høng trë vÒ víi n−íc Nga ®−îc s©u t− t−ëng vµ tÝnh −a triÕt lÝ. Kh«ng l¸y ®i l¸y l¹i trong tËp th¬ nµy ®· khÐp ph¶i ngÉu nhiªn mµ tiªu ®Ò cña tËp th¬ l¹i nh÷ng ®èi tho¹i vµ mêi gäi. NiÒm cã tõ m« tip. C«ng phu cña dÞch gi¶ lµ say mª nhÊt thêi l¹i nh−êng chç cho sau mçi thi phÈm ®Òu chó gi¶i thi tø t×nh c¶m vÜnh h»ng. t−¬ng øng cña th¬ ca cæ ®iÓn Ba T− ®· Th«i, ng−êi ®Ñp Ba T−, th«i xin chµo gîi høng cho Esenin béc b¹ch suy t− vÒ Dï c¸nh cöa më ra t«i kh«ng thÓ cuéc ®êi, con ng−êi vµ lÏ sèng vµ thËt sù Em cho t«i nçi ®au khæ ngät ngµo ®· “mª mÈn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tèi Trªn quª h−¬ng t«i h¸t vÒ em nhÐ hËu, ®eo b¸m dai d¼ng vÒ ý nghÜa cña Th«i, ng−êi ®Ñp Ba T− th«i xin chµo. cuéc sèng” [4]. §èi víi nhµ th¬, sèng (Nh÷ng c¸nh cöa ë Khorasan) ®ång nghÜa víi sù tËn h−ëng h−¬ng Esenin khao kh¸t kh¸m ph¸ vÎ ®Ñp th¬m vµ thanh s¾c trÇn thÕ (H·y nh×n Ba T−, ®ång thêi ®· t¹o kiÖn ®Ó ®éc gi¶ xem quanh ta ®Ñp nh− m¬/ Nh÷ng bê kh¸m ph¸ ®Æc s¾c t©m hån Nga víi m«i nh− hoa hång mêi gäi), cuéc sèng nh÷ng vÇn th¬ “bïng ch¸y trong sù chØ cã ý nghÜa khi nã cßn kh¸t väng (Víi kiÕm t×m rùc löa ch©n lÝ” [4] Esenin nh÷ng kÎ ch¼ng cßn chi khao kh¸t/ xuÊt hiÖn ë xø së xa l¹ nµy víi phong Sèng ë ®êi nh− thÕ cã th−¬ng kh«ng), vµ th¸i quen thuéc cña mét kÎ l·ng du. TrÝ vÞ tha sÏ mang ®Õn sù thanh th¶n vµ t−ëng t−îng kh«ng biªn ®é, kh«ng h¹n gi¶i tho¸t (NÕu bá qua trong tim nh÷ng ®Þnh ®· ®−a b−íc ch©n vµ t©m hån thi hËn thï/ Th× cuéc ®êi sÏ ®¸ng yªu biÕt sÜ l¹c vµo mét kh«ng gian nghÖ thuËt mÊy). Thi phÈm Lµm thi sÜ lµ mét triÕt huyÒn ¶o: ë ®ã cã ng−êi ®Ñp víi nh÷ng lÝ sèng hoµn thiÖn cña Esenin khi «ng ®«i m¾t rùc ch¸y sau tÊm chµng m¹ng, ®Æc biÖt ®Ò cao nh÷ng phÈm chÊt cÇn cã nh÷ng nhµ hiÒn triÕt trÇm t− mÆc trong mçi ng−êi nh−: cao th−îng, khoan t−ëng, nh÷ng c¸nh cöa bÝ Èn, nh÷ng l©u thai, nÐt riªng biÖt, thµnh thËt, vÞ tha ®µi nguy nga, vµ ®Æc biÖt mª ®¾m vµ can ®¶m. B¶n th©n nhµ th¬ lµ sù nh÷ng suy t−ëng triÕt häc võa thÇn bÝ hiÖn h÷u s©u s¾c cña t©m hån Nga nh− võa dung dÞ. Phiªu l·ng tinh thÇn lµ Ên «ng ®· tõng thõa nhËn tr−íc ®ã: t−îng ®äng kÕt vÒ chñ thÓ tr÷ t×nh suèt “Nh−ng cã lÏ mu«n ®êi mu«n kiÕp/ T«i tËp th¬. §ã lµ nÐt ®Æc tr−ng tiªu biÓu mang sù dÞu dµng cña tÊm lßng Nga”. cña tÝnh c¸ch Nga nh− N. Berdiaev TriÕt lÝ vµ t− t−ëng cña Esenin ®· ®−îc tõng ®óc kÕt: “Vµ ë ®©y chóng ta biÕt ph¸t ng«n trùc tiÕp kh¸c h¼n víi tÝnh ®Õn nh÷ng kÎ phiªu l·ng tù do vÒ mÆt chÊt Èn dô, gi¸n tiÕp tõ nh÷ng thi tinh thÇn, kh«ng bÞ rµng buéc bëi bÊt cø phÈm cßn l¹i ®· phÇn nµo minh chøng thø g×, nh÷ng l÷ kh¸ch m·i m·i ®i t×m cho mµu s¾c l¹c quan cña tËp th¬ nµy. thµnh phè v« h×nh” [4]. VËy nªn, ®Þa 3. So s¸nh lµ biÖn ph¸p nghÖ thuËt danh, kh«ng gian cã thÓ hiÖn diÖn víi nh÷ng tªn gäi xa l¹ nh− thµnh B¸t-®a, næi tréi khi Esenin viÕt vÒ n−íc Nga 74
  6. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1b-2009 T×nh yªu con ng−êi cña Esenin lµ trong mèi t−¬ng quan ®Æc biÖt víi Ba kh«ng giíi h¹n vµ kh«ng k× thÞ. §ã lµ T−. §iÒu chóng t«i muèn nhÊn m¹nh mét quy luËt tÊt yÕu ë nh÷ng t©m hån chÝnh lµ tÝnh chÊt cè ý ®Æc biÖt cña thùc sù vÜ ®¹i: trong t×nh yªu s©u s¾c hµnh ®éng so s¸nh. §Õn Ba T−, dù tÝnh nh÷ng con ng−êi cô thÓ ta b¾t gÆp t×nh lóc ®Çu cña nhµ th¬ lµ ®i t×m sù quªn yªu cao c¶ cña hä dµnh cho nh©n lo¹i. l·ng, muèn Èn m×nh trong mét thÕ giíi Khi ®èi s¸nh c¸c h×nh ¶nh thiªn hoµn toµn t¸ch biÖt víi n−íc Nga, ®Ó nhiªn, thi sÜ kh«ng giÊu diÕm niÒm tù hµo: trèn ch¹y ¸p lùc cña sù næi tiÕng (Vµ Bëi v× anh ng−êi ®Õn tõ ph−¬ng B¾c xin em ®õng hái n÷a bao giê/ VÒ mét N¬i mÆt tr¨ng to s¸ng gÊp tr¨m lÇn ®iÒu em ch¼ng cÇn biÕt ®Õn/ R»ng Vµ Siraz cña em dï cã ®Ñp trong c¸i tªn xa th¼m - n−íc Nga/ Còng kh«ng h¬n ®ång ruéng Riadan Ng−êi ta gäi anh nhµ th¬ næi tiÕng- Bëi v× anh ng−êi ®Õn tõ ph−¬ng B¾c. “M¾t em bõng ngän löa”). ThÕ nh−ng, (Saganª) ®óng víi quy luËt t©m lÝ cña mét ng−êi VÉn sö dông l¹i nh÷ng h×nh ¶nh du l·m, gÆp bÊt kÓ c¸i g× l¹ m¾t l¹ tai, quen thuéc khi viÕt vÒ lµng quª, song chñ thÓ tr÷ t×nh ®Òu ®èi s¸nh víi nh÷ng vÇng tr¨ng vµ c¸nh ®ång ë nh÷ng c©u thø t−¬ng øng ë quª nhµ. Nh©n vËt th¬ trªn ®· cã nÐt riªng biÖt. VÇng ®−îc so s¸nh còng kh«ng n»m ngoµi hai tr¨ng trong thi phÈm nµy ®· v−¬n cao ph−¬ng diÖn quen thuéc vµ chñ yÕu h¬n tÝnh chÊt cô thÓ, kh«ng cã tÝnh chÊt nhÊt trong th¬ «ng lµ thiªn nhiªn vµ lÊp l¸nh s¾c mµu cæ tÝch, trong veo ¸nh con ng−êi. m¾t trÎ th¬ nh− ë nh÷ng c©u th¬ tr−íc T©m ®iÓm chó ý vÒ con ng−êi cña ®ã: “Tr¨ng lã ra trªn m¸i r¹/ Nh− con thi sÜ chÝnh lµ nh÷ng ng−êi ®Ñp. ¤ng chã nhá yªu th−¬ng”, hay: “T−ëng nh− kh¼ng ®Þnh: con Õch vµng lÆng lÏ/ N»m xoµi trªn ë n−íc Nga nh÷ng thiÕu n÷ thanh t©n mÆt n−íc hå ªm”. (“T«i tõ gi· ng«i nhµ Chóng t«i kh«ng gi÷ b»ng xÝch nh− chã cha mÑ”). Còng kh«ng mang s¾c ®iÖu u Chóng t«i h«n nhau kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn buån nh−: “¸nh tr¨ng thanh sao mµ lai Kh«ng ®¸nh nhau vµ ch¼ng cÇn dao rùa. l¸ng thÕ/ Vµ nçi buån b×nh nguyªn réng (C« hµng n−íc) mªnh m«ng” (“¸nh tr¨ng thanh lai Tõ sù ®èi lËp nµy, chñ thÓ tr÷ t×nh l¸ng”). §éc gi¶ còng kh«ng b¾t gÆp võa m« t¶ sù tù do vµ kho¸ng ®¹t võa “c¸nh ®ång th¾m ®á”, “c¸nh ®ång xanh biÓu lé nçi nhí nhung vÒ c¸c thiÕu n÷ l¬”, “c¸nh ®ång vµng yªu th−¬ng”. Mµ ë Nga. Nh−ng qua sù trÇn t×nh th¼ng ®©y, vËn dông thñ ph¸p so s¸nh mang th¾n nµy, thi sÜ ®· ®ång c¶m, xãt tÝnh phãng ®¹i, h×nh ¶nh vÇng tr¨ng vµ th−¬ng víi nh÷ng hñ tôc ®Ì nÆng lªn c¸nh ®ång ®· v−¬n lªn tÇm biÓu t−îng - cuéc sèng cña c¸c c« g¸i Ba T−. V× thÕ, biÓu t−îng cña cuéc sèng thanh b×nh ®· nhiÒu lÇn ta b¾t gÆp nhµ th¬ khÈn (GÊp tr¨m lÇn ë ®ã tr¨ng trßn h¬n) vµ kho¶n thØnh cÇu hä h·y gì tÊm kh¨n sù trï phó (Còng kh«ng h¬n ®ång che mÆt: ruéng Ria®an). ThÕ giíi bÇu trêi vµ thÕ - Ch¼ng v« t×nh em chíp m¾t cïng t«i giíi mÆt ®Êt qua hai h×nh ¶nh nµy ®· TÊm kh¨n choµng mµu ®en nh− hÐ më. phÇn nµo thÓ hiÖn kh¸t väng hµi hoµ (C« hµng n−íc) cña hån th¬ Esenin. CÊu tróc so s¸nh - Em yªu ¬i ®õng vÊn kh¨n che mÆt. mang tÝnh phñ ®Þnh trùc tiÕp: “gÊp (Em nhí thuéc ®iÒu nµy) tr¨m lÇn....h¬n”, “Dï....còng kh«ng h¬n” 75
  7. Sergei Esenin v t×nh yªu n−íc nga..., tr. 71-77 NguyÔn ThÞ Quúnh Trang lµm dÊy lªn c¶m xóc say s−a, høng ®· t¸i dùng mét h×nh ¶nh trong nhiÒu khëi, cã phÇn bång bét mµ rÊt ®çi ch©n h×nh ¶nh, mét g−¬ng mÆt trong nhiÒu thµnh. g−¬ng mÆt t¹o thµnh sù ®ång hiÖn theo nhiÒu chiÒu kÝch. Saganª - thiÕu n÷ cña 4. Liªn t−ëng võa lµ xuÊt ph¸t ®iÓm mét miÒn t−ëng t−îng xa x«i - ®· thËt ®Ó nhµ th¬ thùc hiÖn phÐp so s¸nh ®ång cô thÓ vµ xiÕt bao gÇn gòi nhê sù kÕt thêi ®· ®øng v÷ng nh− mét thñ ph¸p nèi thó vÞ nµy: ®éc lËp nh»m t¹o dùng h×nh ¶nh n−íc Saganª cña anh, Saganª Nga sèng ®éng, cô thÓ, ch©n x¸c. Sù Ng−êi con g¸i n¬i ph−¬ng xa còng vËy liªn t−ëng trong tËp th¬ nµy th−êng Sao mµ ng−êi ta gièng víi em ghª kh¸ ®ét ngét. Uèng n−íc chÌ ®á th¾m Vµ cã lÏ ®ang nhí vÒ anh ®Êy... thi sÜ bÊt gi¸c nhí vÒ “r−îu vang vµ Saganª cña anh, Saganª. r−îu v«t-ca”. §i gi÷a thµnh qu¸ch l©u G−¬ng mÆt cña ng−êi con g¸i quª ®µi, v−ên t−îc mµ “Cø ngì nh− ®i gi÷a nhµ lång vµo h×nh ¶nh Saganª ®· vì oµ c¸nh ®ång Nga”, ng¾m thiÕu n÷ ph−¬ng c¶m xóc yªu th−¬ng vµ sù g¾n bã m¸u xa chît nghÜ ngay ®Õn ng−êi con g¸i ë thÞt trong lßng thi sÜ. Nhµ th¬ còng quª nhµ. Th−ëng thøc kh«ng khÝ n¸o kh«ng thÓ k×m lßng m×nh thªm n÷a nhiÖt lÔ héi thµnh b¸t-®a l¹i vang ng©n “gièng víi em ghª”. Ph¶i ch¨ng t×nh yªu tiÕng phong cÇm d×u dÆt “D×m trong quª h−¬ng s©u nÆng ®Õn møc cã thÓ anh nçi nhí ta-li-an-ka/ B»ng h¬i thë biÕn c¶i nh÷ng c¸i xa l¹ thµnh c¸i thiÕt ngËp trµn h−¬ng quyÕn rò”. Trong thi th©n? Hay sù g¾n bã víi miÒn ®Êt tha phÈm Saganª, liªn t−ëng gióp nhµ th¬ h−¬ng theo dßng ch¶y thêi gian còng kÕt nèi, lång ghÐp h×nh ¶nh thiªn nhiªn lµm n¶y sinh nh÷ng c¶m thøc ®»m vµ con ng−êi trong sù xo¾n quyÖn rÊt th¾m? Song, cã mét ý nghÜ lín lao h¬n khã t¸ch b¹ch: v−ît lªn trªn vµ «m trïm hÕt th¶y, mét M¸i tãc nµy anh m−în ®ång lóa m¹ch lÝ do mµ chØ ë Esenin - mét t©m hån NÕu em muèn cø quÊn vµo tay kia Nga ®Ých thùc - míi cã thÓ thÊm nhuÇn Anh kh«ng c¶m thÊy chót nµo ®au hÕt. vµ nu«i d−ìng: ®ã lµ tÝnh chÊt cao TiÕp nèi ý ®Þnh biÓu ®¹t vÎ ®Ñp hót th−îng, kho¸ng ®¹t vµ hån hËu, lµ ®Æc hao tÇm m¾t cña c¸nh ®ång Riadan, tÝnh cña t©m hån Nga trong qu¸ tr×nh chñ thÓ tr÷ t×nh h−íng sù chó ý cña giao l−u vµ héi nhËp v¨n ho¸: “con Saganª vµ ®éc gi¶ vµo chÝnh b¶n th©n ng−êi nh©n lo¹i vµ tù do nhÊt thÕ giíi” m×nh. T×nh yªu ®ång ruéng dån tô, [4] V× vËy, Siraz hay Riadan, Saganª m·nh liÖt ®Õn møc mµ nhµ th¬ tù nhËn hay ng−êi con g¸i quª h−¬ng ®· hµi hoµ h×nh vãc cña m×nh (m¸i tãc qu¨n) lµ sù thèng nhÊt trong t×nh yªu s©u nÆng cña håi quang cña ®ång lóa kiÒu m¹ch yªu thi sÜ dµnh cho n−íc Nga. th−¬ng. Sãng lóa ®en - m¸i tãc qu¨n- 5. Dï chñ ®Ých h−íng ®Õn kh«ng vÇng tr¨ng b¹c thèng nhÊt, hµi hoµ ph¶i lµ n−íc Nga song Nh÷ng m« tip Ba cµng th¾t chÆt mèi t×nh thuû chung víi T− ®· thÓ hiÖn t×nh yªu quª h−¬ng cña lµng quª Nga. Esenin theo mét nh·n quan riªng. Ên Thñ ph¸p liªn t−ëng cßn ®¶m b¶o t−îng chung khi liªn t−ëng vÒ xø së tÝnh hîp lÝ cho sù biÕn ho¸ thµnh chuçi b¹ch d−¬ng ë tËp th¬ nµy phÇn lín lµ sù c¸c h×nh ¶nh bÊt ngê vµ ®ét ngét trong t×nh cê, ngÉu h÷ng, ®ét khëi. Sù t−¬i bµi th¬ nµy vµ ®ång thêi lµ mét nÐt ®Æc m¸t th¸nh thiÖn, trong trÎo khi c¶m s¾c nghÖ thuËt th¬ Esenin. Tõ ®ã, thi sÜ 76
  8. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1b-2009 nhËn vÒ quª h−¬ng ®−îc t¨ng c−êng cña Esenin vµ ®· ®¹t ®Õn ®Ønh cao nghÖ tÝnh chÊt nhiÖt t×nh kh¼ng ®Þnh vµ tù thuËt ®óng víi quan niÖm cña «ng: hµo. S¾c ®iÖu buån ®au, da diÕt bÞ triÖt “§iÒu t«i yªu thÝch tr−íc hÕt lµ sù biÓu tiªu bëi h−ng phÊn say s−a giíi thiÖu vµ hiÖn cña b¶n th©n.... ChØ cã nh÷ng nghÖ cßn ®−îc ch¾p c¸nh bëi sù l·ng m¹n, sÜ tù do míi cã thÓ mang ®Õn nh÷ng tõ bay bæng. TËp th¬ mang c¶m quan t−¬i tù do” [2, 168]. s¸ng vµo bËc nhÊt trong gia tµi th¬ ca t i liÖu tham kh¶o [1] NguyÔn H¶i Hµ, V¨n häc Nga- sù thËt vµ c¸i ®Ñp, NXB Gi¸o dôc, 2000. [2] NguyÔn H¶i Hµ, Hµ ThÞ Hoµ, §ç H¶i Phong, Gi¸o tr×nh v¨n häc Nga, NXB §¹i häc S− ph¹m, Hµ Néi, 1999. [3] M. Gorki, Xerg©y Exªnhin (ch©n dung v¨n häc) trong C¸c nhµ v¨n X« ViÕt, NXB T¸c phÈm míi, Hµ Néi, 1982 [4] N. L. Birdiaev, T©m hån Nga, Trang web Evan.vnexpress.net. [5] Sergei Esenin, Th¬ vµ tr−êng ca, NXB Héi nhµ v¨n, Trung t©m v¨n ho¸ ng«n ng÷ §«ng T©y, 2004. [6] NguyÔn Träng T¹o, Esenin - nhµ th¬ cña thiªn nhiªn vµ t×nh ng−êi, T¹p chÝ V¨n häc nghÖ thuËt, NXB Héi nhµ v¨n, 2006. [7] §oµn Minh TuÊn, Nh÷ng dßng th¬ nh− lµ sè phËn trong Th¬ X. Exªnhin, NXB V¨n häc, Hµ Néi, 1995. summary The love for Russia of Sergei Esenin in The Persian motifs In comparison with other poetical works, The Persian motifs expressed the love for Russia of S. Esenin in a special view. From this article, we realize that the author discovered the natural beauty and the heat - string of humans by the comparative art, the surprised contiguity and the particular mood of the stranger from land. This work continued to show the specific poetics of S. Esenin in Russian topic but its colour was lighter and Esenin’s ideas were more optimist. (a) Khoa Ng÷ V¨n, tr−êng §¹i häc Vinh. 77
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0