zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sử dụng phương pháp “Hợp tác theo nhóm” để giảng dạy một số bài trong chương “Cơ sở vật chất và cơ chế di truyền” - Sinh học 11, Trung học phổ thông"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

142
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học Vinh năm 2005 tác giả: 7. Hoàng Vĩnh Phú - Lê Thị Thanh, Sử dụng phương pháp “Hợp tác theo nhóm” để giảng dạy một số bài trong chương “Cơ sở vật chất và cơ chế di truyền” - Sinh học 11, Trung học phổ thông...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sử dụng phương pháp “Hợp tác theo nhóm” để giảng dạy một số bài trong chương “Cơ sở vật chất và cơ chế di truyền” - Sinh học 11, Trung học phổ thông"

T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXV, sè 1A-2006 §¹i häc Vinh Sö dông ph−¬ng ph¸p Hîp t¸c theo nhãm ®Ó gi¶ng d¹y mét sè bµi trong ch−¬ng “C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ di truyÒn” (Sinh häc 11, Trung häc phæ th«ng) Ho ng VÜnh Phó(a), Lª ThÞ Thanh(b) Tãm t¾t. Ph−¬ng ph¸p hîp t¸c theo nhãm lµ mét ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc. Trong ph−¬ng ph¸p nµy, häc sinh ph¶i tr¶i qua 3 thêi ®iÓm: häc c¸ nh©n, häc b¹n vµ häc thÇy, qua ®ã n¨ng lùc tù häc cña häc sinh ph¸t huy ®−îc mét c¸ch tèi ®a. KÕt qu¶ thùc nghiÖm còng cho thÊy: hiÖu qu¶ d¹y häc ë líp thùc nghiÖm lu«n cao h¬n líp ®èi chøng vµ sù sai kh¸c lµ cã ý nghÜa (td > tα). Ph−¬ng ph¸p hîp t¸c theo nhãm lµ mét h−íng míi trong d¹y häc hiÖn nay. Trong ph−¬ng ph¸p nµy, ho¹t ®éng ®éc lËp cña häc sinh ®−îc thÓ hiÖn rÊt cao, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tù lùc ph©n tÝch tµi liÖu. HiÖn nay, nghiªn cøu vÒ ph−¬ng ph¸p nµy trong gi¶ng d¹y Sinh häc ®ang rÊt Ýt, ®Æc biÖt ë Trung häc phæ th«ng (THPT) hÇu nh− ch−a cã mét nghiªn cøu nµo ®Ò cËp tíi. 1. Ph−¬ng ph¸p “Hîp t¸c theo nhãm” lµ g×? Theo tõ ®iÓn H¸n - ViÖt cña §µo Duy Anh: “Hîp t¸c lµ cïng lµm viÖc víi nhau". VËy “Hîp t¸c theo nhãm” lµ cïng lµm viÖc víi nhau theo tõng nhãm ng−êi. Trªn c¬ së ®ã chóng ta cã thÓ hiÓu: Ph−¬ng ph¸p Hîp t¸c theo nhãm lµ ph−¬ng ph¸p d¹y häc trong ®ã c¸c thµnh viªn cña nhãm cïng hîp t¸c trao ®æi, gióp ®ì lÉn nhau ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò häc tËp. 2. B¶n chÊt cña ph−¬ng ph¸p B¶n chÊt cña ph−¬ng ph¸p chÝnh lµ b¶n chÊt cña ho¹t ®äng häc vµ ho¹t ®éng d¹y. Trong ph−¬ng ph¸p nµy, ho¹t ®éng häc vµ ho¹t ®éng d¹y cã nh÷ng nÐt rÊt riªng. 2.1. Ho¹t ®éng häc. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, häc sinh ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm sau: - NhËn biÕt yªu cÇu, quan s¸t tranh vÏ (nÕu cã) vµ c¸c gîi ý trong phiÕu häc tËp, ®äc s¸ch gi¸o khoa. - Suy nghÜ, tra cøu, ®Æt gi¶ thiÕt, ph©n tÝch, ph¸n ®o¸n cuèi cïng ®−a ra nh÷ng kÕt luËn cña riªng m×nh. - Phèi hîp trao ®æi víi b¹n vÒ c¸c vÊn ®Ò nªu ra. - Lùa chän kÕt qu¶ phï hîp theo ý m×nh. - NhËn kÕt qu¶ ®óng tõ sù tæng hîp, kÕt luËn cña gi¸o viªn hoÆc tê nguån. Nh− vËy ho¹t ®éng häc ®· tr¶i qua 3 giai ®o¹n: Häc c¸ nh©n, Häc b¹n, Häc thÇy. a) Häc c¸ nh©n ë giai ®o¹n nµy, d−íi sù h−íng dÉn cña thÇy (th«ng qua phiÕu häc tËp vµ h−íng dÉn c¸ch lµm viÖc víi phiÕu häc tËp), häc sinh tiÕn hµnh tra cøu, thu thËp th«ng tin NhËn bµi ngµy 14/7/2005. Söa ch÷a xong 20/10/2005 46
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXV, sè 1A-2006 §¹i häc Vinh cã trong phiÕu häc tËp, s¸ch gi¸o khoa, nh÷ng kiÕn thøc ®· cã cña m×nh ®Ó ph©n tÝch, ®Æt c¸c gi¶ thiÕt, ph¸n ®o¸n vµ cuèi cïng lµ ®−a ra kÕt luËn cña riªng m×nh. b) Häc b¹n KÕt luËn ban ®Çu cña ng−êi häc dÔ mang tÝnh chñ quan, phiÕn diÖn. §Ó nã kh¸ch quan, khoa häc h¬n, nh÷ng kÕt luËn ®ã cÇn ph¶i ®−îc ph©n tÝch, sµng läc, ®¸nh gi¸ cña nhãm, råi líp. Häc sinh tr×nh bµy kÕt qu¶, ý kiÕn cña m×nh víi nhãm, tiÕn hµnh th¶o luËn t×m ra ph−¬ng ¸n ®óng cña nhãm. Sau ®ã ®¹i diÖn cña nhãm sÏ tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm m×nh víi nhãm kh¸c, víi tËp thÓ líp. c) Häc thÇy Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ th¶o luËn gi÷a c¸ nh©n - nhãm, nhãm - nhãm, nhãm - líp, gi¸o viªn ®ãng vai trß lµ träng tµi khoa häc, ®−a ra nh÷ng kÕt luËn ®óng, trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ cña häc sinh th¶o luËn hoÆc kÕt luËn ®óng cña thÇy. Dùa vµo ®ã, häc sinh tù kiÓm tra ®¸nh gi¸, ®iÒu chØnh nh÷ng kÕt luËn cña m×nh thµnh s¶n phÈm khoa häc. Qua ®ã tù rót kinh nghiÖm vÒ c¸ch häc, c¸ch xö lý t×nh huèng, c¸ch gi¶i quyÕt t×nh huèng cña m×nh. 2.2. Ho¹t ®éng d¹y Trong ph−¬ng ph¸p Ho¹t ®éng hîp t¸c theo nhãm, trß lµ chñ thÓ cßn thÇy lµ t¸c nh©n thóc ®Èy mäi ho¹t ®éng häc cña trß. V× vËy, trong ho¹t ®éng d¹y cña m×nh, thÇy thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: - ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp, h−íng dÉn khai th¸c phiÕu häc tËp trªn c¬ së nguån tri thøc nh− tranh vÏ, s¸ch gi¸o khoa, chia ra c¸c nhãm ®Ó häc sinh tranh luËn. - Tæ chøc cho c¸c nhãm cã b¸o c¸o kÕt qu¶, kiÓm chøng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña m×nh, ph©n tÝch, h−íng dÉn häc sinh ph©n tÝch ®Ó t×m ra kiÕn thøc ®óng. - §−a ra kÕt luËn chÝnh x¸c, chuÈn bÞ tê nguån cho häc sinh tiÕp nhËn tri thøc khoa häc. Nh− vËy, ho¹t ®éng d¹y còng cã thÓ chia lµm 3 giai ®o¹n: Tæ chøc; §iÒu khiÓn; KÕt luËn. a) Tæ chøc ThÇy tæ chøc cho trß tù nghiªn cøu th«ng qua phiÕu häc tËp, chia nhãm th¶o luËn vµ h−íng dÉn khai th¸c th«ng tin, c¸ch lµm viÖc víi phiÕu häc tËp. b) §iÒu khiÓn ThÇy tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn c¸c nhãm trao ®æi, th¶o luËn, ph©n tÝch hoÆc h−íng dÉn häc sinh ph©n tÝch ®Ó t×m ra tri thøc ®óng. Tæ chøc cho c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ lµm viÖc, dÉn d¾t c¸c cuéc th¶o luËn, trao ®æi ®Ó nã ®i ®óng h−íng. c) KÕt luËn ThÇy lµ träng tµi kÕt luËn vÒ c¸c cuéc tranh luËn, ®èi tho¹i c¸ nh©n - nhãm, nhãm - nhãm, nhãm - líp ®Ó kh¼ng ®Þnh vÒ tÝnh khoa häc cña kiÕn thøc. Cuèi cïng thÇy lµ ng−êi kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµm viÖc cña trß, nhãm trªn c¬ së trß tù ®¸nh gi¸, tù ®iÒu chØnh. 47
Sö dông ph−¬ng ph¸p ..., tr. 46-50 Ho ng VÜnh Phó - Lª ThÞ Thanh, 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu 3.1. ThiÕt kÕ gi¸o ¸n Trªn c¬ së c¸c b−íc ®· x¸c ®Þnh, chóng t«i x©y dùng gi¸o ¸n vµ thùc nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña ph−¬ng ph¸p. Do khu«n khæ bµi b¸o kh«ng cho phÐp nªn chóng t«i chØ ®−a ra mét m«®un ®Ó minh häa. Gi¶ng d¹y néi dung: §¬n ph©n cña Axit Nucleic. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Chia nhãm (4 - 6 ng−êi/nhãm), giíi thiÖu c¸ch lµm viÖc cña nhãm. - Ph¸t tê lµm viÖc (PhiÕu häc tËp sè 1). - Nhãm tù lùc lµm viÖc. - B¸o c¸o kÕt qu¶, th¶o luËn gi÷a c¸c nhãm. - Tæng kÕt vµ ®−a tê nguån cho häc sinh. PhiÕu häc tËp sè 1 Quan s¸t h×nh vÏ, ®äc s¸ch gi¸o khoa vµ tr¶ lêi c©u hái: 1) Axit Nucleic lµ g×? Gåm mÊy lo¹i? 2) §¬n ph©n cña axit nucleic gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? Chóng liªn kÕt víi nhau nh− thÕ nµo? 3) Cã mÊy lo¹i Nucleotit? T¹i sao tªn c¸c nucleotit ®−îc gäi theo tªn cña c¸c baz¬ nitric? H OH OH (Adenin hoÆc Guanin hoÆc CH2 O P= O Xitozin hoÆc Timin) OH O §−êng Axit photphoric Baz¬ nitric Adenin deoxiriboza (H3PO4) (CH O) 3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm a) Ph−¬ng ¸n thùc nghiÖm. Chóng t«i chän c¸c líp cã tr×nh ®é t−¬ng ®−¬ng ®Ó tiÕn hµnh thùc nghiÖm, ®èi chøng. Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh ë líp thùc nghiÖm lµ ph−¬ng ph¸p Hîp t¸c theo nhãm. ë líp ®èi chøng, chóng t«i chän c¸ch d¹y hiÖn hµnh cña gi¸o viªn tr−êng së t¹i. ViÖc kiÓm tra trong vµ sau thùc nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh theo c¸ch kiÓm tra nhanh b»ng c©u hái MCQ (Mulltiple Choice Question) vµ kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a 2 lÇn kiÓm tra lµ 1 th¸ng. 48
T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXV, sè 1A-2006 §¹i häc Vinh b) KÕt qu¶ thùc nghiÖm B¶ng 1. B¶ng tÇn suÊt - sè % ®¹t ®iÓm xi trë lªn (Bµi kiÓm tra kh¶ n¨ng lÜnh héi kiÕn thøc) xi P/ ¸n 9 2 3 4 5 6 7 8 10 n §C 163 6,13 18,4 17,79 23,31 17,79 9,82 3,68 3,08 TN 166 1,81 3,61 18,67 18,07 22,29 18,67 11,45 4,22 1,21 B¶ng 2. B¶ng tÇn suÊt - sè % ®¹t ®iÓm xi trë lªn (Bµi kiÓm tra ®é bÒn kiÕn thøc) Ph/ xi 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ¸n n §C 110 11,82 15,45 9,09 5,46 1,82 1,82 30,92 23,62 TN 112 12,5 20,54 22,32 8,04 1,78 20,54 14,28 KÕt qu¶ thu ®−îc ë b¶ng 1 vµ b¶ng 2 cho thÊy, ë bµi kiÓm tra sau thùc nghiÖm vµ bµi kiÓm tra ®é bÒn kiÕn thøc, líp thùc nghiÖm vÉn næi tréi h¬n c¶. Tuy nhiªn, ë bµi kiÓm tra ®é bÒn kiÕn thøc, líp ®èi chøng l¹i cã ®iÓm 10 cßn líp thùc nghiÖm th× kh«ng. Qua kiÓm tra, chóng t«i thÊy, ®iÓm 10 nµy r¬i vµo 2 em th−êng xuyªn cã ®iÓm bµi kiÓm tra rÊt cao ë c¸c lÇn kiÓm tra. Bëi vËy, chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®−îc hiÖu qu¶ cña líp thùc nghiÖm so víi líp ®èi chøng. §Ó thÊy râ h¬n vÒ kÕt qu¶ gi÷a thùc nghiÖm vµ ®èi chøng, chóng t«i thiÕt lËp ®å thÞ tÇn suÊt héi tô tiÕn cho 2 lÇn kiÓm tra. 120 120 100 100 DC 80 DC 80 60 TN 60 TN 40 40 20 20 0 0 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 3 4 5 6 7 8 9 10 §å thÞ 1. TÇn suÊt héi tô tiÕn cña ®iÓm §å thÞ 2. TÇn suÊt héi tô tiÕn bµi kiÓm tra trong thùc nghiÖm. kiÓm tra ®é bÒn kiÕn thøc. §Ó kh¼ng ®Þnh ®é tin cËy cña sè liÖu thu ®−îc, chóng t«i x¸c ®Þnh hÖ sè kiÓm ®Þnh td vµ ®èi chøng víi tα (α = 0,05). KÕt qu¶ thu ®−îc ë B¶ng 3. B¶ng 3. Tæng hîp c¸c bµi kiÓm tra trong thùc nghiÖm. x±m Ph−¬ng ¸n Tæng bµi Cv% s td tα §C 163 4,88 ± 0,133 34,88 1,7 5,44 1,96 TN 166 5,86 ± 0,124 28,33 1,66 49
Sö dông ph−¬ng ph¸p ..., tr. 46-50 Ho ng VÜnh Phó - Lª ThÞ Thanh, B¶ng 4. Tæng hîp c¸c bµi kiÓm tra ®é bÒn kiÕn thøc sau thùc nghiÖm. x± m P.¸n Tæng bµi Cv% s td tα §C 110 4,15 ± 0,162 40,96 1,7 6,2 2,0 TN 112 5,45 ± 0,155 30,09 1,64 Nh− vËy, td lu«n lín h¬n tα, ®iÒu ®ã chøng tá sù sai kh¸c gi÷a nhãm thùc nghiÖm vµ ®èi chøng lµ cã ý nghÜa. 4. KÕt luËn - Ph−¬ng ph¸p Hîp t¸c theo nhãm lµ mét ph−¬ng ph¸p tÝch cùc. Trong ph−¬ng ph¸p nµy, häc sinh ph¶i t×m ra tri thøc míi b»ng chÝnh hµnh ®éng häc tËp cña m×nh ë ba thêi ®iÓm: häc c¸ nh©n, häc b¹n vµ häc thÇy. Thùc hiÖn ph−¬ng ph¸p nh− vËy, häc sinh sÏ ph¸t huy ®−îc tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña m×nh mét c¸ch tèi ®a. - Thùc nghiÖm ®· cho thÊy, c¸c chØ sè thèng kª ë líp thùc nghiÖm lu«n cao, æn ®Þnh h¬n so víi líp ®èi chøng. HÖ sè tin cËy td cao h¬n tα (sai kh¸c cã ý nghÜa), ®iÒu ®ã chøng tá, viÖc sö dông ph−¬ng ph¸p Hîp t¸c theo nhãm trong d¹y häc sinh häc ë THPT lµ cã kh¶ thi vµ mang l¹i hiÖu qu¶ trong d¹y häc. T i liÖu tham kh¶o [1] §µo Duy Anh, Tõ ®iÓn H¸n ViÖt, NXB V¨n hãa X· héi, Hµ Néi, 1995. [2] §inh Quang B¸o, NguyÔn §øc Thµnh, Lý luËn d¹y häc Sinh häc (phÇn ®¹i c−¬ng), NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1996. [3] NguyÔn C¶nh Toµn (chñ biªn), NguyÔn Kú, Qu¸ tr×nh d¹y - tù häc, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi, 1999. SUMMARY Using cooperative method in groups to teach some lessons in chapter: Materials and heredity of Biology of 11th form in High school The cooperative method in groups is a active teaching method. Using this method, students must experience three periods: self studying, studying from their friends and studying from teachers, and then their self study ability has been improved maximum. The research results showed that: the teaching effects in experimental classes were always higher than those in nonexperimental ones and the differences were meaningfull (td > tα). (a) Khoa Sinh häc, Tr−êng §¹i häc Vinh (b) Líp 42A, Khoa Sinh häc, tr−êng §¹i häc Vinh. 50

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1236 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.