Báo cáo nghiên cứu khoa học: "TẠO THƯ VIỆN CÁC MẪU MẶT CẮT TRONG AUTOCAD PHÙ HỢP VỚI TIÊU CHUẨN VIỆT NAM"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

207
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài báo trình bày thư viện phần mềm định nghĩa các mẫu mặt cắt sử dụng trong AutoCAD phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam. Các mẫu mặt cắt này thường được sử dụng để biểu diễn ký hiệu vật liệu trên mặt cắt trong các bản vẽ kỹ thuật thuộc các ngành công nghiệp và xây dựng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "TẠO THƯ VIỆN CÁC MẪU MẶT CẮT TRONG AUTOCAD PHÙ HỢP VỚI TIÊU CHUẨN VIỆT NAM"

TẠO THƯ VIỆN CÁC MẪU MẶT CẮT TRONG AUTOCAD PHÙ HỢP VỚI TIÊU CHUẨN VIỆT NAM CREATING THE HATCH-PATTERNS SOFTWARE LIBRARY IN AUTOCAD CORRESPONDS TO VIETNAM STANDARDS NGUYỄN ĐỘ Trường Đại học Bách khoa, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Bài báo trình bày thư viện phần mềm định nghĩa các mẫu mặt cắt sử dụng trong AutoCAD phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam. Các mẫu mặt cắt này thường được sử dụng để biểu diễn ký hiệu vật liệu trên mặt cắt trong các bản vẽ kỹ thuật thuộc các ngành công nghiệp v à xây dựng. ABSTRACT The paper presents the hatch-patterns software library used in AutoCAD corresponding to Vietnam standards. The hatch- patterns have often been used to represent material symbols on the section in technical drawings of the industrial and constructional branches. 1. §Æt vÊn ®Ò Khi thiÕt kÕ c¸c b¶n vÏ kü thuËt thuéc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng; ®Ó thÓ hiÖn h×nh d¹ng cÊu t¹o cña vËt thÓ bÞ c¾t ngêi ta dïng lo¹i h×nh biÓu diÔn ®ã lµ mÆt c¾t; thiÕt diÖn trªn mÆt c¾t ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c mÉu ký hiÖu vËt liÖu. Trong phÇn mÒm AutoCAD cã s½n mét th viÖn c¸c mÉu ký hiÖu vËt liÖu mÆt c¾t, khi sö dông cã thÓ chän mÉu thÝch hîp ®Ó biÓu diÔn mÆt c¾t . Tuy nhiªn trong th viÖn c¸c mÉu mÆt c¾t ®· t¹o s½n cña AutoCAD kh«ng cã ®ñ c¸c mÉu phï hîp víi tiªu chuÈn ViÖt Nam ch¼ng h¹n nh: MÉu chÊt láng; mÉu thuû tinh (vËt liÖu trong suèt); mÉu ®¸; mÉu m¸i t«n; mÉu ®Êt ®¾p; mÉu bª t«ng cèt thÐp TCVN; ... Trong phÇn mÒm AutoCAD, muèn thÓ hiÖn c¸c mÉu mÆt c¾t nµy ta cã thÓ t¹o ra c¸c h×nh d¹ng t¬ng øng råi sao chÐp chóng ra nhiÒu vÞ trÝ trong ®êng bao kÝn cÇn t¹o mÉu ký hiÖu vËt liÖu. C¸ch t¹o mÉu mÆt c¾t thñ c«ng nh thÕ sÏ kh«ng ®Òu, kh«ng ®Ñp vµ mÊt nhiÒu thêi gian. §Ó biÓu diÔn c¸c mÉu ký hiÖu vËt liÖu trªn mÆt c¾t mét c¸ch tù ®éng vµ nhanh chãng cho ®êng bao kÝn bÊt kú. Dùa vµo m· nguån më cña phÇn mÒm so¹n th¶o mÆt c¾t cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Autolisp, h·y t¹o s½n mét th viÖn phÇn mÒm ®Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t trong AutoCAD tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn ViÖt Nam - §ã lµ néi dung cña bµi viÕt nµy. 2. T¹o c¸c files ®Þnh nghÜa mÉu mÆt c¾t 2.1. §Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t C¸c mÉu mÆt c¾t sö dông trong phÇn mÒm AutoCAD ®îc ®Þnh nghÜa vµ ghi l¹i thµnh file acadiso.pat.  Ta cã thÓ thªm c¸c mÉu mÆt c¾t míi cho file acadiso.pat nµy.  Ta còng cã thÓ ghi c¸c files ®Þnh nghÜa mÉu mÆt c¾t thµnh mét file riªng.
 C¸c mÉu mÆt c¾t ®îc t¹o ra lµ kÕt hîp cña mét hä gåm mét d·y c¸c dÊu chÊm, c¸c g¹ch vµ c¸c kho¶ng trèng gièng nh ®Þnh nghÜa d¹ng ®êng ®Ó t¹o ra nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau.  CÊu tróc mçi ®Þnh nghÜa mÉu mÆt c¾t gåm mét dßng tiªu ®Ò vµ mét hoÆc nhiÒu dßng m« t¶ c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" thµnh phÇn t¹o thµnh mÉu. AutoCAD kh«ng b¾t buét giíi h¹n sè dßng. Mçi dßng m« t¶ mÉu ®îc xem nh lµ thµnh phÇn thø nhÊt cña mét hä "g¹ch g¹ch", nã ®îc t¹o thµnh b»ng c¸ch ¸p dông c¸c kho¶ng dêi theo c¶ hai híng x vµ y ®Ó t¹o ra mét hä v« h¹n c¸c ®êng song song.  Mçi dßng trong ®Þnh nghÜa mÉu cã thÓ chøa tèi ®a 80 kÝ tù; AutoCAD bá qua c¸c dßng trèng vµ v¨n b¶n bªn ph¶i dÊu chÊm phÈy (;) 2.1.1. Dßng tiªu ®Ò. Nh»m ®Þnh nghÜa tªn mÉu mÆt c¾t vµ cung cÊp m« t¶ tuú chän description cã có ph¸p nh sau: *pattern-name [, description] Dßng nµy ph¶i b¾t ®Çu b»ng mét dÊu hoa thÞ (*) vµ ®îc theo sau bëi tªn mÉu pattern- name, tªn mÉu kh«ng cã kho¶ng trèng ë gi÷a c¸c kÝ tù. NÕu cã sö dông phÇn m« t¶ description th× chóng ng¨n c¸ch víi tªn mÉu b»ng dÊu phÈy (,); nÕu kh«ng sö dông phÇn m« t¶ description th× kh«ng cã dÊu phÈy theo sau tªn mÉu. 2.1.2. C¸c dßng m« t¶. MÉu mÆt c¾t gåm cã mét hoÆc nhiÒu dßng m« t¶ c¸c ®êng thµnh phÇn t¹o thµnh c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" cña mÉu vµ cã có ph¸p nh sau: Angle, x-origin, y-origin, delta-x, delta-y [, dash-1, dash-2, ...] Trong ®ã:  Angle Gãc nghiªng cña ®êng "g¹ch g¹ch" hîp víi trôc x cña hÖ trôc to¹ ®é hiÖn hµnh.  x-origin Hoµnh ®é cña ®iÓm gèc mµ ®êng thø nhÊt cña hä "g¹ch g¹ch" ®i qua.  y-origin Tung ®é cña ®iÓm gèc mµ ®êng thø nhÊt cña hä "g¹ch g¹ch" ®i qua.  delta-x Gi¸ trÞ nµy thiÕt lËp kho¶ng c¸ch bíc cña c¸c thµnh phÇn cña hä c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" tÝnh theo híng cña ®êng g¹ch. Nã chØ cã ý nghÜa ®èi víi c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" kh«ng liªn tôc.  delta-y Gi¸ trÞ nµy thiÕt lËp kho¶ng hë gi÷a hai thµnh phÇn kÕ nhau cña hä c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" vµ ®o theo híng vu«ng gãc víi ®êng "g¹ch g¹ch".  dash-1, dash-2,... C¸c gi¸ trÞ thÓ hiÖn vÏ ®o¹n g¹ch nÕu nhËp gi¸ trÞ d¬ng; hoÆc chõa kho¶ng trèng nÕu nhËp gi¸ trÞ ©m; hoÆc vÏ mét dÊu chÊm nÕu nhËp gi¸ trÞ 0 - cña lo¹i ®êng kh«ng liªn tôc theo híng cña gãc nghiªng ®êng "g¹ch g¹ch". 2.2. §Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t bëi hä c¸c ®êng g¹ch liªn tôc §Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t bëi hä c¸c ®êng g¹ch liªn tôc theo tr×nh tù sau: - §Çu tiªn lµ nhËp gãc nghiªng cña ®êng g¹ch g¹ch. - TiÕp theo lµ nhËp to¹ ®é (x,y) cña ®iÓm gèc mµ thµnh phÇn thø nhÊt cña hä ®i qua.
- TiÕp theo nhËp sè 0. - Cuèi cïng lµ nhËp gi¸ trÞ thÓ hiÖn kho¶ng c¸ch gi÷a hai thµnh phÇn kÒ nhau cña hä g¹ch tÝnh theo híng vu«ng gãc víi c¸c ®êng g¹ch. 2.3. §Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t bëi hä c¸c ®êng g¹ch kh«ng liªn tôc §Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t bëi hä c¸c ®êng g¹ch kh«ng liªn tôc (nh nÐt ®øt, ®êng t©m,...), còng ®îc ®Þnh nghÜa gièng nh hä c¸c ®êng g¹ch liªn tôc nhng bæ sung thªm gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch kh«ng liªn tôc ®ã vµo cuèi mçi dßng ®Þnh nghÜa mÉu. Mçi gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch kh«ng liªn tôc x¸c ®Þnh chiÒu dµi cña ®o¹n th¼ng t¹o thµnh ®êng. NÕu gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch lµ sè d¬ng th× vÏ mét ®o¹n th¼ng; nÕu gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch lµ sè ©m th× chõa ra mét kho¶ng trèng; nÕu gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch lµ sè 0 th× vÏ mét dÊu chÊm. Trªn mçi dßng ®Þnh nghÜa mÉu mÆt c¾t b»ng ®êng g¹ch kh«ng liªn tôc cã thÓ nhËp lªn tíi 6 gi¸ trÞ chiÒu dµi ®o¹n g¹ch. 3. HiÓn thÞ tªn vµ h×nh ¶nh c¸c mÉu mÆt c¾t Sö dông m· nguån më cña phÇn mÒm so¹n th¶o mÆt c¾t cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Autolisp, t¸c gi¶ ®· t¹o ®îc mét th viÖn phÇn mÒm ®Þnh nghÜa c¸c mÉu mÆt c¾t trong AutoCAD phï hîp víi tiªu chuÈn ViÖt Nam. Tªn vµ h×nh ¶nh cña chóng ®îc hiÓn thÞ trªn hép tho¹i Boundary Hatch (h×nh1) vµ Hatch Pattern Palette (h×nh 2a, b) b»ng c¸ch sö dông lÖnh Bhatch (H). H×nh 1
a) b) H×nh 2  Thay ®æi tØ lÖ cña mÉu mÆt c¾t thÓ hiÖn kho¶ng hë gi÷a c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" b»ng c¸ch nhËp gi¸ trÞ vµo « Scale ë (h×nh 1)  Thay ®æi gãc nghiªng cña c¸c ®êng "g¹ch g¹ch" b»ng c¸ch nhËp gi¸ trÞ gãc tÝnh b»ng ®é vµo « Angle (h×nh 1). 4. BiÓu diÔn minh ho¹ c¸c mÉu mÆt c¾t ®· t¹o H×nh vÏ sau ®©y biÓu diÔn minh ho¹ h×nh ¶nh cña th viÖn phÇn mÒm c¸c mÉu mÆt c¾t ®· t¹o chñ yÕu phï hîp víi TCVN 7-1993 vµ c¸c mÉu tiªu chuÈn cò vÉn cßn ®ang ®îc sö dông ë ViÖt Nam (h×nh 3). 5. KÕt luËn KÕt qu¶ ®· t¹o ®îc mét th viÖn phÇn mÒm c¸c mÉu mÆt c¾t gåm 36 mÉu chñ yÕu phï hîp víi TCVN 7-1993: MÉu t« ®en; c¸c mÉu kim lo¹i; mÉu phi kim lo¹i (chÊt dÏo, vËt liÖu c¸ch ®iÖn, c¸ch nhiÖt, c¸ch ©m); mÉu líi vu«ng; mÉu chÊt láng; mÉu thuû tinh (vËt liÖu trong suèt); mÉu c¸c lo¹i ®¸ ; mÉu c¸t; mÉu ®Êt ®¾p; mÉu bª t«ng; mÉu bª t«ng g¹ch vì; mÉu bª t«ng cèt thÐp tcvn; mÉu bª t«ng cèt thÐp ISO; MÉu g¹ch c¸c lo¹i; mÉu g¹ch; mÉu g¹ch chÞu l÷a; mÉu m¸i t«n; mÉu xØ than; mÉu b·i cá; mÉu ch÷ thËp; mÉu ®Êt thiªn nhiªn. Trong th viÖn nµy cã mét vµi mÉu gièng mÉu cña th viÖn chuÈn cña AutoCAD nhng ®· ®Þnh nghÜa l¹i kÝch thíc hîp lý h¬n. C¸c mÉu mÆt c¾t ®· t¹o cã u ®iÓm:  Tªn c¸c mÉu mÆt c¾t ®Òu lµ tiÕng ViÖt Nam nªn dÔ sö dông  TØ lÖ mÆt c¾t (Scale) cho tÊt c¶ c¸c mÉu ®· t¹o thêng ®Ó nguyªn b»ng 1 vµ còng cã thÓ thay ®æi l¹i tuú ý nÕu cÇn thiÕt.  Sö dông c¸c mÉu mÆt c¾t nµy cã thÓ t¹o ký hiÖu vËt liÖu trªn mÆt c¾t cho bÊt kú ®êng bao kÝn nµo.  øng dông c¸c mÉu mÆt c¾t nµy vµo viÖc gi¶ng d¹y m«n häc "VÏ kü thuËt trªn m¸y vi tÝnh" (hay AutoCAD) cho sinh viªn kü thuËt còng nh c¸c c¸n bé kü thuËt lµm c«ng t¸c vÏ - thiÕt kÕ trªn m¸y vi tÝnh sö dông phÇn mÒm AutoCAD.
H×nh 3 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Quang Cự, Nguyễn Sĩ Hạnh, Đoàn Như Kim, Dương Tiến Thọ, Vẽ kỹ thuật xây 1. dựng, Nhà xuất bản giáo dục, 2001. Nguyễn Độ, Tạo các files phần mềm định nghĩa mẫu mặt cắt trong AutoCAD2000 phù 2. hợp với Tiêu chuẩn Việt Nam, TẠP CHÍ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 6 trường đại học, số 46+47/2004, trang 18-21, Hà Nội, 2004. Nguyễn Độ, Bài giảng AutoCAD 2000, Đà Nẵng, 2002. 3. Ю. Kopoeв, Чepчeние для строителей, Mockва, 1982. 4.