Báo cáo nghiên cứu khoa học " Thành tựu và kinh nghiệm cải cách thể chế kinh tế của Trung Quốc "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 27
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc trong 30 năm qua đối diện với áp lực trong n-ớc và quốc tế ch-a từng có từ tr-ớc đến nay. Cải cách phải thực hiện một loạt nhiệm vụ chuyển đổi thể chế, chuyển đổi mô hình kinh tế, chuyển đổi mô hình xã hội…trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động nh- sự tan rã của các n-ớc Đông Âu và Liên xô, gần đây là khủng hoảng tài chính toàn cầu... Trong hoàn cảnh lịch sử đó, cải cách thể chế kinh tế của Trung Quốc đã...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Thành tựu và kinh nghiệm cải cách thể chế kinh tế của Trung Quốc "

pgs.ts nguyÔn kim b¶o ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc «ng cuéc c¶i c¸ch më cöa cña h÷u cïng ph¸t triÓn” ®· ®−îc thiÕt C Trung Quèc trong 30 n¨m qua lËp. ViÖc ®iÒu chØnh mang tÝnh chiÕn ®èi diÖn víi ¸p lùc trong n−íc l−îc kinh tÕ nhµ n−íc cã nh÷ng tiÕn vµ quèc tÕ ch−a tõng cã tõ tr−íc ®Õn triÓn râ rÖt, vèn nhµ n−íc cã vai trß chñ nay. C¶i c¸ch ph¶i thùc hiÖn mét lo¹t ®¹o vµ −u thÕ trong nh÷ng lÜnh vùc then nhiÖm vô chuyÓn ®æi thÓ chÕ, chuyÓn ®æi chèt vµ nh÷ng ngµnh nghÒ quan träng m« h×nh kinh tÕ, chuyÓn ®æi m« h×nh x· liªn quan ®Õn an ninh vµ huyÕt m¹ch héi…trong bèi c¶nh quèc tÕ cã nhiÒu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¶i c¸ch biÕn ®éng nh− sù tan r· cña c¸c n−íc doanh nghiÖp nhµ n−íc ®¹t ®−îc nh÷ng §«ng ¢u vµ Liªn x«, gÇn ®©y lµ khñng ®ét ph¸ quan träng, b−íc ®Çu x©y dùng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu... Trong hoµn chÕ ®é doanh nghiÖp hiÖn ®¹i ®· n©ng c¶nh lÞch sö ®ã, c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña kinh tÕ cña Trung Quèc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng nhµ n−íc. H¬n mét nöa trong sè nh÷ng thµnh tùu rùc rì khiÕn c¶ thÕ giíi ph¶i doanh nghiÖp nhµ n−íc träng ®iÓm tiÕn chó ý vµ cã thÓ tham kh¶o nhiÒu kinh hµnh c¶i c¸ch chÕ ®é cæ phÇn, h¬n 90% nghiÖm quý. c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tiÕn hµnh c¶i c¸ch chÕ ®é. Kinh tÕ phi c«ng h÷u ®· I. NH÷NG THµNH TùU trë thµnh mét bé phËn cÊu thµnh quan 1. Thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ b¶n tõ thÓ träng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng x· héi chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch sang thÓ chÕ kinh chñ nghÜa, lµ lùc l−îng quan träng thóc tÕ thÞ tr−êng x· héi chñ nghÜa ®Èy søc s¶n xuÊt x· héi Trung Quèc Mét lµ, kÕt cÊu së h÷u kh«ng ngõng ph¸t triÓn. HiÖn nay, tû träng cña thµnh hoµn thiÖn, chÕ ®é kinh tÕ c¬ b¶n trong phÇn kinh tÕ phi c«ng h÷u trong GDP ®· giai ®o¹n ®Çu cña CNXH “lÊy c«ng h÷u v−ît qua 1/3. Trong gi¸ trÞ gia t¨ng c«ng lµm chñ thÓ, kinh tÕ nhiÒu chÕ ®é së nghiÖp, kim ng¹ch kinh tÕ phi c«ng h÷u Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 12
C¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc… chiÕm kho¶ng 60%. TÝnh ®Õn n¨m 2007, n«ng th«n”…®· dÇn thay ®æi kÕt cÊu nhÞ Trung Quèc cã 551.300 doanh nghiÖp t− nguyªn thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Møc ®é nh©n, sè lao ®éng tham gia lµm viÖc ®« thÞ hãa cña Trung Quèc còng t¨ng lªn trong nh÷ng doanh nghiÖp nµy lµ nhanh chãng tõ 17,9% n¨m 1978 lªn 72.530.000 ng−êi; sè hé th−¬ng nghiÖp 43,9% n¨m 2007(3). c¸ thÓ lµ 27.415.000 hé, sè ng−êi tham Ba lµ, hÖ thèng thÞ tr−êng hiÖn ®¹i gia lao ®éng lµ 54.962.000 ng−êi(1). thèng nhÊt, më cöa, c¹nh tranh, cã trËt Hai lµ, thµnh qu¶ c¶i c¸ch thÓ chÕ tù b−íc ®Çu h×nh thµnh, vai trß c¬ së kinh tÕ n«ng th«n râ rÖt, bé mÆt kinh tÕ cña thÞ tr−êng trong ph©n bæ nguån lùc x· héi n«ng th«n cã nh÷ng biÕn chuyÓn ®−îc t¨ng c−êng. C¸c tæ chøc s¶n xuÊt mang tÝnh lÞch sö. ThÓ chÕ kinh doanh kinh doanh lÊy nhu cÇu thÞ tr−êng lµm hai tÇng “lÊy kinh doanh kho¸n hé gia ph−¬ng h−íng dÉn d¾t ®· ®¹t ®−îc ®×nh lµm c¬ së, kÕt hîp tËp thÓ vµ hé gia thµnh qu¶ to lín. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra ®×nh” kh«ng ngõng ®−îc hoµn thiÖn vµ ph©n tÝch cña Bé Th−¬ng m¹i Trung cñng cè, quyÒn kinh doanh tù chñ cña Quèc ®èi víi xÕp h¹ng cung cÇu thÞ n«ng d©n ®−îc ®¶m b¶o. Nh÷ng thµnh tr−êng cña 600 lo¹i hµng hãa, tû lÖ hµng tùu c¶i c¸ch tæng hîp n«ng th«n, lÊy c¶i hãa cung cÇu c¬ b¶n c©n b»ng chiÕm c¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ lµm träng ®iÓm rÊt trong toµn bé hµng hãa tõ 12% n¨m 2002 t¨ng lªn ®Õn 28,7% n¨m 2006; cßn râ nÐt. ViÖc xãa bá ba lo¹i thuÕ n«ng hµng hãa cung lín h¬n cÇu tõ 88,0% h¹ nghiÖp (thuÕ n«ng nghiÖp, thuÕ ch¨n xuèng cßn 71,3%(4). Sù thay ®æi c¨n b¶n nu«i vµ thuÕ ®Æc s¶n n«ng nghiÖp) lµ cña t×nh h×nh cung cÇu thÞ tr−êng theo mét biÖn ph¸p quan träng gi¶i quyÕt vÊn xu h−íng hîp lý h¬n, ®· thóc ®Èy viÖc ®Ò tam n«ng. ViÖc xãa bá ba lo¹i thuÕ x¸c lËp thÞ tr−êng bªn mua chiÕm vÞ trÝ nµy kh«ng chØ gi¶m g¸nh nÆng cho n«ng chñ ®¹o trong kÕt cÊu thÞ tr−êng hµng d©n mµ quan träng h¬n, nã ®· lµm “c«ng hãa. Do ng−êi tiªu dïng chiÕm vÞ trÝ chñ b»ng g¸nh nÆng cña d©n chóng thµnh ®¹o nªn thÞ tr−êng hµng tiªu dïng vÒ (2) thÞ, n«ng th«n” , khiÕn cho n«ng d©n tæng thÓ ®· duy tr× ®−îc t×nh h×nh t¨ng ®−îc b×nh ®¼ng h¬n trong nghÜa vô nép tr−ëng kh¸ nhanh vµ b×nh æn. Tæng møc thuÕ c«ng d©n, thu hÑp kho¶ng c¸ch b¸n lÎ hµng tiªu dïng x· héi tõ 4813,6 gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §iÒu nµy tû NDT n¨m 2002 t¨ng lªn ®Õn 7641,0 tû rÊt cã ý nghÜa trong viÖc x©y dùng x· héi NDT n¨m 2006, t¨ng tr−ëng trung b×nh hµi hoµ ë Trung Quèc. ThÓ chÕ qu¶n lý hµng n¨m lµ 12,2%, khÊu trõ nh©n tè ph©n t¸ch thµnh thÞ n«ng th«n cã nh÷ng gi¸ c¶, t¨ng tr−ëng thùc tÕ lµ 11,5%(5). ®ét ph¸, c¬ chÕ “lÊy c«ng nghiÖp thóc Do nhµ n−íc thùc hiÖn mét lo¹t chÝnh ®Èy n«ng nghiÖp, lÊy thµnh thÞ l«i kÐo Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 13
s¸ch hç trî −u ®·i n«ng nghiÖp, thÞ mét trong nh÷ng thÞ tr−êng s«i ®éng tr−êng hµng tiªu dïng n«ng th«n ph¸t nhÊt toµn cÇu. triÓn nhanh râ rÖt. Kho¶ng c¸ch møc Bèn lµ, viÖc chuyÓn ®æi chøc n¨ng b¸n lÎ hµng tiªu dïng thµnh thÞ vµ n«ng chÝnh phñ cã nh÷ng tiÕn triÓn tÝch cùc. th«n tõng b−íc thu nhá, tõ 7,7% cña HÖ thèng ®iÒu tiÕt vÜ m« lÊy viÖc ®iÒu n¨m 2002 xuèng cßn 1,7% cña n¨m chØnh gi¸n tiÕp lµm chÝnh tõng b−íc 2006. §iÒu nµy cho thÊy biªn ®é t¨ng ®−îc hoµn thiÖn. C«ng cô chñ yÕu cña tiªu dïng gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n ®iÒu tiÕt vÜ m« lµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ hÑp l¹i. T×nh tr¹ng tiªu dïng nãng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Khi kinh tÕ tiªu ®iÒu, nghiªng vÒ phÝa thµnh thÞ ®ang dÇn dÇn chÝnh phñ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh thay ®æi, xuÊt hiÖn côc diÖn míi thÞ mang tÝnh më réng, tøc lµ th«ng qua tr−êng thµnh thÞ vµ n«ng th«n t¨ng viÖc gi¶m thuÕ hoÆc t¨ng chi tµi chÝnh ®Ó tr−ëng ®ång bé. t¨ng tµi chÝnh bï khuyÕt cho më réng Tr×nh ®é thÞ tr−êng hãa c¸c yÕu tè s¶n tæng nhu cÇu, thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh xuÊt nh− vèn, kü thuËt, ®Êt ®ai, søc lao tÕ, thùc hiÖn t¹o viÖc lµm. Khi kinh tÕ ®éng vµ tµi nguyªn kho¸ng s¶n ®−îc phån vinh, chÝnh phñ thùc hiÖn chÝnh n©ng lªn râ rÖt. ThÞ tr−êng vèn, ®Æc biÖt s¸ch tµi chÝnh mang tÝnh th¾t chÆt, lµ thÞ tr−êng cæ phiÕu ph¸t triÓn m¹nh th«ng qua t¨ng thu nhËp tõ thuÕ hoÆc mÏ. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2007, Trung gi¶m chi tµi chÝnh, ®Ó t¨ng l·i tµi chÝnh Quèc cã tÊt c¶ 1550 c«ng ty niªm yÕt, h¹n chÕ tæng nhu cÇu, thùc hiÖn t¨ng tæng gi¸ trÞ niªm yÕt ®¹t 32710 tû NDT, tr−ëng æn ®Þnh kinh tÕ, qu¶n lý sù t¨ng (6) b»ng 130% GDP cïng n¨m . Víi 32.710 gi¶m trong l−u th«ng hµng hãa. §Ó ph¸t tû NDT gi¸ trÞ yÕt, Trung Quèc ®øng thø huy hiÖu qu¶ trong ®iÒu tiÕt vÜ m«, chÝnh 3 trong thÞ tr−êng vèn toµn cÇu, ®øng phñ Trung Quèc chó träng phèi hîp nhÞp thø nhÊt trong nh÷ng thÞ tr−êng míi nhµng gi÷a chÝnh s¸ch tµi chÝnh víi næi. N¨m 2007, l−îng giao dÞch thµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Sù phèi hîp nµy thÓ c«ng trªn thÞ tr−êng cæ phiÕu c¶ n¨m ®¹t hiÖn ë chç cïng th¾t chÆt, cïng níi láng, 46.055,62 tû NDT, t¨ng gÊp 5 lÇn so víi hoÆc mét bªn th¾t chÆt mét bªn níi láng(8). ChÝnh s¸ch tµi chÝnh më réng vµ n¨m 2006. Còng trong n¨m nµy, lÇn ®Çu tiªn Trung Quèc c«ng bè c«ng khai tÝch chÝnh s¸ch tiÒn tÖ níi láng lµ biÖn ph¸p lòy vèn cæ phiÕu ®¹t 459,579 tû NDT, h÷u hiÖu gi¶i quyÕt nhu cÇu x· héi ®øng ®Çu thÕ giíi, l−îng giao dÞch b×nh kh«ng ®ñ, qu¶n lý chÆt chÏ l−u th«ng (7) qu©n ngµy ®¹t 190,3 tû NDT . ThÞ hµng ho¸. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh th¾t tr−êng vèn cña Trung Quèc trë thµnh chÆt vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt h÷u hiÖu nhu cÇu Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 14
C¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc… xuèng tû lÖ l·i suÊt(11). ChÝnh s¸ch tµi x· héi qu¸ m¹nh, h¹n chÕ sù t¨ng gi¶m trong l−u th«ng hµng ho¸. Trong nh÷ng chÝnh tÝch cùc vµ chÝnh s¸ch níi láng n¨m gÇn ®©y, sù phèi hîp nhÞp nhµng tiÒn tÖ cã møc ®é cã ý nghÜa quan träng gi÷a chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc vµ trong gi¶i quyÕt m©u thuÉn vµ nh÷ng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh lµ thµnh c«ng vÊn ®Ò næi cém cßn tån t¹i trong ph¸t ®iÓn h×nh cña ®iÒu tiÕt vÜ m« trong giai triÓn kinh tÕ, duy tr× sù ph¸t triÓn t−¬ng ®o¹n míi ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh s¸ch ®èi nhanh vµ æn ®Þnh kinh tÕ x· héi. tµi chÝnh tÝch cùc lµ chÝnh s¸ch nh»m N¨m lµ, thÓ chÕ më cöa ®èi ngo¹i vµo tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ chËm, kh«ng ngõng hoµn thiÖn, côc diÖn më tæng nhu cÇu x· héi kh«ng ®ñ. Môc ®Ých cöa ®èi ngo¹i toµn ph−¬ng vÞ, nhiÒu tÇng cña nã lµ th«ng qua ®Çu t− vèn tµi chÝnh nÊc vµ ®a lÜnh vùc ®· h×nh thµnh. ThÓ víi quy m« lín trong mét thêi gian ng¾n, chÕ qu¶n lý ®Çu t− ra n−íc ngoµi vµ cña nhanh chãng më réng nhu cÇu h÷u hiÖu c¸c nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi vµo Trung cña x· héi, gia t¨ng søc mua cña x· héi, Quèc dÇn dÇn hoµn thiÖn. HÖ thèng (9) thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ . Tõ n¨m ph¸p luËt chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn n−íc 1998-2004, Trung Quèc thi hµnh chÝnh ngoµi phï hîp víi Trung Quèc vµ nh÷ng s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc vµ chÝnh s¸ch quy t¾c cña WTO b−íc ®Çu ®−îc x©y tiÒn tÖ æn ®Þnh, tõ n¨m 2004 ®Õn nöa dùng. Trong chiÕn l−îc sö dông nguån ®Çu n¨m 2007 lµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh æn vèn ngo¹i hiÖn nay, Trung Quèc ®· cã ®Þnh vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh, tõ nh÷ng thay ®æi kh¸c tr−íc. Tõ viÖc ®i gi÷a n¨m 1997 ®Õn tr−íc Héi nghÞ lÇn t×m vµ thu hót nguån vèn ngo¹i mang thø 5 Uû ban Th−êng vô Quèc héi Trung tÝnh hµnh chÝnh, ®· thùc hiÖn b−íc Quèc khãa XVI (5-11-2008) lµ chÝnh s¸ch chuyÓn biÕn h−íng tíi viÖc tu©n thñ theo tµi chÝnh tÝch cùc vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quy luËt kinh tÕ thÞ tr−êng. ChÝnh quyÒn (10) níi láng cã møc ®é . §©y lµ lÇn ®Çu ®Þa ph−¬ng th«ng qua nh÷ng chØ tiªu tiªn trong 10 n¨m qua, Trung Quèc ®−a tæng hîp nh− hµm l−îng kü thuËt, tû lÖ ra chÝnh s¸ch níi láng tiÒn tÖ cã møc ®é. phèi hîp ë trong n−íc, tiªu hao tµi “Níi láng” trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ biÓu nguyªn, b¶o vÖ m«i tr−êng, t¨ng viÖc hiÖn ë c¸c mÆt sau: mét lµ, xãa bá sù lµm v.v…, x©y dùng hÖ thèng xÐt duyÖt, khèng chÕ møc tÝn dông, më réng quy ®¸nh gi¸ viÖc thu hót vèn ngo¹i phï hîp m« tÝn dông; hai lµ, tiÕn hµnh c¸c thao víi yªu cÇu cña quan ®iÓm ph¸t triÓn t¸c c«ng khai trªn thÞ tr−êng t−¬ng øng khoa häc. Thùc hiÖn b−íc chuyÓn biÕn tõ (tiÒn tÖ, tr¸i phiÕu…); ba lµ, ®iÒu chØnh chç chó träng lÊy ®Çu t− vèn ngo¹i ®Ó l«i xuèng tû lÖ tiÒn göi ng©n hµng theo quy kÐo sù t¨ng tr−ëng cña tæng l−îng kinh ®Þnh cña ph¸p luËt; bèn lµ, ®iÒu chØnh tÕ tr−íc ®©y sang viÖc coi träng thu hót Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 15
kü thuËt, qu¶n lý, nh©n tµi ®Ó thóc ®Èy vµ ngoµi n−íc ®· c¬ b¶n h×nh thµnh. Thu tù chñ n©ng cÊp ngµnh nghÒ, chó träng hót vèn thùc tÕ ®· v−ît 760 tû USD. tiÕp thu, häc tËp, dung hoµ vµ s¸ng t¹o Trong 500 doanh nghiÖp m¹nh trªn thÕ trong viÖc thu hót kü thuËt, n©ng cao giíi, ®· cã gÇn 480 doanh nghiÖp vµo ®Çu n¨ng lùc sö dông nguån vèn ngo¹i ®Ó t− ë Trung Quèc. Sù phô thuéc ngo¹i thóc ®Èy viÖc x©y dùng nhµ n−íc tù chñ th−¬ng cña Trung Quèc t¨ng tõ 8.9% n¨m 1978 lªn kho¶ng 60% n¨m 2007(12). s¸ng t¹o. KhuyÕn khÝch viÖc thu hót c¸c doanh nghiÖp vèn ngo¹i theo m« h×nh 2. C¶i c¸ch thÓ chÕ ®· gi¶i phãng v tiÕt kiÖm tµi nguyªn, cã n¨ng lùc chuyÓn ph¸t triÓn s¶n xuÊt giao kü thuËt m¹nh, n¨ng lùc thu hót Môc ®Ých c¬ b¶n cña c«ng cuéc c¶i viÖc lµm lín; khuyÕn khÝch vèn ngo¹i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ ë Trung Quèc lµ gi¶i ®Çu t− vµo c¸c ngµnh nh− n«ng nghiÖp, phãng vµ ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt. Qua ngµnh nghÒ kü thuËt cao, c¸c khu chÕ 30 n¨m c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ, Trung xuÊt, b¶o vÖ m«i tr−êng vµ ngµnh dÞch Quèc tõ mét n−íc nghÌo nµn, l¹c hËu vµ vô…, thu hót vèn ngo¹i ®Çu t− vµo khu thu nhËp thÊp trë thµnh mét n−íc cã thu vùc miÒn Trung vµ miÒn T©y. KhuyÕn nhËp trung b×nh, t¹o nªn “kú tÝch Trung khÝch c¸c doanh nghiÖp vèn ngo¹i vµ Quèc”. Tõ c¶i c¸ch më cöa ®Õn nay, doanh nghiÖp trong n−íc, ®Æc biÖt lµ c¸c GDP/n¨m cña Trung Quèc t¨ng b×nh doanh nghiÖp t− nh©n triÓn khai liªn qu©n 9,7%, v−ît xa tèc ®é t¨ng tr−ëng doanh, hîp t¸c. Tõng b−íc h×nh thµnh b×nh qu©n/n¨m kho¶ng 3% cña kinh tÕ m«i tr−êng kinh tÕ thèng nhÊt vÒ chÝnh toµn cÇu, khiÕn cho søc m¹nh tæng hîp s¸ch ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vèn ngo¹i quèc gia kh«ng ngõng ®−îc t¨ng c−êng. còng nh− c¸c doanh nghiÖp trong n−íc, Tõ n¨m 1978-2007, GDP cña Trung c¹nh tranh c«ng b»ng; tõng b−íc −u ho¸ Quèc tõ 362,4 tû NDT t¨ng lªn 24.700 tû m«i tr−êng mÒm cho ®Çu t−. X©y dùng NDT; thu nhËp tµi chÝnh tõ 113,2 tû hÖ thèng gi¸m s¸t ®Çu t− n−íc ngoµi lÊy NDT t¨ng lªn 5.130 tû NDT; tæng kim an toµn ngµnh nghÒ quèc gia lµm c¬ së; ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ngo¹i th−¬ng quy ph¹m hµnh vi thu mua vèn ngo¹i, t¨ng c−êng tr¸ch nhiÖm x· héi vµ ®¹o t¨ng tõ 20,6 tû USD lªn 2.170 tû USD; ®øc nghÒ nghiÖp ®èi víi c¸c doanh dù tr÷ ngo¹i hèi t¨ng tõ 167 triÖu USD nghiÖp vèn ngo¹i, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho lªn 1528,2 tû USD(13). HiÖn nay, GDP c«ng nh©n viªn trong c¸c doanh nghiÖp cña Trung Quèc ®øng thø 4 thÕ giíi. vèn ngo¹i… ViÖc kinh doanh xuÊt nhËp Nh÷ng s¶n phÈm n«ng nghiÖp chñ yÕu khÈu víi sù tham gia cña nhiÒu lo¹i nh− l−¬ng thùc, thÞt, b«ng vµ nh÷ng s¶n h×nh së h÷u gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu nh− thÐp, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 16
C¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc… than vµ ti vi, m¸y tÝnh ®Òu cã s¶n l−îng KÕt cÊu tiªu dïng c− d©n kh«ng ®øng ®Çu thÕ giíi. ngõng ®−îc n©ng cao, chÊt l−îng cuéc sèng ®−îc c¶i thiÖn râ rÖt. N¨m 1978- ChÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ vËn hµnh kinh tÕ cña Trung Quèc kh«ng ngõng 2007, tæng kim ng¹ch b¸n lÎ hµng hãa x· ®−îc n©ng cao. Tõ n¨m 1978-2007, n¨ng héi t¨ng tõ 155,86 tû NDT lªn 8.921 tû suÊt lao ®éng b×nh qu©n ®Çu ng−êi tõ NDT, nhu cÇu tiªu dïng cña ng−êi d©n 917 NDT t¨ng lªn 24.246 NDT. Tû träng kh«ng ngõng më réng. HÖ sè Engel (tû lÖ cña 3 khu vùc ngµnh nghÒ quan träng lµ chi cho thùc phÈm trªn chi phÝ tiªu dïng n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô sinh ho¹t cña mçi ng−êi trong mét n¨m) trong GDP lÇn l−ît thay ®æi tõ 27,94%, cña gia ®×nh c− d©n thµnh thÞ vµ n«ng 47,88% vµ 24,18% thµnh 11,70%, 49,20% th«n lÇn l−ît gi¶m tõ 57,5% vµ 67,7% vµ 39,10%, c¬ cÊu kinh tÕ ®−îc c¶i thiÖn xuèng 36,3% vµ 43,1%, kÕt cÊu tiªu dïng râ rÖt, hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· kh«ng ngõng ®−îc n©ng cÊp. DiÖn tÝch héi ®−îc n©ng lªn. §· cã 22 doanh nhµ ë b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë thµnh thÞ nghiÖp Trung Quèc lät vµo 500 doanh vµ n«ng th«n lÇn l−ît t¨ng tõ 6,7m2 vµ nghiÖp m¹nh cña thÕ giíi, søc c¹nh 8,1m2 lªn 26m2 vµ 29,7m2, ®iÒu kiÖn sèng tranh vµ tiÒm lùc cña doanh nghiÖp ngµy cµng t¨ng c−êng(14). kh«ng ngõng ®−îc c¶i thiÖn. §êi sèng cña ng−êi d©n c¬ b¶n ®· chuyÓn tõ lÊy 3. C¶i c¸ch thÓ chÕ ®· n©ng cao møc “¨n, mÆc” lµm träng ®iÓm sang ®êi sèng sèng cña ng−êi d©n tiªu dïng ®a cÊp gi¸o dôc, v¨n hãa, du 30 n¨m kÓ tõ khi c¶i c¸ch më cöa trë lÞch, gi¶i trÝ, lÊy “ë, ®i l¹i” lµm chñ thÓ. l¹i ®©y lµ thêi kú thu nhËp cña ng−êi §êi sèng cña nh÷ng ng−êi cã thu d©n t¨ng tr−ëng nhanh nhÊt, hä ®−îc nhËp thÊp ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n tõng h−ëng nhiÒu thµnh qu¶ thiÕt thùc nhÊt. b−íc ®−îc c¶i thiÖn. VÒ ph−¬ng diÖn xãa Thu nhËp cña c− d©n thµnh thÞ vµ n«ng ®ãi gi¶m nghÌo, Trung Quèc ®¹t ®−îc th«n t¨ng m¹nh. Tõ n¨m 1978-2007, nh÷ng thµnh tùu ®−îc c¶ thÕ giíi c«ng GDP b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng tõ 381 nhËn. N¨m 1978-2007, sè nh©n khÈu NDT lªn 18.600 NDT. Thu nhËp b×nh nghÌo tuyÖt ®èi ë n«ng th«n (thu nhËp qu©n ®Çu ng−êi cña c− d©n thµnh thÞ vµ b×nh qu©n n¨m d−íi 785 NDT) gi¶m tõ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi thuÇn cña c− d©n n«ng th«n lÇn l−ît t¨ng tõ 250 triÖu ng−êi xuèng 14.790.000 343 NDT vµ 134 NDT lªn 13.786 NDT (16) ng−êi . §êi sèng c¬ b¶n cña nh÷ng vµ 4.140 NDT, lo¹i trõ nh©n tè vËt gi¸, ng−êi cã thu nhËp thÊp vµ nh÷ng ng−êi lÇn l−ît t¨ng 7,1 lÇn vµ 5,3 lÇn. Sè d− tµi cã ®êi sèng khã kh¨n cßn nhËn ®−îc sù kho¶n tÝch lòy cña c− d©n thµnh thÞ t¨ng trî gióp vÒ mÆt chÕ ®é... (15) tõ 21,1 tû NDT lªn 17.600 tû NDT . Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 17
II. NH÷NG KINH NGHIÖM TRONG ®iÒu chØnh kÕt cÊu qu¶n lý, thóc ®Èy sù C¶I C¸CH THÓ CHÕ KINH TÕ ë thay ®æi kÕt cÊu chÕ ®é “tõ chÝnh phñ TRUNG QUèC theo m« h×nh qu¶n lý ®Õn chÝnh phñ theo m« h×nh phôc vô” vµ “tõ x· héi theo 1. ThÓ chÕ ph¶i thÝch øng víi ®iÒu m« h×nh quan hÖ ®Õn x· héi theo m« kiÖn cña ®Êt n−íc trong tõng thêi kú h×nh quy t¾c”, ®ång thêi thùc hiÖn ba sù nhÊt ®Þnh chuyÓn ®æi môc tiªu ph¸t triÓn “tõ chia ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng lµ thÓ chÕ c¾t ®Õn dung hîp thµnh thÞ n«ng th«n”, ®¶m b¶o cho viÖc ph©n bæ nguån lùc hiÖu “tõ mÊt c©n b»ng ®Õn c©n b»ng khu vùc” qu¶ nhÊt. Nã ®−îc quyÕt ®Þnh bëi kÕt vµ “tõ theo ®uæi hiÖu suÊt ®Õn coi träng cÊu chÝnh trÞ vµ x· héi cña quèc gia c«ng b»ng”. Cïng víi sù t¨ng tr−ëng liªn trong mçi giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Nh÷ng tôc cña nÒn kinh tÕ, nÕu thu nhËp cña kinh nghiÖm cña Trung Quèc ®· chøng ng−êi lao ®éng cã thÓ ®−îc n©ng cao minh, mét quèc gia cã thÓ dùa vµo ®ång bé, chÕ ®é b¶o ®¶m x· héi ngµy nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö vµ nhu cÇu thùc cµng hoµn thiÖn, côc diÖn chªnh lÖch thu tÕ cña m×nh ®Ó chän lùa mét thÓ chÕ nhËp kh«ng ngõng t¨ng cã thÓ ®−îc ®iÒu ph¸t triÓn phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt hßa, nhu cÇu trong n−íc cã thÓ ®−îc n−íc. Trung Quèc lµ mét n−íc lín ®ang n©ng cao, Trung Quèc cã thÓ nh©n c¬ héi ph¸t triÓn, l¹i ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cña ®−a ph−¬ng thøc t¨ng tr−ëng kinh tÕ tõ CNXH, ph¸p chÕ ch−a kiÖn toµn, giao “m« h×nh dùa vµo xuÊt khÈu” dÇn ®iÒu dÞch thÞ tr−êng phÇn lín dùa vµo quan chØnh thµnh “m« h×nh ®−îc thóc ®Èy bëi hÖ chø kh«ng ph¶i nh÷ng quy t¾c. Quan nhu cÇu bªn trong”… hÖ x· héi trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn 2. Quan hÖ chÝnh phñ, x· héi v thÞ kinh tÕ trë thµnh c¬ chÕ hiÖu qu¶ ®Ó tr−êng ®iÒu chØnh theo sù ph¸t triÓn cña ®iÒu hßa giao dÞch, gi¶m gi¸ thµnh cña thÓ chÕ nh÷ng chÕ ®Þnh vµ thi hµnh ph¸p luËt. Trong 30 n¨m c¶i c¸ch më cöa, V× vËy, so víi c¸c n−íc ph¸t triÓn ph−¬ng Trung Quèc ®· chän m« h×nh ph¸t triÓn T©y, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cña Trung d−íi sù chØ ®¹o cña chÝnh phñ. C¬ chÕ Quèc lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù can thÞ tr−êng mÆc dï ®· dÇn ®−îc thiÕt lËp thiÖp m¹nh cña chÝnh phñ, ®ång thêi nh−ng chÝnh phñ vÉn lu«n ®øng trªn thÞ còng lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng g¾n chÆt tr−êng, trùc tiÕp can thiÖp vµo sù ph©n víi quan hÖ x· héi. Do vËy, biÓu hiÖn næi bæ nguån lùc. VÒ vÜ m«, chÝnh phñ chÕ bËt cña nã chÝnh lµ “sù mÊt c©n b»ng c¶ ®Þnh chÝnh s¸ch vµ s¸ch l−îc ph¸t triÓn (17) bªn trong vµ bªn ngoµi” trong ph¸t kinh tÕ. VÒ vi m«, chÝnh phñ tiÕn hµnh triÓn. §Ó kh¾c phôc côc diÖn mÊt c©n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, can thiÖp vµo b»ng nµy, Trung Quèc b¾t ®Çu tõ viÖc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 18
C¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc… ph−¬ng thøc vay vèn cña c¬ cÊu tµi trong thu nhËp vµ dÞch vô c«ng céng chÝnh tiÒn tÖ, thËm chÝ trùc tiÕp tæ chøc gi÷a thµnh thÞ, n«ng th«n, gi÷a c¸c khu ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. vùc vµ c¸c tÇng líp c− d©n l¹i cã xu Trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ, h−íng gia t¨ng. Sù mÊt c©n b»ng lan m« h×nh ph¸t triÓn do chÝnh phñ chØ ®¹o réng cã nh÷ng ¶nh h−ëng phô trùc tiÕp cã −u thÕ cña nã, ®Æc biÖt lµ trong viÖc vµ gi¸n tiÕp trªn nhiÒu ph−¬ng diÖn t¸c thóc ®Èy c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn ®éng tíi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn ngµnh chÕ t¹o quy m« lín, chÝnh phñ ®· kinh tÕ. §iÒu nµy ®ßi hái Trung Quèc bï lÊp cho nh÷ng sù thiÕu hôt cña bé ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh t−¬ng øng víi phËn t− nh©n. Nh−ng cïng víi sù n©ng thÓ chÕ ph©n quyÒn tµi chÝnh, ®−a c¬ chÕ cao cña tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, bé chi tµi chÝnh cña chÝnh phñ chuyÓn phËn t− nh©n dÇn lín m¹nh, c¬ së h¹ thµnh tµi chÝnh c«ng, dïng cho nh÷ng tÇng còng c¬ b¶n hoµn thµnh, møc sèng dÞch vô c«ng céng cã liªn quan ®Õn d©n cña ng−êi d©n ®−îc n©ng cao, nhu cÇu sinh. ®èi víi lÜnh vùc c«ng céng còng ngµy 3. Thö nghiÖm thÓ chÕ ®èi víi chuyÓn cµng cao, lóc nµy ®ßi hái ph¶i thay ®æi ®æi m« h×nh kinh tÕ v ph¸t triÓn chøc n¨ng chÝnh phñ, tõng b−íc rót ra Mét kinh nghiÖm quan träng nhÊt khái lÜnh vùc s¶n xuÊt, ®Çu t− nhiÒu h¬n trong sù chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ vµ cho lÜnh vùc c«ng céng. ph¸t triÓn cña Trung Quèc lµ thö Mét vÊn ®Ò quan träng h¬n c¶ trong nghiÖm thÓ chÕ kiÓu “dß ®¸ qua s«ng”. m« h×nh ph¸t triÓn cña chÝnh phñ lµ chÕ Trong thêi kú ®Çu cña c¶i c¸ch më cöa, ®é ph©n quyÒn tµi chÝnh cã sù ®iÒu chØnh Trung Quèc tiÕn hµnh ®ét ph¸ tõ nh÷ng theo nh÷ng biÕn ®æi cña giai ®o¹n ph¸t bé phËn yÕu kÐm cña thÓ chÕ kinh tÕ kÕ triÓn kinh tÕ. Trong giai ®o¹n ®Çu cña ho¹ch, n«ng th«n tr−íc, sau ®ã ®Õn c¶i c¸ch më cöa, thÓ chÕ ph©n quyÒn tµi thµnh thÞ, më réng quyÒn tr−íc vµ c¶i chÝnh ®· tõng ®em l¹i c¬ chÕ khÝch lÖ c¸ch chÕ ®é sau, thÝ ®iÓm tr−íc råi më hiÖu qu¶ cho chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng réng sau, c¸c ®Æc khu tr−íc råi ®Õn vïng ph¸t triÓn kinh tÕ. D−íi thÓ chÕ ph©n duyªn h¶i, cuèi cïng më réng ra c¶ n−íc, quyÒn tµi chÝnh, môc tiªu ph¸t triÓn tr−íc tiªn t¨ng vÒ l−îng sau ®ã b¶o tån kinh tÕ ®−îc rót ng¾n, nh−ng nh÷ng sè l−îng, ngo¹i vi tr−íc, träng t©m sau, môc tiªu cã lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ l©u dÔ tr−íc khã sau, tiÕn dÇn tõng b−íc. dµi l¹i bÞ coi nhÑ. §Æc biÖt, d−íi t¸c dông cña c¬ chÕ thÞ tr−êng, môc tiªu t¨ng Qua thùc tiÔn chuyÓn ®æi kinh tÕ cña tr−ëng vµ hiÖu suÊt ®−îc ®Æt lªn vÞ trÝ Trung Quèc, cã thÓ thÊy tiÕn dÇn tõng hµng ®Çu, trong khi ®ã sù mÊt c©n b»ng b−íc lµ ph−¬ng thøc c¶i c¸ch phï hîp víi Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 19
t¨ng nguån vèn, ®ång thêi tõng b−íc t×nh h×nh cô thÓ khi c«ng nghiÖp hãa tiÕn hµnh tÝch lòy vèn, thùc hiÖn n©ng vÉn ch−a hoµn thµnh vµ ®Æc tr−ng nhÞ cÊp kÕt cÊu khu vùc, ngµnh nghÒ, ®iÒu nguyªn thµnh thÞ n«ng th«n vÉn rÊt râ chØnh tõng b−íc −u thÕ so s¸nh cña nÐt. §iÒu nµy cã lîi cho viÖc gi¶m nh÷ng m×nh, n©ng lªn vÞ trÝ tr×nh ®é kü thuËt trë ng¹i vµ nh÷ng rñi ro cho c¶i c¸ch, lµ ngµy cµng cao trong hÖ thèng ph©n c«ng con ®−êng c¶i c¸ch cã gi¸ thµnh thÊp, Ýt lao ®éng quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh nµy, biÕn ®éng vµ hiÖu qu¶ cao. Song, cïng më cöa võa thÓ hiÖn ë viÖc t¨ng th−¬ng víi nh÷ng m©u thuÉn vµ vÊn ®Ò xuÊt m¹i quèc tÕ trong thÞ tr−êng hµng hãa, hiÖn trong thùc tiÔn c¶i c¸ch, hiÖu qu¶ võa thÓ hiÖn ë sù thu hót vèn quèc tÕ c¶i c¸ch khã cã thÓ thùc hiÖn ®Ó mäi trong thÞ tr−êng vèn, vµ nh÷ng ®iÒu nµy ng−êi d©n ®Òu ®−îc lîi, trong mét vµi l¹i mang l¹i nh÷ng c¬ héi häc tËp toµn lÜnh vùc hoÆc bé phËn then chèt, c¶i c¸ch diÖn vÒ chÕ ®é vµ kü thuËt cho Trung thÓ chÕ còng cÇn ®ét ph¸ riªng lÎ, t×m Quèc. C«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa cña kiÕm sù ph¸t triÓn råi míi cã thÓ thóc Trung Quèc ®· chøng minh, chØ cã chñ ®Èy tæng thÓ, chuyÓn ®æi hîp lý, tr¸nh ®éng héi nhËp toµn cÇu hãa míi cã thÓ cho c¶i c¸ch bÞ kÐo dµi, thËm chÝ ngõng thùc hiÖn ph¸t triÓn. Khi Trung Quèc më cöa tõng b−íc héi nhËp vµo thÓ chÕ l¹i. kinh tÕ toµn cÇu, ho¹t ®éng cña kinh tÕ 4. Chñ ®éng héi nhËp to n cÇu l con Trung Quèc cã nh÷ng ¶nh h−ëng kh«ng ®−êng tÊt yÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÓ coi nhÑ víi kinh tÕ thÕ giíi. §ång NÕu nãi thóc ®Èy c¶i c¸ch dùa vµo thêi, lµ mét thµnh viªn quan träng trong ph−¬ng thøc thö nghiÖm lµ néi dung Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi, mçi b−íc quan träng cña nh÷ng kinh nghiÖm cña c¶i c¸ch quan träng cña Trung Quèc ®Òu Trung Quèc th× chñ ®éng héi nhËp toµn cã mèi liªn hÖ víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cÇu dùa vµo nh÷ng chÝnh s¸ch më cöa toµn cÇu. Khi chªnh lÖch thu nhËp trong l¹i lµ con ®−êng tÊt yÕu ®Ó ph¸t triÓn n−íc cña Trung Quèc tõng b−íc më réng, kinh tÕ. Më cöa kinh tÕ vµ gia nhËp vµo gi¸ nh©n c«ng liªn tôc ®i xuèng, xuÊt hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ cã khÈu t¨ng m¹nh, mÊt c©n b»ng ngo¹i nghÜa lµ Trung Quèc cã thÓ ph¸t huy th−¬ng th× kh«ng chØ Trung Quèc nhËn nh÷ng −u thÕ so s¸nh cña m×nh, ®ång thøc ®−îc tÇm quan träng cña viÖc b¶o thêi dùa vµo thÞ tr−êng quèc tÕ ®Ó thùc hé quyÒn lîi ng−êi lao ®éng mµ céng hiÖn kinh tÕ s¶n xuÊt quy m«. §èi víi ®ång quèc tÕ còng cho r»ng, néi bé mét n−íc ®ang ph¸t triÓn cã nguån lao Trung Quèc cÇn th«ng qua nh÷ng biÖn ®éng t−¬ng ®èi phong phó, dåi dµo nh− ph¸p t¨ng c−êng b¶o hé lao ®éng ®Ó Trung Quèc, thiÕu vèn th× nhÊt ®Þnh g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm cña mét n−íc lín ph¶i th«ng qua th−¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 20
C¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc… (5) B¸o c¸o thø 05: “ThÞ tr−êng trong ®èi víi t×nh tr¹ng mÊt c©n b»ng th−¬ng n−íc tiÕp tôc duy tr× s«i næi, phån vinh”.- m¹i toµn cÇu… §iÒu nµy ®em l¹i nh÷ng TL®d ngµy 24-9-2007 ®éng lùc thóc ®Èy tõ bªn ngoµi cho sù (6) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m c¶i c¸ch bªn trong cña Trung Quèc. c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- Nh×n l¹i 30 n¨m c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh 2008)”.- s®d, tr.744 tÕ cña Trung Quèc, chóng ta thÊy thµnh (7) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m tùu mµ Trung Quèc ®¹t ®−îc lµ huy c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- hoµng vÜ ®¹i, nh÷ng kinh nghiÖm cña 2008)”.- s®d, tr. 144 Trung Quèc v« cïng quý gi¸. Lµ mét quèc (8) “100 vÊn ®Ò h−íng dÉn häc tËp NghÞ gia ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi m« quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng 3 kho¸ XVI §¶ng Céng s¶n Trung Quèc”.- Nxb Tµi h×nh kinh tÕ x©y dùng thÓ chÕ kinh tÕ thÞ liÖu x©y dùng §¶ng, BK, TQ, 10-2003, tr−êng ®Þnh h−íng XHCN, nh÷ng bµi häc tr.115 kinh nghiÖm tõ Trung Quèc gîi më cho (9) Sö KiÕn B×nh (chñ biªn): “Nghiªn chóng ta nhiÒu vÊn ®Ò suy nghÜ ®Ó cã thÓ cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¶i cách kinh tÕ”.- NXB “t×m lîi tr¸nh h¹i” cho qu¸ tr×nh chuyÓn H¶i D−¬ng, B¾c Kinh, TQ, 3-2005, tr. 47 ®æi cña chóng ta thµnh c«ng. (10) Ph©n tÝch chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc (11) Trë l¹i chÝnh s¸ch tµi chÝnh tÝch cùc vµ chÝnh s¸ch níi láng tiÒn tÖ: c¬ héi míi ®Ò x©y dùng thÞ tr−êng tr¸i phiÕu- chó thÝch: (12), (13), (14), (15) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m c¶i c¸ch më cöa cña (1) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m Trung Quèc (1978-2008)”.- s®d, tr.745 c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- (13) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m 2008)”.- Nxb V¨n HiÕn KHXH, BK, TQ, 6- c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- 2008, tr.744 2008)”.- s®d, tr.745 (2) ViÖn Nghiªn cøu c¶i c¸ch vµ ph¸t (16) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m triÓn H¶i Nam Trung Quèc: “Nh÷ng c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- khuyÕn nghÞ th¼ng th¾n vÒ c«ng cuéc c¶i 2008)”.- s®d, tr.746 c¸ch cña Trung Quèc (11.2001- 10.2006)”.- Nxb Kinh tÕ, BK, TQ, 10-2006, tr.175 (17) Phan ThÕ VÜ (chñ biªn): “Con (3) Tr©u §«ng Thä (chñ biªn): “30 n¨m ®−êng ph¸t triÓn kinh tÕ cña n−íc lín c¶i c¸ch më cöa cña Trung Quèc (1978- Trung Quèc”.- Nxb §¹i b¸ch khoa toµn 2008)”.- s®d, tr.744 th−, BK, TQ, 4-2008, tr.329 (4) B¸o c¸o thø 05: “ThÞ tr−êng trong n−íc tiÕp tôc duy tr× s«i næi, phån vinh”.- Vô Tæng hîp Côc Thèng kª Nhµ n−íc Trung Quèc.- ngµy 24-9-2007 Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 21