intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Thực trạng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp Nghệ An"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

145
lượt xem
40
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả. Nguyễn Thị Trang Thanh, Thực trạng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp Nghệ An. Trong quá trình phát triển, nông nghiệp Nghệ An đã đạt được nhiều thành tựu.Đây là quá trình chuyển biến kinh tế-xã hội ở một cộng đồng người từ nền kinh tế với mức độ tập trung tư bản nhỏ bé (xã hội tiền công nghiệp) sang nền kinh tế công nghiệp. Công nghiệp hóa là một phần của quá trình hiện đại...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Thực trạng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp Nghệ An"

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Thực trạng Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá nông nghiệp Nghệ An"
  2. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 THùC TR¹NG C¤NG NGHIÖP HO¸ - HIÖN §¹I HO¸ N¤NG NGHIÖP NGHÖ AN NguyÔn ThÞ Trang Thanh (a) Tãm t¾t. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, n«ng nghiÖp NghÖ An ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tùu: c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸, h×nh thµnh c¸c vïng chuyªn canh, kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn vµ ®¹t hiÖu qu¶, c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu t¨ng… tuy nhiªn vÉn cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ngµnh n«ng nghiÖp, bµi viÕt nµy ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn n«ng nghiÖp NghÖ An theo h−íng bÒn v÷ng. nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp 1. §Æt vÊn ®Ò NghÖ An, tõ ®ã ®−a ra mét sè gi¶i ph¸p C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp NghÖ An theo n«ng nghiÖp lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ h−íng bÒn v÷ng. cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ 2. Thùc tr¹ng C«ng nghiÖp ho¸ - biÕn vµ thÞ tr−êng, øng dông c¸c thµnh HiÖn ®¹i ho¸ ngµnh n«ng nghiÖp tùu khoa häc c«ng nghÖ vµo c¸c kh©u NghÖ An s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nh»m n©ng cao 2.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc n¨ng suÊt, chÊt l−îng, hiÖu qu¶, søc 2.1.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ c¹nh tranh cña n«ng s¶n hµng ho¸ trªn n«ng nghiÖp theo ngµnh thÞ tr−êng. MÆc dï tû träng cña nhãm ngµnh N«ng nghiÖp (theo nghÜa réng bao gåm n«ng - l©m - thñy s¶n) lµ ngµnh n«ng - l©m - thuû s¶n (NLTS) kh«ng kinh tÕ c¬ b¶n cña tØnh NghÖ An. N¨m ngõng gi¶m xuèng tõ 49,1% n¨m 1995 2007 sè d©n sèng trong khu vùc n«ng xuèng cßn 31% n¨m 2007, tõ vÞ trÝ ®øng th«n cña NghÖ An chiÕm 88,8% tæng ®Çu xuèng vÞ trÝ thø ba sau dÞch vô vµ d©n sè toµn tØnh; lao ®éng trong n«ng c«ng nghiÖp - x©y dùng, nh−ng gi¸ trÞ nghiÖp chiÕm 66,4% tæng sè lao ®éng vµ s¶n xuÊt cña NLTS t¨ng nhanh, tõ tû träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh 3.513,2 tû ®ång n¨m 2000 lªn 7.190,9 tû n«ng nghiÖp chiÕm tíi 31,0% GDP cña ®ång n¨m 2007. Tèc ®é t¨ng tr−ëng tØnh. V× vËy, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp b×nh qu©n cña NLTS giai ®o¹n 2000 - theo h−íng C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i 2007 lµ 5,1%, trong ®ã cã nh÷ng n¨m ho¸ lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan tèc ®é t¨ng kh¸ cao: n¨m 2004 lµ 7,7%, träng trong ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ n¨m 2006 lµ 6,1%. cña tØnh. Trong c¬ cÊu n«ng - l©m - thuû s¶n, Trong nh÷ng n¨m qua, n«ng n«ng nghiÖp vÉn chiÕm tØ träng cao nghiÖp NghÖ An ®· cã sù chuyÓn dÞch c¬ nhÊt (82,7%) vµ ch−a cã chiÒu h−íng cÊu kinh tÕ theo h−íng s¶n xuÊt hµng gi¶m. Trong khi ®ã tØ träng cña ngµnh hãa. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t l©m nghiÖp gi¶m 2,3%, ngµnh thuû s¶n ®−îc vÉn cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra t¨ng thªm 2,1% trong giai ®o¹n 2000 - trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. 2007. Bµi viÕt nµy ph©n tÝch thùc tr¹ng C«ng NhËn bµi ngµy 29/09/2008. Söa ch÷a xong 07/05/2009. 63
  3. THùC TR¹NG C¤NG NGHIÖP HO¸..., tr. 63-70 NguyÔn ThÞ Trang Thanh B¶ng 1: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña NLTS tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 N«ng nghiÖp 82,5 80,6 81,9 82,7 L©m nghiÖp 10,7 11,1 9,3 8,4 Thuû s¶n 6,8 8,3 8,8 8,9 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) Trong giai ®o¹n 2000 - 2007, gi÷a kinh tÕ theo h−íng C«ng nghiÖp hãa - ba ngµnh: n«ng - l©m - thuû s¶n, ngµnh HiÖn ®¹i hãa. thuû s¶n cã tèc ®é t¨ng nhanh nhÊt, *Ngµnh n«ng nghiÖp trung b×nh 10,5%/n¨m; tiÕp ®Õn lµ n«ng Trång trät chiÕm tû träng cao nhÊt nghiÖp 5,8% vµ l©m nghiÖp 3,8%. Víi trong n«ng nghiÖp vµ cã xu h−íng gi¶m tiÒm n¨ng cña tØnh vµ xu thÕ ph¸t triÓn kh¸ râ: 8,5%. Tr¸i l¹i, tû träng cña kinh tÕ cña thêi ®¹i, cña c¶ n−íc, sù ngµnh ch¨n nu«i t¨ng kh¸ nhanh: 7,8%. chuyÓn dÞch trªn lµ ®óng h−íng, tuy tèc §iÒu ®ã ph¶n ¸nh râ xu h−íng ®−a ®é chuyÓn dÞch cßn chËm. Trong tõng ch¨n nu«i trë thµnh ngµnh chÝnh. ngµnh còng cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu B¶ng 2: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 Trång trät 71,9 66,4 62,8 63,4 Ch¨n nu«i 26,7 32,3 35,9 34,5 DÞch vô 1,4 1,3 1,3 2,1 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) - Trång trät: vµ rau, ®Ëu, gia vÞ, trong khi ®ã tØ träng C¬ cÊu s¶n xuÊt cña trång trät ®· cña c©y l−¬ng thùc gi¶m xuèng. §iÒu gi¶m ®−îc diÖn tÝch trång lóa n¨ng suÊt nµy thÓ hiÖn râ sù ®a d¹ng ho¸ c©y thÊp sang s¶n xuÊt c¸c lo¹i c©y trång cã trång, ph¸t huy c¸c tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ gi¸ trÞ hµng hãa cao h¬n. §ã lµ sù t¨ng cña tØnh trong s¶n xuÊt nh÷ng mÆt tØ träng cña c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. B¶ng 3: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt trång trät tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 Lóa 42,9 45,7 43,2 39,6 C©y l−¬ng thùc kh¸c 10,8 14,0 15,9 14,7 C©y c«ng nghiÖp 12,4 14,7 14,6 16,4 C©y ¨n qu¶ 9,2 9,3 9,4 10,9 Rau, ®Ëu, gia vÞ 6,4 6,5 7,8 8,6 C¸c c©y kh¸c 18,3 9,8 9,1 9,8 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) 64
  4. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 Lóa chiÕm tØ träng lín nhÊt trong C¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m chñ trång trät nh−ng cã xu h−íng gi¶m tØ yÕu lµ chÌ, cµ phª, cao su vµ hå tiªu. träng trong c¬ cÊu. Tuy diÖn tÝch trång DiÖn tÝch cña c©y chÌ t¨ng nhanh do lóa gi¶m tõ 186.838 ha (n¨m 2000) phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña vïng miÒn xuèng 181.245 ha (n¨m 2007), nh−ng nói NghÖ An, t¨ng tõ 3.728 ha (n¨m s¶n l−îng lóa t¨ng nhanh tõ 753.634 2000) lªn 6.122 ha (n¨m 2007), trong tÊn (n¨m 2000) lªn 846.879 tÊn (n¨m khi ®ã diÖn tÝch c©y cµ phª l¹i cã xu 2007) do ph¸t triÓn c¸c gièng lóa lai vµ h−íng gi¶m. ®Çu t− th©m canh. C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n Cïng víi chñ tr−¬ng ®a d¹ng ho¸ xuÊt cña c¸c c©y l−¬ng thùc kh¸c t¨ng c©y trång, diÖn tÝch cña rau, ®Ëu vµ c©y nhanh chñ yÕu do sù t¨ng diÖn tÝch vµ ¨n qu¶ t¨ng lªn, toµn tØnh ®Èy m¹nh s¶n l−îng cña c©y ng« vµ c©y s¾n. DiÖn trång c¸c c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n cña vïng, tÝch ng« t¨ng tõ 37.437 ha (n¨m 2000) ®Æc biÖt lµ c©y cam diÖn tÝch vµ s¶n lªn 59.598 ha (n¨m 2007) vµ s¶n l−îng l−îng kh«ng ngõng t¨ng lªn: tõ 2.150 tõ 78.672 tÊn (n¨m 2000) lªn 206.850 ha (n¨m 2000) lªn 3.224 ha (n¨m 2007) tÊn (n¨m 2007) do nhu cÇu thøc ¨n vµ s¶n l−îng tõ 13.904 tÊn (n¨m 2003) ch¨n nu«i t¨ng lªn. DiÖn tÝch vµ s¶n lªn 26.601 tÊn (n¨m 2007). Riªng c©y l−îng c©y s¾n t¨ng tõ 11.170 ha (n¨m døa, tr−íc n¨m 2005 diÖn tÝch trång 2000) lªn 16.197 ha (n¨m 2007) vµ døa cña tØnh t¨ng lªn rÊt nhanh, sau ®ã 68.525 tÊn (n¨m 2000) lªn 324.826 tÊn l¹i gi¶m xuèng do thÞ tr−êng tiªu thô (n¨m 2007) phôc vô nhu cÇu lµm gÆp khã kh¨n, nhÊt lµ do ho¹t ®éng cña nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn døa ë tØnh. tinh bét s¾n ë Thanh Ch−¬ng, Yªn - Ch¨n nu«i: Thµnh... TØ träng cña ch¨n nu«i gia sóc trong TØ träng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña c©y giai ®o¹n nµy t¨ng nhanh do ph¸t triÓn c«ng nghiÖp t¨ng nhanh do viÖc ph¸t m¹nh ®µn bß thÞt vµ bß s÷a. Trong khi triÓn c©y c«ng nghiÖp mang l¹i hiÖu qu¶ ®ã, tû träng cña ngµnh ch¨n nu«i gia cao h¬n vµ cã ®Çu ra æn ®Þnh. Trong cÇm gi¶m do bÞ ¶nh h−ëng cña dÞch cóm vßng 7 n¨m (2000 - 2007) tØ träng cña gia cÇm. HiÖn nay, ®µn bß cña tØnh cã c©y c«ng nghiÖp t¨ng thªm 4%. Trong 445.304 con (n¨m 2000 lµ 283.050 con), sè c©y c«ng nghiÖp hµng n¨m chØ cã c©y ®µn tr©u kh«ng t¨ng nhiÒu, ®µn lîn mÝa lµ diÖn tÝch trång t¨ng nhanh (tõ t¨ng tõ 961.178 con (n¨m 2000) lªn 16.887 ha lªn 30.281 ha) cßn c¸c lo¹i 1.182.885 con (n¨m 2007). c©y kh¸c cã chiÒu h−íng gi¶m diÖn tÝch. Ngoµi gia sóc truyÒn thèng, mét sè Tuy nhiªn, phÇn lín s¶n l−îng cña c¸c vËt nu«i kh¸c còng ®−îc chó träng ph¸t lo¹i c©y c«ng nghiÖp hµng n¨m ®Òu triÓn: ®µn dª tõ 56.900 con (n¨m 2003) t¨ng do ®Çu t− th©m canh vµ trång lªn 119.389 con (n¨m 2007); ®µn h−¬u nh÷ng gièng míi n¨ng suÊt cao. C©y tõ 4.376 con (n¨m 2003) lªn 6.476 con c«ng nghiÖp hµng n¨m cña tØnh chñ yÕu (n¨m 2007). lµ: mÝa, l¹c, ®Ëu t−¬ng, võng... B¶ng 4: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt ch¨n nu«i tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 Gia sóc 45,4 52,9 58,7 61,1 Gia cÇm 21,2 22,1 18,6 18,9 Ch¨n nu«i kh¸c 33,4 25,0 22,7 20,0 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) 65
  5. THùC TR¹NG C¤NG NGHIÖP HO¸..., tr. 63-70 NguyÔn ThÞ Trang Thanh *Ngµnh l©m nghiÖp vßng 7 n¨m (2000 – 2007). TÝnh ®Õn Sù ph¸t triÓn cña ngµnh l©m n¨m 2007, diÖn tÝch rõng trång cña tØnh nghiÖp trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÓ ®¹t 93.013 ha, t¨ng so víi n¨m 2000 lµ hiÖn ®−îc sù chuyÓn dÞch hîp lý, ®ã lµ 29.534 ha vµ chiÕm 12,7% diÖn tÝch xu h−íng chuyÓn tõ khai th¸c lµ chñ rõng toµn tØnh. Ho¹t ®éng dÞch vô l©m yÕu sang trång míi, khoanh nu«i, ch¨m nghiÖp b¾t ®Çu ®−îc chó ý, tØ träng t¨ng sãc vµ b¶o vÖ rõng. Tû träng cña ngµnh thªm 2,1% trong cïng giai ®o¹n. trång vµ nu«i rõng t¨ng 1,6% trong B¶ng 5: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh l©m nghiÖp tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 Trång vµ nu«i rõng 18,5 18,2 19,9 20,1 Khai th¸c l©m s¶n 70,3 70,9 68,6 66,6 DÞch vô vµ c¸c ho¹t ®éng 11,2 10,9 11,5 13,3 l©m nghiÖp kh¸c (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) *Ngµnh thuû s¶n cña thuû s¶n ch−a thËt râ nÐt. Trong Thuû s¶n lµ ngµnh cã tèc ®é t¨ng vßng 11 n¨m (tõ 1996 ®Õn 2007), tØ tr−ëng nhanh, gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng tõ träng cña ph©n ngµnh khai th¸c gi¶m 352.393 triÖu ®ång n¨m 2000 lªn 3,6%; ngµnh nu«i trång t¨ng thªm 1.050.256 triÖu ®ång n¨m 2007. Tèc ®é 0,9%. Tuy nhiªn, xu h−íng chuyÓn dÞch t¨ng tr−ëng trung b×nh 10,5%/ n¨m. Sù nµy vÉn cßn bÊp bªnh, kh«ng æn ®Þnh, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh nhÊt lµ giai ®o¹n gÇn ®©y. B¶ng 6: C¬ cÊu gi¸ trÞ s¶n xuÊt ngµnh thuû s¶n tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ:% N¨m 1996 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Nu«i trång thuû s¶n 28,3 30,9 27,1 25,7 29,2 Khai th¸c thuû s¶n 71,1 67,9 70,1 70,7 67,5 DÞch vô 0,6 1,2 2,8 3,6 3,3 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) 2.1.2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu theo l·nh S¬n, Kú S¬n, Con Cu«ng...; cµ phª ë thæ NghÜa §µn, Quú Ch©u...; cao su ë NghÜa Trong nh÷ng n¨m qua, c¬ cÊu l·nh §µn, T©n Kú, Quú Hîp...; døa ë huyÖn thæ n«ng nghiÖp NghÖ An ®· cã nh÷ng Quúnh L−u, Yªn Thµnh, NghÜa §µn...; chuyÓn biÕn râ rÖt. Trong tØnh ®· h×nh vïng s¾n lµm nguyªn liÖu cho c¸c nhµ thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt chuyªn m¸y chÕ biÕn ë c¸c huyÖn miÒn nói... m«n ho¸: vïng lóa ë c¸c huyÖn ®ång T¹i c¸c huyÖn ven biÓn, xuÊt hiÖn b»ng: Quúnh L−u, DiÔn Ch©u, Nghi c¸c khu vùc nu«i trång thuû s¶n: nu«i Léc, H−ng Nguyªn...; vïng mÝa ë c¸c t«m, c¸, cua, ngao... huyÖn NghÜa §µn, Quú Hîp, T©n Kú, Mét sè h×nh thøc tæ chøc l·nh thæ Quú Ch©u, Anh S¬n...; vïng chÌ ë c¸c n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn m¹nh, trong huyÖn miÒn nói: Thanh Ch−¬ng, Anh ®ã râ nÐt nhÊt lµ h×nh thøc trang tr¹i 66
  6. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 n«ng nghiÖp. Theo sè liÖu thèng kª cña ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, Côc Thèng kª NghÖ An tÝnh ®Õn ngµy t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi n«ng d©n tiÕp 01 th¸ng 7 n¨m 2008 toµn tØnh hiÖn cã cËn nhanh h¬n víi nÒn kinh tÕ thÞ 1.133 trang tr¹i, trong ®ã 381 trang tr¹i tr−êng, biÕt kh«ng chØ s¶n xuÊt nh÷ng trång c©y hµng n¨m (34%), 92 trang c¸i m×nh cã mµ ph¶i s¶n xuÊt nh÷ng c¸i tr¹i trång c©y l©u n¨m, 158 trang tr¹i thÞ tr−êng cÇn. NhiÒu chñ trang tr¹i ®· ch¨n nu«i (14%), 194 trang tr¹i nu«i cã kinh nghiÖm trong qu¶n lý kinh tÕ vµ trång thuû s¶n (17%), 178 trang tr¹i s¶n xuÊt kinh doanh, cã ý chÝ v−¬n lªn l©m nghiÖp, sè cßn l¹i lµ 130 trang tr¹i lµm giµu chÝnh ®¸ng trong c¬ chÕ thÞ kinh doanh tæng hîp. So víi sè liÖu tæng tr−êng. hîp th¸ng 7 n¨m 2007 t¨ng 154 trang tr¹i (44 trang tr¹i trång c©y hµng n¨m, 2.1.3. NhiÒu thµnh tùu khoa häc - 6 trang tr¹i trång c©y l©u n¨m, 38 trang c«ng nghÖ ®· ®−îc øng dông trong lÜnh tr¹i l©m nghiÖp, 31 trang tr¹i nu«i vùc n«ng nghiÖp trång thuû s¶n, 38 trang tr¹i tæng hîp, Khoa häc c«ng nghÖ phôc vô s¶n gi¶m 3 trang tr¹i ch¨n nu«i). Tæng sè xuÊt n«ng nghiÖp ë NghÖ An ®· cã b−íc vèn s¶n xuÊt cña c¸c trang tr¹i lµ ph¸t triÓn vµ ngµy cµng ®−îc øng dông 281.079 triÖu ®ång, b×nh qu©n vèn cña nhiÒu h¬n. Sè l−îng m¸y mãc n«ng mét trang tr¹i lµ 248,08 triÖu ®ång; gi¸ nghiÖp trang bÞ cho n«ng d©n ngµy cµng trÞ s¶n l−îng hµng ho¸ vµ dÞch vô b×nh t¨ng, nhiÒu c«ng viÖc s¶n xuÊt ®· ®−îc qu©n mét trang tr¹i lµ 105,05 triÖu ®ång; thu nhËp b×nh qu©n mét trang c¬ giíi ho¸. NhiÒu lo¹i gièng míi cã tr¹i lµ 62,11 triÖu ®ång. Tæng sè lao n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ chèng chÞu ®éng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc sù kh¾c nghiÖt cña thêi tiÕt ®−îc trong trang tr¹i lµ 9.706 ng−êi. triÓn khai trªn diÖn réng, t¹o ®iÒu kiÖn Kinh tÕ trang tr¹i ph¸t triÓn gãp lu©n canh, xen canh, t¨ng vô. NhiÒu vËt phÇn ®−a nÒn n«ng nghiÖp NghÖ An nu«i cho n¨ng suÊt cao còng ®−îc nu«i ph¸t triÓn theo h−íng s¶n xuÊt hµng phæ biÕn nh−: bß Lai Sind, bß s÷a, t«m ho¸, khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng lîi thÕ cµng xanh, lîn siªu n¹c... cña ®Þa ph−¬ng, khai th¸c diÖn tÝch mÆt 2.1.4. Gi¸ trÞ c¸c mÆt hµng xuÊt n−íc, ®Êt hoang ho¸, ven s«ng, ven khÈu cña ngµnh n«ng nghiÖp t¨ng biÓn, ®Êt trèng, ®åi nói träc... ®−a vµo nhanh s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt, t¹o ra nh÷ng vïng s¶n xuÊt tËp Tû träng gi¸ trÞ hµng n«ng l©m thuû trung víi khèi l−îng hµng ho¸ lín, thóc s¶n trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y tØnh t¨ng nhanh. N¨m 2000, trÞ gi¸ trång, vËt nu«i; gãp phÇn ph©n c«ng l¹i hµng xuÊt khÈu NLTS ®¹t 11.095 ngh×n lao ®éng, t¹o thªm viÖc lµm cho hµng USD, chiÕm 48,3% tæng gi¸ trÞ hµng v¹n lao ®éng trªn ®Þa bµn, xo¸ ®ãi, gi¶m xuÊt khÈu cña tØnh, ®Õn n¨m 2007 t¨ng nghÌo ë vïng n«ng th«n, t¹o ra xu thÕ lªn 60.670 ngh×n USD, chiÕm 53,0%, vµ nhu cÇu hîp t¸c míi trong n«ng trong ®ã hµng n«ng s¶n chiÕm tû träng nghiÖp. §a sè trang tr¹i cã lîi thÕ ph¸t cao nhÊt (72,7% trong c¬ cÊu hµng triÓn ë vïng trung du miÒn nói, dùa vµo NLTS). S¶n l−îng mét sè mÆt hµng tiÒm n¨ng ®Êt ®ai. §iÒu nµy thóc ®Èy xuÊt khÈu t¨ng cao: l¹c nh©n tõ 3977 kinh tÕ khu vùc trung du miÒn nói cña tÊn n¨m 2000 lªn 9627 tÊn n¨m 2007; NghÖ An ph¸t triÓn, gi¶m bít sù chªnh chÌ tõ 2.500 tÊn lªn 5.390 tÊn; cµ phª h¹t lÖch vïng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ 131 tÊn lªn 5.522 tÊn cïng thêi kú. kinh tÕ. 67
  7. THùC TR¹NG C¤NG NGHIÖP HO¸..., tr. 63-70 NguyÔn ThÞ Trang Thanh B¶ng 7: Gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu NLTS tØnh NghÖ An giai ®o¹n 2000 - 2007 §¬n vÞ: Ngh×n USD N¨m 2000 2003 2005 2007 Tæng sè 11.095 38.997 46.627 60.670 - Hµng n«ng s¶n 4.681 33.335 38.810 44.096 - Hµng l©m s¶n 2.164 2.928 7.363 15.955 - Hµng thuû s¶n 4.250 2.734 454 619 (Nguån: Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An n¨m 2008) cËn thÞ tr−êng cña n«ng d©n cßn kÐm, 2.2. Nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc mÆt kh¸c, chÊt l−îng s¶n phÈm ch−a trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cao. NghÖ An - Sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é ph¸t Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t triÓn gi÷a c¸c vïng cßn lín. L·nh thæ ®−îc, n«ng nghiÖp NghÖ An cßn gÆp rÊt cña tØnh gåm ba vïng sinh th¸i th× nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc. tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¸c vïng kh¸c - Tr−íc tiªn, tèc ®é chuyÓn dÞch cña nhau. T¸c ®éng cña c«ng nghiÖp ho¸ hÇu hÕt c¸c ngµnh cßn chËm, nhÊt lµ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n míi chØ ®Õn ngµnh thuû s¶n mÆc dï cã tèc ®é t¨ng ®−îc khu vùc ®ång b»ng, cßn vïng ven tr−ëng nhanh nhÊt, n¨ng suÊt lao ®éng biÓn, nhÊt lµ vïng miÒn nói, trung du x· héi cao h¬n so víi ngµnh n«ng vµ sù ph¸t triÓn rÊt h¹n chÕ. l©m nghiÖp (n¨m 2007 n¨ng suÊt lao - Mét trong nh÷ng khã kh¨n cña ®éng cña ngµnh thuû s¶n lµ 9,88 triÖu n«ng nghiÖp NghÖ An lµ ch−a cã sù g¾n ®ång/ng−êi trong khi ®ã ngµnh n«ng - kÕt víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn hoÆc cã l©m nghiÖp lµ 6,24 triÖu ®ång/ng−êi), nh−ng cßn láng lÎo. NhiÒu vïng nguyªn nh−ng tû träng t¨ng chËm so víi lîi thÕ liÖu cßn bÊp bªnh do n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, cña c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn n«ng s¶n gi¸ trÞ ngµnh trång trät chiÕm tû lÖ cao, còng nh− mèi liªn kÕt gi÷a c¸c nhµ m¸y tû träng ngµnh ch¨n nu«i cã t¨ng víi ng−êi n«ng d©n. HiÖn nay, t×nh nh−ng kh«ng nhiÒu. Trong néi bé tr¹ng phæ biÕn lµ khi gi¸ n«ng s¶n ngµnh trång trät th× c©y l−¬ng thùc vÉn xuèng thÊp, th× n«ng d©n (ng−êi trùc gi÷ vÞ trÝ chñ yÕu, c©y c«ng nghiÖp, c©y tiÕp s¶n xuÊt) lµ ng−êi chÞu thiÖt ®Çu ¨n qu¶ vµ c©y thùc phÈm ch−a ph¸t tiªn vµ nhiÒu nhÊt. NhiÒu vïng nguyªn triÓn t−¬ng xøng víi vÞ trÝ cña nã vµ tiÒm n¨ng cña ®Þa ph−¬ng. liÖu ®Õn vô thu ho¹ch vÉn ch−a b¸n - DÞch vô n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ®−îc do nhµ m¸y ho¹t ®éng qu¸ c«ng thuû s¶n chiÕm tØ träng qu¸ nhá (2,1% suÊt, ng−êi n«ng d©n ph¶i b¸n rÎ hµng n¨m 2007), tuy cã xu h−íng t¨ng, ho¸ cña m×nh, nhiÒu n«ng s¶n bÞ mÊt nh−ng tèc ®é rÊt chËm. §©y lµ nguyªn gi¸ trÞ do khã hoÆc kh«ng b¶o qu¶n nh©n c¶n trë tèc ®é ph¸t triÓn n«ng ®−îc nh−: mÝa, s¾n, døa... C«ng nghÖ nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng hãa, chÕ biÕn vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ph¶n ¸nh møc ®é g¾n víi thÞ tr−êng cña ch−a theo kÞp tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp NghÖ An cßn thÊp. nguyªn liÖu vµ yªu cÇu n©ng cao chÊt - Mét sè c©y trång lµ thÕ m¹nh cña l−îng cña s¶n phÈm. tØnh, nh−ng diÖn tÝch vµ s¶n l−îng cßn - Sè l−îng trang tr¹i t¨ng nhanh bÊp bªnh, cã xu h−íng gi¶m nh− l¹c, cµ trong thêi gian qua, nh−ng chñ yÕu lµ phª... Nguyªn nh©n lµ do vÊn ®Ò tiÕp trang tr¹i tæng hîp. Nh− vËy, tÝnh 68
  8. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 chuyªn m«n ho¸ trong s¶n xuÊt trang s¶n, ngµnh ch¨n nu«i vµ nh÷ng c©y tr¹i ch−a cao, mÆt kh¸c, c¸c trang tr¹i trång cã gi¸ trÞ hµng ho¸ cao b»ng c¸ch tæng hîp hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp ®Çu t− vèn, cã nh÷ng chÝnh s¸ch h¬n nhiÒu so víi c¸c lo¹i h×nh trang tr¹i khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ngµnh kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, sè l−îng trang tr¹i trªn. t¨ng, nh−ng quy m« b×nh qu©n diÖn 2.3.2. TËp trung ®Çu t− cã träng tÝch tõng trang tr¹i l¹i gi¶m (do quy m« ®iÓm nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm chñ ®Êt s¶n xuÊt cña hé gia ®×nh nhá bÐ, lùc cña tØnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao manh món) v× vËy, viÖc øng dông khoa ®Ó xuÊt khÈu: mÝa, l¹c, chÌ, cµ phª, häc kü thuËt tiªn tiÕn lµ rÊt khã kh¨n, t«m... lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng chuyªn m«n ho¸, 2.3.3. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch dån còng nh− viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n ®iÒn ®æi thöa, tÝch tô ruéng ®Êt, h×nh phÈm cã khèi l−îng lín, cã kh¶ n¨ng thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt cã quy m« c¹nh tranh cao lín t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi øng dông - T¸c ®éng cña khoa häc - c«ng nghÖ c¸c tiÕn bé kü thuËt, khoa häc c«ng vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn yÕu. Sè nghÖ vµo s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸. l−îng m¸y mãc n«ng nghiÖp trang bÞ 2.3.4. T¨ng c−êng tËp trung ph¸t tÝnh b×nh qu©n trªn mét ha diÖn tÝch triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ ho¹t ®éng ®Êt canh t¸c Ýt, tû lÖ c¬ giíi ho¸ trong kinh doanh dÞch vô trong s¶n xuÊt n«ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp rÊt thÊp. C«ng nghiÖp. CÇn cã gi¶i ph¸p chia sÎ rñi ro nghÖ chÕ biÕn cßn th« s¬, nhÊt lµ nh÷ng vÒ tiÕp thÞ vµ tiªu thô trong s¶n xuÊt mÆt hµng thuû s¶n nªn gi¸ trÞ hµng ho¸ chÕ biÕn cho c¸c c«ng ty, nhµ m¸y, cßn thÊp vµ khã c¹nh tranh víi thÞ doanh nghiÖp, t¹o nªn sù liªn kÕt chÆt tr−êng bªn ngoµi. chÏ gi÷a s¶n xuÊt - chÕ biÕn - tiªu thô - MÆc dï gi¸ trÞ vµ tû träng hµng nh»m h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng rñi ro xuÊt khÈu t¨ng lªn, nh−ng chñ yÕu lµ trong n«ng nghiÖp. KhuyÕn khÝch c¸c mÆt hµng n«ng s¶n, gi¸ trÞ xuÊt khÈu doanh nghiÖp hîp ®ång dµi h¹n víi vµ tû träng cña hµng thuû s¶n gi¶m ng−êi n«ng d©n, víi c¸c hîp t¸c x· ®Ó nhanh chãng do kh©u chÕ biÕn vµ chÊt cung øng vËt t−, nguyªn liÖu vµ bao l−îng s¶n phÈm ch−a ®¸p øng ®−îc yªu tiªu s¶n phÈm, t¹o mèi liªn kÕt æn ®Þnh cÇu cña thÞ tr−êng. Mét sè mÆt hµng lµ l©u dµi víi ng−êi n«ng d©n. §Èy m¹nh lîi thÕ cña tØnh nh−ng s¶n l−îng xuÊt ph¸t triÓn dÞch vô n«ng nghiÖp, nhÊt lµ khÈu l¹i bÊp bªnh nh− l¹c nh©n (n¨m c¸c dÞch vô thñy n«ng - thñy lîi, dÞch vô 2003 xuÊt khÈu 24.918 tÊn, nh−ng n¨m ®iÖn, dÞch vô gièng, ph©n bãn, bao tiªu 2007 chØ cßn 9.627 tÊn), thuû s¶n ®«ng s¶n phÈm... l¹nh (n¨m 2000 lµ 772 tÊn, n¨m 2005: 2.3.5. HiÖn nay, c«ng t¸c quy ho¹ch 70 tÊn vµ 2007: 478 tÊn)... còng nh− s¶n xuÊt cña hé n«ng d©n chñ 2.3. Mét sè gi¶i ph¸p yÕu dùa trªn ®iÒu kiÖn tù nhiªn s½n cã, §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng C«ng Ýt chó ý ®Õn nhu cÇu cña thÞ tr−êng. V× nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vËy, trong thêi gian tíi cÇn cã nh÷ng ë tØnh NghÖ An, chóng t«i xin ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch ®Çu t− nghiªn cøu thÞ mét sè gi¶i ph¸p sau: tr−êng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng−êi n«ng 2.3.1. TiÕp tôc ®Èy m¹nh chuyÓn d©n tiÕp cËn, n¾m b¾t nhu cÇu thÞ dÞch c¬ cÊu ngµnh NLTS theo h−íng tr−êng ®Ó cã nh÷ng ®Þnh h−íng s¶n t¨ng nhanh tû träng cña ngµnh thuû xuÊt l©u dµi h¬n. 69
  9. THùC TR¹NG C¤NG NGHIÖP HO¸..., tr. 63-70 NguyÔn ThÞ Trang Thanh 3. KÕt luËn 2.3.6. §Çu t− øng dông khoa häc kü Do ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ë NghÖ An thuËt vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, coi kh¾c nghiÖt h¬n nhiÒu vïng kh¸c, ®iÓm träng viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ xuÊt ph¸t còng thÊp h¬n nªn nhiÖm vô trong lÜnh vùc thñy lîi, thñy n«ng nh»m C«ng nghiÖp hãa - HiÖn ®¹i hãa n«ng ®¶m b¶o nhu cÇu t−íi tiªu; nh©n réng nghiÖp ë ®©y cµng khã kh¨n, nÆng nÒ c¸c gièng míi cho n¨ng suÊt vµ hiÖu gÊp béi. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù nç qu¶ cao; phæ biÕn réng r·i c¸c ph−¬ng lùc v−ît bËc cña §¶ng bé, chÝnh quyÒn ph¸p nu«i trång míi tíi hé n«ng d©n... vµ nh©n d©n trong tØnh, ®ång thêi cÇn 2.3.7. Cã chÝnh s¸ch −u ®·i trong cã sù hç trî ®¾c lùc cña Trung −¬ng, sù s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë c¸c vïng miÒn hîp t¸c ®Çu t− m¹nh mÏ cña c¸c ngµnh, nói vµ ven biÓn. §©y lµ nh÷ng vïng cã tæ chøc trong n−íc vµ quèc tÕ th× sù tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa - HiÖn ®¹i hãa nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn nh−ng n«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn NghÖ An míi l¹i thiÕu vèn vµ c«ng nghÖ, nÒn kinh tÕ nhanh chãng ®i ®Õn th¾ng lîi. ®ang cßn nghÌo nµn, l¹c hËu. T I LIÖU THAM KH¶O [1] §Æng Kim S¬n, Hoµng Thu Hoµ, Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, NXB Thèng kª, Hµ Néi, 2002. [2] Lª Th«ng (chñ biªn), NguyÔn V¨n Phó, NguyÔn Minh TuÖ, §Þa lý KT - XH ViÖt Nam, NXB §HSP, 2004. [3] Lª Du Phong, NguyÔn Thµnh §é (®ång chñ biªn), ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 1999. [4] Mai ThÞ Thanh Xu©n, C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë B¾c Trung Bé, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2004. [5] Ng« Do·n VÞnh (chñ biªn), Bµn vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2005. [6] Côc thèng kª tØnh NghÖ An, Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An 2006 - 2007. [7] Côc thèng kª tØnh NghÖ An, B¸o c¸o mét sè chØ tiªu vÒ trang tr¹i tØnh NghÖ An, Th¸ng 8 n¨m 2008. SUMARY current SITUATION FOR INDUSTRILIZATION AND MODERNIZATION OF NGHE AN ARGRICULTURE In the process of development, the Nghe An argriculture has gained a lot of achivements: economic structure has transformed in the direction of producing goods, developing specilized areas, farm economics appeared and has achived good results, exported goods has been increasing... however, there are some pending questions and difficulties. On the bases of analysing prensent situation of argricultural industrilization and modernization, this paper mentions some solutions to growing Nghe An argriculture in the stable direction. (a) Khoa §Þa lý, Tr−êng §¹i häc Vinh. 70
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2