Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu những giải pháp giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân Trung quốc hiện nay "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân (tam nông) đã và đang là vấn đề nổi cộm hiện nay của Trung Quốc, là một vấn đề mấu chốt cần đ-ợc giải quyết tốt để thực hiện mục tiêu xây dựng xã hội khá giả toàn diện và có thể nói “không có khá giả của nông dân, thì không có sự khá giả của nhân dân toàn quốc, không có hiện đại hóa nông thôn, thì không có hiện đại hoá quốc gia” (1). Chính vì vậy, vấn đề “tam nông” hiện nay đ-ợc Đảng và Chính phủ Trung...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Tìm hiểu những giải pháp giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông thôn và nông dân Trung quốc hiện nay "

Ths. Bïi ThÞ Thanh H−¬ng ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc Ên ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng dung hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp Trung V th«n, n«ng d©n (tam n«ng) Quèc nh− sau: (1) C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®· vµ ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém ®éng cña n«ng d©n, n©ng cao n¨ng suÊt hiÖn nay cña Trung Quèc, lµ mét vÊn ®Ò lao ®éng n«ng ngiÖp vµ søc c¹nh tranh mÊu chèt cÇn ®−îc gi¶i quyÕt tèt ®Ó thùc cña n«ng nghiÖp; (2) B¶o ®¶m an toµn hiÖn môc tiªu x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ l−¬ng thùc, t¨ng thu nhËp cña n«ng d©n, toµn diÖn vµ cã thÓ nãi “kh«ng cã kh¸ gi¶ lo¹i bá nghÌo ®ãi, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn cña n«ng d©n, th× kh«ng cã sù kh¸ gi¶ sinh ho¹t cña gia ®×nh; (3) Thùc hiÖn cña nh©n d©n toµn quèc, kh«ng cã hiÖn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng, c¶i ®¹i hãa n«ng th«n, th× kh«ng cã hiÖn ®¹i thiÖn m«i tr−êng sinh th¸i; (4) Lo¹i bá ho¸ quèc gia” (1). ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a c«ng “tam n«ng” hiÖn nay ®−îc §¶ng vµ nghiÖp víi n«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu nhÞ ChÝnh phñ Trung Quèc coi träng. nguyªn, thùc hiÖn viÖc ph¸t triÓn hµi Trong nh÷ng n¨m qua, vÊn ®Ò “tam hoµ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Kh«ng n«ng” ®−îc ®Æt vµo vÞ trÝ träng t©m trong ph¶i v× hiÖn ®¹i hãa mµ hiÖn ®¹i hãa, mµ träng t©m cña toµn bé c«ng t¸c §¶ng vµ lµ v× nhu cÇu ph¸t triÓn cña con ng−êi chÝnh quyÒn ë Trung Quèc, Trung Quèc míi thùc hiÖn hiÖn ®¹i hãa. §Ó thùc hiÖn ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó ®−îc nh÷ng néi dung trªn Trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ®Õn nay ®· thu Quèc ®· thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ®−îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. cô thÓ sau: 1. §iÒu chØnh mang tÝnh chiÕn lù¬c I. Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ lÜnh vùc kÕt cÊu n«ng nghiÖp n«ng nghiÖp. ¦u hãa kÕt cÊu n«ng nghiÖp lµ b−íc Nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ lÜnh vùc n«ng ®i quan träng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nghiÖp ®Òu tËp trung xoay quanh vÊn ®Ò cña n«ng nghiÖp, thùc chÊt cña nã lµ −u hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp. §Ó lµm ®−îc hãa sù bè trÝ yÕu tè s¶n xuÊt n«ng vÊn ®Ò nµy, Trung Quèc ®· x¸c ®Þnh cho nghiÖp. Trung Quèc ®· tiÕn hµnh ®iÒu m×nh mét néi dung thÝch hîp, mét b−íc chØnh mang tÝnh chiÕn l−îc kÕt cÊu n«ng ®i v÷ng ch¾c cho hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp ®Æc s¾c Trung Quèc. Cô thÓ néi 14
nghiÖp, t¹o cho n«ng nghiÖp cã ®−îc - T¨ng c−êng sù khèng chÕ vÜ m« cña nh÷ng kÕt qu¶ kinh tÕ nh− mong muèn. Nhµ n−íc ®Ó viÖc ®iÒu chØnh ®−îc tiÕn hµnh thuËn lîi. - §iÒu chØnh vµ −u hãa kÕt cÊu n«ng nghiÖp ë mçi vïng mµ nã cã thÕ m¹nh 2. Tæ chøc n«ng d©n ®i v o con ®−êng kinh doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng nghiÖp - §Èy m¹nh viÖc x©y dùng c¸c tæ chøc kinh tÕ hîp t¸c chuyªn nghiÖp ë n«ng Mét ph−¬ng thøc ®−îc thùc hiÖn tèt th«n. hiÖn nay ë Trung Quèc lµ n«ng d©n - §−a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî, ®Èy thµnh lËp hîp t¸c x· cña riªng m×nh, tæ m¹nh kinh doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng chøc n«ng hé thùc hiÖn viÖc kinh doanh nghiÖp s¶n xuÊt, gia c«ng vµ tiªu thô ®−îc nhÊt thÓ hãa. HoÆc hîp t¸c x·, n«ng d©n liªn - KiÖn toµn hÖ thèng th«ng tin, hÖ hîp víi c«ng ty, víi m« thøc “C«ng ty + thèng thÞ tr−êng vµ hÖ thèng tiªu chuÈn hîp t¸c x· + n«ng hé” ®Ó lµm viÖc kinh chÊt l−îng cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp. doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng nghiÖp. T¹i - Cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khoa häc Trung Quèc, kinh doanh s¶n nghiÖp hãa kü thuËt n«ng nghiÖp, ®Èy nhanh viÖc n«ng nghiÖp lµ mét s¶n phÈm míi, nã ®iÒu chØnh kÕt cÊu n«ng nghiÖp. còng lµ mét néi dung quan träng cña hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp. T×nh h×nh ph¸t triÓn tæ chøc kinh doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng nghiÖp N¨m 1996 1998 2000 2001 Tæng sè tæ chøc kinh doanh s¶n nghiÖp 11824 30344 66000 94000 ho¸ n«ng nghiÖp (tæ chøc) Sè n«ng hé tham gia (v¹n hé) 1995,1 4923,27 5900 9400 Tû lÖ chiÕm trong tæng sè n«ng hé trong 10 15 25 30,5 to n quèc (%) Thu nhËp ®−îc t¨ng lªn cña mçi hé tham gia kinh doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng ------- 800 900 1000 nghiÖp (NDT) Nguån t− liÖu: Tæng hîp ®iÒu tra lÇn thø 4 cña v¨n phßng s¶n nghiÖp hãa Bé n«ng nghiÖp Trung Quèc. 15
T×nh h×nh ph©n bè tæ chøc kinh doanh s¶n nghiÖp hãa n«ng nghiÖp cña c¸c miÒn N¨m ph©n bè Tæng MiÒn §«ng MiÒn Trung MiÒn T©y 1996: Sè tæ chøc (tæ chøc) 11824 6613 4334 877 Ph©n bè khu vùc (%) 100 55,9 36,7 7,4 1998: Sè tæ chøc (tæ chøc) 30344 14588 13588 2188 Ph©n bè khu vùc (%) 100 48,07 44,78 7,15 2000: Sè tæ chøc (tæ chøc) 66000 32344 21198 13146 Ph©n bè khu vùc (%) 100 48,5 31,8 19,7 2002: Sè tæ chøc (tæ chøc) 94000 43000 29000 22000 Ph©n bè khu vùc (%) 100 45,2 31,2 23,6 Nguån t− liÖu: Tæng hîp ®iÒu tra lÇn thø 4 cña V¨n phßng S¶n nghiÖp hãa Bé n«ng nghiÖp Trung Quèc KÕt cÊu ph−¬ng thøc liªn kÕt liªn doanh gi÷a tæ chøc kinh doanh s¶n nghiÖp n«ng nghiÖp víi n«ng hé (%) Ph−¬ng thøc liªn kÕt 1996 1998 2000 2002 Quan hÖ hîp ®ång 70,84 55,68 49,0 51,9 Quan hÖ chÕ ®é hîp t¸c 13,26 9,2 14,0 12,6 Quan hÖ hîp t¸c cæ phÇn 18,8 11,19 13,0 13,3 Ph−¬ng thøc kh¸c ---- 23,76 24,0 22,2 Nguån t− liÖu: Tæng hîp ®iÒu tra lÇn thø 4 cña V¨n phßng S¶n nghiÖp hãa Bé n«ng nghiÖp Trung Quèc. ®ai hiÖn cã cña m×nh chø kh«ng cã con 3. Thùc hiÖn viÖc kinh doanh th©m ®−êng nµo kh¸c. canh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i kiÓu Trung Quèc. - Tõ n¨m 1992, Trung −¬ng §CS vµ Quèc vô viÖn Trung Quèc ®· ®Ò ra môc Do t×nh h×nh cña Trung Quèc lµ ®Êt Ýt tiªu “tam vÞ nhÊt thÓ” tøc lµ héi tô ®ñ ba ng−êi ®«ng, tû lÖ gi÷a ng−êi vµ ®Êt ®ai yÕu tè s¶n l−îng cao, chÊt l−îng tèt, hiÖu rÊt c¨ng th¼ng, viÖc cung cÊp lao ®éng qu¶ cao, tõ ®ã ®· chØ ra ph−¬ng h−íng l¹i rÊt phong phó, gi¸ c«ng cña lao ®éng cho sù ph¸t triÓn kinh doanh th©m canh rÎ, nh− vËy, Trung Quèc chØ cã thÓ thùc n«ng nghiÖp, ®ång thêi còng ®Ò ra nhiÖm hiÖn viÖc kinh doanh th©m canh trªn ®Êt 16
vµo viÖc thùc hiÖn hiÖn ®¹i hãa n«ng vô míi ®ã lµ: thø nhÊt, kinh doanh th©m nghiÖp n−íc m×nh v× ®©y lµ mét kh©u canh vÉn tiÕp tôc viÖc n©ng cao s¶n cùc kú quan träng ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l−îng cña mét ®¬n vÞ diÖn tÝch, nh−ng “tam n«ng”. s¶n l−îng cao, chÊt l−îng tèt, nh»m ®¸p øng yªu cÇu n«ng s¶n phÈm chÊt l−îng II. Nh÷ng chÝnh s¸ch ®èi víi cao cña thÞ tr−êng; thø hai, th©m canh n«ng d©n n«ng nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i d−íi tiÒn ®Ò 1. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch “lÊy Ýt cho bè trÝ hîp lý c¸c lo¹i tµi nguyªn, thùc nhiÒu” hiÖn ph¸t triÓn bÒn v÷ng, cè g¾ng h¹ Nh»m xóc tiÕn chiÕn l−îc c«ng nghiÖp thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu hãa ®Êt n−íc, Trung Quèc ®· chän chÝnh qu¶ kinh tÕ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, s¸ch “lÊy nhiÒu cho Ýt” ®èi víi n«ng d©n. nh»m ®¸p øng t¨ng thu nhËp cña n«ng Nhê chÝnh s¸ch nµy mµ c«ng nghiÖp vµ d©n; thø ba, kinh doanh th©m canh ë thµnh thÞ Trung Quèc cã ®−îc sù ph¸t giai ®o¹n míi hiÖn nay nhÊt thiÕt ph¶i triÓn, nh−ng lÞch sö ®· ®Ó l¹i mét tr¹ng phï hîp víi yªu cÇu an toµn thùc phÈm, th¸i n«ng nghiÖp chÊt l−îng kÐm, n«ng dùa theo tiªu chuÈn quèc tÕ vµ quy ®Þnh th«n lµ khu vùc cã thÕ yÕu, n«ng d©n lµ cña Nhµ n−íc, thùc hiÖn viÖc vËn doanh mét quÇn thÓ thÕ yÕu. HiÖn nay, do t×nh an toµn cña toµn bé qu¸ tr×nh, n©ng cao h×nh ®· thay ®æi, Trung Quèc buéc ph¶i søc c¹nh tranh thÞ tr−êng cña n«ng thay ®æi chÝnh s¸ch nãi trªn, ®ã lµ chÝnh nghiÖp. s¸ch thùc hiÖn chÝnh s¸ch “lÊy Ýt cho - Ph¸t triÓn ®a h×nh, ®a d¹ng kinh nhiÒu”, v× ®©y chÝnh lµ yªu cÇu kh¸ch doanh th©m canh n«ng nghiÖp, Trung quan ®Ó gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò “tam Quèc do cã nhiÒu vïng khÝ hËu kh¸c n«ng”. Néi dung cô thÓ nh− sau: nhau, ®Þa h×nh ®Þa m¹o phøc t¹p, tµi T¨ng vèn chi viÖn cho n«ng nghiÖp nguyªn thiªn nhiªn ph©n bè kh«ng ®ång tõ tµi chÝnh Trung −¬ng. ®Òu vµ m«i tr−êng sinh th¸i còng rÊt §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch nµy, tæng sè kh¸c nhau, do vËy, sù ph¸t triÓn cña c¸c vèn mµ tµi chÝnh Trung −¬ng chi cho khu vùc trong n−íc còng rÊt kh«ng ®ång n«ng nghiÖp n¨m 2003 lµ 120 tû NDT, ®Òu, v× thÕ viÖc kinh doanh th©m canh n¨m 2004 ®· t¨ng lªn lµ 150 tû NDT, tû tÊt nhiªn lµ ph¶i cã nhiÒu lo¹i h×nh vµ lÖ t¨ng tr−ëng lµ 20%. N¨m 2005 tµi ph−¬ng thøc kh¸c nhau ®Ó ph¸t triÓn. chÝnh Trung −¬ng chi cho n«ng nghiÖp Tãm l¹i, con ®−êng hiÖn ®¹i hãa ®¹t 300 tû NDT, n¨m 2006 dù to¸n tµi n«ng nghiÖp Trung Quèc cßn 2/3 qu·ng chÝnh Trung −¬ng chi cho n«ng nghiÖp lµ ®−êng ph¶i ®i, cßn ph¶i nç lùc mÊy chôc 339,7 tû NDT, so víi n¨m 2005 t¨ng n¨m n÷a. Nh−ng dï sao thêi gian võa 14,2%, chiÕm 21,4% tæng chi tµi chÝnh qua nh»m gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò “tam cña Trung Quèc(2). n«ng” Trung Quèc ®· tÝch cùc b¾t tay 17
n¨m 2004 lµ 2936 NDT, cßn n¨m 2005 ThiÕt lËp chÕ ®é hç trî trùc tiÕp cho møc thu nhËp b×nh qu©n lµ 3255 NDT (3) ng−êi n«ng d©n. - Thùc hiÖn chÕ ®é hç trî trùc tiÕp ®èi 2. ChuyÓn dÞch søc lao ®éng d«i thõa víi n«ng d©n s¶n xuÊt l−¬ng thùc. ë n«ng th«n. - Hç trî cho viÖc mua gièng tèt, mua Nh− chóng ta ®· biÕt, n«ng d©n m¸y mãc n«ng nghiÖp. Trung Quèc rÊt ®«ng, muèn cho n«ng T¨ng møc båi th−êng khi thu håi d©n giµu cã lªn ®−îc, nhÊt thiÕt ph¶i ®Êt ®ai. gi¶m thiÓu l−îng n«ng d©n. VÊn ®Ò dÞch chuyÓn søc lao ®éng d«i thõa hiÖn nay ë Nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng bÞ thiÖt n«ng th«n Trung Quèc ®ang ®øng tr−íc thßi cña n«ng d©n khi bÞ thu håi ®Êt ®ai mét m©u thuÉn l©u dµi lµ nguån cung canh t¸c phôc vô cho c¸c môc ®Ých sö øng lµ v« h¹n, nh−ng nguån nhu cÇu lao dông kh¸c. Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø ®éng l¹i cã h¹n. ChÝnh v× thÕ mµ nhiÖm 3 Kho¸ XVI §CS Trung Quèc ®· ®−a ra vô dÞch chuyÓn søc lao ®éng d«i thõa ë viÖc ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é ®Êt canh t¸c n«ng th«n Trung Quèc lµ rÊt nÆng nÒ. mét c¸ch nghiªm kh¾c, ®ång thêi b¾t tay Do ®ã, Trung Quèc ®· cho ra ®êi mét sè vµo viÖc hoµn thiÖn tr×nh tù thu håi ®Êt chÝnh s¸ch nh»m gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò vµ c¬ chÕ båi hoµn, n©ng cao tiªu chuÈn nµy. båi hoµn, c¶i tiÕn biÖn ph¸p ph©n phèi, bè trÝ n«ng d©n bÞ thu håi ®Êt mét c¸ch Tõ sau ®¹i héi XVI cña §¶ng, chÝnh tho¶ ®¸ng. Kiªn quyÕt chÊm døt t×nh s¸ch viÖc lµm cho n«ng d©n ®· cã sù tr¹ng n«ng d©n sau khi bÞ thu håi ®Êt ®· chuyÓn biÕn quan träng. “QuyÕt ®Þnh cña trë thµnh ng−êi “bèn kh«ng” tøc lµ Trung −¬ng §CS Trung Quèc vÒ mét sè “kh«ng cã ruéng, kh«ng cã viÖc lµm, vÊn ®Ò hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ kh«ng cã vèn ®Ó lµm nghÒ, kh«ng cã b¶o tr−êng” ®−îc th«ng qua t¹i Héi nghÞ toµn hiÓm x· héi”, t¹o nªn nh÷ng nh©n tè ¶nh thÓ BCH Trung −¬ng lÇn thø 3 khãa XVI h−ëng ®Õn sù æn ®Þnh ë n«ng th«n vµ ®· ®Ò ra, cÇn ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ toµn x· héi. khu vùc huyÖn, t¨ng nhanh tiÕn tr×nh ®« thÞ hãa, dÇn tõng b−íc thèng nhÊt thÞ Tãm l¹i, ®Ó hãa gi¶i ®−îc vÊn ®Ò “tam tr−êng søc lao ®éng n«ng th«n vµ thµnh n«ng”, lµm cho kinh tÕ n«ng th«n ph¸t thÞ, h×nh thµnh chÕ ®é b×nh ®¼ng vÒ viÖc triÓn, n«ng d©n cã thu nhËp cao vµ n«ng lµm cña ng−êi lao ®éng, nh»m t¹o cµng th«n æn ®Þnh lµ mét vÊn ®Ò cèt lâi cña nhiÒu c¬ héi viÖc lµm cho ng−êi n«ng “tam n«ng”, trong thêi gian qua Trung d©n. §Ó thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trªn, Quèc ®· nç lùc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t¨ng Trung Quèc ®· ®−a ra nhiÒu quyÕt ®Þnh thu nhËp cho ng−êi n«ng d©n, chÝnh v× vµ nh÷ng biÖn ph¸p nh− sau: thÕ mµ cuéc sèng cña ng−êi n«ng d©n - B·i bá chÕ ®é giÊy tê chuyÓn ®æi ®èi Trung Quèc ngµy nay ®· t¨ng lªn râ rÖt, víi n«ng d©n ®i ra ngoµi n«ng th«n lµm thu nhËp b×nh qu©n cña ng−êi n«ng d©n 18
viÖc, ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc liªn quan. n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, gi¶i quyÕt Trong“V¨n kiÖn sè 1” n¨m 2004 cña tËn gèc vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng th«n Trung −¬ng quy ®Þnh, lo¹i bá dÇn tiÕn vµ n«ng d©n, lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn môc ®Õn thñ tiªu nh÷ng quy ®Þnh mang tÝnh tiªu vÜ ®¹i x©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn kú thÞ vµ thu phÝ kh«ng ®óng quy ®Þnh diÖn. §Ó n©ng cao ®−îc tè chÊt gi¸o dôc ®èi víi n«ng d©n ®i vµo thµnh phè lµm cho n«ng d©n, Trung Quèc ®· b¾t tay viÖc vµ nh÷ng ®¬n vÞ thuª c«ng nh©n. vµo nh÷ng vÊn ®Ò d−íi ®©y: - Xóc tiÕn viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é hé tÞch - Xóc tiÕn viÖc hoµ hîp kinh tÕ thµnh ë thµnh phè lín vµ võa, níi réng ®iÒu thÞ vµ kinh tÕ n«ng th«n, th«ng qua sù kiÖn vµo thµnh phè lµm c«ng ®Þnh c− ®èi giao l−u gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n ®Ó víi n«ng d©n. n©ng cao tè chÊt cña n«ng d©n. - ChÝnh quyÒn thµnh phè ph¶i tiÕn - T¨ng c−êng viÖc gi¸o dôc kinh tÕ thÞ hµnh båi d−ìng nghÒ, d¹y dç con c¸i, b¶o tr−êng x· héi chñ nghÜa, lµm cho n«ng hiÓm lao ®éng vµ nh÷ng phôc vô kh¸c nghiÖp chuyÓn biÕn nhanh sang nÒn mét c¸ch thiÕt thùc, ®ång thêi qu¶n lý, kinh tÕ thÞ tr−êng, tÝch cùc ph¸t triÓn xuÊt nhËp dù to¸n mét c¸ch minh b¹ch. nh÷ng yÕu tè thÞ tr−êng trong tµi chÝnh - B¾t ®Çu tõ n¨m 2004, Bé N«ng tiÒn tÖ, ®Êt ®ai, søc lao ®éng, kü thuËt, nghiÖp, Bé Tµi chÝnh, Bé Lao ®éng vµ th«ng tin, s¶n nghiÖp vµ nh÷ng yÕu tè B¶o hiÓm x· héi, Bé Gi¸o dôc, Bé Khoa kh¸c. häc kü thuËt vµ Bé X©y dùng ®· cïng - T¨ng c−êng gi¸o dôc c¬ së ë n«ng nhau thùc hiÖn “C«ng tr×nh ¸nh mÆt trêi th«n. Gi¸o dôc c¬ së cã quan hÖ trùc tiÕp båi d−ìng tËp huÊn chuyÓn dÞch søc lao ®Õn t×nh tr¹ng tè chÊt cña thanh thiÕu ®éng n«ng th«n”, ®· cho ra ®êi “Quy niªn- chñ thÓ cña n«ng th«n sau nµy. tr×nh båi d−ìng tËp huÊn n«ng d©n ®i - §Èy m¹nh viÖc d¹y nghÒ ë n«ng lµm c«ng n¨m 2003 – 2010”. th«n vµ gi¸o dôc ng−êi tr−ëng thµnh, - D−íi sù l·nh ®¹o cña Trung −¬ng, tõ vÊn ®Ò nµy kh«ng nh÷ng gi¶i quyÕt ®−îc cuèi n¨m 2003, trong toµn quèc ®· kh¬i nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu kü thuËt tr−íc dËy s«i ®éng phong trµo n«ng d©n ®i m¾t ë n«ng th«n mµ nã cßn cã t¸c dông “kiÕm l−¬ng”. ChÝnh phñ ®· lËp “tæ chØ vÒ sau nµy. ®¹o” ®Ó ®iÒu hoµ vÊn ®Ò nµy. - §Èy m¹nh ph¸t triÓn sù nghiÖp v¨n 3. N©ng cao tè chÊt gi¸o dôc cho hãa ë n«ng th«n, th«ng qua ho¹t ®éng n«ng d©n v¨n hãa nghÖ thuËt phong phó ®a d¹ng ë n«ng th«n, lµm cho n«ng d©n trong vui T¨ng c−êng tè chÊt gi¸o dôc cña n«ng ch¬i gi¶i trÝ tiÕp nhËn ®−îc nh÷ng tri d©n, n©ng cao toµn diÖn tè chÊt cña n«ng thøc, kü n¨ng míi,… d©n lµ thùc thi chiÕn l−îc khoa gi¸o - T¨ng c−êng x©y dùng v¨n minh tinh chÊn h−ng n«ng th«n, t¨ng thu nhËp cho thÇn, thóc ®Èy n©ng cao tè chÊt v¨n hãa, ng−êi n«ng d©n, thùc hiÖn hiÖn ®¹i hãa 19
x¸c lËp ®−îc quan niÖm t− t−ëng thÝch 1. Thùc hiÖn viÖc c¶i c¸ch thuÕ v phÝ øng víi v¨n minh hiÖn ®¹i. ë n«ng th«n mét c¸ch to n diÖn - T¨ng c−êng x©y dùng ph¸p chÕ, VÊn ®Ò thuÕ vµ phÝ ë n«ng th«n Trung n©ng cao tè chÊt ph¸p chÕ cho n«ng d©n. Quèc lµ mét viÖc diÔn biÕn rÊt phøc t¹p, Tuy ®· cã nhiÒu gi¶i ph¸p ®èi víi viÖc tr−íc khi b−íc vµo c«ng cuéc c¶i c¸ch n©ng cao thu nhËp, n©ng cao tè chÊt cho thuÕ vµ phÝ ë n«ng th«n, n«ng d©n ng−êi n«ng d©n, mét mÊu chèt cña gi¶i Trung Quèc ®· ph¶i nép rÊt nhiÒu lo¹i quyÕt vÊn ®Ò “tam n«ng” ®· ®−îc thùc thuÕ vµ nép nhiÒu lo¹i phÝ, t¹o nªn mét hiÖn trong thêi gian võa qua, song vÊn vÊn ®Ò rÊt nhøc nhèi, ®©y còng lµ mét ®Ò n©ng cao ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ tinh trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y nªn sù thÇn cho n«ng d©n vÉn ch−a tiÕn triÓn gi¶m sót thu nhËp cña n«ng d©n vµ sù ®−îc nhiÒu, kho¶ng chªnh lÖch thu nhËp mÊt æn ®Þnh ë n«ng th«n. C¶i c¸ch thuÕ gi÷a c− d©n thµnh thÞ vµ c− d©n n«ng vµ phÝ ®−îc chia thµnh 2 b−íc ®Ó tiÕn th«n cßn lín l¹i cã xu thÕ níi réng thªm. hµnh. B−íc thø nhÊt ®−îc kh¸i qu¸t lµ V× vËy, trong “v¨n kiÖn sè 1” n¨m 2006 “Gi¶m nhÑ, quy chuÈn, æn ®Þnh”. Chñ §¶ng vµ Nhµ n−íc Trung Quèc ®· ®−a yÕu lµ chÊn chØnh l¹i thuÕ vµ lo¹i bá c¸c ra hµng lo¹t nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ lo¹i phÝ, chÊn chØnh l¹i viÖc thu thuÕ vµ nh»m x©y dùng n«ng th«n míi XHCN, phÝ lén xén ë n«ng th«n, cã quy ph¹m vÒ tiÕp tôc gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò “tam thu thuÕ n«ng nghiÖp vµ thuÕ phô thu n«ng”, trong ®ã mÊu chèt lµ vÊn ®Ò n©ng mµ n«ng d©n ph¶i nép, nh»m gi¶m g¸nh cao thu nhËp cho n«ng d©n, thu hÑp nÆng cho n«ng d©n. kho¶ng c¸ch chªnh lÖch vÒ thu nhËp cña HiÖn nay, trªn c¨n b¶n ®· hoµn thµnh ng−êi d©n thµnh thÞ vµ ng−êi d©n n«ng b−íc mét, b¾t ®Çu vµo b−íc hai. NhiÖm th«n. vô cña giai ®o¹n nµy lµ trªn c¬ së cña III. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¶i c¸ch chÕ ®é thuÕ vµ phÝ ë n«ng th«n ®· ®−îc n«ng th«n quy ph¹m, dùa theo yªu cÇu cña sù hoµn Trong “V¨n kiÖn sè 1” n¨m 2006 cña thiÖn thÓ chÕ thÞ tr−êng XHCN, lo¹i bá Trung −¬ng §¶ng vµ Quèc vô viªn nh÷ng lo¹i thuÕ phÝ chuyªn thu tõ n«ng Trung Quèc vÒ viÖc “Thóc ®Èy x©y dùng d©n, thiÕt lËp chÕ ®é tµi chÝnh c«ng phñ n«ng th«n míi XHCN”, viÖc x©y dùng kh¾p thµnh thÞ vµ n«ng th«n, thiÕt lËp n«ng th«n míi XHCN ®−îc x¸c ®Þnh lµ mét thÓ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh vµ c¬ mét nhiÖm vô lÞch sö quan träng trong chÕ vËn hµnh gän nhÑ cã hiÖu qu¶ ë c¬ tiÕn tr×nh hiÖn ®¹i hãa Trung Quèc. X¸c së, thiÕt lËp c¬ chÕ cã hiÖu qu¶ cho viÖc ®Þnh ®−îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò t¨ng thu vµ gi¶m ®ãng gãp cho n«ng d©n, thùc hiÖn viÖc ph¸t triÓn ®ång bé nµy, Trung Quèc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §Õn cuèi n¨m t−¬ng quan ®Ó c¶i c¸ch n«ng th«n, cô thÓ 2005 Trung Quèc ®· tuyªn bè lo¹i bá nh− sau: 20
h¼n thuÕ n«ng nghiÖp trªn toµn bé l·nh §Õn n¨m 2003 ®· cã 14,7% n«ng hé tham gia hîp t¸c kh¸m ch÷a bÖnh n«ng thæ Trung Quèc. th«n, dù kiÕn vµo n¨m 2010 chÕ ®é hîp Tãm l¹i, trong mét thêi gian Trung t¸c kh¸m ch÷a bÖnh n«ng th«n kiÓu mè Qung Quèc thùc hiÖn viÖc c¶i c¸ch thuÕ trªn c¬ b¶n sÏ ®−îc phñ kh¾p vïng n«ng vµ phÝ ë n«ng th«n ®· thu ®−îc nh÷ng th«n Trung Quèc kÕt qu¶ ®¸ng mõng, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng - Trong “QuyÕt ®Þnh cña Quèc vô viÖn thu nhËp cho n«ng d©n, t¹o thªm tiÒn ®Ò vÒ t¨ng c−êng c«ng t¸c gi¸o dôc ë n«ng ®Ó æn ®Þnh x· héi n«ng th«n, phôc vô ®¾c th«n” ®· ®Ò ra, ®Õn n¨m 2007, tû lÖ lùc cho viÖc thùc hiÖn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ng−êi d©n ®−îc phæ cËp gi¸o dôc 9 n¨m ë “tam n«ng” ë Trung Quèc. khu vùc phÝa T©y Trung Quèc ph¶i ®¹t 2. Ph¸t huy t¸c dông t i chÝnh c«ng ë trªn 85%, tû lÖ thanh niªn khoÎ m¹nh vïng n«ng th«n Trung Quèc cßn mï ch÷ h¹ thÊp chØ cßn d−íi 5%. X©y dùng x· héi kh¸ gi¶ toµn diÖn, MÊy n¨m gÇn ®©y tµi chÝnh Trung −¬ng träng ®iÓm lµ n«ng th«n, ®iÓm khã còng ®· t¨ng ®Çu t− cho gi¸o dôc ë n«ng th«n lµ ë n«ng th«n. Trong qu¸ tr×nh x©y vµ bæ sung quü l−¬ng cho gi¸o viªn n«ng dùng x· héi kh¸ gi¶ ë n«ng th«n, ph¸t th«n, ®Æc biÖt lµ khu vùc miÒn T©y. §· triÓn sù nghiÖp x· héi n«ng th«n l¹i cµng ph¸t hµnh c«ng tr¸i gi¸o dôc ®Ó x©y míi khã. C¶i thiÖn vµ t¨ng c−êng sù nghiÖp vµ c¶i t¹o c¬ së tr−êng líp cho c¸c tr−êng x· héi n«ng th«n lµ nhu cÇu kh¸ch quan trung häc vµ tiÓu häc ë n«ng th«n.. cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi n«ng - Trung Quèc ®ang t×m kiÕm m« thøc th«n. Cho nªn trong nh÷ng n¨m qua, b¶o hiÓm d−ìng l·o ë n«ng th«n. §Õn Trung Quèc ®· tËp trung vµo gi¶i quyÕt cuèi n¨m 2003, sè ng−êi tham gia b¶o mét sè vÊn ®Ò næi cém ë n«ng th«n nh− hiÓm d−ìng l·o n«ng th«n ®· lªn tíi con sau: sè 60 triÖu ng−êi, sè quü ®−îc tÝch luü lµ Trung Quèc ®· b¾t tay vµo viÖc x©y gÇn 20 tû NDT, h¬n 14 triÖu n«ng d©n dùng “6 c«ng tr×nh nhá ë n«ng th«n” ®ã ®· ®−îc lÜnh tiÒn b¶o hiÓm d−ìng l·o. lµ c«ng tr×nh tiÕt kiÖm n−íc t−íi, c«ng - Trung Quèc còng ®ang th¨m dß chÕ tr×nh cung cÊp n−íc s¹ch cho ng−êi vµ ®é b¶o hiÓm møc sinh ho¹t thÊp nhÊt gia sóc, x©y dùng tr¹m thuû ®iÖn nhá, cña c− d©n n«ng th«n. TÝnh ®Õn th¸ng 5 lµm hµng rµo bao quanh c¸nh ®ång cá, n¨m 2002, sè nh©n khÈu n«ng th«n ®−îc bª t«ng hãa ®−êng n«ng th«n, më réng h−ëng chÕ ®é b¶o hiÓm sinh ho¹t tèi diÖn sö dông khÝ bi-«-ga, nh»m c¶i thiÖn mét c¸ch c¨n b¶n ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ thiÓu lµ 3,38 triÖu ng−êi, chiÕm 1/10 chÊt l−îng cuéc sèng cña n«ng d©n, nh©n khÈu khã kh¨n ë n«ng th«n. ngoµi nh÷ng c«ng tr×nh nãi trªn cßn tiÕn ThiÕt lËp chÕ ®é tµi chÝnh c«ng phñ hµnh mét sè c«ng viÖc kh¸c nh−: kh¾p thµnh thÞ vµ n«ng th«n lµ mét qu¸ - TiÕn hµnh viÖc thÝ ®iÓm x©y dùng tr×nh tiÖm tiÕn ®Çy gian nan, còng nh− chÕ ®é hîp t¸c ch÷a bÖnh ë n«ng th«n. viÖc ®−a sù nghiÖp kinh tÕ x· héi n«ng 21
th«n nhËp vµo tµi chÝnh c«ng, ®iÒu nµy chñ vµo chÕ ®é qu¶n lý ®Ó tiÕn hµnh tù sÏ liªn quan ®Õn nhiÒu mÆt cña viÖc ®iÒu qu¶n lý c¸c sù vô c«ng céng vµ c¸c hµnh chØnh quan hÖ lîi Ých. vi c¸ nh©n theo ®óng ph¸p luËt vµ nh÷ng chÕ ®é ®· quy ®Þnh. 3. Thùc hiÖn chÕ ®é tù qu¶n ë n«ng Gi¸m s¸t d©n chñ, ®©y lµ nãi quyÒn th«n gi¸m s¸t d©n chñ vµ chÕ ®é gi¸m s¸t d©n Nguyªn t¾c cña n«ng th«n tù qu¶n lµ chñ cña c− d©n n«ng th«n gi¸m s¸t ®èi tù m×nh qu¶n lý, tù m×nh gi¸o dôc, tù víi c«ng t¸c cña uû ban th«n vµ c¸c hµnh m×nh phôc vô, nguyªn t¾c “3 tù m×nh” vi cña c¸n bé. Gi¸m s¸t d©n chñ lµ mét nµy trong thùc tiÔn ®· ph¸t triÓn thµnh néi dung quan träng cña tù qu¶n n«ng 4 quyÒn d©n chñ ®ã lµ: bÇu cö d©n chñ, th«n vµ d©n chñ c¬ së. ra quyÕt ®Þnh d©n chñ, qu¶n lý d©n chñ C¶i c¸ch n«ng th«n Trung Quèc ®· vµ gi¸m s¸t d©n chñ, ®Ó thùc hiÖn ®−îc tiÕn hµnh ®−îc gÇn 30 n¨m, ®Õn nay mét c¸ch cã hiÖu qu¶ 4 quyÒn d©n chñ lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng nµy, dÇn dÇn h×nh thµnh 4 chÕ ®é d©n d©n Trung Quèc ®· ®−îc biÕn ®æi mang chñ t−¬ng øng ®ã lµ chÕ ®é bÇu cö d©n tÝnh lÞch sö: Mét lµ, n¨ng lùc s¶n xuÊt chñ, chÕ ®é ra quyÕt ®Þnh d©n chñ, chÕ tæng hîp cña n«ng nghiÖp ®· ®−îc n©ng ®é qu¶n lý d©n chñ vµ chÕ ®é gi¸m s¸t cao mét c¸ch râ rµng, l−¬ng thùc vµ c¸c d©n chñ. Thùc hiÖn 4 quyÒn d©n chñ vµ n«ng s¶n kh¸c ®−îc t¨ng tr−ëng víi biªn vËn hµnh 4 chÕ ®é d©n chñ nãi trªn ®©y ®é lín, tõ chç thiÕu hôt l©u ngµy ®i ®Õn nã ®· cÊu thµnh néi dung c¬ b¶n cña chç tæng l−îng l−¬ng thùc lµ c©n b»ng, n«ng th«n tù qu¶n vµ d©n chñ c¬ së cña trªn c¨n b¶n ®· gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò n«ng th«n Trung Quèc. ¨n cho nh©n d©n toµn quèc; hai lµ, khoa BÇu cø d©n chñ, tøc lµ nãi ®Õn quyÒn häc kü thuËt n«ng nghiÖp ®· cã sù tiÕn d©n chñ vµ chÕ ®é d©n chñ cña qu¶ng bé mang tÝnh lÞch sö, ®Æc biÖt lµ n«ng ®¹i c− d©n n«ng th«n trùc tiÕp bÇu ra nghiÖp hiÖn ®¹i, lÊy viÖc øng dông réng c¸n bé uû ban th«n, theo ®óng “Ph¸p r·i khoa häc kü thu¹t hiÖn ®¹i lµm tiªu lÖnh uû ban n«ng th«n” chÝ ®· ®−îc ph¸t triÓn víi tèc ®é cao; ba QuyÕt ®Þnh d©n chñ, tøc nh÷ng vÊn lµ, kÕt cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng ®Ò ë n«ng th«n cã liªn quan ®Õn lîi Ých th«n ®· ®−îc −u hãa, n«ng nghiÖp tõ chç cña c− d©n n«ng th«n, nhÊt thiÕt ph¶i do lÊy trång trät lµm chÝnh thµnh trång c− d©n n«ng th«n thùc hiÖn quyÒn d©n trät, ch¨n nu«i, nghÒ c¸, nghÒ rõng cïng chñ ra quyÕt ®Þnh vµ chÕ ®é ra quyÕt ph¸t triÓn, kÕt cÊu n«ng th«n tõ chç lÊy ®Þnh d©n chñ ®Ó tham gia vµo viÖc ra n«ng nghiÖp lµm nghÒ chÝnh chuyÓn quyÕt ®Þnh. thµnh ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a n«ng nghiÖp vµ ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp. Qu¶n lý d©n chñ, ®©y lµ nãi thùc hiÖn quyÒn qu¶n lý d©n chñ vµ tham gia d©n XÝ nghiÖp h−¬ng trÊn mäc lªn ®· l«i kÐo 22
sù biÕn ®æi kÕt cÊu ngµnh nghÒ, kÕt cÊu vÊn ®Ò næi cém, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò “tam viÖc lµm vµ ph¸t triÓn thÞ trÊn, thÞ tø ë n«ng” vÉn lµ nhiÖm vô quan träng ®Çy n«ng th«n, ®· më ra con ®−êng hiÖn ®¹i khã kh¨n, trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp hãa n«ng th«n ®Æc s¾c Trung Quèc; bèn hãa, hiÖn ®¹i ho¸…”. lµ, thÓ chÕ kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®· ph¸t sinh sù biÕn ®æi quan träng, tiÕn tr×nh thÞ tr−êng hãa n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n ®−îc ®Èy Tµi liÖu tham kh¶o. m¹nh. HÖ thèng thÞ tr−êng n«ng s¶n phÈm ban ®Çu ®−îc thiÕt lËp, ®· h×nh 1- Ng−u Nhîc Phong, Lý Thµnh Quý, thµnh thÕ côc më ®èi ngo¹i toµn diÖn TrÞnh H÷u Quý: Nh×n l¹i vµ triÓn väng vÊn cña n«ng nghiÖp; n¨m lµ, thu nhËp cña ®Ò “tam n«ng” ë Trung Quèc. Nxb, Khoa häc n«ng d©n lu«n ®−îc n©ng cao, diÖn m¹o x· héi Trtung Quèc, B¾c Kinh, 2004 (b¶n n«ng th«n Trung Quèc ngµy nay ®· cã sù tiÕng Trung) biÕn ®æi vÒ chÊt; s¸u lµ, diÖn m¹o chÝnh 2- Khæng Tõ¬ng TrÝ (chñ biªn): B¸o c¸o trÞ d©n chñ còng cã sù biÕn ®æi mang vÊn dÒ “tam n«ng” Trung Quèc. Nxb. Kinh tÕ tÝnh lÞch sö, quan niÖm t− t−ëng cña thêi ®¹i Trung Quèc, B¾c Kinh, n¨m 2005. n«ng d©n b−íc ®Çu ®· theo kÞp ®−îc yªu *b¶n tiÕng Trung) cÇu ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, x©y dùng 3- Mét sã ý kiÕn cña Trung ¬ng §CS v¨n minh tinh th©n vµ ph¸p chÕ d©n chñ Trung Quèc vµ Quèc vô viÖn ®èi víi vÊn ®Ò ë n«ng th«n Trung Quèc tiÕn bé râ rÖt, x©y dùng n«ng th«n míi “v¨n kiÖn sè 1 n¨m x· héi n«ng th«n Trung Quèc ®· ®−îc 2006”. (b¶n tiªng Trung) ph¸t triÓn toµn diÖn. 4- TÊt Tø Sinh (chñ biªn): B¸o c¸o vÒ vÊn Nãi nh− vËy, kh«ng ph¶i vÊn ®Ò “tam ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng th«n, n«ng d©n Trung n«ng” ë Trung Quèc ®· gi¶i quyÕt ®−îc Quèc (b¶n tiÕng Trung n¨m 2003) Nxb. mét c¸ch vÑn trßn. Trong “v¨n kiÖn sè 1” Nh©n d©n, B¾c kinh, n¨m 2003. n¨m 2006 “Mét sè ý kiÕn cña Trung 5- Lý MËu C−¬ng: Nghiªn cøu vÊn ®Ò −¬ng ®¶ng vµ Quèc vô viÖn Trung Quèc ®ãng gãp cña n«ng d©n trung Quèc. Nxb. vÒ viÖc thóc ®Èy x©y dùng n«ng th«n míi Kinh tÕ ThiÓm T©y, T©y an, n¨m 1996. (b¶n XHCN” cã ®o¹n viÕt “…CÇn ph¶i thÊy tiÕng Trung). r»ng, sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng 6- Lôc Häc NghÖ: “LuËn tam n«ng” – th«n vÉn ®ang n»m ë giai ®o¹n leo dèc Nghiªn cøu n«ng nghiÖp, n«ng th«n, n«ng gian nan. C¬ së n«ng nghiÖp cßn yÕu, d©n Trung Quèc ®¬ng ®¹i. Nxb. V¨n hiÕn ph¸t triÓn sù nghiÖp x· héi ë n«ng th«n kho ahäc x· héi, B¾c Kinh, n¨m 2002 (b¶n tiÕng Trung). cßn tôt hËu, m©u thuÉn kho¶ng chªnh lÖch vÒ giµu nghÌo cña c− d©n thµnh thÞ 7- Niªn gi¸m thèng kª n«ng th«n cÊp vµ c− d©n n«ng th«n bÞ níi réng ®ang lµ quèc gia hµng n¨m cña Trung Quèc. 23