intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Vấn đề bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của trung quốc trong tiến trình hội nhập quốc tế "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

125
lượt xem
37
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Toàn cầu hóa là một xu thế khách quan, đang tác động mạnh mẽ đến chiến l-ợc phát triển của từng quốc gia trên thế giới. Tr-ớc thực trạng toàn cầu hóa kinh tế đang lan mạnh sang lĩnh vực văn hóa, cạnh tranh “sức mạnh cứng” về kinh tế, chính trị, quân sự đang chuyển dần sang cạnh tranh “sức mạnh mềm” về văn hóa, hơn lúc nào hết, công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đang đ-ợc đặt ra cấp bách. Trung Quốc là một quốc gia đa dân tộc, đa văn hóa...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Vấn đề bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của trung quốc trong tiến trình hội nhập quốc tế "

  1. VÊn ®Ò b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa... Ths. chö bÝch thu ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc oµn cÇu hãa lµ mét xu thÕ giíi. V× vËy, viÖc b¶o vÖ vµ sö dông di T kh¸ch quan, ®ang t¸c ®éng s¶n v¨n ho¸, kÕ thõa vµ ph¸t huy m¹nh mÏ ®Õn chiÕn l−îc truyÒn thèng v¨n ho¸ tèt ®Ñp cña d©n ph¸t triÓn cña tõng quèc gia trªn thÕ téc lu«n ®−îc ChÝnh phñ Trung Quèc giíi. Tr−íc thùc tr¹ng toµn cÇu hãa hÕt søc quan t©m, nhÊt lµ trong giai kinh tÕ ®ang lan m¹nh sang lÜnh vùc ®o¹n hiÖn nay, khi kinh tÕ - x· héi v¨n hãa, c¹nh tranh “søc m¹nh cøng” Trung Quèc ®ang héi nhËp ngµy cµng vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, qu©n sù ®ang s©u réng víi thÕ giíi. chuyÓn dÇn sang c¹nh tranh “søc 1. Di s¶n v¨n hãa Trung Quèc tr−íc m¹nh mÒm” vÒ v¨n hãa, h¬n lóc nµo tr o l−u héi nhËp hÕt, c«ng t¸c b¶o tån vµ ph¸t huy di §Æc ®iÓm næi bËt cña v¨n vËt Trung s¶n v¨n hãa ®ang ®−îc ®Æt ra cÊp b¸ch. Quèc lµ tÝnh chÊt l©u ®êi vµ sè l−îng Trung Quèc lµ mét quèc gia ®a d©n téc, lín, bao gåm nhiÒu chñng lo¹i, tõ c¸c di ®a v¨n hãa víi nÒn v¨n minh truyÒn s¶n v¨n hãa vËt thÓ nh−: di chØ cæ, mé thèng ph¸t triÓn rùc rì. Trong suèt t¸ng, kiÕn tróc, s¸ch cæ, ®å vËt, héi häa, chiÒu dµi lÞch sö, ng−êi Trung Quèc ®iªu kh¾c, mü nghÖ... cho ®Õn c¸c di s¶n ®· s¸ng t¹o vµ l−u l¹i cho nh©n lo¹i v¨n hãa phi vËt thÓ nh−: phong tôc tËp mét kho tµng v¨n vËt quý gi¸. Nh÷ng qu¸n, lÔ tÕt, nghi lÔ d©n gian, nghÒ thñ di s¶n v¨n hãa nµy kh«ng nh÷ng c«ng truyÒn thèng, v¨n häc truyÒn ®· kÕt tinh trÝ tuÖ cña 56 d©n téc miÖng d©n gian (cao dao, ng¹n ng÷, hß Trung Hoa mµ cßn hÊp thu tinh tuý vÌ...), nghÖ thuËt biÓu diÔn (môc ca, v¨n minh cña nhiÒu khu vùc trªn thÕ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 53
  2. Chö bÝch thu thuyÒn ca, s¬n ca, ®ång dao, hý khóc, cho thÊy, di vËt v¨n hãa cã nguån gèc xiÕc...). Thªm vµo ®ã, kÓ tõ ChiÕn tranh tõ Trung Quèc lu«n ®−îc −a chuéng Nha phiÕn ®Õn nay, v« sè c¸c bËc chÝ sÜ trªn kh¾p thÕ giíi vµ nÕu Trung Quèc vµ tiªn liÖt c¸ch m¹ng ®· anh dòng ®Êu tËn dông ®−îc lîi thÕ nµy th× sÏ biÕn tranh chèng l¹i sù x©m l−îc cña c¸c ®Õ v¨n hãa thµnh c¬ së ®Ó ph¸t triÓn kinh quèc thùc d©n, gi¶i phãng d©n téc Trung tÕ, di s¶n v¨n hãa sÏ lµ cÇu nèi ®Ó kinh Hoa, v× sù phån vinh vµ giµu m¹nh cña tÕ héi nhËp. n−íc Trung Quèc míi, hä ®· lËp nªn MÆt kh¸c, còng chÝnh v× cæ vËt cña nhiÒu c«ng tr¹ng s¸ng ngêi vµ ®Ó l¹i Trung Quèc rÊt phong phó, ®a d¹ng, cã nhiÒu di s¶n c¸ch m¹ng v« gi¸. gi¸ trÞ nªn ®· thóc ®Èy viÖc khai quËt Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hßa vµo tr¸i phÐp c¸c di chØ v¨n hãa vµ bu«n lËu xu thÕ héi nhËp, víi tèc ®é ph¸t triÓn cæ vËt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rÊt nhiÒu cæ kinh tÕ nhanh, nhiÒu thµnh phè cña vËt cã gi¸ trÞ cña Trung Quèc bÞ bu«n lËu Trung Quèc ®· cã sù thay ®æi lín - ra n−íc ngoµi. MÆc dï c¬ quan h¶i quan nh÷ng thay ®æi mang tÝnh hai mÆt. vµ nhiÒu c¬ quan cã chøc n¨ng kh¸c cña NhiÒu ng«i nhµ cæ, c«ng tr×nh kiÕn Trung Quèc ®· t¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng tróc, di s¶n v¨n hãa v« gi¸ ®· bÞ ph¸ cña m×nh nh»m ng¨n chÆn n¹n bu«n lËu hñy, thay vµo ®ã lµ nh÷ng ng«i nhµ vµ khai quËt tr¸i phÐp cæ vËt, song vÊn cao tÇng, ®−êng cao tèc ch¹y dµi, hay n¹n nµy vÉn cßn nan gi¶i. Trong n¨m nh÷ng c©y cÇu v−ît ®an xen nhau v¾t 1997, h¶i quan Thiªn T©n ®· ph¸t hiÖn qua c¸c tuyÕt ®−êng giao th«ng hiÖn h¬n 4000 cæ vËt ®ang trªn ®−êng vËn ®¹i. Râ rµng, víi nÒn kinh tÕ t¨ng chuyÓn ra n−íc ngoµi, ®iÓn h×nh lµ vô tr−ëng v−ît bËc th× nhu cÇu ph¸t triÓn xuÊt lËu cæ vËt håi cuèi n¨m sang Nam ®Ó ®¸p øng víi ®µ t¨ng tr−ëng ®ã lµ TriÒu Tiªn víi h¬n 531 tang vËt gåm: cÊp thiÕt, nh−ng ®« thÞ hãa å ¹t sÏ g©y t−îng ngùa, rïa vµ t−îng PhËt b»ng ®¸. thiÖt h¹i cho nh÷ng di s¶n v¨n hãa Còng vµo th¸ng 6-1997, mét chuyÕn vËn ®· tån t¹i tõ l©u ®êi. HiÖn t¹i, bµi to¸n chuyÓn cæ vËt tõ B¾c Kinh tíi Hîp chñng ®Æt ra cho ChÝnh phñ Trung Quèc lµ quèc Hoa Kú gåm 2200 hiÖn vËt, trong ph¶i t×m ra ®−îc gi¶i ph¸p tháa ®¸ng ®ã cã gèm sø, t−îng PhËt b»ng ®¸, kinh dung hßa gi÷a b¶o tån v¨n hãa vµ ph¸t T©y T¹ng ®· bÞ ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp thêi(1). Cã thÓ thÊy, nhu cÇu lín vÒ cæ triÓn kinh tÕ, biÕn di s¶n v¨n hãa thµnh nguån tµi nguyªn quý gi¸ phôc vËt Trung Quèc trªn thÞ tr−êng thÕ giíi vô cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n−íc. chÝnh lµ nguyªn nh©n khiÕn cho c¸c mé Sù ph¸t triÓn nhÞp nhµng gi÷a v¨n hãa cæ vµ di chØ kh¶o cæ bÞ x©m h¹i nghiªm vµ kinh tÕ chÝnh lµ sù ®¶m b¶o quan träng. Bªn c¹nh ®ã, thiªn tai còng lµ mét träng thóc ®Èy x· héi tiÕn bé toµn diÖn trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y tæn thÊt vµ cã thÓ ph¸t triÓn liªn tôc. Thùc tÕ nÆng nÒ ®èi víi kho tµng di s¶n v¨n hãa Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 54
  3. VÊn ®Ò b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa... cña Trung Quèc. Theo c«ng bè cña Côc n−íc b¶o vÖ di tÝch danh th¾ng, v¨n vËt Di s¶n V¨n hãa Trung Quèc, cã tíi 65 di quý b¸u vµ di s¶n v¨n hãa lÞch sö quan tÝch v¨n hãa cÊp quèc gia vµ 119 di tÝch träng kh¸c”(4). Theo nguyªn t¾c nµy, v¨n hãa cÊp tØnh trong h¹ng môc cÇn Trung Quèc ®· triÓn khai mét c¸ch cã hÖ ®−îc b¶o vÖ cña tØnh Tø Xuyªn ®· bÞ ph¸ thèng c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n vËt vµ cøu ch÷a hñy nghiªm träng sau th¶m häa ®éng c¸c di tÝch cæ, ®ång thêi, ph¸p chÕ vÒ v¨n ®Êt khñng khiÕp ngµy 12-5-2008(2). Nh− vËt còng kh«ng ngõng ®−îc t¨ng c−êng. vËy, víi thùc tr¹ng rÊt nhiÒu v¨n vËt Bé LuËt h×nh sù cña n−íc Céng hßa Nh©n kh«ng thÓ t¸i sinh, ®ang cã nguy c¬ bÞ d©n Trung Hoa còng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n huû ho¹i do t¸c ®éng cña thiªn nhiªn quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. Ngµy hoÆc con ng−êi, ph−¬ng ch©m c¬ b¶n ®èi 29-11-1982, ñy ban th−êng vô §¹i héi ®¹i víi c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n hãa vËt thÓ cña biÓu nh©n d©n toµn quèc khãa V th«ng Trung Quèc lµ: “B¶o vÖ lµ chÝnh, cÊp cøu qua vµ ban hµnh LuËt b¶o vÖ v¨n vËt n−íc trªn hÕt, sö dông hîp lý, t¨ng c−êng Céng hßa Nh©n d©n Trung Hoa, ®©y lµ qu¶n lý”; ®èi víi c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n hãa mét b−íc tiÕn lín trong viÖc x©y dùng phi vËt thÓ lµ: “B¶o vÖ lµ chÝnh, cÊp cøu ph¸p chÕ b¶o vÖ v¨n vËt Trung Quèc. trªn hÕt, sö dông hîp lý, kÕ thõa ph¸t Ngµy 22-11-1985, Trung Quèc gia nhËp triÓn”(3). ChÝnh phñ Trung Quèc kiªn tr× C«ng −íc b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa vµ thiªn ph−¬ng ch©m b¶o tån tÝnh hoµn chØnh vµ nhiªn thÕ giíi (c«ng −íc nµy ®−îc §¹i héi tÝnh ch©n thùc cña di s¶n v¨n hãa, dùa lÇn thø XVII cña UNESCO th«ng qua t¹i vµo ph¸p luËt vµ khoa häc ®Ó xö lý tèt Pa-ri ngµy 16-11-1972), trë thµnh lùc mèi quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ l−îng quan träng trong ®éi ngò b¶o vÖ di x· héi vµ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. s¶n v¨n hãa vµ thiªn nhiªn thÕ giíi. Ngµy 2. C«ng t¸c b¶o tån v ph¸t huy di 25-9-1989, ChÝnh phñ Trung Quèc s¶n v¨n hãa cña Trung Quèc ®· quyÕt ®Þnh tham gia C«ng −íc vÒ biÖn 2.1. Ph¸p quy vµ c¬ cÊu b¶o tån di ph¸p cÊm vµ chèng xuÊt nhËp khÈu phi s¶n v¨n hãa Trung Quèc ph¸p tµi s¶n v¨n hãa vµ chuyÓn nh−îng Tõ khi thµnh lËp n−íc (n¨m 1949), phi ph¸p quyÒn së h÷u tµi s¶n v¨n hãa ChÝnh phñ Trung Quèc ®· ®Ò ra nhiÒu ®−îc UNESCO th«ng qua t¹i Pa-ri ngµy ph¸p quy, quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ v¨n vËt, 14-11-1970. Ngµy 7-3-1997, Trung Quèc ®Õn nay ®· h×nh thµnh nªn hÖ thèng tham gia C«ng −íc cña HiÖp héi ph¸p luËt ph¸p quy t−¬ng ®èi hoµn thiÖn vµ dÇn b¶o hé lîi Ých t− nh©n thèng nhÊt quèc tÕ dÇn tiÕp cËn víi C«ng −íc vÒ b¶o vÖ di vÒ v¨n vËt bÞ ®¸nh c¾p hoÆc xuÊt khÈu phi s¶n v¨n hãa cña thÕ giíi. Kho¶n 2 ®iÒu ph¸p, tõ ®ã ®· t¨ng c−êng hîp t¸c víi c¸c thø 22 trong HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa n−íc thµnh viªn kh¸c trªn thÕ giíi vÒ mÆt nh©n d©n Trung Hoa quy ®Þnh râ: “Nhµ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa lÞch sö. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 55
  4. Chö bÝch thu Ngoµi ra, Bé V¨n hãa vµ Côc Di s¶n viÖc t¹i c¸c phßng h¶i quan. C¸c phßng Trung Quèc còng ban hµnh nhiÒu quy qu¶n lý di s¶n t¹i ®Þa ph−¬ng còng kÕt ®Þnh nh»m bæ khuyÕt cho nh÷ng bé luËt hîp víi Côc Di s¶n, tæ chøc ®µo t¹o vµ c«ng −íc kÓ trªn. C¸c c¬ quan nµy cã nghiÖp vô cho c¸c nh©n viªn h¶i quan. tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ di vËt v¨n hãa trªn LuËt ph¸p Trung Quèc còng cã nh÷ng c¶ n−íc, lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ban quy ®Þnh cô thÓ ®èi víi c¸c s−u tËp c¸ hµnh nh÷ng quy ®Þnh, th«ng t−, ph−¬ng nh©n vµ viÖc trao ®æi, bu«n b¸n cæ vËt. thøc qu¶n lý c¸c di chØ, b¶o tµng, cÊp C¸c c«ng d©n cña Trung Quèc cã thÓ phÐp cho c¸c dù ¸n khai quËt, ®ång thêi ®¨ng ký bé s−u tËp cña hä víi Côc Di nghiªn cøu vµ ®−a ra nh÷ng quy ®Þnh ®Ó s¶n. C¸ nh©n cã thÓ b¸n bé s−u tËp cña qu¶n lý sù l−u hµnh cña c¸c di vËt kh¶o m×nh cho c¸c c¬ quan h÷u quan hoÆc c¸c cæ häc. C¬ quan an ninh, Tæng côc H¶i nhµ bu«n cæ vËt theo quy ®Þnh cña nhµ quan, Côc Qu¶n lý th−¬ng nghiÖp còng n−íc. ViÖc mua vµ b¸n c¸c di vËt v¨n tham gia vµo viÖc b¶o vÖ vµ qu¶n lý di hãa nh− vËy còng ph¶i ®−îc th«ng qua s¶n v¨n hãa. NhiÒu c¬ quan qu¶n lý vµ cÊp phÐp cña Côc Di s¶n hay c¬ quan chuyªn biÖt vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa qu¶n lý cña tØnh, khu tù trÞ, vµ ph¶i ®−îc thµnh lËp t¹i c¸c tØnh, khu tù trÞ, ®¨ng ký víi c¬ quan qu¶n lý th−¬ng thµnh phè tù trÞ, c¸c huyÖn vµ thµnh nghiÖp. phè cña Trung Quèc. §©y lµ nh÷ng c¬ ChÝnh phñ Trung Quèc còng ®· hîp quan b¶o tån vµ qu¶n lý c¸c di chØ vµ t¸c víi céng ®ång quèc tÕ trong c«ng t¸c v¨n vËt kh¶o cæ s©u s¸t nhÊt ë tõng ®Þa b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa th«ng qua viÖc phª ph−¬ng. chuÈn b¶n HiÕn ch−¬ng vÒ c¸c biÖn ph¸p Trong c«ng t¸c b¶o tån di s¶n v¨n hãa, ng¨n chÆn vµ phßng chèng xuÊt, nhËp vµ xuÊt khÈu di vËt lµ vÊn ®Ò v« cïng phøc vËn chuyÓn tr¸i phÐp di vËt v¨n hãa t¹p. LuËt b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa cña (n¨m 1989), HiÕn ch−¬ng Unidroit vÒ Trung Quèc quy ®Þnh, ngo¹i trõ nh÷ng trém c¾p vµ xuÊt lËu cæ vËt (n¨m 1995) hiÖn vËt ®−îc Quèc vô viÖn cÊp phÐp cho vµ HiÕn ch−¬ng Hague (n¨m 1999). mang ra n−íc ngoµi triÓn l·m, nghiªm Trung Quèc còng tham gia x©y dùng cÊm vËn chuyÓn, xuÊt khÈu c¸c hiÖn vËt HiÕn ch−¬ng Liªn hîp quèc UNESCO vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa d−íi n−íc(5). §Ó v¨n hãa mang gi¸ trÞ lÞch sö, thÈm mü vµ khoa häc ra n−íc ngoµi. Côc Di s¶n ph¸t huy hiÖu lùc cña nh÷ng b¶n hiÕn Trung Quèc ®· lËp ra nh÷ng ban xÐt ch−¬ng nµy, Côc Di s¶n ®· thùc hiÖn duyÖt, cÊp phÐp mang cæ vËt ra n−íc nhiÒu phong trµo phæ biÕn kiÕn thøc vµ ngoµi ë 17 thµnh phè. H»ng n¨m, nhµ n©ng cao c¶nh gi¸c trong c«ng chóng ®èi n−íc còng t¹o ®iÒu kiÖn vµ thu xÕp cho víi viÖc b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa víi sù c¸c cö nh©n ngµnh kh¶o cæ häc ®−îc lµm tham gia cña c¸c chuyªn gia tõ Tæ chøc Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 56
  5. VÊn ®Ò b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa... C¶nh s¸t quèc tÕ Interpol, Tæ chøc H¶i cöa ®ãn c«ng chóng vµ cung cÊp nhiÒu quan thÕ giíi, HiÖp héi B¶o tµng vµ ch−¬ng tr×nh vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. nhiÒu tæ chøc kh¸c. Th«ng qua Interpol H¬n n÷a, b¸o chÝ, th«ng luËn vµ c¸c vµ sù phèi hîp cña nhiÒu c¬ quan h÷u ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng kh¸c quan n−íc ngoµi, Trung Quèc ®· x¸c còng ®Ò cËp nhiÒu tíi tÇm quan träng vµ ®Þnh vµ tr¶ l¹i nhiÒu cæ vËt bÞ ®¸nh c¾p gi¸ trÞ lÞch sö, thÈm mü vµ khoa häc cña tõ c¸c di chØ kh¶o cæ häc vµ c¸c b¶o tµng. di s¶n v¨n hãa Trung Quèc. NhiÒu tê Cã thÓ thÊy, c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n vËt cña b¸o lín ®· cã chuyªn môc vÒ luËt b¶o vÖ Trung Quèc ®ang dÇn ®i vµo quü ®¹o di s¶n v¨n hãa víi nhiÒu bµi viÕt vÒ vÊn ph¸p chÕ, hÖ thèng ph¸p quy b¶o vÖ di ®Ò b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa. §Æc biÖt tõ sau s¶n v¨n hãa lÞch sö còng tõng b−íc ®−îc khi gia nhËp WTO, c«ng t¸c b¶o tån, hoµn thiÖn. ph¸t huy vµ qu¶ng b¸ di s¶n v¨n ho¸ d©n téc cña Trung Quèc cµng ®−îc coi 2.2. Thµnh tùu ®¹t ®−îc träng. B¸o c¸o chÝnh trÞ cña §¹i héi XVII Trong nh÷ng n¨m võa qua, Trung ®· nªu râ, Trung Quèc sÏ ®Èy m¹nh b¶o Quèc ®· thùc hiÖn chÕ ®é ph©n cÊp b¶o tån v¨n ho¸ trong qu¸ tr×nh x©y dùng vÖ v¨n vËt, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm mét x· héi thÞnh v−îng hµi hoµ trªn tÊt tr−íc tiªn thuéc vÒ Nhµ n−íc, tiÕp ®ã, c¶ c¸c lÜnh vùc. Cã thÓ nãi, ®©y lµ lÇn yªu cÇu c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®−a c«ng ®Çu tiªn, vÊn ®Ò b¶o tån v¨n ho¸ ®−îc t¸c b¶o vÖ v¨n vËt vµo kÕ ho¹ch ph¸t ®−a vµo mét v¨n kiÖn chÝnh trÞ quan triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng, träng cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. vµo quy ho¹ch x©y dùng thµnh thÞ vµ ChÝnh phñ sÏ thóc ®Èy b¶o tån v¨n ho¸ n«ng th«n, vµo ng©n s¸ch, vµo c¶i c¸ch b»ng c¸ch t¹o ra cÊu tróc c¸c ngµnh thÓ chÕ… §ång thêi còng nhÊn m¹nh c«ng nghiÖp, c¸ch thøc t¨ng tr−ëng vµ nghÜa vô b¶o vÖ cña céng ®ång, huy ®éng ph−¬ng thøc tiªu dïng trªn c¬ së hiÖu lùc l−îng cña toµn x· héi tham gia c«ng qu¶ vÒ n¨ng l−îng vµ tµi nguyªn, th©n t¸c b¶o vÖ v¨n vËt. Trong qu¸ tr×nh ®Èy thiÖn víi m«i tr−êng. m¹nh héi nhËp thÕ giíi, Trung Quèc ®Æc - §èi víi v¨n hãa vËt thÓ: biÖt chó träng thóc ®Èy viÖc b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa th«ng qua gi¸o dôc céng Cã thÓ thÊy, chÕ ®é ph©n cÊp b¶o vÖ ®ång. §Ò c−¬ng vÒ ch−¬ng tr×nh “Mçi v¨n vËt ®· ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm ng−êi ®Òu cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ di s¶n gi÷a Trung −¬ng vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn v¨n hãa cña ®Êt n−íc” do Bé V¨n hãa vµ ®Þa ph−¬ng. Trong nh÷ng n¨m qua, Côc Di s¶n c«ng bè tõ n¨m 1989, ®−îc Trung Quèc ®· ®Èy m¹nh vµ lµm tèt qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn trong c¶ n−íc. c«ng t¸c b¶o vÖ c¸c di s¶n v¨n hãa quan C¸c viÖn b¶o tµng, nhµ t−ëng niÖm vµ träng, bao gåm c¸c di s¶n thÕ giíi, c¸c di c¸c c¬ quan b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa ®· më chØ lín, c¸c danh th¾ng v¨n hãa lÞch sö Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 57
  6. Chö bÝch thu nh−: V¹n Lý Tr−êng Thµnh, Tö CÊm l−îng, gi¸ trÞ cña kho tµng s¸ch cæ Trung Thµnh, Di Hßa Viªn (B¾c Kinh), Khæng Quèc, sau ®ã xuÊt b¶n môc lôc s¸ch, ®µo miÕu (S¬n §«ng), l¨ng mé TÇn Thñy t¹o nh©n tµi phôc chÕ, triÓn khai c«ng Hoµng (ThiÓm T©y), l¨ng mé c¸c ®Õ t¸c sè hãa, ®Ó t¨ng c−êng toµn diÖn c«ng v−¬ng thêi Minh - Thanh, ®éng ®¸ V©n t¸c b¶o tån s¸ch cæ. Theo chuyªn gia dù Phong, ®éng §«n Hoµng, ®iªu kh¾c ®¸ ®o¸n, Trung Quèc hiÖn cã trªn 30 triÖu §¹i Tóc, con ®−êng t¬ lôa ®o¹n T©n cuèn s¸ch cæ (viÕt trªn giÊy, trªn thanh tre vµ t¬ lôa)(6). Tuy nhiªn, ph¹m vi ®iÒu C−¬ng... Côc Di s¶n V¨n ho¸ Trung Quèc ®· ®−a ra kÕ ho¹ch sö dông vÖ tinh tra lÇn nµy cña Trung Quèc lµ c¸c ®Çu vµ nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó x¸c s¸ch viÕt b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ viÕt c¸c ®Þnh l¹i chiÒu dµi cña V¹n Lý Tr−êng d©n téc thiÓu sè tr−íc n¨m 1912. HiÖn thµnh vµ t×m ra nh÷ng ph−¬ng thøc tèt ChÝnh phñ Trung Quèc ®ang khuyÕn h¬n ®Ó b¶o vÖ c¸c danh th¾ng næi tiÕng khÝch ng−êi d©n cã cÊt gi÷ s¸ch cæ ®Õn c¬ nµy. Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c b¶o tån phè quan chØ ®Þnh ®¨ng ký, ph©n lo¹i. cæ, lµng cæ còng ®−îc coi träng. B¾c Kinh §Æc biÖt, n¨m 2007, c¸c chuyªn gia di víi hÖ thèng phè cæ ®éc ®¸o, n¬i diÔn ra s¶n Trung Quèc ®· hoµn tÊt danh s¸ch ThÕ vËn héi Olympic 2008, ®· trë thµnh bÇu chän 48 di s¶n n»m däc theo “Con träng ®iÓm ®Çu t− cña dù ¸n b¶o tån phè ®−êng t¬ lôa” trë thµnh di s¶n v¨n hãa cæ. Ch−¬ng tr×nh kh¶o s¸t c¸c ng«i lµng thÕ giíi, bao gåm c¸c nghÜa trang, ®Òn cæ trªn kh¾p ®Êt n−íc Trung Quèc còng thê, hang ®éng vµ thµnh cæ. Danh s¸ch ®· ®−îc Bé V¨n ho¸ ph¸t ®éng tõ ®Çu nµy, hiÖn vÉn ®ang ®−îc ®−îc th¶o luËn n¨m 2003, nh»m môc ®Ých thiÕt lËp ®Ó th«ng qua quyÕt ®Þnh cuèi cïng tõ danh s¸ch c¸c ®Þa ®iÓm di s¶n vµ ph−¬ng Côc Di s¶n v¨n hãa Trung Quèc tr−íc ¸n b¶o tån. KÕt qu¶ kh¶o s¸t sÏ ®−îc khi ®Ö tr×nh lªn Trung t©m Di s¶n v¨n HiÖp héi V¨n häc vµ NghÖ thuËt d©n hãa thÕ giíi cña UNESCO vµo ®Çu n¨m gian biªn so¹n thµnh cuèn s¸ch vÒ 2009. nh÷ng lµng cæ nhÊt vµ ®Æc biÖt nhÊt cña - §èi víi v¨n hãa phi vËt thÓ: Trung Quèc. Cuèn s¸ch dù tÝnh sÏ ®−îc Tõ nhiÒu n¨m nay, Trung Quèc ®· cã xuÊt b¶n tr−íc n¨m 2012, giíi thiÖu vÒ ý thøc cao trong viÖc b¶o tån, ph¸t huy nh÷ng lo¹i h×nh kiÕn tróc ®Æc s¾c, phong c¸c di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ còng nh− tôc d©n gian ®éc ®¸o, th«ng qua c¸c bøc øng dông nh÷ng thµnh qu¶ cña c«ng ¶nh vµ bµi viÕt m« t¶ vÒ c¸c ng«i lµng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i khi x©y dùng nµy. Míi ®©y, ChÝnh phñ Trung Quèc môc tiªu b¶o tån vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ ®· chÝnh thøc khëi ®éng Ch−¬ng tr×nh v¨n hãa phi vËt thÓ trong ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra s¸ch cæ kÐo dµi 5 n¨m (2007- quèc gia. Qu¸n triÖt môc tiªu ph¸t huy 2012) víi môc tiªu tæng kÕt chÝnh x¸c sè Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 58
  7. VÊn ®Ò b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa... t¸c dông cña c¸c lÔ tÕt vµ tËp tôc quan ®· khëi th¶o “BiÖn ph¸p x¸c ®Þnh vµ träng nh»m t¨ng c−êng søc héi tô cña qu¶n lý ng−êi truyÒn thõa mang tÝnh ®¹i d©n téc Trung Hoa, th¸ng 12-2007, Quèc diÖn cho nh÷ng h¹ng môc di s¶n v¨n ho¸ vô viÖn ®· chÝnh thøc xÕp ba ngµy tÕt phi vËt chÊt cÊp quèc gia”, trong ®ã ®· quy truyÒn thèng (thanh minh, ®oan ngä, ®Þnh râ tiªu chuÈn x¸c ®Þnh, quyÒn lîi vµ trung thu) vµo danh s¸ch nh÷ng ngµy tÕt nghÜa vô cña ng−êi truyÒn thõa mang theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tr−íc ®ã, tÝnh ®¹i diÖn. HiÖn nay, biÖn ph¸p nµy ngµy 9-6-2007 lµ “ngµy di s¶n v¨n ho¸” ®ang ®−îc tr−ng cÇu ý kiÕn réng r·i trªn lÇn thø hai cña Trung Quèc, Bé V¨n ho¸ toµn quèc, sau khi söa ch÷a vµ hoµn thiÖn sÏ chÝnh thøc c«ng bè. ®· c«ng bè danh s¸ch 226 ng−êi thõa kÕ mang tÝnh ®¹i diÖn cho nh÷ng c«ng tr×nh 2.3. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ cÊp quèc gia Tõ khi Trung Quèc gia nhËp “C«ng ®ît ®Çu tiªn, ®· ®Ò cËp tíi 5 h¹ng môc −íc di s¶n thÕ giíi” n¨m 1985 ®Õn nay, chÝnh/134 h¹ng môc, ®ã lµ: v¨n häc d©n Trung Quèc ®· cã 37 di s¶n ®−îc c«ng gian, t¹p kü vµ c¸nh kü (thi ®Êu thÓ dôc nhËn lµ di s¶n thÕ giíi, trong ®ã cã 26 di thÓ thao), mü thuËt d©n gian, thñ c«ng s¶n v¨n hãa, 6 di s¶n thiªn nhiªn vµ 5 di kü nghÖ truyÒn thèng, y d−îc truyÒn s¶n hçn hîp v¨n hãa vµ thiªn nhiªn, thèng(7). Trªn c¬ së tæ chøc thµnh c«ng ®øng thø ba trªn thÕ giíi sau Italia vµ “Ngµy di s¶n v¨n hãa”, Trung Quèc cßn T©y Ban Nha vÒ sè l−îng di s¶n thÕ tæ chøc “N¨m kû niÖm Hoµng ®Õ”, “N¨m giíi(9). Trong lÜnh vùc b¶o tån di s¶n v¨n kû niÖm Khæng Tö”, qua ®ã triÓn khai hãa, ChÝnh phñ vµ c¸c chuyªn gia Trung c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn b¶o vÖ vµ Quèc ®ang tÝch cùc tiÕn hµnh ®æi míi vµ qu¶ng b¸ di s¶n v¨n hãa truyÒn thèng. c¶i t¹o cho phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t Phong trµo vËn ®éng phôc h−ng v¨n hãa triÓn cña ®Êt n−íc. §Æc biÖt, Trung Quèc d©n téc, ®Æc biÖt trong vÊn ®Ò lý gi¶i c¸c rÊt chó träng tham kh¶o, häc tËp kinh gi¸ trÞ t− t−ëng truyÒn thèng ®· khiÕn nghiÖm cña n−íc ngoµi, c¬ quan b¶o tån cho nh÷ng tranh luËn vÒ Khæng Tö trë cæ vËt Trung Quèc còng ®· thiÕt lËp mèi thµnh ®iÓm nãng thu hót sù quan t©m cña nhiÒu giíi trong x· héi. Theo thèng quan hÖ hîp t¸c chÆt chÏ vµ l©u dµi víi kª ch−a ®Çy ®ñ th× chØ riªng n¨m 2007, c¸c c¬ quan b¶o tån cæ vËt n−íc ngoµi. ®· xuÊt b¶n h¬n 70 cuèn s¸ch liªn quan Trong thêi gian tíi, Trung Quèc cÇn ph¶i (8) ®Õn LuËn Ng÷ vµ Khæng Tö . §ång thêi, nç lùc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån viÖc gi¶ng d¹y v¨n hãa truyÒn thèng vµ t¹i trong c«ng t¸c b¶o vÖ v¨n hãa vËt thÓ, tinh hoa v¨n hãa t− t−ëng còng ®−îc chó cô thÓ nh− sau: träng h¬n trong c¸c bËc gi¸o dôc trªn - Lµm tèt c«ng t¸c ®iÒu tra nghiªn toµn quèc. Bé V¨n ho¸ Trung Quèc còng cøu v¨n vËt cæ, quy ho¹ch nh÷ng v¨n vËt Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 59
  8. Chö bÝch thu kh«ng thÓ di dêi, v¨n vËt träng ®iÓm ®Ó thñy s¸ng t¹o, l−u truyÒn, l−u gi÷, trao tiÕn hµnh b¶o tån. truyÒn c¸c di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ tõ thÕ hÖ nµy qua thÕ hÖ kh¸c. Nh− vËy, - B¶o vÖ tèt v¨n vËt trong qu¸ tr×nh viÖc s−u tÇm nghiªn cøu, nhÊt lµ viÖc thi c«ng x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh lín. Khai quËt kh¶o cæ trªn vÞ trÝ nh÷ng ghi chÐp b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt h¹ng môc x©y dùng c¬ b¶n cÇn ph¶i tÝnh hiÖn ®¹i kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c ®Õn nh÷ng nhu cÇu thùc tÕ khi tiÕn nghÖ nh©n - nh÷ng ng−êi l−u gi÷ c¸c di hµnh b¶o tån v¨n vËt. Ph¶i thèng nhÊt s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ. Ph¸t huy vai trong qu¶n lý gi÷a thi c«ng x©y dùng vµ trß cña nghÖ nh©n trong céng ®ång lµ b¶o tån di s¶n. Trong qu¸ tr×nh ®« thÞ c«ng viÖc cÇn thiÕt mµ Trung Quèc ch−a hãa, ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o vÖ cã c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr−¬ng h÷u hiÖu m«i tr−êng v¨n hãa lÞch sö, x©y dùng ®Ó lµm ®−îc ®iÒu nµy. Bªn c¹nh ®ã, c«ng chiÕn l−îc thèng nhÊt trong ph¸t triÓn t¸c b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa ®« thÞ hãa vµ b¶o tån di s¶n. phi vËt thÓ còng ®Æt ra kh«ng Ýt vÊn ®Ò. - T¨ng c−êng c«ng t¸c b¶o vÖ nh÷ng C¸c nhµ khoa häc ®· nh¾c ®Õn hai h×nh thµnh phè, thÞ trÊn, lµng v¨n hãa - lÞch thøc b¶o tån: tÜnh vµ ®éng cña viÖc b¶o sö næi tiÕng. tån v¨n hãa phi vËt thÓ. Trung Quèc cho - N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña r»ng, ®iÒu quan träng h¬n ®èi víi viÖc c«ng t¸c b¶o tån vµ tr−ng bµy v¨n vËt. ph¸t huy nh÷ng di s¶n v¨n hãa phi vËt - T¨ng c−êng qu¶n lý vµ ®iÒu phèi thÞ thÓ lµ lµm cho di s¶n Êy sèng gi÷a cuéc tr−êng cæ vËt dùa theo ph¸p chÕ(10). ®êi, nh− chÝnh b¶n chÊt cña nã. Liªn VÒ di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ, xuÊt quan ®Õn vÊn ®Ò nµy lµ viÖc phæ biÕn, ph¸t tõ thùc tiÔn b¶o tån cña Trung trao truyÒn di s¶n phi vËt thÓ tíi céng Quèc cho thÊy cã hai hÖ thèng c«ng viÖc ®ång. Nh− vËy, nhiÖm vô tr−íc m¾t cña liªn quan mËt thiÕt ®Õn nhau, ®ã lµ: s−u Trung Quèc trong lÜnh vùc nµy lµ: tÇm vµ nghiªn cøu, b¶o tån vµ ph¸t huy. - X¸c lËp quy ho¹ch b¶o vÖ di s¶n Tr−íc hÕt, vÒ s−u tÇm vµ nghiªn cøu, v¨n hãa phi vËt thÓ dùa trªn c¸c luËn nÕu chØ dõng l¹i ë ghi chÐp b»ng v¨n tù, chøng khoa häc, trong ®ã cÇn x¸c ®Þnh râ xuÊt b¶n thµnh s¸ch th× ch−a cã hiÖu ph¹m vi b¶o tån, ®Ò xuÊt cô thÓ kÕ ho¹ch qu¶ cao, nhÊt lµ víi c¸c lo¹i h×nh phi vËt dµi h¹n còng nh− nhiÖm vô tr−íc m¾t. thÓ ngoµi thµnh tè ng÷ v¨n. H¬n n÷a, - X©y dùng hÖ thèng danh môc di l©u nay, mèi quan t©m cña toµn x· héi s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ. §èi víi nh÷ng míi chØ dõng ë c¸c di s¶n v¨n hãa phi h¹ng môc ®−îc xÕp vµo danh môc b¶o vËt thÓ mµ ch−a quan t©m ®Õn chñ thÓ tån cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch b¶o tån cô thÓ, khoa häc. TiÕp ®ã ph¶i lµm tèt c«ng t¸c s¸ng t¹o nã, ch−a ý thøc ®Çy ®ñ khëi Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 60
  9. VÊn ®Ò b¶o tån vµ ph¸t huy di s¶n v¨n hãa... kÕ thõa di s¶n, phæ biÕn réng r·i trong trë thµnh “quyÒn lùc mÒm”, kh¼ng ®Þnh toµn d©n. vÞ thÕ vµ tÇm ¶nh h−ëng cña v¨n hãa Trung Hoa trong nÒn v¨n hãa toµn cÇu. - T¨ng c−êng b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ cña d©n téc thiÓu sè. §iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi viÖc b¶o vÖ c¸c nghÖ nh©n theo h−íng t¹o ra m«i tr−êng ®Ó hä tiÕp tôc sèng vµ ho¹t ®éng trong kh«ng gian v¨n hãa ®Æc tr−ng. Chó thÝch: KÕt luËn 1. Bïi Ph−¬ng H¶i dÞch: Trung Quèc Coi träng, b¶o tån vµ ph¸t huy gi¸ trÞ víi vÊn ®Ò b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa, Nguån: di s¶n v¨n hãa lµ ®Ó kh¼ng ®Þnh chÝnh Exchanges.state.gov 2. Di s¶n v¨n hãa ë Tø Xuyªn bÞ tæn m×nh vµ thÓ hiÖn sù t«n träng ®èi víi bËc thÊt lín, T©n Hoa X· ngµy 02-06-2008. tiÒn nh©n. Trong di s¶n v¨n hãa cã chøa 3. Cao Thô Hu©n cb. (2002), Ph¸p quy ®ùng nh÷ng kinh nghiÖm, tri thøc sèng, vµ c¬ cÊu v¨n ho¸ Trung Quèc, Nxb. ThÕ nh÷ng truyÒn thèng vµ thÞ hiÕu, c¸c gi¸ giíi, tr.35. trÞ vµ chuÈn mùc x· héi ®−îc l−u truyÒn 4. Nh− chó thÝch 3, tr.62. vµ kÕ thõa tõ nhiÒu thÕ hÖ trong suèt 5. B¶n X· (2004), Tæng quan vÒ thµnh lÞch sö ph¸t triÓn cña d©n téc. Cã thÓ tùu b¶o tån di s¶n v¨n hãa cña Trung thÊy r»ng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Quèc, Nxb. V¨n vËt, B¾c Kinh, tr.46. Trung Quèc ®· ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh 6. Chi n d ch b o t n s¸ch c Trung tùu trong c«ng t¸c b¶o tån vµ ph¸t huy Qu c. Nguån: Nh©n d©n nhËt b¸o, 14-05- 2007. di s¶n v¨n hãa, tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa 7. C−¬ng yÕu quy ho¹ch ph¸t triÓn v¨n ph−¬ng ®· x©y dùng kiÖn toµn c¬ cÊu hãa 5 n¨m lÇn thø XI, Nxb Ph¸p chÕ b¶o hé di s¶n v¨n ho¸. §iÒu nµy gióp cho Trung Quèc, B¾c Kinh, 2006. Trung Quèc cã thªm ®iÒu kiÖn ®Ó thùc 8. V−¬ng §¹t Tam (2007), Trªn lÜnh hiÖn kÕ ho¹ch ®Õn n¨m 2010 hoµn thiÖn vùc v¨n hãa truyÒn thèng: B×nh luËn sù s¬ bé chÕ ®é b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸, ®Õn kiÖn v¨n hãa Trung Quèc n¨m 2007. n¨m 2015 c¬ b¶n sÏ h×nh thµnh hÖ thèng Nguån: http://www.eyii.com/news b¶o vÖ di s¶n toµn diÖn cã tÝnh minh 9. Di s¶n thÕ giíi. Nguån: http://whc.unesco.org b¹ch cao, cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n hãa vµ 10. Côc V¨n vËt Quèc gia Trung Quèc khoa häc. Nh− vËy, sau 7 n¨m gia nhËp (2007), C−¬ng yÕu quy ho¹ch 5 n¨m lÇn WTO, Trung Quèc ®· giµnh ®−îc nh÷ng thø XI vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa vµ di s¶n b−íc tiÕn dµi trong sù nghiÖp phôc h−ng tù nhiªn. Nguån: http://www. counsellor. v¨n ho¸ d©n téc, tõng b−íc biÕn v¨n hãa gov.cn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 61
  10. Chö bÝch thu Nghiªn cøu Trung Quèc sè 1(89) - 2009 62
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2