Báo cáo " Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển "
lượt xem 14
download
Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển "
- nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn ThÞ Thuû * T các toà án khác do lu t nh là cơ quan xét rong h th ng pháp lu t Vi t Nam, pháp lu t t t ng hành chính ư c xác nh là x c a nư c c ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t ngành lu t bao g m t ng th nh ng quy Nam. Toà án xét x các v án hình s , dân ph m pháp lu t i u ch nh nh ng quan h xã s , hôn nhân gia ình, lao ng, hành chính h i phát sinh trong quá trình gi i quy t các và kinh t và gi i quy t các vi c khác theo v án hành chính nh m b o v quy n và l i quy nh c a pháp lu t”. Ngày 01/7/1996 ích h p pháp c a ương s , c ng c và b o Lu t s a i, b sung m t s i u Lu t t v tr t t pháp lu t c a Nhà nư c và xã h i. ch c toà án nhân dân có hi u l c thi hành. Pháp lu t t t ng hành chính ư c hình ng th i ngày 21/7/1996 U ban thư ng v Qu c h i ã ban hành Pháp l nh th t c gi i thành th i i m vào gi a th p k th 9 c a quy t các v án hành chính. Tranh ch p th k trư c - th i i m mà nhìn vào i u ây chính th c ư c gi i hành chính t ki n kinh t xã h i và truy n th ng pháp lí quy t b ng quy trình t t ng b i toà án c a nư c nhà ã có m t vài ý ki n mong nhân dân. ây là s ki n pháp lí quan tr ng chúng ta nên thành l p cơ mu n t v n b i t nay ngư i dân có thêm m t phương quan tài phán hành chính. ã có 3 ý tư ng th c th c hi n quy n khi u ki n nh m ưa ra: M t là, thi t l p tòa án hành chính b o v quy n, l i ích h p pháp cho mình. c l p tr c thu c Th tư ng Chính ph . ây cũng chính là kh i i m cho s hình Tuy nhiên, phương án này trái v i i u 127 thành c a pháp lu t t t ng hành chính và i u 134 Hi n pháp năm 1992; hai là, trong h th ng pháp lu t Vi t Nam. S ra thành l p “vi n tài phán hành chính”. Song i c a pháp lu t t t ng hành chính trong phương án này cũng t ra không kh thi khi b i c nh như v y là cơ s chúng ta xác nhi u ý ki n cho r ng cơ quan này cũng th c nh th i i m hình thành c a ngành lu t t ch t là tòa án; ba là, thi t l p tòa hành chính t ng hành chính. Hơn n a, các quy ph m tr c thu c tòa án nhân dân. Phương án này pháp lu t t t ng hành chính luôn ư c s a ư c ch p nh n b i tính h p hi n v l i d i, b sung ư c coi như là “quá trình thi t th c thi trong th i i m hi n t i. l p cơ quan tài phán hành chính Vi t Nam, V i yêu c u trong giai o n m i, Lu t v a làm v a hoàn thi n cùng v i quá trình s a i, b sung Lu t t ch c toà án nhân lãnh o c i cách th t c hành chính”. dân ư c thông qua ngày 28/10/1995 ã quy nh: “Toà án nhân dân t i cao, các toà án * Gi ng viên Khoa hành chính - nhà nư c nhân dân a phương, các toà án quân s và Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 49
- nghiªn cøu - trao ®æi Chính vì v y mà các th i i m s a i Pháp * Quan i m th hai: Tán thành quy l nh th t c gi i quy t các v án hành chính trình t t ng hành chính này xu t phát t ý nghĩa c a th t c ti n t t ng hành chính. là nh ng m c ánh d u s phát tri n và i m i c a pháp lu t t t ng hành chính. T Th t c ti n t t ng s t o i u ki n thu n cơ quan nhà nư c xem xét l i quy t nh ng lí gi i trên ây có th chia quá trình li phát tri n c a pháp lu t t t ng hành chính nh hành chính, hành vi hành chính c a mình và n u khi u n i ư c gi i quy t d t thành các giai o n sau: i m t i giai o n ti n t t ng thì s h n ch 1. Giai o n t 01/7/1996 n 25/12/1998 ư c s lãng phí v công s c cũng như th i Trong giai o n này, pháp lu t t t ng gian c a công dân.(2) hành chính ư c th hi n ph n l n và ch y u các n i dung cơ b n t i Pháp l nh th t c * Quan i m th ba: Th t c ti n t t ng gi i quy t các v án hành chính năm 1996, là phù h p nhưng không nên quy nh trư c g m các v n t t ng như sau: khi kh i ki n b t bu c ph i nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i l n u. N u quy - V th t c ti n t t ng nh như v y là ã t o ra i u ki n h t s c Pháp lu t t t ng hành chính trong giai o n này quy nh trư c khi kh i ki n ra ng t nghèo i v i cá nhân, t ch c. M t toà án, công dân ph i th c hi n vi c khi u khác, vi c ban hành quy t nh gi i quy t n i n ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n u hoàn toàn căn c vào khi u n i và ph i nh n ư c văn b n tr l i Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991. c a ngư i có th m quy n mà không ng ý Trong Pháp l nh này không quy nh th i (th t c này còn ư c g i là th t c ti n t h n gi i quy t khi u n i l n u, hình th c tr l i khi u n i ph i b ng văn b n. S mâu t ng). Vi c khi u n i giai o n này tuân th theo quy nh c a Pháp l nh khi u n i thu n gi a Pháp l nh th t c gi i quy t các t cáo năm 1991. v án hành chính và Pháp l nh khi u n i, t cáo trong trư ng h p trên s d n n ngư i Bàn v quy nh này c a Pháp l nh th t c nh n ư c quy t nh gi i gi i quy t các v án hành chính, các nhà khoa dân ph i ch h c pháp lí có nhi u quan i m khác nhau: quy t khi u n i r i m i i kh i ki n. Th c t nhi u cơ quan nhà nư c ã im l ng * Quan i m th nh t: ây là quy nh không tr l i ơn khi u n i và th là công hoàn toàn phù h p trong giai o n này khi dân m t quy n kh i ki n.(3) toà hành chính v a m i thành l p, kinh nghi m xét x chưa nhi u, th m phán hành Tôi ng ý v i quan i m th 3, b i l chính còn thi u ki n th c v qu n lí hành vi c thi t l p quy trình t t ng gi i quy t chính nhà nư c thì vi c t ra i u ki n kh i khi u ki n hành chính v i m c ích là t o ki n là nh n ư c quy t nh gi i quy t i u ki n thu n l i cho ngư i dân th c hi n khi u n i l n u s thu n l i hơn trong công quy n kh i ki n. Vì v y, các quy nh c a tác xét x .(1) pháp lu t ph i ơn gi n và không t o ra rào 50 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi trong quan h gi a cơ quan công quy n v i c n khi công dân kh i ki n. i tư ng kh i ki n nhân dân. i u 11 Pháp l nh th t c gi i -V Pháp l nh th t c gi i quy t các v án quy t các v án hành chính ã li t kê 7 lo i hành chính năm 1996 quy nh i tư ng vi c thu c th m quy n xét x c a toà án, kh i ki n v án hành chính bao g m: Quy t lo i vi c th 8 là lo i vi c d phòng. Vi c li t kê c th như th nh m m b o vi c nh hành chính, hành vi hành chính. Theo ó quy t nh hành chính ư c nêu t i kho n gi i quy t m t cách n tho vi c phân nh 1 i u 1 như sau: “Quy t nh hành chính th m quy n xét x c a tòa hành chính v i trong Pháp l nh này là quy t nh b ng văn các toà chuyên trách khác thu c h th ng tòa b n c a b , cơ quan ngang b , cơ quan án nhân dân. Tuy i u 11 không bao quát thu c Chính ph , văn phòng Ch t ch nư c, h t ư c các tranh ch p hành chính v n a văn phòng Qu c h i, cơ quan nhà nư c a d ng và ph c t p nhưng l i phù h p v i giai phương, toà án nhân dân, vi n ki m sát nhân o n u c a pháp lu t t t ng hành chính dân các c p ư c áp d ng m t l n v i m t khi mà chúng ta chưa có kinh nghi m xét x i tư ng c th ”. Như v y, i tranh ch p hành chính t i toà án. ho c m t s tư ng kh i ki n v án hành chính ph i tho - V th m quy n xét x theo c p ( i u mãn ng th i 3 i u ki n sau: 12 Pháp l nh th t c gi i quy t các v án + Là quy t nh hành chính áp d ng hành chính) Trong giai o n này do chưa có s s a pháp lu t; + Là quy t nh hành chính nh hư ng i Lu t t ch c toà án nhân dân, do v y Tòa án nhân dân t i cao có th m quy n xét x sơ tr c ti p n quy n và l i ích h p pháp c a cá nhân, t ch c; th m ng th i chung th m nh ng khi u + Là các quy t nh do các ch th ã ki n hành chính thu c th m quy n c a toà án li t kê ban hành. t nh mà Tòa án nhân dân t i cao l y lên Ngoài ra, i tư ng kh i ki n có th là gi i quy t. T i i u 13 Pháp l nh cũng ã hành vi hành chính, ó là nh ng hành vi th c phân nh th m quy n gi i quy t các tranh ch p hành chính gi a cơ quan nhà nư c và hi n ho c không th c hi n công v c a cán b , công ch c, viên ch c nhà nư c. toà án như sau: + N u m t ngư i v a khi u n i lên cơ quan - V th m quy n xét x theo lo i vi c c a c p trên v a kh i ki n ra toà án thì vi c gi i toà án Là giai o n u c a pháp lu t t t ng quy t thu c th m quy n c a tòa án nhân dân. + N u nhi u ngư i, trong ó có ngư i hành chính, do v y Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 ch có khi u n i lên cơ quan nhà nư c c p trên tr c ti p, có ngư i kh i ki n ra toà án thì vi c th li t kê các lo i vi c thu c th m quy n xét gi i quy t thu c th m quy n c a cơ quan x hành chính c a toà án nhân dân. ó là nhà nư c c p trên. nh ng tranh ch p ph bi n, hay g p nh t t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 51
- nghiªn cøu - trao ®æi Trong th c t có trư ng h p nhi u ngư i - V th i hi u kh i ki n khi u ki n mà h u th ng nh t v a khi u Pháp l nh th t c gi i quy t các v án n i lên cơ quan nhà nư c c p trên tr c ti p hành chính năm 1996 quy nh th i hi u v a kh i ki n ra toà án thì vi c gi i quy t s kh i ki n là 30 ngày tính t ngày có quy t nh gi i quy t khi u n i l n u nhưng pháp thu c th m quy n c a tòa án nhân dân hay cơ quan nhà nư c c p trên? V n này Pháp lu t l i không quy nh th i h n tr l i và cơ quan nhà l nh ã không quy nh rõ ràng. không có ràng bu c nào - V ngư i tham gia t t ng nư c ph i có trách nhi m tr l i cho ngư i khi u n i. Do v y, trong nhi u trư ng h p cá + Ch th khi u n i và ch th có quy n kh i ki n v án hành chính. Pháp l nh khi u nhân, t ch c b c n tr trong vi c kh i ki n n i, t cáo năm 1991 quy nh ch công dân v án hành chính ho c không th kh i ki n ư c vì chưa nh n ư c quy t nh gi i m i có quy n khi u n i, t cáo theo quy nh c a pháp lu t, trong khi ó Pháp l nh th t c quy t khi u n i l n u. - V giai o n xét x sơ th m gi i quy t các v án hành chính l i quy nh cơ quan nhà nư c, cá nhân, t ch c có quy n Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 không có i u kho n kh i ki n v án hành chính. S mâu thu n này gây khó khăn, b t l i cho cá nhân, t nào quy nh quy n h n c a h i ng xét x ch c khi th c hi n th t c ti n t t ng trư c sơ th m khi n cho ho t ng xét x sơ th m g p khó khăn khi tuyên án. c bi t, sơ h khi kh i ki n ra toà. này ã n y sinh hi n tư ng phán quy t + Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 quy nh bên b ki n là không th ng nh t gi a các b n án c a các cơ quan nhà nư c, th trư ng, cán b , viên t ra là trong trư ng h p toà toà án. V n ch c nhà nư c ã ra quy t nh hành chính, án xác nh quy t nh hành chính, hành vi hành vi hành chính mà ngư i kh i ki n cho hành chính b ki n ư c áp d ng trên cơ s văn b n pháp lu t trái pháp lu t thì toà án có r ng trái pháp lu t, xâm ph m n quy n và quy n xem xét tính h p pháp c a văn b n l i ích h p pháp c a h … Trong khi ó i u 10 Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991 l i pháp quy ó hay không? Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 quy nh khi u n i i v i nhân viên mà n i này nhưng Công dung liên quan n trách nhi m qu n lí c a không quy nh v v n cơ quan nào thì th trư ng cơ quan ó có văn s 39/KHXX ngày 06/07/1996 c a Toà án nhân dân t i cao ã hư ng d n: Toà án trách nhi m gi i quy t... S mâu thu n này gây nhi u khó khăn cho vi c xác nh th m c n ki n ngh v i cơ quan ã ra văn b n trái pháp lu t v i văn b n quy ph m pháp lu t quy n gi i quy t khi u n i, nên theo quy cơ quan ó t hu , n u trong nh c a Pháp l nh khi u n i, t cáo hay c a c p trên th i gian nh t nh mà v n chưa hu b thì Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996? vi n ki m sát áp d ng các quy nh t i 52 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi Chương II Lu t t ch c vi n ki m sát nhân nhiên, cá nhân, t ch c ph i tr i qua kho ng dân kháng ngh văn b n nói trên. Thi t nghĩ th i h n gi i quy t khi u n i t 1 n 2,5 ây là n i dung c n ư c quy nh t i Pháp tháng m i có th nh n ư c quy t nh gi i l nh th t c gi i quy t các v án hành chính quy t khi u n i l n u theo quy nh t i giúp các toà án có cơ s pháp lí khi th c hi n i u 31, i u 34 và i u 36 Lu t khi u n i, t cáo năm 1998. M t khác, Lu t khi u n i, ho t ng xét x , góp ph n tháo g nh ng khó khăn, vư ng m c v m t pháp lu t mà t cáo cũng không có i u nào quy nh c th trách nhi m c a ngư i có th m quy n các toà án trong giai o n này ang g p ph i. trong trư ng h p h không tr l i ơn khi u 2. Giai o n t 25/12/1998 n nay kh c ph c nh ng khó khăn vư ng n i úng th i h n theo quy nh c a pháp m c v th t c t t ng ư c quy nh t i lu t. Do v y, th c t v n t n t i tình tr ng nhi u cơ quan nhà nư c, cá nhân có th m Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996, Qu c h i khoá X kì h p th quy n im l ng không tr l i khi u ki n cho 4 ngày 02/12/1998 ã thông qua Lu t khi u dân gây m t ni m tin t phía nhân dân i v i cơ quan công quy n. M t i m m i mà n i, t cáo thay th Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991. S ra i c a lu t này ã t o Lu t khi u n i, t cáo năm 1998 ã tháo g m t ph n vư ng m c trư c ây, ó là: N u ra s ng b khi gi i quy t khi u ki n hành chính b ng con ư ng t t ng và khi u n i h t th i h n gi i quy t khi u n i l n u mà cơ quan có th m quy n không tr l i thì t theo th t c hành chính. Sau khi Lu t khi u n i, t cáo ư c ban hành Pháp l nh th t c ch c, cá nhân có quy n kh i ki n v án hành gi i quy t các v án hành chính cũng ã s a chính ra toà án. i tư ng kh i ki n i, b sung cho phù h p v i o lu t này. -V S ra i c a 2 o lu t ã áp ng ư c Cũng như Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996, t i Pháp yêu c u c a th c ti n. Tuy v y, v n còn nhi u ý ki n cho r ng m t s các quy nh l nh th t c gi i quy t các v án hành chính s a i năm 1998 quy nh i tư ng kh i v t t ng hành chính liên quan n vi c th c hi n quy n kh i ki n v án hành chính ki n v án hành chính là quy t nh hành c a công dân trong 2 văn b n này v n còn chính, hành vi hành chính. Tuy nhiên, ngoài hai i tư ng trên Pháp l nh còn quy nh r t ng t nghèo và ây chính là nguyên nhân khi n cho nhân dân r t khó th c hi n ư c thêm i tư ng kh i ki n là quy t nh k quy n kh i ki n c a mình. lu t bu c thôi vi c i v i cán b , công ch c. V quy nh m i này chúng tôi cho - V th t c ti n t t ng Pháp l nh th t c gi i quy t các v án r ng không c n thi t mà ch c n coi ó là hành chính s a i năm 1998 v n quy nh m t lo i vi c xét x c a toà án quy nh t i cá nhân, t ch c trư c khi kh i ki n ra toà i u 11 Pháp l nh là ư c. B i l , xét v án ph i th c hi n quy n khi u n i. Tuy m t lí lu n quy t nh k lu t bu c thôi vi c t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 53
- nghiªn cøu - trao ®æi cũng là quy t nh hành chính. Do v y, n u dân có th m quy n xét x 8 lo i vi c còn quy nh như Pháp l nh s a i năm 1998 s theo quy nh t i Pháp l nh s a i 1998 thì khi n ngư i c hi u quy t nh k lu t bu c có 10 lo i vi c thu c th m quy n xét x c a i năm thôi vi c và quy t nh hành chính là 2 lo i tòa án nhân dân. Pháp l nh s a quy t nh khác nhau. Ngoài ra, quy t nh 1998 m r ng thêm các lo i vi c thu c hành chính t i Pháp l nh s a i năm 1998 th m quy n xét x c a tòa án nhân dân cũng ư c nh nghĩa khác v i quy t nh song v n i dung thì không có s thay i hành chính t i Pháp l nh năm 1996. Theo ây ngư i làm lu t ch quy nh thêm mà Pháp l nh này thì quy t nh hành chính là v hành vi hành chính liên quan n các quy t nh b ng văn b n c a cơ quan hành lo i vi c này. Như v y, t i Pháp l nh s a chính nhà nư c ho c c a ngư i có th m i năm 1998 v n th m quy n xét x c a quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c toà án v n chưa kh c ph c ư c như c ư c áp d ng m t l n i v i m t ho c m t i m c a Pháp l nh cũ, cũng không có s i tư ng c th … Chúng tôi cho r ng s phát tri n hay i m i. Ngh quy t s i m m i trong cách nh nghĩa này l i là 03/H TPTANDTC năm 2003 hư ng d n bư c th t lùi so v i Pháp l nh năm 1996. thi hành Pháp l nh s a i năm 1998 ã li t B i l , theo cách nh nghĩa m i này s mâu kê thêm 7 lo i vi c n a thu c th m quy n thu n v i i u 12 Pháp l nh s a i năm xét x c a tòa án nhân dân. Chúng tôi cho 1998 khi xác nh th m quy n xét x c a tòa r ng vi c m r ng ph m vi th m quy n xét án nhân dân c p t nh không ch i v i quy t x là c n thi t vì ây chính là nh ng tranh nh hành chính c a cơ quan hành chính nhà ch p hành chính ph bi n và thông d ng nư c mà còn c a tòa án nhân dân, vi n ki m trong qu n lí hành chính nhà nư c. Hơn sát nhân dân, Văn phòng Ch t ch nư c… n a, vi c m r ng này nh m m bo Cách nh nghĩa v quy t nh hành chính quy n dân ch c a nhân dân. như Pháp l nh năm 1996 không t o ra s - V ngư i tham gia t t ng hành chính Pháp l nh s a i năm 1998 xác nh mâu thu n này. Ngoài ra, t i Ngh quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 còn quy nh ngư i tham gia t t ng hành chính g m: quy t nh hành chính là i tư ng kh i ki n Ngư i kh i ki n, ngư i b ki n, ngư i có quy n l i nghĩa v liên quan và ngư i tham ph i là quy t nh hành chính l n u. gia t t ng khác. So v i Pháp l nh cũ thì - V th m quy n xét x theo lo i vi c c a Pháp l nh s a i ã không dùng thu t ng toà án i năm 1998 v n s bên b ki n mà g i là ngư i b ki n. S thay Pháp l nh s a d ng phương pháp li t kê khi xác nh th m i này th hi n tính c th hơn trong t ng quy n xét x theo lo i vi c c a toà án. Theo quy nh c a pháp lu t. Tuy nhiên, trong giai o n này, t cách nh nghĩa ngư i b quy nh c a Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 tòa án nhân ki n trong Pháp l nh ã d n n trong th c 54 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi ti n xét x không có s ng nh t khi xác h n gi i quy t khi u n i l n u hay t ngày nh ngư i b ki n. cá nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i c bi t là vi c xác nh ngư i b ki n trong trư ng h p nào là quy t khi u n i? Hư ng d n v n này Ngh t ch c, trư ng h p nào là cá nhân thì Pháp quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã quy nh: “Trong trư ng h p cá nhân, t l nh không quy nh c th , do v y r t khó xác nh. Theo Pháp l nh s a i năm 1998 ch c nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u ngư i b ki n trong v án hành chính là n i l n u thì th i hi u tính t ngày cá ngư i có quy t nh hành chính, hành vi nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i hành chính b ki n. Như v y, ngư i có quy t khi u n i l n u mà không ph thu c quy t nh hành chính, hành vi hành chính vào vi c quy t nh gi i quy t khi u n i b ki n có th là ngư i tr c ti p kí ban hành nh n vào ngày nào”. - V giai o n xét x sơ th m quy t nh hành chính, tr c ti p th c hi n hành vi hành chính nhưng cũng có th là Pháp l nh s a i năm 1998 cũng chưa ngư i có th m quy n ban hành quy t nh có i u kho n nào quy nh quy n h n c a h i ng xét x sơ th m. Tuy nhiên, Ngh hành chính, có th m quy n t ch c th c quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã hi n hành vi hành chính theo quy nh c a pháp lu t. Kh c ph c tình tr ng này Ngh quy nh c th v v n này. Theo Ngh quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã quy t s 03 thì h i ng xét x sơ th m có xác nh ngư i b ki n trong v án hành quy n ch p nh n ho c bác ơn kh i ki n; chính là cá nhân, cơ quan có th m quy n tuyên hu ho c gi nguyên quy t nh hành ban hành quy t nh hành chính, có th m chính; tuyên hành vi hành chính là h p pháp quy n th c hi n hành vi hành chính theo ho c b t h p pháp; tuyên v n án phí, v n b i thư ng quy nh c a pháp lu t. quy n kháng cáo và v n thi t h i (n u có). - V th i hi u kh i ki n Pháp l nh s a i năm 1998 cũng quy Tóm l i, trong giai o n này Pháp l nh nh th i hi u kh i ki n v án hành chính là th t c gi i quy t các v án hành chính s a i năm 1998 có nhi u i u kho n m i v 30 ngày k t ngày cá nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i l n u quy trình t t ng. Song, do Lu t t ch c toà ho c k t ngày h t th i h n gi i quy t khi u án nhân dân và Lu t t ch c vi n ki m sát n i l n u; th i hi u ư c tính là 45 ngày i nhân dân ban hành năm 2003 có m t s quy nh m i nên có nhi u i u kho n ư c quy v i vùng sâu, vùng xa. V n t ra là trong trư ng h p quy t nh gi i quy t khi u n i nh t i Pháp l nh s a i năm 1998 ã mâu ư c ban hành vào th i i m ã h t th i thu n v i các lu t t ch c. Ch ng h n như: Pháp l nh s a i năm 1998 v n quy nh h n gi i quy t khi u n i l n u theo quy nh t i i u 36 Lu t khi u n i, t cáo năm Tòa án nhân dân t i cao có quy n xét x sơ 1998 thì th i hi u ư c tính t ngày h t th i th m ng th i chung th m tuy nhiên theo t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 55
- nghiªn cøu - trao ®æi Lu t t ch c toà án nhân dân năm 2003 ã 2006 u th hi n r t rõ tính minh b ch, b UBTP Tòa án nhân dân t i cao. Lu t t khách quan, tính công khai c a pháp lu t. ây chính là yêu c u c a Hi p nh thương ch c vi n ki m sát nhân dân ã b ch c năng ki m sát chung c a VKSND và quy m i Vi t - Mĩ trong i u ki n hi n nay. Vi c nh quy n giám sát tư pháp là b t bu c s a i, b sung Pháp l nh th t c gi i quy t trong m i trư ng h p. Vi c quy nh VKS các v án hành chính trong giai o n này cũng t o ra s phù h p v i hàng lo t các văn có th ho c không tham gia phiên toà hành chính không còn phù h p. i u này cũng b n pháp lu t hi n hành khác như: Lu t t d n n s l c h u c a kho n 1 i u 45 ai, Lu t t ch c tòa án nhân dân, Lu t t Pháp l nh s a i năm 1998 khi quy nh: ch c vi n ki m sát nhân dân… Có th nói “Hoãn phiên toà trong trư ng h p v ng Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành m t ki m sát viên ho c chưa có ý ki n b ng chính l n này ã có quy nh r t m i so v i văn b n c a VKS”. Pháp l nh cũ. Sau khi Vi t Nam kí k t Hi p nh - V th t c ti n t t ng thương m i song phương Vi t Nam - Hoa Kì, Khác v i trư c ây, theo quy nh c a chúng ta c n ph i k p th i s a i các văn b n pháp lu t hi n hành cá nhân, t ch c hoàn pháp lu t có liên quan ó là Lu t khi u n i, t toàn có quy n kh i ki n v án hành chính t i cáo, Pháp l nh th t c gi i quy t các v án toà sau khi ã th c hi n khi u n i l n u, nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i hành chính. Ngày 01/10/2004 chúng ta ã s a i Lu t khi u n i, t cáo sau ó l i ti p t c l n u mà không ng ý và không khi u n i lên cơ quan nhà nư c ti p theo, ho c h t s a i vào ngày 01/06/2006. Theo ó Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính th i h n gi i quy t khi u n i l n u mà cũng ư c s a i, b sung và chính th c có không ư c tr l i khi u n i và không khi u n i lên cơ quan nhà nư c ti p theo. Ngay c hi u l c vào ngày 01/06/2006. S ki n này kh ng nh s phát tri n tương i toàn di n khi cá nhân, t ch c ã khi u n i l n th 2, nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i c a pháp lu t t t ng hành chính. Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính hi n l n th 2 mà không ng ý ho c h t th i hành có t i 76 i u, các quy nh ã c th , h n gi i quy t khi u n i l n th 2 theo quy rõ ràng và ch t ch hơn. c bi t là t i Pháp nh c a pháp lu t mà không ư c tr l i ơn khi u n i thì cá nhân, t ch c v n có l nh hi n hành quy trình t t ng hành chính ã có ph n c i m hơn, t o ra nhi u i u quy n kh i ki n t i tòa án nhân dân có th m quy n. Tuy nhiên, trong m t s trư ng h p ki n thu n l i cá nhân, t ch c có th th c hi n ư c quy n khi u ki n hành chính c th như khi u ki n hành chính trong lĩnh c a mình. Hơn n a, c Lu t khi u n i, t cáo v c t ai, khi u ki n quy t nh k lu t s a i năm 2006 và Pháp l nh th t c gi i bu c thôi vi c thì cá nhân, t ch c ch có i năm quy n kh i ki n sau khi ã nh n ư c quy t quy t các v án hành chính s a 56 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi nh gi i quy t khi u n i l n u, ho c Ngoài ra, các quy nh v giai o n xét x sơ th m, phúc th m và các v n quy t nh gi i quy t khi u n i l n th 2 mà khác có liên quan cũng ã ư c Pháp l nh s a không ng ý v i quy t nh ó. i, b sung cho phù h p hơn v i th c ti n - V th i hi u kh i ki n Pháp l nh s a i năm 2006 ngoài vi c xét x trong giai o n hi n nay. quy nh th i hi u chung cho m i v án Trong th i gian t i, nâng cao hi u hành chính là 30 ngày ho c 45 ngày, Pháp l c, hi u qu i v i ho t ng xét x các v l nh còn quy nh th i hi u riêng cho t ng án hành chính c n ph i có nh ng gi i pháp trư ng h p c th nh m m b o s phù sau nh m hoàn thi n các quy nh pháp lu t h p v i pháp lu t hi n hành. Quy nh t t ng hành chính. nhi u lo i th i hi u kh i ki n như v y t o Th nh t: Quy nh v th m quy n t i i u 11 Pháp l nh s a i năm 2006 như ra s ph c t p khi cá nhân, t ch c ch p hành pháp lu t. Nên chăng ch quy nh m t hi n nay là không khoa h c, khá rư m rà. lo i th i hi u kh i ki n thì s thu n l i hơn Chúng ta lo i tr nh ng lo i vi c không thu c trong vi c ch p hành pháp lu t c a công th m quy n c a toà án mà không nên li t kê dân. i u này cũng th hi n tính khoa h c như pháp lu t hi n hành. c a pháp lu t t t ng hành chính. Th hai: V i u ki n kh i ki n, c t h là i u ki n t i n t t ng nên quy nh m t - V th m quy n xét x các lo i vi c Pháp l nh ã li t kê 22 lo i vi c khác cách th ng nh t t t c các v án; c n quy nhau thu c th m quy n xét x c a toà án. nh gi i quy t k hi u n i trong th i gian ng n n h t và th i hi u k h i ki n dài hơ n Vi c m r ng ph m vi th m quy n xét x c a tòa án nhân dân là bư c phát tri n m i n gư i dân có nhi u cơ h i t h c hi n c a lu t t t ng hành chính. Tuy nhiên, ã quy n kh i ki n. n lúc chúng ta không nên li t kê các lo i Th ba: V kho ng th i gian xác nh th i hi u kh i ki n cũng nên có s th ng vi c, b i các tranh ch p hành chính ngày nh t chung t t c các trư ng h p. Tránh càng x y ra nhi u trong qu n lí hành chính nhà nư c. Chính vì v y, pháp lu t t t ng hi n tư ng quy nh quá nhi u kho ng th i hi u cho các lo i vi c khác nhau như hi n hành chính nên quy nh th m quy n xét x c a tòa án nhân dân b ng cách lo i tr các nay gây ra s ph c t p trong ho t ng áp lo i vi c không thu c th m quy n xét x d ng pháp lu t. Th tư: V t ch c, hi n nay th m hành chính c a toà án. Trên th gi i r t nhi u qu c gia ã s d ng phương pháp lo i tr quy n xét x các v án hành chính thu c quy nh v th m quy n xét x lo i vi c c a toà hành chính và th m phán hành chính toà án. ó là cách quy nh mang tính khoa trong h th ng tòa án nhân dân. i u này ã h c, ít x y ra mâu thu n v i các văn b n pháp t o ra s không khách quan khi xét x hành chính. B i tòa án nhân dân a phương bao lu t ban hành sau. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 57
- nghiªn cøu - trao ®æi gi cũng ch u s l thu c nh t nh v qu n hành Pháp l nh th t c gi i quy t các v án lí hành chính nhà nư c v i cơ quan hành hành chính. Nhìn chung Ngh quy t s 04 chính nhà nư c a phương. Do v y, phán ã có nh ng quy nh tương i c th , t o quy t c a các th m phán hành chính s b i u ki n thu n l i cho các th m phán khi gi i quy t v án hành chính như: V n chi ph i b i quan h qu n lí hành chính nhà nư c. Kh c ph c tình tr ng này chúng ta i tư ng kh i ki n, v n xác nh ngư i b ki n trong trư ng h p nào là cá nhân, nên thành l p h th ng toà án hành chính trư ng h p nào là t ch c, v n phân nh c l p theo khu v c chuyên xét x các v án hành chính s m b o ho t ng xét x th m quy n gi i quy t khi u ki n hành chính gi a toà án và cơ quan nhà nư c, v n hành chính khách quan và không b l thu c vào cơ quan qu n lí. V v n tr l i ơn kh i ki n, v n này, hi n ình ch gi i ng và Nhà nư c ta ang có ch nay quy t v án hành chính khi toà án th lí v trương thi t l p cơ quan tài phán hành chính án hành chính sai, v n quy n h n c a h i tr c thu c Chính ph chuyên gi i quy t các ng xét x , v n th m quy n xét x tranh ch p hành chính. V y li u khi cơ quan hành chính và nhi u v n khác. Nh ng mà Ngh quy t s 04 năm 2006 c a tài phán hành chính ra i thì s t n t i c a vn tòa hành chính v i tư cách là cơ quan tư H i ng th m phán Tòa án nhân dân t i cao hư ng d n là nh ng v n pháp gi i quy t khi u ki n hành chính s b v n ph c tác ng như th nào? Tôi cho r ng s ra t p trong quá trình gi i quy t các v án i c a cơ quan tài phán hành chính s hành chính trong th c ti n. Tuy nhiên, v i không nh hư ng n s c l p c a toà nh ng quy nh hi n hành th c s ã giúp hành chính và s t n t i c a toà hành chính các th m phán hành chính nh n th c chính cũng không trái v i nh ng quy nh c a xác các quy nh c a pháp lu t t t ng hành Hi p nh thương m i Vi t - Mĩ mà chúng chính và v n d ng úng trong t ng v án ta ã kí k t cũng như nh ng yêu c u c a hành chính c th . ây cũng chính là nh ng WTO sau khi Vi t Nam chính th c gia b o m pháp lí thi t th c i v i quy n nh p, n u chúng ta thi t k cơ ch gi i khi u ki n hành chính c a công dân./. quy t khi u ki n hành chính phù h p gi a cơ quan tài phán hành chính và toà hành (1).Xem: Lu t gia Nguy n Thanh Bình (1997), “Tìm chính thu c toà án nhân dân. hi u pháp lu t t t ng hành chính”, Nxb. Thành ph H Chí Minh, tr.12. V i m c ích b o m áp d ng th ng inh Văn Minh (2).Xem: Nguy n Th Quy n, nh t Pháp l nh th t c gi i quy t các v án (1996), “H i - áp pháp lu t t t ng hành chính”, hành chính khi gi i quy t các khi u ki n Nxb. Th ng kê, H., tr. 24. hành chính, H i ng th m phán Toà án (3).Xem: ThS. Nguy n Văn Quang (1999), Lu n văn nhân dân t i cao ã ban hành Ngh quy t s th c sĩ lu t h c, “Tài phán hành chính nhìn t góc 04/NQ–H TP (4/8/2006) hư ng d n thi so sánh”, tr.117. 58 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
LUẬN VĂN: Phương hướng hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng dân sự về phiên tòa sơ thẩm
73 p | 506 | 128
-
Báo cáo " Pháp luật tố tụng dân sự Hoa Kỳ và khả năng ứng dụng vào việc hoàn thiện pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam "
8 p | 443 | 44
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Tìm hiểu các kiểu (hình thức) tố tụng hình sự "
21 p | 122 | 32
-
Luận án Tiến sĩ Luật học: Bảo đảm thực hiện nguyên tắc suy đoán vô tội trong pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam hiện nay
182 p | 81 | 31
-
Luận án Tiến sĩ Luật học: Tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo pháp luật tố tụng hình sự ở Việt Nam hiện nay
180 p | 82 | 29
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬNVỀ CHẾ ĐỊNH QUYỀN CÔNG TỐ (NHÌN NHẬN TỪ GÓC ĐỘ NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN) "
36 p | 109 | 26
-
Báo cáo " Pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam qua các Bộ luật Tố tụng hình sự "
6 p | 128 | 17
-
Báo cáo "Pháp luật tố tụng hình sự Liên bang Nga với việc bảo vệ các quyền con người. "
8 p | 152 | 14
-
Luận án Tiến sĩ Luật học: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chế định chứng cứ trong luật tố tụng hình sự Việt Nam
211 p | 43 | 13
-
Bảo Đảm Quyền Con Người Của Người Bị Tạm Giữ Bị Can Bị Cáo Trong Luật Tố Tụng Hình Sự Việt Nam (Trên Cơ Sở Số Liệu Thực Tiễn Địa Bàn Tỉnh Đắk Lắk)
122 p | 33 | 11
-
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Biện pháp bảo lĩnh trong luật tố tụng hình sự Việt Nam
26 p | 87 | 8
-
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Yên Bái
89 p | 18 | 7
-
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Biện pháp bảo lãnh trong luật tố tụng hình sự Việt Nam
135 p | 27 | 7
-
Báo cáo " Hạn chế vi phạm pháp luật tố tụng hình sự của chủ thể tiến hành tố tụng "
11 p | 88 | 6
-
Báo cáo " Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự ở Việt Nam trong việc bảo vệ phụ nữ "
10 p | 59 | 4
-
Báo cáo " Pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam với việc bảo vệ quyền của phụ nữ theo CEDAW "
6 p | 65 | 4
-
Báo cáo " Pháp luật - yếu tố quan trọng bảo đảm tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững "
7 p | 47 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn