intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

119
lượt xem
14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật tố tụng hành chính - quá trình hình thành và phát triển "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn ThÞ Thuû * T các toà án khác do lu t nh là cơ quan xét rong h th ng pháp lu t Vi t Nam, pháp lu t t t ng hành chính ư c xác nh là x c a nư c c ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t ngành lu t bao g m t ng th nh ng quy Nam. Toà án xét x các v án hình s , dân ph m pháp lu t i u ch nh nh ng quan h xã s , hôn nhân gia ình, lao ng, hành chính h i phát sinh trong quá trình gi i quy t các và kinh t và gi i quy t các vi c khác theo v án hành chính nh m b o v quy n và l i quy nh c a pháp lu t”. Ngày 01/7/1996 ích h p pháp c a ương s , c ng c và b o Lu t s a i, b sung m t s i u Lu t t v tr t t pháp lu t c a Nhà nư c và xã h i. ch c toà án nhân dân có hi u l c thi hành. Pháp lu t t t ng hành chính ư c hình ng th i ngày 21/7/1996 U ban thư ng v Qu c h i ã ban hành Pháp l nh th t c gi i thành th i i m vào gi a th p k th 9 c a quy t các v án hành chính. Tranh ch p th k trư c - th i i m mà nhìn vào i u ây chính th c ư c gi i hành chính t ki n kinh t xã h i và truy n th ng pháp lí quy t b ng quy trình t t ng b i toà án c a nư c nhà ã có m t vài ý ki n mong nhân dân. ây là s ki n pháp lí quan tr ng chúng ta nên thành l p cơ mu n t v n b i t nay ngư i dân có thêm m t phương quan tài phán hành chính. ã có 3 ý tư ng th c th c hi n quy n khi u ki n nh m ưa ra: M t là, thi t l p tòa án hành chính b o v quy n, l i ích h p pháp cho mình. c l p tr c thu c Th tư ng Chính ph . ây cũng chính là kh i i m cho s hình Tuy nhiên, phương án này trái v i i u 127 thành c a pháp lu t t t ng hành chính và i u 134 Hi n pháp năm 1992; hai là, trong h th ng pháp lu t Vi t Nam. S ra thành l p “vi n tài phán hành chính”. Song i c a pháp lu t t t ng hành chính trong phương án này cũng t ra không kh thi khi b i c nh như v y là cơ s chúng ta xác nhi u ý ki n cho r ng cơ quan này cũng th c nh th i i m hình thành c a ngành lu t t ch t là tòa án; ba là, thi t l p tòa hành chính t ng hành chính. Hơn n a, các quy ph m tr c thu c tòa án nhân dân. Phương án này pháp lu t t t ng hành chính luôn ư c s a ư c ch p nh n b i tính h p hi n v l i d i, b sung ư c coi như là “quá trình thi t th c thi trong th i i m hi n t i. l p cơ quan tài phán hành chính Vi t Nam, V i yêu c u trong giai o n m i, Lu t v a làm v a hoàn thi n cùng v i quá trình s a i, b sung Lu t t ch c toà án nhân lãnh o c i cách th t c hành chính”. dân ư c thông qua ngày 28/10/1995 ã quy nh: “Toà án nhân dân t i cao, các toà án * Gi ng viên Khoa hành chính - nhà nư c nhân dân a phương, các toà án quân s và Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 49
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Chính vì v y mà các th i i m s a i Pháp * Quan i m th hai: Tán thành quy l nh th t c gi i quy t các v án hành chính trình t t ng hành chính này xu t phát t ý nghĩa c a th t c ti n t t ng hành chính. là nh ng m c ánh d u s phát tri n và i m i c a pháp lu t t t ng hành chính. T Th t c ti n t t ng s t o i u ki n thu n cơ quan nhà nư c xem xét l i quy t nh ng lí gi i trên ây có th chia quá trình li phát tri n c a pháp lu t t t ng hành chính nh hành chính, hành vi hành chính c a mình và n u khi u n i ư c gi i quy t d t thành các giai o n sau: i m t i giai o n ti n t t ng thì s h n ch 1. Giai o n t 01/7/1996 n 25/12/1998 ư c s lãng phí v công s c cũng như th i Trong giai o n này, pháp lu t t t ng gian c a công dân.(2) hành chính ư c th hi n ph n l n và ch y u các n i dung cơ b n t i Pháp l nh th t c * Quan i m th ba: Th t c ti n t t ng gi i quy t các v án hành chính năm 1996, là phù h p nhưng không nên quy nh trư c g m các v n t t ng như sau: khi kh i ki n b t bu c ph i nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i l n u. N u quy - V th t c ti n t t ng nh như v y là ã t o ra i u ki n h t s c Pháp lu t t t ng hành chính trong giai o n này quy nh trư c khi kh i ki n ra ng t nghèo i v i cá nhân, t ch c. M t toà án, công dân ph i th c hi n vi c khi u khác, vi c ban hành quy t nh gi i quy t n i n ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n u hoàn toàn căn c vào khi u n i và ph i nh n ư c văn b n tr l i Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991. c a ngư i có th m quy n mà không ng ý Trong Pháp l nh này không quy nh th i (th t c này còn ư c g i là th t c ti n t h n gi i quy t khi u n i l n u, hình th c tr l i khi u n i ph i b ng văn b n. S mâu t ng). Vi c khi u n i giai o n này tuân th theo quy nh c a Pháp l nh khi u n i thu n gi a Pháp l nh th t c gi i quy t các t cáo năm 1991. v án hành chính và Pháp l nh khi u n i, t cáo trong trư ng h p trên s d n n ngư i Bàn v quy nh này c a Pháp l nh th t c nh n ư c quy t nh gi i gi i quy t các v án hành chính, các nhà khoa dân ph i ch h c pháp lí có nhi u quan i m khác nhau: quy t khi u n i r i m i i kh i ki n. Th c t nhi u cơ quan nhà nư c ã im l ng * Quan i m th nh t: ây là quy nh không tr l i ơn khi u n i và th là công hoàn toàn phù h p trong giai o n này khi dân m t quy n kh i ki n.(3) toà hành chính v a m i thành l p, kinh nghi m xét x chưa nhi u, th m phán hành Tôi ng ý v i quan i m th 3, b i l chính còn thi u ki n th c v qu n lí hành vi c thi t l p quy trình t t ng gi i quy t chính nhà nư c thì vi c t ra i u ki n kh i khi u ki n hành chính v i m c ích là t o ki n là nh n ư c quy t nh gi i quy t i u ki n thu n l i cho ngư i dân th c hi n khi u n i l n u s thu n l i hơn trong công quy n kh i ki n. Vì v y, các quy nh c a tác xét x .(1) pháp lu t ph i ơn gi n và không t o ra rào 50 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi trong quan h gi a cơ quan công quy n v i c n khi công dân kh i ki n. i tư ng kh i ki n nhân dân. i u 11 Pháp l nh th t c gi i -V Pháp l nh th t c gi i quy t các v án quy t các v án hành chính ã li t kê 7 lo i hành chính năm 1996 quy nh i tư ng vi c thu c th m quy n xét x c a toà án, kh i ki n v án hành chính bao g m: Quy t lo i vi c th 8 là lo i vi c d phòng. Vi c li t kê c th như th nh m m b o vi c nh hành chính, hành vi hành chính. Theo ó quy t nh hành chính ư c nêu t i kho n gi i quy t m t cách n tho vi c phân nh 1 i u 1 như sau: “Quy t nh hành chính th m quy n xét x c a tòa hành chính v i trong Pháp l nh này là quy t nh b ng văn các toà chuyên trách khác thu c h th ng tòa b n c a b , cơ quan ngang b , cơ quan án nhân dân. Tuy i u 11 không bao quát thu c Chính ph , văn phòng Ch t ch nư c, h t ư c các tranh ch p hành chính v n a văn phòng Qu c h i, cơ quan nhà nư c a d ng và ph c t p nhưng l i phù h p v i giai phương, toà án nhân dân, vi n ki m sát nhân o n u c a pháp lu t t t ng hành chính dân các c p ư c áp d ng m t l n v i m t khi mà chúng ta chưa có kinh nghi m xét x i tư ng c th ”. Như v y, i tranh ch p hành chính t i toà án. ho c m t s tư ng kh i ki n v án hành chính ph i tho - V th m quy n xét x theo c p ( i u mãn ng th i 3 i u ki n sau: 12 Pháp l nh th t c gi i quy t các v án + Là quy t nh hành chính áp d ng hành chính) Trong giai o n này do chưa có s s a pháp lu t; + Là quy t nh hành chính nh hư ng i Lu t t ch c toà án nhân dân, do v y Tòa án nhân dân t i cao có th m quy n xét x sơ tr c ti p n quy n và l i ích h p pháp c a cá nhân, t ch c; th m ng th i chung th m nh ng khi u + Là các quy t nh do các ch th ã ki n hành chính thu c th m quy n c a toà án li t kê ban hành. t nh mà Tòa án nhân dân t i cao l y lên Ngoài ra, i tư ng kh i ki n có th là gi i quy t. T i i u 13 Pháp l nh cũng ã hành vi hành chính, ó là nh ng hành vi th c phân nh th m quy n gi i quy t các tranh ch p hành chính gi a cơ quan nhà nư c và hi n ho c không th c hi n công v c a cán b , công ch c, viên ch c nhà nư c. toà án như sau: + N u m t ngư i v a khi u n i lên cơ quan - V th m quy n xét x theo lo i vi c c a c p trên v a kh i ki n ra toà án thì vi c gi i toà án Là giai o n u c a pháp lu t t t ng quy t thu c th m quy n c a tòa án nhân dân. + N u nhi u ngư i, trong ó có ngư i hành chính, do v y Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 ch có khi u n i lên cơ quan nhà nư c c p trên tr c ti p, có ngư i kh i ki n ra toà án thì vi c th li t kê các lo i vi c thu c th m quy n xét gi i quy t thu c th m quy n c a cơ quan x hành chính c a toà án nhân dân. ó là nhà nư c c p trên. nh ng tranh ch p ph bi n, hay g p nh t t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 51
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Trong th c t có trư ng h p nhi u ngư i - V th i hi u kh i ki n khi u ki n mà h u th ng nh t v a khi u Pháp l nh th t c gi i quy t các v án n i lên cơ quan nhà nư c c p trên tr c ti p hành chính năm 1996 quy nh th i hi u v a kh i ki n ra toà án thì vi c gi i quy t s kh i ki n là 30 ngày tính t ngày có quy t nh gi i quy t khi u n i l n u nhưng pháp thu c th m quy n c a tòa án nhân dân hay cơ quan nhà nư c c p trên? V n này Pháp lu t l i không quy nh th i h n tr l i và cơ quan nhà l nh ã không quy nh rõ ràng. không có ràng bu c nào - V ngư i tham gia t t ng nư c ph i có trách nhi m tr l i cho ngư i khi u n i. Do v y, trong nhi u trư ng h p cá + Ch th khi u n i và ch th có quy n kh i ki n v án hành chính. Pháp l nh khi u nhân, t ch c b c n tr trong vi c kh i ki n n i, t cáo năm 1991 quy nh ch công dân v án hành chính ho c không th kh i ki n ư c vì chưa nh n ư c quy t nh gi i m i có quy n khi u n i, t cáo theo quy nh c a pháp lu t, trong khi ó Pháp l nh th t c quy t khi u n i l n u. - V giai o n xét x sơ th m gi i quy t các v án hành chính l i quy nh cơ quan nhà nư c, cá nhân, t ch c có quy n Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 không có i u kho n kh i ki n v án hành chính. S mâu thu n này gây khó khăn, b t l i cho cá nhân, t nào quy nh quy n h n c a h i ng xét x ch c khi th c hi n th t c ti n t t ng trư c sơ th m khi n cho ho t ng xét x sơ th m g p khó khăn khi tuyên án. c bi t, sơ h khi kh i ki n ra toà. này ã n y sinh hi n tư ng phán quy t + Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 quy nh bên b ki n là không th ng nh t gi a các b n án c a các cơ quan nhà nư c, th trư ng, cán b , viên t ra là trong trư ng h p toà toà án. V n ch c nhà nư c ã ra quy t nh hành chính, án xác nh quy t nh hành chính, hành vi hành vi hành chính mà ngư i kh i ki n cho hành chính b ki n ư c áp d ng trên cơ s văn b n pháp lu t trái pháp lu t thì toà án có r ng trái pháp lu t, xâm ph m n quy n và quy n xem xét tính h p pháp c a văn b n l i ích h p pháp c a h … Trong khi ó i u 10 Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991 l i pháp quy ó hay không? Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 quy nh khi u n i i v i nhân viên mà n i này nhưng Công dung liên quan n trách nhi m qu n lí c a không quy nh v v n cơ quan nào thì th trư ng cơ quan ó có văn s 39/KHXX ngày 06/07/1996 c a Toà án nhân dân t i cao ã hư ng d n: Toà án trách nhi m gi i quy t... S mâu thu n này gây nhi u khó khăn cho vi c xác nh th m c n ki n ngh v i cơ quan ã ra văn b n trái pháp lu t v i văn b n quy ph m pháp lu t quy n gi i quy t khi u n i, nên theo quy cơ quan ó t hu , n u trong nh c a Pháp l nh khi u n i, t cáo hay c a c p trên th i gian nh t nh mà v n chưa hu b thì Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996? vi n ki m sát áp d ng các quy nh t i 52 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi Chương II Lu t t ch c vi n ki m sát nhân nhiên, cá nhân, t ch c ph i tr i qua kho ng dân kháng ngh văn b n nói trên. Thi t nghĩ th i h n gi i quy t khi u n i t 1 n 2,5 ây là n i dung c n ư c quy nh t i Pháp tháng m i có th nh n ư c quy t nh gi i l nh th t c gi i quy t các v án hành chính quy t khi u n i l n u theo quy nh t i giúp các toà án có cơ s pháp lí khi th c hi n i u 31, i u 34 và i u 36 Lu t khi u n i, t cáo năm 1998. M t khác, Lu t khi u n i, ho t ng xét x , góp ph n tháo g nh ng khó khăn, vư ng m c v m t pháp lu t mà t cáo cũng không có i u nào quy nh c th trách nhi m c a ngư i có th m quy n các toà án trong giai o n này ang g p ph i. trong trư ng h p h không tr l i ơn khi u 2. Giai o n t 25/12/1998 n nay kh c ph c nh ng khó khăn vư ng n i úng th i h n theo quy nh c a pháp m c v th t c t t ng ư c quy nh t i lu t. Do v y, th c t v n t n t i tình tr ng nhi u cơ quan nhà nư c, cá nhân có th m Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996, Qu c h i khoá X kì h p th quy n im l ng không tr l i khi u ki n cho 4 ngày 02/12/1998 ã thông qua Lu t khi u dân gây m t ni m tin t phía nhân dân i v i cơ quan công quy n. M t i m m i mà n i, t cáo thay th Pháp l nh khi u n i, t cáo năm 1991. S ra i c a lu t này ã t o Lu t khi u n i, t cáo năm 1998 ã tháo g m t ph n vư ng m c trư c ây, ó là: N u ra s ng b khi gi i quy t khi u ki n hành chính b ng con ư ng t t ng và khi u n i h t th i h n gi i quy t khi u n i l n u mà cơ quan có th m quy n không tr l i thì t theo th t c hành chính. Sau khi Lu t khi u n i, t cáo ư c ban hành Pháp l nh th t c ch c, cá nhân có quy n kh i ki n v án hành gi i quy t các v án hành chính cũng ã s a chính ra toà án. i tư ng kh i ki n i, b sung cho phù h p v i o lu t này. -V S ra i c a 2 o lu t ã áp ng ư c Cũng như Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996, t i Pháp yêu c u c a th c ti n. Tuy v y, v n còn nhi u ý ki n cho r ng m t s các quy nh l nh th t c gi i quy t các v án hành chính s a i năm 1998 quy nh i tư ng kh i v t t ng hành chính liên quan n vi c th c hi n quy n kh i ki n v án hành chính ki n v án hành chính là quy t nh hành c a công dân trong 2 văn b n này v n còn chính, hành vi hành chính. Tuy nhiên, ngoài hai i tư ng trên Pháp l nh còn quy nh r t ng t nghèo và ây chính là nguyên nhân khi n cho nhân dân r t khó th c hi n ư c thêm i tư ng kh i ki n là quy t nh k quy n kh i ki n c a mình. lu t bu c thôi vi c i v i cán b , công ch c. V quy nh m i này chúng tôi cho - V th t c ti n t t ng Pháp l nh th t c gi i quy t các v án r ng không c n thi t mà ch c n coi ó là hành chính s a i năm 1998 v n quy nh m t lo i vi c xét x c a toà án quy nh t i cá nhân, t ch c trư c khi kh i ki n ra toà i u 11 Pháp l nh là ư c. B i l , xét v án ph i th c hi n quy n khi u n i. Tuy m t lí lu n quy t nh k lu t bu c thôi vi c t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 53
  6. nghiªn cøu - trao ®æi cũng là quy t nh hành chính. Do v y, n u dân có th m quy n xét x 8 lo i vi c còn quy nh như Pháp l nh s a i năm 1998 s theo quy nh t i Pháp l nh s a i 1998 thì khi n ngư i c hi u quy t nh k lu t bu c có 10 lo i vi c thu c th m quy n xét x c a i năm thôi vi c và quy t nh hành chính là 2 lo i tòa án nhân dân. Pháp l nh s a quy t nh khác nhau. Ngoài ra, quy t nh 1998 m r ng thêm các lo i vi c thu c hành chính t i Pháp l nh s a i năm 1998 th m quy n xét x c a tòa án nhân dân cũng ư c nh nghĩa khác v i quy t nh song v n i dung thì không có s thay i hành chính t i Pháp l nh năm 1996. Theo ây ngư i làm lu t ch quy nh thêm mà Pháp l nh này thì quy t nh hành chính là v hành vi hành chính liên quan n các quy t nh b ng văn b n c a cơ quan hành lo i vi c này. Như v y, t i Pháp l nh s a chính nhà nư c ho c c a ngư i có th m i năm 1998 v n th m quy n xét x c a quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c toà án v n chưa kh c ph c ư c như c ư c áp d ng m t l n i v i m t ho c m t i m c a Pháp l nh cũ, cũng không có s i tư ng c th … Chúng tôi cho r ng s phát tri n hay i m i. Ngh quy t s i m m i trong cách nh nghĩa này l i là 03/H TPTANDTC năm 2003 hư ng d n bư c th t lùi so v i Pháp l nh năm 1996. thi hành Pháp l nh s a i năm 1998 ã li t B i l , theo cách nh nghĩa m i này s mâu kê thêm 7 lo i vi c n a thu c th m quy n thu n v i i u 12 Pháp l nh s a i năm xét x c a tòa án nhân dân. Chúng tôi cho 1998 khi xác nh th m quy n xét x c a tòa r ng vi c m r ng ph m vi th m quy n xét án nhân dân c p t nh không ch i v i quy t x là c n thi t vì ây chính là nh ng tranh nh hành chính c a cơ quan hành chính nhà ch p hành chính ph bi n và thông d ng nư c mà còn c a tòa án nhân dân, vi n ki m trong qu n lí hành chính nhà nư c. Hơn sát nhân dân, Văn phòng Ch t ch nư c… n a, vi c m r ng này nh m m bo Cách nh nghĩa v quy t nh hành chính quy n dân ch c a nhân dân. như Pháp l nh năm 1996 không t o ra s - V ngư i tham gia t t ng hành chính Pháp l nh s a i năm 1998 xác nh mâu thu n này. Ngoài ra, t i Ngh quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 còn quy nh ngư i tham gia t t ng hành chính g m: quy t nh hành chính là i tư ng kh i ki n Ngư i kh i ki n, ngư i b ki n, ngư i có quy n l i nghĩa v liên quan và ngư i tham ph i là quy t nh hành chính l n u. gia t t ng khác. So v i Pháp l nh cũ thì - V th m quy n xét x theo lo i vi c c a Pháp l nh s a i ã không dùng thu t ng toà án i năm 1998 v n s bên b ki n mà g i là ngư i b ki n. S thay Pháp l nh s a d ng phương pháp li t kê khi xác nh th m i này th hi n tính c th hơn trong t ng quy n xét x theo lo i vi c c a toà án. Theo quy nh c a pháp lu t. Tuy nhiên, trong giai o n này, t cách nh nghĩa ngư i b quy nh c a Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính năm 1996 tòa án nhân ki n trong Pháp l nh ã d n n trong th c 54 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ti n xét x không có s ng nh t khi xác h n gi i quy t khi u n i l n u hay t ngày nh ngư i b ki n. cá nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i c bi t là vi c xác nh ngư i b ki n trong trư ng h p nào là quy t khi u n i? Hư ng d n v n này Ngh t ch c, trư ng h p nào là cá nhân thì Pháp quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã quy nh: “Trong trư ng h p cá nhân, t l nh không quy nh c th , do v y r t khó xác nh. Theo Pháp l nh s a i năm 1998 ch c nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u ngư i b ki n trong v án hành chính là n i l n u thì th i hi u tính t ngày cá ngư i có quy t nh hành chính, hành vi nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i hành chính b ki n. Như v y, ngư i có quy t khi u n i l n u mà không ph thu c quy t nh hành chính, hành vi hành chính vào vi c quy t nh gi i quy t khi u n i b ki n có th là ngư i tr c ti p kí ban hành nh n vào ngày nào”. - V giai o n xét x sơ th m quy t nh hành chính, tr c ti p th c hi n hành vi hành chính nhưng cũng có th là Pháp l nh s a i năm 1998 cũng chưa ngư i có th m quy n ban hành quy t nh có i u kho n nào quy nh quy n h n c a h i ng xét x sơ th m. Tuy nhiên, Ngh hành chính, có th m quy n t ch c th c quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã hi n hành vi hành chính theo quy nh c a pháp lu t. Kh c ph c tình tr ng này Ngh quy nh c th v v n này. Theo Ngh quy t s 03/H TPTANDTC năm 2003 ã quy t s 03 thì h i ng xét x sơ th m có xác nh ngư i b ki n trong v án hành quy n ch p nh n ho c bác ơn kh i ki n; chính là cá nhân, cơ quan có th m quy n tuyên hu ho c gi nguyên quy t nh hành ban hành quy t nh hành chính, có th m chính; tuyên hành vi hành chính là h p pháp quy n th c hi n hành vi hành chính theo ho c b t h p pháp; tuyên v n án phí, v n b i thư ng quy nh c a pháp lu t. quy n kháng cáo và v n thi t h i (n u có). - V th i hi u kh i ki n Pháp l nh s a i năm 1998 cũng quy Tóm l i, trong giai o n này Pháp l nh nh th i hi u kh i ki n v án hành chính là th t c gi i quy t các v án hành chính s a i năm 1998 có nhi u i u kho n m i v 30 ngày k t ngày cá nhân, t ch c nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i l n u quy trình t t ng. Song, do Lu t t ch c toà ho c k t ngày h t th i h n gi i quy t khi u án nhân dân và Lu t t ch c vi n ki m sát n i l n u; th i hi u ư c tính là 45 ngày i nhân dân ban hành năm 2003 có m t s quy nh m i nên có nhi u i u kho n ư c quy v i vùng sâu, vùng xa. V n t ra là trong trư ng h p quy t nh gi i quy t khi u n i nh t i Pháp l nh s a i năm 1998 ã mâu ư c ban hành vào th i i m ã h t th i thu n v i các lu t t ch c. Ch ng h n như: Pháp l nh s a i năm 1998 v n quy nh h n gi i quy t khi u n i l n u theo quy nh t i i u 36 Lu t khi u n i, t cáo năm Tòa án nhân dân t i cao có quy n xét x sơ 1998 thì th i hi u ư c tính t ngày h t th i th m ng th i chung th m tuy nhiên theo t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 55
  8. nghiªn cøu - trao ®æi Lu t t ch c toà án nhân dân năm 2003 ã 2006 u th hi n r t rõ tính minh b ch, b UBTP Tòa án nhân dân t i cao. Lu t t khách quan, tính công khai c a pháp lu t. ây chính là yêu c u c a Hi p nh thương ch c vi n ki m sát nhân dân ã b ch c năng ki m sát chung c a VKSND và quy m i Vi t - Mĩ trong i u ki n hi n nay. Vi c nh quy n giám sát tư pháp là b t bu c s a i, b sung Pháp l nh th t c gi i quy t trong m i trư ng h p. Vi c quy nh VKS các v án hành chính trong giai o n này cũng t o ra s phù h p v i hàng lo t các văn có th ho c không tham gia phiên toà hành chính không còn phù h p. i u này cũng b n pháp lu t hi n hành khác như: Lu t t d n n s l c h u c a kho n 1 i u 45 ai, Lu t t ch c tòa án nhân dân, Lu t t Pháp l nh s a i năm 1998 khi quy nh: ch c vi n ki m sát nhân dân… Có th nói “Hoãn phiên toà trong trư ng h p v ng Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành m t ki m sát viên ho c chưa có ý ki n b ng chính l n này ã có quy nh r t m i so v i văn b n c a VKS”. Pháp l nh cũ. Sau khi Vi t Nam kí k t Hi p nh - V th t c ti n t t ng thương m i song phương Vi t Nam - Hoa Kì, Khác v i trư c ây, theo quy nh c a chúng ta c n ph i k p th i s a i các văn b n pháp lu t hi n hành cá nhân, t ch c hoàn pháp lu t có liên quan ó là Lu t khi u n i, t toàn có quy n kh i ki n v án hành chính t i cáo, Pháp l nh th t c gi i quy t các v án toà sau khi ã th c hi n khi u n i l n u, nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i hành chính. Ngày 01/10/2004 chúng ta ã s a i Lu t khi u n i, t cáo sau ó l i ti p t c l n u mà không ng ý và không khi u n i lên cơ quan nhà nư c ti p theo, ho c h t s a i vào ngày 01/06/2006. Theo ó Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính th i h n gi i quy t khi u n i l n u mà cũng ư c s a i, b sung và chính th c có không ư c tr l i khi u n i và không khi u n i lên cơ quan nhà nư c ti p theo. Ngay c hi u l c vào ngày 01/06/2006. S ki n này kh ng nh s phát tri n tương i toàn di n khi cá nhân, t ch c ã khi u n i l n th 2, nh n ư c quy t nh gi i quy t khi u n i c a pháp lu t t t ng hành chính. Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính hi n l n th 2 mà không ng ý ho c h t th i hành có t i 76 i u, các quy nh ã c th , h n gi i quy t khi u n i l n th 2 theo quy rõ ràng và ch t ch hơn. c bi t là t i Pháp nh c a pháp lu t mà không ư c tr l i ơn khi u n i thì cá nhân, t ch c v n có l nh hi n hành quy trình t t ng hành chính ã có ph n c i m hơn, t o ra nhi u i u quy n kh i ki n t i tòa án nhân dân có th m quy n. Tuy nhiên, trong m t s trư ng h p ki n thu n l i cá nhân, t ch c có th th c hi n ư c quy n khi u ki n hành chính c th như khi u ki n hành chính trong lĩnh c a mình. Hơn n a, c Lu t khi u n i, t cáo v c t ai, khi u ki n quy t nh k lu t s a i năm 2006 và Pháp l nh th t c gi i bu c thôi vi c thì cá nhân, t ch c ch có i năm quy n kh i ki n sau khi ã nh n ư c quy t quy t các v án hành chính s a 56 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  9. nghiªn cøu - trao ®æi nh gi i quy t khi u n i l n u, ho c Ngoài ra, các quy nh v giai o n xét x sơ th m, phúc th m và các v n quy t nh gi i quy t khi u n i l n th 2 mà khác có liên quan cũng ã ư c Pháp l nh s a không ng ý v i quy t nh ó. i, b sung cho phù h p hơn v i th c ti n - V th i hi u kh i ki n Pháp l nh s a i năm 2006 ngoài vi c xét x trong giai o n hi n nay. quy nh th i hi u chung cho m i v án Trong th i gian t i, nâng cao hi u hành chính là 30 ngày ho c 45 ngày, Pháp l c, hi u qu i v i ho t ng xét x các v l nh còn quy nh th i hi u riêng cho t ng án hành chính c n ph i có nh ng gi i pháp trư ng h p c th nh m m b o s phù sau nh m hoàn thi n các quy nh pháp lu t h p v i pháp lu t hi n hành. Quy nh t t ng hành chính. nhi u lo i th i hi u kh i ki n như v y t o Th nh t: Quy nh v th m quy n t i i u 11 Pháp l nh s a i năm 2006 như ra s ph c t p khi cá nhân, t ch c ch p hành pháp lu t. Nên chăng ch quy nh m t hi n nay là không khoa h c, khá rư m rà. lo i th i hi u kh i ki n thì s thu n l i hơn Chúng ta lo i tr nh ng lo i vi c không thu c trong vi c ch p hành pháp lu t c a công th m quy n c a toà án mà không nên li t kê dân. i u này cũng th hi n tính khoa h c như pháp lu t hi n hành. c a pháp lu t t t ng hành chính. Th hai: V i u ki n kh i ki n, c t h là i u ki n t i n t t ng nên quy nh m t - V th m quy n xét x các lo i vi c Pháp l nh ã li t kê 22 lo i vi c khác cách th ng nh t t t c các v án; c n quy nhau thu c th m quy n xét x c a toà án. nh gi i quy t k hi u n i trong th i gian ng n n h t và th i hi u k h i ki n dài hơ n Vi c m r ng ph m vi th m quy n xét x c a tòa án nhân dân là bư c phát tri n m i n gư i dân có nhi u cơ h i t h c hi n c a lu t t t ng hành chính. Tuy nhiên, ã quy n kh i ki n. n lúc chúng ta không nên li t kê các lo i Th ba: V kho ng th i gian xác nh th i hi u kh i ki n cũng nên có s th ng vi c, b i các tranh ch p hành chính ngày nh t chung t t c các trư ng h p. Tránh càng x y ra nhi u trong qu n lí hành chính nhà nư c. Chính vì v y, pháp lu t t t ng hi n tư ng quy nh quá nhi u kho ng th i hi u cho các lo i vi c khác nhau như hi n hành chính nên quy nh th m quy n xét x c a tòa án nhân dân b ng cách lo i tr các nay gây ra s ph c t p trong ho t ng áp lo i vi c không thu c th m quy n xét x d ng pháp lu t. Th tư: V t ch c, hi n nay th m hành chính c a toà án. Trên th gi i r t nhi u qu c gia ã s d ng phương pháp lo i tr quy n xét x các v án hành chính thu c quy nh v th m quy n xét x lo i vi c c a toà hành chính và th m phán hành chính toà án. ó là cách quy nh mang tính khoa trong h th ng tòa án nhân dân. i u này ã h c, ít x y ra mâu thu n v i các văn b n pháp t o ra s không khách quan khi xét x hành chính. B i tòa án nhân dân a phương bao lu t ban hành sau. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 57
  10. nghiªn cøu - trao ®æi gi cũng ch u s l thu c nh t nh v qu n hành Pháp l nh th t c gi i quy t các v án lí hành chính nhà nư c v i cơ quan hành hành chính. Nhìn chung Ngh quy t s 04 chính nhà nư c a phương. Do v y, phán ã có nh ng quy nh tương i c th , t o quy t c a các th m phán hành chính s b i u ki n thu n l i cho các th m phán khi gi i quy t v án hành chính như: V n chi ph i b i quan h qu n lí hành chính nhà nư c. Kh c ph c tình tr ng này chúng ta i tư ng kh i ki n, v n xác nh ngư i b ki n trong trư ng h p nào là cá nhân, nên thành l p h th ng toà án hành chính trư ng h p nào là t ch c, v n phân nh c l p theo khu v c chuyên xét x các v án hành chính s m b o ho t ng xét x th m quy n gi i quy t khi u ki n hành chính gi a toà án và cơ quan nhà nư c, v n hành chính khách quan và không b l thu c vào cơ quan qu n lí. V v n tr l i ơn kh i ki n, v n này, hi n ình ch gi i ng và Nhà nư c ta ang có ch nay quy t v án hành chính khi toà án th lí v trương thi t l p cơ quan tài phán hành chính án hành chính sai, v n quy n h n c a h i tr c thu c Chính ph chuyên gi i quy t các ng xét x , v n th m quy n xét x tranh ch p hành chính. V y li u khi cơ quan hành chính và nhi u v n khác. Nh ng mà Ngh quy t s 04 năm 2006 c a tài phán hành chính ra i thì s t n t i c a vn tòa hành chính v i tư cách là cơ quan tư H i ng th m phán Tòa án nhân dân t i cao hư ng d n là nh ng v n pháp gi i quy t khi u ki n hành chính s b v n ph c tác ng như th nào? Tôi cho r ng s ra t p trong quá trình gi i quy t các v án i c a cơ quan tài phán hành chính s hành chính trong th c ti n. Tuy nhiên, v i không nh hư ng n s c l p c a toà nh ng quy nh hi n hành th c s ã giúp hành chính và s t n t i c a toà hành chính các th m phán hành chính nh n th c chính cũng không trái v i nh ng quy nh c a xác các quy nh c a pháp lu t t t ng hành Hi p nh thương m i Vi t - Mĩ mà chúng chính và v n d ng úng trong t ng v án ta ã kí k t cũng như nh ng yêu c u c a hành chính c th . ây cũng chính là nh ng WTO sau khi Vi t Nam chính th c gia b o m pháp lí thi t th c i v i quy n nh p, n u chúng ta thi t k cơ ch gi i khi u ki n hành chính c a công dân./. quy t khi u ki n hành chính phù h p gi a cơ quan tài phán hành chính và toà hành (1).Xem: Lu t gia Nguy n Thanh Bình (1997), “Tìm chính thu c toà án nhân dân. hi u pháp lu t t t ng hành chính”, Nxb. Thành ph H Chí Minh, tr.12. V i m c ích b o m áp d ng th ng inh Văn Minh (2).Xem: Nguy n Th Quy n, nh t Pháp l nh th t c gi i quy t các v án (1996), “H i - áp pháp lu t t t ng hành chính”, hành chính khi gi i quy t các khi u ki n Nxb. Th ng kê, H., tr. 24. hành chính, H i ng th m phán Toà án (3).Xem: ThS. Nguy n Văn Quang (1999), Lu n văn nhân dân t i cao ã ban hành Ngh quy t s th c sĩ lu t h c, “Tài phán hành chính nhìn t góc 04/NQ–H TP (4/8/2006) hư ng d n thi so sánh”, tr.117. 58 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2