Báo cáo "Philippin trong chính sách thương mại của Tây Ban Nha ở Châu á thế kỷ 16-19 "

Chia sẻ: Bút Màu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Philippin trong chính sách thương mại của Tây Ban Nha ở Châu á thế kỷ 16-19 Sự biến đổi kinh tế xã hội trong những năm qua đã làm nảy sinh nhiều nguy cơ mới và dẫn đến sự phân chia xã hội ngày càng rõ nét hơn theo điều kiện kinh tế. Điều đó làm gia tăng những thách thức cho chính phủ Đức sau khủng hoảng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Philippin trong chính sách thương mại của Tây Ban Nha ở Châu á thế kỷ 16-19 "

LICH sCr - VAN HOA - XA HOI CHAU AU PHILIPPIN TRONG CHINH SlICH THl/ONG m\ CUR TRV BRN NHR 6 CHRU R THCKV (XVI-XIX) PGS.TS. Dang Van Chircng Ths. Le Thi Lien BH Sir pham Hue Vdo nira dau the ky XVI, hai cudng thuong nhdn chdu A den budn bdn d Manila. r \ A Hoat dgng thuang mai vai Trung Qudc ludn qudc ve thuong mai a chdu Au Id Tdy B;m dugc Tdy Ban Nha ddt vdo vj tri hang dau a Nha vd Bd Ddo Nha deu hudng ve phuong thuong cdng Manila trong so sdnh vdi cdc Ddng de tim kiem huong lieu, vdng bac vd nuac khde. Manila da thu hiit nhieu thuong truyen giao. O chdu Phi, chdu A, Bd Ddo thuyen cha day to lua den tir Trung Qudc vd Nha dang chiem uu the, nhieu cdng sy vd nhieu hdng hda khdc tir cdc nuac Ddng Nam tram giao thuong da dugc thiet lap nhdm A. Tdy Ban Nha da thdnh cdng khi bien ngdn chdn sy xdm nhap, boat ddng thuang Philippin thdnh thuang cdng cua hg or chau mai vd canh tranh quyen lyc cua Tdy Ban A. Vdo cudi the ky XVI, chinh sdch dd da Nha y khu vyc nay. Nguge lai, sau khi thiet thu duge nhimg ket qud nhat dinh. Vd lap dugc nen thdng trj tai Philippin (1571), "Manila trd thdnh diem din cua cdc nhd Tay Ban Nha bien qudn ddo ndy thdnh budn Trung Qudc, Siam, Cambodia, vd qudn phdng tuyen ngdn chdn sy bdnh trudng cua ddo Spice. Trudc cudi the ky XVI, budn bdn Bd Ddo Nha, vuon tdi thj trudng huong lieu vdi Trung Qudc da phdt dgt. NhOng thuyin Ddng Nam A vd thiet lap quan he thuang budn ldn cua Tdy Ban Nha tit cdngAcapulco r mai vdi Trung Qudc vd Nhdt Bdn. Chinh cua Mexico da chd tdi Manila tien ddla, bgc quan diem ndy cua Tdy Ban Nha dd tdc dgng vd vdng nen de mua ta lua ciia Trung Qudc, den chinh sdch kinh te ndi chung vd ehinh vd ddng ddla ciia Mexico dd dd vdo cdc sach thuang mai ndi rieng xuyen sudt thdi ki thuong cdng ciia Trung Qudc Id Qudng cai tri cua hg 6 Philippin (1571-1898). Ddng, Macao, Ninh Ba vdi khdi lugng rdt 1. Diing Philippin de buon ban vdi ldn vd do do trd thdnh vdt trung gian trao Trung Quoc va Nhat Ban ddi trong thuang mgi qudc ti a Viin Ddng"^ D I chdng lai su canh tranh cua Bd Ddo Ben canh nhung boat dgng thuang mai Nha a Ddng Nam A vd thu hiit thuang mai cua Manila vdi Trung Qudc, Nhat Ban ciing eiia khu vyc ndy, chinh quyen Tdy Ban Nha da dz ra nhiing chinh sdch khuyin khich ' D.G.E.Hall (1997), L/ch su Dong Nam A, Nxb Chinh trj Quoc gia, HJtN0i,tr.393.
28 NGHIEN CCfU CHAU AU EUROPEAN STUDIES REVIEW N°l 2 (135).2011 la mpl thi trudrng quan trpng doi vdi thuang Nhal Bdn v6i thj trudrng chau My, chau Au thuyen den tir thuang cang nay, hon niia lay vao the ky XVll vd hg da thu duge nhieu lgi Ban Nha cung muon canh tranh vai Bd Ddo nhuan lir con dudng thuang mai nay. Nha trong \icc tham nhap vao thj Irudng 2. Lay Philippin de thong thuong vdi Nhat Ban. Vc phia Nhat Ban, hp cung muon cac thupc dja chau My (thupc Tay Ban han che sy dpc quyen ciia Bd Ddo Nha va Nha) han che nhCrng hau qua kinh te do chinh .sach Sau khi thilt lap dugc sy thdng In d ddng cira ciia nha Minh gay ra ddi vai thi Philippin (1571). lirng buac Tdy Ban Nha da Irudng Nhat Ban, gidi cam quyen nudc nay md ra tuyln mau dich hang hdi thuyen budm mudn md rdng quan he vai Philippin va lan tir Manila den Acapulco ciia Mexico, van thdng qua Manila de luu thdng vdi Trung chuyen bac ciia Mexico den Manila de doi Quoc. Trong cudn The Manila Galleon, tac lay to sdng vd lua ciia Trung Qudc. Tay Ban gia William Lytic Schurz da danh gia rat cao Nha da biln Manila trdr thdnh trung tdm mau \j tri cua Manila nhu sau: ''Trong Idl cd dich quan trgng ciia Philippin va ciia ea khu nhirng cdng ihi d Vien Dong, Manila la diem vyc, vd Id ddu mdi quan trgng trong tu>en Irung tdm lot nhdt cho mdu dich Vien Ddng thuang mai chdu A vd chdu My. To lua va cd ve mat dia ly lu nhien vd mat dia ly kinh cae hang hod khdc tir thi Irudng Ddng A li. CO hai logi hdng hod chii yeu nhdi d duge dua qua Mexico, rdi lir Mexico hang thuang cdng ndy la: ta lua tic phuang Bdc den va huang lieu tir phuang Nam len, de hod lai duge tdi xudt khdu \ do cac nuac chau ddng lap Irung d Manila, sau do nhitng hdng Au. hod ndy dugc van chuyen di chdu Au, chdu Vdo nhimg ndm 70 ciia the ky XVI, Tay My, Nhdt Bdn, Trung Qudc, cdc vuong quoc ban Nha dd thdm hiem vd xdc lap Ig trinh Dong An Do vd tic Dong Nam bdn ddo Md thuang mgi Manila .Acapulco. Trong thdi Lai den mdt logt ddo Ihugc Malucku, dd hinh ky ddu, cdc tdu budn thudng xudt phdt tir Ihdnh nen nua vong Iron ldn ldy Manila ldm Cavite vdo thdng 7 di ve hudng Bdc cho den Irung Idm. Xel ve cu ly cdc vung sdn xudi khi hg gdp gid Ta>' a vT tuyln 38 hay 40, chil yeu nhu Malacca, Macao va Balavia deu xudi den ddo Aleutian, hg phdt hien con khdng CO vi tri uu viet nhu thuang cdng dudng gpi la Id trinh dudng trdn ldn ddng nay tdm (Great Circle Route), hg di theo dudng Xuat phdt tir vi tri rat quan trpng trong ndy den hdn ddo gan phia bdc California nhimg tuyen thuong mai khu vyc vd thi giai, ngdy nay. Tir day, hg di thuyen dgc bdr bien Tdy Ban Nha da ket ndi thdnh cdng thuang xudng phia Nam cho den Acapulco. Day la cdng Manila vai thi trudng Trung Quoc vd 16 trinh ngdn vd nhanh nhdt giira Manila va Acapulco. Tuy nhien, vdo nhung ndm 80 ciia William Lytle Schurz (1959), The Manila Galleon, New York: E. thi ky XVI, chinh quyln Tay Ban Nha phM P. Dutton & Co, p.27.
^tiUifbfdtt trn^tjq ehhth sAeh... 29 thay ddi Id trinh tir Manila din Acapulco. thuong cdng v6i tu cdch la mdt tram trung Thu nhdt, do tren Id trinh nay chju nhilu dnh chuyen quan trpng trong nhiing boat ddng hudng cua tdm bao gdy nguy hilm eho ede thuong mai khu vyc vd thi giai duai sy quan tau cd trgng tdi ldn, cong kinh. Thir hai, do ly eiia Tdy Ban Nha. sy xuat hien eiia ngudri Anh vd cd tdu eua 3. Tay Ban Nha giir dpc quyen ngudi Ha Lan dgc theo bd bien phia lay nude thuong m^i giira Philippin voi chau My, MT. Dd la cac tdu cua Sir Francis Drake (nam chau Au va chau A 1579) vd Thomas Cavendish, tat ed nhiing ngudi nay deu quan tdm vd mudn chiem giii Thuang mai bdng thuyen budm da dem eon dudng thuang mai vai Manila. Vi vdy, lai cho Manila sy thjnh vugng vdo cudi the de trdnh hai mdi nguy hiem tren, Tdy Ban ky XVI vd nen thuang mai dd da phat trien Nha da thay ddi Id trinh gdn ve hudng Nam nhanh tai miic chdng bao lau, cac thuang gia hon, mac dii Id trinh ndy tau gap gid nguge Xli Seville vd Cadiz (Tdy Ban Nha), nhimg chieu vd thudng mat 5 thdng hay ddi hon de ngudi qudn li budn ban ciia Tay Ban Nha den dugc Acapulco. Nhung khi tdu quay ve xudt khau sang My, bat ddu lo ngai trudc lan Philippin. so vdi chuyen di cd phdn de dang sdng hdng hda phuong Ddng - nhat la hang hon, chi mat 40 den 60 ngdy. Tdu thudng rdri del Trung Qudc se dnh hudng den viec Acapulco vdo thdng 2 hay thdng 3, di ve budn bdn cua hg vd cdc ngdnh cdng nghiep hudng Nam eho den khi hg gap gid (vdo ehe bien. Viec xudt khdu mdt khdi lugng ldn khodng 10 dp VI tuyen bdc), nhdr diing chieu bac tir phdn chdu My thude Tdy Ban Nha gid hp de ddng den ddo Ladrone, nai md sang phuang Ddng ciing Id mdt mdi lo ngai thinh thoang hp dimg lai tai Guam. Tir day, niia. Do dd, nam 1593, Tdy Ban Nha thi hp ve Manila bdng eo bien San hdnh chinh sdch ddng cua ddi vdi thuong Bemarodino mai cua Philippin. Thuang mai ciia Philippin vai cdc thugc dja a chdu My eua Tdy Ban d Manila, Tdy Ban Nha kinh doanh to Nha phdi dugc chuyen cha bang tdu budm sdng vd lya Trung Qudc, day Id nhOng mat thugc sa hiiu cua nhd nuac Tdy Ban Nha vd r hang ehu dao. Hp kinh doanh ta sdng vd lya hai cdng duy nhdt dugc phep Id Manila tam md thuong thuyen Trung Qudc chdr den (Philippin) vd Acapulco (Mexico). Chinh Manila, rdi sd ta lya ndy dugc chdr din phu Tdy Ban Nha quy dinh: Xuat khdu tir Acapulco cua Mexico, sau dd tir Acapulco Manila sang Mexico se bi ban che or miie gid vd Sevilla (Tdy Ban Nha) thdm nhdp vdo thj tri tdi da la 250.000 peso vd nhdp khdu vdo trudng chdu Au. Cudi thi ky XVI cho din Manila tir Mexico Id 500.000 peso, vd chi sir thi ky XVII, thuong cdng Manila trdr nen dung hai tdu budm, siic cha mdi tdu khdng phdn thinh, vd trdr thdnh mdt trong nhiing qua 300 tdn. Din ndm 1734, ban ngach ndy Benitez Conrado (1954), History of the Philippines, Manila Ginn and Company, Philippines, p. 145.
30 NGHIEN CCfU CHAU AU EUROPEAN STUDIES REVIEW N ° l 2 (135 011 dugc nang ICMI 500.000 va 1.000.000 peso, xudt thuoc Id. Tir day ngudri nuac ngodi dan nhirng so lugng Idu chi cdn mot chiec. dan tham nhap vdo kinh ll Philippin. Nam 1785, Cdng ly Hoang gia Philippin 4. Tay Ban Nha mo cira thuong mai dirge thanh lap nhdm lang cudrng quan hp Philippin (1834-1898) budn ban giira Philippin va Tdy Ban Nha. Vao nira dau the ky XIX, truac lan sdng Cdng ty dugc trao nhCrng dae quyen thuong xam nhap 6 at ciia cdc nuac phuang Tay vao mai cd tinh ddc quyen vdri Manila nhu duge chdu A, Tdy Ban Nha khdng the tiep tuc phep sir dung thuyC-ii ciia chinh phii lay Ban ddng eira, dgc quyen thuong mai dr Philippin Nha, dugc ho trg gia hang hod, dugc uu lien nhu truac dugc nira. Chinh vi vdy. nam d tiit ca eae cang bicn phucmg Ddng, dugc 1834, Tdy Ban Nha ban hanh sac lenh md mien thul khi xuat hang .sang chau Au. cira ly do boa thuang mai Philippin. Nhd do, Nhung bdl chdp nhirng no lyc ciia Hodng gia nam 1842, a Manila ed 39 cdng ty vd thuang lay Ban Nha, Cdng ty van khdng phat trien diem ciia ngudri Tdy Ban Nha va khoang 12 len duge. cdng ty ciia ngudri ngoai qudc, trong dd 8 Tir giu:a thi ky XVIII, hoat ddng budn cdng ty cua Anh, 2 cdng t\ ciia .\IT, I cdng ty ban giti:a Mexico va Philippin gap nhieu khd eua Phdp vd 1 cdng t\ ciia Dan .Mach. Cac khan do ehi phi cho eac dodn ihuyen qua lanh sy quan ciia Phap, MT, Dan Mach, Thuy eao, do gap bao, cudrp bien vd sT quan chi Dicn xudt hicn a Manila. Theo Bowring, vao huy thieu nang lyc. Nhirng thiet hai nay ket khoang ndm 1859, ed nhieu cdng ty nudc hgp vdi viec thiet lap cdng ty Hoang gia ngodi dugc thdnh lap, trong dd 8 cdng ty ciia Philippin nam 1785 va viec thuong nhdn Anh, 3 eua MT, 2 ciia Phap, 2 ciia Thuy Dien Anh, My tien hdnh budn lau vai Mexico \ ii I ciia Dire"* khien eon dudng thuang mai do Tay Ban Nha lap nen giira Mexico va Philippin bj huy Mdc dil Manila mo cira, nhieu thuong bd vao thang 4 nam 1815. nhdn ban xir iing hd ehii nghTa thuong mai tir Trudc sy phat trien manh me eiia kinh te do nhung vdn chua thoa man \i hg gap nhieu tu ban chil nghTa a nhieu nuoc Tdy Au vd khd khdn trong viec van chuyen hdng hoa Bac My, chinh sach ddng cira Philippin vd xuat khdu tir cdc tinh cdch xa trung tam ddc quyen thuang mai khdng cdn phii hgp. Manila. Hdng hod tir cae tinh Ilocano, phia Ngdy 6/9/1834, Nii: hodng Isabel II dd ra mdt Nam Luzon, Visaya vd thdm chi Mindanao, sac lenh gidi tan cdng ty Hodng gia tdt cd phdi chuyen den Manila rdi mai xuat Philippin, tuyen bd ma cira Philippin ddi vdi khdu di. Do thdy he thdng van chuyin nay la thj trudng thi giai, khuyin khich thuang mai khdng cdn thiet, mdt thai gian, tieu tdn lien vai Trung Qudc vd bai bd ddc quyln sdn Benitez Conrado (1954), History of the Philippines, Manila Ginn and Company, Philippines, p.233.
^lutlftfdn terutq efu'nh idch... 31 bac, nen hg yeu cdu chinh phu Philippin phdi nudc da thay the hdng hod mang tir eae nude md eira nhieu cang biln hon niia. Dap lai yeu phuang Ddng khac. Nam 1839, xudt khdu eau nay, ehinh phii Philippin ban hdnh sdc hang hod sdn xudt trong nuac vai tdng gia trj lenh ngdy 29/9/1855, quylt djnh ma eiia cac la 2.674.220 peso, trong khi nam 1810 xuat cang Sual (Pangasian), lloilo va Zamboanga; khau chi 500.000 peso. Va nlu nhu nam Mdt sac lenh Hodng gia tilp theo eung dugc 1782, dudng Id sdn phdm duy nhat thu hiit sy ban hanh ngay 30/7/1860, quy djnh vl viec quan tdm eua ede nha san xuat vdi tdng gia Cebu khdng phdi chuyen chd hang hod den trj xuat khdu la 30.000 pieul thi din nam Manila hay lloilo de xuat khau, ddng thai 1840, xuat khau dudng len din 146.661 tuyen bd mdr cira cang Cebu mdt each dpe pieul; vd nam 1854, tdng so xuat khdu tang lap. Cang Legazpi va Tacloban md nam len 566.371 pieul (gap 4 lan sd lugng xuat 1873. Di ciing vai viec md cira nhieu cang d khdu ndm 1840); va nam 1857 len- din cae tinh thi. eae cdng ty nuac ngodi ciing 714.059 pieul. dugc thanh lap a dd. Tuong ty ddi vdi san pham cay sgi gai Ty do thuang mai thiie day ndng nghiep dau, tdng xudt khdu sang Anh, MT ciing tang va cdng nghiep che bien phat trien, xudt khau len lien tyc, mac dii mdi xam nhap thj trudng tang len vd nhiing sdn phdm sdn xudt trong the gidi vdo ddu the ky XIX. Xem Bang I. Bang 1: Xuat khau san pham cay sgi gai dau ciia Philippin (1840-1858) (Dan vi tinh: Pieul) Nam 1840 1845 1850 1853 1857 1858 Khdi lugng xudt khdu 83.790 102.490 123.410 221,518 327.574 412.502 Ngudn: Benitez Conrado (1954), History of the Philippines, Manila Ginn and Company, Philippines, p.236. Den the ky XIX, thuong mai Philippin da cd sy tien bd ro ret. Xem Bdng 2. Bdng 2: Xuat nhap khdu cua Philippin (1810-1894), •> •> Nam Xuat khau Nam Xuat khau Nhap khau Nhap khau 1810 4.795.000 4.270.000 1873 16.753.614 13.217.836 1841 5.329.000 3.092.000 1880 23.450.685 25.486.461 1851 4.172.000 4.019.968 1885 24.553.685 19.171.468 1861 8.065.000 10.817.444 1890 25.167.362 19.325.674 1870 28.000.000 23.500.000 1894 33.149.984 28.558.552 Ngudn: Eufronio. M. Alip (1964), History of the Philippines, Manila Alip and Sons, INC, Philippines, p. 92-93.
32 NGHIEN CCfU CHAU AU EUROPEAN STUDIES REVIEW N°12 (135).2011 Bdng 3: Tong so dudng xuat khau ciia tinh lloilo (Dgn vfpiculs) Ndm 1859 1860 1861 1862 1863 Den nudc ngoai 9.344 40.176 44.256 102.464 170.832 Den Manila 77.488 72.592 29.312 98.912 80.000 Ngudn: Benitez Conrado (1954), History of the Philippines, Manila Ginn and Company, Philippines, p. 236. Philippin ed quan he thuang mai vai Thuang mai phdt trien thiic day viec xay chau Au, chau My vd eae nuac chau A. Ndm dyng dudng xd, cau cong, djch vu buu dien 1893, chilm Ircn 37% thuang mai v6i Anh; duge cdi thipn, dudng ddy cdp, thdng tin lien 19% thuong mai vdi Trung Quoc vd Hong lac eung duge dua vdo Philippin; dudng tau Kdng: 18% vai Tdy Ban Nha; 10% v6i MT; chay bdng hai nuac ciing dugc xa> dyng ddu va edn lai la quan hp thuang mai vai Dire, lien giira Manila Tay Ban Nha Hdng Phap, Nhat vd eac nudrc khac. Hdng hod nhdp Kdng; dudng xe ngua bat ddu dugc van hdnh khau hau het Id bdng, rugu, gidy, sdt thep, to a Manila; vd cudi cimg, vdi viec mdr rdng lya, giay dep, ddu vd ede san phdm ddng hop. dudng sdt Manila Dagupan ndm 1891, Philippin eiing phdi nhdp khdu liia mi vd gao. Philippin thyc sy buac ra khdi nhung the ky Hang hod xudt khdu: cay gai ddu vd dudng bj ddng cira, cd lap. chiem 75%, cdn lai Id ciii dira khd, thudc la, Dr. Padro de Tavera nhdn xet \ e he qua than, da thii, cdy huong lieu... chiem 25%. cua sy cdi thien dieu kien kinh te ciia cu ddn Nhin mdt each tdng the, tdng sd xudt khdu dd a cdc tinh: ''Ngudi Philippin dd cho thdy mot vugt cao hon tdng nhdp khdu, vd vi vdy dd bdng chumg ve su hieu biet vd khdt vgng ciia tao nen sy cdn bang thuang mai tren qudn hg bdng cdch giri con cdi ciia hg den Manila ddo^ hgc tap; mua nhung mon do ndi thdt va Viec mdr eira nhieu cdng mai dd ldm cho nhirng mdn hdng xa xi cho ngdi nhd vd cho san pham eua cdc viing mien cd mdt dr cdc cd nhdn; mua pianos, xe ngua vd nhieng mon cdng mdi ngdy cdng nhieu (xem Bdng 3) vd hdng nhdp khdu tic MT vd chdu Au cimg vdi hoat ddng thuong mai duge kich thich phdt cdc thuang nhdn nudc ngodi' Sy du nhap trien. Chdng ban, ndm 1857, cdng Sual giri cua nhirng mdn hdng xa xi mai ndy da lam 237 tdu chdr gao din Manila, trong dd 60 tdu thdnh mgt "cugc cdch mgng trong y thiec xa di nude ngodi. Din ndm 1859, a tinh lloilo hgi"^ bdt ddu cd ddu hipu tdng sdn xudt, todn bg 5. Nh^n xet long gia trj xudt khdu ndm 1858 chi Id 82.000 peso, ndm 1863 tdng len 1.000.000 I. Sau khi thilt lap bg mdy cai tri d peso. Philippin, Tay Ban Nha thuc hien chinh sdch Eufronio. M. Alip (1964), History of the Philippines, Manila Alip Benitez Conrado (1954), History of the Philippines, Manila Ginn and Sons, INC, Philippines, p.93. and Company, Philippines, p.244.
^tuUfifdit teo^tq ehitdt sAeh... 33 cai tri todn dien tren tdt ed cae ITnh vyc ehinh 3. Vdo nira ddu the ky XIX, trudc sy trdi trj, kinh tl, van hod, xd hdi nhdm bdc Ipt day eua Anh, My, Phdp... Tdy Ban Nha thudc dja. Vl kinh tl, khde vdri thude dja khdng dil siie cd lap Philippin nira va budc chau My, Tay Ban Nha ehii trpng vdo khai phdi mdr cira. Cdc nuac tu ban phuang Tay md vd sdn xudt ddn diln. Cdn a thudc dja da thiet lap cdc van phdng thuang mai cua Philippin, khdng cd nhilu ngudn tdi nguyen minh tai Manila vd din thap ky 60 the ky de phat trien ndng nghiep vd cdng nghiep XIX, nhieu cdng bien eiia Philippin dugc md khai md nen Tdy Ban Nha chi chii trpng vdo eira, ty do hod thuong mai. Thj trudng ndi dja dugc hinh thdnh, ca cau ndng nghiep thuang mai, va hdu nliu khdng quan tdm den thay ddi theo hudng xuat khau ndng san va ndng nghiep vd cdng nghiep. Tdy Ban Nha tien te hod ddt dai. Trong thdnh thj, eac cdng da lgi dyng vj tri dja li thuan Igi vai nhung xudng xudt hien. Da cd lao ddng lam thue cang bien nuac sdu dac biet Id Manila de theo miia. Kinh te ddn dien cGng dugc thiet bien Philippin thanh mdt diem trung chuyen lap. hang hod. Id mdt thuang cdng cua hg a chdu r r 4. Su hien dien cua Tay Ban Nha a A, vi vdy da thu biit tat ed ngudi Tdy Ban Philippin cimg vdi boat ddng thuong mai da Nha tu binh linh, quan chiic, gido sT tham gia ldm cho qudn ddo Philippin ed nhieu bien vao boat ddng thuang mai ed nhieu lgi chuyen. Kinh te Philippin cd sy chuyen djch nhuan nay. trong ca cdu, thuong mai dam nhan vai trd 2. Trong thdi ky ddu thdng trj Philippin, chil dao thay cho ndng nghiep, cdng nghiep. thuang mai Tdy Ban Nha gap nhieu khd Yeu td tu ban chii nghTa vdi nen san xuat khan do nhung ddi thu canh tranh tren bien hdng boa ra ddri da tac ddng den nen kinh te nhu Anh, Hd Lan, Trung Qudc, Nhdt. Nhiing thude dja. Id tien de cho nen kinh te Philippin thuyen budn ciia Tdy Ban Nha thudng bj timg buac hdi nhdp vai nen kinh te the giai. cudp phd. Tir cudi the ky XVI (1593), chinh Nen van hod Philippin tra nen da dang, quyen Tdy Ban Nha di vdo eon dudng bdo phong phii do sy ket hgp cua nen van boa thu ban cbl budn bdn, thi hdnh chinh sdch truyen thdng vai vdn hod phuong Tdy vd van ddng cira, hdu hit thuang nhan nudc ngodi hod Tdy Ban Nha. diu hi cam vdo Philippin. Cu ddn khdng Tuy da cd nhihig bien chuyen tich eye, duge budn bdn trao ddi hdng hod vdi thuyen nhung do chi Id or mdt bg phan ngudri budn ngoai qudc. Hdng xuat khdu trong giai Philippin, cdn tren tat cd cdc ITnh vyc, quan doan ndy bi gidm siit rdt nhilu. Tuy nhien, ddo ndy vdo cudi thi ky XIX Id mdt thudc Tay Ban Nha chi duy tri tuyln thuong mai dia lac hdu nhdt trong he thdng thugc dja t h | dpc quyln duy nhdt cua Manila - Acapulco giai, xuat phdt tir sy yeu kem gid cdi cua ehii tirndm 1593 din 1834. nghia thyc dan cG Tdy Ban Nha.