intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

62
lượt xem
15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh Bên cạnh đó, dư luận xã hội là biện pháp tác động hết sức mạnh mẽ đến hành vi đạo đức của các chủ thể. Dư luận xã hội tác động đến chủ thể hàng ngày, hàng giờ, ở mọi nơi, mọi lúc, diễn ra lâu dài, dai dẳng, thậm chí trở thành “bia miệng ngàn năm”. Sự xấu hổ và lòng tự trọng khiến không ai có thể bỏ qua dư luận xã hội, đặc biệt đối với những người trọng danh dự thì sự tác động của...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Quyền sở hữu công nghiệp đối với bí mật kinh doanh"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. KiÒu ThÞ Thanh * ThS. Bïi ThÞ Thanh H»ng * * B Ý mËt kinh doanh l mét trong nh÷ng ®èi t−îng cña quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cã tuæi ®êi b¶o hé ph¸p lÝ “trÎ nhÊt” ë ViÖt Nam, víi sù ghi héi v c«ng chóng th× víi bÝ mËt kinh doanh - ®óng nh− tªn gäi cña chóng - ® thÓ hiÖn sù lùa chän cña chñ thÓ vÒ viÖc hä ® quyÕt ®Þnh nhËn chÝnh thøc t¹i NghÞ ®Þnh sè 54/2000/N§-CP kh«ng béc lé, kh«ng ph« b y, kh«ng yªu cÇu ng y 3/10/2000 cña ChÝnh phñ vÒ b¶o hé quyÒn c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp b»ng ®éc quyÒn ®èi së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, víi th«ng tin s¸ng t¹o cña m×nh. Víi ®Æc tÝnh chØ dÉn ®Þa lÝ, tªn th−¬ng m¹i v b¶o hé quyÒn ®ã, bÝ mËt kinh doanh ® thùc sù v hÇu nh− chèng c¹nh tranh kh«ng l nh m¹nh liªn quan tuyÖt ®èi l cña riªng chñ thÓ, t¹o lîi thÕ riªng ®Õn së h÷u c«ng nghiÖp (sau ®©y gäi t¾t l NghÞ cho hä tr−íc tÊt c¶ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c ®Þnh sè 54/CP). §iÒu n y nãi chung kh«ng chØ trªn th−¬ng tr−êng. Nã ® trë th nh c«ng cô n»m trong tiÕn tr×nh ViÖt Nam ®¶m b¶o khung h÷u hiÖu cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh l nh m¹nh, ph¸p lÝ vÒ së h÷u trÝ tuÖ ®Ó thùc thi HiÖp ®Þnh trî gióp ®¾c lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh cña th−¬ng m¹i ViÖt - MÜ, ®Ó thiÕt lËp v thùc hiÖn chñ thÓ, thóc ®Èy v ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ c¸c quan hÖ kinh tÕ - th−¬ng m¹i song ph−¬ng kinh doanh, th−¬ng m¹i trong sù ph¸t triÓn hoÆc ®a ph−¬ng kh¸c víi c¸c n−íc m cßn l sù chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó chóng ta cã thÓ Theo nghÜa phæ th«ng, bÝ mËt kinh doanh ®−îc kÕt n¹p v o Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ giíi cã thÓ ®−îc hiÓu l nh÷ng th«ng tin g¾n liÒn víi WTO. c«ng viÖc v ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸ nh©n Trong ®iÒu kiÖn nãi trªn, viÖc nghiªn cøu, hay tæ chøc, mang l¹i lîi Ých cho hä v ®−îc hä t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn sù b¶o hé gi÷ kÝn kh«ng cho ng−êi kh¸c biÕt. TÝnh chÊt quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh n y cña bÝ mËt kinh doanh trïng víi nhiÒu lo¹i doanh l rÊt cÇn thiÕt. §©y còng l môc ®Ých th«ng tin kh¸c còng ®−îc chñ thÓ mong muèn chÝnh cña t¸c gi¶ khi thùc hiÖn b i viÕt n y. gi÷ bÝ mËt, kh«ng muèn béc lé c«ng khai tr−íc §Æc tÝnh v« h×nh cña c¸c ®èi t−îng së h÷u ng−êi kh¸c. V× vËy, nhiÒu n−íc ® xÕp bÝ mËt trÝ tuÖ ® l m cho mäi khÝa c¹nh liªn quan ®Õn th−¬ng m¹i (trade secrets) v o trong l nh ®Þa chóng trë nªn hÕt søc trõu t−îng v phøc t¹p. b¶o hé kh¸ réng lín cña th«ng tin bÝ mËt Víi bÝ mËt kinh doanh th× sù trõu t−îng v (confidential information) song l¹i ¸p dông mét phøc t¹p n y c ng ®−îc nh©n lªn gÊp nhiÒu lÇn. c¸ch cã hiÖu qu¶ luËt së h÷u trÝ tuÖ ®Ó b¶o vÖ Bëi v×, sù b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®èi víi chóng. Mét bÝ mËt th−¬ng m¹i, bÊt kÓ ®ã l c¸c ®èi t−îng kh¸c nh− t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ c¸ch thøc chÕ t¹o hay th nh phÇn cña mét s¶n thuËt, khoa häc; s¸ng chÕ; kiÓu d¸ng c«ng phÈm, danh s¸ch c¸c b¹n h ng hiÖn t¹i hoÆc nghiÖp; nh n hiÖu th−¬ng m¹i; gièng c©y trång * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p míi... nãi chung ®Òu thÓ hiÖn sù béc lé c«ng Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi khai cña chñ së h÷u c¸c ®èi t−îng ®ã tr−íc x ** Khoa luËt - §¹i häc quèc gia H Néi 72 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  2. nghiªn cøu - trao ®æi t−¬ng lai, cã thÓ v× lÝ do n y hoÆc lÝ do kh¸c a. Kh«ng ph¶i l hiÓu biÕt th«ng th−êng; kh«ng thÓ ®−îc xem nh− l lÜnh vùc b¶o hé b. Cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong kinh doanh v chÝnh cña së h÷u trÝ tuÖ, nh−ng víi gi¸ trÞ khi ®−îc sö dông sÏ t¹o cho ng−êi n¾m gi÷ th−¬ng m¹i ®¸ng kÓ cña bÝ mËt th−¬ng m¹i ®èi th«ng tin ®ã cã lîi thÕ h¬n so víi ng−êi kh«ng víi mét c«ng ti v t−¬ng øng nh− vËy l ®èi víi n¾m gi÷ hoÆc kh«ng sö dông th«ng tin ®ã; ®èi thñ c¹nh tranh cña c«ng ti ®ã, th× bÝ mËt c. §−îc chñ së h÷u b¶o mËt b»ng c¸c biÖn th−¬ng m¹i ® thÓ hiÖn mét sù ®Çu t− thÝch ph¸p cÇn thiÕt ®Ó th«ng tin ®ã kh«ng bÞ tiÕt lé ®¸ng kh«ng chØ b»ng nh÷ng nç lùc trÝ tuÖ v kÜ v kh«ng dÔ d ng tiÕp cËn ®−îc. n¨ng s¸ng t¹o, m cßn bëi sù ®Çu t− vÒ thêi 2. C¸c th«ng tin bÝ mËt kh¸c kh«ng liªn gian v tiÒn b¹c, v× vËy bÝ mËt th−¬ng m¹i ho n quan ®Õn kinh doanh nh− bÝ mËt vÒ nh©n th©n, to n cã kh¶ n¨ng ®−îc b¶o hé nh− mét lo¹i t i vÒ qu¶n lÝ nh n−íc, vÒ an ninh, quèc phßng s¶n trÝ tuÖ.(1) kh«ng ®−îc b¶o hé d−íi danh nghÜa l bÝ mËt Sù b¶o hé bÝ mËt kinh doanh theo ph¸p luËt kinh doanh”. vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ® dÉn ®Õn hÖ qu¶ tÊt Víi quy ®Þnh trªn, ph¸p luËt míi chØ dõng yÕu l khi nã bÞ x©m ph¹m bëi h nh vi cña l¹i ë viÖc ®−a ra mét sè ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh ng−êi kh¸c, chñ së h÷u ho n to n cã quyÒn mét th nh qu¶ ®Çu t− d−íi d¹ng th«ng tin cã viÖn dÉn quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ ®−îc coi l bÝ mËt kinh doanh hay kh«ng m tuÖ nãi chung, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi kh«ng minh ho¹, kh«ng ®−a ra bÊt k× tr−êng víi bÝ mËt kinh doanh nãi riªng ®Ó yªu cÇu to hîp cô thÓ mang tÝnh chuÈn mùc n o cña nh÷ng ¸n b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho m×nh. Thùc g× cã thÓ ®−îc gäi l bÝ mËt kinh doanh. §©y l tiÔn ë ViÖt Nam hiÖn nay, phï hîp víi b−íc ®i ®iÒu chóng ta cÇn bæ sung, kh«ng chØ nh»m l m ban ®Çu cña chóng ta khi thõa nhËn quyÒn së cho v¨n b¶n ph¸p luËt cã néi dung ®Çy ®ñ h¬n h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi bÝ mËt kinh doanh, m c¬ b¶n cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ còng nh− phï hîp víi ®Æc thï rÊt riªng cña bÝ tr×nh ¸p dông luËt cña c¸c thÈm ph¸n v c¬ mËt kinh doanh, quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®èi quan cã thÈm quyÒn kh¸c tr−íc mét ®èi t−îng t−îng n y chØ chiÕm vÞ trÝ ph¸p lÝ rÊt khiªm tèn. së h÷u trÝ tuÖ ®Çy tÝnh trõu t−îng v phøc t¹p T¹i NghÞ ®Þnh sè 54/CP, chØ cã 5 ®iÒu luËt thùc nh− bÝ mËt kinh doanh. Thùc tiÔn ë nhiÒu n−íc, sù quy ®Þnh vÒ bÝ mËt kinh doanh (cô thÓ l tõ ph¸p luËt th−êng quy ®Þnh kh¸ râ vÒ vÊn ®Ò §iÒu 6 ®Õn §iÒu 9 quy ®Þnh vÒ c¸c dÊu hiÖu cña n y. Ch¼ng h¹n, theo Restatement (Third) of bÝ mËt kinh doanh, quyÒn cña chñ thÓ bÝ mËt Unfair Competation 1995 (t¸c gi¶ xin ®−îc t¹m kinh doanh, néi dung v thêi h¹n b¶o hé bÝ mËt dÞch l Quy ®Þnh vÒ c¹nh tranh kh«ng l nh kinh doanh, sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u ®èi m¹nh n¨m 1995) cña MÜ th× “Mét bÝ mËt víi bÝ mËt kinh doanh v §iÒu 18 x¸c ®Þnh c¸c th−¬ng m¹i cã thÓ bao gåm bÊt k× mét c«ng h nh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp thøc, mét m« h×nh, mét quy tr×nh, mét ch−¬ng ®èi víi bÝ mËt kinh doanh). tr×nh thao t¸c, mét ph−¬ng s¸ch, mét c¸ch thøc, §èi víi viÖc cÇn ph¶i hiÓu nh− thÕ n o l bÝ mét ph−¬ng ph¸p kÜ thuËt hoÆc mét s−u tËp mËt kinh doanh, §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 54/CP ® th«ng tin n o m chóng ® ®−îc gi÷ bÝ mËt v ®−a ra giíi h¹n ph¸p lÝ nh− sau: ®−îc sö dông trong c¬ së kinh doanh cña chñ “1. BÝ mËt kinh doanh ®−îc b¶o hé l së h÷u, trªn c¬ së ®ã ® mang l¹i cho chñ së th nh qu¶ ®Çu t− d−íi d¹ng th«ng tin cã ®ñ c¸c h÷u mét lîi thÕ h¬n c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña ®iÒu kiÖn sau ®©y: hä l nh÷ng ng−êi kh«ng biÕt hoÆc kh«ng sö T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 73
  3. nghiªn cøu - trao ®æi dông bÝ mËt th−¬ng m¹i ®ã”.(2) tranh l nh m¹nh víi c¸c chñ thÓ kinh doanh CÇn ph¶i thõa nhËn mét thùc tÕ l víi tÝnh kh¸c th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn ®Ó th nh qu¶ ®Çu t− chÊt v ®Æc thï cña bÝ mËt kinh doanh th× râ d−íi d¹ng th«ng tin ®−îc coi l bÝ mËt kinh doanh r ng viÖc ®−a ra kh¸i niÖm ph¸p lÝ chuÈn x¸c vÒ ph¶i kh«ng ph¶i l hiÓu biÕt th«ng th−êng. Theo nã l viÖc hÇu nh− kh«ng thÓ l m ®−îc. Ph¸p luËt ®ã, chóng kh«ng thÓ l nh÷ng kiÕn thøc, tri thøc cña MÜ còng x¸c nhËn ®iÒu n y (nguyªn v¨n m nhiÒu ng−êi kh¸c ® biÕt hoÆc cã ®−îc mét trong v¨n b¶n l “An exact definition of a trade c¸ch dÔ d ng. Chóng còng kh«ng thÓ l th«ng secret is not possible”). Tuy nhiªn, hä ® ®−a ra 6 tin ® ®−îc biÕt ®Õn mét c¸ch réng r i hoÆc dÔ yÕu tè ®Ó c¨n cø v o ®ã ng−êi ta cã thÓ xem xÐt d ng ph¸t hiÖn, n¾m gi÷ m kh«ng cã sù ®Çu t− th«ng tin cña mét ng−êi cã ®−îc x¸c ®Þnh l bÝ vÒ t i chÝnh hoÆc trÝ tuÖ. Bëi v×, khi ®ã tÝnh chÊt mËt th−¬ng m¹i hay kh«ng. C¸c yÕu tè n y l :(3) bÝ mËt cña th«ng tin còng kh«ng cßn hoÆc 1. Ph¹m vi nh÷ng ng−êi biÕt ®−îc th«ng tin kh«ng ®−îc ®¶m b¶o. H¬n n÷a, th«ng tin cã ®ã bªn ngo i c¬ së kinh doanh cña ng−êi n¾m ®−îc kh«ng do ®Çu t− còng th−êng Ýt cã gi¸ trÞ, gi÷ th«ng tin; khã mang l¹i lîi thÕ cho ng−êi chiÕm gi÷ v sö 2. Ph¹m vi nh÷ng ng−êi l m c«ng v nh÷ng dông chóng. ng−êi kh¸c trong c¬ së kinh doanh cña ng−êi H¬n thÕ n÷a, bÝ mËt kinh doanh kh«ng thÓ n¾m gi÷ th«ng tin biÕt ®−îc vÒ th«ng tin ®ã; chØ tho¶ m n ®iÒu kiÖn kh«ng ph¶i l hiÓu biÕt 3. To n bé c¸c biÖn ph¸p, c¸ch thøc m th«ng th−êng, chóng cßn ph¶i cã kh¶ n¨ng sö ng−êi n¾m gi÷ th«ng tin ® thùc hiÖn ®Ó gi÷ g×n dông trong kinh doanh ®Ó t¹o cho ng−êi n¾m bÝ mËt th«ng tin ®ã; gi÷ th«ng tin lîi thÕ h¬n so víi ng−êi kh«ng 4. Gi¸ trÞ cña th«ng tin ®ã ®èi víi ng−êi n¾m gi÷ hoÆc kh«ng sö dông th«ng tin ®ã. §iÒu n¾m gi÷ th«ng tin v ®èi víi ®èi thñ c¹nh tranh n y xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña bÝ mËt kinh cña ng−êi ®ã; doanh th−êng l th«ng tin ®−îc t¹o ra trªn c¬ së 5. Tæng l−îng cè g¾ng, nç lùc hoÆc tiÒn b¹c cã sù ®Çu t− nhÊt ®Þnh cña chñ së h÷u, víi cña ng−êi gi÷ th«ng tin trong qu¸ tr×nh t¹o ra v mong muèn viÖc n¾m gi÷ v sö dông chóng sÏ ph¸t triÓn th«ng tin ®ã; mang l¹i lîi Ých v hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt ®Þnh 6. TÝnh chÊt dÔ d ng hoÆc khã kh¨n ®Ó cho hä, gióp hä dÔ d ng h¬n trong qu¸ tr×nh th«ng tin cã thÓ cã ®−îc mét c¸ch ®óng ®¾n, c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c. hîp lÝ ®èi víi ng−êi kh¸c (tøc l ngo i ng−êi Trªn c¬ së chñ së h÷u ® n¾m gi÷ v sö n¾m gi÷ th«ng tin ®ã). dông th«ng tin bÝ mËt ®¸p øng yªu cÇu kh«ng Trë l¹i quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam, ph¶i l hiÓu biÕt th«ng th−êng, cã kh¶ n¨ng sö theo ®ã, ®Ó ®−îc c«ng nhËn l bÝ mËt kinh doanh, dông trong kinh doanh t¹o lîi thÕ riªng cho hä chñ thÓ kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o tho¶ m n 3 ®iÒu trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh víi c¸c chñ thÓ kh¸c, kiÖn theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 6 NghÞ ®Þnh luËt ®ång thêi quy ®Þnh ®iÒu kiÖn thø ba ®Ó x¸c sè 54/CP nh− ® ®−îc trÝch dÉn. Ba ®iÒu kiÖn ®Þnh th«ng tin cña chñ thÓ cã ph¶i l bÝ mËt n y cÇn ®−îc hiÓu nh− thÕ n o? kinh doanh hay kh«ng. §ã l viÖc chñ së h÷u XuÊt ph¸t tõ môc ®Ých c¬ b¶n v chung th«ng tin ® ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó nhÊt cña viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u ®èi víi bÝ b¶o mËt th«ng tin cña m×nh nh− thÕ n o. Râ mËt kinh doanh l g¾n víi lîi Ých th−¬ng m¹i r ng, cho dï viÖc sö dông th«ng tin s¸ng t¹o cña chñ thÓ kinh doanh khi hä n¾m gi÷ nh÷ng riªng n o ®ã thùc sù mang l¹i lîi Ých rÊt lín cho th«ng tin bÝ mËt nhÊt ®Þnh, t¹o lîi thÕ riªng cho chñ së h÷u nh−ng hä l¹i ® tr¶ lêi pháng vÊn hä trong qu¸ tr×nh kinh doanh, trong sù c¹nh tr−íc b¸o chÝ, ® cung cÊp hoÆc b¸n th«ng tin 74 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  4. nghiªn cøu - trao ®æi cho nhiÒu ng−êi kh¸c, ® t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nhiÒu Thùc tÕ l ë ®Êt n−íc hä cã nhiÒu bÝ mËt th−¬ng ng−êi kh¸c cã thÓ dÔ d ng biÕt vÒ th«ng tin th× m¹i trong lÜnh vùc kÜ thuËt ho n to n cã kh¶ hä khã cã thÓ chøng minh trªn thùc tÕ ng−êi n¨ng ®−îc b¶o hé l s¸ng chÕ nh−ng chñ thÓ ® n o ®ã ® x©m ph¹m bÝ mËt kinh doanh cña lùa chän c¸ch thøc gi÷ bÝ mËt s¸ng t¹o cña m×nh ®Ó yªu cÇu båi th−êng. Bëi v×, khi ®ã m×nh v viÖn dÉn luËt bÝ mËt th−¬ng m¹i ®Ó b¶o th«ng tin kh«ng cßn ®−îc coi l bÝ mËt n÷a. vÖ chóng khi chóng bÞ ng−êi kh¸c x©m ph¹m Tuy nhiªn, do lîi thÕ cña viÖc n¾m gi÷ th«ng m kh«ng cÇn viÖn dÉn luËt s¸ng chÕ (®−îc coi tin bÝ mËt n y, th«ng th−êng chñ së h÷u còng l mét trong sè Ýt lÜnh vùc së h÷u trÝ tuÖ quan ® tù b¶o vÖ th«ng tin cña m×nh b»ng nhiÒu träng nhÊt), kh«ng yªu cÇu ®¨ng kÝ b¶o hé ®éc c¸ch thøc cã thÓ, ®¶m b¶o th«ng tin kh«ng bÞ rß quyÒn s¸ng chÕ, còng kh«ng lo sî bÝ mËt cña rØ, kh«ng dÔ d ng tiÕp cËn ®−îc nh− kh«ng tiÕt m×nh cã thÓ bÞ ®¸nh c¾p, bÞ ng−êi kh¸c tiÕp cËn lé th«ng tin cho ng−êi kh¸c biÕt, göi t i liÖu v n¾m gi÷ bÊt hîp ph¸p. §iÒu ®Æc biÖt n y chØ chøa ®ùng th«ng tin ë ng©n h ng... §©y còng l cã thÓ ®−îc lÝ gi¶i khi ng−êi ta thÊy ®−îc ®iÓm ®iÒu kiÖn nãi lªn tÝnh chÊt mËt cña bÝ mËt kinh kh¸c biÖt quan träng nhÊt gi÷a sù b¶o hé s¸ng doanh. KÕt hîp víi hai ®iÒu kiÖn ban ®Çu chóng chÕ v sù b¶o hé bÝ mËt th−¬ng m¹i. Theo ®ã, ® l m cho th nh qu¶ ®Çu t− d−íi d¹ng th«ng môc tiªu chung cña luËt s¸ng chÕ l nh»m tin cña chñ thÓ trë th nh bÝ mËt kinh doanh v khuyÕn khÝch s¸ng t¹o v béc lé c¸c s¸ng t¹o ®−îc b¶o hé theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt b»ng viÖc d nh cho ng−êi ®−îc cÊp b»ng s¸ng Nam vÒ bÝ mËt kinh doanh. chÕ sù ®éc quyÒn së h÷u v sö dông s¸ng chÕ Tuy nhiªn, còng cÇn l−u ý r»ng sù gi÷ kÝn tr−íc tÊt c¶ nh÷ng ng−êi kh¸c trong thêi h¹n bÝ mËt kinh doanh b»ng nh÷ng biÖn ph¸p, c¸ch nhÊt ®Þnh (khi thêi h¹n n y kÕt thóc, s¸ng chÕ thøc cÇn thiÕt kh«ng bao h m nghÜa chñ së h÷u trë th nh t i s¶n chung cña x héi). §æi l¹i viÖc kh«ng ®−îc tiÕt lé th«ng tin cña m×nh cho bÊt ®−îc b¶o hé ®éc quyÒn trong thêi h¹n t−¬ng k× ai. Hä vÉn cã thÓ, theo ý chÝ cña m×nh, tiÕt lé ®èi l©u d i (hÇu hÕt luËt c¸c n−íc ®Òu quy ®Þnh hoÆc cho phÐp ng−êi kh¸c sö dông th«ng tin thêi h¹n n y l 20 n¨m) th× chñ së h÷u ph¶i kÌm theo hoÆc kh«ng kÌm theo nh÷ng ®iÒu c«ng khai s¸ng t¹o cña m×nh, ph¶i tiÕt lé th«ng kiÖn nhÊt ®Þnh. VÊn ®Ò l hä cÇn nhËn thøc tin vÒ s¸ng chÕ cña m×nh trong nh÷ng tr−êng ®−îc r»ng viÖc l m ®ã sÏ ®ång h nh víi viÖc hîp ®−îc luËt chØ dÉn “mÆc dï ng−êi së h÷u cã l m cho tÝnh chÊt v ph¹m vi bÝ mËt cña th«ng c¸c ®éc quyÒn ®èi víi s¸ng chÕ cña hä, tuy tin cña hä ® bÞ thu hÑp, thËm chÝ cã thÓ l m nhiªn hä l¹i kh«ng ®−îc quyÒn gi÷ kÝn th«ng tin mÊt ®i tÝnh chÊt mËt cña th«ng tin. Bëi v×, xÐt vÒ c¸c s¸ng chÕ ®ã. LuËt ph¸p cña hÇu hÕt c¸c ®Õn cïng th× ®ã còng l biÖn ph¸p b¶o mËt m n−íc ®Òu yªu cÇu ng−êi nép ®¬n xin cÊp b»ng chñ së h÷u th«ng tin ® ¸p dông cho chÝnh b¶n ®éc quyÒn s¸ng chÕ ph¶i c«ng bè nh÷ng th«ng th©n m×nh. tin vÒ s¶n phÈm hoÆc qu¸ tr×nh ®−îc cÊp b»ng C¸c ®iÒu kiÖn trªn cña bÝ mËt kinh doanh sÏ còng nh− ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ng−êi trë nªn dÔ hiÓu h¬n, dÔ ®−îc chÊp nhËn h¬n nÕu cã kh¶ n¨ng kÜ thuËt hiÓu v sö dông th«ng tin chóng ta biÕt r»ng ë mét sè n−íc, ®Ó t×m hiÓu n y ®Ó nghiªn cøu thªm hoÆc øng dông c«ng vÒ bÝ mËt th−¬ng m¹i, ng−êi ta ® s½n s ng ®Æt nghÖ sau khi s¸ng chÕ hÕt thêi h¹n ®éc quyÒn. ngang b»ng sù b¶o hé s¸ng chÕ (inventions) BÊt k× ng−êi n o quan t©m còng cã thÓ thu thËp theo c¬ chÕ cÊp v¨n b»ng ®éc quyÒn (patents) ®−îc nh÷ng th«ng tin nh− vËy tõ v¨n phßng cÊp víi sù b¶o hé bÝ mËt th−¬ng m¹i (trade secrets). patent, sau khi ® tr¶ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt”.(4) T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 75
  5. nghiªn cøu - trao ®æi Ng−îc l¹i víi ®Æc ®iÓm trªn cña b¶o hé m¹i, kh«ng ®¬n gi¶n chØ nh»m khuyÕn khÝch s¸ng chÕ, bÝ mËt th−¬ng m¹i ®−îc b¶o hé l¹i s¸ng t¹o, gi÷ g×n bÝ mËt s¸ng t¹o m c¬ b¶n h¬n n»m trong chÝnh sù bÝ mËt víi c¸c c¸ch thøc gi÷ l nh»m duy tr×, g×n gi÷ nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt kÝn, b¶o mËt cña chñ thÓ, l m cho chóng kh«ng ®Þnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc trong kinh doanh, bÞ béc lé c«ng khai tr−íc ng−êi kh¸c. V× thÕ, trong ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. Néi dung n y chÝnh tuy môc tiªu cña sù b¶o hé bÝ mËt th−¬ng m¹i l c¬ së h×nh th nh cña quan ®iÓm lÝ thuyÕt v t−¬ng ®ång víi môc tiªu b¶o hé s¸ng chÕ ë chç thùc tiÔn vÒ sù béc lé hoÆc sö dông bÊt hîp ph¸p chóng cã tÝnh chÊt khuyÕn khÝch ho¹t ®éng bÝ mËt th−¬ng m¹i (misappropreations of trade s¸ng t¹o nh−ng chóng v−ît ra ngo i v më réng secrets - t¸c gi¶ xin ®−îc t¹m dÞch l sù biÓn h¬n so víi b¶o hé s¸ng chÕ ë ®iÓm chóng ®¶m thñ bÝ mËt th−¬ng m¹i) lu«n ®−îc c¸c to ¸n ë b¶o cho th«ng tin s¸ng t¹o cña chñ thÓ kh«ng MÜ v mét sè n−íc kh¸c ¸p dông. Theo ®ã, trë th nh tri thøc c«ng céng chung, cho tíi ng−êi ta sÏ buéc mét ng−êi ph¶i chÞu tr¸ch chõng n o th«ng tin ®ã cßn ®¶m b¶o c¸c yªu nhiÖm vÒ sù biÓn thñ n y khi bÝ mËt th−¬ng m¹i cÇu luËt ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh ®ã l bÝ mËt th−¬ng ®−îc tiÕt lé hoÆc sö dông theo mét trong ba m¹i. Sù kh¸c biÖt n y thùc ra do b¶n chÊt cña tr−êng hîp sau ®©y:(5) sù b¶o hé s¸ng chÕ v bÝ mËt th−¬ng m¹i (phï - Ng−êi ®ã ® n¾m gi÷ bÝ mËt th−¬ng m¹i hîp víi ®Æc thï cña tõng ®èi t−îng) quyÕt ®Þnh. bëi nh÷ng c¸ch thøc kh«ng chÝnh ®¸ng nh− lÊy Cô thÓ, nÕu nh− sù b¶o hé ®éc quyÒn s¸ng c¾p, lõa g¹t, m¹o nhËn, ®Êu trém ®iÖn tho¹i ®Ó chÕ mang tÝnh chÊt h nh chÝnh, chñ yÕu dùa nghe lÐn, x©m nhËp bÊt hîp ph¸p ®Ó cã ®−îc bÝ v o quyÒn lùc nh n−íc v cã tÝnh ®èi l−u hai mËt ®ã... chiÒu: kh«ng chØ nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña - Ng−êi ®ã ® n¾m gi÷ bÝ mËt th−¬ng m¹i chñ së h÷u m cßn g¾n víi môc tiªu ph¸t triÓn tõ mét ng−êi thø ba m ng−êi thø ba ®ã biÕt c«ng nghÖ chung cña to n x héi – Nh n−íc hoÆc ph¶i biÕt bÝ mËt n y cã ®−îc l b»ng c¸ch b¶o ®¶m cho chñ së h÷u ®éc quyÒn së h÷u v thøc kh«ng phï hîp. Ch¼ng h¹n, mét t×nh b¸o c«ng khai sö dông s¸ng chÕ trong mét thêi h¹n c«ng nghiÖp tù do ® b»ng nh÷ng c¸ch thøc bÊt nhÊt ®Þnh ®Ó ®æi lÊy viÖc chñ së h÷u kh«ng hîp ph¸p ®Ó cã ®−îc bÝ mËt th−¬ng m¹i cña ®−îc quyÒn gi÷ bÝ mËt th«ng tin vÒ s¸ng chÕ v mét c«ng ti v sau ®ã ® b¸n bÝ mËt n y cho ®èi nh÷ng ng−êi kh¸c vÉn cã thÓ tiÕp cËn, nghiªn thñ c¹nh tranh cña c«ng ti ®ã. cøu s¸ng chÕ, tõ ®ã tiÕp tôc c¶i tiÕn, ph¸t triÓn - Ng−êi ®ã ® n¾m gi÷ bÝ mËt th−¬ng m¹i v ®æi míi c«ng nghÖ trong lÜnh vùc t−¬ng øng trªn c¬ së vi ph¹m mét nghÜa vô b¶o mËt liªn th× sù b¶o hé bÝ mËt th−¬ng m¹i chñ yÕu mang quan ®Õn bÝ mËt ®ã. VÝ dô, ng−êi l m c«ng cña tÝnh chÊt d©n sù, víi nh÷ng biÖn ph¸p b¶o mËt mét chñ së h÷u bÝ mËt th−¬ng m¹i l ng−êi bÞ do chÝnh chñ së h÷u tù m×nh tiÕn h nh, sao cho r ng buéc kh«ng ®−îc phÐp béc lé v sö dông bÝ mËt th−¬ng m¹i kh«ng thÓ bÞ tiÕt lé dÉn ®Õn bÝ mËt ®ã trong suèt qu¸ tr×nh l m c«ng v c¶ gi¶m lîi thÕ kinh doanh cña hä tr−íc c¸c ®èi sau n y (khi kh«ng cßn l m c«ng) nh−ng ® vi thñ c¹nh tranh kh¸c. Khi thùc tÕ xuÊt hiÖn h nh ph¹m nghÜa vô ®ã. vi tiÕp cËn, n¾m gi÷ th«ng tin vÒ bÝ mËt th−¬ng C¸c tr−êng hîp trªn cïng víi quy ®Þnh cña m¹i mét c¸ch kh«ng l nh m¹nh hoÆc bÊt hîp LuËt bÝ mËt th−¬ng m¹i, LuËt chèng c¹nh tranh ph¸p, chñ së h÷u cã quyÒn viÖn dÉn LuËt bÝ mËt kh«ng l nh m¹nh ® ®−îc vËn dông t−¬ng ®èi th−¬ng m¹i ®Ó yªu cÇu båi th−êng. th nh c«ng trong nhiÒu vô kiÖn yªu cÇu båi Tõ luËn ®iÓm trªn cã thÓ dÔ d ng thÊy ®iÓm th−êng do x©m ph¹m bÝ mËt th−¬ng m¹i ë MÜ. quan träng nhÊt trong sù b¶o hé bÝ mËt th−¬ng N¨m 1987, to ¸n MÜ ® thô lÝ vô kiÖn kh¸ næi 76 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
  6. nghiªn cøu - trao ®æi tiÕng gi÷a Tony Mason v Jack Daniel uèng n y trë nªn rÊt ®Æc biÖt, chØ ®−îc b¸n Distillery trong lÜnh vùc n y.(6) Xin ®−îc tãm riªng ë c¸c quÇy h ng thuéc nh h ng cña «ng t¾t vô kiÖn nh− sau: ta (cho tíi thêi ®iÓm vô kiÖn x¶y ra, kh«ng Tony Mason l chñ nh h ng ® s¸ng t¹o ra kh¸ch h ng n o cã thÓ yªu cÇu mét li c«ng thøc pha chÕ mét thø ®å uèng hçn hîp Lynchburg Lemonade ë bÊt k× nh h ng n o ®−îc ®Æt tªn l Lynchburg Lemonade víi th nh kh¸c ngo i c¬ së kinh doanh cña Mason). phÇn bao gåm r−îu whiskey m «ng ta ® mua Mason còng ® chøng minh ®−îc lo¹i ®å uèng cña Jack Daniel Distillery - lo¹i dÞch chÊt n y ® mang l¹i lîi nhuËn rÊt lín, nã chiÕm tíi mang tªn Triple Sec - hçn hîp n−íc cã vÞ ngät, 1/3 trªn tæng sè doanh thu cña viÖc b¸n c¸c lo¹i chua v 7-Up (lo¹i n−íc gi¶i kh¸t cã ga mang r−îu bia ë nh h ng cña «ng ta v nh− vËy, nã nh n hiÖu Seven up vÉn ®−îc s¶n xuÊt v b¸n ë còng trë nªn cã gi¸ trÞ ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh ViÖt Nam). Lo¹i n−íc gi¶i kh¸t hçn hîp n y tranh kh¸c trong cïng lÜnh vùc kinh doanh. (cã t¸c dông b¶o vÖ thanh qu¶n rÊt tèt) ®−îc §ång thêi, Mason còng ® ®−îc kiÓm chøng ®Ó Mason b¸n t¹i c¸c quÇy h ng cña m×nh v ® x¸c nhËn r»ng «ng ta chØ nãi víi mét sè ng−êi trë nªn rÊt ®−îc −a chuéng. Sau ®ã mét thêi l m c«ng ë nh h ng cña «ng ta vÒ c«ng thøc gian, Winston Randle - ®¹i diÖn kinh doanh cña pha chÕ Lynchburg Lemonade v ® ®Æc biÖt Jack Daniel, do nhiÒu lÇn ®Õn uèng Lynchburg h−íng dÉn hä vÒ viÖc kh«ng ®−îc ®Ó lé c«ng Lemonade t¹i nh h ng cña Mason, ® t×m hiÓu thøc n y cho bÊt k× ng−êi n o kh¸c. Ngo i ra, ®−îc c«ng thøc pha chÕ ra nã v ® th«ng tin ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc kh¸ch h ng kh«ng thÓ biÕt cho «ng chñ cña m×nh. Kho¶ng mét n¨m sau, ®−îc c«ng thøc ®ã, ë nh h ng cña Mason, Jack Daniel ® ph¸t triÓn cuéc vËn ®éng trªn Lynchburg Lemonade lu«n ®−îc tiÕn h nh pha quy m« quèc gia vÒ lo¹i ®å uèng n y. trén tõ phÝa sau, sau ®ã míi mang ra theo yªu Mason ® kiÖn Jack Daniel v Randle vÒ sù cÇu cña kh¸ch h ng. Mason ® rÊt th nh c«ng biÓn thñ bÝ mËt th−¬ng m¹i bëi «ng ta kh«ng trong viÖc gi÷ bÝ mËt c«ng thøc pha chÕ n y cho nhËn ®−îc bÊt k× kho¶n tiÒn ®Òn bï n o ®èi víi ®Õn khi nã bÞ Randle ph¸t hiÖn ra. viÖc sö dông Lynchburg Lemonade tõ phÝa c¸c bÞ (Xem tiÕp trang 91) ®¬n. C¸c thÈm ph¸n ë hai cÊp to ¸n s¬ thÈm v phóc thÈm cña MÜ (do c¸c bÞ ®¬n chèng ¸n) ® (1).Xem: Intellectual Property Law. Paul Marett. vËn dông c¸c ®¹o luËt vÒ chèng c¹nh tranh Sweet and Maxwell. London 1996, tr.138. (2).Xem: Business Law and the Regulatory kh«ng l nh m¹nh (Law of Unfair Competition), Environment - Jane P. Mallor, A. James Barnes, vÒ bÝ mËt th−¬ng m¹i (Uniform Trade Secrets Thomas Bowers, Michael J. Phillips, ArlenW. Act) cïng víi c¸c quan ®iÓm vÒ sù biÓn thñ bÝ Langvadt - McGraw-Hill. USA 1998, tr.160. mËt th−¬ng m¹i ®Ó xö vô kiÖn n y. Hä ® thÊy (3).Xem: Business Law and the Regulatory thùc tÕ l Tony Mason ® cã nh÷ng nç lùc Environment. S®d, tr.162. trong viÖc sö dông thêi gian v tiÒn b¹c ®Ó t¹o (4).Xem: H−íng dÉn doanh nghiÖp vÒ hÖ thèng th−¬ng ra c«ng thøc pha chÕ Lynchburg Lemonade. m¹i thÕ giíi. Trung t©m th−¬ng m¹i quèc tÕ v Ban th− kÝ Khèi thÞnh v−îng chung, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia. ¤ng ta ® t¹o nªn mÆt h ng riªng cho m×nh l H Néi 2001, tr.309 v 310. mét thø ®å uèng hçn hîp, kh«ng chØ cã t¸c (5).Xem: Business Law and the Regulatory dông gi¶i kh¸t m cßn cã t¸c dông ch÷a bÖnh Environment. S®d, tr.162. ®−îc kh¸ch h ng rÊt −a chuéng. Mason còng ® (6).Xem: Business Law and the Regulatory cã qu¸ tr×nh rÊt cè g¾ng ®Ó l m cho lo¹i ®å Environment. S®d, tr.161 v 162. T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 77
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2