intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước: Khái niệm, hiệu quả và sự tác động (ảnh hưởng) của hiệu quả tới xã hội "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

59
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước: Khái niệm, hiệu quả và sự tác động (ảnh hưởng) của hiệu quả tới xã hội Trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng với NLĐ, NSDLĐ phải tham khảo ý kiến HĐXN, trong đó phải thông báo đầy đủ mọi lí do. Nếu không đồng ý với việc chấm dứt HĐLĐ của NSDLĐ, trong vòng 1 tuần (đối với loại đơn phương chấm dứt hợp đồng có báo trước) hoặc 3 ngày (nếu NSDLĐ chấm dứt hợp đồng không báo trước),...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Thi hành pháp luật của cơ quan nhà nước: Khái niệm, hiệu quả và sự tác động (ảnh hưởng) của hiệu quả tới xã hội "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. NguyÔn V¨n §éng * 1. Khái ni m "thi hành pháp lu t c a Theo chúng tôi, nên ng th i hi u khái cơ quan nhà nư c" ni m "thi hành pháp lu t" theo hai nghĩa - Hi n nay, trên di n àn khoa h c pháp lí, nghĩa h p và nghĩa r ng. Theo nghĩa h p, khái ni m "thi hành pháp lu t" ư c hi u "thi hành pháp lu t" chính là ch p hành pháp khác nhau: "thi hành pháp lu t" là m t trong lu t - hình th c th c hi n pháp lu t; còn theo nh ng hình th c th c hi n pháp lu t, trong nghĩa r ng, "thi hành pháp lu t" là "th c ó ch th pháp lu t th c hi n nghĩa v hi n pháp lu t", t c là nh ng ho t ng c a pháp lí b ng hành vi tích c c c a mình cá nhân, t ch c nh m tr c ti p ưa pháp (trong trư ng h p này "thi hành pháp lu t" lu t vào cu c s ng t o ra nh ng giá tr v t ng nghĩa v i "ch p hành pháp lu t" và ch t và giá tr tinh th n cho xã h i. Vi c ưa ngoài thi hành pháp lu t còn có các hình vào khái ni m "thi hành pháp lu t" c ho t th c th c hi n pháp lu t khác là tuân th ng l p quy, theo chúng tôi là không h p lí, pháp lu t - ch th pháp lu t t ki m ch b i vì "l p quy" theo như cách hi u thông mình không th c hi n hành vi mà pháp thư ng t trư c t i nay là ho t ng sáng t o lu t c m; s d ng pháp lu t - ch th pháp ra các quy ph m pháp lu t b i cá nhân hay lu t s d ng quy n pháp lí và áp d ng pháp cơ quan nhà nư c có th m quy n và như v y lu t - cá nhân có th m quy n ho c cơ quan nó ph i "n m" trong (hay thu c v ) ho t nhà nư c có th m quy n v n d ng các quy ng xây d ng pháp lu t ch không th là ph m pháp lu t hi n hành cho t ng trư ng ho t ng th c hi n pháp lu t ư c. Vi c ng th i hi u khái ni m "thi hành h p c th , i v i cá nhân và t ch c c pháp lu t" theo hai nghĩa như trình bày th ); "thi hành pháp lu t" là nh ng ho t trên có ý nghĩa lí lu n và th c ti n nh t nh. ng c a các cá nhân, t ch c nh m ưa i v i lí lu n, nó giúp chúng ta nh n th c pháp lu t vào cu c s ng và trong trư ng khái ni m "thi hành pháp lu t" m t cách y h p này nó ng nghĩa v i khái ni m "th c và toàn di n hơn theo c b r ng và chi u hi n pháp lu t" (bao g m b n hình th c như sâu, t c p th p n c p cao và trong ã nêu trên). Th m chí có ngư i còn m m i quan h gi a "cái riêng" và "cái chung". r ng khái ni m "thi hành pháp lu t" b ng vi c ưa vào ó c ho t ng "l p quy" c a * Gi ng viên chính Khoa hành chính-nhà nư c Chính ph và các cơ quan c a Chính ph . Trư ng i h c Lu t Hà N i 26 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  2. nghiªn cøu - trao ®æi i v i th c ti n, nó t o thu n l i cho vi c th c, phương pháp và k t qu th c hi n ánh giá hi u qu và o lư ng m c hi u nghĩa v h p ng dân s ;… qu c a t ng hình th c th c hi n pháp lu t i v i cách hi u khái ni m "thi hành và toàn b ho t ng th c hi n pháp lu t, pháp lu t" theo nghĩa r ng thì vi c xác nh trên cơ s ó xu t nh ng gi i pháp có tính c i m c a nó cũng ph i căn c vào các kh thi cao v ti p t c xây d ng và hoàn y u t sau: tính ch t, c i m và n i dung thi n pháp lu t, nâng cao hi u qu th c hi n c a lĩnh v c xã h i mà trong ó ch th ti n pháp lu t nư c ta hi n nay. hành th c hi n pháp lu t; ch th th c hi n T nh ng trình bày trên, có th hi u pháp lu t; m c ích,hình th c, phương pháp "thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c" và k t qu th c hi n các hình th c th c hi n v a là hình th c th c hi n pháp lu t, v a là pháp lu t. Ch ng h n, c i m thi hành ho t ng th c hi n pháp lu t nói chung c a pháp lu t t t ng hình s c a toà án s ư c cơ quan nhà nư c nh m ưa pháp lu t vào xác nh căn c vào tính ch t, c i m và cu c s ng. n i dung c a ho t ng xét x án hình s Liên quan n khái ni m "thi hành pháp c a toà án; tính ch t, c i m, v trí, vai trò, lu t c a cơ quan nhà nư c" là c i m c a th m quy n c a toà án; m c ích, hình th c, thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c. phương pháp và k t qu xét x án hình s V i cách hi u khái ni m "thi hành pháp lu t" c a toà án;… theo nghĩa h p và nghĩa r ng như trên thì C n phân bi t khái ni m "thi hành pháp vi c xác nh c i m c a nó cũng ph i lu t" v i "bi n pháp thi hành pháp lu t", b i theo hai cách hi u ó. vì trên di n àn khoa h c pháp lí trong th i i v i cách hi u khái ni m "thi hành gian qua cũng có ngư i ch trương ưa c pháp lu t" theo nghĩa h p thì vi c xác nh tuyên truy n, ph bi n, gi i thích và giáo d c c i m c a nó ph i căn c vào các y u t pháp lu t vào khái ni m "thi hành pháp sau: tính ch t, c i m và n i dung c a lĩnh lu t". i u ó ã làm sai l ch b n ch t và v c xã h i mà trong ó ch th th c hi n n i dung c a "thi hành pháp lu t" khi chúng nghĩa v pháp lí; tính ch t, c i m và n i ta hi u nó v a theo nghĩa h p, v a theo dung c a nghĩa v pháp lí; ch th th c hi n nghĩa r ng c a c m t này. Chúng tôi cho nghĩa v pháp lí; m c ích, hình th c, r ng thi hành pháp lu t có hi u qu , Nhà phương pháp và k t qu th c hi n nghĩa v nư c và xã h i ph i s d ng ng b các pháp lí. Ví d : c i m thi hành pháp lu t lo i bi n pháp, trong ó có tuyên truy n, dân s trong vi c th c hi n nghĩa v h p ph bi n, gi i thích và giáo d c pháp lu t. ng dân s theo quy nh c a pháp lu t dân Ngoài tuyên truy n, ph bi n, gi i thích, s s ư c xác nh căn c vào tính ch t, c giáo d c pháp lu t, còn có các bi n pháp i m và n i dung c a nghĩa v h p ng dân khác thư ng xuyên ư c s d ng như t s ; ch th h p ng dân s ; m c ích, hình nêu gương trong thi hành pháp lu t c a m i t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 27
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cá nhân, t ch c; khen thư ng k p th i và th m quy n d a vào ó mà ánh giá hi u tho áng b ng v t ch t và tinh th n cho cá qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nhân, t ch c có nhi u thành tích xu t s c nư c. Căn c ánh giá hi u qu thi hành trong thi hành pháp lu t; x ph t k p th i, pháp lu t c a cơ quan nhà nư c có nhi u lo i nghiêm minh nh ng cá nhân, t ch c vi v i nhi u hình th c bi u hi n khác nhau, t n ph m trong quá trình thi hành pháp lu t. t i nhi u c p khác nhau và u có giá N u hi u "thi hành pháp lu t" theo nghĩa tr như nhau i v i vi c ánh giá hi u qu r ng là "th c hi n pháp lu t" thì vi c áp thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c. d ng các bi n pháp này là nh ng hình th c Tuy nhiên, vi c có giá tr như nhau ó không ho t ng c a công tác "t ch c th c hi n có nghĩa là t t c các căn c y u có nh pháp lu t" mà "th c hi n pháp lu t" và "t hư ng (hay tác d ng) gi ng nhau t i quá ch c th c hi n pháp lu t" là hai khái ni m trình ánh giá hi u qu thi hành pháp lu t không ng nghĩa v i nhau và không th c a cơ quan nhà nư c. Do ó, chúng tôi t m thay th nhau ư c. th i phân chia các căn c ó thành hai lo i là 2. Hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ nh ng căn c có tác d ng gián ti p và các quan nhà nư c căn c có tác d ng tr c ti p. Nh ng căn c Hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan có tác d ng gián ti p là ti n xác l p nhà nư c là v n chưa ư c quan tâm các căn c có tác d ng tr c ti p. úng m c c trong khoa h c l n trên th c t + Nh ng căn c có tác d ng gián ti p thi hành pháp lu t. Tình hình ó không bao g m: a) Pháp lu t quy nh v trí, tính nh ng gây nhi u tr ng i cho xây d ng pháp ch t, c i m, nhi m v , ch c năng, th m lu t, t ch c th c hi n pháp lu t, th c hi n quy n c a cơ quan thi hành pháp lu t; b) V pháp lu t (thi hành pháp lu t ư c hi u theo trí, tính ch t, c i m, nhi m v , ch c năng, nghĩa r ng) mà còn làm cho vi c th c hi n th m quy n c a cơ quan thi hành pháp lu t; pháp lu t (thi hành pháp lu t ư c hi u theo c) Tính ch t, c i m, m c tiêu, n i dung, nghĩa r ng) nhi u khi lúng túng vì thi u hình th c và phương pháp ho t ng c a cơ nh ng căn c lí lu n và th c ti n. Vì v y, quan thi hành pháp lu t;… c n nghiên c u y v n "hi u qu thi + Các căn c có tác d ng tr c ti p bao g m: hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c". 1) M c tiêu thi hành pháp lu t c n t ư c - ánh giá ư c hi u qu thi hành mà cơ quan thi hành pháp lu t ã t ra; 2) pháp lu t c a cơ quan nhà nư c thì trư c h t Hi n tr ng c a i tư ng c n s tác ng ph i xác nh ư c căn c ánh giá. Theo c a cơ quan thi hành pháp lu t; 3) Chi phí nghĩa thông thư ng, căn c ánh giá hi u c n thi t cho ho t ng thi hành pháp lu t qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c c a cơ quan nhà nư c; 4) K t qu th c t t là nh ng cơ s , n n t ng có th nh lư ng ư c thông qua s tác ng c a cơ quan thi và nh tính ư c mà cơ quan, cá nhân có hành pháp lu t t i i tư ng tác ng. 28 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  4. nghiªn cøu - trao ®æi - Vi c ánh giá hi u qu thi hành pháp Ho t ng thi hành pháp lu t c a cơ lu t c a cơ quan nhà nư c ư c ti n hành quan nhà nư c s không có hi u qu khi k t theo các bư c sau: a) Xác nh m c bi n qu th c t t ư c phù h p v i yêu c u và i v n i dung, hình th c (hay v s lư ng m c ích ban u t ra (th m chí quá m c và ch t lư ng) c a i tư ng sau khi có s mong i) nhưng chi phí vư t quá m c cho tác ng c a cơ quan thi hành pháp lu t; b) phép (b t h p lí); ho c k t qu th c t t Tính toán chi ti t m c chi phí v s c ngư i, ư c chưa tương x ng v i m c tiêu ban u s c c a (hay m c chi phí v v t ch t và tinh t ra và m c chi phí ít. th n) mà cơ quan thi hành pháp lu t ã chi - Hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ phí thi hành pháp lu t; c) Tính toán y quan nhà nư c có th ư c phân lo i theo các k t qu th c t t ư c v v t ch t, nh ng căn c sau: 1) Ch th thi hành pháp tinh th n thông qua vi c thi hành pháp lu t lu t; 2) Lĩnh v c quan h xã h i mà trong c a cơ quan có th m quy n; d) i chi u ó cơ quan nhà nư c thi hành pháp lu t; 3) (hay so sánh) k t qu th c t ã t ư c v i i tư ng ch u tác ng c a thi hành pháp m c tiêu ban u mà cơ quan thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c; 4) Ph m vi lãnh lu t ã t ra. th mà trong ó cơ quan nhà nư c thi hành Qua các bư c nêu trên, n u xét th y i pháp lu t;… tư ng tác ng c a ho t ng thi hành pháp + Theo ch th thi hành pháp lu t, có: lu t có thay i n i dung và hình th c theo Hi u qu thi hành pháp lu t c a các cơ quan hư ng cơ quan thi hành pháp lu t mong dân c tr c ti p (hay các cơ quan i di n mu n; chi phí cho ho t ng thi hành pháp cho quy n l c nhân dân, ho c các cơ quan lu t m c cho phép (hay m c h p lí); k t quy n l c nhà nư c); c a các cơ quan hành qu th c t t ư c phù h p v i yêu c u và chính nhà nư c và c a các cơ quan tư pháp m c ích ban u t ra thì ho t ng thi (hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà hành pháp lu t ã có hi u qu nhưng m c nư c còn có th ư c phân lo i c th hơn th p nh t. Hi u qu thi hành pháp lu t cao n a tương ng v i t ng cơ quan nhà nư c c ch di n ra n u k t qu th c t t ư c th trong ba phân h các cơ quan dân c tr c tương x ng hoàn toàn v i yêu c u và m c ti p, các cơ quan hành chính nhà nư c và tiêu ban u t ra và chi phí dư i m c cho các cơ quan tư pháp); phép; ho c khi k t qu th c t t ư c vư t + Theo lĩnh v c quan h xã h i mà quá m c tiêu ban u t ra và chi phí m c trong ó cơ quan nhà nư c thi hành pháp cho phép. Ho t ng thi hành pháp lu t c a lu t, có: Hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ cơ quan nhà nư c t hi u qu cao nh t khi quan nhà nư c trong các lĩnh v c kinh t , k t qu th c t t ư c vư t quá yêu c u và chính tr , dân s , văn hoá, xã h i (hi u qu m c tiêu ban u t ra và chi phí m c thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c th p nh t (không áng k ). còn có th ư c phân lo i c th hơn n a t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 29
  5. nghiªn cøu - trao ®æi tương ng v i t ng nhóm quan h xã h i có hành pháp lu t i v i nhu c u, l i ích h p tính ch t và n i dung gi ng nhau trong m i pháp, chính áng ngày càng a d ng, phong lĩnh v c quan h xã h i nêu trên); phú c a xã h i. + Theo i tư ng ch u tác ng c a ho t S tác ng t i xã h i c a hi u qu thi ng thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c cũng nư c, có: Hi u qu thi hành pháp lu t c a có th ư c phân lo i theo b n căn c sau: a) cơ quan nhà nư c i v i công nhân, nông Ch th thi hành pháp lu t; b) Lĩnh v c quan dân, trí th c, sinh viên, h c sinh, lao ng h xã h i mà hi u qu thi hành pháp lu t c a t do, thanh niên, ph n , tr em, ngư i cao cơ quan nhà nư c tác ng ( nh hư ng) t i; tu i, ngư i khuy t t t, thương binh, b nh c) i tư ng ch u nh hư ng c a hi u qu binh, gia ình li t sĩ, gia ình có công v i thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c; d) nư c… (hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ Ph m vi lãnh th ;… quan nhà nư c còn có th ư c phân lo i c - Theo ch th thi hành pháp lu t, có: S th hơn n a tương ng v i t ng nhóm nh tác ng c a hi u qu thi hành pháp lu t c a các cá nhân có c i m chung v ngh các cơ quan dân c tr c ti p (hay các cơ nghi p, môi trư ng công tác, h c t p, hoàn quan i di n cho quy n l c nhân dân, ho c c nh và i u ki n sinh s ng,… trong các các cơ quan quy n l c nhà nư c); các cơ i tư ng nêu trên); quan hành chính nhà nư c và c a các cơ + Theo vùng lãnh th qu c gia mà trong quan tư pháp. S nh hư ng c a hi u qu thi ó cơ quan nhà nư c thi hành pháp lu t, có hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c còn có hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà th ư c phân lo i c th hơn n a tương ng nư c vùng ng b ng, vùng núi, vùng v i t ng cơ quan nhà nư c c th trong ba sâu, vùng xa, thành th , nông thôn,… (hi u phân h các cơ quan dân c tr c ti p, các cơ qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà quan hành chính nhà nư c và các cơ quan tư nư c còn có th ư c phân lo i c th hơn pháp). Trong trư ng h p này, m c tác n a tương ng v i t ng khu v c, t ng ơn ng c a hi u qu thi hành pháp lu t ư c v hành chính - lãnh th có c i m riêng o lư ng theo m c áp ng l i ích, nhu v a lí, dân cư, văn hoá…). c u chính áng c a các i tư ng tác ng 3. S tác ng ( nh hư ng) t i xã h i c a ho t ng thi hành pháp lu t c a t ng c a hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ lo i cơ quan trong m i phân h các cơ quan quan nhà nư c nhà nư c. Bên c nh ó, m i cơ quan có các Hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan b ph n h p thành, cho nên m c nh nhà nư c bao gi cũng tác ng ( nh hư ng t i xã h i c a hi u qu thi hành pháp hư ng) tích c c t i xã h i. Tiêu chu n lu t c a cơ quan y s là t ng s các m c chung ánh giá m c tác ng ó là nh hư ng t i xã h i c a hi u qu thi hành m c áp ng, tho mãn c a hi u qu thi pháp lu t c a t t c các b ph n h p thành. 30 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010
  6. nghiªn cøu - trao ®æi Ví d : m c nh hư ng c a hi u qu thi nư c còn có th ư c phân lo i c th hơn hành pháp lu t c a Qu c h i s là t ng s n a tương ng v i c trưng v l i ích, nhu m c nh hư ng c a hi u qu thi hành c a c u chính áng c n ư c áp ng, tho mãn các i bi u Qu c h i, oàn i bi u Qu c c a t ng nhóm nh các cá nhân có c i m h i, y ban thư ng v Qu c h i, các y ban chung v ngh nghi p, môi trư ng công tác, c a Qu c h i,… h c t p, hoàn c nh và i u ki n sinh - Theo lĩnh v c quan h xã h i mà hi u s ng,… trong các i tư ng nêu trên). qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà ây, c n th y ư c s khó khăn khi lư ng nư c tác ng t i, có: S tác ng c a hi u hoá các nhu c u, l i ích h t s c a d ng, qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà ph c t p, phong phú v ch ng lo i c n ư c nư c trong các lĩnh v c kinh t , chính tr , áp ng, tho mãn c a t ng nhóm xã h i và dân s , văn hoá, xã h i (s nh hư ng c a t ng cá nhân trong m i nhóm xã h i ó. hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà V n cơ b n ch là ph i tìm ra ư c nư c còn có th ư c phân lo i c th hơn nh ng nhu c u, l i ích chung, cơ b n nh t n a tương ng v i t ng nhóm quan h xã c a t ng nhóm xã h i và m c òi h i h i có tính ch t và n i dung gi ng nhau c n ư c áp ng, tho mãn các nhu c u, trong m i lĩnh v c quan h xã h i nêu trên l i ích ó o lư ng chính xác m c và c trưng v l i ích, nhu c u c a các ch nh hư ng c a hi u qu thi hành pháp lu t th quan h xã h i ó). ây, c n tính toán c a cơ quan nhà nư c. y , toàn di n các l i ích, nhu c u chính - Theo vùng lãnh th qu c gia, có: S áng c n ư c áp ng, tho mãn c a t ng tác ng c a hi u qu thi hành pháp lu t i tư ng tác ng c a hi u qu thi hành c a cơ quan nhà nư c n vùng ng b ng, pháp lu t c a cơ quan nhà nư c trong m i vùng núi, vùng sâu, vùng xa, thành th , lĩnh v c o lư ng chính xác m c nh nông thôn… (s nh hư ng c a hi u qu thi hư ng c a hi u qu thi hành pháp lu t c a hành pháp lu t c a cơ quan nhà nư c còn cơ quan nhà nư c. có th ư c phân lo i c th hơn n a tương - Theo i tư ng ch u nh hư ng c a ng v i t ng khu v c, t ng ơn v hành hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà chính - lãnh th có c i m riêng v a lí, nư c, có: s tác ng c a hi u qu thi hành dân cư, văn hoá,…). ây, c n th y ư c pháp lu t c a cơ quan nhà nư c n công s khác nhau v nhu c u, l i ích riêng mang nhân, nông dân, trí th c, sinh viên, h c tính c thù và s gi ng nhau v nhu c u, sinh, lao ng t do, thanh niên, ph n , tr l i ích chung, cơ b n c n ư c áp ng, em, ngư i cao tu i, ngư i khuy t t t, tho mãn c a m i vùng, mi n lư ng hoá thương binh, b nh binh, gia ình li t sĩ, gia chúng, trên cơ s ó o lư ng m c nh ình có công v i nư c… (s nh hư ng c a hư ng c a hi u qu thi hành pháp lu t c a hi u qu thi hành pháp lu t c a cơ quan nhà cơ quan nhà nư c./. t¹p chÝ luËt häc sè 8/2010 31
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2