zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Tìm hiểu hệ thống pháp luật châu Âu lục địa "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

212
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu hệ thống pháp luật châu Âu lục địa Sự quy định như trên là vượt quá giới hạn điều chỉnh của pháp luật, là sự “lấn sân” của pháp luật đối với đạo đức. Thiết nghĩ, thay vì quy định như hiện nay, pháp luật nên quy định rõ hành vi nào là không yêu thương, không tôn trọng, không biết ơn… nếu xét thấy cần phải tác động để giảm thiểu nó. Lịch sử pháp luật Việt Nam dưới thời phong kiến cũng đã để lại những kinh nghiệm lập pháp cần tham khảo....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Tìm hiểu hệ thống pháp luật châu Âu lục địa "

Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi PGS.TS. Th¸i VÜnh Th¾ng * 1. Khái quát v s hình thành và - Lu t pháp ch u nh hư ng sâu s c các phát tri n tư tư ng tôn giáo, nhi u qu c gia l y lu t ây ư c coi là h th ng pháp lu t l n l nhà th làm lu t l nhà nư c. nh t trên th gi i. H th ng pháp lu t này b. Giai o n phát tri n pháp lu t thành t n t i các nư c l c a châu Âu như văn t th k XIII n cu i th k XVIII u Pháp, Italia, Tây Ban Nha, B ào Nha, th k XIX c, Áo, B , Luxemburg, Hà Lan, Th y Sĩ, Cu i th k XII, các thành ph châu Âu ph n l n các nư c châu Phi, h u h t các b t u phát tri n và cùng v i s phát tri n nư c châu Mĩ la tinh, các nư c phương ó là s phát tri n các ho t ng thương ông k c Nh t B n. m i và giao lưu gi a các dân t c châu Âu Quá trình hình thành và phát tri n c a l c a. Ho t ng buôn bán, thương m i h th ng pháp lu t châu Âu l c a có th và s phát tri n dân cư thành th t o ra nhu chia thành 3 giai o n.(1) c u c n ph i phân bi t gi a tôn giáo, o 1. Giai o n pháp lu t t p quán (le c và pháp lu t. áng chú ý là giai o n droit coutumier) t khi hình thành n th văn hoá ph c hưng b t u t th k XIII - k XIII. XIV xu t phát t Italia sau ó lan d n sang 2. Giai o n pháp lu t thành văn (le các nư c châu Âu l c a. Các nhà tư droit legislatif) t th k XIII n th k tư ng lúc này mu n b o t n nh ng giá tr XIX. ích th c c a lu t La Mã v i nh ng ý 3. Giai o n phát tri n ra ngoài châu Âu. tư ng phát tri n, ch n hưng. B t u t th a. Giai o n pháp lu t t p quán k XII, các trư ng i h c t ng h p các ây là th i kì pháp lu t còn mang tính nư c phương Tây ra i. Quan i m pháp bi t l p phân tán, thi u th ng nh t. T n t i lu t c a các giáo sư i h c lúc này là lu t các lu t và t p quán c a c, c a các dân pháp ph i là công c , là mô hình t ch c t c Slavian, lu t La Mã. c bi t trong giai xã h i. Theo h lu t pháp cũng như o o n này s d ng r ng rãi các b lu t, các c ph i hư ng con ngư i t i cái c n ph i h th ng lu t l g i là Code, Direcfe, làm, ch không ph i là cái ang x y ra Institutes c a lu t La Mã. trong th c ti n (Sollen). Các lu t gia, các - Giai o n này pháp lu t còn gi n ơn, còn pha tr n gi a quy ph m o c, tôn * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c Trư ng i h c lu t Hà N i giáo và pháp lu t. 70 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi nhà tư tư ng lúc này mu n các quan h xã nh ng văn b n pháp lu t quan tr ng là h i ph i ư c xây d ng b ng các quy nh cu c cách m ng l n trong s phát tri n tư c a pháp lu t ch m d t tình tr ng h n tư ng pháp lu t c a nhân lo i. Trư c h t mang trong xã h i. ph i k n b n Tuyên ngôn nhân quy n và Khác v i h th ng pháp lu t Anglo- công dân quy n năm 1789 c a Pháp. saxon trong giai o n này h th ng pháp Nh ng quy nh cơ b n c a b n tuyên lu t châu Âu l c a không ph i là k t qu ngôn n i ti ng này ã tr thành nh ng c a s t p trung quy n l c c a nhà vua mà nguyên t c cơ b n c a các b n hi n pháp nó là k t qu c a nh ng truy n th ng văn c a các qu c gia l c a châu Âu. ó là hoá chung c a châu Âu. Quan i m khoa các quy nh sau ây: h c pháp lu t c a các trư ng i h c châu 1. Ngư i ta sinh ra t do và bình ng Âu lúc này là nghiên c u pháp lu t g n v quy n l i và ph i luôn luôn ư c t do li n v i o c, tôn giáo và m c ích và bình ng v quy n l i. nghiên c u không ch là áp d ng th c 2. M c ích c a t t c các t ch c ti n, th c d ng mà còn ph c v m c ích chính tr là b o v các quy n t nhiên và xã h i và nhân o. b t kh xâm ph m c a con ngư i. ó là M t c i m khác c a giai o n này là các quy n t do, s h u, an toàn và ch ng lu t giáo h i ti p t c phát tri n m nh m . l i áp b c. c bi t là lu t c a giáo h i La Mã. Năm 3. Nguyên t c t t c ch quy n nhà 1582 B lu t giáo h i ra i. Giáo h i là nư c thu c v dân t c. Không m t t ch c m t th l c l n (chi m 1/3 t ai trong xã hay cá nhân nào ư c vi ph m ch quy n h i) và càng ngày càng mu n bành trư ng. c a dân t c. Lu t l nhà th ư c s d ng như lu t l 4. T do là kh năng ư c làm t t c nhà nư c. Toà án giáo h i là công c tr n nh ng gì không h i n ngư i khác. Vi c áp có hi u l c. Trong dân gian hình thành th c hi n quy n t nhiên c a con ngư i quy ph m pháp lu t không thành văn: ư c gi i h n b i nh ng quy nh nh m "Ph i im l ng, ch có nói v vua và giáo m b o cho m i thành viên khác trong xã h i". ây cũng là giai o n trư ng phái h i cũng ư c th c hi n quy n ó. Nh ng pháp lu t t nhiên châu Âu phát tri n. gi i h n này ch có th ư c xác nh b i ng th i trong giai o n này hình thành văn b n lu t. và phát tri n vai trò c a ngh vi n trong 5. Ch có lu t m i có th c m oán các xây d ng pháp lu t. hành vi mà nó xác nh là có h i cho xã c. Giai o n phát tri n hoàn thi n h h i. Không ai có th ngăn c n con ngư i th ng pháp lu t và phát tri n vư t ra ngoài th c hi n m t hành vi mà lu t không c m l c a châu Âu (cu i th k XVIII, u th và không ai có th b t bu c ngư i khác k XIX cho n nay). th c hi n m t hành vi mà lu t không b t ây là giai o n ư c ánh d u b ng bu c th c hi n. T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004 71
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi 6. Lu t là s th hi n ý chí chung c a kho n nh t nh cho nhà nư c. toàn th công dân. T t c m i công dân có 14. T t c m i công dân có quy n t quy n t mình ho c thông qua ngư i i mình xác l p s c n thi t v óng góp công di n góp ph n xây d ng lu t. Lu t pháp c ng, v cơ s xác l p, v xác nh nh ch là m t cho t t c m i ngư i dù là b o su t v vi c thu và th i h n. v hay tr ng ph t. Trư c pháp lu t m i 15. Xã h i có quy n òi h i t t c các ngư i u bình ng. viên ch c nhà nư c ph i th m k v chi 7. Không ai có th b bu c t i, b b t, tiêu hành chính c a mình. b giam gi ngoài nh ng quy nh c a lu t. 16. M i xã h i mà trong ó quy n con 8. Lu t ch thi t l p các hình ph t m t ngư i và công dân không ư c m b o, cách nghiêm kh c khi i u ó là th t s không có s phân chia quy n l c thì không c n thi t và không ai b áp d ng hình ph t th có hi n pháp. theo lu t n u lu t ó ban hành sau khi hành 17. Quy n s h u là thiêng liêng và b t vi ã x y ra. kh xâm ph m. Khi xã h i c n thi t vì l i 9. T t c m i ngư i u ư c coi là vô ích chung v i s n bù th a áng s h u t i khi chưa có m t b n án c a toà án có tư nhân bu c ph i chuy n thành s h u th m quy n k t t i. công c ng. 10. Không ai có th b truy b c vì quan B n tuyên ngôn nhân quy n và công i m c a h , k c khi ó là quan i m tôn dân quy n 1789 c a Pháp ã t n n móng giáo, mi n là s bi u hi n quan i m ó cho ngành lu t m i ra i ó là lu t hi n không gây ra s r i lo n tr t t xã h i mà pháp. Nh ng quy nh trong b n tuyên pháp lu t ã thi t l p. ngôn n i ti ng này tr thành nh ng nguyên 11. T do giao lưu tư tư ng và quan t c cơ b n c a quá trình u tranh vì ch i m là m t trong nh ng quy n quan tr ng dân ch trong l ch s l p hi n các nư c nh t c a con ngư i. Công dân có quy n t l c a châu Âu. Ngày 3/9/1791 b n hi n do nói, vi t, in n, ngo i tr s l m d ng pháp u tiên c a nư c Pháp ra i. B n quy n ó trong nh ng trư ng h p mà lu t tuyên ngôn nhân quy n và công dân quy n quy nh. ư c ưa vào ph n u c a hi n pháp. 12. S m b o các quy n con ngư i Vào u th k XIX các b lu t quan và quy n công dân c n thi t m t s c m nh tr ng c a nư c Pháp ã ra i. nhà nư c. S c m nh này ư c thi t l p vì - B lu t dân s Napoleon 1804; l i ích chung c a m i ngư i ch không - B lu t thương m i 1807; ph i vì l i ích c a nh ng ngư i ư c trao - B lu t t t ng dân s 1806; s c m nh ó. - B lu t t t ng hình s 1808; 13. duy trì quy n l c công c ng và - B lu t hình s 1810; nh ng chi phí hành chính m i công dân tuỳ Vào th k XIX, các b lu t cơ b n c a theo kh năng c a mình ph i óng góp m t c cũng ã ư c xây d ng: 72 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi - B lu t thương m i 1866; là s k th a c a ch La Mã. Lu t La - B lu t hình s 1871; Mã ư c nghiên c u t i các trư ng i h c - B lu t t t ng hình s 1877; c a c, Pháp và các nư c l c a châu Âu - B lu t t t ng dân s 1877; và ư c coi là ngu n lu t b sung, ư c áp - B lu t dân s 1896. d ng tr c ti p n u lu t pháp thành văn và V i các b lu t n i ti ng trên ây, h t p quán pháp lu t c a h chưa có quy nh th ng pháp lu t châu Âu l c a ã t ư c i v i quan h xã h i c n thi t ph i i u nh ng thành t u l n, ánh d u giai o n ch nh pháp lu t. Corpus juris civilis ư c phát tri n r c r c a khoa h c pháp lí. ch p nh n r ng rãi c, Pháp và các Do Pháp có nhi u thu c a B c Phi, nư c l c a châu Âu. Trung Phi, Tây Phi, ông Nam Á, Nam Mĩ b. H th ng lu t châu Âu l c a ư c nên pháp lu t c a Pháp ã vư t ra ngoài phân chia thành công pháp và tư pháp lãnh th châu Âu vươn t i châu Phi, châu ây là c i m cơ b n phân bi t h Á và Nam Mĩ, c bi t là cu i th k XIX, th ng pháp lu t châu Âu l c a v i h u th k XX. th ng pháp lu t Anh - Mĩ. H th ng pháp Pháp lu t c a c (ch y u là B lu t lu t này ư c phân chia thành công pháp dân s 1896) do tính khoa h c và h p lí c a (Jus publicum), tư pháp (Jus privatum). nó cũng ã nh hư ng n nhi u qu c gia Công pháp bao g m nh ng ngành lu t i u ngoài châu Âu. Ngoài m t s qu c gia trư c ch nh các quan h xã h i, gi a các cơ quan ây là thu c a c a c như Namibia, nhà nư c v i nhau ho c gi a các cơ quan Burundi và m t ph n c a Cameroon, nhà nư c v i tư nhân như lu t hi n pháp, Tanzania châu Phi, Tây Samua t i Nam lu t hành chính, lu t hình s , lu t ngân Thái Bình Dương, pháp lu t c a c còn hàng, lu t tài chính… Tư pháp bao g m nh hư ng n nhi u qu c gia khác như các ngành lu t i u ch nh các quan h gi a Nh t B n, Hàn Qu c, Thái Lan, Hy L p và tư nhân v i tư nhân. Tư pháp bao g m các m t ph n Trung Qu c. ngành lu t như lu t dân s , lu t hôn nhân 2. Các c i m cơ b n c a h th ng và gia ình, lu t thương m i. pháp lu t châu Âu l c a Cơ s phân chia pháp lu t thành a. Ch u nh hư ng khá sâu s c c a lu t công pháp và tư pháp là phương pháp i u La Mã ch nh (phương pháp tác ng pháp lu t lên Các b lu t l n c a l c a châu Âu các quan h xã h i). Phương pháp i u như B lu t dân s Napoleon, B lu t dân ch nh c trưng c a tư pháp là phương s c 1896 u ư c hình thành trên cơ pháp t do th a thu n ý chí và bình ng s k t h p lu t t p quán a phương và lu t gi a các bên tham gia quan h pháp lu t. La Mã. c bi t c, ch ct nt i Còn phương pháp i u ch nh c a công th i kì gi a năm 962 và 1806 t cho mình pháp ch y u là phương pháp m nh l nh. T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004 73
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi Tuy nhiên, cũng có quan i m cho r ng nh ng trí tu bác h c. B lu t dân s c vi c phân chia pháp lu t thành công pháp 1896 (BGB) ư c g i là lu t c a các giáo và tư pháp có liên quan t i các cu c u sư (Professorenrecht) . tranh v quy n l c chính tr th k XVII, d. H th ng pháp lu t châu Âu l c a b i vì vi c phân chia này ư c xem là ý là h th ng pháp lu t có trình h th ng mu n c a nh ng ngư i b o hoàng mu n áp hoá, pháp i n hoá cao t ch quân ch trong pháp lu t,(2) theo Ngoài các b lu t hình s , b lu t t ó ch có tư pháp m i là lĩnh v c t do c a t ng hình s , b lu t dân s , b lu t t các nhà lu t h c còn công pháp là lĩnh v c t ng dân s , các qu c gia l c a châu Âu mà các nhà khoa h c pháp lí c n ph i kiêng ã xây d ng nhi u b lu t khác như b lu t k , vì ó ư c coi như là "khu v c c m". thương m i, b lu t t ai, b lu t hành c. ây là h th ng pháp lu t coi tr ng chính, b lu t t t ng hành chính, b lu t lí lu n pháp lu t hàng h i, b lu t hàng không, b lu t b u Ngay t th k XII khi các trư ng i c , b lu t t ai, b lu t lao ng… h c c a các qu c gia l c a châu Âu ra . H th ng pháp lu t châu Âu l c a i. Quan i m c a các giáo sư i h c lúc không coi ti n l pháp lu t là m t hình này là: Pháp lu t là công c , là mô hình t th c pháp lu t thông d ng ch c xã h i, là cái c n ph i làm (Sollen) Khác v i h th ng pháp lu t Anglo- ch không ph i là cái ang x y ra trong saxon, h th ng pháp lu t châu Âu l c a th c ti n (sein). Quan i m này ư c duy do ch u nh hư ng sâu s c c a h c thuy t trì trong nh ng th k ti p theo. Các h c phân chia quy n l c nên không th a nh n thuy t pháp lu t, các nguyên t c pháp lu t vai trò l p pháp c a các cơ quan xét x . ư c coi là ngu n c a pháp lu t. Các b Các lu t gia l c a châu Âu h u như có lu t c a các nư c l c a châu Âu thông quan i m tương i th ng nh t r ng l p thư ng i t cái chung n cái riêng (các pháp là ho t ng c a ngh vi n, toà án là b lu t thư ng có ph n chung và ph n cơ quan áp d ng lu t xét x ch không riêng). ph n chung, các khái ni m ư c trình bày m t cách rõ ràng, rành m ch. ph i b ng ho t ng xét x t o ra lu t. Án Ph n chung làm cơ s cho ph n riêng và l là hình th c pháp lu t không ư c thông thư ng ư c xây d ng theo tư duy khuy n khích phát tri n và ch áp d ng m t logic t cái khái quát n cái c th , t cái cách h n ch ./. chung n cái riêng, t cái tr u tư ng n (1).Xem: Les grands systèmes de droit de contemporains cái h u hình, t nguyên t c chung n các par René David, Camille Jauffret-Spinosi; Nxb. Precis tình hu ng c th , t lí lu n n th c ti n. D1992, tr.27. Vì th , các b lu t l n c a các qu c gia l c (2).Xem: Michael Bogdan - Comparative law. Nxb. a châu Âu ư c coi là s n ph m c a Kluwer Norstedts Juridik TANO 1994. 74 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

829 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.