intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Tìm hiểu khái niệm “Hợp đồng công ti” trong pháp luật Cộng hoà Pháp "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

80
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu khái niệm “Hợp đồng công ti” trong pháp luật Cộng hoà Pháp

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Tìm hiểu khái niệm “Hợp đồng công ti” trong pháp luật Cộng hoà Pháp "

  1. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi Ths. Lª vÖ quèc * công ti dân s -la société civile).(1) H p ng công ti là m t khái ni m chưa T i i u 1832, BLDS ã nh nghĩa v bao gi xu t hi n trong pháp lu t công công ti như sau: «Công ti là m t h p ng ti c a Vi t Nam. Nhưng v i pháp lu t công ti c a các nư c như C ng hoà Pháp, C ng hoà mà thông qua ó, hai hay nhi u ngư i tho liên bang c… thì nó ã t n t i cách ây thu n cùng làm m t vi c chung nh m m c hàng th k và óng m t vai trò c bi t ích chia s nh ng l i nhu n sinh ra t ó».(2) V i i u lu t trên thì rõ ràng công ti trong i s ng pháp lí c a các công ti. Cho chính là m t lo i h p ng và ngư i ta g i là dù thu c lo i hình nào, quy mô ra sao thì m i công ti u ư c thành l p thông qua h p ng công ti. Vì v y, s ra i, t n t i m t h p ng và hơn th n a, ngư i ta còn c a công ti trư c h t ph i tuân th pháp lu t cho r ng công ti chính là m t lo i h p ng chung v h p ng bên c nh nh ng quy nh và ư c g i là «h p ng công ti». Trong dành riêng cho các công ti. i u này chính là khoa h c lu t, ây cũng là n i dung ư c cơ s pháp lí u tiên làm hình thành khái ni m «h p ng công ti». các lu t gia c a Pháp, c… quan tâm nhi u làm hình thành nên c nh ng lí thuy t Tuy nhiên, qua m t th i gian áp d ng, v «h p ng công ti» (théorie contractuelle i u lu t trên cũng ã ư c s a i, b sung de la société). Cho n nay, nh ng cu c m t s l n. C th , hi n nay theo Lu t s 85- này v n chưa tranh lu n xoay quanh v n 697 ngày 11/7/1985 thì n i dung c a i u 1832 BLDS quy nh v công ti như sau: có h i k t thúc. « Công ti do hai hay nhi u ngư i thành Bài vi t này nh m góp ph n làm rõ n i l p trên cơ s tho thu n b ng h p ng, s dung pháp lí c a khái ni m h p ng công ti theo pháp lu t C ng hoà Pháp. d ng tài s n ho c công ngh c a mình vào vi c kinh doanh chung nh m chia lãi ho c 1. Cơ s pháp lí c a h p ng công ti S ra i c a B lu t dân s (BLDS) thu l i nhu n. Pháp năm 1804 hay còn g i là B lu t Trong nh ng trư ng h p do pháp lu t quy Napoléon vào u th k XIX có m t ý nghĩa nh, công ti có th do m t ngư i thành l p. Các thành viên cam k t cùng ch u l ».(3) quan tr ng i v i n n l p pháp c a Pháp cũng như th gi i. V i hơn hai ngàn i u V i s s a i trên, pháp lu t không còn lu t, nó có m t ph m vi i u ch nh tương i th a nh n m t cách rõ ràng công ti là m t toàn di n. Trong ó, nh ng v n chung v công ti cũng ã ư c BLDS quy nh (bên * Gi ng viên Khoa lu t kinh t c nh nh ng n i dung c th dành riêng cho Trư ng i h c kinh t qu c dân Hà N i 66 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  2. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi h p ng nhưng v n quy nh công ti ph i cho r ng xét v b n ch t pháp lí thì công ti ư c thành l p d a trên cơ s h p ng do ch là m t lo i h p ng. Quan i m này ã hai hay nhi u ngư i kí k t… (tr trư ng h p c ng v ng trong m t th i gian nh t nh và bi t, công ti có th do m t ngư i thành l p). ã t o nên «lí thuy t h p ng v công ti» (la Như v y, v i «ngôn ng » c a pháp lu t théorie contractuelle de la société) b i chính BLDS nh nghĩa công ti là m t h p ng… th c nh (le droi positif), chúng ta có th hi u r ng c m t «h p ng công ti» bao g m Cũng theo quan i m này, cho dù hình th c hai nghĩa khác nhau, liên quan tr c ti p n công ti ư c th hi n như th nào i chăng n a thì v n i dung bên trong, công ti ư c b n ch t pháp lí c a công ti: Th nh t, công ti hình thành trên cơ s tho thu n ý chí c a các là m t h p ng - g i là h p ng công ti ; th hai, công ti là m t pháp nhân còn h p thành viên (la volonté de s’associer). Nói ng công ti là cơ s pháp lí thành l p nên cách khác, công ti là s n ph m c a m t s pháp nhân ó. ây cũng chính là n i dung th ng nh t ý chí và nó chính là m t h p ng. cơ b n c a hai quan i m khác nhau v b n S hi n h u mang tính v t ch t (tên g i, tr ch t công ti t n t i trong gi i lu t h c C ng s …) c a công ti ch là quá trình th c hi n hoà Pháp t u th k XIX n nay. «h p ng công ti» mà thôi. S t n t i c a các công ti không ăng kí 2. B n ch t pháp lí c a công ti là m t kinh doanh như công ti d ph n (la société h p ng en participation)(7) hay th m chí như công ti Trong m t s công trình nghiên c u v pháp lu t công ti (droit des sociétés), nhi u th c t (la société créée de fait) là lu n c tác gi cũng ã cho r ng: t «công ti» (le mot quan tr ng cho lí thuy t trên. Nh ng công ti « société ») bao hàm hai nghĩa: th nh t, nó là này ương nhiên không ư c th a nh n là pháp nhân nhưng nó cũng không ph i là mthp ng mà thông qua ó, hai hay nhi u ngư i tho thu n cùng nhau ti n hành nh ng cá nhân thông thư ng. V y thì dư i « ng kính pháp lu t», chúng t n t i như th m t vi c chung v i m c ích chia s l i nhu n… tr trư ng h p nào và ư c i u ch nh d a trên cơ s pháp c bi t ivi công ti TNHH m t thành viên - g i t t là lí nào? Ch có th d a vào lí thuy t h p ng EURL ( ư c áp d ng t năm 1985)(4) và v công ti m i giúp chúng ta tr l i ư c câu công ti c ph n ơn gi n m t thành viên - h i này: các công ti nói trên là nh ng h p SASU (áp d ng t năm 1999).(5) Nghĩa th ng và cơ ch i u ch nh chúng ph i căn c hai, công ti là m t «th c th pháp lí» g i là vào các quy nh chung v h p ng và pháp nhân (personne morale), có tư cách nh ng quy nh riêng dành cho t ng lo i « h p ng công ti» này. ho t ng dư i m t tên g i riêng, pháp lí v i tài s n riêng trên cơ s vì l i ích chung Còn i v i các công ti có tư cách pháp (c a các thành viên công ti).(6) nhân (personne morale) thì chúng ph i tr i Theo quan i m th nh t, nhi u ngư i qua th t c ăng kí kinh doanh. Nhưng trư c t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 67
  3. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi lư ng c ông các công ti c ph n có th lên th t c này, các thành viên ã ph i kí k t m t h p ng nh m m c ích cho công ti n hàng tri u. i u này có l không x y ra ư c thành l p. ây là giai o n mà công ti i v i m t h p ng. Ngư c trong th c t i trong th c t nhưng pháp nhân l i, pháp lu t cũng ã cho ra i lo i hình ã ra « công ti m t ngư i» (công ti trách nhi m h u công ti chưa ư c khai sinh. Pháp lu t c a Pháp g i hi n tư ng pháp lí này là công ti h n m t thành viên…) càng cho chúng ta ang ch ăng kí (la société en formation). th y r ng không ph i lúc nào công ti cũng ây, m i m i quan h phát sinh gi a các mang b n ch t h p ng (s tho thu n c a thành viên ư c i u ch nh b i pháp lu t v nhi u ngư i). h p ng và nghĩa v (8) b i ngư i ta cho Như v y, công ti cũng chính là s n ph m c a pháp lu t, là m t t ch c có tư cách pháp lí r ng công ti ang là m t h p ng. Nói cách riêng ( i v i công ti có tư cách pháp nhân). khác, gi a các thành viên công ti hi n ch S tho thu n c a các thành viên ch là cơ s t n t i m t công c pháp lí duy nh t, ó là h p ng công ti. cho s ra i c a công ti. Nói cách khác, công ti không th t n t i như m t hi n tư ng «hai Khác v i quan i m trên, nhi u ngư i l i trong m t»: công ti - h p ng, h p ng - cho r ng s t n t i th c t c a công ti ã vư t ra kh i khuôn kh c a m t h p ng. công ti như nhi u ngư i ã quan ni m… Theo cách nhìn hi n i hơn thì công ti ư c Nhưng cho dù v i b n ch t th nào i chăng n a thì m i công ti luôn ư c thành hình thành thông qua vi c các thành viên l p trên cơ s m t h p ng mà ngư i ta g i cùng tho thu n nh m m c ích t o nên m t « tư cách pháp lí m i», có m t a v pháp lí ó là h p ng công ti. c bi t(9)(g i là pháp nhân) và ó chính là 3. Hình th c và n i dung c a h p công ti. ây là n i dung cơ b n c a «lí thuy t ng công ti v t ch c công ti» (la théorie institutonnelle C m t «h p ng công ti» ư c s d ng r t nhi u trong pháp lu t th c nh(11) nhưng de la société). không có m t i u lu t nào ưa ra khái ni m Trong các công ti, cho dù quy mô n âu thì nh ng v n liên quan n t ch c c a hay quy nh v hình th c, n i dung c a h p công ti, hình th c công ti… luôn luôn là ý chí ng công ti. Bên c nh ó, chúng ta còn th y c a lu t pháp, nghĩa là chúng không còn n m m t s khái ni m g n gũi v i nó, ví d như: trong cái g i là «s tho thu n» c a các thành la promesse de société ou protocol d’accord viên n a(10) mà ngư c l i ó là nh ng i u (s giao ư c v công ti); l’acte institutif de société (ch ng thư thành l p công ti); les mang tính b t bu c i v i m i công ti. Ngoài ra, nh ng ngư i theo quan i m statuts sociétaires ( i u l công ti)… trong này cũng cho r ng vi c coi công ti là h p nhi u i u lu t khác. Th c t này ã làm ng không còn phù h p v i th c t i xu t hi n câu h i: h p ng công ti là gì ? s ng c a các công ti hi n nay, ví d như s Nó có hình th c và n i dung như th nào? 68 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  4. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi tr l i câu h i này, nhi u tác gi ã công ch ng thư mà có th là tư ch ng thư ng nh t h p ng công ti v i i u l công (acte sous seing privé) tuỳ vào t ng trư ng ti (văn b n mà pháp lu t quy nh ph i có h p c th . Ví d : N u trong các công ti hình th c và n i dung b t bu c). i u áng TNHH và công ti c ph n mà v n góp là b t nói là h không ưa ra nh ng căn c rõ ràng, ng s n ph i tuân theo th th c công b c th minh ch ng cho i u kh ng nh nhà t thì s can thi p c a công ch ng c a mình. Ngư c l i, c thì chính lu t viên vào quá trình xác l p và kí k t i u l pháp ã làm s ng nh t gi a hai khái ni m công ti là b t bu c...(14) Tóm l i, trong th c này thông qua m t s i u lu t (ví d : §2 t Pháp, nh ng công ti có quy mô nh thì AktG v ch ng thư thành l p công ti c khi thành l p, thông thư ng h l a ch n ph n, quy nh: «Vi c so n th o h p ng hình th c tư ch ng thư cho i u l công ti công ti ( i u l ) b t bu c ph i có s tham nh m tránh nh ng kho n phí «n ng» so v i gia c a m t ho c m t s ngư i ã ăng kí kh năng tài chính c a h . Ngư c l i, các mua c ph n …»).(12) công ti có quy mô l n thì v n «ưa thích» Chính vì v y, hi n nay cũng ang có hình th c văn b n công ch ng vì s can nh ng quan i m không gi ng nhau v m i thi p c a công ch ng viên s m b o cho quan h gi a h p ng công ti và i u l vi c kí k t h p ng tránh nh ng trư ng công ti. N u chúng ta ng nh t hoá hai khái h p gian l n ho c thi u tính ch t ch … tr nên ơn gi n hơn vì ni m này thì v n Cu i cùng, sau khi ã xác nh rõ ràng t t c nh ng quy nh áp d ng cho i u l hình th c c a h p ng công ti ( i u l ) thì công ti cũng áp d ng cho chính h p ng các thành viên công ti ph i kí vào h p ng công ti. C th là s xác nh hình th c pháp mà như nhi u tác gi nói ó là «s v t ch t lí và n i dung c a nh ng văn b n này. hoá» ý chí t nguy n tham gia công ti c a Theo quy nh t i i u 1835 BLDS m i thành viên. Tuy nhiên, các thành viên C ng hoà Pháp thì i u l công ti ph i ư c không b b t bu c ph i t mình tr c ti p kí th hi n dưói hình th c vi t (văn b n). Trong vào h p ng mà h có th u quy n cho pháp lu t c, i v i công ti TNHH ngư i khác (mandataire) v i nh ng i u (GmbHG) và công ti c ph n (AktG), i u l ki n mà pháp lu t ã quy nh. công ti ph i ư c th hi n dư i hình th c n i dung, cũng như Vi t V vn công ch ng thư (acte authentique) nghĩa là Nam chúng ta, trong i u l công ti bao gi văn b n này ph i ư c l p và thông qua b i cũng ph i m b o nh ng n i dung b t bu c m t công ch ng viên (notaire). Trư ng h p t i thi u áp d ng cho t t c m i lo i hình công ti không tuân th hình th c pháp lí này công ti, bao g m: hình th c c a công ti, th i c a i u l thì toà án có th m quy n s t h n, cơ c u t ch c công ti, a ch tr s , ch i vi c ăng kí kinh doanh cho công ti.(13) lĩnh v c ho t ng và v n i u l công ti. Bên c nh ó, trong pháp lu t c a Pháp Ngoài ra, i v i công ti TNHH (SARL) thì thì i u l công ti không b t bu c ph i là t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 69
  5. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi pháp lu t còn quy nh thêm m t s n i t có nh ng công ti mà ho t ng c a chúng dung khác, ví d như: ph n v n góp c a các ch ư c i u ch nh b i h p ng công ti thành viên, cách th c, th i h n góp v n; s (bên c nh các quy nh chung c a pháp lu t) ó là các công ti không ăng kí kinh doanh xác nh giá tr c a v n góp không ph i là như công ti d ph n… Trong nh ng trư ng ti n m t (l’apport en nature: b t ng s n, ng s n…).(15) h p này, hình th c và n i dung c a h p Như v y, nói n h p ng công ti theo ng công ti do chính các thành viên tho thu n v i nhau.(17) pháp lu t công ti c a Pháp thì chúng ta cũng có th hi u r ng ó chính là m t cách g i khác 3. K t lu n c a các nhà làm lu t i v i i u l công ti. H p ng công ti là m t n i dung quan Bên c nh ó, trong gi i lu t h c nhi u tr ng trong pháp lu t th c nh v công ti ngư i cho r ng h p ng công ti và i u l c a Pháp. M i công ti ph i ư c thành l p công ti là hai hi n tư ng pháp lí có s th ng trên cơ s h p ng. T khi BLDS C ng hoà nh t v i nhau nhưng không ng nh t. B i Pháp ra i cho n nh ng năm gi a th k XX, công ti luôn ư c coi là m t lo i h p vì h p ng công ti bao g m t t c m i n i ng g i là «h p ng công ti». Bên c nh ý dung tho thu n c a các thành viên nh m nghĩa ó thì hi n nay, v i s t n t i ch y u i u ch nh các quan h phát sinh gi a h v i nhau t khi công ti ư c thành l p cho n c a các công ti có ăng kí kinh doanh, h p ng công ti ư c hi u là m t b n cam k t khi công ti k t thúc. Trong khi ó thì i u l thành l p công ti. Cũng chính vì công ti ch i u ch nh các quan h phát sinh nh m gi a công ti v i các thành viên công ti, gi a v y trong pháp lu t c a Pháp, i u ki n thành l p công ti cũng chính là i u ki n các thành viên công ti v i nhau liên quan n m i ho t ng c a công ti k t khi công h p ng công ti có giá tr pháp lí (s tho ti ư c ăng kí kinh doanh(16) (pháp nhân thu n hay s th ng nh t ý chí ; năng l c công ti). Như v y, i u l công ti là m t pháp lí c a ngư i tham gia kí k t cũng là ph n c a h p ng công ti còn ngư c l i, thành viên tương lai c a công ti, n i dung và h p ng công ti không ch bao g m i u l m c ích kí k t h p pháp…). công ti… Nói tóm l i, xét dư i góc i v i các công ti có tư cách khoa Riêng pháp nhân thì h p ng công ti cũng ư c h c thì chúng ta không th ng nh t hai khái ni m h p ng và i u l công ti. Còn coi là i u l công ti (sau khi công ti ã th c hi n xong vi c ăng kí kinh doanh, nghĩa là i v i i s ng pháp lí c a các công ti, vi c phân bi t này có ý nghĩa th nào thì hoàn sau khi ư c s phê chu n c a toà án thương toàn tuỳ thu c vào cách ánh giá c a m i m i - le tribunal de commerce). Vì v y, trong trư ng h p này hình th c và n i dung chuyên gia. Theo quan i m c a chúng tôi, pháp lu t c n có nh ng quy nh c th dành c a h p ng công ti luôn ph i tuân th các quy nh c a pháp lu t như ã phân tích riêng cho h p ng công ti b i vì trong th c 70 t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007
  6. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi trên. Còn i v i các công ti không có tư (3). Nhà pháp lu t Vi t - Pháp (maison du droit cách pháp nhân thì v n hình th c và n i vietnamo-française), B lu t dân s c a nư c C ng dung c a h p ng công ti hoàn toàn do các hoà Pháp (b n d ch), Nxb. Chính tr qu c gia, 1998- thành viên tho thu n hay nói cách khác là nguyên b n ti ng pháp là: « La société est instituée par deux ou plusieurs pháp lu t cũng chưa có nh ng quy nh th c personnes qui conviennent par un contrat d’affecter à s c th rõ ràng. une entreprise commune des biens ou leurs industrie Như v y, m c dù còn có m t s v n en vue de partager le bénéfice ou de profiter qui t n t i nhưng nh ng quy nh v h p ng pourra en résulter. Elle peut instituer, dans les prévus par la loi, par l’acte de volonté d’une seule personne công ti trong pháp lu t Pháp có m t ý nghĩa Les associés s’engagent à contribuer aux pertes ». h t s c quan tr ng. Nó ư c coi là m t cơ (4). Xem chú thích 3. ch pháp lí tương i ch t ch nh m i u (5). B lu t thương m i ( i u 227-1 Lu t s 99-587, ngày 12/7/1999). ch nh toàn b các quan h phát sinh gi a các (6). Nhi u tác gi , Sociétés commerciales 2006, thành viên trong m t công ti liên quan n Mémento pratique Francis Lefebvre, p.7. quá trình thành l p công ti cho n khi công (7). i u 1871- 1872 BLDS (Lu t s 78-9, ngày 4/1/1978). ti ch m d t. ây là v n mà pháp lu t (8). i u 1842 BLDS. (9). Paul Le CANNU, Droit des sociétés, Montcherestien, công ti c a Vi t Nam còn b ng . Ngoài 2003, p.65. Lu t doanh nghi p năm 2005 ( i u 13 quy (10). Yves GUYON, Traité des contrats- les sociétés, nh v h p ng trư c ăng kí kinh doanh), L.G.D.J 1999, p. 21. (11). i u 1832-1, i u 1842, i u 1844-7... BLDS. chúng ta chưa có m t ch nh pháp lí c (12). Kerstin Peglow, Le contrat de société en droit allemand th , rõ ràng nào i u ch nh m i quan h et en droit français comparés, L.G.D.J. 2003, p.118. xã h i phát sinh trong quá trình công ti thành (13). Kertin Peglow, Le contrat de société en droit allemand l p và ăng kí kinh doanh, liên quan tr c et en droit français comparés, L.G.D.J.2003, p.126. (14). Theo ngh nh s 55-15 ngày 4/01/1955 - i u ti p n quy n, nghĩa v c a nh ng ngư i 4 và i u 28 (Décret n°55-15, 4janv. 1955, art . 4et 28). thành l p công ti (sáng l p viên). i u này (15). i u 223 -7 B lu t thương m i. òi h i các nhà làm lu t Vi t Nam ph i có s (16). Mémanto pratique-Francis Lefevre, sociétés commerciales 2006, p 109: H p ng công ti bao quan tâm nhi u hơn n v n nêu trên g m hai n i dung, m t ph n i u ch nh các quan pháp lu t v công ti cũng như v doanh h gi a các thành viên trong quá trình công ti chưa nghi p c a chúng ta ngày càng hoàn thi n, ăng kí kinh doanh ; ph n còn l i chính là i u l áp ng ư c m i yêu c u c a quá trình h i công ti nh m i u ch nh các quan h gi a các thành viên, các thành viên v i công ti phát sinh trong quá nh p n n kinh t Vi t Nam vào kinh t khu trình pháp nhân công ti t n t i và vì v y nó ch ư c v c và th gi i./. áp d ng k t ngày công ti ăng kí kinh doanh. (17). N u căn c vào i u 187 - o n hai BLDS (1). T i u 1832 n i u 1873 (Lu t s 78-9 ngày 4/1/1978): « … các thành viên t (2). Nguyên b n ti ng pháp: « La société est un contrat do tho thu n v m c ích, ho t ng và nh ng i u par lequel, deux ou plusieurs personnes qui ki n c a công ti dư ph n… » (xem thêm b n d ch conviennent de mettre quelque chose en commun dans BLDS C ng hoà Pháp c a Nhà pháp lu t Vi t - Pháp, la vue de partager le bénéfice qui pourra en résulter ». Nxb. Chính tr qu c gia, 1998). t¹p chÝ luËt häc sè 02/2007 71
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2