intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Tìm hiểu về bản chất của tình thế cấp thiết "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

68
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu về bản chất của tình thế cấp thiết Vì vậy, Nhà nước cần có chính sách bảo vệ quyền và lợi ích của thừa phát lại cũng như của người dân. Chính sách bảo vệ này vừa bảo đảm cho hoạt động của thừa phát lại có thể tồn tại được trong thời gian đầu đồng thời đây cũng là yếu tố giúp người dân tin tưởng, sử dụng dịch vụ của thừa phát lại.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Tìm hiểu về bản chất của tình thế cấp thiết "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi T×m hiÓu vÒ b¶n chÊt cña t×nh thÕ cÊp thiÕt ths. Hoµng V¨n Hïng * 1. T×nh thÕ cÊp thiÕt trong ph¸p luËt thiÕt ®ång thêi ph¶i gi¶i quyÕt hÖ thèng h×nh sù l mét trong c¸c t×nh tiÕt lo¹i trõ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan víi nã. Cã nh− tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x héi cña h nh vËy ta míi tr¶ lêi ®−îc c©u hái thø hai vÒ vi g©y thiÖt h¹i bªn c¹nh c¸c t×nh tiÕt t×nh thÕ cÊp thiÕt l t¹i sao ng−êi cã h nh kh¸c nh− phßng vÖ chÝnh ®¸ng, b¾t gi÷ vi g©y thiÖt h¹i v−ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh ng−êi ph¹m ph¸p, thi h nh mÖnh lÖnh cÊp thÕ cÊp thiÕt th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trªn, thùc hiÖn chøc n¨ng nghÒ nghiÖp, h×nh sù. rñi ro trong s¶n xuÊt... 2. T×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng chØ ®−îc T¹i §iÒu 14 Bé luËt h×nh sù, t×nh thÕ quy ®Þnh t¹i Bé luËt h×nh sù m cßn ®−îc cÊp thiÕt ®−îc quy ®Þnh nh− sau: quy ®Þnh trong Bé luËt d©n sù t¹i §iÒu "1. T×nh thÕ cÊp thiÕt l t×nh thÕ cña 267 v §iÒu 618: ng−êi v× muèn tr¸nh mét nguy c¬ ®ang - §iÒu 267 quy ®Þnh vÒ nghÜa vô cña thùc tÕ ®e däa lîi Ých cña Nh n−íc, cña chñ së h÷u trong tr−êng hîp x¶y ra t×nh tËp thÓ, lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh hoÆc thÕ cÊp thiÕt nh− sau: cña ng−êi kh¸c m kh«ng cßn c¸ch n o "1. T×nh thÕ cÊp thiÕt l t×nh thÕ cña kh¸c l ph¶i cã h nh ®éng g©y mét thiÖt ng−êi v× muèn tranh mét nguy c¬ ®ang h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÇn ng¨n ngõa. G©y thùc tÕ ®e däa trùc tiÕp lîi Ých cña Nh thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng n−íc, cña tËp thÓ, quyÒn, lîi Ých hîp ph¶i l téi ph¹m. ph¸p cña m×nh hoÆc cña ng−êi kh¸c m 2. NÕu g©y thiÖt h¹i râ r ng l qu¸ kh«ng cßn c¸ch n o kh¸c l ph¶i cã h nh ®¸ng, tøc l v−ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ ®éng g©y mét thiÖt h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÊp thiÕt th× ng−êi cã h nh vi ®ã ph¶i cÇn ng¨n chÆn. chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù". 2. Trong t×nh thÕ cÊp thiÕt, chñ së h÷u Nh− vËy, quy ®Þnh n y x¸c ®Þnh viÖc t i s¶n kh«ng ®−îc c¶n trë ng−êi kh¸c g©y thiÖt h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÇn ng¨n dïng t i s¶n cña m×nh hoÆc c¶n trë ng−êi ngõa kh«ng bÞ coi l téi ph¹m. §ång thêi, kh¸c g©y thiÖt h¹i ®èi víi t i s¶n ®ã ®Ó ng−êi cã h nh vi g©y thiÖt h¹i sÏ kh«ng bÞ ng¨n chÆn, l m gi¶m mèi nguy hiÓm hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. thiÖt h¹i lín h¬n cã nguy c¬ x¶y ra. Tuy nhiªn, quy ®Þnh n y ch−a chØ ra 3. G©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp ®−îc mét c¸ch râ r ng l t¹i sao g©y thiÖt thiÕt kh«ng ph¶i l h nh vi x©m ph¹m h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt l¹i kh«ng cã quyÒn së h÷u. Chñ së h÷u ®−îc båi tÝnh nguy hiÓm cho x héi. §Ó cã c¬ së lÝ luËn cho ho¹t ®éng thùc tiÔn, chóng ta * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi cÇn t×m hiÓu b¶n chÊt cña t×nh thÕ cÊp T¹p chÝ luËt häc - 35
  2. nghiªn cøu - trao ®æi th−êng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 v ng−êi ph¹m téi ph¶i bÞ truy cøu tr¸ch §iÒu 618 cña Bé luËt n y". nhiÖm h×nh sù. Bªn c¹nh ®ã, ng−êi ph¹m Nh− vËy, quy ®Þnh vÒ t×nh thÕ cÊp téi cßn ph¶i båi th−êng cho ng−êi bÞ thiÖt thiÕt trong Bé luËt d©n sù kh«ng chØ x¸c h¹i. ®Þnh viÖc g©y thiÖt h¹i kh«ng ph¶i l h nh 3. Nguyªn t¾c c¬ b¶n ®−îc lÝ luËn vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u m cßn x¸c c«ng nhËn v thùc tÕ ® chøng minh trong ®Þnh nghÜa vô cña chñ së h÷u trong t×nh thÕ cÊp thiÕt l ng−êi ho¹t ®éng g©y tr−êng hîp n y l kh«ng ®−îc c¶n trë thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt ® hi sinh ng−êi kh¸c dïng t i s¶n cña m×nh hoÆc lîi Ých nhá ®Ó b¶o vÖ lîi Ých lín h¬n. c¶n trë ng−êi kh¸c g©y thiÖt h¹i ®èi víi H nh vi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ t i s¶n cña m×nh. cÊp thiÕt cã 2 tÝnh chÊt c¬ b¶n l kh«ng - §iÒu 618 quy ®Þnh vÒ båi th−êng tr¸i ph¸p luËt v kh«ng cã lçi. thiÖt h¹i trong tr−êng hîp v−ît qu¸ yªu §Ó xem xÐt viÖc g©y thiÖt h¹i trong cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt nh− sau t×nh thÕ cÊp thiÕt cã tr¸i ph¸p luËt kh«ng, "1. Ng−êi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ chóng ta dùa v o c¸c quy ®Þnh cña luËt cÊp thiÕt kh«ng ph¶i båi th−êng thiÖt h¹i h×nh sù v d©n sù ®Ó x¸c ®Þnh. Theo c¸c cho ng−êi bÞ thiÖt h¹i. quy ®Þnh n y th× t×nh thÕ cÊp thiÕt l 2. Trong tr−êng hîp thiÖt h¹i x¶y ra nh÷ng viÖc l m m Nh n−íc khuyÕn do v−ît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt khÝch mäi c«ng d©n thùc hiÖn. Nã kh«ng th× ng−êi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th−êng nh÷ng phï hîp víi lîi Ých cña x héi, ®¸p cho ng−êi bÞ thiÖt h¹i. øng c¸c ®ßi hái cña x héi ®èi víi mçi 3. Ng−êi ® g©y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt c«ng d©n m cßn phï hîp víi ®¹o ®øc x dÉn ®Õn thiÖt h¹i x¶y ra th× ph¶i båi héi. th−êng cho ng−êi bÞ thiÖt h¹i". §Ó xem xÐt h nh vi g©y thiÖt h¹i trong NÕu quy ®Þnh vÒ t×nh thÕ cÊp thiÕt t×nh thÕ cÊp thiÕt cã lçi hay kh«ng, ph¶i trong Bé luËt h×nh sù x¸c ®Þnh viÖc g©y dùa v o lÝ luËn vÒ lçi trong luËt h×nh sù. thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng Mét ng−êi bÞ coi l cã lçi khi thùc hiÖn ph¶i l téi ph¹m v ng−êi g©y thiÖt h¹i mét h nh vi, nÕu h nh vi ®ã l kÕt qu¶ kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù th× cña sù lùa chän v quyÕt ®Þnh cña chñ thÓ c¸c quy ®Þnh vÒ t×nh thÕ cÊp thiÕt trong trong khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn lùa chän v Bé luËt d©n sù tËp trung x¸c ®Þnh viÖc g©y quyÕt ®Þnh mét xö sù kh¸c phï hîp víi thiÖt h¹i n y kh«ng ph¶i l h nh vi x©m ®ßi hái cña x héi(1). Theo ®Þnh nghÜa n y ph¹m quyÒn së h÷u. §ång thêi, c¸c quy th× ng−êi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp ®Þnh cña luËt d©n sù cßn quy ®Þnh cô thÓ thiÕt ® lùa chän v quyÕt ®Þnh c¸ch thøc nghÜa vô cña chñ së h÷u trong tr−êng hîp xö sù phï hîp víi ®ßi hái cña x héi v n y. Qua ®ã, ta thÊy cã sù thèng nhÊt vÒ nh− vËy hä kh«ng cã lçi. mÆt ph¸p lÝ gi÷a c¸c quy ®Þnh cña ph¸p 4. VÊn ®Ò trong t×nh thÕ cÊp thiÕt cÇn luËt ViÖt Nam. §¸ng chó ý l khi quy ®−îc chó ý l h×nh thøc cña thiÖt h¹i g©y ®Þnh vÒ tr−êng hîp v−ît qu¸ yªu cÇu cña ra. Chóng t«i cho r»ng, h×nh thøc thiÖt h¹i t×nh thÕ cÊp thiÕt, Bé luËt h×nh sù x¸c gåm c¸c lo¹i sau: ®Þnh ®©y l tr−êng hîp ph¹m téi ®Æc biÖt - ThiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng con ng−êi; - ThiÖt h¹i ®Õn søc kháe con ng−êi; 36 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi - ThiÖt h¹i ®Õn t i s¶n; x héi. NÕu thiÖt h¹i ch−a ®¹t ®Õn møc ®é - ThiÖt h¹i ®Õn quyÒn tù do c¬ b¶n cña cña hËu qu¶ nguy hiÓm cho x héi th× nã c«ng d©n. l téi ph¹m ë giai ®o¹n ph¹m téi ch−a ®¹t. §èi víi thiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng con Môc ®Ých h nh ®éng trong t×nh thÕ ng−êi cÇn ph¶i ®−îc chó ý ®Æc biÖt v× tÝnh cÊp thiÕt cã c¸c h×nh thøc sau: m¹ng l c¸i quý nhÊt cña con ng−êi. VÒ - B¶o vÖ lîi Ých cña Nh n−íc; nguyªn t¾c, kh«ng thÓ hi sinh tÝnh m¹ng - B¶o vÖ lîi Ých cña tËp thÓ; cña ng−êi kh¸c ®Ó b¶o vÖ tÝnh m¹ng cña - B¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña m×nh; b¶n th©n m×nh. §iÒu n y kh«ng phï hîp - B¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng−êi víi quy ®Þnh vÒ t×nh thÕ cÊp thiÕt l hi kh¸c. sinh lîi Ých nhá ®Ó b¶o vÖ lîi Ých lín. Nã Khi ho¹t ®éng, ng−êi g©y thiÖt h¹i còng kh«ng phï hîp víi ®¹o ®øc x héi. trong t×nh thÕ cÊp thiÕt ph¶i cã Ýt nhÊt mét ChØ trong tr−êng hîp ®Æc biÖt míi ®−îc trong c¸c môc ®Ých kÓ trªn. Trªn c¬ së lÝ phÐp g©y thiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng con luËn vÒ viÖc h×nh th nh h nh ®éng cña ng−êi. con ng−êi, chóng ta biÕt r»ng mçi h nh ThiÖt h¹i ®Õn søc kháe v t i s¶n cña ®éng cña con ng−êi kh«ng chØ nh»m mét c«ng d©n l thiÖt h¹i dÔ h×nh dung v ® môc ®Ých m cã thÓ cßn nh»m nhiÒu môc ®−îc thùc tÕ chøng minh. Lo¹i thiÖt h¹i ®Ých kh¸c nhau. sau cïng ë ®©y l nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi NÕu ng−êi h nh ®éng trong t×nh thÕ c¸c quyÒn tù do c¬ b¶n cña c«ng d©n. Ta cÊp thiÕt cã nhiÒu môc ®Ých v l nh÷ng cã thÓ thÊy tr−êng hîp n y trong c¸c gia môc ®Ých kÓ trªn th× ®−¬ng nhiªn ®©y l ®×nh ch¨m sãc ng−êi th©n thÝch l ng−¬i t×nh thÕ cÊp thiÕt. VÝ dô: Muèn tr¸nh nguy c¬ háa ho¹n, ng−êi g©y thiÖt h¹i võa bÞ bÖnh t©m thÇn. ë ®©y, v× lîi Ých cña cã môc ®Ých b¶o vÖ t i s¶n cña Nh n−íc chÝnh ng−êi ®ã m nh÷ng ng−êi kh¸c võa cã môc ®Ých b¶o vÖ t i s¶n cña c«ng ph¶i h¹n chÕ c¸c quyÒn tù do cña hä b»ng d©n. c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh− nhèt, gi÷ VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y l ng−êi g©y thiÖt trong nh , theo dâi, gi¸m s¸t chÆt chÏ khi h¹i cã nhiÒu môc ®Ých trong ®ã cã mét ra ngo i ®−êng... trong nh÷ng môc ®Ých kÓ trªn th× cã ®−îc 5. DÊu hiÖu c¬ b¶n cña mÆt chñ quan coi l t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng. VÝ dô: cña ng−êi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp Muèn tr¸nh nguy c¬ háa ho¹n cho kho t i thiÕt l ph¶i cã môc ®Ých b¶o vÖ lîi Ých s¶n lín cña Nh n−íc, ng−êi g©y thiÖt h¹i cña Nh n−íc, cña tËp thÓ, lîi Ých chÝnh ® chñ ®éng ph¸ t i s¶n cña ng−êi h ng ®¸ng cña m×nh hoÆc cña ng−êi kh¸c tr−íc xãm kh«ng th©n thiÖn víi m×nh ®Ó t¹o lèi nguy c¬ bÞ ®e däa g©y thiÖt h¹i. v o cho xe cøu háa ®ang tíi. Chóng t«i NÕu thiÕu dÊu hiÖu vÒ môc ®Ých n y cho r»ng mÆc dï cã môc ®Ých ph¸ t i s¶n th× sù g©y thiÖt h¹i sÏ kh«ng cßn n»m cña ng−êi h ng xãm th× h nh vi trªn vÉn trong ph¹m vi cña t×nh thÕ cÊp thiÕt n÷a. ®−îc coi l t×nh thÕ cÊp thiÕt. Nã sÏ l téi ph¹m cã thÓ ë giai ®o¹n ho n 6. Nguyªn t¾c trong t×nh thÕ cÊp thiÕt th nh hoÆc ph¹m téi ch−a ®¹t. L téi l hi sinh lîi Ých nhá ®Ó b¶o vÖ lîi Ých lín. ph¹m ho n th nh khi thiÖt h¹i n y phï NÕu ng−îc l¹i th× quy ®Þnh cña t×nh thÕ hîp víi dÊu hiÖu hËu qu¶ nguy hiÓm cho cÊp thiÕt víi tÝnh chÊt l h−íng dÉn c¸ch T¹p chÝ luËt häc - 37
  4. nghiªn cøu - trao ®æi xö sù cña con ng−êi sÏ v« nghÜa. hiÓm víi môc ®Ých l t¹o cí ®Ó tõ ®ã cã lÝ ë ®©y, cÇn chó ý mèi t−¬ng quan gi÷a do g©y thiÖt h¹i cho ng−êi kh¸c hoÆc cho lîi Ých hi sinh v lîi Ých cÇn b¶o vÖ. lîi Ých cña Nh n−íc, cña tËp thÓ th× theo Kh«ng ph¶i mäi tr−êng hîp, lîi Ých c¸ chóng t«i ®ã kh«ng cßn l t×nh thÕ cÊp nh©n ®Òu ®−îc ®¸nh gi¸ thÊp h¬n lîi Ých thiÕt. Bëi v×, ng−êi g©y thiÖt h¹i trong cña Nh n−íc v cña tËp thÓ, vÝ dô: Cã tr−êng hîp n y kh«ng xuÊt ph¸t tõ môc thÓ hi sinh t i s¶n cña Nh n−íc ®Ó b¶o vÖ ®Ých b¶o vÖ lîi Ých cña Nh n−íc, cña tËp tÝnh m¹ng con ng−êi. Còng kh«ng ph¶i thÓ v lîi Ých chÝnh ®¸ng cña b¶n th©n mäi tr−êng hîp g©y thiÖt h¹i nhá h¬n ®Ó m×nh hay cña ng−êi kh¸c. Tr−êng hîp b¶o vÖ lîi Ých lín h¬n ®Òu l t×nh thÕ cÊp n y thiÕu dÊu hiÖu chñ quan vÒ môc ®Ých cña t×nh thÕ cÊp thiÕt. thiÕt v× nã cßn ph¶i phï hîp víi ®¹o ®øc Trªn c¬ së c¸c vÊn ®Ò ® nªu, s¬ bé cã x héi, vÝ dô: Khi ng−êi bÖnh nÆng cÇn thÓ rót ra mét sè kÕt luËn sau: tiÕp m¸u thuéc nhãm m¸u hiÕm th× kh«ng - G©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt thÓ dïng vò lùc ®Ó lÊy m¸u cña ng−êi l viÖc l m kh«ng tr¸i ph¸p luËt v kh«ng kh¸c tiÕp cho ng−êi n y. cã lçi; Khi cã nhiÒu lîi Ých cÇn b¶o vÖ, vÒ - ThiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt l mÆt nguyªn t¾c, ng−êi ho¹t ®éng trong thiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng, søc kháe, t i s¶n t×nh thÕ cÊp thiÕt ph¶i b¶o vÖ lîi Ých cao v trong tr−êng hîp ®Æc biÖt l quyÒn tù h¬n. VÝ dô: Cã nhiÒu bÖnh nh©n cÊp cøu do cña c«ng d©n; nh−ng bÖnh viÖn l¹i chØ cã mét m¸y trî - Môc ®Ých b¶o vÖ lîi Ých cña Nh tim, phæi. n−íc, cña tËp thÓ hoÆc lîi Ých chÝnh ®¸ng 7. Nguån nguy hiÓm trong t×nh thÕ cña c«ng d©n l dÊu hiÖu b¾t buéc cña cÊp thiÕt rÊt ®a d¹ng, cã thÓ l do con t×nh thÕ cÊp thiÕt. Nã cã thÓ kÕt hîp víi ng−êi, sóc vËt, søc m¹nh thiªn nhiªn... môc ®Ých kh¸c; g©y ra. Tr−êng hîp nguån nguy hiÓm do - Lîi Ých cÇn hi sinh trong t×nh thÕ cÊp con ng−êi g©y ra còng cã thÓ chia l m 2 thiÕt kh«ng nh÷ng ph¶i nhá h¬n lîi Ých lo¹i: ®−îc b¶o vÖ m cßn ph¶i phï hîp víi ®¹o - Lo¹i thø nhÊt l do con ng−êi v« ý ®øc x héi; g©y ra. NÕu ng−êi g©y ra sù nguy hiÓm l¹i - Mét ng−êi cè ý t¹o nªn nguy c¬ råi cã h nh vi g©y thiÖt h¹i nhá ®Ó b¶o vÖ lîi tõ ®ã g©y thiÖt h¹i cho lîi Ých cña Nh Ých kh¸c lín h¬n cña t×nh thÕ cÊp thiÕt th× n−íc, cña tËp thÓ hoÆc cña c«ng d©n th× nã vÉn hîp ph¸p. Theo quy ®Þnh vÒ t×nh kh«ng ®−îc coi l g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt th× viÖc g©y thiÖt h¹i ®ã thÕ cÊp thiÕt. kh«ng l téi ph¹m v ng−êi g©y ra thiÖt h¹i kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù (1). Xem: Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi, Gi¸o tr×nh luËt v theo §iÒu 618 Bé luËt d©n sù, ng−êi ® h×nh sù, tËp 1. Nxb. CAND, H. 1998. g©y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt dÉn ®Õn thiÖt h¹i x¶y ra th× ph¶i båi th−êng cho ng−êi bÞ thiÖt h¹i. - Lo¹i thø hai l do con ng−êi cè ý g©y ra. NÕu ng−êi g©y ra nguån nguy 38 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2