intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Tư cách chủ thể của cá nhân khi tham gia giao dịch dân sự "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

74
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tư cách chủ thể của cá nhân khi tham gia giao dịch dân sự Trong khi đó, pháp luật Việt Nam hiện hành quy định cha mẹ có nghĩa vụ và quyền yêu thương con; con cháu có bổn phận kính trọng ông bà, cha mẹ; vợ chồng yêu thương, quý trọng nhau(10)… Chúng tôi cho rằng vấn đề này phải được suy nghĩ một cách cẩn trọng hơn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Tư cách chủ thể của cá nhân khi tham gia giao dịch dân sự "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Ph¹m V¨n TuyÕt * áp ng các nhu c u trong i s ng, năng l c hành vi dân s . i u 16 BLDS ã ghi m i cá nhân ph i thông qua các giao nh n năng l c pháp lu t dân s c a cá nhân d ch dân s . Giao d ch dân s nói chung và như sau: h p ng dân s nói riêng là “phương ti n” “1. Năng l c pháp lu t dân s c a cá không th thi u ư c c a m i ch th . nhân là kh năng c a cá nhân có quy n dân Tuy nhiên, m b o s n nh và tr t s và có nghĩa v dân s . t trong quá trình thi t l p và th c hi n các 2. M i cá nhân u có năng l c pháp lu t giao d ch, hư ng t i vi c b o v l i ích cho dân s như nhau. các ch th tham gia cũng như l i ích chung 3. Năng l c pháp lu t dân s c a cá nhân c a toàn xã h i, B lu t dân s (BLDS) c a có t khi ngư i ó sinh ra và ch m d t khi nư c ta quy nh v năng l c tham gia giao ngư i ó ch t”. d ch c a các ch th . Ngư i tham gia giao d ch Như v y, có th hi u năng l c pháp lu t dân s ph i có năng l c ch th . dân s c a cá nhân là ph m vi các quy n mà Năng l c ch th ư c t o thành b i hai b ng pháp lu t Nhà nư c ã ghi nh n cho thành t , ó là năng l c pháp lu t và năng l c công dân c a mình. Theo quy nh t i i u 18 hành vi. Trong ó, năng l c pháp lu t là quy n BLDS thì năng l c pháp lu t dân s c a cá x s c a ch th ư c lu t ghi nh n và cho nhân không b h n ch , tr trư ng h p do pháp phép th c hi n. Năng l c hành vi là kh năng lu t quy nh. Vì th , m i cá nhân u ư c t có c a ch th trong vi c th c hi n, ki m coi là có năng l c pháp lu t dân s khi soát và làm ch hành vi c a mình. tham gia giao d ch, ngo i tr nh ng trư ng Ch th tham gia giao d ch dân s bao g m h p cá nhân ó ã b pháp lu t h n ch m t nhi u lo i như cá nhân, pháp nhân, t h p tác, quy n nào ó v n là m c ích c a giao d ch h gia ình... M t khác, thu t ng “cá nhân” mà cá nhân ó tham gia. bao g m c công dân Vi t Nam và ngư i nư c T trên, có th th y r ng ch c n xem xét ngoài. Trong ph m vi bài vi t này chúng tôi ch n y u t năng l c hành vi dân s c a cá bàn v năng l c ch th c a cá nhân là công nhân là có th xác nh ư c tư cách ch th dân Vi t Nam nh m xác nh rõ khi cá nhân c a h khi h tham gia giao d ch dân s . tham gia giao d ch dân s thì trư ng h p nào Theo nguyên t c, cá nhân mu n tham gia ư c coi là có năng l c ch th , trư ng h p giao d ch dân s ph i có kh năng t nào là chưa năng l c ch th . mình thi t l p và th c hi n giao d ch ó. Tuy Như trên ã c p, cá nhân khi tham gia giao d ch ch ư c coi là có năng l c ch * Gi ng viên chính Khoa lu t dân s th khi h có năng l c pháp lu t dân s và Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004 55
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nhiên, như th nào thì ư c coi là “có kh th c hi n m t hành vi ch ơn thu n b ng c m năng”? M t khác, th c t cho th y có nhi u giác, tình c m mà không có kh năng nh n trư ng h p cá nhân r t c n thông qua m t giao th c v hành vi ó b ng suy lu n, nghĩa là d ch th c hi n vi c trao i l i ích v t ch t ngư i ó không kh năng làm ch , ki m nh m áp ng cho nhu c u chính áng c a soát hành vi c a mình. Trong trư ng h p này mình nhưng h l i chưa kh năng thi t h là ngư i không có (ho c không ) năng l p và th c hi n giao d ch ó. Trong nh ng l c hành vi. Vì th , phương di n này thì trư ng h p này, b ng cách nào có th v n năng l c hành vi dân s c a cá nhân là s phù áp ng ư c nhu c u c a h nhưng ng th i h p gi a lí trí v i mong mu n ch quan c a cá v n có th m b o ư c tính n nh c a giao nhân ó. Năng l c hành vi dân s c a cá nhân d ch b o v l i ích chính áng cho m i ch ư c xem xét phương di n này là cơ s lí th cũng như l i ích chung c a toàn xã h i? lu n cũng như khoa h c xác nh các m c gi i quy t nh ng v n ã nêu trên, năng l c hành vi dân s c a cá nhân. chúng tôi xin i vào hai v n c th sau ây: D a vào m c phù h p gi a hai y u t 1. T ng quan v năng l c hành vi dân trên, chúng ta th y r ng khi nào m t cá nhân s c a cá nhân ã t ư c s phù h p hoàn h o gi a lí trí v i Năng l c hành vi dân s c a cá nhân ã mong mu n ch quan s ư c coi là ngư i có ư c BLDS nh nghĩa t i i u 19 như sau: y năng l c hành vi dân s . H là ngư i “Năng l c hành vi dân s c a cá nhân là có nh n th c b ng suy lu n ki m soát và kh năng c a cá nhân b ng hành vi c a mình làm ch ư c t t c các x s c a mình. N u xác l p, th c hi n quy n, nghĩa v dân s ”. m t cá nhân dù có lí trí nhưng chưa t ư c V phương di n ngôn ng thì "năng l c" phù h p hoàn h o gi a hai y u t trên thì là i u ki n ch quan ho c t nhiên s n có h ư c coi là ngư i có năng l c hành vi th c hi n m t ho t ng nào ó, "hành vi" là nhưng chưa y . H là nh ng ngư i có th cách cư x bi u hi n ra ngoài c a m t ngư i b ng nh n th c suy lu n làm ch , ki m soát trong m t hoàn c nh c th nh t nh. Vì th , ư c hành vi này nhưng chưa nh n th c phương di n này, năng l c hành vi là kh suy lu n có th làm ch , ki m soát các hành năng th c hi n x s và ki m soát, làm ch vi khác. N u m t cá nhân không có (ho c m t) các x s ó c a cá nhân. kh năng nh n th c b ng suy lu n thì h s b V phương di n tâm, sinh lí c a con coi là ngư i không có năng l c hành vi dân s . ngư i, bình thư ng có hai y u t : Lí trí và H là nh ng ngư i không th b ng nh n th c mong mu n ch quan. Trong ó, lí trí là kh suy lu n có th làm ch , ki m soát ư c b t năng nh n th c s v t b ng suy lu n, bi u hi n kì m t hành vi nào c a mình. m c kh năng làm ch các x s c a mình, T nh ng phương di n trên, có th i n mong mu n ch quan là s theo u i m t m c nh nghĩa mang tính t ng quan nh t v năng ích nh t nh nhưng thiên v c m giác, tình l c hành vi dân s c a cá nhân như sau: Năng c m ch quan c a b n thân. N u m t ngư i l c hành vi dân s c a cá nhân là kh năng c a 56 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004
  3. nghiªn cøu - trao ®æi cá nhân th c hi n các hành vi dân s và kh phát tri n bình thư ng v nh n th c. Các cá năng nh n th c b ng suy lu n c a cá nhân nhân ư c th a nh n là có năng l c hành vi trong vi c làm ch , ki m soát các hành vi dân dân s y s ư c coi là có năng l c s ó. t tham gia m i giao d ch dân s . 2. Các m c năng l c hành vi và năng - Cá nhân có năng l c hành vi dân s l c tham gia giao d ch dân s c a cá nhân chưa y Có th nói r ng khi ban hành BLDS, các Bao g m các cá nhân t sáu tu i n nhà làm lu t ã căn c vào các phương di n chưa mư i tám tu i, có s phát tri n bình trên xác nh và ghi nh n các m c năng thư ng v nh n th c. l a tu i này, h là l c hành vi dân s c a cá nhân. BLDS căn c nh ng ngư i ã có nh n th c lí trí nhưng chưa vào trư ng thành v th ch t và nh n th c có th làm ch , ki m soát m i hành vi c a cá nhân xác nh cá nhân tu i nào, c a mình. H có th nh n th c hành vi này nh n th c ra sao thì ư c th a nh n là có năng n u hành vi ó có tính ch t và m c ơn l c hành vi m c tương ng. Theo quy gi n nhưng l i không th nh n th c ư c các nh t i các i u 20, 21, 22, 23, 24, 25 c a hành vi khác n u hành vi ó có tính ch t và BLDS chúng ta th y r ng pháp lu t ã th a m c ph c t p. Vì th lu t ch th a nh n h nh n năng l c hành vi dân s c a cá nhân theo có tư cách ch th xác l p, th c hi n các các m c khác nhau. Trong m i m c ó, giao d ch dân s nào nh m ph c v cho nhu các cá nhân có quy n tham gia các giao d ch c u sinh ho t h ng ngày c a h và có s phù dân s v i m t ph m vi tương ng. h p gi a giao d ch ó v i nh n th c l a tu i - Cá nhân có năng l c hành vi y c a h . M t khác, m b o nhu c u chính V m c này, i u 21 BLDS quy nh: áng c a các cá nhân m c năng l c hành Ngư i thành niên có năng l c hành vi dân s vi này, lu t còn cho phép h xác l p các giao y , tr trư ng h p có quy nh t i i u 24 ch khác n u có s ng ý c a ngư i i di n và i u 25 c a B lu t này. Chúng tôi cho theo pháp lu t ho c t mình xác l p, th c hi n r ng i u lu t trên c n ph i ư c s a i l i các giao d ch dân s n u h có tài s n riêng cho phù h p hơn b i trong th c t có nhi u cá m b o vi c th c hi n nghĩa v ( i u 22 nhân ã tròn mư i tám tu i ( ã thành niên) BLDS). Chúng tôi cho r ng tránh tình tr ng nhưng vì b nh t t nên h không có kh năng l i d ng s h n ch v nh n th c i v i nh n th c t nh , th m chí, khi v a sinh ra. ngư i trong tu i này c a nh ng ngư i phía N u theo quy nh trên thì vô hình trung v n bên kia giao d ch cũng như m b o tính n ph i th a nh n là h có kh năng tham gia nh c a h p ng dân s nói riêng và giao giao d ch khi h chưa b toà án ra quy t nh d ch dân s nói chung, i u lu t trên c n ph i tuyên b m t năng l c hành vi dân s ? Vì th s a i theo hư ng: Tr nh ng giao d ch có c n ph i xác nh r ng cá nhân ch ư c coi là tính ch t phù h p v i nh n th c c a l a tu i, có năng l c hành vi dân s y n u h là cá nhân trong tu i này mu n thông qua ngư i t mư i tám tu i tr lên và có s giao d ch áp ng nhu c u nào ó thì ph i T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004 57
  4. nghiªn cøu - trao ®æi do ngư i i di n theo pháp lu t c a h xác h n ch năng l c hành vi dân s . Vì v y, c n l p và th c hi n thay. xác nh ngư i b h n ch năng l c hành vi - Cá nhân chưa có năng l c hành vi dân s dân s trư c h t ph i là ngư i ã thành niên, BLDS không quy nh v m c này mà có năng l c hành vi dân s y nhưng l i ch quy nh v ngư i không có năng l c hành rơi vào tình tr ng như i u 25 c a BLDS ã vi dân s ( i u 23). Chúng tôi cho r ng i u d li u. Nh m m b o quy n, l i ích h p 23 xác nh cá nhân dư i sáu tu i là ngư i pháp cho nh ng ngư i liên quan, pháp lu t không có năng l c hành vi dân s là chưa chính quy nh toà án ư c quy n tuyên b h n ch xác, không bi n ch ng. Vì th , chúng tôi m nh năng l c hành vi c a nh ng ngư i rơi vào tình d n xác nh cá nhân dư i sáu tu i là ngư i tr ng “nghi n ma tuý ho c nghi n các ch t chưa có năng l c hành vi. Ch b coi là không kích thích khác d n n phá tán tài s n c a gia có năng l c hành vi n u ngư i dư i sáu tu i ình” theo yêu c u c a ngư i có quy n và l i ng th i là ngư i b b nh tâm th n ho c các ích liên quan. K t th i i m quy t nh b nh khác nên không có kh năng nh n th c. tuyên b ngư i b h n ch năng l c hành vi Ngư c l i, n u h là ngư i có s phát tri n dân s c a toà án có hi u l c pháp lu t cho bình thư ng v nh n th c thì c n xác nh h n khi quy t nh ó b hu b thì cá nhân ó là ngư i chưa có năng l c hành vi. Tuy nhiên, không ư c quy n t mình xác l p, th c hi n dù xác nh tình tr ng nào i chăng n a thì t t c các giao d ch dân s . H ch ư c coi là cá nhân tu i này cũng là ngư i không th có năng l c t xác l p, th c hi n nh ng b ng nh n th c suy lu n có th i u khi n giao d ch nh nh m ph c v cho nhu c u sinh ư c b t kì m t hành vi nào c a mình. Vì v y, ho t h ng ngày c a b n thân h . H mu n h là ngư i không có năng l c ch th tham tham gia các giao d ch khác ph i có s ng ý gia b t kì m t giao d ch dân s nào. Các giao c a ngư i i di n theo pháp lu t c a h . d ch nh m ph c v cho nhu c u c a nh ng - Cá nhân không có năng l c hành vi dân s ngư i này u ph i do ngư i i di n theo Là nh ng ngư i không th b ng nh n th c pháp lu t c a h xác l p và th c hi n. suy lu n có th làm ch , ki m soát ư c b t - Cá nhân b h n ch năng l c hành vi dân s kì hành vi nào c a mình. Rơi vào tình tr ng Trư c h t, c n ph i phân bi t hai c m t này bao g m nh ng ngư i không có kh năng “ngư i có năng l c hành vi h n ch ” và nh n th c t khi chưa thành niên và nh ng “ngư i b h n ch năng l c hành vi dân s ” là ngư i tuy ã thành niên nhưng b toà án ra hoàn toàn khác nhau. N u như c m t “ngư i quy t nh tuyên b m t năng l c hành vi dân có năng l c hành vi h n ch ” nh m ch s theo i u 25 c a BLDS. Nh ng ngư i này ngư i ã có năng l c hành vi nhưng chưa y b coi là hoàn toàn không có năng l c ch th (là nh ng ngư i t sáu tu i n chưa nên h không ư c t mình xác l p, th c hi n mư i tám tu i, có s phát tri n bình thư ng v b t kì giao d ch dân s nào. M i giao d ch dân nh n th c) thì c m t “ngư i b h n ch năng s nh m áp ng cho nhu c u c a h u ph i l c hành vi dân s ” nh m ch nh ng ngư i do ngư i i di n theo pháp lu t c a h xác ã b toà án ra quy t nh tuyên b là ngư i b l p và th c hi n./. 58 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2004
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0