intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

báo cáo: ỨNG DỤNG CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT TRONG CÁC SẢN PHẨM TẨY RỬA

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

195
lượt xem
57
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đã từ lâu, trong số những nhu cầu sinh hoạt hàng ngày, xà phòng và các chất tẩy rửa tổng hợp thuộc loại không thể thiếu. Chẳng những thế nhóm sản phẩm này còn được sử dụng càng nhiều trong các ngành khác của nền kinh tế quốc dân. Số liệu của World Market Analyses cho thấy nhu cầu tẩy rửa trên thế giới (đơn vị tính 1000 Tấn).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: báo cáo: ỨNG DỤNG CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT TRONG CÁC SẢN PHẨM TẨY RỬA

  1. TRƯ NG I H C C N THƠ KHOA CÔNG NGH B MÔN CÔNG NGH HÓA BÀI BÁO CÁO MÔN CÔNG NGH CÁC CH T HO T NG B M T TÀI NG D NG CH T HO T NG B M T TRONG CÁC S N PH M T Y R A CÁN B HƯ NG D N : Nguy n Th Bích Thuy n Lương Huỳnh Vũ Thanh SINH VIÊN TH C HI N MSSV Nguy n Vũ Trư ng 2033080 Tr n Công Minh 2063982 Vũ Trung Kiên 2063970 Nguy n Thành Luân 2063978 Tr n Văn Phòng 2063995 L p CNHH K32 Nhóm:14 Năm h c 2009 - 2010
  2. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a M CL C M C L C....................................................................................... trang 1 M U......................................................................................... trang 3 PH N I . CƠ S LÝ THUY T C A QUÁ TRÌNH T Y R A ..... trang 5 I.1 nh nghĩa và cơ ch c a s t y r a ................................... trang 5 I.1.1 nh nghĩa s t y r a .................................................. trang 5 I.1.2 Cơ ch t y r a............................................................. trang 5 I.2 Vai trò c a các CH BM .................................................... trang 5 I.2.1 Gi m s c căng b m t c a nư c và l y b n ra ............. trang 5 I.2.2 Ch ng ch t b n tái bám............................................... trang 6 I.2.3 Là ch t t o b t ........................................................... trang 6 I.3 nh hư ng c a môi trư ng nư c n s t y r a................ trang 6 PH N II. CÁC LO I CH T HO T NG B M T CÓ TÁC D NG T Y R A ................................................................................ trang 8 II.1 Các CH BM anion .......................................................... trang 8 II.1.1 Các ankyl aren sulfonat ............................................. trang 8 II.1.2 Các Akyl sulfat .......................................................... trang 8 II.1.3 Các Ankyl sulfonat .................................................... trang 9 II.1.4 Các xà phòng ............................................................. trang 9 II.2 Các CH BM nonion ........................................................ trang 9 II.2.1 Các rư u béo etoxy hóa ............................................. trang 9 II.2.2 Các rư u – amit ......................................................... trang 10 II.2.3 Các polyglycerol ete .................................................. trang 10 II.2.4 Các ankyl polyglucosit (APG) ................................... trang 10 II.3 Các CH BM cation .......................................................... trang 10 PH N III. T M QUAN TR NG C A CH BM TRONG CÁC S N PH M T Y R A ....................................................................... trang 11 III.1 Công th c c a b t gi t .................................................... trang 11 III.1.1 Công th c t o b t c i n ......................................... trang 11 III.1.1.1 Công th c gi t tay ............................................. trang 11 III.1.1.2 Công th c b t gi t dành cho gi t máy ............... trang 11 III.1.2 Công th c c truy n không t o b t ........................... trang 12 III.2 S n ph m t y r a d ng l ng ............................................ trang 12 III.3 Phân tích t m quan tr ng c a CH BM trong các s n ph m t y r a ........................................................................................... trang 13 Trang 1
  3. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N IV. S N XU T CH T T Y R A ..................................... trang 14 IV.1 S n xu t xà phòng ........................................................... trang 14 IV.2 S n xu t b t gi t.............................................................. trang 16 IV.3 S n xu t ch t t y r a d ng l ng ....................................... trang 17 PH N V. K T LU N..................................................................... trang 19 TÀI LI U THAM KH O ............................................................... trang 20 Trang 2
  4. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a M U ☺ ã t lâu, trong s nh ng nhu c u sinh ho t hàng ngày, xà phòng và các ch t t y r a t ng h p thu c lo i không th thi u. Ch ng nh ng th nhóm s n ph m này còn ư c s d ng càng nhi u trong các ngành khác c a n n kinh t qu c dân. S li u c a World Market Analyses cho th y nhu c u t y r a trên th gi i ( ơn v tính 1000 T n). Năm 1991 1992 1993 1994 1995 1996 Xà bông 5149 5095 5035 4995 5084 5076 % 24.4 24.5 24.3 24.1 23.8 23.7 Ch t t y r a d ng thanh 1208 1227 1289 1278 1323 1339 % 5.7 6.1 6.2 6.2 6.2 6.2 B t gi t 12904 12675 12664 12555 12859 13245 % 61.3 60.9 61.2 60.7 60.1 62 B t nhãn/gen 210 213 222 312 341 359 % 1 1 1.1 1.5 1.6 1.7 Ch t t y r a d ng nư c 1595 1536 1484 1544 1797 1357 % 7.6 7.4 7.2 7.5 8.4 6.3 T ng 21066 20796 20694 20684 21404 21372 Kh i lư ng s n xu t này cho th y m c tiêu dùng b t gi t trung bình kho ng 4.5 kg/ngư i/năm. Tuy nhiên có s phân b không ng u trên th gi i. TH BI U TH M C TIÊU DÙNG CH T T Y R A C A NGƯ I TÊU DÙNG TRÊN TH GI I NĂM 1996 9.8 9.5 10 8 Kg/ngư i/năm 6 4.5 3.8 4 2 2 2 0 Nh t b n B c M Tây Âu Châu M NA - Phi Châu La Tinh Úc Châu Hình 1 Hi n nay trên thi trư ng có r t nhi u m t hàng b t gi t(omo, fix, viso…), nư c r a chén ( sunlight , M h o …) và xà bông t m ( safeguard, Lifeboy, dove, X men…). M i nhà s n s n xu t có nh ng công th c ph i ch khác nhau, nhưng u Trang 3
  5. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a trên nguyên t c cơ b n v thành ph n c a ch t t y r a. Các thành ph n có trong chúng là: ch t ho t ông b m t (CH BM), các tác nhân làm m m nư c, tác nhân t o môi trư ng bazơ, ch t ch ng bám, ch t làm tăng b t, ch t làm m m v i, ch t t o hương, ch t xúc tác sinh h c. Trong ó CH BM là thành ph n không th thi u. Trang 4
  6. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N I. CƠ S LÝ THUY T C A QUÁ TRÌNH T Y R A: I.1 nh nghĩa và cơ ch c a s t y r a: I.1.1 nh nghĩa s t y r a: S t y r a ư c nh nghĩa là “làm s ch m t c a m t v t th r n, v i m t tác nhân riêng bi t, ch t t y r a, theo m t ti n trình lý hóa khác h n v i vi c hòa tan thông thư ng” 1.1.2 Cơ ch t y r a: Quá trình t y r a x y ra theo các bư c như sau: Dung d ch t y r a trong nư c làm gi m s c căng c a nư c, nư c th m sâu vào xơ s i. Quá trình l y b n ra. Quá trình ch ng tái bám ch t b n. CH BM t o b t, ch t b n không tan t p trung lên b m t b t và b y ra ngoài hay phân tán vào trong dung d ch d ng huy n phù, treo lơ l ng. I.2 Vai trò c a các CH BM: I.2.1 Gi m s c căng b m t c a nư c và l y b n ra: CH BM làm gi m s c căng b m t c a nư c làm cho v i ư c th m ư t hoàn toàn. M i phân t c a CH BM có 1 u ái nư c, u này b các phân t nư c hút và 1 u không ưa nư c – u này ng th i v a y nư c v a hút vào các ch t d u m b n. Các l c ngư c nhau này ã kéo các ch t b n ra và làm chúng treo lơ l ng trong nư c d ng hòa tan, nhũ ho c huy n phù. Khu y o c a tay hay máy gi t ã giúp kéo h n các ch t b n ra kh i b m t c n làm s ch. Các v t b n phân c c thì dùng CH BM anion, các v t b n không phân c c thì dùng CH BM không ion. VD : cơ ch t y r a v t b n có ch t béo: D um Nư c Dung d ch ch t t y r a D um S i S i Hình 2: CƠ CH T Y R A CÁC V T D U M Ban u, s i có dính v t b n d ng d u m ư c ngâm trong môi trư ng nư c. Do s c căng b m t c a nư c l n nên nư c không th tách ho c hòa tan v t b n. Khi hòa tan ch t t y r a vào nư c, dung d ch ch t t y r a này có s c căng b m t nh hơn nư c. Dung d ch có th th m sâu vào s i v i và lôi các v t d u m ra, các v t d u m ư c l y ra và treo lơ l ng d ng nhũ tương ho c dung d ch ng nh t. Trang 5
  7. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a I.2.2 Ch ng ch t b n tái bám: Các v t b n trong dung d ch t y có th ưa ho c k nư c. Các h t ưa nư c s phân tán vào trong nư c và không b tái bám. Ngư c l i các h t k nư c l i có khuynh hư ng bám trơ l i v i. Trong dung d ch t y r a, ph n l n b m t v i và h t b n tích i n âm. Các CH BM anion b hút vào h t b n và s i làm tăng hàng rào tĩnh i n gi a chúng và các h t giúp s phân tán các h t b n n nh, ngăn s tái bám. Nhưng n m t n ng nào ó c a v t b n và CH BM nh t nh, khi n ng anion càng cao thì s tái bám càng tăng do s nén ép l p i n tích kép bao b c b m t s i và h t. - - B m t h t b n (tích i n âm) - - - - - - - CH BM anion (mang i n âm) - - - B m t s i (tích i n âm) Hình 3: CƠ CH CH NG TÁI BÁM Các CH BM nonion có dây k nư c c a phân t càng dài thì tính ch ng tái bám càng l n. Các ch t nonion h p ph vào b m t s i và các h t b n hư ng ph n ưa nư c ra ngoài. Hàng rào l p th ư c t o ra và c l p nư c hydrat hóa s ngăn ch n các h t ti n l i g n s i, ch ng l i s tái bám. Nhưng th c t CH BM nonion có kh năng ch ng tái bám th p hơn các anion. CH BM cation không có tác d ng ch ng tái bám, nó không thích h p cho vi c gi t t y. CH BM cation tích i n dương, b m t v i tích i n âm vì v y chúng bám vào v i nên không có tác d ng ch ng tái bám. I.2.3 Là ch t t o b t: CH BM t o b t làm cho ch t b n không tan t p trung lên b m t b t và b y ra ngoài. M t CH BM hay h n h p CH BM có kh năng t o b t t i a quanh cmc. V i m t lo i CH BM, cmc càng nh thì kh năng t o b t càng l n. iv i alky sulfat, chi u dài dây Cacbon tăng thì hòa tan cmc gi m, kh năng t o b t tăng; khi di chuy n nhóm ưa nư c vào trong dây hay dùng dây Cacbon m ch nhánh thì làm tăng cmc t ó làm gi kh năng t o b t. Ch t HDBM không ion t o b t ít hơn ion trong nư c. tăng kh năng t o b t ngư i ta thêm vào các thành ph n ph da, ó là các ch t h u cơ có c c có th làm gi m cmc c a CH BM. Các ch t tăng cư ng b t trong b t gi t, nư c r a chén, các d u g i u là mono hay dietanol amid t o b t b n, m n và u. I.3 nh hư ng c a môi trư ng nư c n s t y r a: Môi trư ng nư c c ng có ch a nhi u ion Ca2+ và Mg2+ làm k t t a xà bông, gi m b t. Do ó trong b t gi t có ch a các thành ph n có tác d ng làm m m nư c. Ta có th s d ng các ch t t o ph c như ortho phosphat, pyro phosphat, di Trang 6
  8. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a phosphat, tri phosphat (tên g i không chính xác là tripolyphosphat TPP), EDTA (etylen Diamin Tetra-acetat), NTA (Nitrilo Tri-acetic) … Nhưng do các ch t t o ph c có chưa phospho s cung c p dinh dư ng cho các th c v t s ng trong nư c nh t là t o, làm cho chúng phát tri n nhanh nên tiêu th nhi u O2 hòa tan trong nư c vào ban êm làm cá ch t hàng lo t nên h n ch dùng. S d ng ch t t o môi trư ng ki m và có tác d ng m duy trì môi trư ng này. Các ch t thư ng s d ng như TPP, Na2CO3, NaHCO3, các silicat. Trư c ây, ngư i ta s d ng TPP khá ph bi n nhưng hi n nay Zeolit (các silicat) ang t t thay th các carboxylat cùng các lo i polymer phân gi i sinh h c tăng t c và các silicat m i ang i vào th trư ng. Trang 7
  9. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N II. CÁC LO I CH T HO T NG B M T CÓ TÁC D NG T Y R A: Các ch t ho t ng b m t là thành ph n chính trong các s n ph m t y r a. Nó có tác d ng t y s ch các v t b n và ngăn c n s tái bám c a ch t b n lên v i. Ch t ho t ng b m t ư c s d ng trong các s n ph m t y r a là CH BM anion và nonion. Tuy nhiên do tính phong phú c a các v t b n, các môi trư ng t y r a, i tư ng c n t y r a nên không có CH BM nào áp ng hoàn toàn các yêu c u trên. Vi c l a ch n các CH BM ph thu c i u ki n nghiên c u: Nhi t t y r a. Các i tư ng c n t y r a (lo i s i d t). Tr ng thái môi trư ng (nư c c ng hay không). M c n i b t. S n ph m có phosphat không. Hình th c c a ch t t y r a (l ng, b t thư ng hay b t m c). Phương trình bào ch (t ng hay NTR- Non Tower Route, theo thu t ng Anglosaxon). Ngoài ra vi c ch n l a còn tùy thu c vào s lư ng và ch t lư ng c a các thành ph n khác. Có th s d ng k t h p CH BM ion và nonion. Các CH BM thư ng s d ng trong các s n ph m t y r a như: II.1Các CH BM anion: II.1.1 Các ankyl aren sulfonat: Công th c hóa h c c a chúng: R SO3Na Các ankyl aren sulfonat là các CH BM anion quan tr ng nh t s n xu t ra a s các lo i b t gi t bán trên th trư ng. Th c nghi m cho th y tính H BM c a chúng ph thu c nhi u vào nhóm Ankyl: G c ankyl m ch th ng có kh năng t y r a t t hơn so v i ankyl m ch nhánh. G c ankyl càng phân nhánh thì thì CH BM tương ng càng d tan trong nư c. M t khác ankyl m ch nhánh khó b phân h y sinh h c. G c ankyl b c I có tính t y r a t t hơn. Nhóm phenyl sulfat v trí nguyên t carbon s 1 trên g c ankyl thì kh năng t y r a c c i khi g c ankyl th ng có s nguyên t carbon kho ng 11 n 14. Khi nhóm phenyl càng di chuy n vào gi a m ch thì kh năng t y r a càng gi m. II.1.2 Các Akyl sulfat: Công th c hóa h c c a chúng: R – CH2OSO3Na Trang 8
  10. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a Chúng là este c a axit sulfuric và rư u béo. R là g c hidrocarbon có t 9 n 17 nguyên t carbon. Ngư i ta còn phân bi t ankylsulfat b c 1 và b c 2 tùy thu c b c c a rư u. Ankylsulfat b c 2 có kh năng t y r a kém hơn. Nhóm sulfat càng g n u m ch carbon bao nhiêu thì kh năng t y r a càng t t. Kh năng t o b t càng kém khi m ch hidrocarbon càng dài. II.1.3 Các Ankyl sulfonat: Công th c hóa h c c a chúng: RSO3Na Trong công nghi p s n xu t ch t t y r a, ngư i ta thư ng dùng ankyl sulfonat b c hai. R1 CH – SO3Na R2 Tính ch t t y r a t t nh t khi chi u dài m ch carbon là C14. Trong môi trư ng nư c c ng tác d ng c a nó x u h n so v i ankyl aren sulfonat II.1.4 Các xà phòng: Xà phòng là mu i c a Na ho c K v i axit béo. Công th c hóa h c c a chúng: RCOONa Nguyên li u s d ng s n xu t xà phòng t t nh t là các axit béo bão hòa có g c hidro carbon t C12 n C18. N u m ch carbon có nhi u hơn 18 nguyên t carbon, tính t y r a t t nhưng có tan kém nhi t thư ng nên không th hi n tính H BM. N u m ch carbon có ít hơn 12 nguyên t carbon thì kh năng t y r a và t o b t kém (có nhi u b t nhưng b t không b n) m c dù chúng có hòa tan cao. Ngư i ta th y r ng khi m ch carbon có 14 nguyên t carbon thì t t nh t cho t y r a. Xà phòng có như c i m là không ho t ng trong môi trư ng pH th p, b thu phân thành axit béo ngay c trong môi trư ng trung tính (pH = 7); d t o thành mu i không tan trong môi trư ng nư c có ion Ca2+, Mg2+. II.2 Các CH BM nonion: CH BM không ion (nonionic) ngày càng ư c s d ng r ng rãi vì chúng có kh năng ho t ng trong môi trư ng nư c c ng, môi trư ng ch a lư ng l n ch t i n ly, ch a nhi u ion kim lo i n ng và môi trư ng pH th p. II.2.1 Các rư u béo etoxy hóa: Công th c hóa h c c a chúng: R – O – (CH2CH2O)nH Trong nh ng CH BM không ion thương m i, các s n ph m làm t các rư u béo v i oxit etylen là lo i ư c dùng nhi u nh t ngày nay. Trang 9
  11. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a II.2.2 Các rư u – amit: Công th c hóa h c c a chúng: H R–C–N O CH2 – CH2 – OH Akyl monoetanolamit Các ankyl monoetanolamit ư c s d ng tăng ho c n nh b t trong nh ng công th c g c ankyl ete sulfat (nư c r a chén ho c d u g i u). Chúng cũng có nh ng c tính làm c s t, làm óng ánh ho c làm m m, tùy theo dây carbon R. II.2.3 Các polyglycerol ete: Công th c hóa h c c a chúng: R – (OCH2 – CH )n – OH CH2OH R – CH – CH2 – (OCH2 – CH – CH2)n – OH OH OH Các ch t này hoàn toàn phù h p v i da và có nh ng c tính t o b t r t t t. II.2.4 Các ankyl polyglucosit (APG): Công th c hóa h c c a chúng: CH2OH H O OH O O R OH n Trong ó n t 1 n 3, R là g c hidro carbon có t 9 n 13 nguyên t Carbon. Các ch t này ư c s d ng trong công th c b t, nhưng thư ng là trong các s n ph m l ng, nư c r a chén. Chúng r t d u v i da m t khác chúng d phân h y sinh h c. II.3 Các CH BM cation: Các CH BM cation không thích h p cho t y r a. Chúng có tác d ng làm m m v i, nhưng n u ưa chúng vào b t gi t, nó s k t h p v i anion t o mu i không tan. Vì v y c n có m t s n ph m làm m m v i riêng và ư c s d ng sau khi gi t. M t s trư ng h p có th ưa ch t làm m m v i vào nhưng ph i thay i thành ph n và thêm m t s ph gia khác, tuy nhiên s n ph m này chưa ư c s d ng nhi u. Ngoài ra CH BM cation còn có tác d ng t y trùng, ta s d ng chúng t y trùng cho qu n áo. Trang 10
  12. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N III. T M QUAN TR NG C A CH BM TRONG CÁC S N PH M T Y R A: III.1 Công th c c a b t gi t: III.1.1. Công th c t o b t c i n: III.1.1.1 Công th c gi t tay: Thành ph n T l (% Kh i lư ng) Anionic ABS ho c LAS 15 – 30 Nonionic 0–3 TPP 3 – 20 Silicat Na 5 – 10 Cacbonat Na 5 – 10 Sulfat Na 20 – 50 Cacbonnat Ca 0 – 15 Bentonit (set) /calcit 0 – 15 III.1.1.2 Công th c b t gi t dành cho gi t máy: Trong trư ng h p này các công th c khác bi t nhau r t ít: - S có m t ho c không có m t photphat - S có m t c a nh ng ch t t y tr ng : perborat/TEAD ho c perborat/ SNOB. T l (% kh i lư ng) Thành ph n Công th c có Photpho Công th c khôngcó Photpho Anionic 10 – 20 10 – 20 Nonionic 0–5 0–5 TPP 15 – 30 - Silicat Na 5 – 15 5 – 15 Cacbonat Na 5 – 15 5 – 20 Sulfat Na 5 – 15 5 – 30 Xà bông 0 - 1.5 0–2 Perborat Na 0 – 15 0 – 15 TAED ho c SNOB 0– 4 0–4 Polime 0–2 0–5 Zeolit - 15 – 35 Trang 11
  13. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a III.1.2 công th c c truy n không t o b t: T l (% kh i lư ng) Thành ph n Châu Âu Hoa Kỳ Nh t B n Anionic 5 – 15 8 – 22 15 – 25 Nonionic 3–7 0–6 0–4 Ch t xây d ng + Ch t khác 30 – 45 30 – 50 25 – 40 Perborat 15 – 25 - - TAED 2–5 - - Tác nhân ph 15 – 25 15 – 30 25 – 40 S khác bi t chính các công th c trên là ch t su t các Anionic r t cao, không có tác nhân t y tr ng và tác nhân ch ng b t công th c c a Hoa Kỳ và Nh t B n. III.2 S n ph m t y r a d ng l ng. Thành Ph n T l (% kh i lư ng) Công th c A Công th c B LAS Trietanolamin 15 30 Rư u béo Etoxy hóa ( 7 OE ) 30 15 Axit stearic 15 15 Axit Xitric 0.2 0.2 Axit Dietylentriamin Pentametylen - - Phosphonic 0.3 0.3 Proteaza 0.05 0.05 Ch t t y quang h c 0.25 0.25 Nhũ tương Silicon (DB 110) 0.2 0.2 Rư u 10 10 1,2_Propan dion 5 5 Trietanolamin dùng i u ch nh pH 7 7 Nư c 17 17 CH BM không ion ư c dùng trong nư c r a chén v i t l th p i u ch nh b t, n nh b t, tăng cư ng kh năng ho t ng trong môi trư ng nư c c ng, ít hai da. Trang 12
  14. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a III.3 Phân tích t m quan tr ng c a CH BM trong các s n ph m t y r a: Trong các công th c pha ch trên, ta th y m i s n ph m t y r a có ch a r t nhi u thành ph n khác nhau, các công th c không gi ng nhau hoàn toàn v s lư ng cũng như các hóa ch t s d ng. Nhưng nhìn chung t t c các công th c u có ch a các CH BM. Các CH BM là thành ph n không th thi u, chúng có tác d ng làm gi m s c căng b m t c a nư c, giúp nư c th m sâu vào sơ s i hòa tan v t b n. iv i ch t b n không tan, chúng s b CH BM l y ra ngoài dư i d ng huy n phù. Sau ó CH BM t o b t y b i b n n i lên trên, không cho chúng tái bám tr l i. Nhìn chung, chúng ta có th tư ng tư ng là n u không có CH BM trong các ch t t y r a thì quá trình t y b n s không x y ra ư c. Các thành ph n khác ch là thành ph n ph có tác d ng c i thi n kh năng t y r a. Vai trò c a các thành ph n ph : Sulfat natri : Khi thêm vào dung d ch CH BM m t ch t i n ly nào ó, thí d : NaCl, Na2SO4 thì hi n tư ng t o micelle x y ra n ng th p hơn và như v y có th gi m ư c lư ng CH BM c n thi t khi gi t giũ. Silicat natri (Th y tinh l ng): n inh b t, ngăn c n b n tái bám vào v i. Trong b t gi t nó làm tăng b n c a b t, ngăn không cho chúng b dính vào nhau, m b o b t luôn tơi x p. Các mu i peoxit: Có tính ch t t y tr ng, kh kh i v i các ch t b n có màu như: nư c trà, nư c hoa qu ,… Khi hòa tan vào nư c, nguyên t oxy ho t ng tách ra có tác d ng oxy hóa r t m nh. Trong ó có Napeborat, NaBO2.H2O2.3H2O là ch t b t tr ng ch a 10.38% oxy ho t ng ư c dùng nhi u nh t trong công nghi p. Bentonit (xà phòng vô cơ): Thành ph n chính là nhôm silicat (80-90%). Khi cho vào nư c, nó không tan mà trương n th tích n 8 l n, chuy n thành d ng gel. Nh tính nhũ hóa mà nó gi trong dung d ch các ch t b n mà xà phòng, ch t t y r a ã l y ra (tuy nhiên nó có th b h p th m t ph n lên v i). Các mu i phosphat: Natripoliphotphat Na5P3O10 tăng tính ki m, gi m c ng c a nư c do t o ph c v i các ion Ca2+, Mg2+. Carbonat natri: T o và di trì môi trư ng ki m, th y phân các ch t b n có ngu n g c d u m , m hôi. Trang 13
  15. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N IV. S N XU T CH T T Y R A: IV.1 S n xu t xà phòng: Các lo i d u m Tr n theo t l thích h p T y tr ng, kh mùi Xà phòng hoá Nư c mu i bão hoà R a b ng nư c mu i nhi u l n (3 l n) Nư c mu i, glycerin, ki m dư Lo i mu i (b ng dung d ch NaOH loãng) Thu h i glycerin S y khô (s y chân không) Hoàn t t Xà phòng Hình 4: SƠ QUÁ TRÌNH S N XU T XÀ PHÒNG Nguyên li u s d ng s n xu t xà phòng t t nh t là các axit béo bão hòa có g c hidro carbon t C12 n C18. N u m ch carbon có nhi u hơn 18 nguyên t carbon, tính t y r a t t nhưng có tan kém nhi t thư ng nên không th hi n tính H BM. N u m ch carbon có ít hơn 12 nguyên t carbon thì kh năng t y r a và t o b t kém (có nhi u b t nhưng b t không b n) m c dù chúng có hòa tan cao. Ngư i ta th y r ng khi m ch carbon có 14 nguyên t carbon thì t t nh t cho t y r a. Trong giai o n t y màu, có th s d ng phương pháp s y chân không 0 (90 C ) ho c chưng c t lôi cu n hơi nư c l y h t nư c trong d u m ra ho c s d ng các ch t h p ph như than ho t tính, bentonit ho t hóa b ng axit. Giai o n xà phòng hoá, ta thư ng s d ng dung d ch ki m NaOH ho c KOH. Ta s d ng dung d ch NaOH s n xu t xà phòng c ng, s d ng dung d ch KOH s n xu t xà phòng m m. Dung d ch Na2CO3 không dùng xà phòng hoá, nhưng ư c s d ng trung hoà axit béo dư trong s n xu t xà phòng. Trang 14
  16. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a Ph n ng xà phòng hóa: CH2 – OCOR1 R1COONa CH2 – OH CH – OCOR2 + 3NaOH R2COONa + CH – OH CH2 – OCOR3 R2COONa CH2 – OH Giai o n r a b ng nư c mu i: Vi c r a b ng nư c mu i nh m tăng t tr ng c a pha l ng t ó y xà phòng n i lên trên. Ngoài ra vi c làm này còn t n thu xà phòng. th y rõ i u này ta xét ph n ng th y phân xà phòng : RCOONa RCOO- + Na+ Ph n ng trên là ph n ng thu n ngh ch, xà phòng là RCOONa. Khi cho mu i ăn vào h n h p, n ng Na+ tăng lên làm cho ph n ng d ch chuy n theo chi u t o xà phòng, vì v y ta thu ư c lư ng xà phòng t i a. Giai o n hoàn t t, xà phòng sau khi s y ư c tr n v i ch t màu, hương li u, ph gia … trong máy tr n tr c vít, sau ó ư c ưa qua tr c cán, r i ưa qua máy ùn (có b ph n hút chân không lo i b b t khí) làm ng nh t xà phòng. Xà phòng ư c ùn ra thành m t thanh dài, liên t c, ư c c t thành t ng bánh nh theo chi u dài xác nh, sau ó ư c d p khuôn nh hình, lư ng xà phòng dư trong quá trình d p khuôn ư c thu h i và ưa tr l i máy ùn. Thu h i glycerin: glycerin ư c thu h i s d ng cho m c ích khác, nó là m t c u t quý. Ph n dung d ch ư c cho vào thi t b chưng c t chân không thu h i glycerin v i n ng dư i 8%. Trang 15
  17. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a IV.2 S n xu t b t gi t: Không khí, hơi nư c,b i. Các Các C t ch t ch t phun Các thành ph n khác r n l ng B t Nư c b n Enzy Ch t D u m l ng thơm B t thành ph m Không khí B t gi t gói nóng (3000C) S n xu t b t n n Ph i tr n các thành ph n khác óng gói Hình 5: SƠ PHƯƠNG TH C S N XU T B T GI T Vi c s n xu t nh ng b t gi t truy n th ng ư c chia làm ba giai o n chính: T o m t h n h p l ng - c (kem nhão) v i các nguyên li u ch u ư c nhi t cao, sau ó ư c phun thành b t: H n h p có ư c b ng cách tr n nh ng nguyên li u như phosphat, zeolit, carbonat natri, sulfat natri, ch t ho t ng b m t, polyme, ch t t y quang h c. M t s c n tr ng c n ư c th c hi n, ch ng h n các axit béo c n ph i ư c trung hoà riêng trong m t máy tr n riêng trư c khi ư c cho vào h n h p kem nhão. H n h p này ư c khu y tr n m nh t os ng u. Sau ó h n h p ư c ưa vào máy tr n th hai mà th i gian lưu ư c ki m tra cho phép hydrat hoá nh ng mu i vô cơ. H n h p sau ó ư c bơm áp su t cao lên vòi phun có ư ng kính nh t nh trên nóc tháp và rơi trong m t lu ng không khí nóng (kho ng 3000C). Sau ó ta thu ư c b t căn b n. B t căn b n này ư c ngu i t t sau khi ã ư c chuy n ra ngoài khí tr i. Ta có ư c b t căn b n, sau khi ngu i ta thêm vào nh ng thành ph n nh y c m hơn: Các thành ph n nh y c m (enzym, perborat, TAED, d u thơm) c n ư c thêm vào nhi t dư i 350C tránh s phân hu nhi t. Trang 16
  18. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a Giai o n này c n nh n m nh v các thao tác khi thêm enzym vào, chúng ta c n có nh ng bi n pháp an toàn tránh gây nh hư ng n s c kho công nhân. Sau ó b t hoàn ch nh ư c óng gói. IV.3 S n xu t ch t t y r a d ng l ng: Axit NaOH NI LES Sulfonic Ch t t o màu và Nư c ã kh khoáng ch t t o mùi Thùng tr tr n Thùng n Cánh khu y Thành ph m Thành ph m Hình 6: SƠ BÀO CH CH N PH PH LMNG NG SƠ BÀO S S N M L Ph n l n ch t t y r a d ng l ng ư c s n xu t b ng nh ng b n tr n có máy tr n khác nhau. Hình 4 là sơ s n xu t s n ph m t y r a d ng l ng không liên t c. Quá trình s n xu t có m t s y u t nh hư ng n tính n nh c a s n ph m: Th t các nguyên li u ưa vào. Nhi t . T c khu y. Trư c tiên ngư i ta ưa nư c vào trong máy tr n chính và khu y. Trong các b n ph , n u c n ngư i ta i u ch xà phòng, các dung d ch CMC Na. Sau ó, Trang 17
  19. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a ngư i ta cho vào bình khu y tr n chính (luôn luôn khu y tr n v i t c v a ph i) các chât silicat natri, CMC Na, LAS Na, oleat kali, ch t t y quang h c. Sau ó h n h p ư c un nóng n nhi t kho ng 600C n 700C. Khi t nhi t ó ngư i ta ngưng un và thêm vào m t lư ng TPP xác nh, ti p t c khu y cho n khi có ư c m t h n h p ng nh t. Xong ngư i ta thêm nh ng CH BM không ion và làm ngu i h n h p (luôn luôn ang trong tình tr ng ư c khu y tr n) xu ng nhi t kho ng 300C n 350C. Sau cùng ngư i ta thêm vào nư c còn thi u (ch ng h n nư c b b c hơi trong quá trình i u ch ), ch t t o màu, ch t t o mùi, các enzym… Trang 18
  20. ng d ng ch t ho t ng b m t trong các s n ph m t y r a PH N V. K T LU N Hi n nay trên th trư ng có r t nhi u s n ph m lên quan n t y r a. H u h t các s n ph m thành ph n quan tr ng nh t nh hư ng n ch t lư ng s n ph m là các ch t có kh năng t y r a (CH BM). T ó quá trình s n xu t ch t t y r a thư ng chú ý n vi c nghiên c u n tính năng c a CH BM. Trong các CH BM thư ng s d ng s n xu t s n ph m t y r a là các CH BM lo i Anion, nonion và s ít các cation. c bi t hiên nay trong các s n ph m trên u dùng CH BM anion và các tính năng c tr ng c a chúng. Trang 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2