intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Vấn đề hôn nhân thực tế theo luật hôn nhân và gia đình Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

85
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề hôn nhân thực tế theo luật hôn nhân và gia đình Việt Nam Do vậy, chúng ta có thể nhanh chóng sửa đổi, bổ sung một cách kịp thời các quy phạm pháp luật hình sự, tránh được tình trạng thực tiễn đấu tranh chống tội phạm phải chờ đợi việc sửa đổi, bổ sung BLHS.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Vấn đề hôn nhân thực tế theo luật hôn nhân và gia đình Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi VÊn ®Ò h«n nh©n thùc tÕ theo luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ViÖt Nam thS. NguyÔn V¨n Cõ * 1. “H«n nh©n thùc tÕ” l thuËt ng÷ “sù cö h nh h«n lÔ v b»ng chøng gi¸ ph¸p lÝ ®Ó chØ nh÷ng tr−êng hîp hai bªn thó”, nh l m luËt ® tuyªn bè: “§Ó cho nam n÷ chung sèng trong quan hÖ vî gi¸ thó cã gi¸ trÞ, cÇn ph¶i cö h nh h«n chång, ® ®−îc gia ®×nh, x héi thõa nhËn lÔ theo tôc lÖ”(1). Theo tËp qu¸n cho ®Õn nh−ng ch−a ®¨ng kÝ kÕt h«n t¹i c¬ quan ng y nay, trong ®êi sèng HN&G§, quÇn hé tÞch, ch−a ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn chóng nh©n d©n vÉn th−êng tu©n theo ba kÕt h«n. Khi cã tranh chÊp, c¸c ®−¬ng sù lÔ chÝnh l : th−êng yªu cÇu tßa ¸n c«ng nhËn gi÷a hä + LÔ d¹m; cã “ h«n nh©n thùc tÕ” ®Ó b¶o ®¶m quyÒn + LÔ vÊn danh hay ¨n hái; lîi cña m×nh. § qua h ng chôc n¨m ¸p + LÔ c−íi hay nghinh h«n. dông LuËt HN&G§ nh−ng cho ®Õn nay, Víi quan niÖm h«n nh©n l viÖc quan xÐt c¶ vÒ mÆt häc lÝ v thùc tÕ ¸p dông träng cña c¶ ®êi ng−êi, kh«ng nh÷ng l vÉn cßn nhiÒu quan ®iÓm, nhËn thøc kh¸c viÖc t− riªng cña hai bªn nam, n÷ m cßn nhau vÒ “h«n nh©n thùc tÕ”. l viÖc chung cña ®¹i gia ®×nh, dßng hä; 2. Do nhiÒu yÕu tè, ®Æc biÖt l thùc tÕ viÖc tu©n theo nh÷ng nghi lÔ ®ã l b¾t cuéc sèng trong lÜnh vùc HN&G§ trong buéc, l ®¹o hiÕu víi tæ tiªn, cha mÑ, mÊy chôc n¨m võa qua, ph¸p luËt dßng téc... tõ ®ã cã nhËn thøc, coi träng HN&G§ cña Nh n−íc ta ® ë møc ®é “lÔ” m xem nhÑ “luËt”; dÉn ®Õn nhiÒu n y hay møc ®é kh¸c, c«ng nhËn cã “h«n viÖc “kÕt h«n” chØ “c−íi” theo tËp qu¸n nh©n thùc tÕ” nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi m kh«ng ®¨ng kÝ kÕt h«n. chÝnh ®¸ng cña c¸c ®−¬ng sù. 2.2. Do ý thøc ph¸p luËt cña quÇn 2.1. Do ¶nh h−ëng cña phong tôc, tËp chóng nh©n d©n cßn h¹n chÕ. Bªn c¹nh qu¸n trong x héi phong kiÕn, theo tËp ®ã, nhiÒu n¨m vÊn ®Ò kiÖn to n c¬ quan qu¸n, c¸c nghi lÔ vÒ gi¸ thó ng y nay ®¹i nh n−íc cã thÈm quyÒn ®¨ng kÝ viÖc kÕt thÓ ®Òu l c¸c nghi lÔ ® ®−îc quy ®Þnh tõ h«n ch−a ®−îc tiÕn h nh chÆt chÏ (®Æc thêi phong kiÕn. Tr−íc ®©y, luËt nh Lª biÖt l ë vïng ®ång b o d©n téc miÒn nói, trï liÖu bèn nghi lÔ vÒ gi¸ thó nh− sau: vïng h¶i ®¶o xa x«i, ®ång b o theo - LÔ nghÞ h«n (nay gäi l lÔ ch¹m mÆt ®¹o...); ch−a thÊy hÕt gi¸ trÞ ph¸p lÝ cña hay lÔ d¹m); “giÊy chøng nhËn kÕt h«n" v ý nghÜa cña - LÔ ®Þnh th©n (nay gäi l lÔ vÊn thñ tôc ®¨ng kÝ kÕt h«n... ® dÉn ®Õn ý danh); thøc coi th−êng quy ®Þnh vÒ thñ tôc ®¨ng - LÔ n¹p ch−ng (nay gäi l lÔ h nh kÝ kÕt h«n, còng l nguyªn nh©n cña sÝnh); nhiÒu viÖc "kÕt h«n" kh«ng ®¨ng kÝ. - LÔ th©n nghinh (nay gäi l lÔ nghinh 2.3. Do ®iÒu kiÖn lÞch sö, chiÕn tranh h«n). Theo Bé d©n luËt gi¶n yÕu (1883) ¸p * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p dông ë Nam K×, t¹i Thiªn thø V nãi vÒ Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 8 - t¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi l©u d i, trong thêi gian chiÕn tranh, nhiÒu chÕ ®Þnh trong d©n luËt) v LuËt HN&G§ ®«i nam n÷ thuËn t×nh chØ ®−îc hai bªn 1986 ch−a cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÊn ®Ò gia ®×nh tæ chøc lÔ c−íi véi v theo tôc lÖ "h«n nh©n thùc tÕ" nh−ng Tßa ¸n nh©n m kh«ng thÓ thùc hiÖn thñ tôc ®¨ng kÝ d©n tèi cao ® cã nhiÒu h−íng dÉn vÒ kÕt h«n t¹i ñy ban h nh chÝnh (nay l ñy c¸ch thøc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò "h«n nh©n ban nh©n d©n) v sau ng y c−íi, ng−êi thùc tÕ" ®Ó tßa ¸n nh©n d©n c¸c cÊp vËn chång nhËp ngò; trong vïng ®Þch t¹m dông. chiÕm, nhiÒu tr−êng hîp hai bªn nam n÷ 3.1. Theo Th«ng t− sè 112-NCPL ®−îc tæ chøc c¸ch m¹ng cho phÐp "c−íi" ng y 19/8/1972 cña TANDTC h−íng dÉn m kh«ng thÓ ®¨ng kÝ kÕt h«n... Sau ng y ®−êng lèi xö lÝ viÖc kÕt h«n vi ph¹m luËt ®Êt n−íc thèng nhÊt, nhiÒu tr−êng hîp vî nh− sau: ChØ coi l h«n nh©n thùc tÕ viÖc chång ®o n tô sum häp, chung sèng h¹nh kÕt h«n ch−a ®¨ng kÝ m hai bªn nam n÷ phóc nh−ng "kh«ng cã ®¨ng kÝ kÕt h«n", ® tu©n thñ ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kÕt h«n cã tr−êng hîp sau n¨m 1954, mét sè c¸n kh¸c, chØ vi ph¹m thñ tôc ®¨ng kÝ kÕt bé, bé ®éi ë miÒn Nam tËp kÕt ra miÒn h«n. KÓ tõ khi kÕt h«n ® thùc sù chung B¾c. Thêi gian tËp kÕt, dï ® cã vî, sèng c«ng khai, g¸nh v¸c chung c«ng chång ë trong miÒn Nam nh−ng hä l¹i lÊy viÖc gia ®×nh, ®−îc hä h ng, x héi xung vî, chång ë miÒn B¾c, quyÒn lîi chÝnh quanh coi nh− vî chång. ®¸ng cña c¸c ®−¬ng sù cÇn ®−îc ph¸p Cã thÓ coi ®o¹n h−íng dÉn n y nh− luËt b¶o vÖ(2). ®Þnh nghÜa vÒ "h«n nh©n thùc tÕ". Qu¸ 2.4. C¸c quan hÖ HN&G§ lu«n cã tr×nh ¸p dông, tïy v o ®iÒu kiÖn, ho n yÕu tè t×nh c¶m g¾n bã gi÷a c¸c chñ thÓ; c¶nh cña c¸c ®−¬ng sù theo tõng vô viÖc ®êi sèng t×nh c¶m trong quan hÖ cô thÓ ®Ó tßa ¸n c«ng nhËn l cã hay HN&G§ ®a d¹ng, phøc t¹p v rÊt tÕ nhÞ. kh«ng cã "quan hÖ vî chång thùc tÕ tån Do t¸c ®éng vÒ mÆt t×nh c¶m, t©m lÝ, t¹i", nh»m b¶o ®¶m quyÒn lîi chÝnh ®¸ng ho n c¶nh Ðo le cña ®−¬ng sù còng dÉn cña c¸c ®−¬ng sù. H−íng dÉn n y kh«ng ®Õn nhiÒu cuéc "kÕt h«n m kh«ng ®¨ng x¸c ®Þnh thêi gian "vî chång" ph¶i ¨n ë, kÝ". Cã tr−êng hîp vî chång ® li h«n chØ chung sèng víi nhau ®−îc bao nhiªu n¨m v× tù ¸i, sÜ diÖn, nh−ng v× th−¬ng con v th¸ng th× míi cã "h«n nh©n thùc tÕ". v× cßn th−¬ng nhau nªn hä l¹i "t¸i hîp", Th«ng th−êng khi vËn dông, tßa ¸n nh©n chung sèng víi nhau nh−ng ng¹i kh«ng d©n c¨n cø v o ý chÝ chñ quan cña hai ®¨ng kÝ kÕt h«n. Cã tr−êng hîp v× c¶ hai bªn nam n÷, hä thùc sù th−¬ng yªu nhau, «ng, b ® cao tuæi cÇn n−¬ng tùa v o mong muèn x¸c lËp quan hÖ vî chång v nhau m l m ng¬ thñ tôc ®¨ng kÝ kÕt c¨n cø v o thùc tÕ (kh¸ch quan) l hä h«n... chung sèng c«ng khai, ® thùc hiÖn nghÜa Cho ®Õn nay viÖc "kÕt h«n kh«ng vô vî chång, ® ®−îc gia ®×nh v x héi ®¨ng kÝ" x¶y ra kh¸ phæ biÕn ë hÇu kh¾p thõa nhËn l vî chång v hä th−êng ® cã c¸c tØnh, cã ®Þa ph−¬ng tØ lÖ chiÕm tõ con chung, cã t i s¶n chung. §ã l c¸c 60% - 80%(3). yÕu tè (®iÒu kiÖn) ®Ó c«ng nhËn cã quan 3. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn v ¸p hÖ vî chång thùc tÕ. dông luËt, mÆc dï LuËt HN&G§ 1959 Theo chóng t«i, h−íng dÉn n y cña (tr−íc ®ã l S¾c lÖnh sè 97-SL ng y Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao rÊt phï hîp víi 22/05/1950 vÒ söa ®æi mét sè quy lÖ v thùc tÕ ®êi sèng HN&G§, phï hîp c¶ víi T¹p chÝ luËt häc - 9
  3. nghiªn cøu - trao ®æi tËp qu¸n trong x héi. vi ph¹m mét trong c¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña TiÕp ®ã, Th«ng t− sè 81-DS ng y LuËt HN&G§ (còng cã thÓ hiÓu l ® 27/4/1981 cña TANDTC h−íng dÉn gi¶i tu©n thñ c¸c ®iÒu 5, 6, 7) th× ®−îc coi l quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ thõa kÕ ® ghi hîp ph¸p hay kh«ng? Thùc chÊt, h−íng nhËn: Tr−êng hîp hai bªn nam n÷ chung dÉn trªn ®©y cña TANDTC l c«ng nhËn sèng nh− vî chång cã ®ñ ®iÒu kiÖn c«ng cã hay kh«ng cã "h«n nh©n thùc tÕ" ®Ó nhËn "h«n nh©n thùc tÕ", khi mét bªn gi¶i quyÕt c¸c hËu qu¶ ph¸p lÝ n¶y sinh tõ chÕt tr−íc, ng−êi cßn sèng víi t− c¸ch l viÖc "chung sèng nh− vî chång" m vî gãa, chång gãa cña ng−êi chÕt, sÏ kh«ng ®¨ng kÝ kÕt h«n. VËy, t¹i sao NghÞ ®−îc h−ëng thõa kÕ theo luËt ë h ng thø quyÕt sè 01 kh«ng sö dông thuËt ng÷ nhÊt, cïng víi cha, mÑ v c¸c con cña "h«n nh©n thùc tÕ" ® ®−îc ¸p dông ng−êi chÕt. nhiÒu n¨m m l¹i sö dông côm tõ "th× 3.2. §iÒu 9 LuËt HN&G§ n¨m 1986 kh«ng bÞ coi l tr¸i ph¸p luËt"? quy ®Þnh: "ViÖc kÕt h«n vi ph¹m mét H−íng dÉn n y cña NghÞ quyÕt sè 01- trong c¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña LuËt n y l tr¸i NQ/H§TP ® më réng ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng ph¸p luËt, tßa ¸n nh©n d©n cã quyÒn hñy nhËn "h«n nh©n thùc tÕ", theo chóng t«i viÖc kÕt h«n tr¸i ph¸p luËt ®ã". Quy ®Þnh l kh«ng s¸t thùc nh− Th«ng t− sè 112 n y theo chóng t«i, thùc chÊt ® chÊp ng y 19/8/1972 cña TANDTC tr−íc ®©y. nhËn cã "h«n nh©n thùc tÕ"; v× t¹i §iÒu 8 Trªn thùc tÕ, nhiÒu tr−êng hîp hai bªn (®o¹n cuèi) võa quy ®Þnh "mäi nghi thøc nam n÷ ¨n ë, chung sèng víi nhau nh− vî kÕt h«n kh¸c ®Òu kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p chång, kh«ng vi ph¹m mét trong c¸c ®iÒu lÝ". ChÝnh v× kÜ thuËt lËp ph¸p nh− vËy ® 5, 6, 7 cña LuËt HN&G§ nh−ng vÉn dÉn ®Õn nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng nhËn cã "h«n "h«n nh©n thùc tÕ". nh©n thùc tÕ". Víi nh÷ng c¸ch hiÓu Dùa v o §iÒu 9 LuËt HN&G§ n¨m kh«ng thèng nhÊt, dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng 1986, NghÞ quyÕt sè 01-NQ/H§TP ng y vËn dông tïy tiÖn trong xÐt xö cña c¸c 20/1/1988 cña Héi ®ång thÈm ph¸n cÊp tßa ¸n nh− cïng mét vô viÖc víi néi TANDTC h−íng dÉn TAND c¸c cÊp ¸p dung nh− nhau, cã tr−êng hîp ®−îc tßa dông mét sè quy ®Þnh cña LuËt HN&G§ ¸n c«ng nhËn l "h«n nh©n thùc tÕ", cã n¨m 1986, ë môc kÕt h«n vi ph¹m §iÒu 8 tr−êng hîp l¹i b¸c ®¬n yªu cÇu cña ®−¬ng ® chØ râ: NÕu viÖc kÕt h«n kh«ng tr¸i víi sù! mét trong c¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña LuËt 3.3. Theo kÕt luËn cña Ch¸nh ¸n HN&G§ th× kh«ng bÞ coi l tr¸i ph¸p TANDTC t¹i b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c luËt. Khi cã tranh chÊp, mét hoÆc hai bªn ng nh tßa ¸n n¨m 1995 ® h−íng dÉn víi yªu cÇu chÊm døt h«n nh©n, tßa ¸n kh«ng quan ®iÓm: Sau nhiÒu n¨m thùc hiÖn LuËt hñy viÖc kÕt h«n ®ã m ¸p dông §iÒu 40 HN&G§, ý thøc ph¸p luËt cña nh©n d©n (vÒ li h«n) ®Ó xÐt xö. Theo chóng t«i, ® ®−îc n©ng cao, tiÕn tíi xu h−íng xãa c¸ch h−íng dÉn n y cña TANDTC ® dÉn bá t×nh tr¹ng "h«n nh©n thùc tÕ". Giai ®Õn nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau ®èi víi ®o¹n hiÖn nay chØ c«ng nhËn cã "h«n c¸c thÈm ph¸n trong qu¸ tr×nh vËn dông. nh©n thùc tÕ" ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp HiÓu nh− thÕ n o l viÖc "kÕt h«n" dï hai bªn nam n÷ ® chung sèng víi nhau ch−a ®¨ng kÝ kÕt h«n l¹i kh«ng bÞ coi l ®−îc h ng chôc n¨m hoÆc cã con chung, tr¸i ph¸p luËt? NÕu viÖc "kÕt h«n" kh«ng t i s¶n chung. Nh− vËy, h−íng dÉn n y ® 10 - t¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi "®Þnh l−îng" vÒ mÆt thêi gian chung sèng qu¸n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh l cã nh− vî chång cña nam n÷ "kÕt h«n" "h«n nh©n thùc tÕ" hay kh«ng ® dÉn tíi kh«ng ®¨ng kÝ l "h ng chôc n¨m", phÇn nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau cña c¸c cÊp n o ® bã hÑp ®iÒu kiÖn c«ng nhËn cã tßa ¸n trong qu¸ tr×nh ¸p dông. VÝ dô: T¹i "h«n nh©n thùc tÕ'. Khi vËn dông, cã B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ng nh tßa ¸n thÈm ph¸n cho r»ng chÝ Ýt ®−¬ng sù ph¶i n¨m 1995 ®¬n cö vô kiÖn vÒ "h«n nh©n chung sèng trong quan hÖ vî chång víi thùc tÕ" cña mét cÆp vî chång ®−îc gia nhau tõ 10 n¨m trë lªn! Tr¸i l¹i, nh− ®×nh tæ chøc lÔ c−íi theo tôc lÖ (kh«ng chóng ta ® biÕt, t×nh tr¹ng nam n÷ chung ®¨ng kÝ kÕt h«n) míi ®−îc 24 ng y th× sèng nh− vî chång m kh«ng ®¨ng kÝ kÕt ng−êi chång chÕt. C¶ hai cÊp tßa ¸n s¬ h«n x¶y ra ng y c ng phæ biÕn, víi tØ lÖ thÈm v phóc thÈm ®Òu c«ng nhËn cã cao v thêi gian chung sèng ch−a nhiÒu(4). "h«n nh©n thùc tÕ". B¶n ¸n cã hiÖu lùc 3.4. Theo tinh thÇn cña ®iÓm 2, 3 môc ph¸p luËt n y cña TAND th nh phè Hå IV V¨n b¶n sè 16 ng y 1/2/1999 cña ChÝ Minh ® bÞ phã ch¸nh ¸n TANDTC TANDTC h−íng dÉn vÒ viÖc li h«n kh«ng kh¸ng nghÞ theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm cã ®¨ng kÝ kÕt h«n ® nªu râ: H−íng dÉn víi quan ®iÓm kh«ng cã "h«n nh©n thùc cña Héi ®ång thÈm ph¸n TANDTC t¹i tÕ" trong tr−êng hîp n y v× hä chung NghÞ quyÕt sè 01 ng y 20/1/1988 v kÕt sèng víi nhau ®−îc rÊt Ýt ng y (24 ng y)! luËn cña ch¸nh ¸n TANDTC t¹i Héi nghÞ Víi nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau (¸p tæng kÕt c«ng t¸c ng nh tßa ¸n n¨m 1995 dông theo h−íng dÉn n o cña TANDTC) h−íng dÉn ¸p dông mét sè quy ®Þnh cña cña c¸c cÊp tßa ¸n dÔ dÉn ®Õn viÖc tïy LuËt HN&G§ vÒ viÖc kÕt h«n kh«ng tiÖn trong xÐt xö v nh− vËy sÏ ¶nh h−ëng ®¨ng kÝ cã vi ph¹m vÒ thñ tôc kÕt h«n trùc tiÕp tíi quyÒn lîi cña ®−¬ng sù, sù nh−ng kh«ng coi l tr¸i ph¸p luËt. NÕu cã æn ®Þnh cña c¸c quan hÖ HN&G§. Chóng mét hoÆc hai bªn xin li h«n th× tßa ¸n xö ta biÕt r»ng theo nguyªn t¾c chung viÖc nh− viÖc li h«n theo §iÒu 40, chØ ®−îc ¸p tßa ¸n c«ng nhËn l cã hay kh«ng cã dông ®èi víi nh÷ng tr−êng hîp m hai "h«n nh©n thùc tÕ", tøc l cã hay kh«ng bªn nam n÷ ® chung sèng víi nhau tr−íc quan hÖ vî chång, l c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt ng y LuËt HN&G§ n¨m 1986 cã hiÖu c¸c quan hÖ vÒ t i s¶n, vÒ cÊp d−ìng, vÒ lùc ph¸p luËt (3/1/1987). §èi víi nh÷ng con c¸i, vÒ thõa kÕ, vÒ c¸c mãn nî cña vî tr−êng hîp nam n÷ chung sèng nh− vî chång ®èi víi ng−êi kh¸c, vÒ hñy viÖc kÕt chång tõ sau ng y 3/1/1987 m kh«ng h«n tr¸i ph¸p luËt... V× trong lÜnh vùc ®¨ng kÝ kÕt h«n, nÕu cã yªu cÇu c«ng HN&G§, c¸c quan hÖ nh©n th©n quyÕt nhËn l "h«n nh©n thùc tÕ" hoÆc yªu cÇu ®Þnh néi dung cña c¸c quan hÖ t i s¶n li h«n th× tßa ¸n kh«ng gi¶i quyÕt. Tr−êng gi÷a c¸c th nh viªn trong gia ®×nh. hîp cã tranh chÊp vÒ t i s¶n, vÒ con th× 3.5. Theo B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c tßa ¸n ¸p dông §iÒu 9 LuËt HN&G§ v cña ng nh tßa ¸n n¨m 1999, mét lÇn n÷a c¸c quy ®Þnh t−¬ng øng cña BLDS. TANDTC chØ râ: VÊn ®Ò kÕt h«n kh«ng Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn LuËt ®¨ng kÝ x¶y ra ng y c ng phæ biÕn ë n−íc HN&G§ n¨m 1986, TANDTC ® cã ta, nhÊt l giai ®o¹n hiÖn nay khi ®êi sèng nhiÒu h−íng dÉn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò "h«n x héi ®ang ph¸t triÓn v chÞu t¸c ®éng nh©n thùc tÕ", chóng t«i thÊy r»ng nh÷ng cña c¬ chÕ thÞ tr−êng... "Mét sè tßa ¸n, h−íng dÉn n y ® kh«ng cã tÝnh nhÊt vÉn thô lÝ v gi¶i quyÕt theo tinh thÇn cña T¹p chÝ luËt häc - 11
  5. nghiªn cøu - trao ®æi NghÞ quyÕt sè 01-NQ/H§TP ng y nh©n d©n kh«ng ngõng ®−îc n©ng cao; 20/1/1988 l tr−êng hîp vî chång kh«ng nh÷ng quy ®Þnh cña LuËt HN&G§ trong ®¨ng kÝ kÕt h«n, vi ph¹m §iÒu 8 nh−ng ®ã cã quy ®Þnh vÒ thñ tôc ®¨ng kÝ kÕt h«n kh«ng vi ph¹m c¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña LuËt dÇn trë th nh tËp qu¸n tèt ®Ñp trong x HN&G§ th× tßa ¸n kh«ng hñy viÖc kÕt héi... h«n theo §iÒu 9 m xö li h«n theo §iÒu NÕu cßn thõa nhËn t×nh tr¹ng "h«n 40 LuËt HN&G§. XÐt vÒ nguyªn t¾c ph¸p nh©n thùc tÕ" sÏ dÉn ®Õn nh÷ng diÔn biÕn luËt th× NghÞ quyÕt cña Héi ®ång thÈm phøc t¹p trong ®êi sèng x héi v thùc ph¸n TANDTC l v¨n b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p tiÔn ¸p dông ph¸p luËt; ý thøc coi th−êng, lÝ cao h¬n". kh«ng tu©n thñ quy ®Þnh cña luËt vÒ thñ Trong B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c tôc ®¨ng kÝ kÕt h«n; Nh n−íc khã kiÓm ng nh tßa ¸n n¨m 1999 còng ® kh¼ng so¸t ®−îc vÊn ®Ò kÕt h«n liªn quan tíi c¸c ®Þnh: §Ó gãp phÇn æn ®Þnh x héi, trong thñ tôc h nh chÝnh kh¸c; v nh− vËy, ¶nh khi chê h−íng dÉn liªn tÞch cña h−ëng tíi sù æn ®Þnh cña c¸c quan hÖ x TANDTC v VKSNDTC còng nh− viÖc héi trong lÜnh vùc HN&G§. ViÖc c«ng chê Nh n−íc söa ®æi bæ sung luËt nhËn "h«n nh©n thùc tÕ" cßn dÉn ®Õn HN&G§ míi, c¸c tßa ¸n c¸c cÊp cÇn nhiÒu c¸ch hiÓu v ¸p dông ph¸p luËt thùc hiÖn ®óng tinh thÇn cña NghÞ quyÕt kh¸c nhau cña c¸c c¬ quan nh n−íc cã sè 01-NQ/H§TP ng y 20/1/1988 v kÕt thÈm quyÒn, ® ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn luËn cña Ch¸nh ¸n TANDTC n¨m 1995. quyÒn lîi cña ®−¬ng sù. Cô thÓ l tßa ¸n kh«ng thô lÝ ®Ó gi¶i MÆt kh¸c, xÐt vÒ mÆt häc thuËt, c«ng quyÕt theo §iÒu 40 LuËt HN&G§ m thô nhËn "h«n nh©n thùc tÕ" cßn ¶nh h−ëng lÝ v gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 9 ®Õn viÖc gi¶i thÝch ph¸p luËt, l m h¹n chÕ LuËt HN&G§; coi viÖc kÕt h«n kh«ng tÝnh nhÊt qu¸n cña hÖ thèng kh¸i niÖm, ®¨ng kÝ l vi ph¹m ph¸p luËt v xö hñy thuËt ng÷ ph¸p lÝ. VÝ dô: Khi "h«n nh©n viÖc kÕt h«n n y ®ång thêi gi¶i quyÕt viÖc thùc tÕ" ®−îc tßa ¸n c«ng nhËn th× quan nu«i con v t i s¶n chung (nÕu cã yªu hÖ vî chång ph¸t sinh tõ khi n o? Tõ cÇu)(5). ng y... th¸ng... n¨m hai bªn nam n÷ vÒ ¨n Theo chóng t«i, h−íng dÉn n y cña ë, chung sèng víi nhau hay l tõ ng y ph¸n quyÕt cña tßa ¸n c«ng nhËn "h«n TANDTC l ch−a chÝnh x¸c. V× NghÞ nh©n thùc tÕ" cã hiÖu lùc ph¸p luËt? v× nã quyÕt sè 01- NQ/H§TP ® h−íng dÉn: cßn liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh t i s¶n NÕu viÖc kÕt h«n kh«ng vi ph¹m mét chung cña vî, chång, quyÒn v nghÜa vô trong c¸c ®iÒu 5, 6, 7 cña LuËt HN&G§ cÊp d−ìng, x¸c ®Þnh cha cho con... V th× kh«ng bÞ coi l tr¸i ph¸p luËt, chØ vi con ®−îc sinh ra trong quan hÖ vî chång ph¹m thñ tôc ®¨ng kÝ kÕt h«n; mét hoÆc thùc tÕ ®−îc x¸c ®Þnh l con trong hay hai bªn yªu cÇu chÊm døt h«n nh©n, tßa con ngo i gi¸ thó. ViÖc x¸c ®Þnh con ¸n kh«ng hñy viÖc kÕt h«n ®ã m xö li trong hay con ngo i gi¸ thó chØ ph¶n ¸nh h«n theo §iÒu 40. t×nh tr¹ng h«n nh©n cña cha mÑ l hîp 4. Theo quan ®iÓm cña chóng t«i, ph¸p hay kh«ng hîp ph¸p. NÕu chóng ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, vÊn ®Ò "h«n thõa nhËn cã "h«n nh©n thùc tÕ" th× ph¶i nh©n thùc tÕ" kh«ng nªn c«ng nhËn. Bëi ghi nhËn cã "thêi k× h«n nh©n" (l lÏ, viÖc thùc hiÖn LuËt HN&G§ (kÓ tõ kho¶ng thêi gian quan hÖ vî chång tån khi cã LuËt HN&G§ n¨m 1959) cho ®Õn t¹i tÝnh tõ khi kÕt h«n cho ®Õn khi h«n nay ® trªn 40 n¨m; ý thøc ph¸p luËt cña nh©n chÊm døt tr−íc ph¸p luËt). M theo 12 - t¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi c¸ch gi¶i nghÜa mét sè tõ ng÷ cña LuËt hai n¨m, kÓ tõ ng y LuËt n y cã hiÖu lùc HN&G§ n¨m 1986 vÒ con trong v con cho ®Õn ng y 01/01/2003; trong thêi h¹n ngo i gi¸ thó th× con ®−îc sinh ra trong n y m hä kh«ng ®¨ng kÝ kÕt h«n nh−ng "h«n nh©n thùc tÕ", theo chóng t«i l con cã yªu cÇu li h«n th× tßa ¸n ¸p dông c¸c sinh ra "trong thêi k× h«n nh©n" nh−ng l¹i quy ®Þnh vÒ li h«n cña LuËt HN&G§ l "con ngo i gi¸ thó"! XÐt vÒ thuËt ng÷ ph¸p lÝ ® kh«ng cã sù nhÊt qu¸n. n¨m 2000 ®Ó gi¶i quyÕt. 5. Võa qua, Quèc héi khãa X, k× häp Tõ sau ng y 01/1/2003 m hä kh«ng thø 7 ng y 9/6/2000 ® th«ng qua dù th¶o ®¨ng kÝ kÕt h«n th× ph¸p luËt kh«ng c«ng LuËt HN&G§ (söa ®æi) (gäi l LuËt nhËn hä l vî chång; HN&G§ n¨m 2000). LuËt gåm 13 c. KÓ tõ ng y 01/01/2001 trë ®i, trõ ch−¬ng, 110 ®iÒu l b−íc ph¸t triÓn ho n tr−êng hîp ®−îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm a, b thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt HN&G§ cña kho¶n 3 cña NghÞ quyÕt n y, nam v n÷ Nh n−íc ta. LuËt sÏ cã hiÖu lùc ph¸p chung sèng víi nhau nh− vî chång m luËt tõ ng y 01/01/2001. Trong ®ã vÊn ®Ò kh«ng ®¨ng kÝ kÕt h«n ®Òu kh«ng ®−îc "h«n nh©n thùc tÕ" ® ®−îc "gi¶i quyÕt". ph¸p luËt c«ng nhËn l vî chång; nÕu cã Theo kho¶n 1, ®o¹n 3, §iÒu 11 LuËt yªu cÇu li h«n th× tßa ¸n thô lÝ v tuyªn HN&G§ n¨m 2000 quy ®Þnh: "Nam, n÷ bè kh«ng c«ng nhËn quan hÖ vî chång; kh«ng ®¨ng kÝ kÕt h«n m chung sèng víi nÕu cã yªu cÇu vÒ con v t i s¶n th× tßa nhau nh− vî chång th× kh«ng ®−îc ph¸p ¸n ¸p dông kho¶n 2, 3 §iÒu 17 cña LuËt luËt c«ng nhËn l vî chång". HN&G§ n¨m 2000 ®Ó gi¶i quyÕt"(6). Nh− Nh− vËy, theo quy ®Þnh n y, "h«n nh©n thùc tÕ" sÏ kh«ng ®−îc c«ng nhËn. vËy, theo c¸c quy ®Þnh trªn ®©y, NghÞ Tuy nhiªn, ®Ó gi¶i quyÕt hËu qu¶ t×nh quyÕt cña Quèc héi ® d nh kho¶ng thêi tr¹ng "h«n nh©n thùc tÕ" trong x héi, gian hîp lÝ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c cÆp NghÞ quyÕt vÒ viÖc thi h nh LuËt nam n÷ chung sèng víi nhau nh− vî HN&G§ cña Quèc héi ® quy ®Þnh: chång "hîp ph¸p hãa" quan hÖ h«n nh©n "3. ViÖc ¸p dông quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 cña m×nh. §ã cßn l c¬ së ph¸p lÝ ®Ó tßa §iÒu 11 cña LuËt n y ®−îc thùc hiÖn nh− ¸n gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ h«n nh©n sau: thùc tÕ còng nh− vÒ hËu qu¶ ph¸p lÝ cña a. Trong tr−êng hîp quan hÖ vî nã ®−îc chÝnh x¸c, b¶o ®¶m sù thèng chång ®−îc x¸c lËp tr−íc ng y 3/1/1987, nhÊt khi ¸p dông ph¸p luËt./. ng y LuËt HN&G§ 1986 cã hiÖu lùc m (1).Xem: “Vò V¨n MÉu - ViÖt Nam d©n luËt” l−îc ch−a ®¨ng kÝ kÕt h«n th× ®−îc khuyÕn kh¶o, QuyÓn I, gia ®×nh, xuÊt b¶n 1959. khÝch ®¨ng kÝ kÕt h«n; trong tr−êng hîp (2).Xem: Th«ng t− sè 60/DS ng y 22/21978 cña Tßa cã yªu cÇu li h«n th× ®−îc tßa ¸n thô lÝ ¸n nh©n d©n tèi cao h−íng dÉn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ HN&G§ cña c¸n bé, bé ®éi ë miÒn Nam, ® gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh vÒ li h«n cña cã vî, cã chång, sau khi tËp kÕt ra miÒn B¾c l¹i lÊy LuËt HN&G§ n¨m 2000. vî, lÊy chång kh¸c. b. Nam v n÷ chung sèng víi nhau (3).Xem: "B¸o c¸o tæng kÕt 8 n¨m kiÓm s¸t thùc hiÖn nh− vî chång tõ sau ng y 3/1/1987 ®Õn LuËt HN&G§" cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao. ng y 01/01/2001 m cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt (4), (5).Xem: "B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c cña ng nh tßa ¸n n¨m 1999". h«n theo quy ®Þnh cña LuËt n y th× cã (6).Xem: "NghÞ quyÕt vÒ viÖc thi h nh LuËt HN&G§" nghÜa vô ®¨ng kÝ kÕt h«n trong thêi h¹n cña Quèc héi khãa X, k× häp thø 7. T¹p chÝ luËt häc - 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2