intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo "Về xác định các căn cứ đánh giá tính hợp pháp của quyết định hành chính trong xét xử các vụ án hành chính "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
79
lượt xem 8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về xác định các căn cứ đánh giá tính hợp pháp của quyết định hành chính trong xét xử các vụ án hành chính Xuất phát từ tầm quan trọng của vấn đề mà pháp luật lao động từ trước đến nay đều quy định Nhà nước thống nhất quản lí các hoạt động về an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo vệ sức khoẻ người lao động. Còn các doanh nghiệp có trách nhiệm buộc phải thực hiện những quy định của Nhà nước....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Về xác định các căn cứ đánh giá tính hợp pháp của quyết định hành chính trong xét xử các vụ án hành chính "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NGuyÔn V¨n Quang * 1. Khái quát chung v ánh giá tính theo quy nh c a pháp lu t ban hành; h p pháp c a quy t nh hành chính - N i dung Q HC phù h p v i các quy Khi xem xét l i quy t nh hành chính nh trong các văn b n quy ph m pháp lu t (Q HC) theo th t c tư pháp, tính h p pháp làm cơ s ban hành ra nó; c a Q HC ư c xác nh là căn c tòa - Q HC ư c ban hành theo trình t , án ưa ra các phán quy t c a mình. Vi c th t c và có hình th c phù h p v i các quy ánh giá úng tính h p pháp c a Q HC s nh c a pháp lu t. là cơ s toà án quy t nh vi c bác ơn Tuy nhiên, trong th c ti n xét x hành kh i ki n và gi nguyên n i dung Q HC b chính, vi c xem xét, ánh giá tính h p pháp ki n n u không có căn c cho r ng Q HC c a các Q HC b khi u ki n l i hoàn toàn ó là b t h p pháp ho c s hu b m t ph n không là công vi c ơn gi n. i u này xu t ho c toàn b Q HC n u có căn c cho r ng phát t nh ng lí do sau ây: ph n Q HC ho c toàn b Q HC ó là b t Th nh t, ánh giá tính h p pháp c a h p pháp.(1) các Q HC b khi u ki n, toà án c n ph i có Bên c nh tính h p pháp, các quy t nh nh ng chu n m c v m t pháp lu t làm cơ hành chính còn ư c ki m tra, xem xét và s cho vi c ưa ra phán quy t v tính h p ánh giá khía c nh v tính h p lí c a nó. pháp c a các Q HC. Nói cách khác, có V phương di n lí lu n, vi c ưa ra phán quy t úng n, toà án c n ph i xác nh ng tiêu chí chung ánh giá tính h p nh nh ng văn b n quy ph m pháp lu t pháp c a Q HC dư ng như là i u không nào s ư c áp d ng làm “chu n” cho quá ph c t p. H p pháp, v i nghĩa chung vi c xem xét, ánh giá c a mình. i u d nh t là “ úng v i pháp lu t”(2) ã ư c c nh n th y là vi c ban hành các Q HC trong th hoá thành nh ng yêu c u riêng bi t t qu n lí hành chính nhà nư c b chi ph i b i ra i v i m t Q HC trên c ba khía c nh: nhi u văn b n quy ph m pháp lu t có hi u Th m quy n, n i dung và hình th c, th t c l c pháp lí khác nhau. Nh ng văn b n này ban hành Q HC. V căn b n, các nhà khoa do nhi u ch th khác nhau có th m quy n h c u th ng nh t r ng có các tiêu chí sau ây ánh giá m t Q HC là h p pháp: * Gi ng viên Khoa hành chính - nhà nư c - Q HC ph i do ch th có th m quy n Trư ng i h c lu t Hà N i 46 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ban hành và cũng chính vì i u này, s khá ph c t p do ư c ban hành i u ch ng chéo, mâu thu n v m t n i dung ch nh m t ph m vi r ng l n các quan h gi a chúng là i u khó tránh kh i. Th c qu n lí hành chính nhà nư c có liên quan ti n nêu trên òi h i ph i ưa ra nh ng n nhi u lĩnh v c ho t ng chuyên môn nguyên t c xác nh các văn b n quy ph m khác nhau. N i dung các văn b n quy ph m pháp lu t làm chu n áp d ng ánh giá pháp lu t hành chính g n tr c ti p v i ho t tính h p pháp c a các Q HC b khi u ki n. ng t ch c i u hành c a b máy hành áp ng yêu c u ó, Công văn s chính nhà nư c và chính i u này l i làm 39/KHXX do Toà án nhân dân t i cao ban cho chúng càng tr nên ph c t p hơn. Vì hành ngày 6/7/1998 ã hư ng d n căn c v y, vi c th c hi n các văn b n quy ph m xem xét Q HC úng hay sai (nói cách khác pháp lu t hành chính thông qua ban hành là h p pháp hay b t h p pháp) là văn b n các Q HC cũng r t ph c t p nên vi c ánh quy ph m pháp lu t có giá tr pháp lí cao giá úng n tính h p pháp c a Q HC nh t ang có hi u l c thi hành t i th i i m không h ơn gi n. ban hành Q HC b khi u ki n; "s tay v Th ba, n u như nh ng tiêu chí chung trao i nghi p v gi i quy t án hành ánh giá tính h p pháp c a các Q HC có th chính" c a Toà hành chính Toà án nhân dân d dàng khái quát ư c v m t lí lu n thì th c t i cao cũng ã gi i thích khá chi ti t v ti n xét x hành chính l i luôn òi h i ph i có vi c áp d ng nguyên t c này.(3) Tuy v y, nh ng “chu n” c th , rõ ràng làm căn c trên th c t , vi c xác minh các văn b n quy ánh giá tính h p pháp c a Q HC. ương ph m pháp lu t có liên quan n Q HC nhiên toà án s g p nhi u khó khăn trong vi c ư c ban hành và xác nh văn b n quy ánh giá tính h p pháp c a các Q HC b ph m pháp lu t nào có giá tr pháp lí cao khi u ki n n u không có ư c các “chu n” c nh t t i th i i m ban hành Q HC b khi u th này. ây cũng là m t trong nhi u v n ki n l y ó làm căn c cho vi c xét x là ang t ra cho th c ti n ho t ng xét x công vi c khá ph c t p. Hơn n a, toà án hành chính nư c ta.(4) có th vi n d n, áp d ng ư c trong quá V m t nguyên t c, các chu n m c trình xét x , r t c n ph i có nh ng quy nh ánh giá tính h p pháp c a các Q HC rõ ràng v v n này trong văn b n quy trư c h t c n ư c quy nh rõ ràng trong ph m pháp lu t c a cơ quan nhà nư c có các văn b n quy ph m pháp lu t c a các cơ th m quy n ch không ch d ng l i công quan nhà nư c có th m quy n. Nh ng quy văn gi i thích hư ng d n như th c ti n pháp nh này s là cơ s toà án th ng nh t áp lu t hi n nay nư c ta. d ng trong quá trình xét x c a mình. ây Th hai, b n thân h th ng các văn b n là i u có th d nh n th y trong h th ng quy ph m pháp lu t hành chính có n i dung pháp lu t c a nhi u nư c trên th gi i. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 47
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Ch ng h n, i u 5 Lu t xem xét l i các án nhân dân t i cao, ban hành các báo cáo quy t nh hành chính theo th t c tư pháp t ng k t có hư ng d n, gi i thích vi c áp (Administrative Decisions - Judicial Review d ng pháp lu t trong xét x , các công văn Act) c a Australia ã li t kê r t c th hư ng d n ho c gi i áp các vư ng m c nh ng căn c xem xét tính h p pháp c a trong áp d ng pháp lu t. Ngh quy t c a Q HC; i u 54 Lu t tranh t ng hành chính H i ng th m phán Toà án nhân dân t i c a nư c C ng hoà nhân dân Trung Hoa cao v hư ng d n, gi i thích áp d ng pháp cũng có n i dung tương t . Song th c ti n lu t là nh ng văn b n quy ph m pháp lu t nư c ta l i cho th y n th i i m này chưa ư c vi n d n trong quá trình toà án xét x . có văn b n quy ph m pháp lu t nào quy nh Các văn b n khác c a Toà án nhân dân t i v nh ng căn c c th toà án ánh giá cao liên quan n vi c t ng k t, úc rút tính h p pháp c a các Q HC b khi u ki n. kinh nghi m t th c ti n xét x cũng ư c i v i các nư c mà h c thuy t án l coi là ngu n tham kh o có giá tr i v i toà (doctrine of stare decisis) ư c áp d ng án các c p. Do v y, m c dù h c thuy t án l m t cách th nh hành, ánh giá tính h p không ư c th a nh n nhưng vai trò c a pháp c a các Q HC, ngoài vi c căn c vào Toà án nhân dân t i cao trong vi c t ng k t các quy nh pháp lu t có n i dung như ã kinh nghi m, hư ng d n xét x cho toà án nêu trên, các án l chính th c c a toà án c p dư i cũng ư c c bi t nh n m nh.(6) trong ó có nh ng gi i thích, l p lu n v i u này là hoàn toàn h p lí b i nh ng quy pháp lu t c a th m phán là ngu n quan nh mang tính khuôn m u chung trong các tr ng luôn ư c vi n d n trong ho t ng văn b n quy ph m pháp lu t khó có th bao xét x . Nh ng căn c ánh giá tính h p quát ư c toàn b th c ti n v n dĩ vô cùng pháp c a các Q HC ư c xác l p trong các phong phú và ph c t p. Nh ng kinh nghi m án l chính th c ã tr thành khuôn m u úc rút t th c ti n xét x s giúp cho toà vi n d n cho vi c xét x các v vi c tương án có ư c nh ng phán quy t sát h p hơn t . Chúng ta u bi t r ng h c thuy t án l v i th c t c a t ng v vi c c th . không ư c th a nh n trong ho t ng xét V i ý nghĩa nêu trên, các căn c ánh x nư c ta. Theo quy nh c a pháp lu t giá tính h p pháp c a Q HC cũng c n hi n hành, Toà án nhân dân t i cao là cơ ư c Toà án nhân dân t i cao hư ng d n, quan có nhi m v , quy n h n “hư ng d n gi i thích nh m t o i u ki n thu n l i cho các toà án áp d ng th ng nh t pháp lu t, vi c áp d ng pháp lu t trong ho t ng xét t ng k t kinh nghi m xét x c a các toà x hành chính c a toà án các c p. Tuy án”.(5) Công vi c này ư c Toà án nhân dân nhiên, cho n th i i m này các ngh t i cao th c hi n thông qua vi c ban hành quy t, thông tư, công văn c a Toà án nhân các ngh quy t c a H i ng th m phán Toà dân t i cao h u như không c p các căn 48 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  4. nghiªn cøu - trao ®æi c ánh giá tính h p pháp c a các Q HC. kh ng nh tòa án s ki m tra, xem xét tính Trong các báo cáo t ng k t c a ngành toà h p pháp các Q HC b khi u ki n trong án t năm 2000 tr l i ây m c dù ã xu t quá trình xét x các v án hành chính.(8) hi n m c “Nh ng vư ng m c trong công Quy nh này trong pháp lu t c a Trung tác xét x v án hành chính” nhưng v n Qu c ã kh ng nh v m t pháp lu t ph m liên quan n các căn c ánh giá tính h p vi ki m tra c a toà án i v i các Q HC b pháp c a Q HC l i chưa h ư c c p khi u ki n. Tuy nhiên, trong th c t vi c m t cách có h th ng. phân nh tính h p pháp và tính h p lí c a V phương di n trao i kinh nghi m Q HC trong pháp lu t c a Trung Qu c xét x , v n xác nh căn c c th (cũng như c a nhi u nư c khác) là v n ánh giá tính h p pháp c a Q HC cũng khó có th th c hi n m t cách r ch ròi. không ư c nhi u tác gi quan tâm.(7) Th c i u 5 Lu t tranh t ng hành chính c a nư c ti n nêu trên làm cho vi c áp d ng th ng C ng hoà nhân dân Trung Hoa tuy gi i h n nh t pháp lu t trong xét x hành chính c a ph m vi ki m tra c a toà án i v i các tòa án các c p g p không ít khó khăn. Q HC trong ph m vi c a tính h p pháp 2. Kinh nghi m c a Trung Qu c nhưng th c t các quy nh khác c a Lu t trong vi c xác nh căn c ánh giá tính này và th c ti n xét x hành chính Trung h p pháp c a quy t nh hành chính b Qu c l i c p c vi c xem xét tính h p lí khi u ki n c a các Q HC b khi u ki n trong m t s Lu t tranh t ng hành chính c a nư c trư ng h p c bi t. Ch ng h n, n u m t C ng hoà nhân dân Trung Hoa ư c ban quy t nh x ph t vi ph m hành chính hành năm 1989 và có hi u l c thi hành t ư c ban hành rõ ràng là b t h p lí (m c ngày 1/11/1990 ã t o cơ s pháp lí th ng ph t ti n quá cao so v i i u ki n, hoàn nh t cho vi c th c hi n ho t ng xét x c nh ngư i vi ph m m c dù hoàn toàn phù các v án hành chính c a h th ng toà án. h p v i khung ph t ư c pháp lu t quy Th c ra ngay t năm 1982, các tòa án nh), toà án có th m quy n thay i l i n i Trung Qu c ã ư c giao th m quy n xét dung quy t nh x ph t này cho h p lí. x các v án hành chính theo quy nh c a Th c ch t ây tòa án ã ki m tra tính h p kho n 2 i u 32 Lu t t t ng dân s . Giai lí c a Q HC và can thi p tr c ti p vào o n t 1982 n trư c khi Lu t tranh t ng qu n lí hành chính nhà nư c. Theo gi i hành chính có hi u l c ư c ngư i Trung thích c a Ban so n th o Lu t tranh t ng Qu c coi là “th i kì th nghi m” c a ho t hành chính, vi c xem xét c tính h p lí c a ng xét x hành chính. Q HC trong nh ng trư ng h p như v y Trong lu t tranh t ng hành chính, các ư c coi như là m t ngo i l c a vi c ki m nhà làm lu t c a Trung Qu c, trư c h t, tra tính h p pháp nói chung i v i các T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 49
  5. nghiªn cøu - trao ®æi Q HC.(9) Th hai, nh n th c ư c tính Quan i m ư c các toà án Trung Qu c ph c t p c a vi c l a ch n văn b n quy ng h là s áp d ng các văn b n quy ph m ph m pháp lu t làm cơ s tòa án ánh pháp lu t này n u chúng hoàn toàn phù h p giá tính h p pháp c a Q HC khi xét x các v i pháp lu t v th m quy n, n i dung và v án hành chính, Lu t tranh t ng hành th t c ban hành; chính c a Trung Qu c ã t ra nh ng quy - Lu t tranh t ng hành chính cũng xác nh xác nh nguyên t c l a ch n “lu t áp nh nh ng nguyên t c x lí các trư ng d ng” trong xét x hành chính. Nh ng quy h p có mâu thu n gi a các văn b n quy nh này c p hai n i dung cơ b n sau:(10) ph m pháp lu t ư c coi là “lu t áp d ng” - V nguyên t c, pháp lu t Trung Qu c trong xét x hành chính, nh m t o i u ki n quy nh “lu t áp d ng” xét x hành cho toà án tránh ư c nh ng khó khăn, chính là các lu t c a Qu c v vi n nhân dân ph c t p trong áp d ng pháp lu t. Th ba, và U ban thư ng v Qu c v vi n nhân Lu t tranh t ng hành chính dành m t i u dân và các văn b n quy ph m pháp lu t do kho n (tuy không nêu tr c ti p) quy nh H i ng nhà nư c ban hành. Các văn b n v căn c ánh giá tính h p pháp c a các quy ph m pháp lu t do cơ quan dân bi u Q HC b khi u ki n. i u 54 Lu t tranh c p t nh, khu t tr , thành ph tr c thu c t ng hành chính quy nh: trung ương và m t s thành ph l n khác “Trong xét x (sơ th m) các v án hành (thành ph thu c t nh, khi ư c u quy n và chính, toà án tuỳ t ng trư ng h p c th s phê chu n) cũng ư c dùng ánh giá ưa ra các phán quy t sau ây: tính h p pháp c a các Q HC trong xét x 1) N u Q HC (b ki n) ư c ban hành các v ki n hành chính có liên quan n v n trên cơ s c a nh ng căn c c n thi t, vi c phát sinh a phương. Ngoài ra, Lu t áp d ng pháp lu t trong Q HC ó là chính tranh t ng hành chính cũng quy nh trong xác và tuân th úng các quy nh v m t quá trình xét x hành chính toà án cũng “có th t c, toà án s gi nguyên Q HC ó. th tham kh o” các văn b n quy ph m pháp 2) N u Q HC thu c m t trong s lu t do các b , U ban nhà nư c và c a nh ng trư ng h p sau ây, toà án s hu chính quy n a phương c p t nh, khu t m t ph n ho c toàn b Q HC ó ho c tr , thành ph tr c thu c trung ương và bu c bên b ki n ph i ban hành Q HC m i m t s thành ph l n khác (thành ph thu c thay th : t nh, khi ư c H i ng nhà nư c u quy n a. Không có y nh ng căn c c n và phê chu n) khi ánh giá tính h p pháp thi t ban hành. c a các Q HC. Tuy nhiên, c m t “có th b. Có s vi ph m v n i dung áp d ng tham kh o” ã gây ra nhi u tranh lu n trong pháp lu t. th c ti n xét x hành chính Trung Qu c. c. Có s vi ph m các quy nh v th t c 50 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  6. nghiªn cøu - trao ®æi pháp lí. th ng toà án mà không ư c công khai thì t d. Có s l m quy n. năm 1985 tr l i ây các văn b n này chính e. Có s l i d ng quy n l c. th c ư c ăng t i trong Công báo c a Toà 3) N u ngư i b ki n không th c hi n án nhân dân t i cao. Cũng t năm 1993, các ho c ch m tr th c hi n các nghĩa v pháp lí văn b n gi i thích pháp lu t (sifa jieshi) c a c a mình, toà án s ra l nh bu c ph i th c Tòa án nhân dân t i cao ư c phép chính hi n nghĩa v ó trong m t th i h n nh t th c vi n d n trong ho t ng xét x c a toà nh. án.(12) 4) N u quy t nh x ph t vi ph m hành i m c bi t lưu ý là Công báo c a Toà chính rõ ràng là b t h p lí, toà án nhân dân án nhân dân t i cao nư c C ng hoà nhân dân s s a i nh ng quy t nh này". Trung Hoa t năm 1985 tr l i ây còn ăng Quy nh nêu trên c a Lu t tranh t ng t i các b n án i n hình (thư ng là b n án hành chính Trung Qu c cho th y v cơ b n, c a toà án c p t nh và có kho ng 5% t ng s các căn c ánh giá tính h p pháp c a án c a c p xét x này ư c ăng t i) và Q HC c a pháp lu t Trung Qu c và pháp ư c phân thành 3 lo i: Các b n án phúc lu t Vi t Nam h u như không có s khác th m do Toà án nhân dân t i cao xét x , các bi t. i u khác bi t là các nhà làm lu t b n án ư c ánh giá là có ý nghĩa xã h i Trung Qu c ã pháp i n hóa nh ng căn c quan tr ng và ư c Toà án nhân dân t i cao này và v phương di n pháp lu t, quy nh bình lu n và b n án khác không có ph n nêu trên ã t o l p cơ s pháp lí c n thi t bình lu n c a Toà án nhân dân t i cao. xác nh căn c ánh giá tính h p pháp c a M c dù trong quá trình xét x , các th m Q HC trong quá trình xét x . phán không ư c vi n d n các b n án i n Theo quy nh c a pháp lu t Trung hình như là ngu n pháp lu t và ch coi ó là Qu c, Toà án nhân dân t i cao có th m ngu n tham kh o (canzhao) nhưng quy n gi i thích pháp lu t i v i các v n Trung Qu c các b n án ư c ăng t i trong có liên quan n vi c áp d ng các lu t và Công báo th c ch t ư c coi là “án l th c văn b n dư i lu t phát sinh trong quá trình t ” (de facto precedents) - theo như cách xét x c a toàn b h th ng toà án. Vi c này dùng t c a Nanping Liu.(13) Nó th c s ư c th c hi n thông qua ban hành hàng lo t óng vai trò là phương ti n hư ng d n các văn b n dư i các hình th c như thông th m phán c a các toà án c p dư i cách th c báo (tongzhi), quan i m (yijian), quy nh l p lu n và v n d ng pháp lu t trong quá (guiding), hay phúc áp (pifu ho c fuhan).(11) trình xét x . Như v y, Trung Qu c ã nh n N u trong giai o n t 1949 n trư c 1985 th c và v n d ng nh ng y u t h p lí c a nh ng văn b n này ch ư c s d ng v i h c thuy t án l vào ho t ng xét x c a tính ch t là các văn b n n i b trong h tòa án - i u mà nhi u h c gi phương Tây T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 51
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ánh giá là m t trong nh ng i m i có nh th c hi n công vi c nêu trên, trư c hư ng r t l n i v i ti n trình c i cách tư h t, Pháp l nh th t c gi i quy t các v án pháp c a t nư c này.(14) hành chính c a chúng ta ít nh t c n có nh ng Các thông báo, quan i m, quy nh, hay quy nh "khung” c p căn c mang tính phúc áp do Toà án nhân dân t i cao ban nguyên t c ánh giá tính h p pháp c a các hành cùng v i các b n án ch n l c kèm ph n Q HC. Các quy nh này s t n n móng bình lu n c a Toà án nhân dân t i cao ã xác pháp lí cho vi c xác l p nh ng căn c c th l p m t cách c th , chi ti t hơn nh ng căn ánh giá tính h p pháp c a các Q HC. c ánh giá tính h p pháp c a Q HC quy Theo tôi, vi c tham kh o kinh nghi m l p nh t i i u 54 Lu t tranh t ng hành chính. pháp c a Trung Qu c v v n này là i u Trên cơ s n i dung c a các văn b n hư ng c n lưu tâm. L ương nhiên công vi c này d n và các b n án ch n l c ã ư c t ng k t, cũng c n ư c th c hi n m t cách h p lí ngư i ta ã li t kê m t lo t các căn c c th tránh s sao chép c ng nh c, thi u tính sáng ánh giá tính h p pháp c a các Q HC.(15) t o. N i dung c a các quy nh “khung” này i u này ã góp ph n quan tr ng trong vi c c n xây d ng trên cơ s c a vi c xem xét giúp các th m phán Trung Qu c tránh nh ng căn c khoa h c ánh giá tính h p ư c nh ng khó khăn, lúng túng khi áp d ng pháp c a Q HC t trong m i quan h hài pháp lu t xét x các v ki n hành chính. hoà v i n i dung c a các văn b n quy ph m 3. Suy nghĩ v vi c xác nh căn c pháp lu t trong h th ng pháp lu t c a nư c ánh giá tính h p pháp c a Q HC trong ta. th c ti n pháp lu t nư c ta Th hai, Toà án nhân dân t i cao v i vai Sau hơn 7 năm ho t ng, xét x hành trò là cơ quan hư ng d n các toà án áp d ng chính không còn là nhi m v m i m iv i th ng nh t pháp lu t và t ng k t kinh các toà án nư c ta. Chính vì v y, òi h i nghi m xét x c a các toà án c n có văn b n hoàn thi n nh ng quy nh pháp lu t liên c p m t cách có h th ng các căn c ánh quan n xét x hành chính t ng bư c giá tính h p pháp c a Q HC nh m t o i u nâng cao ch t lư ng c a ho t ng này, c ki n thu n l i cho toà án các c p trong vi c bi t trong b i c nh c a công cu c c i cách tư áp d ng pháp lu t. V v n này, cũng c n pháp, c a ti n trình h i nh p khu v c và th nh n m nh r ng trong ti n trình c i cách tư gi i hi n nay, là i u hoàn toàn có căn c và pháp, trong ó có c i cách v t ch c và ho t cơ s . V i cách t v n như v y, vi c xây ng c a h th ng toà án hi n nay, vai trò d ng các quy nh pháp lu t xác nh căn c c a Toà án nhân dân t i cao trong hư ng d n ánh giá tính h p pháp c a các Q HC là áp d ng pháp lu t và t ng k t kinh nghi m yêu c u h t s c th c ti n trong giai o n xét x ang ư c c bi t chú ý. i u này hi n nay. xu t phát t lí do th c t là lâu nay do b 52 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
  8. nghiªn cøu - trao ®æi công vi c xét x chi ph i nhi u nên nhi m c a h th ng văn b n quy ph m pháp lu t v hư ng d n áp d ng pháp lu t và t ng k t hi n hành (chưa y , thi u rõ ràng...). kinh nghi m xét x c a Toà án nhân dân t i b o v quan i m c a mình, h ã ưa ra mô cao chưa ư c quan tâm và chú ý úng m c hình có th ư c t m g i là “ h th ng lu t v i t m quan tr ng c a nó.(16) Vì v y, vi c án l mang c thù c a Trung Qu c”, trong tv n i v i Toà án nhân dân t i cao ó y u t h p lí c a án l s ư c v n d ng ban hành văn b n hư ng d n gi i thích vi c và nh ng gì không phù h p c a h th ng áp d ng pháp lu t liên quan n căn c ánh lu t án l so v i các nguyên t c c a pháp giá tính h p pháp c a Q HC là hoàn toàn lu t Trung Qu c hi n hành s ư c lo i b . phù h p. H cho r ng m t khi th a nh n vai trò c Khác v i các quy nh “khung” như ã l p c a toà án trong xét x - m t trong trình bày trên, văn b n c a Toà án nhân nh ng y u t căn b n c a m t nhà nư c dân t i cao c n gi i thích, hư ng d n m t pháp quy n thì toà án c n ph i ư c trao cách c th , chi ti t các căn c ánh giá tính quy n, gi i thích pháp lu t áp d ng trong h p pháp c a Q HC. Vi c gi i thích, hư ng ho t ng xét x . ánh giá vai trò c a h d n càng c th , chi ti t thì càng m b o th ng lu t án l này, h kh ng nh nó s tính th ng nh t trong ho t ng áp d ng “nâng cao tính sáng t o c a tòa án trong ho t pháp lu t xét x . làm ư c i u này, ng xét x khi pháp lu t thi u các quy nh nh ng kinh nghi m trong ho t ng xét x rõ ràng, c th ho c xu t hi n nh ng quy c a toà án, nh ng ý ki n trao i c a các nh có n i dung m p m , khó hi u”.(17) th m phán và các nhà chuyên môn ph i ư c Ngư c l i, có nhi u ý ki n cho r ng s là quá coi là cơ s th c ti n r t quan tr ng xác s m du nh p h c thuy t án l vào Trung nh th ng nh t các căn c ánh giá tính h p Qu c - m t nư c v n dĩ theo truy n th ng pháp c a Q HC. pháp lu t l c a, theo ó các th m phán Th ba, c n ph i nhìn nh n v n có óng vai trò là nh ng ngư i “làm lu t”. N u liên quan n nh ng y u t h p lí c a h c so v i các nư c phương Tây, hi n Trung thuy t án l và v n d ng thích h p chúng Qu c m i trong giai o n u c a công vào i u ki n c th c a Vi t Nam. Khi bàn cu c ki n thi t nhà nư c pháp quy n hi n v v n có nên xem xét vi c v n d ng h c i (theo úng nghĩa c a t này). V i n n thuy t án l hay không và n u có thì nó ư c t ng như v y, vi c m b o tuân th nghiêm ti p nh n m c nào, Trung Qu c ã ch nh tri t các quy nh c a pháp lu t xu t hi n nhi u ý ki n trái ngư c nhau. (cho dù trong nhi u trư ng h p là còn thi u) Nh ng ngư i ng h cho r ng c n v n d ng là r t c n thi t; n u áp d ng án l (dù ch là m t cách h p lí h c thuy t án l vào Trung tham kh o) s khó tránh kh i s l m d ng Qu c nh m kh c ph c nh ng khi m khuy t tuỳ ti n và phá v tính th ng nh t c a ho t T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 53
  9. nghiªn cøu - trao ®æi ng áp d ng pháp lu t trong xét x . Hơn (4).Xem: Lê Xuân Thân, "M t s ý ki n v t ch c và n a, n u th a nh n h c thuy t này, s ng ho t ng c a tòa hành chính", Nhà nư c và Pháp ch m n v n ư c quy nh trong Hi n lu t s 7/2002, tr. 34. pháp - ó là quy n l p pháp t i cao c a cơ (5).Xem: Kho n 1 i u 19 Lu t t ch c toà án nhân quan Qu c v vi n nhân dân. dân năm 2002. Rõ ràng, v n cân nh c, chú ý n (6).V v n này có th tham kh o thêm: Vũ Duy Nghĩa “Nho giáo trong tương lai pháp lu t Vi t nh ng y u t h p lí c a h c thuy t án l và Nam”, T p chí Khoa h c, Chuyên san Lu t - Kinh t , v n d ng nó m c nào Vi t Nam là c i h c Qu c gia Hà N i, s tháng 1/2004. m t v n l n c n có nhi u th i gian (7).Theo dõi T p chí toà án nhân dân trong nh ng năm g n ây, tôi th y không nhi u tác gi c pv n tranh lu n. Tuy nhiên, theo tôi cách th c mà này, ngo i tr bài vi t “M t s căn c hu quy t nh Trung Qu c áp d ng vi c ăng t i các b n hành chính b khi u ki n, cơ quan nhà nư c ban hành án i n hình trên Công báo c a Toà án nhân quy t nh hành chính trái pháp lu t b i thư ng thi t dân t i cao t o i u ki n cho các toà án c p h i cho công dân” c a ào Kim Cương, T p chí toà án nhân dân, s 4/2001, tr. 18-20. dư i tham kh o trong công vi c xét x c a (8).Xem: i u 5 Lu t tranh t ng hành chính c a nư c mình là hoàn toàn h p lí. Theo cách nhìn C ng hoà nhân dân Trung Hoa (theo B n d ch ti ng này, vi c Toà án nhân dân t i cao nư c ta Anh c a U ban các v n pháp lu t thu c U ban l a ch n các b n án i n hình (trong ó có thư ng v Qu c v vi n nhân dân nư c C ng hoà nhân dân Trung Hoa). các b n án hành chính) ăng t i làm cơ s (9).Xem: Lin Feng , Administrative Law Procedures tham kh o cho các toà án trong quá trình xét and Remedies in China, Sweet & Maxwell, Hong x cũng là cách th c giúp các toà án có th Kong 1996, tr. 212. (10).Xem: i u 52, 53 Lu t tranh t ng hành chính nh n th c y và rõ ràng hơn v nh ng nư c C ng hoà nhân dân Trung Hoa. căn c ánh giá tính h p pháp c a Q HC. (11).Xem: Nanping Liu , Opinions of the Supreme People’s Trong b i c nh c i cách tư pháp hi n nay, có Court Judicial Interpretation in China, Sweet & l ây cũng là là i u c n bàn./. Maxwell, Hong Kong 1997, tr. 38-44. (12).Tài li u ã d n, tr.156. (1). Xem: i m 16 c a Ngh quy t s 03/2003/NQ- (13).Tài li u ã d n, tr. 43-45. H TP ngày 18/4/2003 c a H i ng th m phán Toà án (14).Xem: Chris X. Lin , “ A quite revolution: An nhân dân t i cao hư ng d n thi hành m t s quy nh overview of China’s Judicial Reform”, Asian- Pacific c a Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính. Law & Policy Journal, 4/2003, tr. 234. (2). Xem: Nguy n Như Ý (ch biên), " i T i n (15).Tài li u ã d n t i chú thích 9, tr.160-201. ti ng Vi t", Nxb. Văn hóa - Thông tin, H.1998, tr. 848. (16).Xem: Nguy n ình Quy n “M t s quan i m (3).Xem: "S tay v trao i nghi p v gi i quy t án v c i cách tư pháp”, T p chí Nghiên c u l p pháp, hành chính c a toà hành chính"- Toà án nhân dân t i c san s 4 tháng 3/2003, tr. 17- 18. cao tháng 2/2001, m c VI - V căn c pháp lu t (17).Xem: Li Guang Hu, “V h th ng án l ”, Nhân dân xác nh tính h p pháp c a quy t nh hành chính (tài nh t báo, ngày 20/9/2002. Trích theo Chris X. Lin trong li u lưu hành n i b ). tài li u ã d n t i chú thích 14, tr. 233. 54 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1455 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2