bay trên tổ chim cúc cu: phần 2

phần thứ ba<br /> <br /> 24<br /> S au lần đó, McMurphy làm chủ được tình thế khá lâu. Mụ y tá đang<br /> <br /> chịu đựng trong lúc tìm cách lấy lại quyền lực. Mụ biế ́t là vòng một đã bị<br /> phơi áo và vòng hai cũng đang bị dẫn điểm, nhưng mụ không vội. Ðiều cốt<br /> yếu nhất là quyết định xuất viện cho hắn thì mụ không có ý định làm; cuộc<br /> đọ sức này có thể kéo dài bao nhiêu cũng được, chừng nào hắn chưa phạm<br /> sai lầm, chưa đầu hàng, hay mụ chưa tìm ra chiến thuật mới để giành lại ưu<br /> thế đã mất.<br /> Trong lúc mụ mày mò với chiến thuật của mình thì nhiều sự kiện đã xảy<br /> ra. Sau thời gian có thể tạm gọi là lùi vào hậu trường nghỉ ngơi và<br /> McMurphy lại bước ra, tuyên bố sự quay lại võ đài của mình bằng việc đập<br /> vỡ kính, cuộc sống trong khoa sinh động hẳn lên. McMurphy tham gia vào<br /> mọi cuộc họp, mọi cuộc tranh luận, kéo dài giọng nói, nháy mắt, đùa cợt thả<br /> cửa, cố gây cho được một tiếng cười héo hon ở tụi Cấp tính, kể cả những gã<br /> đã khiếp nhược tới độ không dám nhếch mép từ năm mười hai tuổi. Hắn lôi<br /> kéo đủ người cho một đội bóng rổ và tìm được cách thuyết phục gã bác sĩ để<br /> mình lấy một quả bóng ở cung thể thao cho tụi Cấp tính tập chơi. Mụ y tá<br /> phản đối, mụ bảo ngày mai chúng sẽ đá bóng ở ngay trong phòng chung hay<br /> chơi polo ngoài hành lang, nhưng lần này bác sĩ không chịu nhường và bảo<br /> cứ để họ chơi. “Bà Ratched, từ ngày có đội bóng rổ, nhiều bệnh nhân có tiến<br /> triển hơn. Tôi cho rằng môn thể thao này đã chứng tỏ giá trị về mặt trị liệu.”<br /> Mụ nhìn gã kinh ngạc hồi lâu. À, gã cũng muốn biểu dương sức mạnh với<br /> mụ đây. Mụ sẽ nhớ lấy giọng điệu này và sẽ có ngày gã biết tay mụ. Nhưng<br /> lúc này mụ chỉ gật đầu rồi quay về buồng kính với những núm điều khiển của<br /> mình. Đám lao công đã đặt một miếng các tông thay vào ô kính vỡ trong lúc<br /> chưa cắt được mảnh cửa kính nào vừa cỡ, và ngày nào mụ cũng ngồi đó cứ<br /> như nó không hễ làm vướng tâm mắt của mụ, như mụ dễ dàng nhìn xuyên<br /> qua nó và vẫn thấy rõ cả phòng chung. Đằng sau tấm các tông hình chữ nhật<br /> mụ y tá trông như một bức tranh quay mặt vào tường.<br /> Mụ chờ đợi và im lặng, còn McMurphy sáng sáng vẫn mặc quần đùi với<br /> những chú cá voi màu trắng lông nhông ngoài hành lang, tung đồng xu<br /> trong phòng ngủ hay ngậm chiế ́c còi trọng tài mạ kền dạy cho tụi Cấp tính<br /> thực hiện những đường phản công dài từ của phòng ngủ đầu này đến tận của<br /> <br /> Buồng Cách ly đầu kia hành lang, những cú sút như những phát đạn đại bác<br /> bắn quả bóng đi khắp hành lang trong khi McMurphy với phong cách chỉ<br /> huy của một viên hạ sĩ hét vang: “Giữ nguyên cường độ, nào, các vận động<br /> viện, giữ nguyên cường độ!”<br /> Cả hai nói năng với nhau nhã nhặn không để đâu cho hết. Hắn rất lịch sự<br /> hỏi mụ rằng có thể mạn phép mượn chiếc bút của mụ thảo lá đơn xin đi nghỉ<br /> không có người kèm được chăng, rồi viết trên bàn ngày trước mặt mụ, rồi trả<br /> lại chiếc bút, đưa luôn lá đơn và nói nhẹ nhàng: “Rất cảm ơn”, rồi mụ xem<br /> qua và cũng nhã nhặn hứa sẽ “bàn với các nhân viên”, một việc mất khoảng<br /> ba phút, rôi mụ quay về và nói với hắn rằng, rất tiếc nghỉ vào thời gian này<br /> không được coi là có giá trị trị liệu. Hắn cảm ơn mụ và đi ra, thổi chiếc còi<br /> ré lên tưởng làm nứt cả cửa kính mười dặm quanh đó: “Tập đi, tập đi, các<br /> chàng trai ẻo lả, vận động lên!”<br /> Hắn điều trị trong khoa đã một tháng và có quyền ghi tên, đăng ký đi<br /> nghỉ có người kèm lên bảng thông báo treo ở hành lang để cuộc họp tiế ́p<br /> đó sẽ quyết định được đi hay không. Hắn đứng trước bảng thông báo, tay<br /> cầm chiếc bút của mụ y tá, tiếp theo dòng NGƯỜI ĐI KÈM, hắn ghi: “Một<br /> cô nương ở Portland tên Candy Starr” và làm gãy ngòi bút ở dấu chấm cuối<br /> cùng. Sau đó vài hôm, đúng vào ngày người ta thay cho Y tá Trưởng tấm<br /> kính mới, vấn đề đi nghỉ của McMurphy mới được đem ra thảo luận, và sau<br /> khi bị từ chối bởi lý do với tư cách người đi kèm, chắc gì cô Stan đã có thể<br /> gây ảnh hưởng tốt đến bệnh nhân, McMurphy nhún vai nói đời là thế đấy,<br /> rồi đứng dậy đi về buồng trực và lại thụi vỡ tấm kính còn nguyên nhãn ghi<br /> tên hãng sản xuất, và trong khi máu còn đang chảy ra từ các ngón tay; hắn<br /> giải thích cho mụ là tấm các tông đã bị tháo đi và hắn ngỡ đó là một khung<br /> cửa trống. “Chúng kịp lắp tấm kính khốn nạn này vào từ bao giờ thế nhỉ?<br /> Đây quả là một trò nguy hiểm.”<br /> Mụ y tá ngồi trong hộp kính dùng băng dính băng bó cho McMurphy<br /> trong khi Scanlon và Harding moi từ thùng rác ra tấm bìa các tông, lắp lại<br /> vào khung bằng chính cuộn băng dính đang dùng dán lên ngón tay và cổ tay<br /> McMurphy. McMurphy ngồi trên ghế đẩu, mặt nhăn nhó trong lúc vế ́t<br /> thương đang được chăm sóc, nhưng qua đầu mụ y tá vẫn nháy mắt đùa<br /> nghịch với chúng. Gương mặt mụ điềm tĩnh, cứng đờ như được tráng men,<br /> tuy nhiên vẻ căng thẳng vẫn cứ lộ. Cứ nhìn động tác siết chặt miếng băng<br /> hết mức có thể thì rõ sức chịu đựng, độ lì lợm của mụ không còn nguyên<br /> vẹn.<br /> Chúng tôi tập trung ở phòng thể thao để xem trận đấu giao hữu giữa đội<br /> bệnh nhân - Harding, Billy Bibbit, Scanlon, Fredrickson, Martini và<br /> McMurphy (máu đã cầm, hắn có thể ra sân được) - và đội nhân viên. Hai đứa<br /> <br /> hộ lý đa đen cao lớn của khoa tôi chơi cho đội nhân viên. Chúng tỏ ra là<br /> những cầu thủ xuất sắc nhất trên sân, cả hai đứa lên tham gia tấn công rồi lùi<br /> về phòng ngự nhịp nhàng như đôi bóng gắn thân thể đỏ, ghi hết bàn này<br /> đến bàn khác chính xác như những cỗ máy. Ðội nhà, ngoài McMurphy toàn<br /> những đứa nhỏ con, yếu đuối và chậm chạp, còn Martini luôn chuyền bóng<br /> cho những người mà ngoài hắn ra chẳng ai thấy cả, để cuối cùng đội nhân<br /> viên thắng đậm, dẫn trước hai mươi điểm. Nhưng kết cục, chúng tôi ra khỏi<br /> phòng thể thao với tậm trạng của kẻ chiên thắng: trong một pha tranh bóng,<br /> hộ lý Washington ăn một cùi chỏ vào giữa mặt, khiến cả đội nhân viên phải<br /> ghì chặt để hắn không lao vào McMurphy đang ngồi nguyên trên quả bóng,<br /> không thèm để ý đến máu đang chảy thành dòng từ cái mũi to bè của<br /> Washington xuống ngực như những giọt sơn lăn trên tấm bảng đen, hắn vừa<br /> giãy giụa trong tay tụi hộ lý vừa la: “Hắn muốn khiêu khích mà, hắn muốn<br /> khiêu khích mà, đồ đểu!”<br /> McMurphy lại ngồi thảo thư dán vào bồn đái cho mụ y tá đọc qua gương.<br /> Hắn viết những câu chuyện dài dòng nhẩm nhí về chính mình vào sổ trực rồi<br /> ký tên Vô danh. Đôi lúc hắn ngủ đến tận tám giờ. Mụ sẽ nhẹ nhàng cảnh cáo<br /> hắn, còn hắn đứng im lắng nghe tỏ vẻ hối lỗi, nhưng khi mụ vừa kết thúc bài<br /> phê bình thì lập tức hắn hỏi mụ đeo nịt vú loại nào, cỡ bốn, cỡ năm hay nói<br /> chung, không đeo?<br /> Tụi Cấp tính lấy đó làm gương. Harding chọc ghẹo tất cả các nữ y tá<br /> thực tập, còn Billy Bibbit thôi không viết vào sổ trực cái gọi là “những quan<br /> sát” của hắn nữa, và khi tấm kính mới lại được lắp vào trước bàn của mụ y tá,<br /> lần này có vôi vạch chéo một hình chữ thập lên đó để McMurphy thôi<br /> không giả vờ nhầm lẫn mà đập vỡ nữa thì vệt vôi chưa khô Scanlon đã làm<br /> vụn tấm kính bằng một cú đập bóng bay thẳng vào đó. Quả bóng xì hơi, và<br /> Martini lượm lên như một chú chim trúng đạn và mang vào phòng kính nơi<br /> mụ đang ngồi nhìn những mảnh vụn mới ngổn ngang trên bàn, hắn hỏi mụ<br /> xem có thể dùng băng đính hay bằng cách nào đó chữa chạy cho quả bóng<br /> sống lại được không? Không nói một lời, mụ giật quả bóng ném vào sọt rác.<br /> Mùa bóng rổ thế là kết thúc, McMurphy quyết định chuyển sang câu cá.<br /> Hắn giải thích với gã bác sĩ rằng tụi bạn hắn ở Florence bên bờ vịnh Siuslaw<br /> bằng lòng dẫn tám, chín đứa ra biển câu cá. Rồi hắn viết lên bảng thông báo<br /> là trong chuyến đi này hắn sẽ được “hai bà cô già dễ thương ở ngoại ô thành<br /> phố Oregon” đi kèm. Phiên họp quyết định cho hắn nghỉ vào Chủ nhật tới.<br /> Mụ y tá trịnh trọng đánh dấu chuyến đi vào sổ trực nhưng sau đó lại lôi khỏi<br /> giỏ mảnh cắt của một tờ báo buổi sáng, đọc to lên cho tất cả cùng nghe rằng<br /> dù năm nay số lượng người đánh cá đọc theo bờ biển Oregon nhiều chưa<br /> từng có, cá hồi lại đẻ muộn và biển thời kỳ này thường có sóng dữ. Mụ<br /> <br /> khuyên chúng tôi nên nghĩ kỹ trước khi quyết định. “Một lời khuyên bổ ích,”<br /> McMurphy nói. Hắn nhắm mắt, hít một hơi dài qua kẽ răng. “Hay lắm!<br /> Chúng ta sẽ được nếm vị mặn chát của muối khi biển động, sẽ thách thức với<br /> bão tố, với những con sóng đánh vào mũi tàu. Ðó là nơi mà người đàn ông là<br /> người đàn ông và con tàu là con tàu. Bà Ratched, bà đã hoàn toàn thuyết<br /> phục được tôi. Tối nay tôi sẽ gọi điện thuê tàu ngay. Tôi ghi thêm tên bà<br /> nhé.”<br /> Thay cho trả lời, mụ đi dán mảnh báo lên tấm bảng thông báo.<br /> Ngày hôm sau, McMurphy bắt đầu lập danh sách những kẻ muốn đi và<br /> thu mỗi đứa mười đô la cho việc thuê tàu, còn mụ y tá cẩn thận thu góp<br /> những mảnh báo về những vụ đắm tàu và những cơn bão bất ngờ trên vùng<br /> biển chúng tôi. McMurphy nhổ toẹt vào những mảnh báo và nói rằng cả hai<br /> bà cô hắn gần suốt cuộc đời lênh đênh trên sóng nước, đã qua không biết<br /> bao nhiêu cảng, đã từng đi tàu với đủ loại thủy thủ, họ hứa là chuyến ra khơi<br /> này sẽ thuận buồm xuôi gió, chẳng phải lo lắng gì. Nhưng mụ y tá biết rõ<br /> các con bệnh của mình. Những mảnh báo làm chúng sợ hơn McMurphy<br /> nghĩ. Những tưởng cả bọn sẽ tranh nhau đăng ký, nào ngờ hắn phải van lạy<br /> dỗ dành từng đứa. Một ngày trước lúc khởi hành vẫn thiếu hai, ba đứa nữa<br /> mới đủ tiền thuê tàu.<br /> Tôi không có tiền nhưng cảm giác mình rất muốn nhập hội. Hắn càng<br /> nhắc đến những chuyến đi săn cá hồi tôi càng thèm khát. Tôi rất hiểu rằng<br /> đó là điều ngốc nghếch: đăng ký, nghĩa là tự khai với tất cả rằng tôi không<br /> điếc. Nếu tôi nghe được chuyện về tàu, về chuyến đánh cá nghĩa là mười<br /> năm qua tôi cũng nghe được những cuộc đàm thoại của các thầy lang và<br /> những điều đó không còn bí mật của riêng chúng nữa. Nếu mụ y tá biết tôi<br /> đã nghe tất cả những mưu mô phản trắc chúng tuôn ra trong lúc nghĩ không<br /> ai ở gần, mụ sẽ lao vào tôi với chiếc cưa điện trong tay và biến tôi thành câm<br /> điếc thật sự. Tôi thèm đi quá rồi, nhưng lại cười với chính mình: Muốn<br /> không bị điếc thật thì tôi phải giả vờ điếc đến cùng.<br /> Ðêm trước chuyến đi, tôi cố nhớ lại là mình đã bị điế ́c như thế nào, nhớ<br /> lại bao năm nay không ai biết rằng tôi đã nghe hết chuyện của mọi người, và<br /> tự hỏi không rõ liệu tôi có khác đi được không. Nhưng tôi vẫn nhớ đinh<br /> ninh một điều: tôi đã không tự giả vờ điếc, mà chính người đời ngay từ đầu<br /> đã coi tôi là một thằng đần, mất khả năng nghe, nhìn và nói.<br /> Và cũng không phải từ khi tôi vào viện này mới thế: người ta đã quen coi<br /> như tôi không biết nghe hoặc nói từ rất lâu trước đó rồi. Trong quân ngũ<br /> <br />