Bê tông xi măng - Chương 4

Chia sẻ: Nguyễn NHi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

293
lượt xem 89
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

BÊ TÔNG XI MĂNG DÙNG CỐT LIỆU ĐẶC CHẮC (BÊ TÔNG NẶNG) Bê tông nặng là đá nhân tạo được chế tạo từ hỗn hợp gồm xi măng, cát, đá dăm (sỏi, sạn), nước và phụ gia nếu có. Nó có khối lượng thể tích từ (18002500) kg/m3 (ở trạng thái khô).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bê tông xi măng - Chương 4

Chæång 4 BÃ TÄNG XI MÀNG DUÌNG CÄÚT LIÃÛU ÂÀÛC CHÀÕC (BÃ TÄNG NÀÛNG) Bã täng nàûng laì âaï nhán taûo âæåüc chãú taûo tæì häùn håüp gäöm xi màng, caït, âaï dàm (soíi, saûn), næåïc vaì phuû gia nãúu coï. Noï coï khäúi læåüng thãø têch tæì (1800- 2500) kg/m3 (åí traûng thaïi khä). Loaûi phäø biãún nháút coï khäúi læåüng thãø têch (2200-2300) kg/m3, coï âäü âàûc tæång æïng laì 0,85 - 0,90, âäü huït næåïc dao âäüng tæì (4-7)% theo khäúi læåüng. 4.1. VÁÛT LIÃÛU DUÌNG CHO BÃ TÄNG NÀÛNG. 4.1.1. Ximàng Hiãn nay loaûi ximàng sæí duûng phäø biãún trong saín xuáút bã täng nàûng laì PC40, PC50, PCB30, PCB40. Ngoaìi ra, theo yãu cáöu riãng coï thãø duìng caïc loaûi ximàng âàûc biãût nhæ ximàng daîn nåí, xi màng bãön sulfaït, ximàng chëu axit... Caïc chè tiãu cå li vaì thaình pháön khoaïng hoaï cuía xi màng cuîng âæåüc quy âënh cho mäùi loaûi bã täng. Ngoaìi ra theo yãu cáöu saín xuáút, coìn quy âënh mäüt säú chè tiãu khaïc nhæ sæû phaït triãøn cæåìng âäü xi màng åí tuäøi (1-3) ngaìy âãm ràõn chàõc trong âiãöu kiãûn tæû nhiãn hoàûc( 6-8 )giåì dæåîng häü trong âiãöu kiãûn thuyí nhiãût, hoàûc tênh bãön væîng trong mäi træåìng xám thæûc... Âãø kinh tãú vaì thoaí maïc bã täng cáön thiãút kãú, cáön choün maïc ximàng thêch håüp cho tæìng loaûi maïc bã täng, theo tiãu chuáøn Liãn Xä cuî (ГOCT-770-61) maïc ximàng nãn choün trong phaûm vi (baíng 4-1). Chuï yï: khäng nãn duìng xi màng maïc quaï tháúp âãø chãú taûo bã täng maïc cao vaì ngæåüc laûi. Ths.gvc Nguyãùn Dán 29
Baíng 4.1 Maïc BT ( daN / cm2) 200 300 400 500 600 2 Maïc XM ( daN / cm ) 300 - 400 400 - 500 500 600 600-700 Nhæîng giåïi haûn trãn âæåüc duìng våïi häùn håüp bã täng coï tênh læu âäüng låïn vaì trong træåìng håüp cáön såïm âaût âãún cæåìng âäü yãu cáöu cuía bã täng. Khi sæí duûng häùn håüp bã täng cæïng (tè säú N/X be ï ), cäút liãûu cháút læåüng täút thç tè säú (Rx/Rb) coï thãø xáúp xè bàòng 1. Chuï yï: Viãûc sæí duûng maïc xi màng håüp lê âãø chãú taûo bã täng coï maïc theo yãu cáöu cáön tham khaío thãm åí muûc 3.2, 3.3 trang 7,8, 9 theo “ chè dáùn kyî thuáût choün thaình pháön bã täng caïc loaûi” cuía bäü xáy dæûng - nhaì xuáút baín xáy dæûng, Haì Näüi 2000. Quan hãû giæîa maïc bã täng , maïc xi màng vaì tè lãû XM/N XM − 0,5) khi XM/N ≤ 2,5 Rbt = AR xm ( N XM + 0,5) khi XM/N > 2,5 Rbt = A 1 R xm ( N A,A1 caïc hãû säú kãø âãún cháút læåüng cäút liãûu, phæång phaïp xaïc âënh maïc xi màng Sau khi tênh toaïn læåüng xi màng phaíi so saïnh våïi læåüng xi màng täúi thiãøu cho pheïp nãúu: • Læåüng xi màng tênh toaïn låïn hån læåüng xi màng täúi thiãøu thç duìng læåüng xi màng tênh toaïn. • Læåüng xi màng tênh toaïn nhoí hån læåüng xi màng täúi thiãøu thç duìng læåüng xi màng täúi thiãøu. Læåüng xi màng täúi thiãøu (kg) cho 1m3 hän håüp bã täng qui âënh nhæ sau: Baíng 4.2 Âiãöu kiãûn laìm viãûc cuía kãút cáúu cäng trçnh Phæång phaïp leìn chàût Bàòng tay Bàòng maïy Træûc tiãúp tiãúp xuïc våïi næåïc 265 kg 240 kg Bë aính hæåíng cuía mæa gioï khäng coï thiãút bë che 250 220 Khäng bë aính hæåíng cuía mæa gioï 220 200 4.1.2 Cäút liãûu Cåí haût tæì 0,15 âãún 5mm: cäút liãûu nhoí ( caït) Cåí haût tæì 5 âãún 70mm: cäút liãûu låïn (âaï dàm, soíi, saûn). Cäút liãûu låïn vaì nhoí trong bã täng laì thaình pháön cå baín chiãúm mäüt thãø têch vaì khäúi læåüng låïn nháút, coï aính hæåíng træûc tiãúp âãún nhæîng tênh cháút cuía häùn håüp bã täng, âãún læåüng cáön næåïc cuía häùn håüp, læåüng duìng ximàng, caïc tênh cháút cå lyï âaìn häöi cuía bã täng. Do âoï viãûc læûa choün thêch håüp cäút liãûu vãö loaûi, giaï thaình, âàûc tênh kyî thuáût coï taïc duûng quyãút âënh âãún cháút læåüng vaì giaï thaình bã täng. Cäút liãûu låïn duìng trong bã täng coï hai loaûi: Ths.gvc Nguyãùn Dán 30
• Âaï dàm saín xuáút bàòng caïch âáûp våî váût liãûu âaï thiãn nhiãn (phuïn xuáút, tráöm têch, biãún cháút) hoàûc caïc loaûi xè quàûng kim loaûi âen vaì maìu. • Soíi, saûn laì daûng váût liãûu âaï åí daûng haût råìi coï sàôn trong thiãn nhiãn. Cäút liãûu nhoí cuîng phán laìm hai loaûi: • Caït nhán taûo do nghiãön nhoí âaï thiãn nhiãn. • Caït thiãn nhiãn gäöm caït säng, caït biãøn, caït nuïi coï sàôn trong thiãn nhiãn. Soíi, saûn, caït säng, caït biãøn thæåìng coï daûng troìn, bãö màût nhàôn vaì saûch, coìn âaï dàm, caït nuïi thæåìng coï goïc caûnh bãö màût nhaïm, gàõn kãút täút våïi xi màng, nhæng chuïng hay láùn taûp cháút vaì buûi seït. Khi choün cäút liãûu thæåìng xeït 3 âàûc træng sau: Âàûc træng1: Tênh cháút cå lyï vaì cáúu truïc cäút liãûu Xeït âãún cæåìng âäü, âäü âàûc chàõc, tênh huït næåïc, khäúi læåüng thãø têch, âäü maìi moìn vaì tênh chëu àn moìn trong mäi træåìng xám thæûc. Våïi cäút liãûu låïn chè tiãu cæåìng âäü laì quan troüng nháút âãø âaïnh giaï cháút læåüng cäút liãûu låïn. Maïc cuía âaï dàm ( thê nghiãûm trong traûng thaïi baîo hoìa næåïc) cáön væåüt quaï 1.5 láön cæåìng âäü yãu cáöu cuía bã täng khi maïc bã täng nhoí hån 30MPa vaì låïn hån 2 láön khi maïc bã täng låïn hån 30MPa. Phæång phaïp xaïc âënh cæåìng âäü cäút liãûu låïn: (aïp duûng âäúi våïi âaï nguyãn khai). Gia cäng thaình nhæîng máùu hçnh khäúi coï kêch thæåïc 50mm, hay máùu hçnh truû coï âæåìng kênh bàòng chiãöu cao vaì bàòng 50mm, räöi âem neïn åí traûng thaïi baío hoaì næåïc cho âãún khi máùu bë phaï hoaûi. P σN = , N/m2 F σN Giåïi haûn bãön neïn cuía âaï nguyãn khai, N/m2 P taíi troüng phaï hoaûi cuía máùu eïp trãn maïy eïp, N F Diãûn têch màût càõt ngang cuía máùu, m2. Træåìng håüp khäng thãø xaïc âënh træûc tiãúp cæåìng âäü âaï dàm, âaï cuäüi, soíi tæì thê nghiãûm cæåìng âäü âaï gäúc coï thãø âaïnh gêa qua chè tiãu thê nghiãûm vãö âäü eïp våî. Tuyì theo âäü neïn âáûp trong xilanh, maïc cuía âaï dàm tæì âaï thiãn nhiãn âæåüc chia thaình 8 maïc vaì xaïc âënh theo TCVN 1771-87 ( baíng 4.4) Phæång phaïp xaïc âënh âäü cæåìng âäü cäút liãûu thäng qua âäü eïp våî. Âäü eïp våî cuía cäút liãûu låïn âæåüc xaïc âënh bàòng âäü hao huût khäúi læåüng khi cäút liãûu bë eïp naït trong xi lanh. Cán 1 læåüng âaï dàm cho vaìo xilanh. Âàût loîi lãn trãn räöi taïc duûng mäüt taíi troüng tæång æïng lãn trãn loîi. Sau âoï láúy cäút liãûu bë eïp naït ra âem saìng qua cåí saìng qui âënh, xaïc âënh khäúi læåüng loüt qua saìng. Âäü hao huût khäúi læåüng khi eïp naït âæåüc xaïc âënh sau: Ths.gvc Nguyãùn Dán 31
g .100 , (%) Q= G g khäúi læåüng âaï loüt qua saìng qui âënh (baíng 4.3) , gam. G khäúi læåüng cäút liãûu ban âáöu, gam. Baíng 4.3 kêch thæåïc màõt saìng theo cåí haût Cåí haût, mm Kêch thæåïc màõt saìng, mm 5-10 1,25 10-20 2,50 20-40 5,0 Baíng 4.4 Maïc cuía âaï Âäü eïp naït åí traûng thaiï baîo hoaì (%) dàm Âaï tráöm têch Âaï maïc ma xám Âaï maïc ma phuïn xuáút nháûp vaì biãún cháút 1400 Âãún 12 Âãún 9 1200 Âãún 11 Låïn hån 12 âãún 16 Låïn hån 9 âãún 11 1000 Låïn hån 11 âãún 13 Låïn hån 16 âãún 20 Låïn hån 11 âãún 13 800 Låïn hån 13 âãún 15 Låïn hån 20 âãún 25 Låïn hån 13 âãún 15 600 Låïn hån 15 âãún 20 Låïn hån 25 âãún 39 Låïn hån 15 âãún 20 400 Låïn hån 20 âãún 28 300 Låïn hån 28 âãún 38 200 Låïn hån 38 âãún 54 Maïc cuía soíi, âaï dàm theo âäü neïn âáûp trong xilanh duìng cho bã täng coï maïc khaïc nhau cáön phuì håüp yãu cáöu nhæ baíng 4.5 Baíng 4.5 Maïc bã täng Âäü neïn âáûp åí traûng thaïi baîo hoaì næåïc(%) khäng låïn hån Soíi Âaï dàm 400 vaì cao hån 8 10 300 vaì cao hån 12 14 200 vaì tháúp hån 16 18 Âàûc træng 2: Hçnh daûng, âäü låïn vaì cáúp phäúi haût Âäü saûch, hçnh daûng vaì tênh cháút bãö màût, cáúp phäúi haût aính hæåíng âãún âäü bãön liãn kãút giæîa xi màng vaì cäút liãûu nãn aính hæåíng cæåìng âäü bã täng. Thæûc tãú: • Âäúi våïi cäút liãûu låïn âaï dàm baío âaím hån so våïi soíi hoàûc âaï cuäüi. • Âaï cuäüi, soíi coï daûng hçnh thoi vaì deûp aính laìm giaím cæåìng âäü bã täng, vç thãú haìm læåüng cuía chuïng trong cäút liãûu låïn khäng âæåüc væåüt quaï 15% theo khäúi læåüng. Ths.gvc Nguyãùn Dán 32
• Caïc haût mãöm, yãúu bë phong hoaï coï cæåìng âäü tháúp nãn haìm læåüng cuía chuïng trong cäút liãûu låïn khäng âæåüc væåüt quaï 10% theo khäúi læåüng. Thaình haût vaì âäü låïn Thaình pháön haût laì tè lãû pháön tràm vãö khäúi læåüng giæîa caïc cáúp haût to,nhoí khaïc nhau vaì âæåüc xaïc âënh bàòng bäü saìng tiãu chuáøn. Khi choün âæåüc thaình pháön haût håüp lê thç âäü räùng cuía cäút liãûu seî nhoí nháút. Goüi d1 , d2, ... , dn laì âæåìng kênh cuía caïc haût cäút liãûu, thæûc tãú tè lãû tæång âäúi håüp d2 d3 d 1 = = ... = n = lê giæîa caïc cåí haût: d1 d 2 d n −1 2 Âäúi våïi cäút liãûu låïn bäü saìng tiãu chuáøn coï âæåìng kênh caïc läø saìng:70,40, 20, 10, 5mm. Âäúi våïi cäút liãûu nhoí (caït) bäü saìng tiãu chuáøn coï âæåìng kênh caïc läø saìng: 5, 2.5, 1.25, 0.63, 0.315, 0.14mm Thaình pháön haût cuía cäút liãûu låïn Sau khi xaïc âënh læåüng soït saìng riãng biãût ai vaì læåüng soït têch luyî Ai , âäöng thåìi cuîng xaïc âënh âæåìng kênh låïn nháút Dmax vaì âæåìng kênh nhoí nháút Dmin cuía cäút liãûu. Cåí haût låïn nháút:( Dmax ) laì tiãu chuáøn âaïnh giaï vãö âäü thä cuía âaï dàm ( âaï cuäüi, soíi). • Dmax laì âæåìng kênh trung bçnh cuía cáúp haût låïn nháút tæång æïng våïi cåí saìng coï læåüng soït têch luyî nhoí hån vaì gáön 10% nháút. • Ngæåüc våïi Dmax laì Dmin laì âæåìng kênh trung bçnh cuía cáúp haût nhoí nháút tæång æïng våïi cåí saìng coï læåüng soït têch luyî låïn hån vaì gáön 90% nháút. • 1/2 (Dmax+ Dmin ) âæåìng kênh trung bçnh cuía cáúp haût trung bçnh cho pheïp láúy bàòng cåí saìng gáön nháút. • Âaïnh giaï âäü låïn cäút liãûu låïn theo Dmax qui âënh nhæ sau: Tuìy theo kêch thæåïc vaì tiãút diãûn cuía cáúu kiãûn bã täng vaì máût âäü theïp maì quyãút âënh Dmax laì 10, 20, hoàûc 40mm. Náng cao âæåüc Dmax coï thãø giaím âæåüc haìm læåüng xi màng, nhæng âãø baío âaím häùn håüp bã täng leìn chàûc khi âäø khuän, Dmax cuía cäút liãûu ≤ 1/3 kêch thæåïc beï nháút cuía tiãút diãûn saín pháøm vaì Dmax ≤ khoaíng caïch gáön nháút giæîa hai thanh cäút theïp. Våïi nhæîng baín màût cáöu vaì panen moíng thaình hçnh åí vë trê nàòm ngang, Dmax ≤1/2 chiãöu daìy saín pháøm. Ngoaìi chè tiãu vãö cåî haût låïn nháút, âäü räùng cäút liãûu låïn âoïng vai troì quan troüng vaì læåüng duìng væîa ximàng caït phaíi phuí âãø nheït âáöy pháön räùng naìy cuía cäút liãûu thä. Âäúi våïi cäút liãûu nhoí, cåî haût, hçnh daûng haût, âäü räùng, cáúp phäúi haût laì nhæîng laì nhæîng chè tiãu cáön xeït âãún khi âaïnh giaï cháút læåüng. Baíng 4.6 Dmax + Dmin Kêch thæåïc läø saìng Dmin Dmax 1,25 Dmax 2 Ths.gvc Nguyãùn Dán 33
Læåüng soït saìng têch luîy % 90 - 100 40 - 70 0 -10 0 Cáúp phäúi haût âæåüc biãøu thë bàòng âæåìng têch luîy caïc cáúp haût. Cäút liãûu låïn coï cáúp phäúi täút khi âæåìng têch luîy caïc haût cuía noï khäng væåüt ra ngoaìi miãön giåïi haûn âæåüc xaïc âënh theo quy phaûm (hçnh 4.1.a). Læåün g soït têch luîy % 0 Cáûn trãn Cáûn dæåïi Thæûc tãú 20 40 60 80 Kêch thæåïc haût mm 100 Hçnh 4-1a. miãön giåïi haûn cáúp phäúi haût cuía cäút liãûu låïn trong bã täng. Thaình pháön haût cäút liãûu nhoí: • Cán 1 læåüng caït âaî sáúy khä âãún khäúi læåüng khäng âäøi laì G. • Saìng qua bäü saìng tiãu chuáøn láön læåüt tæì cåí saìng låïn nháút âãún cåí saìng nhoí nháút • Cán laûi læåüng soït laûi trãn tæìng saìng gi gi .100 , (%) Læåüng soït saìng riãng biãût ai : ai = G Læåüng soït têch luyî åí mäùi cåí saìng Ai laì læåüng soït riãng biãût cäüng däön tæì cåí saìng låïn nháút âãún cåí saìng âang xeït Ai = a2,5 + ... + ai Càn cæï læåüng soït têch luyî trãn mäùi saìng vaì âæåìng kênh cåí haût veî âæåüc âæåìng thaình haût thæûc tãú räöi so saïnh våïi phaûm vi cho pheïp vãö thaình pháön haût. Trong saín xuáút nãn duìng caït coï: - Cáúp phäúi haût nàòm trong biãøu âäö theoTCVN1770-86 vaì coï Mâl =(2-3,3). - Choün caït coï Mâl = (2,4-2,7) khi chãú taûo bã täng coï maïc cao hån Rxm. - Choün caït saûch hoàûc ræía saûch (haìm læåüng buìn, seït
Cáûn trãn 0 Cáûn dæåïi 10 Læåüng soït saìn têch luîy % Thæûc tãú 20 vv 30 40 50 60 70 80 90 100 0.14 0.63 5.0 1.25 2.5 0.315 Kêch thæåïc läù saìn g, mm Hçnh 4-1b. miãön giåïi haûn cuía caït trong bã täng. Âäúi våïi cäút liãûu nhoí âãø âaïnh giaï âäü låïn ta sæí duûng mäüt trong hai caïch sau: Caïch1: Âaïnh giaï bàòng mäâun âäü låïn A 2,5 + A 1, 25 + A 0, 63 + A 0,315 + A 0,14 Mâl = 100 Theo mäâun âäü låïn caït chia laìm 3 loaûi theo baíng sau Læåüng soït têch luyî trãn saìng No 0,63 Loaûi caït Mäâun âäü låïn Haût låïn 3,5-2,4 50-75 Haût væìa 2,5-1,9 35-50 Haût nhoí 2-1,5 20-35 Caïch 2: Âaïnh giaï bàòng tè diãûn têch S 6,35.k (0,5a 5 + a 2,5 + 2a 1, 25 + 4a 0, 63 + 8a 0,315 + 16a 0,14 + 32a
håüp vãö caït, ngæåìi ta duìng chè tiãu læåüng cáön næåïc cuía caït theo phæång phaïp cuía B.G.Skramtaeïp vaì Barenäúp. Læåüng cáön næåïc cuía caït âæåüc xaïc âënh qua læåüng duìng næåïc cho häùn håüp væîa ximàng caït coï thaình pháön tiãu chuáøn (våïi tè lãû 1:2 theo khäúi læåüng) maì våïi læåüng duìng næåïc naìy bàòng thê nghiãûm cháún âäüng khäúi noïn cuût væîa trãn baìn nhaíy, âaût âäü beût 170mm vaì læåüng cáön næåïc Nc âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc: N − N tc X Nc = 100 , % 2 N/X - tè lãû næåïc, ximàng trong häùn håüp væîa âãø âaût âäü beût hçnh noïn cuût 170mm. Ntc âäü deîo tiãu chuáøn cuía häö ximàng. Læåüng cáön næåïc cuía caït coï âäü thä trung bçnh tênh theo phæång phaïp trãn bàòng (7- 7,5)%. Tæång tæû nhæ váûy, coï thãø xaïc âënh læåüng cáön næåïc cuía cäút liãûu låïn. Träün mäüt häùn håüp bã täng coï tè lãû cáúp phäúi theo khäúi læåüng X : C : D = 1 : 2 : 3,5 våïi læåüng næåïc nhaìo träün âãø âaût âäü suût SN bàòng âäü suût cuía væîa ximàng caït âaî thê nghiãûm xaïc âënh læåüng cáön næåïc cuía caït åí trãn: N N b− v Nd = X X 100 , % 3,5 Bàòng phæång phaïp naìy coï thãø xaïc âënh hãû säú A trong cäng thæïc Blämáy Skramtaïep: Rb A= X b − 0,5) Rx ( N Âàûc træng 3: Haìm læåüng taûp cháút coï haûi. Trong cäút liãûu thæåìng láùn caïc taûp cháút coï haûi nhæ cháút hæîu cå, buûi, seït, caïc muäúi sulfaït. Chuïng baïm dênh trãn bãö màût haût cäút liãûu thaình mäüt låïp moíng laìm tråí ngaûi cho sæû tiãúp xuïc giæîa âaï ximàng vaì cäút liãûu, laìm giaím læûc dênh kãút giæîa chuïng dáùn âãún sæû haû tháúp cæåìng âäü bã täng. Thæûc tãú våïi caïc âiãöu kiãûn khaïc nhæ nhau, cæåìng âäü bã täng tæì âaï dàm hoàûc cuäüi soíi âæåüc ræía saûch låïn hån cæåìng âäü bã täng tæì soíi, saûn khäng ræía khoaíng (10-20)%. Caïch xaïc âënh læåüng taûp cháút báøn.TCVN 1772-87 • Buìn, buûi, seït: duìng phæång phaïp gaûn ræía. • Cháút hæîu cå: duìng phæång phaïp so maìu vaì so cæåìng âäü • Muäúi sulfaït: duìng phæångphaïp kãút tuía bàòng dung dëch BaCl2 Baíng 4.7 Caït duìng âãø saín xuáút bã täng nàûng theo TCVN 1770-86 Tãn chè tiãu Mæïc theo maïc bã täng Nhoí hån 150-200 Låïn hån Ths.gvc Nguyãùn Dán 36
100 200 Seït, aï seït, caïc taûp cháút khaïc daûng cuûc khäng Khäng Khäng Læåüng haût trãn 5mm, bàòng % theo 10 10 10 khäúi læåüng caït, khäng låïn hån Haìm læåüng muäúi gäúc sulfaït, sulfit 1 1 1 tênh theo SO3, tênh bàòng % khäúi læåüng caït, khäng låïn hån Haìm læåüng mica,tênh bàòng % khoïi 1,5 1 1 læåüng caït khäng låïn hån Haìm læåüng buìn, buûi, seït tênh bàòng % 5 3 3 theo khäúi læåüng caït khä ng låïn hån Caïch xaïc âënh âäü áøm vaì âäü huït næåïc cuía cäút liãûu • Âäü áøm: Láúy máùu váût liãûu åí hiãûn træåìng âem cán âæåüc Ga . Sau âoï mang máùu naìy cho vaìo tuí sáúy vaì sáúy åí nhiãût âäü (105 -110)oC âãún khäúi læåüng khäng âäøi cán âæåüc Gk thç Ga − Gk .100 , (%) W= Gk • Âäü huït næåïc: laì chè tiãu âaïnh giaï khaí nàng huït vaì giæî næåïc cuía váût liãûu khi ta ngám váût liãûu vaìo næåïc åí âiãöu kiãûn nhiãût âäü vaì aïp suáút thæåìng. Máùu âaî sáúy khä åí trãn coï Gk räöi ngám vaìo næåïc. Tuyì tæìng loaûi váût liãûu maì thåìi gian ngám næåïc khaïc nhau. Sau khi váût huït no næåïc våït ra âem cán âæåüc Gæ. (âäúi våïi váût liãûu coï kêch thæåïc låïn nãn ngám tæì tæì vaìo næåïc). Gu − Gk .100 , % Hp = Gk • Âäü baîo hoaì næåïc: laì chè tiãu âaïnh giaï khaí nàng huït næåïc vaì giæî næåïc låïn nháút cuía váût liãûu åí âiãöu kiãûn cæåîng bæïc vãö nhiãût âäü hay aïp suáút. Coï hai phæång phaïp xaïc âënh: - Phæång phaïp nhiãût âäü: Luäüc máùu âaî âæåüc sáúy khä trong næåïc trong 4 giåì. Âãø nguäüi räöi våït máùu ra cán âæåüc Gæbh - Phæång phaïp chán khäng: Ngám máùu âaî âæåüc sáúy khä trong mäüt bçnh kên âæûng næåïc, haû aïp læûc trong bçnh xuäúng coìn 20mmHg cho âãún khi khäng tháúy coìn boüt khê thoaït ra thç traí laûi aïp læûc bçnh thæåìng vaì giæî thãm 2 giåì næîa räöi våït máùu ra cán Gæbh BH − Gk Gu .100 , (%) Hpbh = Gk 4.1.3. Næåïc duìng nhaìo träün häùn håüp bã täng Ths.gvc Nguyãùn Dán 37
Nhæ åí trãn âaî noïi vai troì cuía næåïc: cung cáúp næåïc cho quaï trçnh thuyí hoaï caïc khoaïng xi màng vaì cung cáúp næåïc âãø häùn håüp bã täng coï âäü læu âäüng cáön thiãút. Næåïc âãø nhaìo träün häùn håüp bã täng coï thãø duìng næåïc thiãn nhiãn (træåïc hãút laì næåïc uäúng âæåüc) khäng chæïa muäúi axit, taûp cháút vaì caïc cháút báøn, dáöu måî trong næåïc thoaït ra tæì caïc thaình phäú, khu cäng nghiãûp. Næåïc coï haìm læåüng muäúi låïn hån 5000mg/lêt hoàûc chæïa trãn 2700mg/l ion SO4 2- hoàûc pH beï hån 4 laì næåïc mang tênh axit âãöu khäng thãø duìng nhaìo träün bã täng. Næåïc biãøn coï thãø nhaìo träün bã täng træì træåìng håüp cäng trçnh bã täng cäút theïp laìm viãûc trong âiãöu kiãûn khê háûu noïng vaì åí mäi træåìng khä áøm thay âäøi thæåìng xuyãn.(TCVN 4506-87). Læåüng næåïc nhaìo träün phuû thuäüc vaìo loaûi häùn håüp bã täng, loaûi vaì âæåìng kênh låïn nháút cuía cäút liãûu låïn, mäâun âäü låïn cuía caït, loaûi vaì læåüng xi màng. 4.2. Mäúi quan hãû giæîa maïc bã täng, maïc xi màng vaì tè lãû X/N. 4.2.1 Cäng thæïc N.M. Bãlaep Âaî noïi åí pháön træåïc, nhán täú quan troüng nháút aính hæåíng âãún chè tiãu cæåìng âäü bã täng laì tè lãû N/X (hay X/N) vaì maïc cuía ximàng. Nhiãöu nhaì nghiãn cæïu lyï thuyãút vãö cæåìng âäü bã täng âaî âæa ra nhiãöu cäng thæïc thæûc nghiãûm âãø tênh toaïn så bäü vãö cæåìng âäü neïn cuía bã täng. Trong nhæîng cäng thæïc naìy, ngoaìi yãúu täú vãö maïc ximàng vaì tè lãû N/X coìn coï màût caïc hãû säú thãø hiãûn aính hæåíng cuía tênh cháút cäút liãûu. Ngoaìi ra coìn coï nhiãöu nhán täú khaïc thæûc tãú coï aính hæåíng nháút âënh âãún cæåìng âäü bã täng nhæ: âäü âàûc cuía cáúu truïc bã täng, mæïc âäü âáöm chàût khi thi cäng, âiãöu kiãûn ràõn chàõc, tuäøi cuía bã täng cuîng nhæ phæång phaïp thê nghiãûm. Mäüt trong nhæîng cäng thæïc tênh maïc cuía bã täng ximàng âæåüc âæa ra âáöu tiãn vaìo nàm 1926 laì cäng thæïc cuía N. M. Bãlaep: Rx , KG/cm2 R28 = N 1,5 K( ) X Trong âoï : R28 Cæåìng âäü bã täng ràõn chàõc 28ngaìy âãm trong âiãöu kiãûn bçnh thæåìng. Rx - Maïc cuía ximàng xaïc âënh theo phæång phaïp tiãu chuáøn. K - hãû säú thæûc nghiãûm tênh âãún aính hæåíng cäút liãûu âäúi våïi Rb. 4.2.2 Cäng thæïc Bolomey -Skramtaev Cäng thæïc tiãûn låüi sæí duûng trong thæûc tãú vaì âæåüc duìng räüng raîi hiãûn nay laì cäng thæïc tênh toaïn cuía nhaì baïc hoüc Thuûy Sé I. Bälämáy âæåüc B. G. Skramtaev hoaìn thiãûn thãm. Ths.gvc Nguyãùn Dán 38
Cäng thæïc naìy thãø hiãûn âæåüc sæû phuû thuäüc giæîa maïc bã täng våïi tè lãû N/X âæåüc âån giaín hoïa chuyãøn thaình quan hãû âæåìng thàóng giæîa cæåìng âäü vaì tè lãû X/N. X − B) , daN/cm2 R28 = A. Rx ( N Trong âoï : A, B - hãû säú thæûc nghiãûm phuû thuäüc tênh cháút cäút liãûu (hçnh daûng haût, traûng thaïi bãö màût, cæåìng âäü...), phæång phaïp xaïc âënh hoaût tênh (maïc) cuía ximàng (bàòng væîa cæïng hay deío), âiãöu kiãûn ràõn chàõc vaì caïc nhán täú khaïc. Nhæîng hãû säú naìy âæåüc thiãút láûp dæûa trãn cå såí cuía kãút quaí thæûc nghiãûm, hoàûc caïc säú liãûu liãn quan tåïi thæûc tãú saín xuáút. Âæåìng biãøu diãùn haìm säú Rb = f(X/N) coï daûng âæåìng cong phæïc taûp trong âoï coï mäüt âoaûn coï thãø xem laì âæåìng thàóng. Âoaûn thàóng naìy keïo daìi càõt truûc hoaình O1 caïch gäúc O mäüt âoaûn B, vaì láûp våïi truûc hoaình mäüt goïc ϕ. Khoaíng caïch B vaì goïc nghiãng ϕ thay âäøi phuû thuäüc nhiãöu nhán täú aính hæåíng âãún Rb, ngoaìi tè lãû N/X, coìn phuû thuäüc vaìo maïc cuía ximàng vaì tênh cháút cäút liãûu (âæåüc thãø hiãûn qua hãû säú A). Hai thäng säú (B vaì goïc nghiãng ϕ) xaïc âënh vë trê cuía âæåìng thàóng. Rb = f (X/N). Rn X II − R b = A ' R X ( + 0 .5 ) N X I − R b = AR − 0 .5 ) ( X N ϕ 2' ϕ X N 02 0b 01 b1 Våïi nhæîng giaï trë X/N beï (bãn traïi O1) cæåìng âäü bã täng khäng coï nghêa vaì gáön bàòng 0. Coìn vãö phêa bãn phaíi thç haìm säú seî giåïi haûn taûi âiãøm X/N nhoí hån hoàûc bàòng 2,5. Væåüt quaï giåïi haûn giaï trë naìy daûng haìm säú seî bë thay âäøi. Ths.gvc Nguyãùn Dán 39
Khi âoï pháön âæåìng thàóng håüp våïi truûc hoaìnhcoï xu hæåïng theo goïc φ giaím dáön, nghéa laì âäü tàng cuía cæåìng âäü bã täng khi tàng tè lãû X/N (trãn 2,5) thç giaím xuäúng liãn tuûc vaì tiãún tåïi khäng. Thæûc tãú X/N trong khoaíng (2,5-3 hay 3,5), coìn nhæîng loaûi bã täng coï X/N cao hån giaï trë noïi trãn thæûc tãú khäng duìng. Qua nhiãöu kãút quaí thê nghiãûm caïc loaûi bã täng duìng nhiãöu loaûi xi màng vaì cäút liãûu khaïc nhau tháúy ràòng: Pháön âæåìng thàóng keïo daìi ( khi X/N > 2,5) seî càõt truûc hoaình taûi âiãøm O2 bãn traïi gäúc toaû âäü vaì caïch gäúc toaû âäü mäüt khoaíng B1. Âãø âån giaín hoïa viãûc sæí duûng cäng thæïc tênh toaïn, B. G Skramtaev âãø nghë láúy giaï trë B vaì B1 laì mäüt hàòng säú bàòng 0,5. Nhæ váûy, quan hãû giæîa cæåìng âäü bã täng vaì tè lãû X/N (khi X/N < 2,5) våïi nhæîng giaï trë khaïc nhau cuía Rx seî laì mäüt chuìm âæåìng thàóng (hçnh 5-3) häüi tuû åí O1 ; æïng våïi nhæîng giaï trë låïn hån cuía hoaût tênh ximàng goïc nghiãng cuía âæåìng biãøu diãùn seî låïn hån, coï nghéa laì cæåìng âäü bã täng seî låïn hån våïi cuìng mäüt giaï trë X/N. Tæång tæû nhæ váûy våïi nhæîng giaï trë cuía X/N låïn hån 2,5 quan hãû giæîa Rb vaì X/N våïi nhæîng giaï trë khaïc nhau cuía Rx cuîng seî laì mäüt chuìm âæåìng thàóng häüi tuû taûi O2. Xuáút phaït tæì cå såí trãn, cäng thæïc duìng tênh toaïn så bäü theo Bälämáy - Skramtaev coï daûng : X X − 0,5) , khi ≤ 2,5 vaì R28 = A.Rx ( N N X X R28 = A1Rx ( + 0,5) , khi > 2,5 N N Trong âoï A vaì A1 laì hãû säú phuû thuäüc vaìo pháøm cháút cäút liãûu vaì phæång phaïp xaïc âënh hoaût tênh cuía ximàng laì phæång phaïp baïn deío, cuû thãø nhæ sau: Baíng 4.8 Tênh cháút cäút liãûu A A1 Pháøm cháút täút 0.65 0.43 Pháøm cháút trung bçnh 0.6 0.40 Pháøm cháút keïm ( soíi láùn dàm, caït mën) 0.55 0.37 Sæû chênh xaïc cao nháút âaût âæåüc trong sæí duûng cäng thæïc Bälämáy - Skramtaev (cuîng nhæ cäng thæïc Bãlaeïp) khi chè thay âäøi nhæîng giaï trë X/N maì khäng coï sæû thay âäøi váût liãûu thaình pháön taûo nãn bã täng vaì nhæîng âàûc tênh cuía chuïng. Nhæåüc âiãøm cuía caïc cäng thæïc trãn laì âaî thiãút láûp våïi giaí thiãút sæû biãún âäøi cæåìng âäü bã täng phuû thuäüc maïc ximàng theo quan hãû âæåìng thàóng våïi moüi giaï trë cuía X/N hay N/X. nhæng thæûc tãú haìm säú Rb = f (Rx) khäng phaíi âæåìng thàóng. Cäng thæïc cuía L.A. Kaixe thiãút láûp trãn cå såí coï xeït âãún nhæîng aính hæåíng biãún âäüng cuía haìm säú Rb = f (X/N) khi X/N låïn hån hay bàòng 2,5 vaì trong mäüt chæìng mæûc nháút âënh coï tênh âãún quan hãû khäng phaíi âæåìng thàóng Ths.gvc Nguyãùn Dán 40
cuía haìm säú Rb = f (X/N) vaì do âo ïcho nhæîng kãút quaí tênh toaïn vãö cæåìng âäü bã täng êt khaïc biãût so våïi cæåìng âäü thæûc tãú. Cäng thæïc naìy thiãút láûp dæûa vaìo nhæîng âiãöu kiãûn thê nghiãûm phong phuï cho pheïp xáy dæûng biãøu âäö quan hãû Rb = f(Rx vaì X/N). Våïi nhæîng gêa trë X/N nhoí hån hay bàòng 2.5 thç cäng thæïc coï daûng: daN/cm2 R28 = ( 0.23Rx + 100).X/N - 80 Våïi nhæîng gêa trë X/N låïn hån 2.5 vaì thæåìng trong phaûm vi 3- 3,5 do sæû biãún âäøi cuía haìm säú Rb = f (X/N) nãn coï thãm hãû säú giaím (1 - ∆Rb) R28 = [ (0,23Rx + 100)X/N - 80].(1 - ∆Rb) Hãû säú giaím ∆Rb coï thãø láúy theo baíng sau: Baíng 4.9 Giaï trë ∆ Rb khi X/N bàòng Rx (daN/cm2) 2,5 3 3,5 200 0 0,02 0,05 300 0 0,03 0,07 400 0 0,05 0,09 500 0 0,06 0,11 600 0 0,07 0,14 4.3. TÊNH TOAÏN CÁÚP PHÄÚI BÃ TÄNG NÀÛNG 4.3.1. Khaïi niãûm chung Tênh toaïn cáúp phäúi bã täng laì choün mäüt tè lãû håüp lê giæîa caïc loaûi váût liãûu cháút kãút dênh (xi màng), cäút liãûu (caït, soíi, saûn, âaï dàm), næåïc, phuû gia (nãúu coï) sao cho coï mäüt häùn håüp bã täng âaût âæåüc yãu cáöu vãö kyî thuáút vaì kinh tãú. Cáúp phäúi bã täng âæåüc biãøu thë bàòng khäúi læåüng cuía caïc váût liãûu thaình pháön cáön cho 1m3 bã täng hoàûc dæåïi daûng tè lãû vãö khäúi læåüng caïc váût liãûu thaình pháön so våïi khäúi læåüng ximàng. 4.3.2 Caïc phæång phaïp tênh toaïn Coï nhiãöu phæång phaïp tênh, nhæng hiãûn nay thæåìng hay sæí duûng 3 phæång phaïp: • Phæång phaïp tra baíng: Dæûa vaìo caïc baíng biãøu âaî láûp sàôn ( thæåìng do nhaì næåïc ban haình) räöi dæûa vaìo Maïc bã täng cáön chãú taûo, maïc xi màng, loaûi cäút liãûu, cåí haût låïn nháút cuía cäút liãûu, âäü suût hay âäü cæïng cuía häùn håüp bã täng âãø xaïc âënh så bäü thaình pháön váût liãûu cho 1m3 bã täng. Phæång phaïp naìy âån giaín, nhæng khäng chênh xaïc do trong thæûc tãú caïc tênh cháút cå lê cuía váût liãûu thay âäøi nhiãöu båíi nhiãöu nguyãn nhán khaïc nhau. Do âoï phæång phaïp naìy duìng âãø tham khaío khi tênh toaïn vaì láûp dæû aïn xáy dæûng. • Phæång phaïp thæûc nghiãûm: Ths.gvc Nguyãùn Dán 41
- Dæûa vaìo caïc thäng säú cuía váût liãûu âaî biãút træåïc vaì - Xaïc âënh âæåüc mæïc ngáûm caït täút nháút. - Xaïc âënh quan hãû Rb vaì tè lãû N/X. - Xaïc âënh quan hãû SN vaì læåüng X. Phæång phaïp naìy täún keïm, máút nhiãöu thåìi gian, phaûm vi sæí duûng haûn chãú. Nhæng Phæång phaïp naìy cho kãút quaí tæåìng âäúi chênh xaïc vaì phuì håüp våïi thæûc tãú váût liãûu. Phæång phaïp naìy hay duìng âãø kiãøm tra khi thiãút kãú mäüt cáúp phäúi bã täng âàûc biãût chæa coï tiãu chuáøn qui âënh. • Phæång phaïp tênh toaïn kãút håüp våïi thæûc nghiãûm: Mäüt trong nhæîng phæång phaïp xaïc âënh cáúp phäúi bã täng ximàng tæì cäút liãûu âàûc chàõc phäø biãún nháút laì phæång phaïp tênh toaïn kãút håüp thæûc nghiãûm cuía B.G. Skramtaev, trong âoï læåüng duìng váût liãûu ban âáöu âæåüc tênh theo “thãø têch tuyãût âäúi” coï nghéa laì täøng thãø têch tuyãût âäúi (hoaìn toaìn âàûc) cuía váût liãûu trong 1m3 bã täng bàòng 1000lêt: VaX + VaN + VaC + VaÂ = 1000lêt. (xem trong bã täng khäng coï läø räùng maì noï hoaìn toaìn âàûc chàõc).Trong âoï VaX , VaN , VaC , VaÂ.laì thãø têch hoaìn toaìn âàûc cuía xi màng, næåïc , caït, âaï trong 1m3 bã täng. Choün cáúp phäúi bã täng theo phæång phaïp naìy âæåüc tiãún haình theo ba bæåïc sau (xem åí pháön trçnh tæû tênh toaïn). Khi thiãút kãú cáúp phäúi bã täng cáön biãút a) Yãu cáöu vãö bã täng Maïc cuía bã täng cáön thiãút kãú RBT , âäü chäúng tháúm, maìi moìn, chäúng co ngoït ... b) Yãu cáöu vãö âiãöu kiãûn thi cäng • Âàûc âiãøm cuía kãút cáúu cäng trçnh Kãút cáúu coï cäút theïp hay khäng coï cäút theïp, daìy hay thæa. Tiãút diãûn cuía cäng trçnh räüng hay heûp ... muûc âêch laì âãø choün âäü suût hay âäü cæïng cuía häùn håüp bã täng vaì âäü låïn cäút liãûu låïn cho håüp lê. • Tênh cháút cäng trçnh: Cäng trçnh laìm viãûc trong mäi træåìng naìo coï aính hæåíng âãún cæåìng âäü bã täng trong thåìi gian sæí duûng. • Thåìi gian, nhiãût âäü, âäü áøm, trçnh âäü thi cäng. Âiãöu kiãûn, cæû li váûn chuyãøn (xa, gáön, båm hay khäng båm) thåìi gian thaïo vaïn khuän ... âãø choün âäü deîo vaì loaûi, læåüng phuû gia cho phuì håüp. c) Yãu cáöu vãö váût liãûu • Xi màng: Loaûi xi màng, maïc thæûc tãú vaì phæång phaïp thæí maïc xi màng. • Cäút liãûu låïn: Loaûi, Dmax , khäúi læåüng thãø têch, khäúi læåüng riãng, âäü räùng ... • Cäút liãûu nhoí: Loaûi caït, khäúi læåüng riãng, mäâun âäü låïn, læåüng haût trãn 5mm âãø tênh laûi læåüng caït vaì âaï ... • Loaûi, læåüng phuû gia vaì vai troì cuía noï. Trçnh tæû tênh toaïn cáúp phäúi bã täng. Bæåïc 1: Læûa choün thaình pháön âënh hæåïng. Ths.gvc Nguyãùn Dán 42
• Læûa choün âäü suût ( âäü cæïng) cho häùn håüp bã täng dæûa vaìo baíng sau Baíng 4.10 Daûng kãút cáúu Âäü suût SN(cm) Täúi âa Täúi thiãøu Moïng vaì tæåìng moíng bã täng cäút theïp 9-10 3-4 Moïng bã täng, giãúng chçm, tæåìng pháön ngáöm 9-10 3-4 Dáöm, tæåìng bã täng cäút rheïp 11-12 3-4 Cäüt 11-12 3-4 Âæåìng, nãön, saìn 9-10 3-4 Khäúi låïn 7-8 3-4 Coüc khoan nhäöi 14-16 Bã täng båm 12-18 Roït hay cheìn vaìo caïc khe, mäúi näúi khäng âáöm âæåüc 18-22 Chuï yï: - Baíng 4.10 aïp duûng âãø choün âäü suût häùn håüp bã täng ngay sau khi träün (âaî coï dæû phoìng täøn tháút âäü suût SN = (2-3) cm theo thåìi gian, nhiãût âäü thi cäng hay cæû li váûn chuyãøn häùn håüp bã täng khi thåìi gian thi cäng < 45 phuït, nhiãût âäü ≥ 300C. vaì thåìi gian thi cäng < 60 phuït, nhiãût âäü < 300C ) - Khi thi cäng âáöm thuí cäng âäü suût choün cao hån (2-3) cm so våïi baíng 4.10. Khi thi cäng âáöm bàòng phæång phaïp rung neïn choün âäü suût (0-1) cm hoàûc choün häùn håüp bã täng coï âäü cæïng (4 -8) s. - Coüc khoan nhäöi SN = (14 -16) cm, häùn håüp bã täng båm, roït SN = ( 12- 18) cm tuyì theo khoaíng caïch , chiãöu cao båm, roït cheìn caïc khe, häúc, mäúi näúi nhoí khäng âáöm âæåüc SN = (18- 22) cm. - Khi thåìi gian thi cäng cáön keïo daìi thãm ( 30 - 45) phuït SN coï thãø choün cao hån (2-3) cm so våïi giaï trë åí baíng 4.10. Nãúu thåìi keïo daìi > 45 phuït cáön tham khaío thãm åí muûc 3.9 trang 14 theo “ chè dáùn kyî thuáût choün thaình pháön bã täng caïc loaûi” cuía bäü xáy dæûng - nhaì xuáút baín xáy dæûng, Haì Näüi 2000. Baíng 4.11 Daûng cáúu kiãûn Âäü cæïng ÂC Âäü suût SN vaì phæång phaïp taûo hçnh (sec) (cm) Ths.gvc Nguyãùn Dán 43
- Cáúu kiãûn bã täng cäút theïp cáön thaïo khuän såïm 20 - 10 0 - Táúm laït màût âæåìng ä tä, âæåìng bàng sán bay 10 - 6 1-2 - Bã täng toaìn khäúi cäút theïp 6-4 2-4 ≤4 - Cäüt, dáöm, baín bã täng cäút theïp 4-8 - Bã täng nhiãöu cäút theïp 3 giaím 5 lêt næåïc. - Sæí duûng phuû gia hoaï deîo båït (10-15)% næåïc tra baíng. Phuû gia siãu hoaï deîo båït (15-20)% næåïc tra baíng. - Læåüng næåïc chæïa trong phuû gia tênh vaìo thaình pháön träün. .Tè lãû X/N Sæí duûng hai cäng thæïc sau: Âäúi våïi bã täng thæåìng (Rb ≤ 50 MPa). Ths.gvc Nguyãùn Dán 44
Rb X = + 0,5 khi X/N = (1,4 - 2,5) N A.R x Hay âäúi våïi bã täng maïc cao Rb X = − 0,5 khi X/N > 2,5 N A 1 .R x Trong âoï: Rb maïc bã täng âaî kãø âãún hãû säú an toaìn ( Rb = (1,1-1,15).Ryc ). Rx maïc thæûc tãú cuía xi màng. A, A1 hãû säú kãø âãún cháút læåüng vaì phæång phaïp thæí maïc xi màng xem baíng 4.13 Baíng 4.13 Cháút Chè tiãu âaïnh giaï A, A1 uïng xi màng thæí maïc theo læåüng TCVN 6016-95 TCVN 4032-85 Phæång phaïp cäút liãûu nhanh A A1 A A1 A A1 Täút Xi màng hoaût tênh cao 0,54 0,34 0,60 0,38 0,47 0,30 khäng träün phuû gia thuyí Âaï saûch, âàûc chàõc, cæåìng âäü cao, cáúp phäúi täút Caït saûch, Mâl = 2,4-2,7 Trung Xi màng hoaût tênh 0,5 0,32 0,55 0,35 0,43 0,27 bçnh trung bçnh, PCB chæïa (10-15)% phuûgia thuyí Âaï cháút læåüng phuì håüp TCVN 1711-87 Caït cháút læåüng phuì håüp TCVN 1770-86, Mâl = 2-3,4 Keïm Xi màng hoaût tênh tháúp, 0,45 0,29 0,50 0,32 0,40 0,25 PCB chæïa> 15% phuû gia thuyí Âaï coï 1 chè tiãu khäng phuì håüp TCVN 1711- 87 Caït mën, Mâl
Aïp duûng hai cäng thæïc trãn âãø tênh tè lãû X/N khi Rb åí tuäøi 28 ngaìy våïi máùu chuáøn (150.150.150)mm. Khi Rb khäng åí tuäøi 28 ngaìy vê duû Rn (n< 28 ngaìy) phaíi duìng hãû säú chuyãøn âäøi âãø qui ra Rb tuäøi 28 ngaìy: Rn R 28 ngaìy = k Baíng 4.14 Tuäøi bã täng (ngaìy) 3 7 28 60 90 180 K 0.5 0.7 1 1.1 1.5 1.2 Chuï yï: - Khi nhiãût âäü khäng khê (15-20)0C åí tuäøi 3vaì 7 ngaìy k tæång æïng 0,45 vaì 0,65. - Khi nhiãût âäü khäng khê (10-15)0C åí tuäøi 3vaì 7 ngaìy k tæång æïng 0,40 vaì 0,60. - Khi thiãút kãú maïc bã täng trãn cå såí máùu truû (150.300) mm, âãø aïp duûng âæåüc 2 cäng thæïc trãn, phaíi chuyãøn âäøi cæåìng âäü máùu truû vãö cæåìng âäü máùu chuáøn theo ISO 3893-1977 åí baíng 4.15 Baíng 4.15 caïc cáúp bã täng trãn cå såí cæåìng âäü neïn (ISO 3893-1977) Rb C C C C C C C C C C C C C (Mpa) 4/5 6/7,5 8/10 10/12,5 12/15 16/20 20/25 25/30 30/35 35/40 40/45 45/50 50/55 Máùu 4 6 8 10 12 16 20 25 30 35 40 45 50 truû Máùu 5 7,5 10 12,5 15 20 25 30 35 40 45 50 55 chuáøn - Âäúi våïi bã täng yãu cáöu âaût âäöng thåìi maïc vaì âäü chäúng tháúm, tè lãû X/N tênh theo 2 cäng thæïc trãn cáön so saïnh våïi caïc giaï trë åí baíng 4.16. Nãúu giaï trë tênh låïn hån giaï trë X/N trong baíng 4.16 æïng våïi âäü chäúng tháúm yãu cáöu thç láúy theo giaï trë tênh âæåüc. Ngæåüc laûi, nãúu nhoí hån thç láúy theo giaï trë åí baíng 4.16. Baíng 4.16 tè lãû X/N täúi thiãøu âäúi våïi bã täng chäúng tháúm Âäü chäúng tháúm yãu cáöu, at B2 B4 B6 B8 B10 B12 X/N täúi thiãøu 1,65 1,80 2,00 2,20 2,40 2,50 .Xaïc âënh læåüng xi màng (X) X X= .N , ( kg) N Tênh âæåüc læåüng xi màng phaíi so saïnh våïi læåüng xi màng täúi thiãøu åí baíng 4.17 sau nãúu: • Nãúu nhoí hån thç láúy læåüng xi màng täúi thiãøu âãø tênh toaïn tiãúp. • Âãø giæî nguyãn cæåìng bã täng theo thiãút kãú ban âáöu thç tè lãû X/N phaíi khäng thay âäøi, do váûy læåüng næåïc phaíi tênh laûi. Ths.gvc Nguyãùn Dán 46
• Khi læåüng xi màng tênh âæåüc > 400kg cáön hiãûu chènh laûi læåüng næåïc theo cäng thæïc sau: 10.N − 400 N hc = , (lêt) X 10 − N N: læåüng næåïc ban âáöu (lêt). X/N tênh åí trãn. Sau âäú giæî ndguyãn tè lãû X/N tênh laûi læåüng xi màng theo læåüng næåïc âaî hiãûu chènh. Baíng 4.17 Dmax cäút liãûu (mm) 10 20 40 70 Häùn håüp bã täng SN= (1-10)cm 220 200 180 160 Häùn håüp bã täng SN= (10-16)cm 240 220 210 180 .Xaïc âënh læåüng âaï dàm (soíi, saûn) VaX + VaN + VaC + VaÂ = 1000lêt X C D +N+ + = 1000 Hay: γ aX γ aC γ aD Maì: VaX + VaN + VaC = kd.Vr Â X C D +N+ = k d .rd . γ aX γ aC γ0 Cäüng hai vãú mäüt læåüng Â/γa Â X C D D D +N+ + = k d .rd . + γ aX γ aC γ aD γ 0 γ aD D D 1000 = k d .rd . + γ 0 γ aD 1000 Suy ra: D = k d. .rD 1 + γ 0D γ aD Trong âoï: γ 0D rD âäü räùng cuía âaï vaì rD = (1 − ).100 xaïc âënh TCVN 1772-86 γ aD kd Hãû säú dæ væîa håüp lê Häùn håüp bã täng coï SN =( 2-12) cm, kd xaïc âënh theo thãø têch häö vaì Mâl caït X Thãø têch häö: Vh = + N , (lêt) vaì tra baíng 4.18 γ aX Baíng 4.18 Kd æïng våïi Vh = X/γa X + N ( lêt/m3) Mâl caït 225 250 275 300 325 350 375 400 425 450 Ths.gvc Nguyãùn Dán 47
3.00 1.33 1.38 1.43 1.48 1.52 1.56 1.59 1.62 1.64 1.66 2.75 1.3 1.35 1.40 1.45 1.49 1.53 1.56 1.59 1.61 1.63 2.50 1.26 1.31 1.36 1.41 1.45 1.49 1.52 1.55 1.57 1.59 2.25 1.24 1.29 1.34 1.39 1.43 1.47 1.50 1.53 1.55 1.57 2.00 1.22 1.27 1.32 1.37 1.41 1.45 1.48 1.51 1.53 1.55 1.75 1.14 1.19 1.24 1.29 1.33 1.37 1.40 1.43 1.45 1.47 1.50 1.07 1.12 1.17 1.22 1.26 1.30 1.33 1.36 1.38 1.40 Chuï yï: • Nãúu duìng soíi hay saûn thay cho âaï dàm thç kd tra baíng phaíi cäüng thãm 0.06 • Khi SN = (14-18) cm, Mâl < 2 kd tra baíng cäüng thãm 0.1. • Khi SN = (14-18) cm, Mâl = (2-2.5) kd tra baíng cäüng thãm 0.15. • Khi SN = (14-18) cm, Mâl > 2 kd tra baíng cäüng thãm 0.2. • Khi SN = (0-1) cm, Mâl < 2 kd tra baíng træì 0.1 (nhæng giaï trë cuäúi cuìng khäng nhoí hån1.05). • Khi SN = (0-1) cm, Mâl ≥ 2 kd tra baíng træì (0.1-0.2) (nhæng giaï trë cuäúi cuìng khäng nhoí hån1.1). .Xaïc âënh læåüng caït ⎡ ⎞⎤ ⎛X D C = ⎢1000 − ⎜ + N ⎟⎥.γ aC , (kg). + ⎜γ ⎟ ⎝ aX γ aD ⎢ ⎠⎥ ⎣ ⎦ . Láûp 3 thaình pháön âënh hæåïng: • Thaình pháön 1 goüi laì thaình pháön cå baín âaî tênh theo caïc bæåïc nhæ trçnh baìy åí trãn. • Thaình pháön 2 laì thaình pháön tàng 10% læåüng xi màng so våïi læåüng xi màng åí thaình pháön 1, læåüng næåïc nhæ thaình pháön 1(nãúu khäng sæí duûng phuû gia), âaï, caït tênh laûi theo trçnh tæû nhæ tênh âaï, caït nhæ âaî trçnh baìy åí trãn. • Thaình pháön 3 laì thaình pháön giaím 10% læåüng xi màng so våïi våïi læåüng xi màng åí thaình pháön 1, læåüng næåïc nhæ thaình pháön 1 (nãúu khäng sæí duûng phuû gia), âaï, caït tênh laûi theo trçnh tæû nhæ tênh âaï, caït nhæ âaî trçnh baìy åí trãn. Bæåïc 2: Kiãøm tra bàòng thæûc nghiãûm âãø âiãöu chènh caïc thäng säú cáúp phäúi • Choün khuän âuïc máùu, tênh liãöu læåüng váût liãûu cho mäüt meí träün thê nghiãûm Tuyì vaìo säú læåüng vaì kêch thæåïc máùu bã täng cáön âuïc âãø kiãøm tra cæåìng âäü bã täng maì meí träün häùn håüp bã täng coï thãø têch âæåüc tra åí baíng sau: Baíng 4.19 Máùu láûp Thãø têch meí träün våïi säú viãn máùu cáön âuïc , Vm (lêt) phæång (cm) 3 6 9 12 Ths.gvc Nguyãùn Dán 48