Trang Chủ

BỆNH DỊ ỨNG

Chia sẻ: HỒ VĂN TRUNG | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

287
lượt xem 50
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dị ứng là bệnh rất thường gặp trong xã hội và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Một cô gái theo lời bạn bè mua một hộp kem thoa mặt về dùng, da mặt bị đỏ và ngứa: Dị ứng. Một người sau buổi tiệc nhậu có nhiều tôm, cua, cá biển bị nổi mề đay khắp người: Dị ứng. Một cô bé sang nhà ông bà chơi, ôm và hôn hít con mèo, về nhà bị lên cơn suyễn khò khè, khó thở: Dị ứng. Một người cứ vào khoảng tháng 4, tháng 5 hàng năm bị hắt xì, sổ mũi liên...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BỆNH DỊ ỨNG

BỆNH DỊ ỨNG BS. ĐỖ THỊ TƯỜNG OANH TT Lao & Bệnh phổi Phạm Ngọc Thạch Dị ứng là bệnh rất thường gặp trong xã hội và có thể xảy ra ở mọi lứa tu ổi. M ột cô gái theo lời bạn bè mua một hộp kem thoa mặt v ề dùng, da m ặt b ị đ ỏ và ng ứa: D ị ứng. Một người sau buổi tiệc nhậu có nhiều tôm, cua, cá biển bị nổi mề đay khắp ng ười: D ị ứng. Một cô bé sang nhà ông bà chơi, ôm và hôn hít con mèo, v ề nhà b ị lên c ơn suy ễn khò khè, khó thở: Dị ứng. Một người cứ vào khoảng tháng 4, tháng 5 hàng năm b ị h ắt xì, s ổ mũi liên tục vào buổi sáng: Dị ứng. Vậy dị ứng là gì? Dị ứng chính là phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch cơ thể đối với các tác nhân mà nó xem là có hại đối với cơ thể. Thông thường, hệ thống miễn dịch có nhi ệm v ụ giúp c ơ thể chống lại các tác nhân lạ xâm nhập như vi khuẩn, virus và các chất gây h ại khác. Nó không phản ứng đối với các chất lạ nhưng lành tính có trong không khí, đ ồ ăn, th ức u ống, thuốc men... Ở đại đa số người, hệ thống miễn dịch ho ạt động hữu hiệu và gi ữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể chống lại vi trùng gây bệnh. Tuy nhiên, ở m ột s ố ng ười, h ệ thống miễn dịch tỏ ra "mẫn cán" quá mức cần thiết. Nó nhận bi ết sai các tín hi ệu và ph ản ứng cả với những tác nhân lành tính mà nó tưởng là có hại cho cơ thể và thế là dị ứng xảy ra. Phản ứng dị ứng xảy ra như thế nào? Những tác nhân có thể làm phát sinh một phản ứng dị ứng c ủa c ơ th ể đ ược g ọi là d ị ứng nguyên. Khi dị ứng vào cơ thể, nó sẽ phản ứng với các kháng th ể lo ại lgE n ằm trên các tế bào bạch cầu ưa kiềm và các dưỡng bào. Các tế bào này l ập t ức phóng thích ra ch ất histamine và các hóa chất độc khác để chống lại với các dị ứng nguyên và do đó gây ra các biểu hiện của tình trạng dị ứng của cơ thể. Nếu histamine đ ược phóng thích ra ở ph ổi s ẽ làm các phế quản sưng phù lên và tiết ra nhiều đàm nhớt gây ra ho, khò khè, khó th ở. N ếu histamine được phóng thích ở mũi, nó gây ra ngứa mũi, ch ảy n ước mũi và h ắt xì. Ở da, histamine gây nổi mề đay và sẩn ngứa. Ở đường tiêu hóa, histamine gây ra đau b ụng, tiêu chảy. Trong những trường hợp nặng, thường là dị ứng với thuốc, histamine cùng v ới các hóa chất độc khác được phóng thích ở nhiều nơi với số lượng lớn gây ra sốc phản v ệ v ới các triệu chứng giãn mạch, tuột huyết áp, mạch chậm, khó thở, mất ý thức và có thể tử vong. Các dạng bệnh dị ứng Các biểu hiện của bệnh dị ứng rất đa dạng và có nhiều m ức độ n ặng nh ẹ khác nhau. Có người chỉ bị nghẹt mũi, sổ mũi năm ba bữa, nửa tháng rồi khỏi nhưng cũng có ng ười b ị nguy hiểm đến tính mạng khi cơn lên suyễn nặng mà không c ấp c ứu k ịp th ời hay b ị s ốc ph ản vệ do dị ứng với penicilin hay do côn trùng đốt. Nhìn chung có các dạng bệnh dị ứng như sau: - Dị ứng da do tiếp xúc: nổi mề đay, sẩn ngứa, viêm da... 1
- Dị ứng đường hô hấp: viêm mũi dị ứng, ho dị ứng, suyễn. - Dị ứng thức ăn. - Dị ứng thuốc. - Dị ứng do côn trùng đốt. Ngoài ra còn có các dạng dị ứng với áp lực, lạnh, nóng hay v ới ánh n ắng m ặt tr ời, tuy nhiên đây không phải là kiểu dị ứng thực sự do tác động của histamine và do đó nên dùng t ừ "nhạy cảm" hính xác hơn là dùng từ "dị ứng". Dị ứng có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào. Bệnh thường xảy ra ngay sau khi ti ếp xúc với dị ứng nguyên. Dị ứng nguyên có ở khắp n ơi: trong nhà, ngoài đ ường, không khí, đ ồ ăn, thức uống, thuốc men... Có vô vàn chất có thể trở thành dị ứng nguyên: có th ể có ngu ồn g ốc thiên nhiên như nấm mốc, phấn hoa, lông súc vật; có thể có ngu ồn gốc nhân t ạo nh ư m ỹ phẩm, phấn rôm, băng keo, vật liệu cách đi ện, hóa chất dùng trong trang trí n ội th ất... Đi ều cần lưu ý các dị ứng nguyên này chỉ gây dị ứng với một số người và hoàn toàn vô h ại v ới những người khác. Người ta nhận thấy bệnh dị ứng thường có yếu tố gia đình, t ức là nh ững ng ười b ị d ị ứng thường có người thân trong gia đình hoặc trong dòng họ cũng b ị d ị ứng. Tuy nhiên, h ọ không nhất thiết bị dị ứng với cùng một loại bị dị ứng nguyên và cũng không nhất thi ết có biểu hiện dị ứng giống nhau: cha thường bị nổi mề đay khi ăn tôm, cua nhưng con thì b ị suyễn khi hít phải lông mèo; chị thường viêm mũi d ị ứng khi hít ph ấn hoa còn em thì ho khi ngửi phải mùi ẩm mốc. Làm thế nào để nhận biết mình bị dị ứng với dị ứng nguyên nào? Câu trả lời thật là dễ mà cũng thật là khó. Ta có th ể d ễ dàng xác đ ịnh mình b ị d ị ứng v ới kem thoa mặt của hãng X khi bị đỏ và ngứa mặt sau khi dùng, hay bị dị ứng với băng keo khi bị n ổi mẩn đỏ và ngứa ở chỗ dán băng keo. Thế nhưng trong nhiều trường hợp chúng ta khó lòng biết được mình bị dị ứng với loại nào. Một người bị nổi mề đay sẽ khó mà xác định rõ đ ược anh ta bị dị ứng với loại thức ăn nào trong bữa ăn có nhiều món, hay là dị ứng với lo ại b ụi nào trong không khí mà anh ta gặp phải trên đường đi làm v ề. Ngay c ả khi đ ến khám bác sĩ và được dùng những phương tiện hiện đại để chẩn đoán thì cũng chỉ có thể xác đ ịnh đ ược d ị ứng nguyên gây bệnh trong một số trường hợp mà thôi. Để truy tìm loại dị ứng nguyên nhân gây bệnh, bạn nên lưu ý và ghi nh ớ nh ững s ự kiện và những chi tiết xảy ra trong môi trường xung quanh bạn vào th ời đi ểm b ạn b ị d ị ứng. Điều này sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều, nhất là khi tình tr ạng d ị ứng l ặp đi l ặp l ại nhi ều l ần. Ví dụ như trường hợp sau đây: Một ông nọ đến khám bác sĩ vì nổi m ề đay nhiều lần và đ ược bác sĩ khám và hỏi bệnh rất cẩn thận nhưng vẫn không tìm đ ược nguyên nhân ngo ại tr ừ ghi nhận được rằng tình trạng dị ứng này diễn ra khá đều đặn mỗi tháng một lần vào những ngày đầu tháng. Bệnh nhân được yêu cầu lưu ý những chi tiết xảy ra trong nh ững ngày này. Sau một thời gian, người bệnh nhận thấy bà vợ của ông thường hay đi nhuộm tóc vào những ngày 2
đầu tháng. Sau khi bà vợ được yêu cầu đổi loại thuốc nhuộm tóc khác, người b ệnh không còn nổi mề đay nữa. Các kỹ thuật dùng chẩn đoán loại dị ứng nguyên gây bệnh gồm có th ử phản ứng da và đo lượng kháng thể lgE chuyên biệt trong máu. Trong thử nghi ệm phản ứng da, người b ệnh được tiêm dưới da ở mặt trước cẳng tay một loạt các loại dị ứng nguyên nghi ngờ (đã đ ược điều chế dưới dạng thuốc tiêm) với liều lượng rất nhỏ. Nốt tiêm tương ứng v ới lo ại d ị ứng nguyên nào bị nổi mẩn và ngứa tức là dị ứng nguyên đó nghi ngờ là d ị ứng nguyên gây b ệnh. Tuy nhiên kỹ thuật này cũng không hoàn toàn chính xác và thường có dương tính giả, h ơn n ữa người ta cũng không thể điều chế được thành thuốc tiêm tất c ả các lo ại d ị ứng có m ặt trên đời này. Còn kỹ thuật đo lượng kháng thể lgE chuyên biệt trong máu thì giá thành khá cao và cũng chưa được phổ biến lắm ở Việt Nam. Dù sao đi nữa thì việc xác định dị ứng nguyên gây bệnh trông c ậy ch ủ y ếu ở chính bạn. Hãy chú ý đến những chi tiết xảy ra trong môi tr ường ở n ơi làm vi ệc, n ơi ở, nh ững đ ịa điểm thường hay lui tới, đồ ăn, thức uống, thói quen... Tránh tiếp xúc v ới d ị ứng nguyên gây bệnh là nguyên tắc phòng ngừa chủ yếu. Các biện pháp điều trị bệnh dị ứng tùy thuộc vào từng dạng bệnh và sẽ được trình bày chi tiết trong những bài viết sắp tới. 3